VRIJDAG
12
NOVEMBER.
I9I5.
oor Z. H. den Paus.
De Oorlog.
JAARGANG
No. 1854
^e£cl€bclve(Soti^amt
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
I GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal
Wonderlijke nummers 2>/« cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 ceot
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cenL
Aanbiodingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
ig bedrag f 2-4120
bie Oude-Wétering 30.—
Slechte lectuur.
pijl wij z&em, dat een gedeelte der
hheid, zich er vaal bewust, dat de
een straf van Gods gramschap,
worden beschouwd, tot een wezen-
jdsdierustiger teven terugkeert/, grijpt,
een andir gedeelte der menscheai
'lijd aan om Ihun zondige verlaw-
le kunnen uitvieren of om hun god-
te theoriën te piro page-eren.
ral diit laatste doet' ons ontstellen
gewetenloosheid, waarin veile
hen zijn verzonken. Hier toch is
sprake van een bedroevende zwak-
doch kan alleen worden gesproken,
ui opzettelijk-gewilde boosheid!
werd ons dezer dagen toegezonden
la bene: ter recensie! een boekje of
loohure, waarin (reeds bij een vluch-
oïhladeren was die strekking duide-
lerkbaar) een beroep wordt gedaan
oorlogstoestanden om nu en in het
Ig de heiligheid van het huwelijk te
schenen, den huwelijksband te bre-
m. a. w. terug te keeren in de ze-
èei'd van het barbarendom....
een geschrift in dezen lijd,
a Gods gramschap over de zonden
rereld moet worden verzoend!
diep-bedroevend!
boevender is nog, dat de uitgever van
fraais, rekenend op de ongezonde en
(nieuwsgierigheid van het publiek,
jeen geld bespaart, om voor zulk
reclame te maken; en de uitgevers
bladen, die lalleen hebben ie letten
belangen van hun portemonnaie
s voor zulk een geschrift een adver-
plaatsen. Onder een aanlokkelijken
erd hel dezer dagen ook geamiffi
jn het „neutral e" dagblad hier
lede!
waarschuwing om zich toch niet
dergelijke aankondigingen te laten
iden is misschien niet heel en al
>?dig!
BUITENLAND.
:rd Derby kondigt aan, dat tegen-
gezonde, ongetrouwde jonge mannen,
inwillig zijn om dienst te nemen,
igmaatregelen zullen worden ge
in, als zich op 30 November a.s.
voldoend aantal aangemeld heeft,
i gravin De Belleville, Mile De
iiz en Louis Severin zijn door den
ithen keizer begenadigd.
i het Westelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
iFrankrijk is de toestand nog steeds
Mderd. Van beide zijden worden)
pogingen gedaan tot het offensief
over te gaan en blijft de strijd steeds be
perkt tot de dagelijks terugkeerende artil
lerie-actie.
Van het Oostelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
Bij Riga zijn de Duit9che troepen ge
noodzaakt geweest een eind terug te trek
ken. Het Duitsche bericht zegt hierover,
dat de Duitschers des nachts volgens plan
en ongestoord door den vijand uit het
fboscbterredin ten westen en zuidwesten,
van Schleok zijn teruggetrokken, daar het
terrein door de regens der laatste dagen
in een moeras was veranderd. Het Rus
sische legerberioht zegt integendeel, dat
bij een verrassenden Russischen aanval
op Kemmern de Duitsche troepen werden
genoopt Sn wanorde achter de Koerland-
sche Aa terug te gaan, en Jat meer zuide
lijk door tegenslagen, die de Duitschers
ondervonden' hij Sa'lay en Oaly, zij ge
noopt waren op Mittau terug te trekken.
Dientengevolge zullen, volgens die berich
ten. de Duitschers genoodzaakt worden
in de streek van Mittau en Toèkoem nieu
we verdedigingslinies te zoeken, die hunne'
verbindingen en hunne terugtochtswegen
verzekeren, wijl door de bezetting van
Kehimern de spoorwegverbinding tusschen
Toekoem en Mittau wordt bedreigd.
Meer naar het zfuiden is de toestand on
gewijzigd. En zelfs wordt' uit Weenen
gameid, dat aan het Strypafront» de toe
stand onveranderd is en dat ten" W. van
Rafalöwka de Russen aan den Styr wer
den teruggeworpen, waarbij 7 officieren,
200 man en 8 mitrailleurs in Oostienrijk-
sche handen vielen.
Van het Zuidoostelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
In Servië wordt nog steeds krachtig ge
streden en zetten de Duitsch-Oostenrijksch-
Bulgaarsche troepen hun opmarsch voort.
Door de aankomst der Engelsche t roopen
schijnt de toestand voor de geallieerden
iets verbeterd te zijn, wier optreden ten
doel heeft de Servische troepen in den
Bahoena-pas bij <te staan. Voor de vierde
maal wordt thans niet officieel
gemeld, dat de Franschen de stad Veles
(Köprulu) aan de Bulgaren hebben ont
nomen. De berichtgever van de „Daily
Mail"' te Saloniki sèint over deze herove
ring: „De werkelijke toedracht van de
zaak is dat Fransche ruiterij in de rich
ting van Veles aan 't verkennen was. Toen
de Bulgaarsche bezetting ze in het oog
kreeg, vluchtte ze in paniek. De Franschen
reden daarop Veles binnen, staken de mu
nitie- en provianddep&ts in brand en reden
toen weer weg."
Of het nu werkelijk zoo gebeurd is
Van het Zuidelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
Zoowel Oostenrijkers als Italianen hou
den nog steeds vol, dat zij den Col di Lana
in bezit hebben. Er moet dus noodzakelijk
int de berichtgeving een vergissing zijn,
die echter hier moeilijk valt te beoordee-
len, maar die bewijst hoe lastig het is, een
juist denkbeeld van den toestand te ver
krijgen.
De Italianen 'trachten thans Gürz te ne
men. Het Oostenrijksche legerbericht
meldt hierover: „Na den derden* Isonzo-
slag hadden zij reserve- en andere troepen
samengetrokken in de omgeving van Görz.
Woepsdag zetten zij na een hevige artille-
ris-tisehe voorbereiding op het geheele front
van Plava tot den Monte dei Sei Eusi een
krachtigen aanval in. Wederom sloegen
onze troepen alle stormaanvallen af, ge
deeltelijk door hun vuur, gzdgelteüjk met
de blanke wapens, waarbij de vijand zwa
re verliezen leed."
Op Zee.
DE „ANCONA".
Verklaringen van den kapitein der
„Ancona".
Reuter meldt uit Tunis; De kapitein van
de „Ancona" meldt, dat eau duikboot de
booten beschoot, die op het punt waren
in zee te steken. Vele gewonden en gedoo-
den, die nabij de duikboot dreven, zouden
onder toejuichingen zijn weggedreven.
De duikboot gaf geen signaal. Het eerste
signaal werd gegeven toen een granaat de
„Ancona" trof, die onmiddellijk stopte.
(Wij geven dit bericht slechts onder alle
voorbehoud. Red.)
Het verhaal van een overlevende.
Reuter verneemt van Malta: Woensdag
viel hier een Engelsch stoomschip binnen
met eenige overlevenden van de „Ancona".
Wij interviewden een Engelsch onderdaan,
die het volgende vertelde.
Aan boord waren zoowel Grieksche als
Italiaansche emigranten. De meeste op
varenden waren kinderen, terwijl er ook
vele vrouwen aan boord waren. Maandag
middag kregen we een duikboot op grooten
afstand in zicht. Het vaartuig kwam aan
de oppeirvlakte en naderde met grooten
spoed in onze richting, terwijl het een
schot voor den boeg zond. Wij beschouw
den dit als een bevel om onmiddellijk bij
te draaien. Er ontstond een geweldige
paniek aan boord. On ze zegsman
w i s t niet te v e r t e 11 e n. o he t
s c~h ip stopte ha he teerste
schot. Intusschen bleef de duikboot ons
beschieten, voortdurend snel op ons win
nende. De duikboot, die wij nu duidelijk
konden waarnemen, was een Oostenrijksch
vaartuig. De onderzeeër kwam langszij
en toen hoorden wij den commandant
spreken met onzen gezagvoerder.
Men deelde ons mede, dat de Oostenrij
ker vijf minuten tijd had gegeven aan
passagiers en bemanning om het schip te
verlaten. Geen oogenblik werd verloren om
de noodige toebereidselen te treffen. Maar
het bleek dat alle passagiers het hoofd
kwijt waren. De duikboot bleef rondom het
schip vuur afgeven. Iedereen snelde naar
dea sloepen, welke werden gestreken. De
passagiers gingen in de booten, maar in
de verwarring waren deze nog niet alle
van de davids losgemaakt; zij sloegen door
den zwaren last om en de inzittenden vie
len te water. Wij zagen hoe velen worstel
den in de golven tot zij in de diepte ver
dwenen. Het gegil van vrouwen en kin
deren vervulde de lucht, maar er bleek
geen hulp mogelijk te zijn gedurende dit
onbeschrijfelijke en hartroerende tooneel.
De duikboot gaf schot na schot af. Het
optreden van den Oostenrijker was daar
om zoo onbegrijpelijk, omdat geen en
kei projectiel op de „Ancona" werd afge
vuurd; de vijand plaatste zijn schoten alle
rondom het schip alsof hij zoo veel moge
lijk vrees wilde verwekken. Eenigen tijd,
nadat wij waren weggeroeid, vertelde de
EngeLschman ten slotte, hadden wij vier
achtereenvolgende schoten gehoord. De
„Ancona" was in de lucht gevlogen. Wij
bleven den geheelen nacht in de sloep,
totdat wij door het Engelsche stoomschip
werden opgepikt.
Het transportschip „Southland" getor
pedeerd.
Officieel wordt gemeld, dat het Engol-
6che transportschip „Southland", op weg
naar Alexandrië, in de tweede helft van
September getorpedeerd is in de Aegeische
Zee, maar Mudros op eigen stoom bereikte.
Denzelfden avond werden de troepen over
gebracht op andere transportschepen. Ne
gen man werden gedood, twee gekwetst;
22 man werden vermist, vermoedelijk zijn
zij verdronken.
Een geheimzinnig schip.
Reuter meldt uit Washington: De Ame-
rikaansche consul te Progresso in Mexico
meldt, dat Britsche marmebeainbien aan
boord zijn gegaan van het stoomschip
„Zealandia", dat daar de vorige we>ak in
de haven was gaan liggen en dat zij er
een onderzoek hebben ingesteld. Toen de
„Zealandia" uit Pensaccla vertrok, moet
zij, naai' een gerucht gaat, hoofdzakelijk
bemand zijn geweest met Duitschers en
ook de Duitsche vlag hebben gevoerd, zoo
dra zij buiten de grens van drie mijlen
was.
Later legde zij aan te Carnpeche, waai-,
volgens een bericht, ontdekt is, dat zij
een aanzienlijke hoeveelheid hars aan
boord had, alsook koper. Er is geen bij
zondere vraag naar hars, maar de Duit
schers zouden het, als zij het hadden,
kunnen gebruiken voor de vervaardiging
van ontploffingsmiddelen. Vo|lgens een
ander bericht, zou de „Zealandia" ver
scheidene Duitsche officieren en matrozen
hebben opgepikt, die hun parool hadden
gebreken, toen zij te Newport News ge
in ter noord waren. De consul kon niet
melden wat er aan boord van de „Zealan
dia" gevonden was, maar zei wel, dat
een Britsch oorlogsschip voor de haven
ligt, hetgeen schijnt aan te duiden, dat
wat gevonden is, inbeslagneming vol
doende rechtvaardigt, indien de boot
mocht trachten uit te varen.
Een geheimzinnige motorboot.
„Berlinske Tidende" verneemt uit Mal-
mö: Een geheimzinnige Engelsche motor
boot, die den naam „Dentic" voert, wekt
de algemeene belangstelling. Het is niet
onwaarschijnlijk, dat de motorboot niet
alleen den Engelschen duikbootcomman
dant Layton bij de vlucht heeft geholpen,
maar ook Engelschen duikbooten huLp
verleend heeft om 's nacht door de Soïit te
varen. Er is vastgesteld, dat de motorboot
in den tijd, toen de duikbooten de Sont
kunnen zijn doorgekomen, eiken avond de
haven van Malmö verliet en buitengaats
voor anker ging. Buitendien kan als ta
melijk zeker worden aangenomen, dat
het vaartuig een handelspolitieke contróle
uitoefende.
De duikboot- en mijnoorlog.
„Reuter" meldt, dat de Britsche
stoomboot „Caria" is gezonken. De be
manning is gered.
„Havas" bericht, dat het s.3. „France"
van de „Compagnie des transport mariti-
mes" tot zinken is gebracht, door een
Duitschen onderzeeër tusschen Mudros en
Malta.
Een zestigtal schepelingen, uit zee opge-
vischt, zijn te Cagliari aangekomen.
België.
De Duitsche Keizer bewijst gratie
Aan de „Tijd" wordt uit oen grens
plaats geseind: In België is officieel het
volgende bekend gemaakt:
„Z. M. de Keizer heeft de genade ge
had, de bij vonnis van den Krijgsraad op
9 October j.f. uitgesproken doodstraf tegen
de gravin Johanna van Belleville, de
leerares Louiza Thuliez, en den apothe
ker Louis Severin in levenslange tucht
huisstraf te veranderen.
Men weet, dat de Paus en de Koning
van Spanje zich om gratie voor deze ver
oordeelden hadden gewend tot den Duit
schen Keizer, die daarop persoonlijk de
dossiers der rechterlijke procedure aan
vroeg en bestudeerde. Men verwacht, dat
de veroordeelden bij het sluiten van den
vrede in vrijheid worden gesteld.
Veroordeeld.
Op verzoek van de Etappen-Komman-
datuur te Gent. is naar aan do „Tel."
wordt gemeld, door de»n krijgsraad van
het gouvernement te Keulen de wagenma
ker Jozef Joppard, uit Etterbeek, wegens
bespieding ter dood veroordeeld.
Het vonnis werd den 22sten October 1915
voltrokken.
Engeland.
Lord Derby en de recruteering.
Lord Derby, de Director of Recruiting,
maakt bekend', dat hij door Asquith ge
machtigd is definitief mede te (loeten, dat
tenzij zich een voldoend aantal jonge, ge
zonde, ongetrouwde mannen, rlie niet on
misbaar zjjn voor oenig werk, waarmee
het nationaal LeTang 15 gemoeid, aanmel
den vóór 30 November 1915, er andere en
zelfs dwangmaatregelen zullen worden
getroffen, voordat de getrouwde mannen,
die zich onder het systeem van Lord Der
by hebben aangemeld, zullen worden op
geroepen voor den workei ijken dienst.
Rusland.
Het aftreden van minister Roechlof.
Aan de „Times" wordt uit Petersburg
gemeld, dat het aftreden van Roechlof,
dem minister van Verkeerswezen, veel on
rust heeft weggenomen en de hoop heeft
gewekt, dat er verbetering zal komen in
het Russische epoorwegbeheer.
Een ministerie van Landbouw ingesteld.
Kiriwosohen. is op eigen verzoek wegens
gezondheidsredenen ontslagen als direc
teur van het r egeeringsb ure au van den
landbouw. De Tsaar heeft hem, naar de
„Kölnische Zeitung" verneemt, de SU
Alexander-Neuskyoii'de verleend. Een kei
zerlijk bevel heeft bepaald, het regeorings-
buroau door een ministerie van Land
bouw te vervangen, daar de werkzaam
heden zich voortdurend uitbreiden.
Volgens een Petersburgschen correspon
dent van de „Times" beteekont hot aftre
den van den Russischen minister Krivos-
jeura een groot verlies -voor de af deeluig
FEUILLETON.
i noodlottige erfenis.
stilzwijgen scheen den valschen
d'Alleret een gunstig voorteeken toe.
toneer miss Walton eenig spoor van
zuster gevonden had', zou zij, gelijk
ihaar onnoozelheid beloofd had, niet
tn nagelaten, daarvan kennis te ge-
wn de familie, van wie zij dacht dat
»o in mg gehecht aan Lizzie was.
zekeren morgen echter, het echtpaar
•Met was juist van het eerste ontbijt
«aan, werd miss Walton aange-
I
Mlor verbleekte en gaf het visLte-
tfje aan Liane, die beefde toen zij er
blik op geworpen had.
gaf bevel de bezoekster in de biblio-
te laten en begaf zich toen alleen
rtieen.
^ds had (hij zijn ontsteltenis weer be-
:ngen en zijn toon klonk vriendelijk
Mj zeide:
Miss Walton,, dab Is een verrassing,
schenkt ons zeer zelden het genoegen
zten, en dat spijt ons, mijn vrouw
ral.
Misschien dat wij elkaar in het ver
wal wat meer zullen zien, mijnheer
jraaf, antwoordde het meisje, dat zich
dd moest aandoen om vriendelijk te
'tegen den man, van wien zij nu wist
i ten ellendeling hij was. Wij hadden
afgesproken, dat wij elkaar we-
'terig zouden waarschuwen als een
tijding van Lizzie had?
Dat ia zoo.
Welnu, ik had tot dusverre nog niets
van haar vernomen.
Uw bezoek zou ons ook zonder dat
zeer welkom zijn geweest.
Roste zweeg even.
Moet 'Ik dus nu vemvachterv ging
Hector voort, iets nieuws van u te zullen
vernemen?
Zoo is 't, mijnheer de graaf. Ik heb
gisterenavond tijding ontvangen, dat mijn
zuster is teruggevonden.
Een rilling voer den, misdadiger door de
leden, hij kneep zijn vuisten krampachtig
samen, maar toch gelukte het hem nog
een uiterlijke kalmte te bewaren.
Rosie vervolgde:
Gij kunt u begrijpen hoe verheugd ik
was. Daarom heb ik mij van morgen ge
haast, u dit goede nieuws te komen mee-
deelen
Wanneer uw vreugde' maar niet door
een teleurstelling wordt gevolgd.
Daar is geen gevaar voor. De inlich
tingen, die ik kreeg, waren van zeer ver
trouwbare zijde.
Van wien dan?
Van een dokter, die aan Lizzie zijn
hulp verleend heeft.
Ondanks zijn groote zelfbeheersclring
schokte nu de stem van Hector d'Alleret
even, toen hij zeide:
Dus... zij leeft?
Gelukkig ja.
Hoe komt het dan, dat zij ons met
een teeken van leven gaf?
Gij vergeet in welken geestestoestand
zij verkeert.
De graaf herademde.
Waarneer Rosie zelf haai' zuster voor
krankzinnig hield, dan was er voor hem
geen onmiddellijk gevaar.
Onder welke omstandigheden, vroeg
hij op veel rustiger toon, vond de dokter
uw zuster.
Zij dwaalde doelloos en zonden eenige
middel-en d-oor Parijs, totdat zij, door ver-
moeinis en ontbering uitgeput, ineentzeeg,
juiat voor 'het huis van dien dokter. Men
droeg haar bij hem binnen, hij verleende
haar zijn hulp en heeft haajr al dien tijd
bij zich gehouden.
Brave man.
Gij weet, dat ik ta Parijs ben voor
mijtn geneeskundige studie. Zoodoende
kwam ik toevallig met dien dokter in aan
raking en van hem vernam ik, waar mijn
zuster was. Zij had hem namelijk gezegd,
dat zij Lizzie Walton heette. Zelfs den
naam van haar echtgenoot schijnt zij
door haar geesteskrankheid vergeten to
hebben.
Ditmaal brilde Hector van vreugde.
Alle gevaar was geweken!
Gij begrijpt, ging Rosie voort, dait ik
haar niet langer bij dien dokter wiLde Ja-
ten, ofschoon ik liem zeer dankbaar ben
voor alles wat hij voor mijn ongelukkige
zuster heeft gedaan. Ik wil ook wel, dat
hij -nog Langer zijn kundige zorgen aan
haar zal wijden, maar ik meende, dait zij
in onze familie, in den schoot van uw
gezin,, verpleegd moest worden. Zijt gij
dat niet met mij eens. mijnheer de graaf.
Zeker.
Daarover kwam ik dus met u beraad
slagen.
Waar is uw zuster nu?
Ln het Hotel des Mathurins, waar zij
met haar dokter wacht op onze beslissing
Zij moet onmiddellijk weer hier in
huis komen en "als het kan, zullen wij
haar nu niet meer naar een gesticht zen
den, doch haar hier verplegen. Ik zal haar
zelf gaan afhalen.
Dat wilde lik u juist verzoeken en
wanneer de gravin ook wT.de meegaan,
dan zou zij mij daarmee veel genoegen
doen.
Ik zal het -aan Liane -gaan vragen
en -ik twijfel er niet aan of ook zij zal dat
gaarne willen. Een oogenblik, als ik u
verzoeken mag.
De graaf verwijderde zich met vlugge
schreden.
Toen hij in de kamer ityam, waar Lia
ne buiten zichzelhre van angst, op hem
wachtte, riep hij zegevierend uit:
Victorie, alle vrees is geweken. Wij
hebben van Lizzie niets meer te duchten.
Liane, die in grooten angst op den te
rugkeer van haar echtgenoot had ge
wacht, vroeg nu:
Dood?
Zoo goed als. Zij is nog levend terug
gevonden, maar zoo krankzinnig, dat zij
zich niet eensden naain van haar echt
genoot meer 'herinnert.
Een pak van mijn hart.
Ja, wij hebben niets meer van haar
te vreezen en, om nog veiliger te zijn,
zullen wij haar weer hier in huis nemen.
Een tweede maal zal zij ons niet ontsnap
pen, laat dat maar aan mij over. Die on-
noozele Amerikaansche kwam mij zelf
verzoeken haar weer bij ons te nemen.
H ah aha! Het kostte mij niet veel moeite
dat verzoek toe ite staan. Kleed u nu spoe
dig aan, dan gaan we haar hafón.
Liane belde haar kamenier, om haar
bij bet kleeden behulpzaam te zijn, ter
wijl Hector beva;1, dat men de automobiel
zou doen voorkomen.
Een half uur later 'keerde Ilector naar
rpis3 Walton terug en bood haar zijn arm
om haar naar de automobiel ite ge'.ei don.
In de vestibule trof zij Liane aan, tot
uitgaan gereed.
De gravin drukte hartelijk de hand van
Rosie.
Onze arme Lizzie leeft dus nog, zeide
zij, o! het is mij een troost dat <e weten,
ofschoon zij in deerniswaardiger* toestand
verkeert.
Uw liefdevolle zorgen, mevrouw do
gravin, sprak de AmeriftKansche, zullen
haar misschien nog eenmaal doen her
stellen.
Ik hoop het van ganscher harte en
zal er mijn uiterste best voor doen.
Hector hielp de dames instappen en,
na den chauffeur het adrfcp van het hotel
des Mathurins te hebben opgegeven, zette
hij zich naast haar.
De automobiel tufte met veel snelheid
voort.
Voor het hotel Des Mathurins stapten
de graaf, de gravin en Rosie uit, terwijl
de chauffeur orde' kreeg, te wachten "p
den terugkeer van zijn meester.
Binnen, gekomen liet het echtpaar zich
door de jonge Amerikaansche geleiden.
Zij voerde hen naar een salon, waar,
tot verbazing van Hector, een groot gezet-
schap bijeen was; oen verbazing, die wel
dra dn vrees veranderde, toen hij het ge
zelschap rondkeek.
(Wordt vervolgd
