KRONIEK.
1914.
18 October. Engeische oorïog63chepen
verschijnen voor het eerst voor do Belgi
sche kust, om de Duitsche stellingen te
beschieten.
landbouw, nijverheid en handci'; dr. J. D.
Filippo, directeur van het gemeentelijk
'laboratorium te 's-Gravenhage; S. Ilarings-
ma, directeur-secretaris van do Coöpera
tieve Groot handelsvereenigimg De Ilandels-
ikamer, te> Rotterdam; P. van Hoek, direc
teur-generaal van den landbouw; C. van
Hennep, secretaris van den Nederland-
sclicn Tuinbouw raad, to 's-Gravenliagc;
mr. J. Th. Linthorst ïloman, voorzitter
tier sub-commissie uit liet Kominkljjk Na
tionaal Steuncomité 1914 voor do voeding
van memsch en dier, te 's-Gravenhage; O.
Reitsma, secretaris van «len Algemeenen
Nederlandschen Zuivelbond (F. N. Z.), te
's-Gravenhage.
Repaald is, dat in voormelde commissie
mede zal zitting nemen een lid, aan te
wijzen uit en door ieder door den minister
van landbouw, nijverheid cxn handel te be
noemen rijkscommóssiëni van toezicht op
de beschikbaarstelling en den uitvoer van
levensmiddelen.
Rijkscommissies van
toezicht.
Do minister van landbouw, nijverheid
en handel heeft ingesteld:
een Rijkscommissie van toezicht als be
doeld in artikel 6 der statuten van de
Botcrvereeniging, gevestigd te
's-Gravenhage, en goedgekeurd bij Kon.
besluit van 8 dezer, en tot leden dezer
commissie benoemd do hoeren: jhr. mr.
L .II. L. J. van der Macscn de Sombreff,
Aid van do Eerste Kamer der Staten-Gene
raal, te Hulsberg; mr. G. W. Sannes, lid
van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, te Selieveningen; mr. M. Tydeman
Jr., lid van (Le Tweede Kamer der Staten-
Generaal, te Breda, en dr. A. G. Breen,
Rijkszuivc-Iconsulent, tijdelijk ie 's-Graven-
bage;
een Rijkscommissie van toezicht als be
doeld in artikel 6 der statuten van de
K a a s v e r e e n ,i g i n g, gevestigd te
's-Gravenhage, en goedgekeurd bij Kon.
besluit van 8 dezer, en tot leden dezer com
missie benoemd de heeren: jhr. mr. dr.
N. C. de Gijselaar, lid van de Eerste Ka
mer der Sta ten-Generaal, te Leiden; mr.
M. M. Schim van dor Loeff, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, te
Gouda; mr. II. A. van de Velde, lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal, te
•'s-Gravenhage, en dr. A. G. Breen, Rijks-
zuivelconsulent, tijdelijk te 's-Gravenhagc;
een Rijkscommissie van toezicht als be
doeld in artikel 6 der statuten van do
,'A ard app elenverccniging, ge
vestigd te 's-Gravenhage, en goedgekeurd
bij Kon. besluit van 8 dezer en tot leden
dezer commissie benoemd de heeren: mr.
L. W. C. van den Berg, lid van dc Eerste
Kamer der Staten-Generaal, te Delft; E.
M. Teenstra, lid van de Tweede Kamer
dor Staten-Generaal, te 's-Gravenhage; dr.
J. Th. do Visser, lid van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal, tc 's-Gravenha
ge, en J. EIcma, Rijkslandbouwlecraar, te
Assen;
een Rijkscommissie van toezicht als be
doeld in artikel G der statuten van de
Peul vruchtenvereeniging,
gevestigd te 's-Gravenhage, en goedge
keurd bij Kon. besluit van 8 dezer, en tot
leden dezer commissie benoemd de heeren:
II. Polak, lid van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal, te Laren (N.-H.); W. J.
E. H. M. de Jong, lid van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal, te 's-Gravenha
ge; dr. W. H. Nolens, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, tc 's-Graven
hagc, en A. A. Neeb, Rijkslandbouwlecraar
te Rotterdam;
een Rijkscommissie van toezicht als be
doeld in artikel 6 der statuten van de
vereeniging: Groente n-C e n t r a 1 e,
gevestigd te 's-Gravenhage, en goedge
keurd bij Kon. besluit van 8 dezer, en tot
leden dezer commissie benoemd dc heeren:
K. Czn. de Boer, lid van do Eerste Kamer
'der Staten-Generaal, t© Assendelft; mr.
V. H. Rutgers, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, te 's-Gravenhage;
J. H. A. Schaper, lid van do Tweede Ka
men- der Staten-Generaal; te Rijswijk (Z.-
II.), cn C. van Lennep, secretaris van den
Nederlandschen Tuinbouwraad, te 's-Gra
venhage;
een Rijkscommissie van toezicht als be
doeld in artikel 6 der 6tatuten van de
■Varkensvleesch vereeniging,
gevestigd tc 's-Gravenhage, en goedgekeurd
bij Kon. besluit van 8 dezer, en tot leden
dezer commissie benoemd de heeren: A.
N. Fleskens, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, te Geldrop; mr. H.
Smeenge, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, te Amsterdam; F. H. van
Wiehen, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, t© Roelofarcndsveen (Al
kemade), en O. Reitsma, secretaris van
'den Algemecnen Nederlandschen Zuivel-
bond (F. N. Z.), te 's-Gravenhage;
een Rijkscommissie van toezicht als be
doeld in artikel 6 der statuten van de
Vereeniging van Fabrieken
van Melkproducten, gevestigd
it© Rotterdam, en goedgekeurd bij Kon.
besluit van 8 dezer, en tot leden dezer
commissie .benoemd de heeren: H. P.
Staal, lid van de Eerste Kamer der Star
Generaal, t© 's-Gravenhage; B. J. Gcr-
retson, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, te Rotterdam; A. II.
Gerhard, lid van de Tweede Kamer dor
Staten-Generaal, te Laren (N.-II.), en dr.
L. 'i'. C. Schey, Rijkszuivel consulent in de
provincie Noord-Holland, te Hoorn.
Opheffing Rijks Centraal-
bureaux.
Dc minister van landbouw, nijverheid
en handeil heeft goedgevonden met ingang
.van 24 October op te heffen de Rijks Cen*
iraalbureaux tot regeling van dcai afzet
**n ymkma en ywrkfijjpgYleefirt^ ycor de-a
uKvotefr van bol ei* eaa voor den uitvoer van
kaas. ,v-
Beschikbaarstelling van
leveasra j d d e 1 e n.
De minister van landbouw, nijverheid
en handel brengt ter kennis van belang
hebbenden, dat aanvragen, van particu
lieren om beschikbaarstelling van levens
middelen van bimmm! andsch verbruik
eventueel beJioorem te worden gericht tot
den burgemeester hunner gemeente.
Uitvoer van gedroogde cichorei
wortelen.
Dc minister van landbouw, nijverheid en
handel, gezien het Kon. besluit van 4 Maart
j.l. (Stbl. no. 123), houdende verbod van uit
voer van cichorei in eiken vorm (daaronder
begrepen cichorei-wortelcn) cn peekoffie,
heeft bepaald, dat van den oogst van ge
droogde cichorei-wortelcn over het jaar 1915
35 pet. zal kunnen worden uitgevoerd.
Uitvoer van eieren.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel, gelet op zijne beschikking van 14
dezer, directie van den landbouw, no. 25373,
2de afdeeling bureau A, heeft bepaald:
lo. dat, in afwijking van het bepaalde in
art. 6 van voormelde beschikking, de heer
H. B. Beaufort, pluimveeteeltconsulent te
Amersfoort, tijdelijk zal zijn belast met de
afgifte van de in voornoemd artikel bedoelde
consenten;
2o. dat dc hoeveelheid eieren, welke inge
volge art. 3, sub 2, van voormelde beschik
king, voor binnenlandsch verbruik beschik
baar moet worden gesteld, voor dc dagen
18 tot cn met 23 dezer zal bedragen 10 pet.
van de hoeveelheid, waarvoor consent wordt
gevraagd
3o. dat dc hoeveelheid eieren, welke inge
volge art. 4, sub 2, van voormelde beschik
king ter beschikking van de Eicrvcreeniging
moet worden gesteld, voor dc dagen, 18 tot
en met 23 dezer zal bedragen 10 pet. van
de hoeveelheid, waarvoor consent wordt ge
vraagd.
Uitvoer van varkensvleesch.
Dc minister van landbouw, nijverheid en
handel, gelet op zijn beschikking van 4 dezer,
directie van den landbouw, no. 24436, 3de
afdeeling (St.ct. van 5 dezer no. 232), heeft
het in aangehaalde beschikking sub 1 be
doelde gcwichtsporcentage voor do weck van
17 tot en met 23 dezer vastgesteld op twee
honderd.
.Verbod van uitvoer van
ig r o e q t e iii
D© minister van landbouw, nijverheid
en handel! heeft met ingang vain 24 dezer,
onder dankbetuiging voor de bewezen
diensten, ingetrokken de aan den secreta
ris van deai Nederlandschen Tuinbouw
raad verstrekte opdracht tot uitvoering
van de verschillende beschikkingen en
maatregelen in zak© verbod van uitvoer
van groenten.
Turf.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel heeft aan zijn departement een con
ferentie gehad met verveners uit alle vcen-
strckcu.
De minister vroeg naar de aanwezige turf-
soorten cn pry zen en wcnschto opgaaf van
dc nog niet verkochte dadelijk leverbare
hoeveelheden turf, met vermelding van de
vraagprijzen.
V-'e-r zending van s n i j b 1 o e-
m en.
Do Dui'tsche douan© heeft bepaald, dat
voor emballage bij bet verzonden van af
gesneden bloemen ui.t Nederland naar
Du it sc hl and. a'llecn blanco pakpapier mag
worden gebezigd.
Zijn de (bloemen verpakt in bedrukt of
beschreven papier, dan zullen ze niet wor
den toegelaten.
Nederlander veroordeeld.
Reuter seint uit Londen: De Nederlan
der Karei Pieter Derieks ós alhier tot 3
maanden dwangarbeid veroordeeld we
gens knoeierij met paspoorten.
N. O. T.-c ommrssd' van de
Hanze.*
In een der lokalen van het gebouw van
de Coöperatieve Centrale Middenstand
Crediotbank De Hanze in Den Haag heeft
Vrijdag de installatie-vergadering plaats
gehad van de N. O. T.-comilïissie van d©
Hanze. Deze commissie bestaat uit de
heeren H. J. Borghols, A. E. Lee, C- J- G.
Struycken. H. Vlek en P. C. van d©r
Zijden.
Als voorzitter js door het bondsbestuur
aangewezen de heer Struycken; met het
vice-voomtterschap werd belast de heer
II. J. Borghols, terwijl als secretaris zal
optreden de heer A. E. Loo.
Medegedeeld werd, dat het bestuur van
de N. O. T. zich bereid heeft verklaard
gedurende de eaikele dagen, die verloopen
zullen, alvorens de defiiniitcjeve totstandko
ming van het contract kan plaats hebben,
toch op de gewone wijze met de commis
sie samen te werken. Deze samenwerking
bestaat hierin, dat lussclien heit hoofdbe
stuur van den Bond en de N. O. T. een
contract woirdt geteckend waarbij het
hoofdbestuur zich garant stent tegenover
d© N. O. T. voor de invoeren, gedaan door
zijn leden tot een maximum van f 150 per
maand en pea: Aid. De leden zijn daardoor
ontheven van het stellen van d© gebrui
kelijke 'bankgarantie over die invoeren.
Een gelijksoortig' contract wordt aange
gaan tusschcn d© besturen der Bondsaf-
declingen en het Bondsbestuur,, waarbij
de afdeelingsbcsturen zich tegenover het
bondsbestuur garant stellen voor boven
bedoelde invoeren, gedaan door tot hun
afdeesling behoorende leden. En ten slotte
moet ©lk van die leden zich contractüeel
verbinden tegenover d© zrlch voor hen ga
rant stellende afdeeling tot liet vergoeden
van de boeten, die eventueel zouden moe
ten worden betaald over door hem onder
de bovenomschreven Bandsgarantie geda-
ai© invoeren. Alle aanvragen nu, die in
komen bij de secretarissen der Bondsaf-
deelingen tot het op de bovenomschreven
wijze invoeren van goederen, worden op
gezonden aan de N. O. T.-commissie van
d© Hanze, dóe ze beoordeelt en nadat aan
d© vereischte formaliteiten is voldaan,
aan ©en nog aan te wijzen expediteur
d^prgcfiftj di£ VOOI hot invoeren der goe
deren en d© doorzending naar biet adres
van den. importeur heeft te zorgen.
Getracht zal worden, een vast contract
af tfe sluiten met eem van de grootere ex
peditie- oiwleanemiingen.
Besloten werd, in correspondentie te tre
den met het bestuur van de N. O. T. ten
©inde te verkrijgen, dat het maandetijksch
invoer-maximum van f 150 wordt ge
bracht op f 250.
Een aalmoes voor den Pau9.
In do twaalfde lijst van giften, ingeko
men als bijzondeT© gave voor Z. H. den
Paus, verantwoordt „Sint Bavo'' een eind
cijfer van f 36,395.90.
Al kwamen reeds vele duizenden in, toch
blijft „Sint Bavo" vragen om giften: want
al zijn ©r zeer, zeer velen, die buitenge
woon milddadig hebben bijgedragen, er
blijven toch ook nog velen over, die hun
offer nog niet brachten. En de nood des
Pausen is van dien aard, dat hij den mil-
den steun van allen, zonder uitzondering,
vragen blijft.
Mgr. Dr. Hensen tc Rome.
Naar d© „Osseawatore Romano" meldt,
is Dinsdag 12 October Mgr. dr. A. Hen-
sen, directeur van het Nederland sch His
torisch Instituut to Rome, door Z. II. den
Paus in particuliere audiëntie ontvangen.
Rijksmiddelen.
D© maand September leverde voor de
schatkist des Rijks iets meer op dan de
zelfde maand van 1914, maar het was
slechts zeer weinig, nog geen 3 torn, De
oenderdeeJen leverden groote verschillen
op, wat natuurlijk alleen kan vf^rden toe
geschreven aan de crisis, die het vorig
jaar was ingetreden en die nu eendger-
mat© geconsolideerd wordt. Er va'l-t dus
weinig oneer van te zegge#, dan dat het
slecht gesteld blijft met de financiën' des
Rijks.
In 9 maanden is er nog een achterstand
van 6 milLioen op de 123 en de laatste. 3
maanden moeten nog 61 millioen opleve
ren wil de raming van 178.8 miilioen be
reikt worden.. Er is behalve de reeds ont
vangen 117.8 milkoen nog wel bijna 10
millioen ontvangen van het leeningsjaar
1914, maar hieraan heeft de regeering
voor de reeds gevoteerde uitgaven niets.
Het gedistilleerd bi-acht nog slechts 17.8
milV.oen op van de 28.9 millioen, welke
volgens d© raming voor het geheel e jaar
op de lijst van. inkomsten is gezet. Hier
staat tegenover, dat de accijns op het ge
slacht, die geraamd As op f 5,955.000 dn 9
maanden reeds met eeoiigc duizenden is
overschreden, wat een gevolg ils van de
hoogc vleeschprijzen.
Rapport der Bevredigingscommissie.
Het rappoait van de eerste subcommissie
(voorzitter dr. Bos, secretaris jhr. mr. C.
Feith) der Bevredigangscommissi© in zake
het onderwijs, is Zaterdagavond ontijdig
gepubliceerd. Ontijdig, omdat het nog niet
door de Commissie is vastgesteld, maar
slechts-js een voorstel bevattende een
nieuwen tekst van art. 192 deer Grondwet
met toelichting van de subcommissie
aan welke de voorbereiding van dót voor
name onderdeel van den arbeid der Be
vredigingscommissie was opgedragen.
De „Telegraaf", die dit document open
baar maakte, deelt erbij mede dat heit op
20 September j.l. als geheim stuk aan dé
leden der volledige commissi© werd gezon
den maar- dat zij, „zooals dat wel eens eer
der mo.t een geheim stuk het geval was",
het „op onverklaarbare wijze op zekeren
dag op een (harer) lessenaars verzeild"
vond.
Wij kunnen, zegt de „N. Grt.", aan deze
raededeeiing toevoegen dat het stuk niet
alleen aan de volledige commissie), maar
kort geleden (op welken datum weten wij
niet) ook aan al'.e Kamerleden is toege
zonden. teneinde de verschillende politieke
Kamerfracties in staat te stellen het ver
trouwelijk te bespreken en haar opmer
kingen vóór de vaststelling van het rap
port door de Staatscommissie, aan de sub
commissie kenbaar te maken. Deze toezen
ding is geschied met goedvinden van den
Minister van Binnenlandsche Zaken,
maar onder beding van geheimhouding,
gelijk nadrukkelijk aan allen wien het
.stuk werd toegezonden is bekendgemaakt.
Men heeft hier met een ernstig geval van
schending van vertrouwen te doen en voor
de subcommissie lijkt het ons buitenge
woon onaangenaam, haar werk dn onvol-
tooiden toestand1 openbaargemaakt te zien',
betrekkelijk kort voordat het jn zijn defi
nitieven vorm 2?ou zijn gepubliceerd. Een
onderzoek zal vermoedelijk niet uitblijven,
maar het is natuurlijk de waag of daar
van resultaat is te verwachten.
Het concept-voorstel voor een nieuw ar
tikel 192 der Grondwet, zooals het dam nu
bekend is gemaakt, luidt als volgt:
1. Het onderwijs is eeai voorwerp van de
aanhoudende zorg der regeering.
2. Het geven van onderwijs dis vrij, be
houdens het toezicht der overhead en bo
vendien, voor wat het algemeen vormend,
zoowel lager als middelbaar onderwijs be
treft, behoudens het onderzoek naar de
bekwaamheid en de zedelijkheid' van den
onderwijzer; het een ©n ander door de wet
•te regelen,
3. Het openbaar onderwijs wordt, met
eerbiediging van ieders godsdienstige be
grippen door d© wet geregeld.
4. Ovc-ral wordtin het rijk van overheids
wege de gelegenheid gegeven tot het ont
vangen van voldoend openbaar algemeen
vormend lager onderwijs.
5. De voorziening in de kosten van -het
bijzonder algemeen vormend lager onder
wijs, dat aan de bij de wet le stellen voor
waarden voldoet, wordt zoodanig gere
geld, dat de vrij© keus tussch'OTï openbare
cn bijzondere scholen niet door geldelijke
unstandigheden wordt belemmerd.
6. De Koning doet jaarlijks van den
Haat van het onderwijs aan de Staten-
Getneraal verslag geven.
Aan de bijgevoegde Toelichting As het
v c lgen.de on tl een d
Dc volgende wijzigingen zijn aange-
WnHI „«9MKW.6'
J. In overeenstemming met ïTctgeen in
de Grondwetscommissie van 1912 alge
meen werd goedgevonden, wordt thans
gesproken van de aanhoudend© zorg voor
het onderwijs en niet uitsluitend
var. die voor het openbaar ou
de r w ij s.
2. Overal, waar tn he.t tegenwoordig ar
tikel sprake is van lager en middelbaar
onderwijs, wordt thans gesproken van
„algemeen vormend" lager en middelbaar
onderwijs.
3. Opgenomen as de bepaling, dat nie
mand door geldelijke om standi gheden in
zijn keus tusschem openbaai- en bijzonder
lager onderwijs mag worden belemmerd.
Dit is mogelijk door een. stelsel van voor
ziening Aai de kosten van het bijzonder al
gemeen vormend onderwijs, zooa's het
door de commissie is ontworpen.
4. De slotalinea is geredigeerd in over
eenstemming met het eenstemmig verlan
gen der Grondwetscommissie van 1912.
In de „Toelichting" wordt de aandacht
erep gevestigd, dat een bepaling wordt
voorgesteld, volgens welke voortaan nie
mand in zijn keuze tusscheox openbaar en
bijzonder -lager onderwijs van algemeen©'"
vorming zal mogen worden belemmerd
door geldelijke omstandigheden. Met dezen
term wordt bedoeld dat door de Grondwet
de financieel e gelijkstelling
zal won-den gewaarborgd tusschen het
openbaar lager onderwijs eeaverzijds en
het bijzonder ouderwijs, hetwelk aan de
daarvoor te stellen voorwaarden van de
gelijkheid voldoet, anderzijds.
De commissie <is in de eerste plaats van
oordeel, dat het stedsel, volgens hetwelk
aan het openbaar en het bijzonder onder
wijs op gelijken voet aanspraak wordt ge
geven op bekostiging van overheidswege,
beperkt zal moeten blijven tot het eigen
lijke volksonderwijs, d. w. z. tot het lager
onderwijs van algemeen© vorming (zoo
wel gewoon, als uitgebreid en meer uit
gebreid lager onderwijs) met inbegrip van
het daaraan voorafgaand voorbereidend
lager onderwijs. Acht men den steun, uit
's Rijks kas thans gegeven aan het bijzon
der universitair, gymnasiaal en middel
baar onderwijs, onvoldoende, dan kan dit
aanleiding vormen tot verhooging van de
subsidiën, thans in uitzicht gesteld, maar
bet subsidiestelsel -der, desbetreffende on
derwijswetten behoeft daarvoor, naar men
meende, geen principieel© wijziging te on
dergaan. Qok de ondersteuning van het
vakonderwijs kan afzonderlijk geregeld
worden.
Vooa- het volksonderwijs, he.t eigenlijk
terrein van. den schoolstrijd, staat de zaak
andca-s. Hier zal men ©en zoodanig nieuw
stelseH moeten maken in d© plaats van
liet bestaand subsidie-stelsel,, dat eener-
ziids de kosten van de bijzondere scholen,
dóe aan wettelijk te' stallen voorwaarden
voldoen, op gelijken voet als de openbare
scholen voor rekening komen van de over
heidskassen en anderzijds een dam wordt
opgeworpen tegen het met overheidsgeld
in het leven roepen en houden' van te
kleine, of niet levensvatbare, dus omnoodige
bijzondere scholen. Hierbij is d© commis
sie uitgegaan van de volgend© gedachte.
De kosten', aan hei stichten en in stand
houden van een schoot in het algemeen
verbonden, zijn in drie groote groepen on
der te verdeeJen, n.l. lo. de kosten van
personeel; 2o. de overige exploitatiekosten,
waaronder dan de kosten van onderhoud,
Heer- en hulpmiddelen, enz., worden sa
mengevat (in het kort dus de jaarlijksche
onkosten met uitzoaidering van die voor
het personeel), en 3o. de bouw- en inrich
ting skosten.
Ad. I. Wat de uitgaven, sub lo. bedoeld,
betreft, meent d© commissie, dat voortaan
niet meer ©en regeling der mioiima dooi
de west moet worden gegeven, doch een
regeling der normale wedden'. Die regeling
zal hebben te bevatten, een aanvangswedd©
met een periodieke opklimming, an ver
band met dienstjaren, benevens een naar
gelang van den levensstandaard voor 'Se
verschillende gemeenten varieerende
standplaats-toelage.
Bij het vaststellen van deze normale
j aarweddena-egeling zal er tevens reke
ning mede gehouden worden, dat verhef
fing van het peil van het volksonderwijs
dn de eerste plaats verbetering eischt van
de thans geldende regelingen omtrent de
opleiding van onderwijzers. De commissie
heeft dan ook de wettelijke bepalingen
omtrent de opleiding en omtrent de be
voegdheden van ooiderwijzers aan een in
grijpende herziening onderworpen!. De
vereischten, waaraan men te voldoen
Weeft, om tot het ondea-wijzersambt toege
laten te kunnen worden, zullen aanmer
kelijk verzwaard' en de duur der opleiding
in veatband daarmede met ©enige jaren
verlengd worden.
Ad. II. Ten aanzien van de overige ex
ploitatiekosten gaat de commissie uit van
de gedachte, dat het mogelijk is, voor
iedere gemeente het cijfer vast te stellen,
dat gemiddeld per leerling over ©en be
paald1 jaar aan d© openbar© school is ten
koste gelegd. Aan het bestuur
van iedere erkende .bijzon
dere school zal dan, om ge
lijkheid van behandeling te
verzekeren, van overheids
wege in diezelfde gemeente
over dat jaar hetzelfde be
drag vergoed moeten wor
den, vermenigvuldigd' met het getal der
leerlingen, welke van die school geduren
de dat jaar hebben' gebruik gemaakt»
Ad. III. De schoolgebouwen eindelijk,
zullen omar regelen, gelijkelijk geldende
voor de openbare en de bijzondere scho
len, ook voor het bijzonder onderwijs door
de gemeentebesturen gesticht en ingericht
worden. Op aanvrage van ieder schoolbe
stuur, hetweük aantoont, dat een zeker
getal leerlingen zijn school zal volgen,
moet hiertoe door het gemeentebestuur
worden overgegaan. De schoolgebouwen
blijven dan eigendom der gemeenten, doch
worden om niet, aan dc schoolbesturen ten
gebruike afgestaan, terwijl de schoolbe
sturen voor het gewone onderhoud hebben
te zorgen.
Zonder dienaangaande, in dit stuk in.bij
zonderheden af te dalen, moge slechte ver
melding vimdeal', dat het voorstel zal wor
den gedaan een door de Kroon te benoe
men en buiten eenig schooltoezicht staar
den onderwijsraad iai het leven t© roepen,
waardoor dn gevallen van twijfelachtige»
aard de gelegenheid van beroep op ten
onpartijdig college wordt opengesteld.
Ten aanzien van het voorbereidend la
ger onderwijs ós de commissie van mee-
nmg, dat niet aan al!© genieenten de ver
plichting kan worden opgelegd in de be-
i oef te daaraan te voorzien. Maar wel zail
ook hier een zoodanige regeling worden
voorgesteld, dat in gemeenten, die zich
dat onde-rwijsbelang aantrekken, de bij
zondere bewaarscholen aanspraak krijgen
op een gelijke uitkeering per leerling als
die gemeente daaraau. zou ten koste leg
gen voor het geval de ouders van alle kin
deren in die gemeente, voor wie bewaaf-
schoolonderwijs wordt verlangd, met de
openbare bewaarscholen dm die gemeente
genoegen zouden kunnen nemen.
Dc nieuwe kruisers.
Met den bouw van de twee nieuw© krui
sers voor onze Marine zal l» nnenkart een
aanvang worden gemaakt. Eén van. de
kruisers wordt gebouwd op d© werf Fijen-
oord ,t© Rotterdam, terwijl de andere bij
de Nederlandsche Scheepsbouwmaatschap
pij te Amsterdam op stapel wordt gezet.
Voor deze zullen de machinereën worden
geleverd door de Ned. Fabriek van Werk
tuigen en Spoorwegmaterieel.
Korte Kroniek.
D© prijs van eikels is in Friesland al
gestegen tot f 5 per H. L. Men gaat bij
nacht al eikels zoeken bij 't licht van
fietslantaarns. Sommige gezinnen maken
een daggeld van f 10.
De gewone audiënties van de minis
ters van oorlog, van buitenlandsche za
ken en van financiën zullen deze week
niet plaats hebben.
Blijkens het verschenen maandbe
richt van h'et bureau van statistiek be
droeg de bevolking der hoofdstad op 1
September j.l. 295,142 mannen en 318,107
vrouwen, totaal 613,249 personen.
D© Roomsch-Katholieke Centrale
Kiesvereeniging in het district IJselstein
heelt besloten', voo.r de verkiezing van een
lid der Prov. Staten in het district IJsel
stein (vac.-Van Kempen), den candidaat
der antirevoAutaonnairen, den heer J. C.
Wentink, te Utrecht, over te nemen.
De heer De Vlugt heeft de candida-
tuur yan de antirev. kiesvereeniging voor
de Tweede Kamer i.n het district Amster
dam IX (vacature-Vliegen) aanvaard.
De „P. T. T." deelt mee, dat het óór
deel van de post- en telegraaf-directeuren
reeds over een wetsontwerp, beoogende
wijziging van de post- en te.'iegraaftarie-
ven, ós .ingewonnen, cn dat het ontwerp
spoedig kan worden tegemoet geziien.
De „Tel." bericht, dat met ingang van
Maandag 18 dezer de pakketpost uit. Enge
land, voor Rotterdam bestemd, zal' wor
den verzonden over Harwich me.t de boo
ten van de Great Eastern Railway.
De gasp rijs te We esp wordt verhoogd
van 7 tot 9 cent per M3.
SPORT.
VOETBAL.
Door haar overwinning op Sparta heeft
H. B. S. gisteren de leiding genomen in
de Westelijke eerste klasse. Sparta speelde
met vijf invallers en had met een beetje
geluk ©ven goed een gelijk spel kunnen
forceeren. De uitslag was 21. H. B. S.
staat nog sterekr, doordat H. F. C. het
tegen V. O. C. aiiet verder heeft kunnen
brengen dan een gelijk spel. Wij hadden
van de Haanlemmers beter verwacht. De
uitslag was 2—2. Het Haagsclie Quick
heeft een moeilijke zegeviering bevochten
op Hercules 01 en blijft daardoor nog
een ernstige candidaat voor de eerste
plaats. U. V. V. bepaalde een zeer geluk
kige overwinaiing op Haarlem. Hoewel j
Haarlem vrijwel den geheel'.en wedstrijd
sterker was wist zij haar kracht niet in
doelpuoiten uit te drukken. U. V. V. daar
entegen maakte gebruik van de aange
boden kansen en won met 41. Het epel
van D. F. C. tegen H. V. V. gisteren was
een openbaring. Hoewel de Dortenareo
een tijd dang gesukkeld' hebben met hunne
spelers, beschikken zij nu over een stel
.jonge spelers, die een ernstig woordje
mede wilLen spreken voor de eerste plaats.
H. V. V. was in 't geheel niet opgewassen
tegen de pittige doortastende voorhoede
van. D. F. C. en verloor met 5—1. Groote
Haagsche van weleer, waar moet het naar
toe? H. V. V. heeft dringend vurige jeug-
dige spelers noodig. In het tweede gedeel
ten debuteerden twee backs als links en
rechtsbuiten In d© voorhoede. Met zulk
een voorhoede zal 'niet lucht gewonnen
worden.
In het Oosten heeft het Nijmeegsche
Quick de eerst© plaats behouden door een
10 overwinning op Be Quick. Zij wordt
op den voet gevolgd door Go Ahead, dat
eiste ren met 40 van Vitesse won. Vitesse
zonden* Göbel zegt voldoende. Göbel zat
niet meer uitkomen, hetgeen beteekerifc
dat Vitesse's kampioen kansen verkeken
zijn. U. D. behaalde een welverdiende
overwinning op Tubantia 31, terwijl
G. V. C. Robin ©t Velocitas terugzond met
een 42 nederlaag..
In het Zuiden stelde. Velocitas teleur I
door met 7—2 te Maastricht van M. S. V. j
te verliezen. N. A. C. zorgde voor een ver* i
rassing en wist het nog neet verslagen
M. V. V. t© kloppen met 2—1. Willem II
zette d© reeks overwinningen door e,n won
van V. V. V. met 7—1.
I-n de tweede afdeeling B heeft he.t Leid*
sche Ajax zich ©znigszins hersteld door
het gelijk spel tegen Alcm. Victrix (2—2).
Het vis te hopfarï, dat dit het goede begin is.
Blauw Wit won van V. U. C. met 3-1,
Spartaan •verloor van E. D. O. met 0—1
A. F. C. verpletterde met 40 D. V. V,
De stand in deze klasse is als volgt;
