9
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
7o JAARGANU
Sfe £cidóelve6ou^aiii!
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, metGRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
liet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
genten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cenl
ZATERDAG
OCTOBER.
1915.
Do ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. GIJ contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienetpersoneel van 1-5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentlën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
)jt nummer bestaat uit drie
iladen en het geïllustreerd
londagsblad.
Voor den Vrede.
Niemand zal nu. nog durven bewegen,
li de oorlog krachtens den natuurlijken
ip der dingen noodzakelijk spoedig ge-
idigd zal zijn; niemand durft zelfs meer
isen, hoe lang die strijd nog duren-kan...
Lis dit vaststaat, is er des te moer reden
s in een volhardend smeeken te
nden tot God, opdat Hij de wereld van
ien vreeselijken geesel moge verlossen,
n een schrijven aan Z.Em. Kardinaal
irnoch, vorstprimaat van Hongarije,
ift Z. H. de Paus uliiting aan zijn vurig
langen naar een spoedige vrede en
dan:
Daar Wij echter de vervulling Onzer
actiën van Gods er harming verwach-
moeten de .geloovigen op God ver
wen- en allervurigste gebeden tot Hem
tien. Rilt heeft de grootste uitwerking,
oneer zij de christelijke -liefde beoefe-
en goede werken verrichten."
■'ij, re gei'joovend ons vertrouwen wen-
naar Gods barmhartigheid, wij moe-
„alleivuriigste gebeden" storten. Maar
gebeden aldus de Paus hébben
ral kracht, a!is -ze worden gedragen
r de beefening van de christelijke lief-
en van goede werken; dan hebben ze
grootste uitwerking",
at dit woord des Pausen doorklinke tot
lie 'harten, opdat heel de Katholiieke
ïld zich gedirooiige gevoele om meer nog
lot heden door een deugdzaam en
rht Kathot-ek leven, een lieven van
irlinge liefde en van goede werken,
barmhartigheid over de wereld af
rekken.
Wantrouwen.
„Het Volk" wordt do Staatscoinmis-
voor de oorlogswinsten niet erg harte-
ontvangen. En waarom niet? Och,
jn bijna alle menschen van de „bour-
sie", die er in zitten....
e partijgenooten Schaper en Nieboer
ten er ook wel deel van uit, doch die
ben het lidmaatschap aangenomen
us tenminste ,,Het Volk" om later
het verwijt te kunnen ontkomen,* dat
S. D.. A. P. het werk'der commissie
ft doen mislukken, door er zich aan te
trekken, door ze te saboteeren.
u willen wij zwijgen over de pedan-
ie, welke er ligt opgesloten in de mo
deling van het toetreden der twee S.iD.
P.'ers tot genoemde Staatscommissie,
ar wel willen we er even op wijzen,
kwaadaardig zulk gestook is in het
iaal-democratisch orgaan. Had aan de
leiders in de Staatscommissie voor de
;swinsten een plaats moeten aange-
len zijn? Iioe „democratisch" men ook
tind is, ieder vex*standig menscli zal toch
leten erkennen, dat in een zoodanige
omissie alleen thuisbehooren mannen
q het vak, mannen althans met kennis
ervaring op financieel gebied. We dur-
n ons voorstellen, dat zelfs ,,Het Volk
hierover met ons teens zal moeten zijn!
aar waarom deugt dan volgens de mee-
ng van ,,llet Volk" die commissie niet?
Omdat en hier komt de kwaadaardige
sinuatie van het soc.-dem. orgaan de
immissieleden er op uit zullen zijn de
st:en van zich en huns gelijken af te
huiven, omdat m. a. v. de heeren juist 't
genovergeste'lde zullen doen van hetgeen
au tot taak is gesteld en wat hun zedelijke
licht is geworden, nu zij het lidmaat-
ihap dier commissie hebben aanvaard.
Is dat niet we herhalen het een
(Uiadaardig gestook? Dat is nu de klas-
mstrijd, zooals die door de socialisten
ordt gepredikt, in al z'n weerzinwek-
endheid blootgelegd en vertoond; dht is
u de haat, zooals- die door de socialisten
ordt gekweekt, aangewakkerd en -opge-
reven.
Waar moet het heengaan in de maat-
:happij als aan de maatschappelijk la-
ere standen zulk een wantrouwen
gen de maatschappelijk hoogergeplaat-
en wordt ingepompt en opgedrongen!
De roode tactiek zet zich intusschen hier
rel te kijk in al haar haat-zaaiende ver-
erfelijkheid.
leger. Volgens „Reuter" zou de
Grieksche regeering geen nieuw protest
togen de ontschepingen te Saloniki for
muleeren. Volgens de „Vilag" zou
Radoslawof aan den Griekschen gezant
hebben verklaard, dat na de gebeurte
nissen te Saloniki de Grieksche regeering
van houding had te veranderen, zoo
niet, dan stond hij niet in voor een
omkeer in de Grieksch-gezinde stemming
der Bulgaarsche openbare meening.
De Oostenrijkers zetten hun overtocht
over Drina, Save en Donau voort.
Van het Westelijk oorlogs
terrein.
Overzicht.
De successen op dit front doen denken
aan -die der beide strijdende partijen in
Rusland. Kleine word-eringerr, die eerst
met groote offers worden verkregen en
daarna veelal wederom moeten worden
5e gezanten der Entente verlaten
dia; vertegenwoordigers van Koning
[n regeering doen hun uitgeleide.
■Mteraal Jekof is benoemd tot opper-
er van het Bulgaarsche veld-
Want nia het laatste groote succt\> der
Geallieerden, zijn de kansen der oorlog
voerenden in Frankrijk wisselvalliger dan
ooit. De Engelschen hebben -reeds e enige
punten van hun veroverde stellingen
prijsgegeven; tusschen Vermebles en Tuï-
luch is het reduiit „HohenzoLLem" weder
om mi Duits oh e handen, terwijl ook ten
noorden van Atrecht, het Vijf Wegen-
'kruispunt door do Duiiltschers op de Fran-
schen heroverd werd. Toch zijn de Fran-
schen over -het geheetie front nojg in het
offensief gebleven en hebben schijnbaar
in Champagne zelfs hun groote artillerie-
aotie iherva't. Hier is bovendien een heu
vel door de Franschen heroverd, die deel
uitmaakte van de tweede Duitsclie verde
digingslinie.
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
Ook op dit front is de sbrijtt zeer aan
het verslappen, hetgeen' toegeschreven
wordt aan het overbrengen van Duiitsche
troepen, zoowel naar Servië als naar het
Westelijk front. De Duitschers zullen heit
dus voorloopiig zonder Riga moeten stel
len, dat volgens Derlijnsche berichten, een
maand gdleden reeds tzou zijn omtrmmd.
Nog steeds hebben de Duitschers zich niet
kunnen ingraven -in de linie, die ter over
wintering dienen moet. Integendeel, van
een rustig winterslaap je schijnt vooreerst'
niets te zullen komen, daar de aanvallen
der Russen met groote hevigheid worden
gevoerd. Herhaaldelijk hebben de Russen
kleine successen te boeken, waaruit blijkt,
dat de wilskracht van het Czarenlcger on
gebroken is. Bij Molodeitsjmo, op de lijn
g0]yVidzy, zijn de Duitschers een eind-
weegs geweken v-oor den Russischen druk.
Tot een bezetting van Ma'odet.sjno kon het
echter niet komen. Ook bij Postavy, .ten
Z.O. van Du-naJburg hebben de Russen,,
de Duitschers tot terugtrekken genoopt.
Hun aanval was gericht op den straat
weg van Postavy naar Kosjany en zij
heroverden de dorpen Telianky en Kozly.
Doch bij Dunaburg zelf strijden, de Duit
sche legers met gunstfilge resultaten en
naderen steeds meer deze Stad. De tegen
stand der Russen is hier uiterst hardnek
kig; de Duitschers dringen voorwaarts
met onverminderde kracht.
Noordelijk van Luck zijn de Oostenrijk-
•scbe legers blijkbaar teruggeweken tot in
hun stellingen achter de Styr; een Rus
sisch bericht, dat echter dn de oommuni-
aués der Gen-tralen niet bevestigd, wordt.
Van het Zuidelijk en Zuid-
Oostelijk oorlogsterrein.
Overzicht
Op het Zuidelijk oorlogsterrein probee-
ren de Italianen het o-ffensief te nemen.
Langs het geheele front doen zij aanval
tien, die evenwel telkens mislukken.
Op het Zuidoostelijk ooriogsterrein vor
dert de opma/rsch der verbonden Duitsch-
Ooistenrijk-sdbe troepen tegen Se-i-vië ge
stadig. Zoo woidt d.d. 8 Oct-, uit Weenon
gemeldDe overtocht van de Ooste-nrijksch.
Hongaarscbe en Dultsc-he troepen over
de Beneden-Drina, Save en Donau werd
voortgezet. Pogingen der Serviërs om de
ondernemingen hunner vijanden te belem
meren, mislukten op alle punten»
Op den Balkan.
Overzicht.
In Bulgarije is het een sauve qui peut
van gezanten en de paspoorten worden er
overvloedig uitgereikt. Overigens valt er
te constateerem, dat Bulgarije nog steeds
met niemand formeel in oorlog is.
In Griekenland heerscht eohte-r een gien-
jfjlooze verwarring, die stellig nog tot
Maandag duren zal. Dan eeist zal het
nieuwe Kabinet voor de Kamer verschij
nen en zal de politiek der regeering wor
den -vastgesteld. De samenstelling van Jiet
Kabinet doet vormoieiden;, dat een ye^dere
neutraliteit zal worden betracht De „Ti
mes"-correspondent weet thans reeds te
vertellen, dat de (grieksche regeering een
welwillende onzijdigheid handhaven zal.
Als eerste minister is Zaimis thans opge
treden, president der Nationale Bank, ter
wijl ook Goenaris, oud-premier en omzij-
digheids-voorsitandor er zitting in geno
men heeft. Verdekt opgesteld, achter do
coulissen, staat „de machtige Kr e tenser",
Venizelios, die aan de regeering zijn steun
wel niet onthouden zal.
De Entente heeft er op aangedrongen,
dat de Grieksche reg-eeilmg haar houding
kenbaar maakt en zulk een verlangen is
in de gegeven omstandigheden alleszins
begrijpelijk. Uit verschillende berichten is
intusschem gefbtekep, dat de Regeering
over de aan te nemen houding reeds heeft
beslist.
De zaak is des te meeringewikkeld,
wijl Giriekemland's neutraliteit toch eigen
lijk niet geschonden blijkt te zijn. De ge
allieerde troepen zijn ontscheept op een
landsbrook, 4 KM. van Saloniki, welke
Servië na den tweeden Balkanoorlog door
Griekenland wend geschonken, voor he-t
oprichten van goederen-depots. Want in
dien Inderdaad d-e Grieksche onzijdigheid
ware geschonden, zoo zou de Grieksche
regeering niet tot Maandag wachten met
een eventueel militair verzet. Plet Griek-
5^he Rijk had dan reeds lang, gelijk Bel
gië, naar de wapenen gegrepen en den
vij,and den weg versperd. Of zou de han
delsgeest de Balkanstat-ea dermate be-
heerschen, dat de zaak eenvoudig „op een
acooordje zal worden gegooid?" Zou Ko
ning Gonstantijn misschien zijn land on-
drnks alles voor een oorlog wiillen spa-
ïen? Of zou en dit .is niet zoo onwaar
schijnlijk Griekenland toch reeds door
vemzeflos met de belangen der Entente
verbonden zijn?
H-et diplomatanspel op <ja, Bal-kan is
thans zóó ingewikkeld, dat do spe-'eiis zelf
de kluts sohijnen te /ijn -o~-
mogend-heden van het
Viervoudig Verbond gisteravond met een
extra-trein met het personeel der legaties,
de Russen over Roetsjoek, alle anderen
over Dedeagatsj, vertrokken zijn. Zij wer
den aan het station namens de regeering
door den secretaris-generaal van het mi-
TUisterie van buitenland-sche zaken en uit
naam van den koning door den chef van
het politiek kabinet Dobrowitsj en den
adjudant van den koning generaafl Sawof
'begroet.
Twee ambtenaren van het -ministerie
van buitentandsche zaken zullen hen be
geleiden tot aan de grensstations Roets
joek en Dedieagatsch.
De opperbevelhebber van het Bulgaarsche
leger.
Naar het ,,Ag. Buig." meldt, richtte de
Koning een schrijven aan den minister
raad, waarin hij mededeelt, dat hij in zijn
hoedanigheid van opperbevelhebber van
alle strijdkrachten van het rijk aan den
minister van oorlog generaal Jekof het
opperbevel over bet veldleger heeft opge
dragen.
Geen protest.
Het gerucht, dat het nieuwe Grieksche
kabinet van plan zou zijn een nieuw pro
test in te dienen tegen de ontscheping van
troepen te Saloniki is van allen grond
ontbloot, meldt Reuter uit Athene.
De neutraliteit van Griekenland
'Het „Petit Journal" verneemt uit
Athene d.d. 7 Oct.: Uit officieuse inlich
tingen blijkt, dat het nieuwe kabinet naar
den wensch van den koning besloten zou
zijn een strikte neutraliteit te handhaven
ten opzichte der verschillende mogendhe
den. De koning zou hebben verklaard, dat
hij neutraal zou blijven en met geen der
oorlogvoerenden in conflict koman, noch
met Oostenrijk en Duitschland, noch met
Frankrijk en de geallieerden; verder, dat
hij meende, dat het Grieksch-Servische
verdrag van 1914 Griekenland niet ver
plichtte in de gegeven omstandigheden
Servië te hulp te komen; hij zou ten slotte
volkomen gekant zijn tegen de politiek,
door Venizelos voorgestaan.
Bulgarije en Griekenland.
Uit Sofia wordt aan het blad Vilag'
bericht: Minister-president Radoslawof
maakte den Griekschen gezant Naum er
opmerkzaam op, dat het te Saloniki ge
beurde niet in overeenstemming is met de
verklaringen, die de Grieksche regeering
door haren gezant te Sofia heeft doen af-
leg£erL
Wanneer de Grieksche regeenug met
van houding veranderde, zoude liet Bul-
gaarsch kabinet de pro-Grieksclie stem
ming van de openbare mcening in Bul
garije voor niet-gereehtvaardigd houden
en geen verantwoordelijkheid op zich
kunnen nemen voor een verandering van
te Athene, is door Radoslawof opgedragen
een soortgelijke verklaring af te leggen.
De NetJerlandsche vertegenwoordiger
te Sofia.
Aan den vertegenwoordiger van Neder
land is, naar het ,,Ag. Buig." meldt, de
bescherming van de Fransche, Russische,
Engelsche, Italiaansche, Belgische en
Servische onderdanen in Bulgarije en de
behartiging van hunne belangen opge
dragen.
De houding van Roemenië.
Wolff meldt uit Boecharest: De houding
van de pers van ongeveer alle partijen en
de berichten uit gezaghebbende Roemeen-
sche kringen doen zien, dat Roemenië in
de gebeurtenissen in Bulgarije en Grieken
land geen aanleiding zien, om van de tot
dusver gevolgde houding af te wijken.
Op Zee.
De Duitsche watervliegtuigen.
De Berlijnische b'-adeni melden volgens
Wolff, diat, zooa-ls -thans békend wordt, in
dein morgen van 12 Sept. op 20 weejnijlen
ten noondwesten van den mond van de
Duna, oen Duiitsch watervliegtuig u.it 1500
M. hoogte een tweernasltsoho-ener in heit
oog kreeg, ges'eept door kleine vaartui
gen.
Het watervliegtuig kwam in glijvlucht
tot op 100 M. naar beneden en zweefde om
de sleepboot en dwong de bemanning met
een paar schoten de handen op te steken
en zich over te geven.
Het watervliegtuig daalde op het water
de waarnemer besteeg de sleepboot m
-nam het bevel over en kwam langszij van
den schoener. Dit bleek de schoener „Ila"
te zijn. geladen met siteenkool en ijzer voor
P i-ea.
Het schip werd in den grond geboord,
bemanning op do steeën ot tv as
Dit is, voor zo over beken a, "W'V'é'.vv-
keer, dat een watervliegtuig een vijande-
iijk schap in den grond geboord heeft.
De duikbootoorlog in de Mïddellandsche
Zee.
Naar het Wolff-bure'au seint, melden de
Berlijnsche bladen het volgende over den
duikbootoorlog in de Middellandsche Zee:
In September werden minstens een dozijn
groote Engelsche en Fransche stoom
schepen, waaronder verschillende troe-
pentransportschepen, in den grond ge
boord. Behalve de „Arabic" werden nog
vier Engelsche en vijf Fransche schepen
genoemd en deze lijst schijnt nog onvolle
dig te zijn.
Verschillende oorlogs
berichten.
De oogst van Bordeaux-wijn mislunt.
e ,,Times"-correspondent te Bordeaux
deelt mede, dat de oogst van Bordeaux
wijn mislukt is. Reeds in Juni werden de
stokken door meeldauw aangetast. Ook in
normale tijden doet zich dit ver-s mi jnsel
vaak voor, maar dan wordt het kwaad
door besproeiing met kopersulfaat-opios
sing bestreden. Dit jaar echter ontbraken
de noodige arbeidskrachten voor dit werk,
zoodat de meeldauw voortwoekeren koi».
De totale oogst is slechts een vijfde van
dien in normale jaren.
Iets meer licht. Londen zal 's avonds
iets meer licht krijgen. Nu de bepalingen
omtrent de verlichting nauwkear g or
den opgevolgd, zal de straatverlichting
wat krachtigr gemaakt worden. Het doel
van de verduistering der stad was niet,
een absoluut donker, maar meer een egaal
getemperde verlichting te krijgen, waar
door het aanvallenden luchtvua. tuigen
moeilijk zal vallen, zich te oriënteeren. Dit
doel is bereikt en nu kan de geheele stad
gelijkmatig iets meer worden verlicht.
Samain gesneuveld De Parijsche cor
respondent van »,De Tijd" schrijft: Men
herinnert zich wellicht nog, dat een der
meest opzienbarende telegrammen uit de
eerste dagen van den oorlog'het bericht
bracht, dat de Duitschers den voorzitter
van „la Jeunesse lorraine" hadden doen
fusiloeren. -
Zoo erg was het nochtans met. Samain
was door de Duitschers wel opgesloten in
de vesting Ehrenbreitstcin, maar niet
doodgeschoten. Thans meldt de „Echo de
Paris", dat hij ill Maart 1.1. naar het
oostelijk front werd gezonden in zijn hoe
danigheid van reserve-onderofficier, waar
hij in Augustus gesneuveld is.
de in het Panama-kanaal liggende sche
pen, die hun reis niet hebben kunnen
voortzetten na de jongste ernstige aard
verschuivingen. Verscheidene stoomsche
pen hebben besloten hun koers door de
Straat van Magelhaen -te nemen.
Mexico.
In officieele kringen te Washington,
wordt gezegd, dat de regeering der Ver-
eenigde Staten waarschijnlijk over eeniga
dagen de regeering van Carranza in Mexi
co erkennen zal.
die stemming.
Aan Pasaivw, den Bulgaarsclien gezant
Buitenlandsche berichten.
Het Panamakanaal.
Het Ainerikaansche ministerie van oor
log heeft zijn toestemming gegeven tet
terugbetaling van de rechten betaald door
Nederland en de Oorlog.
Oorlogswillekeur.
Een winkelier schrijft aan de „N. Crt.":
„Thans is het tijd om voor de St.-Nico-
laas in Indië bestemde goederen te ver
zendon, maar helaas worden geen goede
ren uit het buitenland afkomstig, door
onze posterijen ter verzending aangeno
men. Mag ik uw meening hierover eens
vragen? Naar ons eigen Indië, geen speel
goed te kunnen verzenden! Dus van een
Nederlander, naar een Nederlander, door
een Nederlander wordt niet aangenomen,
een, met het oog op den oorlog, -totaal
onschuldig artikel. De schade is niet ge~
ring,, zoowel voor mij als vor vele anderen,
ja zelfs voor u, want ik kan dit jaar mijn
gewoonte niet volgen, om een paar flinke
advertenties voor genoemd doel te plaat
sen. Weet u misschien een weg aan to
geven, om -tot wijziging van het weige-
ringsbeslui-t te komen?"
De Redactie teek ent hierbij aan:
„Ons antwoord is dat wij er niots op
weten. Het is moeilijk als vrij volk zich
dergelijke belemmeringen van het verkeer
P?jöt zh'n eigen koloniën te laten welge-
onze^scheepvaart of"> gr iote
ken, maakt het geraden dat zij de v
ring kan geven geen waren die meer dan.
25 pCt. Duitsche grondstof bevatten, te
vervoeren. En zoo is er meer dat noopt to
berusten in den oorlogswillekeur, wear-
van ook ons land zijn deel te dragon
krijgt."
Geen man van eer.
Sinds ©enigen tijd is voortvluchtig do
Duitsche luitenant-vlieger KL, neef van
den heer F. K., wien door den opperbevel
hebber het verblijf te Bergen ontzegd
werd. Luitenant KI. landde'indertijd op
Terschelling en logeerde „op zijn cero-
woord" bij den heer F. F. (Avp.)
Uitwisseling van gewonde
krijgsgevangenen.
Precies op tijd, te kwart voor vijf, nieer-
de de „Oranje Nassau" gisteren aan ue
ponton te Vlissingen. Aan boord bevonden
zich 30 Duitsche gewonden, onder wio
twee officieren. Ditmadl waren de wonden
van dien aard, dat alleen, enkelen op
krukken, zich zonder hulp naar den tiem
konden begeven. Het Ro°de
daarom ditmaal een gemakkelijk werk.
Alleen de ba;;age moest worden overge-
1)1 Do'1 trein was door het personeel niet
guirlandes van sparregroen behangen en
in de wagens waren bloemen geplaatst.
Veel gewonden waren aan het hoofd go-
wond ook kwam mede een zeeoIJ.cier,
men zegt de commandant van de oGnelM-
nau", die in zijn geestvermogens ge-
krOver1Shet verblijf in Engeland wilde
men niet veel loslaten. De mannen zagen
er over het algemeen gezond uit en zaten
goed in de kleeren. Allen ontvingen weder
een versnapering van de dames van
Roode Kruis. Te half zeven vertrok de
trein over Brussel.
Girensverkee r.
Men mö'-dt uit Maastricht aan he*
..Hsgzn.":
Het verkeer aan de grenzen wordt se
dert eenige d-aigen, door de Duitsche™ weer
bCWeïkï-ie-d<m, uit de omliggende Belgi
sche dorpen, dtc toit nu toe geregold ar
beidden in de industrie a'ihler, krijgen
slechts dan toestemming, om zich near
Holland 4e begaven, indien de Duitsohe™
ten volle overtuigd zijn, dat zij nimm^
iets vijandelijks t»gen hen in het so i d
voerden. Arbeiders, die Jnmi Jcledon Inw
in Holland geïnterneerd he-bben, mogen
niet de grens over.
Uitvoer van Engeland naar
Nederland.
Reuter seint uit Londen:
Krachtens een kabinaUm-der d.rll do
gisteravond verschenen „l.ondon Gazelle
mede, dat hot uitvoerverbod van g-r.ieron
naar Nederland a'd-os is gewijzigd, ciat
hel voortaan alle artikelen inhoudt, utt-
