31
BUITENLAND.
De Oorlog.
ge JAARGANG
No. 17S
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2>/s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
DINSDAG
AUGUSTUS.
I9I5. J
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
KONINGINNEDAG.
Rumoerend feestbetoon Ss op dezen, dag
volgens den uitdrukkel ijken wensch van
11. CM. de Koningin buitengesloten.
De omstandigheden zouden zulk een
stemming ook niet toelaten.
Niet- minder wordit echter oip dezen ver
jaardag van H. M. gevoe'.d, dooi* welke
hechte banden, door welk een hartelijke
genegenheid de hooge Landsvrouwe is
verbonden niet haar volk.
Niiet minder, dan andere jaren wordt
dit gevoeld, doch zelfs diieper en ievendi-
ger. Slechts enkele ingewijden weten ten
volle, wat H. M., behalve door haar voor
beeld, voor Nederland heeft gedaan in de
dertien achter ons liggende oorlogsmaan
den! Doch voor ions allen is het duide
lijk, dat onize Vorstinne een ontzaglijke
taak te venvulen heeft gehad, dat de ge-
sjhiedenis eat aanwijzen, dat van haar
krachtige pogingen zijn uitgegaan om de
neutraliteit van ons land te handhaven,
dat zij veel heeft gedaan voor en daad
werkelijk heeft gestreefd naar den vrede...
Moge het volgend jaar in de blijdschap
van den vrede voorheen zoo weinlig ge
waardeerd! de verjaardag van onze
geliefde Vorstinne worden gevierd. Mogen
wi| dan in groote dankbaarheid kunnen
juichen over een in de verschrikkelijke
wereldrampen ongeschonden gebleven
Nederland....
Dat zij mede onze smeeking bij het har-
te-lijk Domane saivam fac
Reginam nost.ram, Heer, be
hoed onze Koningin!
V De vredesbeweging.
„Het Volk" schreef dezer dagen over de
vredesbeweging, waaraan, met Schaper
als vice-voorzitter van den „Anti-Oorlogs
raad" voorop, ook meerderen zijner partij-
genooten deelnemen:
„Voor hun arbeid, heet het, is minstens
zooveel zedelijke moed noodig als voor de
weerbaarheidspropaganda. Zij halen zich
de voorbijgaande ongenade van oorlogvoe
rende machten op den hals. Voorbijgaand
want de zuiverheid hunner bedoelingen
en het neutraal karakter van hun streven
kan op den duür aan niemand verborgen
blijven."
Dit laatste zijn we met het blad eens,
maar dat de oorlogvoerende machten wre
velig zouden wezen om het werken voor
den vrede, dat gelooven we niet.
Vooreerst hebben die machten thans wel
wat anders aan 't hoofd, dan te letten op
den arbeid der pacificisten, maai' boven
dien: werken zij zelf niet voor den vrede?
Niemand zal toch gelooven, dat ook
maar één natie vecht om te vechten, dat
oorlogvoeren het doel is van wat we thans
beleven.
Neen, de vrede is het doel, ook van den
wereldbrand. Jammer, dat hierbij de mid
delen zoo bloedig, zoo vreeselijk zijn.
We mogen echter geriist aannemen,
dat niet alleen de soldaten aan de fronten,
maar ook hun leiders en evenzeer de hoo-
gere en hoogste machthebbers den strijd
betreuren en er gaarne het einde van zou
den zien. 't Is alleen maar de vraag:.hoe
zal men dat einde 't spoedigst en 't meest
bevredigend bereiken.
Een hoogst moeilijk vraagstuk, aan
welks oplossing mede te werken een
schoone taak is. Met belangstelling slaat
daarom ieder de vredesbeweging gade.
Wie haar steunen hebben niemands onge
nade te duchten.
Op het Oostelijk oorlogsterrein wordt
de Duit8ch-0ostenrijksche opmarsch met
groote hevigheid voortgezet. - Bijna
geheel Galicië is door de Russen ont
ruimd. Het Turksche communiqué
spreekt van zeer taaie aanvallen der
bondgenooten, aan de Dardanelles waar
bij deze blijkbaar loopgraven der Turken
bezetten, waarvan deze er eenige
heroverden. De bondgenooten zouden
10.000 dooden hebben.
Van hét Westelijk oorlogs
terrein.
Fransch legerbericht.
Namiddagcommuniiqué van 30 Aug.:
Aan het eiimde van de.n dag van Zondag
begon een hevige artiLlleariesbrijd, gepaard
.gaande met mijnontpioffingen en gevech
ten met bommen en handgranaten op
Meurissons en Bo'aste werden ernstig
verschillende punten in de Argoimen. De
Duiitsohe loopgraven bij Courte Ghaussée,
beschadigd. Gisternacht was het in deze
streek en aan het overige front rustig.
Duitsch legerbericht.
Het Duitsohe hoofdkwartier meldt: Er
hadden .geen belangrijke gebeurteniissen
plaats.
Aan deze communji'qué's behoeven wij
niets toe te voegen, zij sip reken voor zich
zelf duidelijk genoeg.
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
Het Duitsch-Oostenrijksche offensief.
De Duitsch-Ooatenirijksche troepen zet
ten 6tieeds met onverminderde hevigheid
hun offensief voort. Thans hebben de
Oostenrijkers het Russische frijnt aan de
Zlota-Lipa doorgebroken. De troepen van
de generaals Von PHanzen—Baltin en
Von BöhmErmoUi doen tJhans wederom
van zich spreken. Zij joegen den vijand
in het Noorden van het Galicische front
tot over Tortsjin naar Loutsk, terwijl zij
meer zuidelijk de Russen tot Buczasez
hebben achtervolgd.
Deze laatste offensieve beweging der
Oostenrijkers over een front, dat in een
rechte 'lijn van Wladamir Wolynsky tot
aan de Zlota Lipa -loopt, heeft de geheele
Russische linie van Noord naar Zuid
eenige henderden kilometers versohoven,
zoodat deze zich thans uitstrekt van
Loutsk tot Buczasez, Oostelijk van de
Zlota-Lipa. De plaatsen ZLoczow en Pod-
hajee zijn door de Oostenrijkers veroverd,
nadat de Russen deze eerst op hun ejigen
geworden wijze hadden verbrand. Zoodat
de Russische legers ten slotte ook bijkans
uit geheel Galicië zijn verdreven en dus
geen vijandelijk grondgebied meer heb
ben bezeit.
De Duits ch-Oosteiririjksch-Hongaarsche
Jegers stelten ihun uiterste piogtingen in
het werk om met den vijand in het Oosten
voor goed af ite rekenen. Blijkbaar willen
zij vóór het naderend herfstgetij een on
middellijk resultaat hebben bereikt," ten
einde gedurende den winter een meer de
fensieve houding te kunnen aannemen.
Vandaar, dat nu reeds én Duitschland
wordt beweerd, dat de Russische kolos
machteloos is geslagen.
De Russische kolos weert zich 'niettemin
nog steeds met groote koelbloedigheid en
zoolang het Noordelijk front in Koerland
weet stand te houden, bestaat voor een
aanval in den rug of voor een omsingeling
geen gevaar.
Ten Oosten van Kovno zit de Russische
strijdmacht danig in de knel. Von Hinden
burg heeft daar het Russische front door
broken en is Wilna reeds dicht genaderd.
Ook zijn de Duitschers ten Oosten van
Augustow voortgerukt, zoodat Grodno
wordt bedreigd. De Russen zijn ten Noor
den van het bosch van Bialowiecz gewe
ken voor het leger van Prins Leopold van
Beieren, dat thans voor de Lesna staat eri
met zijn rechtervleugel Szereszowo heeft
bereikt.
In de nabijheid van Kobrin is de tegen
stand der Russen nog steeds zeer hevig.
Zij zijn thans tot op de linie Prushany
TewliKobrin teruggedrongen en worden
uit het Zuiden bedreigd door de Doitsche
strijdkrachten, die van uit Wlodawa over
de Boeg en de Rita, in Noordoostelijke
richting opmarcheeren.
Intusschen is de benedenloop van de
Dwina' met Riga nog steeds in Russische
handen. Het behoud van de linie Riga
Jacobsatdt—Dunaburg is voor de Russen
op het oogenblik van het grootste gewicht.
De Duitschers staan th ans nog steeds ach
ter de Njemenek, die zich bij Bausk met de
Aa vereenigt; zoolang de Duitschers dit
front nog niet hebben doorgebroken, heeft
de Russische hoofdmacht gelegenheid, zich-
achter deze derde linie te concentreeren.
De richting der achtervolging is dus geen
zuiver Oostelijke meer, doch een Noord
oostelijke. In deze richting trekken de
Russische legerafdeelingen stelselmatig
terug, zoodat te verwachten is, dat Grodno
wel geen beslisten tegenstand bieden zal;
ten Zuiden van deze plaats zijn sterke
Duitsche en Oostenrijksche strijdkrachten
samengekomen, die naar het Noorden op
rukken.
Van het Zuidelijk oorlogs
terrein.
Italiaansch legerbericht
Pe Itallaansche legatie te 's-Graverihage
deelt het volgend communiqué van den
Italiaansch en Gr. Gen. Staf mede:
29 Aug. Uit Val Sugana wordt gemeld,
dait de Oostenrijkere eenige bruggen ver
nield en. iden grootem weg en den spoor
weg in de vallied tussohen Rencagno en
Novaledo beschadigd hebben.
Tegen den Arm entera-berg beproefde
een van onize bergdetachemebten in de
stelling op den Cuklabeng ten westen van
den Rombem-berg, in den morgen van den
27sten Aug. een stoutmoedigen aanval op
verscheidene rijen zeer sterke vijandelijke
loopgraven op den top van den Rorobenr
berg (2208 M.) Doordat .de onzen met groo
te terretinmoeilijkhedem en een hardnek-
kigen tegenstand vam den vijand te kam
pen hadden, die hen met een levendig
geweervuur, handbommen en zélfs met
het werpen van groote steenen, die hij
van den berg liet rollen, bestookte, konr
den ze slechts enkele loopgraven ver
meesteren. Op het bovenste gedeelte van
den bergtop biedt de vijand nog tegen
stand en de onzen blijven voortdurend in
voeling met hen.
Oostenrijksch legerbericht.
Officieel wordt uit Weenen gemeldZa
terdag onderhielden de Italianen over heit
geheele front aan het kustland een artil
lerievuur van afwiseLende krachit. Op ver
schillende plaatsen poogde de infanterie
nabij onze stellingen te komen. Kleine
aanvallen werden ahs gewoonlijk afgesla
gen.
In KariniLhie en de Tyroolsche grensge
bieden is de toestand onveranderd.
Op Zee.
De „Moltke".
Het „Berliner Tageblatt" verneemt uit
Kopenhagen:
Volgens een draadbericht der „Politi-
ken" is gezien geworden, dat de volgens
Russische berichten vernielde pantser
kruiser „Moltke" ondeT edgien stoom
kruiste In de nabijheid' van het Keizer
Wilhelm-kanaal.
De duikboot- en mijnoorlog.
Lloyds meldt, dat het Engelsche s.s.
,.Sir William Stephenson" is gezonken.
(De „Stephensom", in 1906 gebouwd, mat
1540 ton bruto, 812 netto en behoorde aan
de Ty-ne Tees S.S. Co. te Newcastle. Red.)
De actie tegen de Darda
nelles
Turksche successen.
Het Turksche hoofdkwartier meldt von
het D and anel len-front-.
De bondgenooten hernieuwden den 28en
hun aanvallen van den 26en en 27en in
de omgeving van Anafodta. Him aanval
len waren de laatste dagen bijzonder taaii.
Toch werden zij volkomen teruggeslagen
en leden ontzettende verliezen.
De Turken heroverden door hun tegen
aanvallen eenige in hun centrum gelegen
loepgraven, doe de bondgenooten hadden
bezet. Zij doodden de bezetting,
In de gevechten der laatste itwee dagen
verloren de bondgenooten 10.000 dooden.
De Turksche verliezen waren in vergelij
king hiermede gering. De Turksche vliieg-
tuigen, die aan den strijd deelnemen,wier
pen met succes bommen op de stellingen
en kampen der bondgenooten. Verder is
niets van beteekenris gebeurd.
In België.
Korte berichten.
Volgens de jongste statistiek zijn te
Gent 50,000 personen, die ondersteund
worden.
Na de vacantia, die 20 September
eindigt, zullen de scholen La Antwerpen
voortaan staan onder de controle van
Duitsohe imsipiecteure.
Naar u:t BrusseL ge me Ui wordt,
heeft de gouverneur-generaal wegens het
groote gebrek aan nikkel gelid een veror
dening bekend gemaakt waarin de aan
munting van pasmunt uiit zink wordt
gesloten.
Er zullen stukken van 5, 10 en 25 cen
times vervaardigd worden. Het nieuwe
geldstuk zal tiet beeld van een omkransten
leeuw dragen en het opschrift „Bclgiquo-
België".
Zateixtagmorgen omstreeks 3 uur is
te Gent op het St. Dendsplein eeu groote
hangar vernield. Een vijandelijk vlieger
was boven Gent verschenen en slaagde er
in, in glijvlucht dalende, bommen op den
hangar te werpen.
In Polen.
Decreten.
De Duitsche gouverneur te Warschau
heeft de volgende decreten uitgevaardigd:
Ik krijg kennis dat Warschausche za
kenmannen, in 't bizonder bankiers, geen
zaken willen doen met Duitsche onderda»-
nen, op grond van hun onderdaanschap.
In dergelijke gevallen zal ik onmiddellijk
de betrokken ondernemingen sluiten en de
eigenaars in Duitsche concentratiekam
pen doen opnemen.
Alle door de Russische regeering uitge
vaardigde verboden tot betaling aan Duit
sche, Oostenrijksche en Turksche onder
danen worden opgeheven. Wie zich op deze
verboden beroept om zijn verplichtingen
tegen genoemde onderdanen niet na te
komen, wordt gestraft met vijf jaren ge
vangenis.
Verschillende Oorlogs
berichten.
Hulde aan den Keizer. De „Korr. Non-
den" verneemt uit Weenon, dat hot pro
gramma der huldigingsdeputatie uit de
Hongaarsche gemeenten, die op 2'Septem
ber bij den Keizer te fichftnbrunn zal ver
schijnen, reeds is samengesteld, en dat de
huldiging een indrukwekkend feest belooft
te zijn. De toespraak Lot den Keizer zal
door graaf Tisza worden gehouden.
Onderscheidingen. Een dappere Fran-
sche zuster van tymnhartighcid is gede
coreerd met 't Croix de guerre, tegelijker
tijd met 'twee onderofficieren van de in
fanterie en van de Zouavcn. Zij was tij
dens het bombardement van St. Dié in de
6tad gebleven. Zelfs toen de autoriteiten
met de troepen vertrokken en de stad
verlaten was, bleef zij op haar post in het
hospitaal tusschen de doktoren van de
Duitschers. Toen deze de stad moesten
ontruimen, wist zij 65 van de 80 gewon
den, die zij dachten mede te nem^n, vooc
Frankrijk te behouden.
De koning van Engeland heeft den
F' anschen generaal Gouraud benoemd tot
ridder grootkruis in de orde van St. Mi-
chiel en Sint Joris.
Generaal Gouraud, „de leeuw der Ar-
gonne", is opperbevelhebber van de Fran-
sche 'troepen aan de Dardanellen geweest.
In Juli werd hij daar, bij een bezoek aan
een ambulance, /.waar gewond. Hij is nu
in Frankrijk terug. Zijn rechterarm is af
gezet.
Tot ridder van die orde is benoemd ge
neraal Woekotits, eerste minister van
FEUILLETON.
De noodlottige erfenis.
Heb ilk te vroeg gejuicht? hernam
Morel steeds op zijn spottend gemoedelij
ken toon. Is mijnheer de graaf niet zoo
verheugd met mijn bezoek als vroeger ze
ker iemand was, wiens naam ük dan niet
meer noemen zal, als hij u zenuwachtig
maakt? Wat ik doen kom? Die vraag doet
men niet aan een welkomen bezoeker,
maar enfin, ik wil u wel zeggen: ik kom
mijn eigen werk eens bewonderen. Niet
waar, a!s gij nu zulk een voornaam heer
zijt, dan is dat voor eetn deel ook mijn
werk en wanneer ik znie hoe rijk hier alles
is ingericht, dan durf ik zeggen, dat ik
mijn werk niet slecht gedaan heb.
Wie beweert dat? bromde Hector.
Waarvoor is 't noodig mij dat nog eens
te komen vertellen?
Ik vind daar nu eenmaal mijn ge
noegen in, zooals een scbLMer gaarne
kijkt naar een xnooi doek, dat hij gemaakt
heeft. Ge weet u daarbij als graaf d'Alle-
ret uitmuntend .te gedragen. Het is be
haald een vergissing van heit lot, dat het
u niet als edelman deed geboren' worden.
Hoelang moet die aardigheid nu nog
duren?
Laat ik mij maar eens wat vermaken
en geloof niet dat ik afgunstig op u ben.
In 't minst niet. Ik stel er juist mijn eer
in, de vriend van een zoo voornaam heer
te zijn.
.Behalve die eer heeft deze vriend
schap u ook nog wel wat anders opgele
verd.
Ja zeker, em ik hoop, dat ze mij nog
meer opleveren zal.
Met andere woorden....?
Ik ben platzak en wanneer gt] geen
medicijn voor die kwaal hebt, dan zit er
niets anders op, dan dat ik maar bij mijn
grafelijken vriend kom inwonen.
Platzak? Zijt ge gek? Na alles wat ik
u gegeven heb.
Alles? Zooveel was het waarachtig
niet!
Mij dunkt! 20,000 frank.
Ja zeker, dat is een mooi spaarduitje^
jammer genoeg dat ge ze mij niet gegeven
hebt oih ze op de spaarbank te zetten. Ik
moest mij daarvoor fijn in de kleeren
steken, den overtocht eerste klas naar
Amerika betalen, te Chicago in een hotel
eersten rang geruimen tijd logeeren, zon
der nog te spreken van het werk, dat ik
daar doen moest en dat mijn teergevoe
ligheid op een zware proef stelde.
Die teergevoeligheid is goed!
O! denkt ge dat ik het zoo aange
naam vond, dat mooie, jonge vrouwtje
met één slag het geheele leven te ver
woesten?
Schei uit, ak zou er zalf sentimenteel
van worden.
Dat zou ilk wel eens willen zien, al
was het alleen maar voor de curiositeit.
Maar met dat alles vind ik het verre van
aristocratisch, wanneer men zelf tot over
de ooren in het geld zit,' een trouwen
medewerker zoo te beknibbelen.
Spaar nu al dien noodeloozen. om
haal van woorden, spreek kort en zake
lijk. hoeveel eiecht gé?
Eensklaps sloeg Augustin Morel een
gansch anderen toon aan.
Ik heb de helft van het werk gedaan,
zeide hij met snijdende stem, niet meer
dan billijk, dat ik ook de helft van de
winst krijg.
Nu maakte de graaf d'Alleret een spot
tend gebaar.
Beter hard geblazen dan den mond
gebrand, zeide hij.
Wel, vodgens de eersite beginselen
der rekenkunde....
De duivel haal u met uw rekenkunde!
Alsof gij en ik met elkaar te vergelijken
waren, tenminste wat de omstandigheden
betreft, waarin wij zijn geplaatst.
Dat wil iik niét beweren.
Hebt gij er wel eetnig verstand van
wat het leven in de groote wereld kost?
Wat ak daarvan weet, heb ik van
hooren zeggen.
Welnu, ik kan uit ervaring spreken
en ge kunt mij gelooven als ik ,u zeg, dat
ik met hetgeen ik nu uöt de nalatenschap
van den markies krijg, niet kan rond
komen.
Die oude heeft toch mifl'iioenen nage
laten?
Zeker, maar voorloopig krijg ik daar
nog niet meer van dan een jaargeld van
5Q.000 fr.
Dat lijkt me toch ook geen kleinig
heid.
Wanneer men alleen voor zichzelf te
zorgen heeft en kan doen en laten wait
men will, maar wanneer men daarvan
een stand als den mijne heeft op te hou
den....
Hoe zou ik 'f dan wel moeten stellen?
Er is geen sprake van u. Stel u alleen
maar eens voor wat het onderhoud van
dit domein koet.
Als ge zoo voortgaat, zult ge mij nog
verte Men, dat ge aan den bedelstaf zijt.
Het scheelt niet veel. Mijn vermogen
ligt nog in de toekomst, de weelde, die
mij omgeeft is oogverblinding, vergulden
armoe.
En ik d'ie al dacht dat hier millioenen
te deelen vielen.
Geen kwestie van. Ook mij heeft dat
bedrag van 50,000 fr. als jaargeld in den
beginne enorm toegeschenen, maar ik
heb nu wel anders geleerd. Het is niet
half genoeg.
'n Mooie geschiedenis!
Eu dan moet men daarbij getrouwd
zijn met een vrouw als Liane De Régille.
Spreek met haar eens over zuinigheid.
Ik zal me er wel voor wachten.
Ge hebt groot gelijk, want dat komt
In haar woordenboek niet voor. Met heh
geen zij alieen aan toiletten per jaar noo
dig heeft zou een groot gezin te Parijs
fatsoenlijk kunnen leven.
Om te beginnen.
Juist, om te beginnen, want het ednd
van haar eischetn is ver ie zoeken. Om u
eei klein voorbeeld te geven: Wat denkt
ge vel, dat zij zeidej, toen ilk haar voor 't
eerst op dit kasteel bracht?
Het kasteel zal op haar wel een over
weldigenden indruk gemaakt hebben,
evenals op mij.
Kunt ge begrijpen. Haar eerste woor
den waren: Moet ik me hier gaan begrar
ven.
Kras!
Daarbij kömt dat ik haar tevreden
moet stellen, want anders maakt zij
schandaal, wat allicht aanleiding kon
geven dat een derde zijn neus in onze
zaken stak.
Dat ontbrak er nog maar aan.
Ik moet dus toegeven en ze haar
gang 'laten gaan. Ze strooit haar uitnoo-
di gingen iromd, wij krijgen gasten uit
Parijs en gasten uit de provincie. De een
is nog niet weg of de andere komt alweer.
Daarvoor heb ik een personeel moeten
nemen, dat veel van een hofhouding weg
heeft en wat zulke roofvogels meesleepen,
daar staat uw verstand bij stil. Kort en
goed, wanneer ik het leven, zooals Liane
dat inricht, wil vo-lhouden, dan heb ik
niet genoeg aan de helft van het fortuin
van den markies de Countevnom, maar
zal ik de heele nalatenschap moeten heb
ben.
Hoeveel is die nalatenschap?
Acht millitoen.
Reusachtig.
Die acht miilioen had ik met mijn
zoogenaamden broeder moeten deelen.
Maar hij is dood.
Hij heeft een weduwe cm er zal wei-
dra. een nakomeling van hem zijnj, d1«
in zijn rechten treedt, terwijl ik mijn arm
zalige jaargeld zal behouden...
Tot dat?
Totdat er von mij ook een nakome
ling is.
Die kan er komen.
Aangenomen, maar daarmee bereik
:'/k dan nog miin doel niet, want dan zon
ik nog maar de helft van hef vermogen
krijgen.
Gij moet dus een middel zoeken, om
hot heele vermogen te krijgen?
Dat heb ik reeds gevonden.
(Wordt vervolgd.^