WOENSDAG
10
NOVEMBER.
BERICHT.
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
No. 1852
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 8.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bjjonze
jtnten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Vs cent, mei Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
I9I5.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Stooto letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel moer 5 cent
I nummer bestaat uit twee bladen.
D?ser dagen zullen de abon nemer»ts-
ritantiën over het loopende kwartaal
October tot 31 December) aangeboden
jrdeai.
Onzen abonné's wordt beleefd verzocht
rekening mee te houden,' dab de loopera
onze agenten aüle© opdracht hebben
deze gelden te innen.
DE ADMINISTRATIE.
Voor Z. H. den Paus.
Vorig 'bedrag
d. R. K. Volksbond, afdeeling
Leiden
P. te Wassenaar
N. Opdat mijn zuster spoedig
aoge genezen
f 10.—
10.—
1 Tabaksbelasting.
Ingediend is het reeds aangekondigde
•ntwerp, waarbij wordt bepaald, dat
ieder dubbeltje tabak, sigaren of
(wetten, dat men uitgeeft, een cent be
sting moet worden betaald. Hierop komt
quintessence van- het wetsontwerp neer
or de verbruikers. En deze zijde van
wetsontwerp schijnt ons nog niet zoo
Kt duister. Niemand betaalt graag meer
nor zijn ,,rookwerk", doch hier wordt een
ng gevraagd, die o. i. niet zoo heel
Wtend is en vrijwel naar draagkracht
ét verdeeld. Wij zeggen vrij wel" naar
aagkracht. Dat de goedkoope pijp tabak
ütentsgewijze even zwaar wordt be-
iumen br'.lijk "achten. Als iemand oen
id tabak rookt van 25 ot. b.v., schijnt de
lijkheid te eischen, dat hij niet zooveel
lasting betaalt als iemand, dio een
rartje voor itwee sigaren wil besteden.
Voor de producenten is er echter aan
wetsontwerp een heele rompslomp ver
raden men kan nu juist niet zeggen,
het door eenvoudigheid uitmunt. Hun
ductie-kosten zuïlen daardoor, naar
ons wil toeschijnen, wel éenigszins
den verhoogd en zoodoende zal de ta-
ook van die zijde in prijs Stijgen, wat
■:h niet ;in de bedoeling van den wet ge-
kan en mag liggen.
We willen echter nog op twee lichtzijden
ijzen, welke in een wetsontwerp van een
rijzinnige regeering heel vreemd schij-
911,
Eerstens, de aankondiging van i n-
e r rechten die avtijd zoo uit den
jozo zijn geachi en §ls strijdend met de
itorale oeconomie"werden beschouwd!
Tweedens, de opheffing der h u i s i n-
strie waardoor de in de liberale
Konomie zoo geliefkoosde persoonlijke
rijheid" toch leelijk in het gedrang
it!
Leskovatsj is door de Bulgaren ver-
twd. - Volgens de „Petit Journal"
#1 Italië maatregelen nemen tegen de
tolgaren, omdat zij Albanië bedreigen
n de Adriatische Zee te komen.
Een Order in Council zal worden uit-
levaardigd, volgens welke het van nu
■f aan, aan Britsche schepen verbaden
nl zijn vrachten te vervoeren tusschen
ireemde havens, zonder een speciale
vergunning. -- De Fransche minister
Ribot zal bij de Kamer het ontwerp
<an een leening ad 5 pCt. indienen.
Van het Westelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
Ook vandaag valt er van dit oorlogs-
terroin geen gebeurtenis van betoekenis
vermelden'. Slechts had dim op enkele
plaatsen, van het front artillerie- en pa-
troui'Hegevechten plaats, die den alge-
toornen toestand niet konden veranderen.
In Atrecht.
Het leven in Atrecht, schrijft de bijzon-
we correspondent van de BYitsche pers
bij het Fransche leger, ilijkt tegenwoordig
dat in de 17e eeuw, als de stad bele-
werd. De voorraden zijn grooter en
bestaat een verbinding met de buit-en-
'vereld, doch het gevaar van "het bombar-
dwnenl is honderdmaal grooter. Toen-
toaals verborgen de menschen liun vee en
•whzelf in ontzaglijke kelders, die zich
van, huis tot huis onder de straten uit
strekten. Thans verschaffen diezelfde kel
ders hun een schuilplaats voor de Duit-
sche granaten.
Van de 25,000 inwoners zijn er G00 of
800 nog in Atrecht gebleven, en er is geen
enkel 'huis, dat niet door eon granaat ge
troffen werd. Het laat zich aanzien, dat
vele van die achtergeblevenen hun stad
niet zullen verlaten, zoo lang er een dak
is om onder te wonen en een kelder, die
ongedeerd gebleven is en waarin zij'zich
kunnen verbergen, wanneer de Duitsche
granaten beginnen te vallen. Ik sprak met
velen van hen en zij maakten allen den-
zelfden indruk van een soort van boven-
menschelijke geestelijke rustigheid, een
vreemde kalmte, die alleen komt over de
genen, die de kansen gewogen en het
ergste onvervaard het hoofd geboden heb
ben.
Na een bombardement van een jaar zijn
im Atrecht nog altijd een paar winkels
open. Een van deze wordt gehouden door
een moeder en dochter, die de stad gedu
rende die eindelooze beschieting nooit
hebben verlaten. Zij hebben slechts twee
granaten in 'het huis gehad, die de ach
terkamers vernielden. De voorste vertrek
ken waren ongedeerd.
De .kelders spelen natuurlijk een, zeer
•belangrijke rol in het leven der Atrechte-
naars, en het is voor hen gelukkig, dat
deze talrijk^ zijn en verscheiden ingangen
hebben, waarvan er een gewoon'ijk aan
de piraat is. Als een granaat iin de een of
andere wijk valt, wordt een fluitsignaal
gegeven, om elkeen in de nabijheid te
waarschuwen, dat hij onverwijld een
schuilplaats moet opzoeken. Er is dan,
geen onwaardige drukte: ieder gaat rus
tig naar de dicbtsbij gelegen kelderdeur
in Atrecht worden al die deuren open
gehouden en iblijft op de treden staan
tot het naderend giranaab-geruisch hem
verzekert, dat het geen loos alarm''is.
Van het Oostelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
De pogingen der Duitscbers, om Duna-
burg en Riga te nemen, gaan slechts zeer
langzaam vooruit. Er worden aanvallen
gedaan en afgeslagen, maar in de posi
ties verandert dit weinig. Evenmin als
de gevechten bij Tsartorysk in staat zijn
een groote wijziging in de stelling der
Duitsch-Oostenrijksche troepen van v.
Linsingen te brengen.
Van het Zuidelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
De Italianen, wien aan het I son zo front,
gelijk bekend, hun voortdurende aanval
len geen terreinwinst heeft opgeleverd,
hebben nu toch in de Dolomieten een aan
merkelijk plaatselijk voordeel .te boeken,
oif bijna te boeken gehad, dat hangt er
van af of men hun eigen bericht of dat
van de Oostenrijkers gelooven wil. De
Italianen hebben hun vlag op den top
van den Col di Lana geplant, zoo melden
zij Op de helling van den Col di Lana
(2164 meter) ligt Buchenstein of Pieve di
Livinallongo en loopt de Doilomi eten weg,
vanwaar men daar een beroemd uitzicht
tot aan den Marmolata heeft.
De Oostenrijkers geven het succes der
Italianen toe, maar de top, zeggen zij, is
wederom door hunne troepen heroverd.
Van het Zuidoostelijk oorlogsterrein.
Overzicht.
Op dit oorlcigsterrein trekken 4e Ser
viërs langzaam terug, zélfs zonder hevi-
gen tegenstand aan de vijand te bieden.
Het schijnt, dat de generale staf besloten
heeft het leger zooveel mogelijk intact te
houden, zoodat alleen achterhoede-ge
vechten worden geleverd. SLechts een kleiin
gedeelte, van het Servische land is nog
niet door den vijand betreden; doch ook
hier rukken de aanvallende Legers met
groote snelheid op. De hoogten bij Iwan-
jiitsa zijn reeds door de Oostenrijkers be
zet, terwijl het dal der Morawa bijkans
geheel in Bulgaarsc/he handen is. Ook
Leskovatsj, ten zuiden van Nish, werd ge
nomen. Steeds dichter wordt de cirkel sa
men getrokken, steeds nauwer wordt de
opening, die den Serviërs tot uitgang die
nen moet..
Het schijnt bovendien, dat het Servische
ïeger voortaan niet alleen tegen de Duit-
sche, Oostenrijksche en Bulgaarsche troe-
r\en zal moeten strijden, doch eveneens
tegen de Albaniërs, die zich opmaken tot
een revolutie en dus van uit het westen
de Serviërs zullen bedreigen.
De krijgsbuit in Servië.
De „Lokal Anzeiger" ontlfeent aan de
..Poliitische Korrespondenz" de berichten
'uit Uskub, dat er zich op den spoorweg
WranjaBelgrado in het' geheel 2800
wagons met 25 locomotieven bevonden,
welke den overwinnaars in handen vie
len. Bij de bezetting van Uskub vielen hun
500 wagons en 10 locomotieven in handen,
toen gepoogd werd om ze naai* Grieken
land te transporteeren.
De bevolking van Monastir moet zich
sedert een week niet meer veilig gevoeld
hebben en naar Saloniki gevlucht zijn.
Op 31 October was Monastir reeds ge
heel door de Servische troepen ontruimd;
slechts gendarmes waren, achtergebleven.
Een Zeppelin te Sofia.
Een Zeppelin, die rnet den hei tog van
Mecklenburg aan boord te Temeswar op
steeg, landde gisteren te Sofia De koning
woonde met zijn gevolg de landing bij op
hei vliegterrein.
De aankomst van den Zeppelin, die bo
ven de stad eerst kringen beschreef,
baarde buitengewoon opzien.
0p den Balkan.
De crisis in Griekenland.
Uit Athene wordt aan. de „Voss, Ztg."
geseind, dat Venizelos zich bereid ver
klaard heeft om het kabinet Skoedoelis te
steunen, ten einde een ontbinding van de
Kamer te voorkomen.
Het Venezelistische blad „Makedonia"
te Saloniki heeft aan de gezanten van
Engeland, Rusland en Frankrijk te Athene
gevraagd, welke de verdere plannen wa-
jegens Griekenland. Alle gezanten
hebben verklaard, «dat zij geen nieuwe
stappen zouden ondernemen, daar zij
overtuigd waren, dat Griekenland neu
traal zou blijven.
Italië en Albanië.
Het Petit Jou-rnal" verneemt uit Rome,
dat in een officieuse nota wordt gezegd,
dat de Bulgaren door Albanië .te bedrei
gen. ten einde de Adri'atische Zee te be
reiken, de belangen van Italië schenden.
Italië zal de noodige maatregelen 'nemen
ora met kracht dót optreden tegen te gaan.
Op Zee.
Volgens"'n "Reuter'-bericht uit Londen
zijn de Eng. s.s. ..Buresk" en 't Japan-
sche s.s. „Yasukuni-Maru gezonken. De
bemanningen zijn gered.
Een Engelsch s.s. zou eveneens gezon
ken zijn, en de bemanning gered.
(De „Buresk" was een stoomschip van
bruto 4350 ton, dat in 1914 werd gebouwd
en toebehoorde aan Buresk S.S. Cy. Ld.
te Londen De „Yasukuni Maru" was
bruto 5118 ton groot en in 1893 gebouwd.
Zij behoorde te Dairen thuis en had ver
moedelijk een Amerika an sche lading aan
boord. Red.)
Schending van de Zweedsche neutraliteit,
.Politieken" schrijft: „Het Zweedsche
stoomschip „Capella", gecharterd door
firma's te Kopenhagen, om een algemeen©
lading van Kopenhagen naar Raumo (aan
do .Bothnische Golf) te bïengen, vertrok
van Kopenhagen den 22sten September.
Na dien tijd werd van het schip niets meer
vernomen, zoodat men vreesde, dat het
verloren was.
Thans wordt plotseling bericht, dat hei
in do Zweedsche territoriale wateren ge
nomen is en naar Stetóin gebracht.
De „Capella" was noordwaarts langs de
Deensche kust gevaren naar Elseneur,
van daar naar de Zweedsche kust binnen
de nieuwe nationale route naar Kulrun
den over Falsterbo, dus voortdurend do
internationale wateren vermijdend en blij
vend op twee mijlen afstand van het
strand.
In den ochtend van 23 Sep,t. deed de
kapitein loodingen ter hoogte van den
vuurtoren van Sandhammer en teen
bleek, dat het schip nog in de territoriale
wateren was.
Twee uren later verscheen» een Duitsche
torpedoboot, die order gaf, dat het schip
zijn koers zou verlaten. De Duitsche offi
cier 'begroette den 'kapitein met de woor
den: „Ik ben blij u te zien", kapitein. „Wij
hebben twee dagen op u gewacht."
De kapitein protesteerde, maar het schip
werd desondanks naar Duitschland ge
bracht.
De ireeders van de „Capella" en de assu
rantie-maatschappij hebben door bemid
deling van den Zweedschen minister van
buitenlandsche zaken een krachtig protest
laten aanteekenen tegen deze schending
van de Zweedsche neutraliteit.
Frankrijk.
Een nieuwe leening.
Naar „Reuter" uit Parijs meldt, mach
tigde de ministerraad minister Ribot om
bij de Kamer een ontwerp voor een lec-
ning, rentende. 5 pet., in te dienen.
Engeland.
Een beperkende maatregel.
Runciman, minister van koophandel,
heeft in het Lagerhuis' medegedeeld, dat
heden .(orders in council" zullen worden
uitgevaardigd, waarbij aan Engelsche
schepen wordt verboden een lading van de
eene buitenlandsche haven naar de andere
te vervoeren, tenzij met vergunning.
Vereenigde Staten.
Onwettige overdracht van schepen.
Naar „Reuter' uit Washington seint,
hoeft Gerard, de Amerikaansche gezant
te Berlijn opdracht gekregen bij de Duit-
sche regeering te protesteeren tegen de
aanhouding van het Amerikaansche schip
„Pass of Balmaka", dat door een duik
boot werd opgebracht, omdat het een
Britsche bemanning had.
De Duitsche regeering gaf last het schip
voor een prijsgcrocht te brengen op grond
dat de overdracht van Canadeesch in
Amerikaansch bezit, na het uitbreken van
den oorlog, onwettig is.
Verschillende oorlogsberichten.
Ofiën en vetten rn be9lag genomen.
De Duitsche Bondsraad heeft Maandag be
sloten alle oliën en vetten in beslag te no
men. Een bijzondere commissie wordt be
last met de verdeeling. De rijkskanselier
zal een nadere verordening uitvaardigen
met bepalingen nopens de plaatsen waar
en de prijzen waarvoor zij te krijgen zul-
Len zijn.
Uitgewisseld. De „Berl. Zeit. Am
MLtt." verneemt uit Hannover, dat de ge
wezen gouverneur van Warschau, baron
Korff, die in Celle krijgsgevangene was,
•tegen een h'oogge p laateten Duitschen
ambtenaar is uitgewisseld.
Hij is gisteren naar Rusland vertrok
ken.
Een aardige opmerking. In een brief
aan een vriend schreef generaal Mar-
chand, die bij het beglin van het offensief
in Champagne gewond werd: .,,Ik denk
bininen zes weken weder naar het front
terug te 'keerem en het commando ^over
mijne troepen op mij ito nemen, wamt in
dezen tijd beefy, mem wel het .recht om
maar mi-et om ziek te zijn,"
order vajThet "Frftnwcnw wger wanner *^»j-
o. a. vermeld den korporaaL Charles
Su.rugue, oud-strijder _van 1870, ridder
Nederland en de Oorlog.
Vergoeding wegens kost
winnerschap.
Do minister van Oorlog 'heeft oen mis
sive tot do burgemeesters gericht in ant
woord op de door onderscheidene burge
meesters gestelde vraag of, ingeval dienst
plichtigen tot bet behartigen hunmer zak
ken in het genot zijn. van, een bij tusscheo
poozen verleend bijzonder verlof van vier
dagen of korter, er geen aanleiding be
staat de aan hup betrekkingen toegeken
de vergoedingen, gedurende die verlof
dagen in te houden. In den regel zijn de
ragen door den minister in ontkennen-
den zin beantwoord.
Thans verzoekt de minister den burge
meesters echter er rekening mede te hou
den dat aangenomen mag worden-, dat in
vele gevallen de dienstplichtigen, juist in
varhand met de reden., waarom hun. de be
doelde verloven worden verleend, gedu
rende die verloven hetzij verdiensten zui-
ten_hebben^ waarmedft zjj
van het Legioen van Eer. Ondanks het
feit, dat Surugue reeds 76 jaar is, beeft
hij zich bij het begin van dezen oorlog als
vrijwilliger verbonden en vroeg hij om als
sappeur en mijnwerker naar het front te
worden gezonden. In den. besten gezond
heidstoestand heeft hij daar dag en nacht
onder het vuur van den vijand zijn ge
vaarlijk werk verricht.
Hij was een schitterend voorbeeld voor
de jongeren.
Korporaal Surugae is oud-burgemeester
an Auxerre en lid der staten van Yonne.
Help je zelf. Toen de Fransche solda
ten gemerkt hadden, dat hun nieuw model
ketel iets kleiner is dan de oude, hebben
zij een listig middel ter verhelping van dit
euvel gevonden. Ze schieten n.l. in de ke
tel een Lebel-patroon af; na eerst den ko
gel verwijderd te hebben. De spanning van
het gas zet de ketel in die mate uit, dat
hij een liter, soms nog iets meer kan be
vatten." Groote handigheid wordt bij dit
proces vereischt. Is de lading even te
zwak, dan gebeurt er niets, daarentegen
iets te sterk, dan scheurt de ketel.
Verlichte agenten Een afbeelding in
de ..Daily News" toont ons een Londen-
schen verkeersagent, die op zijn rug een
lampje draagt, hetgeen noodig is nu de
zoo zeer beperkte straatverlichting de
straten in donker hult.
Doofstomme soldaten. Ongeveer 1000
doofstommen, doch overigens gezond, zul
len ingelijfd worden bij een der Londen-
sche regimenten vrijwilligers. Zij worden
reeds eenigen tijd geoefend, waarbij de
commando's door teekens worden vervan
gen.
Het Russische vliegercorps Volgens
„La Croix" beginnen de Duitschers de
waarde van het Russische vliegerkorps te
erkennen. Onlangs zou een krijgsgevangen
Duitsch vlieger-officier het volgende aan
de Russen hebben gezegd:
„Uw vliegers hebben zich immer door
hun buitengewone stoutmoedigheid onder
scheiden. Maar gij beschikte over weinig
vliegtuigen. Uw achterstand schijnt thans
echter -ingehaald."
Men mag zegge©, voegt ,.La Croix hier
aan toe. dat de verrichtingen der vliegers
aan het Russische front steeds in belang
rijkheid toenemen.
Voorschot aan Montenegro. De „Voss.
Ztg." verneemt uiit Boekarest, dat Monte
negro, met toestemming der overige bond
genooten, een nieuw voorschot van ander
half mi'lliioem, francs heeft ontvangen. Ko
ning Nikiita moet aanvankelijk 2,5 millioen
hebben gevraagd.
De Bulgaarsoho verliezen. Volgens
een „Havas"-bericbt uit Parijs zouden
Bulgaarsche verliezen na een maand oor
log 130,000 man bedragen vóór den val
van Pi-rot.
De „Matiri" maakt de opmerking, dat
dit 1/3 van het Bulgaarsche effectief zou
bedragen.
buitenlandsche berichten.
Noodweer in Italië.
Zwitsersahe bladen vernemen uit Rome:
De Tiber stijgt ingevolge hevige voort
durende wolkbreuken; de Via Ostia. is ge
heel overstroomd. Het waterpeil wijst 15
meter wateihoogte. Do telegraafverbin
ding tusschen Zuid- en Noord-Italië ie
tengevolge van onweer en stormen ver
broken. Te Faenza, Rimini, Forl-i en. Imola
hebben onlangs stortte aardbevingen
plaats gehad, die een groote paniek te
weegbrachten.
hetzij -zoodanig ton behoeve van- hun be
drijf werkzaam kunnen zijn, zoodat do
daaraan ontleend wordende inkomsten
dermate stijgen, dat vergoeding in min
dere mate dan .tevoren noodig zal wezen
of in het geheel niet moer noodig zal zijn.
Indien een burgemeester tot verlaging
of intrekking van de vergoeding overgaat
wenscht de minister de reden daarvoor te
vernemen.
Neder land sche journalist
veroordeeld.
Naar „De Tijd" verneemt, is een harer
berichtgevers in. België, de heer B. TL
Kemper, die eene correspondentie tus
schen Z. D. H. Mgr. I ley'.en, Bisschop van
Namon, en hare redactie zou overbren
gen., en die gevangen werd gezet op het
fort Chartreuse te Lul'k, tot eene maand
gevangenisstraf veroordeeld.
Het mijnengevaar en de
h a r i n g v i s 8 c h e r ij.
Men meldt dd. gisteren uit Katwijk aan
Zee aan de „N. Crt.":
Heden viel de logger K. W. 166 van de
maatschappij Nederland to IJmuiden
binnen met verlies van de gcheele vleet. De
schipper van dat vaartuig rapporteerde,
dat hij in den morgen van 6 November op
52.30° N.B. en 3° 2' O.L. visschende was,
en dat bij het aan boord halen van do
vleet, op korten afstand van het vaartuig,
een mijn ontplofte, waardoor hij van de
.leet geslagen werd. Hot uiteinde van de
vleet, dat hij getracht heeft op te pikken,
was, ten gevolge van de groote hoeveelheid
haring, die er in zat in den grond geloo-
P00" B
Andere vaartuigen die binnen vi.ellen,
rapporteerden, dat zij van het mijnenge
vaar niets bespeurd hadden.
S teen kolen.
Naar men aan hot „Ilbld." uit
zeer goede bron mededeelt, heb
ben do conferenties, welke te Lon
den zijn gehouden mot do vrije impor
teurs en met de vertegenwoordigers van
liet Kolenbureau, ge'oid tot een resultaat,
hetwelk de vrije importeurs van Engol-
scho kolen wederom tot ongehinderde»
aanvoer dit zonder ocnige bemoeiing
van het Kolenbureau in staat slelt.
M e 1 k v o o r z i e ai i n g
Door den Commissaris dor Koningin. In
de provincie Noord-Holland waren ver
schillende burgemeesters on, andere be
langhebbenden uit Amsterdam e© omstre
ken uitgenoodigd tot het vormen van een
districtscommissie op den voet van de cir
culaire dd. 18 Oct. van den Minister van
Landbouw.
De besprekingen konden niet leiden tot
eenstemmigheid. De eene helft de>r com
missie was van meoning dut voor do be
rekening van den prijs waarop de hoeren
voor hun melk rechtmatig aanspraak
kunnen maken, het stelsel van den Minis
ter niet kan worden gevolgd, doch dat
d&ie prijs moet bedragen 10 cent per liter»
De andere helft dier commissie was
van oordeel, dat het stolsel van de© Ml-