23 De Oorlog. BINNENLAND. J£ jaargang No 1811 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN BeABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering bet GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze jjenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent DONDERDAG SEPTEMBER. 1915. Do ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstper o :eel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Dit nummer bestaat uit twee bladen. Toch een antwoord. 2ooals men weet besloot de Tweede Kamer eenige jaren geleden tot afschaf- tju-r van het Adres van Antwoord op de boonrede zulks uit tijdsbesparing: de icden plachten bi] de bespreking van het adres lange vertoogen te houden, welke bij de algcmeene beschouwingen over de Latsbegrooting thuis behoorden en daarbij dan ook werden herhaald. En zoo laat ons Lagerhuis het Konink lijke woord 't eene oor in, 't andere uit §aan, terwijl de Eerste Kanier nog plech- tiglijk cen adres blijft zenden. Bloed kruipt evenwei waar 't niet gaan kan en zoo leverde thans de entrée- jede van president Borgesius toch zoo iels als een weerslag op de Troonrede, rat 't Adres ook placht te wezen. Bij de| installatie van den Kamerpresi dent worden altijd tusschen den ouder- domsvoorzitter en den definitieven prae- toespraken gewisseld, welke zich hoofdzakelijk bepaalden tot uitingen van beleefdheid, waaraan de nieuwbenoemde Kamerleider dan eenige algemeen© fra- betreffende 's lands belang en de daarvoor gevorderde ijver, toewijding ibeknoptheid toevoegde. De heer Borgesius is thans evenwel jerder gegaan. De Troonrede klonk hem nog m 't oor en hij kon niet -nalaten daar «ven zijn beschouwingen over ten beste ie geven. Zoo zeide hij o. m.: „Het ilustre voorbeeld van onze Ko- lingin ,moet ons een aansporing zijn trouw te blijven op onzen post in overleg met de Regeering,, die in deze moeilijke dagen een zware taak heeft te vervullen. volk mag dankbaar zijn dat het voor do zware rampen van den oorlog is ge spaard gebleven. Het stemt tot bemoedi ging uit den mond der Koningin te mogen vernemen de verklaring dat de omstandig- waarin ons land verkeert, weder van dien aard zijn dat de gewone werk zaamheden der wetgeving kunnen worden hervat. Het stemt tot waardeering dat veel wordt gedaan en in de toekomst nog zal. worden gedaan om de nadeelen en bezwaren, die wel is waar niet kunnen wden opgeheven, hetgeen onmogelijk zou zijn, zoo al niet te verminderen, toch te verzachten, nadeelen en bezwaren, die uiteraard het ergste zijn bij hen, naar wie onze gedachten steeds weer terug- keeren, en die, zoolang in dienst van het vaderland, van hun familie en hun zaken gescheiden moeten blijven." Klinkt'zulks niet als de weerslag op de Troonrede, welke voorheen in statie naar 't Paleis placht te worden gebracht? En vergissen wij ons wanneer we beweren, dat in een presidieele intreêrede tot dus verre dergelijke klanken nog niet werden vernomen? De heer Borgesius heeft het natuurlijk uitstekend bedoeld, terwijl inzonderheid zijn met onze gemobiliseerden meevoelend woord instemming zal vinden, maar iis het wel aan te bevelen, dat de nieuwe voorzitter aldus zijn taak aanvangt. Een Kamerpresident moet het juiste midden «nemen en loopt hij anders geen gevaar, het behouden van dat standpunt voor sich te bemoeilijken? Gaan volgende presidenten dit voor meld volgen, dan zou men speeches kun nen krijgen met politieke of oeconomische achtergronden, terwijl uit den aard der zaak slechts een min of meer pittige of fgeostigie wisse j'rrg van beleefdheden op' haar plaats is. Een oude parlementariër alis de) heer Borgesius kan 't allicht wagen, de klip- Pen aldus te benaderen, ,zijn opvolgers moeten ze liever welbewust ontzeilen. BUITENLAND. van Smelina braken de uuitschers door in de Russische stellingen. roepen van Von Hindenburg bereikten 1' streek van Nowo Grodek terwijl door van prins Leopold van Beieren Ostrof Volgens den tdmiralen der Duitsche marine is het vergaan j,r ""asperian" niet aan een Duitsche «inkboot te wijten. Van het Westelijk oorlogs terrein. Overzicht. fc>rberichten van dit oorlogsterrein, keu 7^ We op het oogenblik béschik- r 76ren niet veel nieuws op. Het sche Legerbe|-icbt maakt o. a. mel ding van vliegeraanvallen op Middel- kerke en het station van Conflans aan de lijn VerdunMetz. Uit Brussel wordt aan de Hamburger Nachrichten" geseind, dat de berichten uit Havre, Parijs en Londen de mededeelin gen in verschillende brieven van soldaten van het front aan den Yser bevestigen, dat de geallieerden van 1 Oct. af tot na der order, geen gebruik meer zullen ma ken van de actieve medewerking van het Belgische leger. De geallieerden zou den van meening zijn, dat de Belgen in de dertien maanden, die de oorlog duurt, zich genoeg opofferingen getroost hebben voor de gemeenschappelijke zaak en nu geruimen 'tijd rust verdienen. De Belgi sche troepen zouden, naar alle waar schijnlijkheid, van het front worden te rugget-rokken en hoofdzakelijk door En- gel^chen en hun hulptroepen worden vervangen. Van het Oostelijk oorlogs terrein. Overzicht. De strijd, die thanis om Dun-abuig ge voerd wordt en zonder oponthoud wordt voortgezet, ds zeer hevig. Op afstanden van 15 tot 12 mijlen van de stad zijn de voorwerken aangelegd, waarin de Russi sche artillerie de aanrukkende Duitsche colonnes beschiet. In drie linies van loop graven .zijn de Russische inf.-regimenten opgesteld, en ondanks de hevige beschie ting door de Duitsche artillerie hebben zij tot dusver den aanval weerstaan. Wel werd de voorste litnie nu eens genomen door de Duitsahers, dan hernomen door de Russen.; maar de linie kon nog nllet worden doorbroken. De Duitsche,rs heb ben voor Dunaburg meer dan driemaal de sterkte van de Russische verdediger^, bovendien een overweldigende meerder heid aan geschut. En hoewel heit lot van Dunaburg en dius van de geheet© Duna- hnie nog onbeslist is, heeft de Russi sche regeermg maatregelen genomen, om de stad geheeJl te doen ontruimen; "de ma gazijnen en iregeeringsbureauK zijn ledig, alles w at waarde had is naar Petersburg ergebracht; de bevolking heeft de stiad grt otendeelis verlaten. Ten zuiden van den Njemen zetten de vier Duitsche legers, die daar over een front van 130 K.M. oprukken, steeds den marsch in Oostelijke richting voort. Gene raal Evert, die het bevel voert over het Russische centrumleger, volgt de terug trekkende beweging die de grootvorst heeft ingeleid. Er wordt hier en daar ge vochten. maar zonder dat er belangrijke slagen worden geleverd. Aan generaal! von Hindenburg is heit gelukt in de Rus sische linie Oostelijk van Smelna door te dringen. De rechtervleugel van dit Duit sche leger is tot de streek "ten N. van No- wc-Grodek vooruitgegaan. In het centrum sllaagde het leger vein Prins Leopold van Beieren er in de Moet- sehad zuidelijk van het plaatsje de Moet- ischad te overschrijden en na een Straten- gevecht Ostrof te nemen. Ten zuiden van de moerassen van Pol- jesje .is een wijziging _,in de1 positie van beide legers gekomen. Voor de overmacht der Duitsch-Oostemrijkisohe legers, die de Times"-co,rrespondent op 25 of 26 korp sen schat, trok generaal Iwanof weder terug in zijn stellingen achter dé Sereth. Waar de gelegenheid zich voordoet treedt dit Russische leger nog steeds krachtig op. zoowel in Oost-Galicië, als ten noor den daarvan, tegen de troepen, die in den vestingdriehoek en dn het gebied tusschen Duim© en Brody optreden. Maar de suc cessen, door de Russen in het zoiaden be haald, zegt de Times", konden geen in vloed hebben, oip den toestand in het noorden. Het zijn twee geheel van elkaar gescheiden slagvelden, waarop twee Je- gers, geheel onafhankelijk van elkaar op treden. En in het- Noorden wordt spoorweg na Ê»;ioorweg„ station na station, stad na stad door de Duitsohers genomen, en is een groot deel van he.t Russische leger nog in ernstig gevaar te worden omsingeld en afgesneden. Van hel Zuidelijk en Zuid- Oostelijk oorlogsterrein. Overzicht. Van beide oorlogsterreinen geen enkel feit te vermelden. Op het Zuidelijk oor logsterrein hadden de dagelijkschè artil- lerie-actie's plaats, terwijl op het Zuid oostelijk oorlogste/rein op Pozarevac en Gradiste bommen werden geworpen. Ver der meldt het Oosten rijksche legerbericht, dat de Montenegrijnsche artillerie Feodo beschoot. Op den Balkan. Bulgarije mobiliseert. In Bulgarije is, zooals reeds kort ge meld, de algemeene mobilisatie afgekon digd. Dit wil volstrekt nog niet zeggen, dat Bulgarije aan den strijd zal deelne men, 'a-I ts het wel te vermoeden. In een onderhoud met de leiders der oppositie heeft Koning Ferdinand gezegd, dat de regeering geen beslissing zal nemen over oorlog of vrede^ zonder de Sobranje daar in te kennen. Maar de stemming in de Bulgaarsche regeeringskringen is bekend genoeg. Herhaaldelijk werd verklaard, dat Bul garije de gebieden zal opeischen, die in de bondsacte van den Ralkanbond vóór Bulgarije waren aangewezen, doch die door Griekenland en Servië in den twee den Balkanoorlog, aan Bulgarije zijn ont nomen. Pogingen om de beide landen te bewegen, die gebieden goedschiks aan Bulgarije af te staan en dus den Balkan- bond te herstellen, zijn mislukt. Noch Ser vië, noch Griekenland waren bereid, aan het verzoek der Entente te voldoen, en Bulgarije nu reeds tevreden te stellen door Macedonië, Seres, Kavalla en Dra ma af te staan, voordat zij eerst op an dere wijze waren schadeloos gesteld voor het verlies, dat zij daardoor zouden lij den. Wanneer de afstand niet goedschiks zal plaats hebben, zeide men in Bulgarije, dan zullen wij maatregelen moeten ne men om ons op andere wijze in het bezit dier streken te stellen. Want het geduld van Bulgarije is uitgeput. Het onvermijdelijke noodlot schijnt ook in den Balkan niet te ontkomen, de uit breiding van den onzinnigen strijd tot nog meer landen en volkeren niet te weer houden, de verwarring algemeen te wor den. De mobilisatie van Bulgarije is het eer ste sein voor een nieuwe aera in den we- reldstrijd. Reuter meldt uiit Athene d.d. 21 Sept. 2 uur 's mam.: Hedenmorgen uit Sofia ontvangen "berichten hébben diepen in druk gemaakt in officieel© en diplomatie ke kringen, maar mep. betracht géheim- hou"d:'ing. Intussdhen i-ekt het bericht uit dat Bulgarije honderdduizend man mobi liseert. Vele regimenten cavalerie verlie ten Sofia met onbekende bestemming. Een mader telegram van 10 uur 's avonds meldt: De mobilisatie van de spoorwegen in Bulgarije is een feiit. Elk oogeniblik wordt de afkondiging van de algemeen© mobilisatie verwacht. Te Athene heerscht groote opwinding. De koning heeft heden met Venizetes «n met eenige leden van den genieraten staf geconfereerd. Daarna riep Vemiiziei.os den ministerraad bijeen, maar niets is bekend omtrent de resulta ten. In de kringen der Entente-diploma ten heerscht groote activiteit. De gezan ten van Rusland, Frankrijk en Engeland beraadslaagden met Veaizelos. Op Zee. De „Hesperian". Wolff meldt uit Berlijn: Volgens mede deelingen van den Duitschen marinestaf staat Ihet mu vast, tin strijd met de uiting van de Briitsche admiraliteit, dat van den aanval op de „Hesperian" van een Duit sche onderzeeboot geen sprake is. De „Delfin". Aan d© „Frankf. Zeil" wordt uit Pe tersburg medegedeeld: Volgens een par ticulier bericht aan de „Roeskoje Slowo" heeft de commandant van den Russischen onderzeeër „Delifi/n", kapitein-loi itenant Tscherkassof, met de göheeLe bemanning den dood gevonden in de Oostziee. In de lucht. Vliegeraanval op Stuttgart. Officieel wordt d.d. 22 Sept. uit Berlijn gemeld: Hedenochtend te 8 uur 15 deden vijandelijke vliegers, die het Duitsche onderscheidingsteek en voerden, een aan val op Stut'tgairt. Verscheiden bommen werden op. de stad geworpen. Vier per sonen werden gedood, een aantal anderen, militairen en burgers, gekwetst. De materieele schade heeft weinig te beteekenein. De vliegers werden bescho ten. Te 8 uur 30 verwijderden «zij zich in zuidelijk© richting. Doordat de vijand gebruik maakte van Duitsche onderscheidLngsteekenen en dan de toevallige omstandigheid, dat te 7 uur 45 aan de autoriteiten de aankomst van een Duitschen vlieger was gemeld, kon d© bevolking eerst betrekkelijk laat gewaar schuwd worden. Te 9 uur 30 kwam de Duitsche vlieger boven Stuttgart Hij werd beschoten tot hij als Duiiïtsch vlieger herkend was en landde daarna ongedeerd bij bet wacht huis. Nederland en de Oorlog. Kon. Nat. Steuncomité. De 24ste lijst van bij het Kon. Nat. Steuncomité .1914 ingekomen bijdragen van 23 H/m. 28 Augustus 1915 vermeldt een totaal van f 23,400.94, makende met het totaal der vorige lijsten ad f 2,850,405.37^ een totaal aan ontvangen bijdragen en toezeggingen van) f 2,873,815.31^. Sigaren bij een zending bloembollen. Zooals is gemeld, zijn onder zendingen bloembollen van de firma D. N. en Zonen te Lisse sigaren gevonden, waardoor zij schond het door haar met andere firma's ondertee- kendc contract, waarin bepaald was, dat met het Zweedsche stoomschip Magne van Am sterdam naar ltaumo (Finland), niets anders dan bloembollen verzonden mochten worden. De Magne werd daardoor naar Swinemünde opgebracht, wat de reis aanmerkelijk ver traagde. Ter zake hiervan werd bovenge noemde firma een boete van f2500 opgelegd. De directe vertragingsschade werd berekend op f700 en de overblijvende flöÜO bestemd voor het Krelage-fonüs, indertijd opgericht tot het verkrijgen van een eigen gebouw voor de Algemeene Vereeniging van Bloem bollencultuur, gevestigd te Haarlem. Voorzitter Tweede Kamer. Bij Kon. Besluit is benoemd tot voor zitter der Tweede Kamer de heer Mr. H. Goeman Borgësiüs. Belastingplannen. Naar aanleiding der beschouwingen in de pers over de Troonrede, heeft het Haagsche Correspondentiebureau zich tot den Minister van Financiën gewend om eenige nadere inlichtingen omtrent diens voornemens te bekomen. Op de vraag, wanneer ongeveer de in diening der in de Troonrede aangekon digde belastingontwerpen te verwachten zal zijn, antwoordde minister Treub, dat hij dit niet zeker zeggen kon, aangezien dit zal afhangen vah liet terugkomen van die ontwerpen van den Raad van State, maar dat hij reden had om aan te ne men, dat het mogelijk zal zijn, die ont werpen in te dienen vóór de openbare be handeling van de Staatsbegrooting in de Tweede Kamer. Wat den inhoud van die ontwerpen be treft, voélde de Minister op het oogenblik geen vrijheid, zich daarover uit te laten. In de tweede plaats vroegen wij, wat de bedoeling is van de paragraaf in de Troonrede, waarbij wordt aangekondigd dat de wetsontwerpen tot herziening der sociale verzekeringswetten „eerlang" aan de Staten-Generaal zullen worden aange boden. De Minister antwoordde: „De bedoeling is, dat de wetsontwerpen betreffende de herziening van de inval i- ditei'tsr, ziekte- en radenwetten zullen worden ingediend zoodra de belasting- ontwerpen bij de Kamer zullen zijn en dus bekend zal zijn, op welke wijze ik mij voorstel, de kosten van de sociale verze kering te dekken. Bij de indiening van de bedoelde wets ontwerpen zal tevens de Memorie van Antwoord op het Voorloopig Verslag om trent het. wetsontwerp betreffende de ouderdomsrente worden gevoegd." Artt. 369 en 370 Invaliditeitswet. De St.-Gt. ,bevat het volgend overzicht van den stand' der aangevraagde en toe gekende renten ingevolge d© artikelen 369 en 370 der Invaliditeitswet, per 1 Septem ber 1915. - Ontvangen aamtial aanvragen 156,289 Totaal .toegekend 130,317 Overleden 18/000 Ingetrokken renten 6 Totaal aantal loopende renten 112,311 Korte Kroniek. In het seizoen 1915 is door de Ver. „Het Westland" pl.m. een millioen moer besomd dan in 1914. Sedert het instituut Regeeringsvar- kens zijn er 125.000 van deze dieren gele verd. De gewone audiëntie van den minis ter van Justitie zal Zaterdag 25 Septem ber a. s. niet plaats hebben. KERKNIEUWS. Liturgische Vereenfging In het bisdom Haarlem. Gisteren werd in Den Haag de tweede Algê,'r(eeine vergadering der Liturgisch*) vereeniging in het Bisdom Haarlem ge houden. Te 10y3 uur werd in de St. Ja- cobskerk aan de Parkstraat een Selem- neele Votiefmis „voor den Vrede" (pro Pa(cei) opgedragen, waaronder de zeer- eerw. heer F. C. van Beukering, pastoor te Rotterdam, een predicatie hield. Pastoor Beukering gaf verklaring van de mi9gebeden in het algemeen en in het bijzonder van deze mis, daarbij er op wij zend., dat de misgebeden der Kerk een verzoek zijn om vrede. I Ouder de aanwezigein werden opgep merkt: Mgr. Vallega, secretaris van de internuntiatuur, de president en verschil lende professoren van hot Groot-Semina rie Warmond, Mgr. Van Zanten, uit Ara- sterdaru,, Mgr. Graaf, van O verveen en Deken, Wijtenburg, van 's-Gravenhage. De Schol a Canto rum van het Groot Seminarie Warmond droeg in vereeni ging met het jongenskoor van de Sint Joeephskerk de wisselende zangen voor en de kinderen van het Gesticht Groene- steyn pijn. 250 jongens en meisjes) zon gen de vaststaande gezangen (Missa IX.) De volle/dige Misgebeden van de Mte^a pro Pace met Latijnschen en Holland-, schen tekst werden aan de kerkdeur uit gereikt. Des namiddags te 2V6 uur had de alge meene vergadering plaats in hot gebouw van de St. Joseph-Gezellen-vereeniging. Bij de bestuursverkiezing werden de pe riodiek aftredende leden de E.E.H.H. L. J. Wiltenborg (secretaris) en F. C. van Beu kering herkozen. De weleerw. heer W. L* van Adrichem hield een voordracht over: „de Mis-liturgie in de Christelijke Oud heid". Uit Stad en Omgeving. Militaire en Sportuitvoering. Onze indruk van de militaire en sport- uitvoering is geweest, dat alles (hoeft me degewerkt om bet- feest zoo schitterend mogelijk te doen slagen. De eerste dog van de herfst was een prachtdag, hot weer was zeldzaam. De regeling en orde was .voorbe-efldii'g maar deze was dan ook lm de (handen van militairen. De koninklijke bezoekers hebben mot de meeste oplettendheid de verschl'/.onde nummers gevolgd. H. M. d© Koningin verhief zich verschillende malen vin haar zetel. Op een zeker oogenblik werd oen wouw bevangen door de warmte en ver loor voor een oogoniblak hot bejnistzijn. Dit lintermezzo speelde zich af in de on- middei'»ij:ke nabijheid van de tribune. H. M. de Koningin-Moeder liet aanstondf door haar kamerheer informeeren naaïl don toestand van de vrouw. Deze was ge lukkig spoedig bijgekomen en hersteld. Gedurende de pauze heeft H. M. de Ko ningin ziich enkele oog©nlblikken onder houden met de hoofdofficieren,, officieren en burgerlijke autoritei-ton. Oolk gegra dueerden beneden den rang van officier worden aan IT. M. voorgesteld, o. a. d© kapelmeester van het 4e regiment infan terie W. v. Erp. Van de nummers vam hot programma witten wij nog even de aandaoht vragen voor no. 9: het in stellling brengen van oen batterij veld-artillarie. De paarden waren allen bij de mobilisatie opgevorderd, ge mobiliseerd dus. De dressuur (is werkelijk volkomen geweest. De batterij dtond on der bevel van f.uiitenanib Taconis. Bij het estafette'oopen heeft hot gespan nen tusschen de blauwe on de witte ploeg. De blauwe ploeg werd aan H. M. als de overwinnaar voorgesteld. Toen het blokhuis na een handgeveolVt vermeesterd was, stond H. M. de Koningin op en wandelde vergezeld van lui'tenant- gen e.r aal Snijders, haar adjudant', eenig© hoofdofficieren naar het op 100 M. afstand gelegen blokhuis. Z. K. H. d© Prins volg- d© met zijn adjudant. II. M. nam hot blokhuis iln oogenschouw en betuigde aan den ontwerper eh aanvoerder der partij gangers kapitein Van Voorst tot Voorat 'haar vol!© tevredenheid over de wijze waarop dit nummer wa© uitgevoerd. Het was II. M. speciaal opgeva'Jten in 'hoe be trekkelijk korten tijd de brug over de-ri vier geslagen was. H. M. de Koningin heeft oMc haar volte tevredenheid en erkentelijkheid betuigd aan kapitein Leers, 'd:»e d© geheel"e uitvoe ring georganiseerd heeft en tot stand go- bracht Nadat II. M. de Koningin d© verschil lend© prijs winners had toegesproken be gaf zij zich weder naar d© tribune. D© cluto kwajn voor. Uitgeleide gedaan door generaal: Snijders, generaai-majoor Klerk d© Reus, kolonel Van Bockom Maas en hiit.-kcflonel Overduijn stapte H. M. de Koningin en de Prins Hn. Onder luide hoera's van d© talrijke menig,t© en ond©r de muziek van het Wilhelmus snorde de auto over het terrein en verdween weldra in ©en stofwolk. Even ilater vertrok TL M.. de Koningin** Moeder dn een landauer, hartelijk toege juicht. Te kwart voor vijf begon de massa zich' te verspreiden. Wij kunnen ddtimaal nliet eindigen zon der een woord van dank en erkentelijk heid te hebben .gebracht aan den kapitein der infanterie B. D. van Ereketens voor de wijze waarop hij da» pers ter wi.ll© id geweest en heeft voorgel idli't. Hedenmorgen om 10 uur had op het Schuttersveld de uitreiking der prijzen plaats. De uitslag was als volgt: Polsstokhoogspr i ngé m Eer st© prij-s, de milicien Maas, hoogt© 3.10 M., tweed© prijs de milicien Zwaan, hoogte 3.05 M.,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1