KRONIEK.
1914.
27 Aug. De Duitsche hulpkruteer
„Magdeburg'' raakt in de Finsche wate
ren aan den grond en wordt door Russi
sche kruisers vernietigd. De Duitsche
hulpkruiser „Wilhelm der Grc'sse" wordt
bij Rio del Oro door den Engelschen
kruiser „Highflyer" vernietigd.
gedoode Italianen. Daarnaar is ma te
gaan welke offers de aanval zal hebben
gekost. Wij hadden slechts gealnge ver
liezen.
Een van onze vliegers slaagde er in met
succes verschillende bommen te werpen
op de munitiefabriek te Brescia.
Italiaansch Legerbericht.
I)e troepen op de Civaron en Maso-linie
trokken voort naar den Arrnentera en den
Salubio en namen daarbij gevangenen'.
Do artillerie vuurde oip een verborgen
kamp op den linkeroever van de Maso en
dreef den vijand in wanorde op de vlucht
en vervolgde hem met granaatvuur. Onze
opmairsch naar de verdedigingswerken
op het geheel front gaat zonder onderbre
king voort.
Op Zee.
De „Arabic".
Naar aanleiding van de Duitsche bewe
ringen, dat de Arabic" goud aan boord
had, dat moest dienen ter betaling van de
munitie-aankoopen in Amerika, verklaart
de White Star-line met beslistheid, dat de
„Arabic" geen specie van welken aard
ook vervoerde.
Duitsche vlootactie voor Dagö.
Officieel wordt uit Berlijn gemeld:
In den avond van 25 Augustus heeft een
van onze kleine kruisers het Russische
signaalstation bij Kaap Ristna op het
eiland Dagö beschoten en gedeeltelijk
vernield. Tezelfdertijd nam een andere
kleine kruiser het sign aal station Andreas-
berg, eveneens op Dagö, met goed gevolg
onder vuur. Er werden geen vijandelijke
strijdkrachten gezien.
De duikboot en mijnoorlog.
De „Lokal Anz." verneemt uit Kopen
hagen, dat de Deensche stoomboot „Nym-
rod" op reis van Leith naar Aarhus, zes
groote schepen in vlammen zag, vermoe
delijk alle met mijnbouwhout beladen
e.n door Duitsche duikbooten in brand ge
schoten, nadat de bemannig de schepen
verlaten had.
Lloyds meldt, dat de Zweedsche
stoomboot „Disi" gezonken is. De beman
ning is aan wal gebracht.
De Engelsche admiraliteit meldt dat
een 'marinevlieger ter hoogte van 0 sten de
een bom wierp op een Duistche duikboot
die naar werd waargenomen, volkomen
vernield werd en zonk.
In het communiqué wordt hier bijge
voegd, dat het niet de gewoonte van de
admiraliteit is mededeelingen te publicee-
ren over de verliezen van Duitsche duik
booten hoe belangrijke er ook geweest
zijn, in gevallen waarvan de vijand geen
andere bron van informatie heeft wat
betreft tijd en plaats van deze verliezen
maar in dit geval werd het schitterend
feit verricht in de onmiddellijke nabijheid
van de Belgische kust en de positie van
de gezonken duikboot is door een Duit-
schen torpedojager vastgesteld.
De bladen to Christiansund melden
dat de Noorsche kot,ter ,,Ibei", een groot
stoomschip van 10,000 ton heeft zien zin
ken. Een duikboot lag nabij het. schip.
Driie torpedobooten, waarschijnlijk En
gelsche, snelden toe. Drie luchtschepen
zweefden boven het zinkend stoomschip.
De kotter nam twee Engelsche reddimg-
booten op.
De actie tegen de Darda
nelles
Krachtige tegenstand.
De Engelsche bladen hebben dezer da
gen een uitvoerig en optimistisch relaas
gegeven van de landing der geallieerde
troepen in de Soevlaibaai op Gallipoli,
waaromtrent het officieele bericht van
generaal Hamilton meedeelde, dat de ac
tie door den vijand was tot staan
braehit. Thans bevat de „Times" een zeer
uitvoerig bericht van den bekenden Ash-
med Bartlett over deze actie aan de Soevla-
baai aan den flank van de positie door
de Anzac, de Ausitaliërs en Nieuw-Zoe-
landers ingenomen. Uitvoerig bericht
Bartlett over de geweldige terreinmoei-
lijkheden, waarmede de troepen te kam
pen hadden en* cxver de dapperheid waar
mee de Nieuw-Zee landers en de Maoris
onder hen, de Australiërs en de Britsche
en Indische troepen eenige dagen en nach
ten lang streden. Vermelding verdient
echter ook dat de Britsche correspondent
onomwonden den gnooten moed en de
hardnekkigheid erkent van de Turksche
troepen, wier tegenaanvallen met groote
felheid werden doorgevoerd. Men moet
niet vergeten, merkt hij daarbij op, dart
de Turken om hun bestaan als onafhan
kelijke natie vechten en dat de manschap
pen opgezweept zijn tot fanatisme jegens
den ongeloovige. Zoo bieden 1/hans de
Turken een tegenstand als niet is gezien
sedert de dagen van Osmar-pasja te
Plewna.
Op den Balkan.
Een nieuwe Duitsch-Ooetenrijksche expe
ditie tegen Servië?
De „Times" verneemt uit Boekarest.,
dat er sprake zou zijn van een nieuwe
Duitseh-Oostenrijksche expeditie tegen
Servië. Reeds geruime® tijd1 is zulk een
expeditie voorzien en nu de midden-Euro-
peesche mogendheden in Polen er zoo
gunstig voorstaan is het begrijpelijk, dat
zij nieuwe plannen maken met betrekking
tot Servië. Een tijd voor de espeditie
wordt niet genoegd. Denkelijk rekenen
zij er op den aanval te doen ale zij geheel
hebben afgerekend met, Rusland.' Het
merkwaardige van dit bericht is intus-
schen, dat zou worden ovea-wogen een
doortocht door Bulgarije.
In de lezing door de „Times" gegeven
van deze schending van Bulgarije'© onzij
digheid kunnen wij nog niet gelooven, De
indruk door de schending van België's
onzijdigheid gemaakt werkt nog te zeer
na, dan dat wij kunnen veronderstellen,
dat door een bedreiging Bulgarije zou
worden gedwongen de uitvoering der
Duitsch-Oostenrijksche plannen toe te
laten.
Dat echter wel degelijk de weg door
Bulgarije naar Servië wordt overwogen
om redenen van strategische® aard kun
nen wij wel aannemen, en ook dat pogin
gen worden gedaan om Bulgarije als
bondgenoot te winnen, wat te gemakke
lijker zou zijn als de overeenkomst van
Bulgarije met Turkije was ge teekend. Zou
het ook kunnen zijn dat de welingelichte
correspondent van de „Times" te Boeka
rest deze waarschuwing geeft, om Servië
toegeeflijker te stemmen voor de weh-
schen van Bulgarije en daardoor te elf
der uur Bulgarije te winnen voor de Qua
druple Entente, vóór een overeenkomst
met Turkije is geslofen7
Engeland en de Balkanstaten.
Een Wolff-telegram uit Konstantinopel
aan eenige bladen een bericht uit
Duitsch-Turksche bron dus meldt:
De blokkade van de haven van Dede-
agatsj door de Engelsche vloot duurt on
danks het protest van de Bulgaarsche re-
geering onverminderd voort. Voor de ha
ven liggen voortdurend Engelsche oor
logsschepen, die elk binnenkomend of uit
gaand schip onderzoeken. Aan den Bul-
gaarschen handel word't door dit optre
den aanzienlijke schade toegebracht. Men
vertelt, dat Engel,sche officieren, die
eenige uren te Dedeagatsj aan wal zijn
geweest., gezegd hebben, dat Bulgarije
Engeland als nog veel onaangenamer zou
leeren kennen,, wanneer het weigeren zou
Engeland gevolg te geven.
In België.
Werkstaking In de Belgische kolenmijnen.
De Brusselsche correspondent van het
,,{Hbjd.'f schrijft d. d. 25 Augustus:
Eenige dagen geleden was een werksta
king uitgebroken onder de mijnwerkers
in het kolenbekken van Charleroi. Men
dacht eerst, dat het geschil spoedig zou
bijgelegd kunnen .worden. De arbeiders
eischten voornamelijk een loonsverhoo-
ging op grond van den goeden stand der
kolenindustrie. Sedert 1 Aug. hebben in
derdaad de directies der mijnen de prijzen
der kolen nog verhoogd met één*
of twee frank per ton, omdat de vraag er
naar met het oog qp den wintervoorraad
in deze laatste- tijden zéér was vermeer-
derd. Daarop is het verzoek om loonsver-
hooging van de zijde der werklieden ge
volgd.
Maar het geschil is nóg niet bijgelegd.
Integendeel, de werkstaking heeft zich
nu verder uitgebreid tot de kolenmijnen
„du centre". Sedert Maandag staken oolf
de mijnwerkers te La Louvière, Ressaix
en omstreken. De directies van sommige
mijnen hadden reeds een loonsverhoo-
ging toegestaan; niettemin hebben de
mijnwerkers ook daér het werk neerge
legd uit solidariteit.
Sedert 1 Augustus zijn de prijzen van de
steenkool gemiddeld 30 franken voor het
„tout venant" en 36 tot 38 franken voor de
„braisettes", per ton en de vervoerkosten
niet medegerekend.
Veel belemmering ondervindt het ver
voer der kolen eigenlijk niet. Wel is er ge
brek aan wagens. Doch van Duitsche zijde
schijnt er vrij veel goede wil te zijn. Zoo
dat het kolenbedrijf weinig of niets over
den toestand van de markt heeft te kla
gen. Naar verluidt worden trouwens ook
veel kolen naar Nederland uitgevoerd. Die
goede stand van zaken wenschen de ar
beiders zich thans ook ten nutte te maken.
Men voorziet nu dat het geschil niet zoo
heel gemakkelijk bijgelegd zal kunnen
worden. Elke partij blijft bij haar stand
punt en schijnt niet te willen toegeven.
De universiteit te Gent.
De „Kölm. Ztg." verneemt uiit Brussel:
De te 's-Gravenhage verschijnende „Avond
post" berichtte, dat besloten was in Oc
tober de universiteit te Gent te herope
nen en dat Duitsche hoogleerareaa zouden
worden beroepen, indien, na et een vol
doend aantal Belgische professoren be
reid sfcÉh verklaarden college te geven.
Wij kunnen meedeelen dat van zulk een
besluit te bevoegder plaatse niets bekend
is em dat van een beroep van Duitsche
professoren natuurlijk nooi spreken was.
In Duitschland.
De Rijksdag.
Bij de opening van. den Rijkedag zei de
de president, dr. K&mpf, terwijl alle afge
vaardigden zich van hun zetels verhieven:
„Zooeven ontving ik het bericht, dat
Brest-Litowek gevallen is (levendige toe
juichingen). Wij begroeten de dappere
officieren en soldaten, en de legeraan
voerders onzer legers, en die van onze
bondgenooten, van het Oostenrijk sch-
Hongaarsche Jelger (stormachtige toejui
chingen) die in de laatste weken en maan
den zulke ongelooflijke overwinningen
behaalden en dec#) daden bekroonden
door de inneming van Brest-Litowsk.
(Herhaalde toejuichingen.)
De Rijksdag ging daarna over tot het
bespreken van de legerquaestde.
De afgevaardigde Stücklen (s.d.) zeide:
Terwijl in de parlementen der vijande
lijke starten de legerbesturen voortdurend
heftig worden aangevallen, bestaat er bij
ons geen reden, tot crirtiek op het leger
bestuur.
De geheele wereld erkent de strategische
bekwaamheden van Hindenburg, Mac-
kensen, Linsingen, aan wie de bevrijding
van het Duitsche gebied van de Russi-
invallen fretykJte, gesteund door dear
toewijdenden heloejunoed der troepen.
Wij bewezen im de ure des gevaars dat
wij het vaderland niet in den steek la
ten; en ook strijders, dde op dien grond
slag onzer wereldbeschouwing staan,
vechten in Frankrijk etn in, het onherberg
zame Tsarenrijk.
Wat Linsingen's troepen in de Kaa-pa
rthen hebben verricht is eenig in de krijgs
geschiedenis van alle tijden.
In het vervolg van zijn rede zeilde de
soc.-dem. Stücklen: De bewering van de
buitenlandsche pers, dat wij de gevange
nen bijzonder hard behandelen, is geens
zins juist. Ik kreeg in de kampen den in
druk, dart. het tot der gevangenen zoo dra
gelijk mogelijk werd gemaakt.
Müller (Meiningen) van de Foaitsch.ri.tts-
partij: Wij zien dankbaar en met trots op
de leiding en de krijgstucht van het le
ger. Moge het aan het leger gelukken een
definitieve overwinning en een vrede te
bevechten, die duurzaam den. vredelieven
d/en beschavingsarbeid van het Duitsche
volk waarborgt. (Toejuichingen.)
Bassermann, nationaal-liberaal: De we
reldhistorische daden van ons leger staan
ongeëvenaard in de geschiedenis van alle
tijden. De Rijksdag huldig tde prachtige,
dappere overwinnaars. (Langdurige toe
juichingen.)
Spahn, Centrum: Na het succes van den
dag van heden is er geen reden tot ver
dere discussie.
Kreth, conservatief: Wij, buitenstaan
ders, zijn^overtuigd, dat alle standen, offi
cieren en manschappen, trouw aan het
groote doel .werken en in goede kame
raadschap een succesrijken vrede bevech
ten.
De plaatsvervangende minister van oor
log, Wandel: Het militair bestuur is voort
durend bezig om het leger slagvaardig te
houden, zorg te dragen voor de oefening
en aanvulling der mannen en den geest in
het leger wakker te houden, want dat al
leen kan onder goede leiding ons ter over
winning voeren. (Levendige toejuichin-
gen.)
Duitschland en Amerika.
Eeti scherp oordeel van RooseveK.
De oud-President Roosevelt, verklaarde
itai een gesprek met zakenmensche® dn he,t
militaire oefenkamp van Plattsburgh
(New-York) dat de Vereenigde Staten „e.en
onedele rol hadden gespeeld tusschen de
naties, doordat eij zich tam hadden onder
worpen terwijl wij de zwakken, waarmee
wij overeengekomen waren die te be
schermen, onrecht aangedaan zagen wor
den, en doordat wij onze mannen en vrou
wen zagen vermoorden in volle zee zon
der iets te doen."
Roosevelt hield vol dat het volgens de
Haagsche conventie de plicht der Ver
eenigde Staten was om België te bescher
men tegen de Duirtsche aanvallen en hij
veroordeelde de Regeetritng der Vereenig
de Staten dat zij niet dèn kleinsten ertap
gedaan had in de richting van de bereid
willigheid om haar eigen, rechten te ver
dedigen,."
„Duitschland" karakteriseerde hij als
„uiterst brutaal en wreed in zijn minach
ting voor de internationale Zedelijkheid"
en hij verklaarde dat het een verwaar-
loozinc der zedelijkheid zou zijn van de
Amerikaansche fabrikanten van oorlogs
munitie om verschependngen te weigeren
ten dienste van de legers, die pogen Bel
gië aan het eigen volk terug te geven.
De namen der munitie-fabrikanten die
weigeren te verschepen moesten op, he.t
zwarte bord geschreven worden."
Wat de Duitsche propaganda betrof
zeidei hij, dat de professioneele Duitsch-
Amerdkanen gedurende de laatste twaalf
maanden zïich zoowel vijanden van de
Vereenigde Staten hadden getoond als
van de menschelijkheid. De jongste ont
hullingen toornen, aan,, dat de Dui.tsch-
Amerikanen dikwijls door een directe
corruptie met de geheime afgezanten van
Duitschland samenspanden, tegen de in
tegriteit van de Amerikaansche instellin
gen en tegen de Amerikanen, die hun in
ternationale plichten vervullen. Dit moest
de verontwaardiging van iedere®, Ameri
kaan opwekken. De -leaders der Duitsch-
Amerikanen preekten, en brachten iets in
praktijk dat zeer dicht nadert tot hoog
verraad tegenover de Vereenigde Staten.
Verschillende Oorlogs
berichten.
Dienstplicht in Engeland. De „Daily
Telegraph" verklaart zich tegen dienstplicht.
Het groote unionistische blad wil, dat het
land in de regeering vertrouwen zal stellen.
Acht zij dienstplicht in dezen oorlog voor
Engeland noodig, dan zal zij ertoe o vei gaan.
Intusschen, vermaant het blad, late men den
strijd rusten.
Kostbaarheden inbonden. Een uit Londen
teruggekeerd medewerker van de „Neue Ziir-
cher Zeitung" schrijft:
De muséa zijn nog open, maar de kost
baarste stukken zijn in veiligheid gebracht.
In de National Gallery ziet men geen van de
meesterwerken meer. In alle zalen staan vaten
water en emmers met zand klaar. In de Tate
Galery hetzelfde. In de Wallace Collection
is haast niets over gebleven. In het Britsche
Museum zijn de kostbaarste verzamelingen
ook in veiligheid gebracht.
Trouwen in het Oostenrijksche leger.
Aan do „Korr. Norden" wordt uit Weenen
géseind, dat de troonopvolger aartshertog
Karei Frans Jozef, onlangs het legerkorps
van veldmaarschalk-luitenant Hoffman in
specteerde, in welks gelederen de oekrainsche
legionairs strijden.
De aartshertog sprak eenige oekrainsche
officieren toe en betuigde aan de oekrainsche
jagers zijn dank en e.kentelijkheid voor hun
plichtsbetrachting en trouw. De troonopvolger
6prak, onder meer, ook de leerlingen van de
militaire school en mejuffrouw Sophie Halecz-
kodie aan, die herhaaldelijk als patrouille
commandante BadJ uitgemunt en de zilveren
medaille voor moed ontving.
Onder de jagers bevinden zich nog andere
meisjes die zich door uithoudingsvermogen
en doodsverachting onderscheiden hebbeD.
Een landbouw-kolonie. Uit Seattle (Staat
Washington, V. St.) wordt gemeld, dat onge-
Vta* duizend landbouwers van Duitsche af-
komst, die bij 't uitbreken van den oorlog
Canada hadden moeten verlaten, thans bij
Santa Fé, in den staat Nieuw Mexico, een
landbouwkolonie gaan stichten, die den naam
Hindenburg zal dragen.
Een kapel achter het front. In de „Se-
maine refigieuse" van Coutances schrijft een
sergeant over het werk, dat eenige soldaten
in hun vrije uren te velde verrichten. Ze
hebben n.l. achter het front een eigen kapel
met altaar en verdere benoodigdheden ge
bouwd. De klok van het heiligdom is ge
maakt van de huls van een 75-er granaat;
het altaar is het werk van een eenvoudigen
mandenmaker; het retabel, in pleister gemo
delleerd door een beroeps-beeldhouwer, stelt
den Calvarieberg voor; aan den voet van het
kruis ligt een stervende soldaat, aan wien de
H. Maagd verschijnt, die hem wijst op het offer
van haar goddelijken Zoon. Onder deze voor
stelling is een opschrift in poëzie ingebijteld.
Rondom de geïmproviseerde kapel ligt een
kerkhof; een artist heeft daar het beeld eener
Frangaisé gemodelleerd, weenende over de
graven, die alle liet kruis dragen.
Buitenlandsche berichten.
Geheimzinnige branden.
Zooals een telegram uit Berlijn aan het
„Vad." meldt, heeft wederom m de bekende
zeepfabriek van Schicht te Aussig een groote
brand gewoed, die de geheele afdeeling voor
de reiniging van olie, in asch legde en voor
3000.000 Kronen schade veroorzaakte. Dit is
reeds de. vierde brand sedert begin Juni en
een der vorige veroorzaakte reeds voor 3 mil-
lioen Kronen schade. De oorzaken dezer bran
den zijn totaal onbekend.
De Stroinboli in werking.
Naar uit Milaan gemeld wordt, is de Stroni-
boli sinds eenige dagen zeer werkzaam. Hij
werpt groote lavamassa's uit, die thans tus
schen beide krateropeningen een vuurzee
vormen. De werking gaat gepaard met een
gedonder als bij ontploffingen. De bevolking
aer omliggende landstreken is zeer opge
wonden.
Anli-Russisch oproer in Perzië.
In Loerista® begonnen plaatselijke roo-
verbenden een hevige beweging tegen de
gendarmerie, profiteerende van de alge-
meene anarchie, door aan RusJand vij
andige elementen veroorzaakt. Men wilde
zich wreken o-p de gendarmes wegens de
kracht, waarmee zij verleden jaar misda
dig elementen in Loeirlstan onderdruk
ten.
Bij Hoeroedsjird leden de gendarmes
een tot dusver ongehoorde nederlaag,
waarbij zij twee kanonnen? hun trein en
munitie verloren.
De Zweedsche instructeur Mesmaret
kon zich ternauwernood redden.
Een ultimatum vau de Yereeuigde Staten
aan Haïti.
De regeering van Haiti heeft een nota ont
vangen van de regeering der Vereenigde
Staten, waarin verlangd wordt de sluiting
van een conventie voor den tijd van tien
jaren, waarbij do contröle over de invoer
rechten en financiën van Haiti aan een
Amerikaanschen ontvanger-generaal zou wor
den opgedragen.
Aan Haiti is een korte termijn voor de
beantwoording van deze nota gesteld.
China en het keizerschap.
De correspondent van de „Times" te
Peking deelt mede, dat er in China een
strooming is om. het monarchale stelsel in
China te herstellen en dat men blijkbaar er
op aanstuurt Yoean-sji-kai op den troon te
verheffen. Yoean-sji-kai zelf echter wil van
deze plannen niets weten en het heet zelfs,
dat hij voornemens zou zijn de wijk te nemen
naar het buitenland indien kortzichtige lie
den hem zouden willen nopen en het
land in dezen geest zouden weten te bewer
ken de keizerlijke waardigheid te aan-'
vaarden. Maar de corsespondent doet uit
komen, dat deze houding van Yoean-sji-kai
wellicht niet oprecht is. Dat blijkt althans
uit zijn mededeeling, dat tal van vreemde
lingen zeer teleurgesteld zouden zijn, ale
Yoean-sji-kai, wiens regeering dank zij vreem
de hulp sterker is dan oot, van zijn macht
gebruik zou maken tot persoonlijke verheffing.
Overigens doet de correspondent uitkomen;
dat de toestand in het land allerdroevigst is,
dat het bestuur verrot is en de corruptie
toeneemt en dat de financieele toestand zeer
zorgwekkend is.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
Veldprediker in algemeenen
dien s t.
Ds. A. S. Talma te Bennebroek ziet zich
uithoofde van zijn gezondheidstoestand
genoodzaakt zijn ambt van veldprediker
in algemeenen dienst neer te leggen.
(Haarl. Crt.)
Spionnage.
Men meldt uit Vlissingen d.d. 20 Aug. aan
de „N.R.Ct.":
In verschillende gemeenten in Zeeland waar
nog veel Belgen vertoeven, verblijven tevens
verschillende Duitschers, van wie men ver
moedt dat zij Belgen die op verboden manier
over de grenzen trekken, bespionneeren om
zoo mogelijk hun gevangenneming, zoo zij in
België komen, te bevorderen.
De Duitschers echter staan op hun beurt
weder onder toezicht, daar zij ook van spion
nage ten nadeele van Nederland worden
verdacht.
Zoo is in het begin dezer week te Vlissin
gen een Duitscher gearresteerd, die zich ge
durende de laatste weken als rondreizend
koopman in Zeeland ophield.
Tweedekker boven IJ muiden.
Een tweedekker, welke gisteren laag bo
ven IJmuiden vloog, lokte vele toeschou
wers naar buiten, vooral toen het scheen
of het vliegtuik, dat uit Oostelijke rich
ting kwam, acher de ijsfabrieken bij de
visschershaven zou neerdalen.
In plaats daarvan steeg het weer op en
ging in de richting Zandvoort langs de
kust verder.
Levensmiddelen.
Door den heer De Jong zijn, de volgende
schriftelijke vragen ingezonden, d.d.
26 JuM:
1. dg Regee«ïng bij de rege
ling omtrent de verschaffing van rege«.
ringsvarkens zoodanige moeilijkheden, <Jaf 1
de Jeveranrtite van regeeringswege zal 1
moeten worden.' stopgezet?
2. Is de Minister bereid mede te deel en
of maatregelen tegen de voortdurende
prijsstijging van tal van levensbehoeften
o.a. aardappelen, melk, zeep, enz., ge_
troffen zullen worden?
3. Kan. de Minister mededeelen, of do
maximum-prijzen worden nageleefd?
De Minister van Landbouw enz. ant-
woordde daarop d.d. 25 Augustus het vol
gende:
1. Het stelsel der beschikbaarstelling
van varkens, ten behoeve van gemeenten,
door (bemiddeling van het Rijks Centraal
Bureau tot regeling van den afzet van
varkens en varkensvleesch is gebaseerd
op het beginsel, dat de exporteurs tot een
bepaald percentage van hun uitvoer naar
heit buitenland varkens moeten leveren,
voor binnenlandsch verbruik tegen een
prijs, aanmerkelijk lager dan de markt
prijs.
Doordat de verhouding tusschen. de in
koopsprijzen hier te lande en de verkoops
prijzen in het butenland van dien aard
was, dat de export zeer belangrijk moest
worden ingekrompen, konden tegelijk geen
varkens aan de gemeenten ter beschik
king worden gesteld «o is levering van
regeeringswi?^» eenigen tijd geschorst
geweest. De levering is daarna weder aan
gevangen, doch in verband met het aan
tal beschikbare varkens its aan sommige
gemeenten spek in plaats van varkens
geleverd'.
Zooals bekend mag worden, veronder
steld. is op 19 Augustus de uitvoer van
varkens geheel stop gezet. Getracht .wordt
thans een zoodanige regeling te ontwer
pen, dat na de opening der grenzen regel
matig regeeringsvarkens vei^schaft zullen
kunnen worden.
2. De Minister bereidt ^maatregelen voor
tegen de voortdurende prijsstijging van
tal van. levensmiddelen.
In, di.t verband verwijst hij naar zijne
aan de burgemeesters gezonden cirulai.re
d.d. 20 Augustus betreffende beschikbaar
stelling van wintervoorraad en naar het
inmiddels uitgevaardigde uitvoerverbod
van enkele groentensoor.ten.
Betreffende, de dn vraag 2 met name ge
noemde artikelen valt het volgende op te
merken. De tijdelijke opheffing van. het
uitvoerverbod van aardappelen is inge
trokken, als gevolg waarvan, de prijzen
aanmerkelijk gedaald zijn en nog steeds
een neiging tot daling vertoonen. Bijzon
dere maatregelen ten aanzien van dit ar
tikel schijnen, althans voor consumptie
aardappelen, voorshands onnoodig.
Door de daling der lijno'iieprijzen zijn
de prijzen van zeep de laatste weken met
f 15 per 120 K.G. teruggeloopen; in aan
merking nemende de hooge prijs der
brandstoffen ën van een belangrijke
grondstof als kaliloog zijn de huidige
zeepprijzein. niet te hoog te achten.
De regeling van de melkprijzen sfuiit
op tal van bezwaren, ook doordat de toe
standen in de verschillende deden van
het land zeer uiteenloop en. De Minister
wijdt, ook echter hieraan, zijn aandacht,
doch waar bij de melk voor zien in g alles
samenhangt met plaatselijke omstandig
heden, zal hoogstwaarschijnlijk van
eenige regeling slechts dan iets te ver
wachten zijn, als van gemeentewege de
voorbereiding wordt getroffen, en van
rijkswege helpend wordt opgetreden.
3. De naleving der maximumprijzen
liet op meer dan een plaats te wenschen
over, wat voor een deel verband hield
met de omstandigheid, dat geen maxi
mum-prijzen voor den groothandel waren
vastgesteld. Met ingang van de maand
Augustus, -toen een nieuwe lijst van ma
ximum-prijzen voor den kleinhandel werd
vastgesteld, werden ook voor eenige be
langrijke atrikelen maximum-prijzen voor*
den groothandel bepaald; het ligt yn de
bedoeling bij de herziening dei- lijsten
van maximum-prijzen1, welke maandelijks
zal geschieden., bij gebleken noodzake
lijkheid de reeks dei* artikelen, waarvoor
maximum-prijzen, vastgeteld worden, uit
tie bredden en de maximum-prijzen ook te
doen strekken voor den verkoop door den
groothandel'.
Teneinde te verkrijgen, dat de maxi
mumprijzen gehandhaafd werden, zijn in
de laatste circulaire dienaangaande de
burgemeesters er uitdrukkelijk op gewe
zen, dat het 's Min. bepaalde wensch was,
dat de gestelde maxima geen, doode letter
zijn, doch streng in acht worden geno
men, waartoe in die circulaire de noodi-
ge wenken worden gegeven.
De Minister moet thans de gevolgen,
van zijn te kennen gegeven, wensch af
wachten 'en kon daardoor de derde vraag
niet afgerond beantwoorden.
Exemplaren van de hiervoren bedoelde
circulaires zijn tier griffie van de Kamer
neder^elegd ter inzage van de leden.
Kaashandel.
Zooals men weet, mag kaas worden
uitgevoerd mits de fabrikanten en han
delaars een voldoende hoeveelheid in. het
land laten om tegen redelijken prijs aan
het Nederlandsche volk te worden ver
kocht.
Maar nu blijkt uit de „Mededeelingen
van de Nederlandsche Vereeniging van
Kaashandelaren", dat „op niet geringe
schaal handel wordt gedreven in het voor
het binnenland gereserveerde deel der
voorraden, en inkoopen, op een wijze die
zeer zeker niet is goed te keuren".
„De leden die zich hieraan schuldig
maken^ zullen zich waarschijnlijk niet
kunnen voorstellen, welke afmetingen,
zulk geknoei kan. aannemen, en wat nog
erger is, welke de gevolgen van een der
gel ijken handel in deze kunnen zijn. Het
ligt toch voor de hand, dat op deze wijze
elk gereserveerd percentage voor liet. bin
nenland zal blijken onvoldoende te zijn
voor de werkelijke consumptie, zoolang
niet inderdaad dat percentage bestemd
blijft- voor het doel waarvoor het werd
teruggehouden..
Alb 'noodzakelijk gevolg van de bedoel
de onregeltfiatighedeft zullen dus strea*
