18 MAANDAG No. 1833 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJMT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze enten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2y3 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent OCTOBER. I9I5. 00 ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van t-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiên) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Het onderwijs. [ip ontijdige wij^e zooals wij elders jjeozettea is een gedeelte van het werk f Bevredigingscommissie in zake het derwijs openbaar gemaakt. De publica- js voornamelijk daarom ontijdig, om- het betreffende rapport nog niet fini ti e f is vastgesteld en dus nog jr do officieele publicatie kan worden pjzigd. Hed. deze bemerking voor oogen, lijkt het ;t raadzaam om al in bijzonderheden gepubliceerde rapport te gaan bespre- n er kan immers nog een en ander in irdea veranderd. Doch twee zaken mo- ii wij wel nu reeds met groote voldoening Sjstellen. Eerstens: De financieele gelijksitelling gchen openbaar en bijzonder lager Jenvijs wordt onomwonden, duidelijk en jar voorgesteld. Dat die gelijkstelling moeten beperkt blijven tot het lager derwijs, dat stc-mt minder verheugend zal zeker in pers en Kamer een voor- rpvan discussie vormen. Op het huidige genblilc willen we er echter nog, in af- iclilmg van het officieele rapport, het jgeu over doen. Dat het bijzonder lager Öerwijs zal moeten voldoen ,,aan de ar voor te stellen voorwaarden van dege- jklieid" is een eisch, die de voorstan- ia rs het bijzonder onderwijs na.tuur- zullen onderstreepen, daar zij dien .zelf ijd hebben voorgesteld. Keu tweede belangrijke strekking in het pport is de verbetering én in de salari- riug èn in de opleiding van de onderwij- s. Dat de commissie niet slechts aa.n I onderwijs maar ook aan de onderwij- 3 haar bijzondere aandacht heeft ge- lonkeo, pleit ten zeerste voor de ernst en ;iliik'neid waarmede zij haar taak heeft >evut, welke eigenschappen trouwens uit ji'het rapport naar voren treden. zullen we er op het oogenblik niet er zeggen. TENLAND. Frankrijk heeft den oorlog verklarrl j Bulgarije. -- Volgens oen bericht 8l,i A bene zijn in de laatste dagen 7 roDte stoomschepen der geallieerden liet Nabije Oosten door Duitsch- ostenrijksche duikbooten tot zinken ibracht. - De Italianen hebben Prega- «a genomen. Van het Westelijk oorlogsterrein. Overzicht Terwijl de voorlaatste Fransche en Duitt- phe stafberichte.n overeenstemden in de lededeeüng, dat in den Elzas de top van ju veel bestreden Hartmannsweilerkopf, ie tijdens het laatste offensief door de Oanschen was bezet, door de Duitischers erd heroverd, gaan thans de beide com- Wiqué's accoord met de vermelding van ft feit, dat de Franschen ten tweeden ale al hun stellingen op genoemd punt pbben heroverd. De tijden van den loopgravenoorlog schijnen dus t.e zijn weergekeerd. Van het Oostelijk oorlogsterrein. Overzicht. Op dit oorlogsterrein is de toestand alliengs veranderd en heeft een aanzien verkregen, hetwelk met dat van een posi tie-oorlog niet veel verschilt. Slechts in het Noorden en geheel in het Zuiden wordt nog lievig gevochten, met een aan wassend Russisch succes. Door de Duit sche legers wordt, de aanval op Dunaburg voortdurend met onvermoeide wilskracht voortgezet, zoneter dat de stad nog is be zweken. De Russen trachten voortdurend de Dultsche linie tusschen de Wily a en Njemen te doorbreken, om de Duitsche troepen te verdrijven uit het gebied rond om Dunaburg. 13e Russische aanvallen worden hier met groote hevigheid ge voerd, hetgeen doet vermoeden, dat de munitie-nood in Rusland nog niet tot het hoogste gestegen is. Dezelfde offensieve kracht toonen de Russische legers in het Zuiden, waar ge- noraal Iwanoff den Oostenrijkschen troe pen een duw gegeven heeft. Hier nam Von Linsingen het commando van Von Macken- sen over, torw'ijl mede de Duitsch-Ooston- rijkschë legers in Galicië door het troe pentransport naar Servië aanmerkelijk werden verzwakt. De Russen wierpen de Oostenrijkers over de Strypa en dedein de Duitschers in de richting van Tarnopol tot het defensief overgaan. De Duitsche legerberichten erkennen trouwens zelf, dat de Russen in geheel Galici het offensief hebben hervat. Het is van belang deze nieuwe pogingen der Russen om een aanvallende beweging duurzaam te ontwikkelen, nauwkeurig te volgen, daar zij op de gebeurtenissen in don Balkan van een niet te onderschatten invtoecl kan- zijn. Van het Zuidelijk oorlogsterrein. Overzicht. De communiqué's van gisteren stemmen weinig met elkaar overeen. Het Italiaan- sche meldt, dat nadat de Italianen de krachtig versterkte stelling te Pregasina, een belangrijk voorgeschoven gedeelte van de versterkte Rivagroep in de bergachtige zone ten westen van Gürda, veroverden, zij niettegenstaande het hevige artillerie ën geweervuur en de bommen met ver- stuikkende gassen, Pregasina namen en voorwaarts de hoogten optrokken, die de Ledro-vallei belieerschen. Het Ooste-nrijksche legerbericht meldt slechts, dat de Italianen, na een krachtige voorbereiding door artillerie, verscheiden infanterie-aanvallen op den noordwestelij- ken sector van het plateau van Doberdo deden, die echter alle gestuit werden. Van het Zuidoostelijk oorlogsterrein. Overzicht De Duitsch-Oostenrijksclie legers zijn Servië van de Noordelijke Save- en Donau- grens binnengetrokken en hun opmarsch is over drie fronten verdeeld: het Belgrado- front in het centrum, Westelijk daarvan het Save-front, Oostelijk van Belgrado het Morawa-front. Aan de Servische Oost grens heeft de strijd met de Bulgaren een aanvang genomen, bij de pladtsen Knasje- watz, Belogradsjik, Tun en Kustcndil; de drie laatste zijn gelegen op Bulgaarsch ge bied. De militaire verrichtingen op de nieuwe fronten zijn op het oogenblik nog uiLerst gering. De legers der Centralen zijn met veel élan den veldtocht begonnen en de beide eerste dagen hebben hun onmiddel lijk succes gebracht. De val van Belgrado en Semendria is uit een strategisch oog punt belangrijk, hoewel beide plaatsen aan den Donau, dus op de grens zelf ge legen zijn. Terwijl Pozarowac zich slechts op korten afstand van die grens bevindt. Snel is dus het tempo van den bondgenoo- ten-opmarsch niet gebleken, zOodat de ver onderstelling juist schijnt, dat de tegen stand der Serviërs gedurig heviger wordt. Door den overtocht der grensrivieren is echter voor de Duitsch-Oostenrijksche le gers een groote moeilijkheid uit den weg geruimd. Op verscheidene punten hebben de Verbondenen de Servische grenzen overschreden, doch vooral bij Belgrado heeft zulks een enorme krachtsinspanning voreischt. De Donau is hier zeer breed en van af de door de Serviërs uiterst krach tig versterkte hoogten, die de stad beheer schen, weiden de aanvallende troepen heftig bestookt. Toen eenmaal de Servi sche hoofdstad met de heuvels in Duitsche handen gevallen was, konden de bondgc- nooten verder optrekken langs den hoofd weg naar do vesting Kragujewatz. Thans is de actie in de eerste plaats gericht op Obrenowatz, ton Z. van Belgrado, waar de Kolubara in den Donau valt; in den Semondria-sector, wijst de Morawa-stroom de te volgen route aan. Op den Balkan. FRANKRIJK VERKLAART BULGARIJE DEN OORLOG Frankrijk heeft Bulgarije den oorlog verklaard Op Zee. De duikbootenoorlog in de MiddcHandsclie Zee. Wolff' meldt uit Athene, dat in de laatste dagen do volgende schepen door Duitsche en Oostenrij^sch-Hongaarsche onderzeeërs in den grond werden ge boord: liet Enge!?che tankschip ,11. C. Henry" (4219 br. regis tonton) met teerotie naar Lenmos, het Engelsche stoomschip „TIaydn" 4000 L), bot Italiaansche stoom schip ,,Cyrene" (3236 t.j, do Engelsche stoomschepen ,,Saitor Prince" (3144 t), uHalyzones" (5093 t), „Thorpwood" (3184 t.)'o.n Apollo" (3774 t.). De gedachte 'dringt zich op, dat de zwa re verliezen aan stoomschepen, die de ge allieerden in de jongste weken hebben geleden, de eigenlijke oorzaak zijn van de vermelde staking dei' landing van troepen te Saloniki. Opgebrachte trawlers. Op 2 October werden naar Reuter meldt acht Duitsche trawlers opge bracht naar Grimsby en op 9 Oct. der tien. Zij waren bezig met visschen, van miinstrooien was geen sprake. De dertien hadden ladingen visch, die te Grómsby verkocht zijn. De bemanningen zijn geïnterneerd. Duitsche transportschepen getorpedeerd. Een Russisch legeitoericht meldt, dat Engelsche onderzeeërs in do Oo9tz©e zes Duitsche transports© hepen tot zinken brachten; de kapitein van een schip werd genoodzaakt dit op het strand te zetten. Blokkade van de Bulgaarschs kust. De vice-adrniraal, die het opperbevel voert over de vloten der geallieerden in de oostiijke helft van 'd© Middellandscho Zee, heeft de blokkade van de Bulgaarscho kust aan de Egeïsche Zee afgekondigd, met ingang van 6 ure 's morgens op Za terdag. Neutrale schepen krijgen 2 maal 24 uur tijd om uit de geblokkeerde zone te vertrekken. Zweden. Uitvoerverbod. De Zweedsche regeering heeft een nieuw uitvoerverbod uitgevaardigd voor enk et© soorten hulden en leder, on bronzen pas munt. Engelsche duikbooten tn de Zweedsche wateren. De ..Berlingske Tidende" bericht: ,,De Zweedsche pers laat zich zeer heftig uit over de schending der neutraliteit van het Zweedsche vaarwater door Engelsche on derzeeërs en de beschieting van Duitsche schepen op Zweodsch zeegebied en wijst er daarbij op, dat hier niet alleen quaestde is om Zwedens nationale eer en zijn rech ten, maar dat de zaak de economische le vensbelangen van bet land ten zeerst© treft. Een 5evensbclang voor Zweden is, dat de rechtmatige handel vari het.land in alle richtingen gehandhaafd blijft. .Dagbladet" schrijft, dat deze bedrei ging aanleiding moet geven tot zeer krach tige tegenmaatregelen. De geheel© pers eischt, dat de Zweedsche regeering vastberaden optreedt voor de eer on de rechten van Zweden, Verschillende oorlogsberichten. Treurig! Het „Osnabr. Tageblatl" verhaalt, dat zich dezer dagen in oen trein tusschen Oldenburg en Bremen twee jonge dames bevonden in een coupé, waar in ook een vrouw, begeleid door haar man, plaats nam. Nauwelijks was de vrouw gezeten, of zij begon, strak voor zich uit starende, op haar vingers te tellen: één, twee, drie! en herhaalde dit met kleine tusschenpoozon telkens weer. De jonge dames lachten orn liet zonderlinge gedrag der vrouw. Dit werd den begeleider te machtig en hij voegde den gie'helenden meisjes toe: ,,Gij zultuw'dwaze lachen wel laten, als ik u zeg, dat mijn vrouw drie zoons in den oorlog verloren heeft. En nu breng ik haar naar een krankzinnigenge sticht." Het werd ontzettend stil in de coupé. Pötroleumgebrck en onderwijs. In tal van kleinere Duitsche plaatsen zijn do leerlingen van onderscheiden onderwijs inrichtingen wegens het groot© gebrek aan petroleum niet in de gelegenheid, 's avonds huiswerk te verrichten. Op aanstichting van ondenvijsbesttiren worden nu overal localiteiten, behoorlijk verlicht en ver warmd, beschikbaar gesteld, waar bedoel de leerlingen onder toezicht der onder wijzers hun huiswerk kunnen maken. Nieuwe Belgische postzegels. Naar wo in hel Belgische Staatsblad" lezen, zouden or, te beginnen met 15 October jl. nieuwe Belgische postzegels, briefkaarten en .kaartbrieven" (cartes-lettres) worden uitgegeven, bevattende een postzegel van 15 centiem en een von 10 franc. De zegela der vorige reeksen zouden van dienzelfdon datum af buiten omloop worden gebracht. Gesneuveld. De Engelsche generaal F. Wormald, dio in Zuid-Afrilca gedimd heeft en in liet begin van den oorlog bij Mons gewond werd, is thans gesneuveld. De Zeppeitintochten. Do Times" geeft een staatje van het aantal dei- bij de Zep- pelinraids boven Engeland getroffen slacht offers. Uit dit staatje blijkt dat er 19 Zep- pollnraids hebben plaats gehad tusscheui 19 Januari en 13 Octobex-, hierbij worden 167 menschen gedood en 384 gewond. Het aantal slachtoffers is dus in het gehceli 551, van wie alleen 170 ten gevolge van den raid van Woensdagnacht. Dumba op weg naar Holland. Uit Falmouth wordt gemeld, dat het stoom schip „Nieuw-Amsterdum" met Dr. Dum ba, vrouw en bediende aan booi'd, giste ren naar Rotterdam is vertrokken. Dumba verklaarde, dat de oorzaak der vertraging van het vertrek gelegen heeft in het feit, clat .zijn bediende een paspoort noodig had. Moskou in staat van beleg. Bij kei zerlijke 'pekase zijn de stad en het district Moskou iu staat vim beleg verklaard. Amerikaansche munitiearbeiders. De ,,Kreuzztg." verneemt uit Londen, dat iedere week minstens 150 Amerikaansche. mechaniciens naar Engeland en Rusland vertrekken om in de munitiefabrieken te werken. Dc concurrentie tusschen Enge land en Rusland heeft de loonen tot een ongekende hoogte opgevoerd. De speelbank te Monaco. Ook de speelbank te Monaco heeft door den oor log schade geleden. De inkomsten zijn sterk verminderd. In 1913 bedroeg de netto winst 36 xnillioen francs, terwijl de vorst in 1914 slochls 15 millioen van zijn speel bank getrokken heeft. BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. II ij lc s c om missie van toezicht op het centraal admini- stratjokantoor voor do düstribut'ie van levens- m i d d e tl e n. Bij Kon. besluit is ingesteld een Rijks commissie van 'toezicht op liet centraal administratiekantoor voor de distributie van levensmiddelen, en zijn tot leden de zer commissie benoemd de hoeren: R. P., Bonthuis, secretaris der sub-commissie uit het Koninklijk Nationaal Steuncomité 1914 voor de voeding van mensch ©h d.ier, te 's-Gravenhage; dr. A. G. Breon, rijks- zuivclconsulent, tijdelijk ie 's-Graven hage; J. Das I)7n., voorzitter van den Bond van Coöperatieve Irikoopvcre.enigirigon voor den Middenstand' Neerland ia, to Utrecht; A. J. Doornbom, te Delft; mi'. J. C A. Everwijn', administrateur, chef der afdeel ing li arid el va.n het departement van FEUILLETON. De noodlottige erfenis. I Hij passeerde de controle cm wilde zóch ian boord begeven, toein Lizzie hem na- lerde en met bevend© stem halfluid zeidè. 1— Sir Darnett. De Ëngelscbman keek verwonderd op, lit een dame hem op deze wijze, die hij dies behalve correct vond, aansprak, laar niettemin nam hij even zijn- hoed af n ïtOde: l)ie ben ik. Herkent ge mij niet? Hij keek haar oplettend aan. Inderdaad meende hij haar gezicht meer Rtaieri te hebben, maar hij kon zich luieit spoedig herinneren waar. Zij kwam zijn geheugen to hulip. -Ik ben de vriendin, de beschermelinge lady Darnett. - 0! juist. Met smeekende slem hernam zij: Sir Darnett, al -mijn hoop is, op u levestigd. Ik lieb allies doorgemaakt wat leven aan angst en smart kam voort ongen. Nu sta ik aan den rand van een «Brand, waarin ik zal verzinken, wan- gij mij niet de .reddende hand toe- leekt. AVlt gij dat?, Van u hangt op het ogenblik mijn geheel© toekomst af. Hij stond cien nogenbliLk in tweestrijd. De jonge vrouw, die voor hem stond, cas 7oo "indrukwekkend schoon, haar ge- ak was zoo bleek, haar teedere oogen Zu,k een smeekend© uitdrukking tot jj®1 opgeslagen, dat. hij er tot in hot diiepst rijn hart door geroerd werd. Nu stond hem weer levendig voor den geest met hoeveel warmte zijn beminde Gbara de zaak dezer vrouw bijhem be pleit had. Een krankzinnige? f' Misschien. Ln het verzoek, dat zij tot hem richtte en vooral dn de wijze waarop zij het deed, was zeker e enige opgewondenheid, eenige geestelijk© overspanning waar te nemen, maar uit haar oogen straalde 7.ooveél dorefheid, dat hij geen weerstand vermocht t© bieden. In Godsnaam, zeide hij voor zich, het geval ligt er eenmaal toe. Is heit een dwaas heid, die ik zal begaan oif een goede daad? Dat zal de toekomst Toeren, maar van Percy Darniett mag siieit gezegd worden, dat een ongelukkige hem vergeefs om hulp heeft gesmeekt. Met deze overweging was zijn uiterlijke kalmte teruggekeerd. Hij bood de dame, zonder een woord te spreken, den arm en geleidde haar aan boord, om daarna Terug te koeren en een passage-bi Ij et voor haar te nemen. II. LINDEN PLACE. Sir Percy Darnett woonde op een villa rim de omgeving van Londen, Linden Place genaamd. Gedurende den tijd, dak zijn vrouw ziek en afwezig was, werd 'het huishouden op Linden Place bestuurd door een bejaarde dame, bloedverwante van sir Percy. Deze dam© was wel eenigszins verwon derd, toen zij sir Percy van zijn gewone driemaandelijkse li© reis zag terugkeeren met een jongedame van opvaltonde schoon heid, 'die, zooals hij haar zeide, voortoopig op Linden Place zou komen inwonen, zoo dat hij beval ©en kamer voor haar iin ge reedheid to bréngen; echter zij kende hem •te goed als man va.n eer, om daarover eennge kwade vermoedens to hebben. Trouwens, nog denizelfden avond van den dag van zijn Terugkeer, toen Ljzzie, vermoeid van de a'eis, en van de ontberin gen die daaraan voorafgegaan waren, vroegtijdig tor ruste, was gegaan, vertelde sir Percy aï.les aan zijn bloedverwante: dat Lizaie een vriendin zijner vrouw was, dat deze hem verzocht had haar in be scherming te nemen, dat hij dit corst had geweigerd, dat zij daarop eensk'aps te Galais bij hem was gekomen en dat hij het toen niet over zich had kunnen ver krijgen de handen van haar af te trekken. De waardige dame keurde het gedrag van sir Percy in alle opzichten goed en verzekerde hem, dat zij, hoe verbaasd zij ook was geweest hem in zulk gezelschap te zien thuiskomen, toch geen oogenblik gedacht had, dat hij tots gedaan kon heb ben, dat niet correct was. Voor Lizzie braken kalme, rustige da gen aan. Op Linden Place werd zij met onder scheiding behandeld en het duurde niet ?ang of zij vatte voor do bude dame ©en innige genegenheid op, we'ke door deze volkomen beantwoord werd. Sir Percy gedroeg' zich tegenover Lizzie beleefd en voorkomend, zooa'ls hij tegen over iedereen was, maar overigens hield hij zich schijnbaar niet met haar bezig. Schijnbaar slechts, want in werkelijk heid sloeg sir Percy haar nauwkeurig gade in al haar doen en laten. Zoo kwam hij gaandeweg tot de over tuiging, dat deze vrouw inderdaad bij haar voile verstand was en dat haar op sluiting 'in ©en krankzinnigengesticht dlechts liet gevolg moest'zijn. geweest van een vergissing of van een misdadige kui- nerij. Gok de oude dame was die meening toe gedaan. Een'ige weken gingen voorbij in kalme rust. Er werd over niets tusschen Lizzie en .sir Darnett gespreken, maar ten slotte besloot deze liet gewiohtige ondei'we.rp aan te roeren en op zekeren dag, dat hij alleen met haar was, vroeg hij: Denkt gij niet, dat nu hét oogenblik misschien gekomen :is om mijv zooniet het vetoed on too to A'caMrouwen, dait gij het valste recht hebt voor mij to verzwijgen, dan althans iets van uw plannen voor de toekomst mede to deelien? Zij antwoordde zonder, e enige aarzeling: Ik hen volkomen bereid u te antwoor den ©n u met dezelfde oprechtheid te "spie ken, niet alleen over do toekomst., maar ook en vooral over het verleden. O! riep hij uit, itcit dut llaatste acht ik u vo'strekt niet verplicht en als gij liever uw geheimen bewaart. Zij viel iliem in de rede; In geen enkel opzicht en. als gij heit mij toestaat, will elk zelfs beginnen met u uit te leggen, waarom iik tot zoolang liob go wacht. Ik luister. Zij begon: Ik heb'mij er zeer wet rekenschap van gegeven, dat de plaats, waar gij mij het eerst ontmoet hebt cn de omstandig heden, waaronder wij rne.t elkaar kennis hebben gemaakt, u voorschreven mijn be weringen met eenige voorzichtigheid aan to hooren en dat ©enig wantrouwen daar tegen van uw zijde «eer gerechtvaardigd zou zijn. Met uw verlof.... O, wat ik u vraag, is geen, beleefd heid, maar eenvoudig openhartigheid en ik toen de eerste om te erkennen, dat ©r allo grond voor dit wantrouwen aanwezig was.... Maar nu toch, in olK .jfevcil.... Hoe ongeduldig ik ook was om met a tot een verklaring to komen, toch heb ilk gewacht om u den tijd to laten, mij to bo- studeCrcn. Ik wl/Tde, dat gij uit u zalven tot de overtuiging zoudt komen, dat gij niet met ©en kronkzunnige of ook maar aim haar geestvermogens gekrenkte vrouw ta deen hebt. Ben ik daarin geslaagd? Ik zou wol bevooroordeeld moeter* zijn om u nu nog vooi' een krankzinnige to houden Die uitspraak Avilde lik hebben, want man moet wei vast overtuigd zijn van mijn gezonde geestvermogens om een geschie denis a>'s do mijne aan Te hooien cn er ge loof aan to hechten. Is zij dan zoo onwaarschijnlijk? Zóó, dat Ik mij soms 5ie/lf afvraag, of dit aV©S' gecin zinsbegoocheling »ls, of ik niet veeleer gedroomd dan doorleefd heb de gebeurtenissen, waartegen ©Ik begrip, in opstand komen moet. Laat liooron die gebeurtenissen. Ik kom er aan. Weet dan. vooreerst, dat ik het .slachtoffer ben. van een samen- weef.-to. van he,toch© listen. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1