Uit Stad en Omgeving.
KRONIEK.
1614.
22 September. De Duitsche duikboot
„U 9" boort in de Noordzee de Engelsche
kruisers „Aboukir", „Ho-gue" en bGressy"
in den grond. Een aantal geredden wor
den in Nederland ontscheept en verpleegd.
militaire verhoudingen, doch men telle
toch ook het gewicht van het vraagstuk
niet te licht. Juist bij een vermoedelijk
nog langdurigen mobilisatiebestand zal
zich ook op deze manier het militaire leven
moeten weten in te schakelen in het bur
gerlijke, economische bestaan."
De schrijver bespreekt dan de ofticieele
nota omtrent cursussen en leergangen van
allerjei slag, welke men dezen winter, zelfs
ook onder diensturen, voor de troepcnge-
deellen wil doen houden.
Dat is mooi, maar:
,,Maar men neme toch aan: dat de
meeste van onze jongens en heeren in de
forten en in de stellingen, met leeren in
den grond van hun gemoed niet geholpen
zullen zijn. £ij zijn over de jaren heen,
waarin het enkele „in zich opnemen van
onderwijs" nog voldoende boeit en bevre
digt. Zij zijn in den tijd, dat geen bezig
heid, den eisch van werkzaamheid kan
vervangen.
En wat geeft het, of men iemand een
cursus geeft in dubbel-boekhouden, indien
hij weet dat hij tegelijkertijd thuis zijn
zaakje moet laten verloopen' Dat men bij
.wijze van tijdpasseering algebra, Engelsch
of kennis van uitheemsehe volken voor
draagt aan mensclien, die boven alles
naar hun dagelijksche bezigheden en dage-
lijksche kostwinning verlangen? Hoe goed
bedoeld ook, kan hierin dus het zwaarte
punt niet worden gezocht."
Niet de overheid kan hier alles.
„Een ding is zeker, dat in deze niet de
militaire autoriteiten alles kunnen doen.
Het hangt voor een groot deel af van de
burgerij, van ondernemers, werkgevers en
organisatoren, in hoever in dezen iets tot
stand zal worden gebracht. De werkgever,
die de gelegenheid opent voor „halve da
gen"; de ondernemers, die zijn bedrijf
weet aan te passen aan de hier geschetste
behoeften; de organisator, die de oplos
singen weet te bedenker om het militaire
winterleven te combineeren met eenig
burgerlijk bedrijfsleven eij zullen onge
twijfeld aan onze legeraotoriteiten, aan
onze volkskracht en aan ons land aller
grootste diensten kunnen bewijzen."
Mits het legerbestuur tevens over ver
schillende bezwaren heenstapt, om deze
aanpassing te bevorderen.
De uitgaven.
Amerikaansche bladen, bevatten cm in
terview, dat men"onzen minister van Fi
nanciën, mr. Treub, heeft doen onder
gaan.
De minister dee'ide het een en- ander
mede over de mobilisatie en de grootc las
ten, op de Natie gelegd.
De cijfers zijn mcermdce'.s bekend,
maar het is toch wei goed nog eens in
heirinnerimig (e brengen, welke financieel©
offers Nederland zich te getroosten heeft.
De legerkosten bedragen, thans een. half
millioen gulen per dag, en de buitenge
wone regeeringsuitgaven, legerkosten in
begrepen,, ongeveer twintig mi Koen per
maand.
Vooi' het eerste jaar beliepen de uitga
ven de reusachtige som van 250 mïüioen
traden!
..Wij hebben dit jaar aldus Z.Exc.
f 275,000,000 geleend om de uitgaven voor
de mobilisatie van het leger te bestrij
den, om werk too 9b ei d cm armoede te ver
lichten en om jn de kosten van het sa
menstel van crisis-maatregelen lip "voor
zien. Doch ik hoop in staat te weZbn deze
kerwng in 12 tot 15 jaair af ,te lossen. Daar
de interest en aflossingskostcn evenwel
f 25,000,000 jaarlijks vereischen, moesten
wij onze belastingen met 10 pCt. en in
sommige gevallen met 20 pCt. verhoogen."
De Amerikanen kunnen, deze mededee-
1/ingen met kalmte opnemen, meikt het
„Centrum" hierbij op.
Ze raken hen niet en de ver den© plaji-
nen van den minister gaan hen zonder
ongemak voorbij.
Ons volk staat er eenigszins anders
voor.
En de gevolgtrekking, <üe zich uiit het
relaas van den lieer Treub opdringt, is
ongetwijfeld deze: dat niet in een nog
veel verzwaarde belastingverhooging,
maar in een heffing in eens, uitkomst is
te zoeken, te meer wijl het einde de.r el
lende, hé'.aas, nog geenszins daar is.
Onze Tweede Kamer.
De „Telegraaf' deelt mee, dat de letten
der Tweede Kamer naar den leeftijd als
volgt verdeeld zijn:
1 lid tusschen 80 en 90 jaar.
11 leden tusschen 70 en 80 jaar.
14 60 en 70
33 50 cn 60
33 40 en 50 -
8 „30 en 40
De Nestor is de heer Lieftinck, de Ben
jamin de heer Kleerekoper.
Van de 100 leden zijn 10 van adel onder
wie 13 tot de rechterzijde behooren. Er zijn
45 juristen, 3 doctoren in de godgeleerd
heid, 2 in de wis- en natuurkunde, 1 in
de Staatswetenschappen en 1 in de let
teren. Er is één geneeskundige.
Verder zijn er 10 oud-ministers, 5 burge
meesters, 3 ingenieurs, 8 journalisten, 3
landbouwers, 2 diplomaten, 3 militairen,
8 onderwijsmensichen, 2 (oud-)referenda
rissen, 1 tapijtwever, 1 belasting-ambte
naar, 1 post-ambtenaar, 1 schilder, 1 typo
graaf, 2 raadsheeren en 1 griffier bij een
gerechtshof.
Korte Kroniek.
Toen H. M. de Koningin na afloop
der- openingsplechtigheid gisteren in de
Ridderzaal in het Lange Voorhout reed,
werd aldaar een vliegtuig waargenomen,
hetwelk om zoo te zeggen H. M. escorteerde
tot het Paleis am het Noordeande toe.
Do lijn UithoornNieniwersluais detr
Holland se he ELeetrische Spoorweg-Maat
schappij zal op 1 December voor het pu
bliek verkeer woerden geopend,.
De Kamer van. Arbeid voor de Tabaks
industrie to Rotterdam heeft een adres
gezonden aan den mimi ster van Landbouw,
Nijverheid en Handel met het verzoek
niet over te gaan tot een tabaksbelasting.
De gewone audiëntie van den minis
ter van Staat, mind ster van Binncnland-
sche Zaken zal op Zaterdag 25 Septem
ber e.k. niet plaats hebben.
De gewone audiëntie van den minis
ter van Marine zall op Vrijdag 24 Septem
ber a.s. niet plaats hebben.
Inauguratie Novitii L. S. C.
De plechtigo inauguratie v.an de nieuwe
leden van het Leddsch Studentencorps
zal plaats hebben op Woensdag 13 Octo
ber a. s., des avonds te 7.30 uur
in een nader aan te wijzen localiteit.
Voor voorloopig diploma rnachinasten-
exainen is to 's-Gravenhage geslaagd de
heer A. Zwarts.
Voor examen gewoon politie-diploma i/s
te Amsterdam slaagde de agent L. Sijens.
Uit de Staatsbegrooting voor 1916 blijkt
dat is uitgetrokken f 400 voor aanstelling
van' een assistent-ambtenaar voor de Kin
derwetten, f 1000 voor een assistent van
den lector in de dermatologie aan de rijks
universiteit, f 300 voor verhooging van
het rijkssubsidie voor de teekenschool
van den Ned. R. K. Volksbond*
Personen, die zich te Leiden hebben
gevestigd.
C. A. Lagcrenberg, slager, Heerenstr.
29. C. Smits, dienstbode, Heerenstraat 1.
Mej. Maas wed. Bodifee, Dwars Haven
straat 7. G. Schaap, arbeider, St. Michid-
straat 11. C. H. Meijer, dienstbode;, Bree-
straat 109. K. R. Klaasesz en gezin, com-
mies-tit. b. d. Poet, Valdezstraat 8a. A.
Vis, wegurbcider II. IJ. S. M., Koestraat 2.
E. Keikhof, dienstbode, Hooge Rijndijk 19.
A. C. E. Rogmans, winkeljuffrouw, Bree-
straat 11. A. II. Engels, winkeljuffrouw,
Breestraat Tl. Mej. A. A. M. Panhuijsen,
Stationsplein 4. Mej. C. J. Vera en gezin,
Oude Singel 134. J. P. van Wageningen,
Haarlemmerstraat 180. Mej. A. Schouten
en gezin, Hansenstraat 30a. H. Vink, win
keljuffrouw, Rapenburg 4. Mej. P. M. Plu,
St. Jacobsgracht 10. II. Funke, directrice
van „Ons Huis", Witte Rozenstraat 42a.
D. E. G. Laan, Witte Rozenstraat 42a. M.
Geuken^ Witte Singel 38. H. Keizer en
gezin, serg. maj. mariniers, 3-October-
straat 23a. C. de Groot, dienstbode, Utrecht-
sche Veer 11. L. A. Buné, Schoolsteeg 6b.
Mej. M. J. de Wijs, Maro 82. J. C. van
Vliet, arts, Aloëlaan 21. J. Bonte en ge
zin, smid, 3e Ilaverstraat 68. W. F. Prevoo,
fabrieksarbeider, Oranjestraat 27. Mej M.
v. d. Ameele, Haarlemmerweg 11. Mej.
II. Karremans, Paul Krugerstraat 24. Mej.
A. L M. Peterson, Jan van Goyenkade 24.
M. E. van den Ende, dienstbode, Nieuwe
Rijn 87. Mej. C, W. Dieben, kantoorbe
diende, Stationsweg 49. J. van der Stel,
en gezin, los werkman, Krauw el steeg Tla.
A. C. Bouman, Witte Singel 46. H. Nieu-
wenhuizen, Mcckelenburgslraat 5. Mej. M.
C. van Hooren, Botermarkt 4. C. Kleijne
en gezin, smid, Oosterdwarsstraat 5. A. G.
de Kier, Oude Vest 139. A. M. Mohlmann,
marinier, Warmonderstraat 6.
Personen, die uit Leiden zijn vertrokken.
E. Verboog, Zoeterwoude, voormalig
erf v. Mannekus. Mej. M. M. J. v. Vel-
zen, Maastricht, O. L. Vr. Gasthuis. E. A.
Cokart, Den Haag, Laan v. Meerdervoort
230. Mej. A. v. Ditzhuizen, Amsterdam,
Wilh. Gasthuis. Mej. M. de Graaf, Zoe-^
terwoude, Heerenweg bij v. d. Gook. Mej.
II. Beekma, Leiderdorp, Spanjaardsbrug
bij Hoos. Mej. M. Bontenbal, Oegstgeest,
bij Kasper Glasbergen. J. Kres, Maastricht,
St. Hubertuslaan 5. J. J. v. d. Wiel, Lei
derdorp, Gasstraat 9a. Mej. H. Kositer,
Ermelo, A. A. 76b. Mej. A. M. Herben,
Hoorn, Nieuwsteeg 19. Mej. S. Massaar,
Zoeterwoude, Gisettestraat 1. W. J. A.
Schouten, Aalten, Hoogestraat 214. Mej.
J. J. Oostveen, Zoetermeer, villa Bella
Vista. Mej. HaasbechDobber Bergen,
Den Haag, Cuypstraat 26. G. W. J. Poll
man, Nijmegen, Sterrehonsweg 60. A. v.
Doornik, Rotterdam, Diergaardelaan 32a.
Mevr. LangeBolle, Oegstgeest, Leidsche
straatweg 47. J. v. d. Steen, Utrecht, Var-
kensmarktr2. Mej. J. Fred. Verbrugge,
Den Haag, Francois Valentijnstraat 110.
F. van Opstal, Amsterdam, Vrolikstraat
144h. Mej. A. E. Huisman, Hillegom,
Noorderlaan 17. Mej. L. Hoogendoorn,
Bloemendaal, Pogieterweg 13.
NOORDWIJK.
Kruisverbond. Gisteravond heeft het
Kruisverbond ,,St. Jeroen" zijn winter-
campagne geopend met een ledenverga
dering, die vrij goed was bezocht.
De Voorzitter, -de heer C. Verwey, heette
allen hartelijk welkom, in het bijzonder
de beide WelEerw. heeren Kapelaans en
het bestuurslid, den heer A. v. d. I Poel,
die hoewel van de oprichting af lid, ten
gevolge van de „mobilisatie" nog niet in
de gelegenheid was geweest onze vergade
ringen bij te wonen.
Nh. lezing en goedkeuring der notulen,
werd een nieuw lid door den voorzitter
geïnstalleerd. Hiermede is het ledental ge
klommen -tot 35.
Na breedvoerige besprekingen werden
de twee volgende bestuursvoorstellen door
de vergadering goedgekeurd: In October
a. s. zal een Propaganda-avond worden
georganiseerd, waarvoor een bekend spre
ker zal worden uitgenoodigd. Deze ver
gadering zal tevens worden benut om tot
oprichting van een Mariavereeniging te
komen. Alle katholieken van Noordwijk
tullen worden' uitgéhoödigd en voÖral da
mes zullen hoogst welkom zijn.
In November a. s. zal een z. g. Oudere-
avond worden gehouden. Een der be
stuursleden zal dan als spreker optreden
met het onderwerp: Samenwerking tus
schen Kerk, Huis en School op het gebied
der Drankbestrijding.
Bij de bespreking van het bezorgen van
„Onze Kruistocht" werd de noodzakelijk
heid geopperd tot uitbreiding van de Pro-
pagandaclub, die hans uit 4 leden bestaat.
Besloten werd een conferentie te houden
van Bestuur en Propagandaclub. Een
vijftal der jongere leden, ter vergadering
aanwezig, verklaarden zich bereid even
tueel als lid van de club toe te treden.
Op voorstel van den heer Th. Angevaare
werd besloten de vergaderingen aantrek
kelijk te maken door het zingen van lie
deren, ook ter veredeling van den Volks
zang. Een 10-tal exemplaren van de
„Leeuwerk" zullen worden besteld.
Na bespreikng van eenige huishoude
lijke zaken werd de vergadering gesloten.
Voor de militairen. Een verslag van
een in café Gordijn voor de militairen ge-
geven uitvoering is gisteren bij vergissing
onder Wassenaar geplaatst.
VOORHOUT.
Gemeenteraadsverkiezing. Bij^ de
gisteren gehoudeji stemming voorin lid
van den gemeenteraad, vacature J. E.
v. d. Hulst werden 191 stemmen uitge
bracht, waarvan 4 van onwaarde. Hier
van verkregen de heeren A. J. Dysselv-
bloem 39, A. v. d. Viugt 34, en W. P.
Waraienhoven (candidaat der Arbeiders
partij), 97 stemmen* zoodat de laatste ge
kozen is.
WASSENAAR.
Geslaagd. Te Amsterdam verwierf de
beer P. de Jong het politie-diploma met
aantedkening.
Werkloozenfonds. Sinds eeniigen tijd
warden hier door de Tuin- en Landbouw-
aiibedders in vereeniging met den vakbond
voor Timmerlieden pogingen aangewend
can van gemeentewege te verkrijgen een
tijdelijk werketoozenfond-s. In eigen kring
as daar reeds lang en breed 0«ver gespro
ken. Gisteravond l?ad een bijeenk*.nst
van verscheidene leden van den Raad en
de besturen van. bovengenoemde bonden.
Door een klein misverstand zaten de
Raadsleden ten raad'huize en de Bestu
ren in 't patronaat smartelijk op elkaar
te wachten. Eindelijk op 'ti raadhulis ver-
eendgd, zette de heer Loerakker op hel
dere wijze uatecn wat men door zoo'n
fonds verstaat en aan welke voorwaaaden
de Bonden moeten voldoen, om steun van
de gemeente te verkrijgen. Hij wees er
op. dat een weaikeilioozenfonds ge&teund
door de financiën, der gemeente geen laef-
dadighoidsinstelling Éis, maar een verzeke
ringssysteem, dat den werkman verheft
in phaats van hem te demoraliseer en,
Weirkcloosfheiid toch kanxonafhankelijk zijn
van deai will van den werkman, 't is zelfs
eikend, dat het in de maatschappij moet
voorkomen. Waar nu*"de- werkman zich
zelf tracht te helipen dooi' verzekering,
daar is steunen van dde poging alleszins
gewensdht.
De heer Locrakker gaf gelegenheid aan
de Raadsleden de noodige inrichtingen
te vragen. De heer Ruygrok informeerde
naar 't bestaan van zulke fondsen in an
dere gemeenten en of arbeidsbeurzen niet
voldoende waren om werkeloosheid té be
strijden. De heer Loerakker toonde aan,
dat beide .instellingen elkaar aanvullen.
De heer Mansfelt vroeg of efk persoon
zich bij de organisatie kan aansluiten. Hij
bedoelde, dat 't niet aanging minderwaar
digen door gedrag etc. te steunen. De heer
Hooft Graafland wenscht© inlichtingen
omtrent de verhouding yan de contribu
tion van losse en vaste arbeiders. De heer
Loerakker toonde aan dat de laatste
steeds 't minste risico geven, cn dat de
eerste geregeld meer verdienen. Ten elot.te
riep hij den steun -in van de Raadsleden,
wanneer de zaak eenmaal in behandeling
mocht komen.
De loco-hurgemeesiter, de heer Ruygrok,
dankte den spreker en hoopte dat ieder
eoede werkman, van Wassenaar eenmaal
steun zou mogen ontvangen, vooral wan
neer ze blijken, geven zich zelf te willen
helpen door verzekering.
ZOETERWOUDE
Polderbestuur. In de gisteren gehou
den vergadering van Stemgerechtigde In
gelanden van den Grooten Westeindschen
Polder is het plan tot het bemalen van den
Polder door middel van een electrische
hevel-centrifugaal-bemalings-installatie ge
maakt op voorstel van den heer Los, ver
worpen. Alleen de heeren Los, gemachtig
de, v. Noort gem., en Schenkeveld ver
klaarden zich voorstanders van de nieuwe
bemaling.
Het voorloopig plan, ontworpen door
den heer Goldberg was begroot op plrn.
f 16000 zonder aankoop van grond en wo
ning van den machinist.
Nog werd besloten aan den watermole
naar Jac. Kerkvliet die op verzoek eervol
ontslag was verleend een gratificatie van
f 15te geven benevens een pensioen van
f 3.— per week.
Do molenaar Kerkvliet heeft de z. g.
„Westeinder" 46 jaar gemalen. Met hein
is deze week de laatste van bet geslacht
Kerkvliet van de molen gegaan. In drie
eeuwen wer de eenzame molen aan het
Papenveer bewoond door deze familie tot
dat de laatste wegens hoogen leeftijd zich
genoodzaakt zag het werk aan de molen
die vroeger het middelpunt was van den
omtrek, omdat zij het sein gaf wanneer
het water peil was, op te geven.
De nieuwe molenaar is W. Borst.
Roomsche Agenda.
ZONDAG. Leiden. OnderMng concours
KegelcLub afd. Leeridngen St.
Jozefsgezetleai. Aangeven Viai-
cenfiusgebouw, ingang Mid-
def^vteg Zondag 5 uur.
Gemengde berichten.
Spionnagezaak. De „Tel." maakt mel
ding van een. spionnagezaak.
Ongeveer een week geleden heeft de
Nederlandsche justitie bes'iag doen leg
gen op een. rol documenten die gevonden
waren in een wagon van een trein op het
traject Ben/theismDen Haag. Deze rol
was gesloten met blauwe, papieren zegels,
die het opschrift droegen „Duitsch consu
laat te Rotterdam". De rol was geadres
seerd aan het „Nacbrichten-bureau Ad-
miralstal Berlin."
Het bleek, dat de rol drie zeekaarten
bevatte, welke het mijnengehied aan de
Zuidkust van Engeland en aan den mond
van de Theems in beefld brachten. Op een
der kaarten was zeer nauwkeurig de
mijn-vrije doorvaart door de Theems
aangegeven. De kaarten bevatten, in een
hoek de mededeelingen, dat zij geteekend
waren volgens gegevens, verstrekt door
den kapitein van de s'jeepboot B!anken-
burg te Rotterdam.
Een strop! De paardenhandelaar J.
Seligman te Wirdum (Gron.) verzond
Donderdag 12 jonge paarden naar Norden
(Duitschland) en ontving bericht, dat alle
dieren door verstikking in de spoorwagens
den dood hadden gevonden, hetgeen een
verlies beteekent van f 9000.
Goede vangst. Men meldt uit Havelte:
Nadat-langer dan een week door onize
gemeente -poOit iede marechaussee en
rijkspolitie van Meppol, Steenwijk, Die
ver en Nyeveen teveigeefs jacht was ge
maakt op den gevaarlijken en zoo ge-
vreesden ruim 30-jarigen vartkensdief
Jans T., die al zoovele veroordeelingem
achter den rug heeft en ook nog verdacht
wordt van den de vorige week gepleegden
diefstal met inbraak, mocht het deiKcnube-
zoldigden rijksveldwachter M. ge'ukken
hém in zijn ouderlijke woning te arrestee-
re.u en gevankelijk weg te voeren
Maandag was ong tevergeefs door po
litie en tal van ingezetenen een klop-jaoht
op hem gehouden.
Duitsch watervliegtuig verongelukt.
Men meldt d.d. gisteren uit Terschelling aan
het „Hbl.":
De noodseinen, gisternacht door de kust
wacht alhier opgemerkt, waren van een
Duitsch watervliegtuig.
Gistermiddag 3 uur opgestegen kreeg het
een paar uur later averij aan den motor op
25 mijl uit de kust, Tevergeefs werd getracht
te repareeren. 's Nachts begon men noodsei
nen te geven: Daar wind en stroom het vlieg
tuig naar de kust zetten, werd een anker uit
geworpen op 6 mijl van den wal. Halfvrer
's morgens was de reddingboot Brandaiïs ter
plaatse en begon de wakkere bemanning het
reddingswerk,, dat niet van gevaar onbloot
was, doordien het nacht was en de vleugels
telkens op het lage vaartuig sloegen. Toen
de de aviateurs, de luitenant Gron au en de
Beobachter Menting uit hun bei ar e positie
waren gered, werd het vliegtuig op hun ver
zoek in brand gestoken, waarna de reddings
boot terugkeerde. Aan den wal gekomen,
werden de geredden door de marine-autori
teiten alhier ontvangen.
Branden en ongelukken. Te Maastricht
is gisternamiddag het 6-jarige zoontje van
schipper Martens, die met zijn schip aan de
Pieterskade ligt, overboord gevallen en ver
dronken. Na een half uur dreggen werd het
lijkje opgehaald.
Maandagavond is de boerderij van den
landbouwer J. Jansen te Beers (N.-Br.) geheel
afgebrand. Het woonhuis bleef gedeeltelijk
gespaard. Drie kalveren en een zeug met
19 biggen kwamen in de vlammen om. De
oorzaak is onbekend. Verzekering dekt de
schade.
Gisteruamiddag is de boerderij Zwaln-
wenhof, onder Hulsdorst, bewoond door
Jolian Bakker en eigenaar de heer A. J. C.
Vivringa te Harderwijk, afgebrand. Ze was
verzekerd.
Letteren en Kunst.
Roomsch Tooneel.
Het gezelschap, dat te Oisterwijk het
bijbeisch tire.unspel' wan kapelaan Smul
ders „De VeoToren Zoon" als openlucht
spel met zooweel succes opvoerde, stelt
zich voor in den a.s. winter een rondreis
door Nederland te maken.
Land en Tuinbouw.
Mond- en klauwzeer.
Met ingang van 22 Sept. is ingetrokken
het verbod op het vervoer van herkauwen
de dieren en varkens uit, naar of binnen
een kring in de gemeende Nootdorp en dit
verbod gelast uit, naar of binnen een
kring in de gemeente Schipluiden, om
schreven in „St.-Ct." no. 221.
409e Staatsloterij.
Trekking van Woensdag 22 September.
5e Klasse, 2e Lijst.
Hooge Prijzen.
Nr. 9101 f 1500.
Nr. 17365 f 1000.
Nrs. 16974 17860 elk f 400.
Nrs. 2157 11506 elk f200.
Nrs. 603 9259 11652 13243 eJk f 100.
193
777
1687
1967
2752
3909
4643
5654
6875
8251
8724
9555
10419
10954
11706
12423
Prijzen van f 70.—.
262 288 349 377
860 876 951 1226
1690 1802 1837 1912
2170 2188 2189 2333
2870 3010 3506 3728
3943 4121 43-45 4435
4904 5177 5297 5458
5706 6143 6194 6273
7171 7241 7398 7713
8355 8361 8432 8529
8811 8840 8998 9009
9720 9766 10070 10157
10550 10558 10575 10627
11476 11515 11546 11601
11841 11894 12047 12231
12583 12665 12717 12752
412
1457
1923
2334
3835
4497
5581
6585
7774
8625
9463
10226
10712
11654
12323
12799
520
1658
1927
2727
3866
4640
5623
6636
8040
8709
9478
10393
10901
11670
12386
13403
13492 19599
13715
13749
1376T
13869
14241
14418
14145
14454
14714
14740
14870
15006
15256
15260
15265
15430
15527
15548
15557
15655
15911
16077
16082
16270
16356
1630a
16412
16435
16711
17359
17362
17370
17534
18852
17585
17613
18040
18078
18088
18362
19076
19199
19409
19507
19515
19684
20147
20359
20-425
20446
20486
20537
20539
20557
20690
20742
20852
20965
20972
NIETEN.
18
30
136
138
160
175
188
191
333
379
418
538
595
604
882
618
708
731
745
830
8-49
959
962
1006
1048
1057
1075
1076
1285
1077
1089
1112
1131
1160
1173
1379
1396
1403
1438
1443
1461
1490
1501
1517
1549
1553
1580
1616
1642
1694
1831
1844
1870
1935
1952
1969
1985
2018
2055
2120
2131
2137
2309
2316
2399
2498
2546
2552
2649
2680
2744
2768
2811
2850
2923
2978
3002
3018
3081
3086
3102
3187
3213
3217
3240
3254
3279
3287
33Q3
3359
3365
6371
3405
3406
3407
•3530
3531
3557
3623
3668
3725
3731
3775
3819
4115
4127
4136
4144
4224
4248
4254
4271
4306
4344
4351
4360
4411
4548
4577
4582
4629
4655
4704
4805
4911
4995
520Ö
5206
5241
5349
5513
5529
5548
5605
5625
5713
5760
5816
5834
5873
5888
5956
6017
6033
6036
6179
6266
6270
6272
6291
6436
6454
6492
6607
6660
6718
6823
6856
6899
6935
G946
6950
7010
7012
7030
7101
7113
7121
7125
7142
7148
7216
7225
7248
7340
7371-
7403
7416
7481
7504
7522
7524
7528
7609
7630
7645
7710
7712
7749
7777
7799
7821
7918
7937
7956
7967
8010
8020
8034
8147
8161
8280
8357
8490
8491
8590
8607
8680
8683
8603
8806
8944
0034
0057
9116
9228
9257
9401
9420
9421
9433
9488
9519
9540
9559
9566
9600
9636
9647
9656
9729
9775.
9832
9909
9934
9953
9980
9985
9986
10001
10029
10060
10069
10073
10076
.10078
10105
10150
10151
10166
10185
10195
10259
10285
10341
10344
10389
10422
10505
10549
10619
10628
10635
10639
10795
10779
10802
10890
10829
10888
10891
10927
11086
11144
11172
11173
11178
11185
11275
11277
11312
11411
11439
11501
ïrr-i
11639
11641
11651
11685
11709
11744
11746
11751
11853
11867
11873
11892
11926
11994
12010
12037
12077
12148
12214
12249
12308
12403
12425
12452
12456
12-460
12526
12532
12575
12578
12630
12755
12761
12831
12849
12909
12912
12932
12954
13021
13060
13140
13144
13304
13364
13370
13376
13-411
13480
13522
13610
13655
13696
13725
13782
13901
14019
1-4042
14044
14047
14077
14166
14216
14218
14219
14285
14324
14345
14388
11401
14531
14555
14585
14587
14631
14674
14768
14775
14793
1481)0. 14803
11832
14836
14886
14967
15113
15129
15132
15145
15187
15224
15298
15351
15365
15384
15542
15620
15643
15690
15717
15769
15802
15819
15869
15898
15933
1£>936
15951
15959
16009
16050
16087
16110
16115
16168
16205
16236
16272
16326
16346
16415
164 46
16555
16573
16575
16590
16713
16732
17017
17025
17077
17133
17188
17208
17247
17261
17265
17314
17355
17145
17560
17G75
17692
17705
17706
17727
17802
17806
17975
18019
18025
18073
18246
18250
18327
18340
18377
18389
18393
18403
18408
18530
18681
18728
18736
18757
18764
18804
18810
18920
18900
19077
19086
19099
49102
19168
19178
19418
19493
19587
19625
19634
19646
19655
19688
19689
19750
19753
1CS12
19835
19889
19903
19909
19933
19965
20013
20019
20109
20115
20119
20140
20158
20174
20227
20254
20281
20297
203-10
20357
20366
20369
20393
20396
20397
20398
20437
20458
2050-4
20548
20688
20638
20661
20681
20789
20807
20834
20858
20890
20910
20984
Staten-Generaal.
STAATSBEGROOTING VOOR 1916.
Financieel e Nota.
Ter begeleiding van de stukken betref
fend© de Staatsbegrooting heeft de Minis
ter van Financiën wederom de gebruikelij
ke Nota betreffende den toestand van
's l'ands financiën overgelegd, de opmer
kingen behelzende, waartoe die toestand
hem, afgezien van de tegenwoordige crisis
in verband met de ramingen voor het
dienstjaar 1916 aanleiding geeft.
Als gebruikelijk wordt de aandacht in
de eerste plaats gevraagd voor den afloop
der vorige 2 dienstjaren, alsmede voor de
vermoedelijke resultaten van het loopende
dienstjaar, gelijk die zich laten aanzien.
Voor het dienstjaar 1913 bedroegen de
uitgaven in totaal f 238,726,865.56^, uit
sluitend gewone dienst f 219,345,192.80^»
de inkomsten resp. f 227,422.665-28
f 223,507,379.52^, zijnde een nadeelig saldo
op den geheelen dienst van f 11,304,200.33
en een voordeelig saldo op den gewonen
dienst van f 4,162,186.72 hetgeen gunstiger
ie- dan ten vorige jare werd verwacht, in
totaal f 1,128,561.24, uitsluitend gewone
dienst f 1,079.337.29. Dit gunstige verschil
is een gevolg van het medevallen der uit
gaven (gewonen dienst) met f 907,788.15 en
van de inkomsten met f 171,549.14.
Wat de uitgaven aangaat is liet. verschil
ook ditmaal wederom grootendeels (voor
f 1,000,000) toe te schrijven aan het ver
vallen van minder termijnen van bij" par-
ticuliereja gebouwde schepen dan ver
wacht werd. Voorts is ook voor artille
rie-materiaal onder Oorlog in 1913 ten
slotte minder besteed dan zich ten vorigen
jare liet aanzien (ongeveer f 380,000).
Hiertegenover staat dat voor sociale ver
zekering in 1913 ongeveer f 820,000 meer
werd uitgegeven dan zich bij het opmaken
der voorloopige cijfers liet voorzien.
Wat de ontvangsten aangaat, is het gun
stige verschil in hoofdzaak het gevolg van
het meevallen van het bedrag van be
drijfsbelasting dat aan het dienstjaar
1913, ten goede kwam.
Hoofdstuk I.
(Huis der Koningin.)
Aangevraagd wordt f 815,000, waarvan
f 15,000 voor kosten van de verdere werk
zaamheden van de Commissie tot onder
zoek naar den toestand van den gevel vani
het Koninklijk Paleis op den Dam te
Amsterdam, met inbegrip van steiger-
werk en van reis- en verblijfkosten der