BINNENLAND.
ALBERT RIEL
KRONIEK.
1014.
November. De Duftscha kruiser
„Emden" wordt nabij de Kokos-eilanden
door den Austra'.ischen kruiser „Sydney"
vernietigd. De Duitsehe kruiser „Kö-
nig9berg" wordt In een rivier in Oost-
Afrika opgesloten; de „Geier" te Honoloe-
loe geïnterneerd.
2 zwaar en 5 licht gewond. Dc lijken en
do gerwonden zijn alle gevonden. Verder
gevaar voor de mijn is afgewend.
Nederland en de Oorlog.
„Holland past op jezakken."
Reeds eenige weken wordt de aan
dacht van financiers en speculanten ge
trokken door de enorme stijging van de
Amerikaansche markt. Thans schrijft M.
H. in de „N. Rott. Crt.":
„Fondsen, welke Augustus 1914 onge
veer, waardeloos waren, zijn de laatste we
ken op een niveau gekomen, dat groote
verbazing wekt. Is de exploitatie der Den
vers, Eries, Southern Rails, Missouri es,
om maar eenige te noemen, thans zoo
winstgevend, dat er tot zulk een rijzing
aanleiding bestaat, terwijl deze spoorweg
maatschappijen vroeger nauwelijks of in
het geheel niet hun bedrijfskosten konden
dekken? Bestaat er reden circa 85 pCt.
voor Steels te betalen, terwijl deze Mij.
de dividend-betaling gestaakt heeft en er
geen uizicht bestaat op hervatting daar
van? Zijn er aannemelijke motieven, wel
ke er toe hebben geleid een pCt. Mari-
nebond plus minus 80 pOt. te noteeren,
terwijl de coupons eenige keer en onbe
taald gebleven zijn en van een hernieuw
de rentebetaling, afgezien nog van beta
ling der achterstallige rente, geen sprake
is? Op deze vragen is maar één antwoord:
„Neen". Mijns inziens is de reden een ge
heel andere.
Zooals in verscheidene bladen reeds tot
uiting is gekomen, is ons nationaal ver
mogen sedert het begin van den oorlog
door verschillende oorzaken met circa
twee milliard vermeerderd. Dito nu weten
de Amerikaansche geldkoningen evengoed
ale wij, en zij zouden gaarne zien, dat dit
geld naar Amerika verhuisde. Wat is nu
eenvoudiger dan de argelooze goedmoedi
ge Hollander, die al zoo vaak heeft ge
bloed en te hardléerscli schijnt te zijn,
weer opnieuw uit te knijpen? Wat gemak
kelijker voor de Yankees om de in Hol
land „geliefde'' Amerikaansche sporen op
te zetten, om, als Holland er genoeg kapi
taal in heeft gestoken, de markt naar be
neden te gooien? Hollandsche speculan
ten, zijt gij de dagen van 1907 vergeten?
Moet ons landje, nu het tot heden voor
Oen grooten oorlogsbrand is gespaard ge
bleken, door een dergelijke ramp geteis
terd worden? Thans is het nog tijd om dit
dreigend onheil te voorkomen.
Onze jongens staan reeds 15 maanden
klaar om, wanneer onverhoopt het onge-,
lukkig oogenblik'mocht komen, het vader
land te verdedigen. Voor u bankiers en
commissionairs in effecten, die van dienst
plicht vrij zijt gebleven,, is er thans een
mooie gelegenheid om uw vaderland op
een andore manier te dienen. Wijst uwe
cliënten wanneer zij uw advies omtrent
„Amerikaantjes" inwinnen', op hei ge
vaarlijke en verraderlijke er van. Advi
seert hen goede Hollandsche beleggiags-
papieren. Gij bereikt hiermede een twee
ledig doel:
1. steunt gij eigen industrie en instel
lingen;
2. blijft het kapitaal binnen de grenzen,
zonder kans voorgoed verloren te gaan."
De melkvoorziening.
Minister Posthuma heeft Zaterdagmid
dag aan de zuivelfabrieken, kaasmake-
fen en kaas-exporteurs een circulaire ge-
nden, met begeleidend schrijven.
In dat schrijven wordt ter kennis dier
belanghebbenden gebracht, dat alleen zij
als exporteurs van zuiveiproducten in
aanmerking kunnen komen, die uiterlijk
gisteren, 8 Nov., de in de circulaire
opgenomen verklaring geteekend aan het
ministerie van landbouw hadden inge
zonden:
Die verklaring luidt aldus:
Ondergeteekende verklaart, dat in de
door hem beheerd wordende zuivelfabriek
of kaasmakerij geen melk tot eenig zui
velproduct, welk dan ook, wordt verwerkt
die in andere jaren in de wintermaanden
voor oonsumptie-melk zou zijn bestemd
geweest.
Voor zoover hij handelt in zuivelproduc
ten, verklaart hij geen zuivelproduct, welk
dan ook, te koopen, of te doen koopen of
te verhandelen, gemaakt van melk, welke
In vorige jaren in de wintermaanden niet
tot eenig zuivelproduct zou zijn verwerkt.
Het is ondergeteekende bekend, dat, wan
neer mocht blijken, dat hij handelt in
strijd met hetgeen in deze verklaring voor
afgaat, aan hem voor geen melkproduct,
welk dan ook, consent zal worden ver
leend. (Tel).
De mei k-q uaestie te
Amsterdam.
De toestand bij de melkinrichtingen te
Amsterdam was gistermorgen nog onge
veer dezelfde als de vorige week. Gisteren
moest bij den Minister door de melkinrich
tingen een opgave gedaan worden van de
boeren,, die het vorig winterseizoen melk
aan hen loverden en daarbij moet aonge-
teekend worden of zij thans ook leveren,
of dat zij weigerachtig zijn en waarom.
Er was gisteren voldoende melk aan de
markt om in de behoefte te voorzien.
Textielindustrie.
Do firma Gerhard Jannink.en Zonen te
Enschede heeft zich bereid verklaard, na
dat te dezer zake nog eenige regelingen
•uilen zijn getroffen, voorloopig een deel
der in Duitschland geheel werkloos gewor
den arbeiders in de textielindustrie, woon
achtig te Glanerbrug, in een tweede ploeg
gedurende 35 uur per week op hare fabrie
ken te Enschede aan het werk te stellen,
om daarmede, zoo mogelijk, vervolgens
met andere categorieën voort te gaan.
Verbod „uitvoer van
technisch personeel.
Men meldt aan de „Tel.'' d.d. 7 Nov. uit
Oldenzaal:
In verband met den maatregel, dat me
taalbewerkers e. d. zonder toestemming
het land niet mogen verlaten, worden zoo
nu ©n dan door de controle van rijkswege
reizigers aangehouden;
De vorige week werd o. a. een ingenieur
de verdere reis naar Duitschland ontzegd,
niettegenstaande hij aldaar reeds eenige
jaren werkzaam en woonachtig was. Deze
reiziger wendde zich telegrafisch tot den
minister en kon van deze. nog tijdig een
gunstig antwoord ontvangen, dat hij nog
denzelfden dag verder kon reizen.
Gistermorgen werden 2 reizigers aange
houden, die zich voor metaalbewerkers
hadden aangemeld. Een daarvan werd uit
den trein verwijderd. De ander was plot
seling in een onbewaakt oogenblik ver
dwenen en had zich vermoedelijk ver-
'stopt; hij kon althans niet gevonden wor
den en zal wel in Duitschland zijn aan
geland.
Nederland sche spionnen.
De „Toekomst" verneemt „uit volkomen
betrouwbare bron":
Er zijn, onder de in Engeland als spion
.terechtgestelde personen, in het geheel
-twee Nederlanders geweest. Beiden waren
mannen. Hunne, namen zijn ons medege
deeld. Onze Regeering is daarin gekend
en zij heeft den indruk, dat de procedures
correct zijn geweest. De heer Maas, onze
consul-generaal te Londen, heeft do zaken
geheel kunnen volgen en hij heeft gerap
porteerd, dat het onderzoek, tot in bij
zonderheden ingesteld, het overtuigend
bewijs van de schuld der beklaagden heeft
geleverd. Hun is een der beste advocaten
der Londensche balie toegevoegd gewor
den.
Nederlandsch sch;ip op den
Rijn aangehouden.
Te Orsoy (Rijnprov.) werd Zaterdag een
groote Hollandsche vrachtboot aangehou
den, omdat de kapitein de „Sperre" bij
Xanten zender vergunning passeerde en
op gegeven haltsignaal niet stopte, doch
met vermeerderde snelheid verder voer,
waarop het vaartuig werd beschoten, doch
zonder succes.
De inmiddels telefonisch gewaarschuw
de bezetting van Rheinberg dwong te
Orsoy den kapitein te landen, waarna deze
gearresteerd en de boot onder militaire
bewaking werd gesteld. (Tel.)
Prijsverhoog'ing voor tabak en Sigaren.
Een medewerker van het „Patroonsbiad"
vraagt, verwijzende naar een verhooging
dor prijzen voor tabak en sigaren door de
Bedersehe .tabaksfabrikanten, of ook de
sigarenfabrikanten hier te lande niet tot
prijsverhooging kunnen komen.
De redactie van het „Patroonsblad" tee
kent hierbij aan, dat hiermee een brandend
vraagstuk naai- voren is gebracht.
„Inderdaad wordt er door de georgani
seerde sigarenfabrikanten ernstig aan
prijsverhooging gedacht. Binnenkort zullen
zij daarover ongetwijfeld eene beslissing te
nemen hebben.
Het ijzer is dan ook smedensheet.
De grondstoffen angstwekkend hoog en
somtijds niet meer te verkrijgen.
De onkosten aanzienlijk verhoogd.
Zoo ooit, dan wordt thans de klemmen-,
de toestand door allen gevoeld, en bestaat
er dus kans, dat allen willen meedoen."
Het grootste bezwaar tegen prijsverhoo
ging is intusschen de dreigende concur
rentie der ongeorganiseerden, die de po
ging tot prijsverhooging kunnen doen mis
lukken.
Misschien is er één uitweg, meent hr'
„Patroonsblad": overleg te plegen met de
georganiseerde werklieden en de sigaren
winkeliers, voor wie van een prijsverhoo
ging een winstje kan afvallen. Vooral voor
de winkeliers zal dat wel noodig zijn,
daar velen hunner, komt de tabaksbelas
ting vermindering van omzet moeten
vree-zén en dus hun winstpercentage om
hoog moet, wat zonder prijsverhooging
niet gaat.
Korte Kroniek.
De Alg. Ned. Bond van Meubelma^
kers, Behangers en aanverwante vakge-
nootem heeft een bondswerkteo zenfonds
opgericht.
B. en W. van Dolft stéllen voor een,
duurtetoeslag te geven aan alle gemeente
werklieden.
De gemeenteraad van Zutphen heeft
met 9 tegen 8 stemmen besloten, den gas-
prijs op 7l/, cent te brengen. De zuivere
winst der gasfabriek werd geraamd op
f 10,602.
Uit de Pers.
Grondwetsherziening.
Uit Het Centrum:
-"Met betrekking tot de voorgenomen
Grondwetsherziening dient onder meer
ook deze zaak wel in t oog te worden ge
houden, dat een andere kiesrechtregeling
geenszins inbost tegen de politiek en de
wenschen der partijen van Rechts.
Aan het bestaande artikel 80 en de daar
op gebouwde kieswet van 1896, zijn wij in
in U geheel niet gebonden.
Ons belang vordert zdlks ook niet.
Ook dezerzijds wil men het grondwets
artikel ruimer en verlangt men hartelijk
naar een minder gebrekkige en willekeu
rig werkende wet, dan die, waaronder wij
nu bijna twintig jaren leven.
Hot ware daarom onjuist, de tegenstel
ling aldus te maken: Rechts wil alléén een
nieuwe onderwijsregeling, Linkë alléén
een beter en breeder kiesrecht.
Rechts wil én het een, en het ander; zij
wil het tezamen, en dat de ingediende her-
zieningsvoorstellen niet aan dien eisch be
antwoorden, déérin ligt haar groote
grief.
Het is noodig, hierop van meet af aan
den nadruk te leggen, opdat geen onjuiste
opvattingen zich vastzetten, of aan min-
nauwgezette tegenstanders een voor
wendsel aan de hand worde gedaan, om
de Rechtsche groepen als een onhandelba
re en aartsconservatieve massa af tel
schilderen.
De grenslijn tusschen voor- en tegen
standers van een ver uitgebreid en ook
van een algemeen kiesrecht loopt volstrekt
niet tusschen Links en Rechts.
Zoowel ter eene als ter andere zijde
gaan over het electorale vraagstuk de
meeningen sterk uiteen, en men kan er wel
zeker van zijn, dat aan de overzijde de
geestdrift voor een-^rde-ro uitzetting der
kiesrecht-grenzen laj§ niet algemeen is.
Het is derhalve voor 'het tot-standkomen
eener nieuwe kiesrecht-regeling noodig,
dat daartoe de gansche Kamer meewerke
en kunne meewerken.
Wil de Regeering haar grondwets-her-
ziening doen slagen, dan zal zij den steun
der Rechterzijde niet kunnen ontberen en
met de daar bestaade wenschen hebben re
kening te houden.
Dat men Rechts tegen een fin,ale Kies
rechtregeling niet is gekant, bleek reeds
uit de herzienings-voorstellen van het
vorig Kabinet, welke naar het getuige
nis van het „Vaderland" het algemeen
kiesrecht zouden hebben ingevoerd onder
een anderen vorm en naam."
D-* vrijzinnige bladen toonen zich lang
nie- alle bijster ingenomen met de inge-
d lende gron,rl wetsh erziening.
Het Handelsblad (lib.) schrijft
over de uitwerking van het algemeen
kiesrecht in de voorstellen der regeering
en gelooft niet, dat den samenstellers van
het concentratiemanifest van 1912 een zoo
ultra-radicale uitwerking van het beginsel
van algemeen kiesrecht voor den geest
heeft gezweefd als thans door de regeering
wordt voorgesteld.
De Fakkel (v. 1.) merkt op, dat de
stap, dien minister Cort van der Linden in
de voorstellen tot Grondwetsherziening
doet, een eind over de streep gaat, door
de geconcentreerde vrijzinnige partijen in
haar program getrokken.
„Het algemeen mannenkiesrecht voor de
Staten zal wel niet veel tegenstand ont
moeten; dat voor den gemeenteraad kan
licht op bezwaren stuiten. De bevoegdheid
van den Gemeenteraad is een veel grootere
dan die van de Kamer. In landen waar
men voor verkiezingen van het parlement
den census liet vallen, heeft men dien toch
veelal behouden voor dp aanwijzing van
de gemeenteraden.
Ook het %v.egnemen van vele uitsluitin
gen kan bedenkingen ontmoeten, ofschoon
men moet toegeven dat in den gedachten-
gang van den Minister eene uitsluiting
van bedeelden, faillieten en wanbetalers
geen plaats meer vindt.
De grondwettelijke verplichting tot
wettelijke invoering van het vrouwenkies
recht zal zeker aan vrijzinnige zijde niet
onvriendelijk worden, aangezien, al reikt
zij dan ook over het concentratie-program
heen. Voor de rechterzijde zal zij de grond
wetsherziening intusschen minder aanne
melijk maken, omdat zij den eigenlijken
strijd over het vrouwenkiesrecht reeds bij
de behandeling der Grondwetsherziening
tot eene beslissing brengt. De verplichting
eenmaal aangenomen, is. latere tegenstand
tamelijk vruchteloos. Wordt in de Grond
wet alleen de gelegenheid tot invoering
opengesteld, dan kan de beslissing over die
invoering zelve later vallen.
Minister Cort van der Linden heeft zich
zijne taak dus niet gemakkelijk gemaakt,
veel moeilijker zelfs dan de verkiezingen
eisch,ten. Wat óns betreft, wij hebben er
niet zooveel bezwaar tegen mits de
linkerzijde dat alles niet heeft te betalen
met al te bedenkelijke concessies op on
derwijsgebied. De houding van de recht
sche pers doet daaromtrent niet zoo heel
gerust zijn."
HetUtrechtsch Dagblad (v.l.)
besluit een artikel:
Wij scharen ons aan de zijde van hen,
die over de ingediende voorstellen tot
Grondwetsherziening teleurgesteld zijn.
Teleurgesteld wat den omvang der her
ziening betreft; teleurgesteld óók, wat de
wijze aangaat, waarop, op het beperkte
terrein van het kiesrecht-probleem, de
zaken geregeld worden. Do eigenlijke moei
lijkheden: het Vrouwenkiesrecht, de Stem
plicht en de wijze, waarop de Eerste Ka
mer gekozen zullen worden, blijven onop
gelost; de beslissing déérover wordt over-
gelaten aan den gewonen wetgever. En
wat het Algemeen Kiesrecht betreft de
regeering meet het Nederlandsche volk de
maat ten volle toe; méér' dan, zeker in
rechtsche, maar óók in enkele kringen der
linkerzijde, zal zijn verwacht. Dat noch
tans deze voorstellen groote kans van sla
gen maken ligt enkel en alleen aan het
feit, dat de tijden rijp zijn voor de invoe
ring van het Algemeen Kiesrecht en de
meer 'democratische partijen waarschijn
lijk niet al te kieschkeurig zullen zijn ten
opzichte van de wijze, waarop ten slotte
het Algemeen Kiesrecht werkelijkheid
wordt. Voor hen domineert het feit, dat
het ingevoerd wordt; hoe het toegekend
wordt laat hen vermoedelijk koud.
De tijden zijn voor het Algemeen Kies
recht rijp om te oogsten. Msear zoo er ter
rechter of ter linkerzijde nog politici ge
vonden mochten worden, die dat niet in-
aien de Memorie van Toelichting zou
hen allerminst nóch van de wenschelijk-
heid, nóch van do noodzakelijkheid van
de invoering ervan hebben' overtuigd.
Gemengde berichten.
Militair eerherstel. In een onzer tijde
lijke garnizoensplaatsen hadden eenige maan
den geleden ongeregeldheden plaats, waar
van o. a. het gevolg was, dat een korporaal
(een „mobilisatie-vrijwilliger") door den regi
ments-commandant werd gedegradeerd, om
dat hij bij het plegen dier ongeregeldheden
niet krachtdadig genoeg was opgetreden, om
aan die wanordelijkheden een einde te maken
en bij het onderzoek, blijkbaar uit vrees voor
de minderen, voorgaf, geen namen van de
daders te kunnen noemen. Alzoo luidde on
geveer de reden der opgelegde 6traf.
De gedegradeerde diende een reclame in
over deze straf bij het Hoog Militair Gerechts
hof, dat dezer dagen uitspraak deed. Deze
uitspraak luidde, dat de korporaal niet tot
de positie van soldaat moest worden terug
gebracht, doch gestraft met 14 dagen provoost,
onder bepaling, dat laatstgenoemde straf nog
moest worden ondergaan.
Het gevolg van deze uitspraak ia nu, dat
deze vrijwilliger weder in zijn rang wordt
hersteld, van den dag zijner degredatie af,
dus de mindere soldij per dag 10 cent
welke hij heeft genoten, ook krijgt uitbetaald.
Daartegenover 6taat, dat hij de schande
eener degredatie heeft ondergaan, bijna vier
maanden alle diensten en corveeën als sol
daat heeft moeten verrichten en nu, als
„schadeloosstelling" daarvoor, nog veertien
dagen de provoost in gaat.
Wettelijk is op deze uitspraak misschien
niets aan te merkeu, doch zou de toeloop
van „mobilisatie-vrijwilligers" wel bevorderd
worden door dergelyke voorvallen? „Avp."
Brutnlo inbraak. Men schrijft uit Middel
burg: Zaterdagavond te halfzeven heeft alhier
een brutale inbraak plaats gehad in een
woning aan den Seissingel, wier eigenaar
des winters in de stad woont. Eeu der buren
hoorde leven en waarschuwde den man die
toezicht op het huis houdt en stelde een
onderzoek in. Toen men bewijzen van braak
zag, werd de politie geroepen, die direct een
onderzoek instelde, waaruit bleek, dat de
daders, vermoedelijk twee personen, door het
dak op den keukenzolder zijn gekomen en
van daar in de keuken. Hier werd alles door
elkaar gegooid. Zij konden niet verder en
gingen langs denzelfden weg terug, maar
begonnen toon te pogen een paneel uit een
serre te snijden; hierin zijn ze vermoedelijk
gestoord door de komst van den opzichter
en den buurman. Er wordt niets vermist.
Smokkelaar. Zondagnacht is te Enschedé
een zekere V. aangehouden wegens poging
tot uitvoer naar Duitschland van ruim 12UU
pond vet. Het vet werd in beslag genomen,
alsmede paard en wagen voor liet vervoer
gebezigd.
Cliché in besöag genomen.,Het Am
sterdam, waarin het hoofdkwartier van
den stelliaigcommandant is gevestigd, mag
met gefotografeerd worden, daar het een
plaats is, voor oorlogsdoeleinden in ge
bruik. Daarom is dezer dagen door de po
litie bij een fotograaf te Amsterdam een
cliché in beslag genomen van een fotogra
fische reproductie van genoemd hotel.
Sabotage'. De Telegraaf schrijft:
Een onze groote persen, staande in onze
drukkerij aan de St. Nicolaasstraat te
Amsterdam, is Zondagnacht op onver
klaarbare wijze stukgeloopen. Wannloo-
pers werden er niet bevonden.
Wij hebben politie-assistentie gevraagd,
ter bewaking van ons gebouw.
De gezonken schipbrug. Met behulp,
van de drijvende kraan de Adelaar, uit
Rotterdam, is het gisteren gelukt de ge
zonken schipbrug te Arnhem te lichten.
Een der brugschepen is ter reparatie naar
de Arnhemsche stoomsleephelling gesleept.
De andere gezonken schepen hadden geen
lekkage. Men is, terwijl het brugdek bLeef
opgetakeld, met het herstellen van den
onderbouw der brug begonnen.
Ontvlucht. Te Wellerlooi (Noord-Lim
burg) zijn Zondagmorgen twee Fran sche
krijgsgevangenen uit het kamp te Frie-
drichsfeld over de grens gekomen. Zij
hadden in munitiefabrieken gewerkt. On
der militair geleide werden zij per tram
naar Nijmegen en verder naar Rotterdam
getransporteerd. (Tel.)
Ontsnapt. Naar de „Avp." meldt, is
de geïnterneerde Engelsche officier (vlie
genier), die sinds enkele maanden in die
Oranje-kazerne te Den Haag streng be
waakt werd, ontsnapt en nog niet gevat.
Hij had zijn eerewoord niet gegeven.
Nader wordt nog aan de „Avp." gemeld,
dat de gevluchte Engelsche officier-vliege
nier uit de Oranje-kazerne dezelfde is, die
uit Groningen, Schiermonnikoog en van
het eiland Urk wist te ontsnappen.
Hij heeft van laatstgenoemd eiland door
2 uur te zwemmen zijn bewakingstroepen,
weten te misleiden en is toen opgenomen
door een jacht, dat later is aangehouden.
Hij werd hier streng bewaakt, omdat hij
zijn ee re woord niet gaf; alleen wanneer
hij uitging tee'kendo hij een verklaring,
dat h\, zijn eerewoord niet zou schenden
voor dien tijd, doch het Laatste formulier
dat hij achterliet, luidde: dat hij niet zijn
eerewoord gaf.
De sergeant, die waarschijnlijk geen
Engelsch kende, heeft dit niet gezien, en
zoodoende toon hij vrij uitgaan.
Hij moet het laatst met een Neder
landsch officier in Central hebben geze
ten, toen verlof hebben gevraagd zich even
te mogen verwijderen, is blootshoofds
weggegaan en niet weer teruggekeerd.
Den anderen dag zond hij een telegram
uit Londen, dat hij goed was aangeko
men.
Moord. Te 's Heerenberg is Zondag
avond, bij een twist tusschen smokkelaars
omtrent de wimstverdeeing, de negentien
jarige P. Roozendaal doodgestoken. De
dader, de twintigjarige Ebbing uit Stok-
kuirr, ds gearresteerd.
Een goed man. Een landbouwer te
Echtenerbrug schonk aan zijn vaste en
ook aan zijn losse arbeiders elk een be
drag van f 50 voor dezen winter. „Ik heb
een goed jaar", zei hij1, „Het kon er nu
wél af."
De laatste Metalen-Kruisridder. Za
terdag is din den leeftijd van 104 jaar, 1
maand en 2 dagen to Briello overleden
de heer Corstiaan Hagers, de laatst over
gebleven ridder van het Metalen Kruis.
Ingezonden Mededeelingen
a 30 cent per regel.
DENKT OM
MEUBELMAGAZIJN
HAARLEIVSMERSTR. 26.
Hij kreeg op zijn lOOsten verjaardag de
gouden inedaiMle der Oranje-Nassau-orde,
terwijl in 1914 prins Hendrik dezen oud-
strijder in zijn eenvoudige woning in den
Briel opzocht.
Branden en ongelukken. Op het"bë.
kende kruispunt van de Weteringschana
en Vijzelgracht te Amsterdam, op dezelfde
plaats waar ongeveer vier jaar geleden
ook een noodlottige trambotsing heeft
plaats gehad, zijp Zondagavond weder
twee trams in elkaar gereden. De wagen
van lijn 10 die uit de richting van het Pa
leis voor Volksvlijt kwam, reed met twee
volgwagens betrekkelijk langzaam in de
richting van het Leidscheplein toen van
de zijde van de Vijzelstraat een wagen van
lijn 4 aankwam. Hoe -het te gebeurd,
schrijft het „Hbld.", valt nog niet te zeg-
gen de daar geposteerde verkeersagent
was juist om 11 uur door een collega af
gelost doch de wagen van lijn 4 reed
door, dwars in den achtersten volg wagen 1
die vél zat met huiswaartskeerende man-
nen, vrouwen en kinderen. De botsing
gaf een vreeselijken slag en alle ruiten
van den ingereden volgwagen vlogen in
scherven. Een angstig noodgeschrei ver-
vulde de 'liuoht; de menschcn lagen op een
kluwen tegen den grond, een paar kinde
ren waren onder de bank geschoten. Een
tweetal vrouwen viélen dn zwijm en wer
den bij omwonenden ingedragen.
Wonder boven wonder bleek, det nie
mand eenig letsel van be teekenis had op-
geloopen, Na bij kennis gebracht te zijn
konden de vrouwen huiswaarts keeren.
Ook de -andere passagiers kwamen mei
den schrik vrij.
De aangereden wagens werden natuur
lijk buiten dienst gesteld.
Door den trein van-7.33 nm. uit Zwolle
•is Zondagavond nabij Heerenveen een
man oven-reden en gedood.
Bij Kollum kwamen Zaterdagochtend
omstreekszes -uur vier wielrijders, twee
metselaars en twee arbeiders met elkaar
in botsing, ten gevolge waarvan de aibei*
dors die uit Buitenpost naar hun werk
gingen, in de vaart geraakten. Zij werden
op het droge gebracht, maar een hunner,
een vader van vier kinderen, overleed
eenige uren later. Slechts één der rijwie-
len had licht op, mef.di de „Leeuw. Crt."
De passagiers van de tram, die Zo»
dagochtend te ongeveer 11 u. van Den Haag
vertrok, zijn aan eon groot gevaar ont
snapt. Deze tram, die even voorbij het
station Voorburg moet wissellen, reed
door, zonder te wachten op de tram uit
L e dl d e m.
Als men nu weet, dat de lijn tusschen
V o o r b u r gL eidschend amen-
kele ,sterke bochten maakt, is het een
wonder dat alles goed is afg^loopen. Ge
lukkig ontmoetten de trams elkaar op
een- lang, recht gedeelte, waar men elkaar
reeds van verre kon zicin en werd tijdig
gestopt.
Te Dinteloord, in den Prinslandschen
polder, is de groote landbouwschuu-r van
den heer C. Hopmans met den geheelen
oogst -totaal afgebrand. Het vee werd ge
red. Van de ©puit was geen der slangen
in orde, zoodat deze geen dienst konden
doen.
STADSNIEUWS.
MELK-COMMISSIE.
De Commissaris in de provincie Zuid-
Holland heeft uitvoerig geven aan de uit-
mpodiging van den minister van Laudi
bouw, Handel en Nijverheid om in-Zuid-
Halland commissies in te stellen, bestaan
de uit producenten en consumenten, die
-tot taak zullen hebben na te gaan, of de
■tot het district behoorende gemeenten be
hoorlijk van melk worden voorzien. Er is
n.l. voor het district Leiden, omvattende
Leiden, Leiderdorp, Zotjter-
woude, Voorschoten, Valken
burg, Oegstgeest en Warmond
een dergelijke commissie ingesteld, waar
van tot voorzitter is benoemd de heer mr.
P. A. Pijnacker Hordijk, dijkgraaf
van Rijnland, tot leden dr. J. J. v. Eek,
dir. v. d. gemeentelijken keuringsdienst,
mr. A. J. Fokker, lid van den gemeente
raad, G. F. Noordam, directeur van dd
melkinrichting „De Landbouw", A. H.
Bakker, landbouwer Oegstgeest, N. Ver
berg, roelksiijter Leiden, J. Voorsluis,
landbouwer Leiden.
De Commissie beeft de bevoegdheid om,
zoo noodig, zich in verbinding te stellen,
met gemeentebesturen, melkfabrikanten ol
melkveehouders.
Apologetische cursus.
In het gebouw van den Verhuurders-
bond zette gisteravond de We'-eerw. Pater
C. Zuddgeest voor de leden van den Ned.
R.K. Volksbond den veer tiend a agscheo
Apologetisohen cursus voort. De heer Nij-
huie, penningmeester van den Volksbond,
opende, bij afwezigheid van den voorzit
ter, de vergadering met den Ghristelijken
groet en gaf na een opwekking tot betere
opkomst, het wóórd aan den Eerw. spre
ker.
De Eerw. Inleider déél de, na een vraag,
betrekking hebbende op de vorige lezing,
te hebben beantwoord, mede, dat
hij na dezen avond zal behan
delen „Het Geweten" en daarna iets over
Sociologie. Hierna ving Zij(nEerw. aan
met het onderwerp „de Vrijdonkerij."
Tegenover den geloovigc staat de z. g-
vrijdenker, die zegt met het geloof te heb-
