it VRIJDAG 27 AUGUSTUS. 1915. BUITENLAND. De Oorlog. De noodlottige erfenis. ge JAARGANG No. 1788 3)e £aicbclve(2oti/^Ti BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DeABONNEiYIENTSPRUS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering i het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze jenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 27° cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regel9 f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeellngen van 1-5 regele f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (goen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Uit de Leidsche Vroedschap. vereeniging van R. K.- Politicagenten heeft gisteren met haar adres aan den raad nul op het request gekregen. Leiden, aldus de voorzitter, komt wat betreft de salarisregeling van politieagenten niet ten achter bij plaatsen van gelijke bevolking. En wanneer adressanten zich beroepen op de tijdsomstandigheden, dan zegt de voor zitter, dat geen onjuiste conclusie mag getrokken worden. De dure tijden kunnen als geen direct gevolg hebben verhooging van salaris, er breken wel weer eens nor maio tijden aan. Met dat al moeten de po litieagenten en met hen vele andere ge meente en particuliere werklieden maar zien, dat zij er komen en toekomen. Wie met'de betere arbeiders en kleine burger gezinnen bekend is, weet hoe moeilijk het in deze tijden voor moeder de vrouw is om rond te komen. Ei zijn verschillende par ticuliere instellingen die een toeslag op het loon van arbeiders en bedienden gege ven hebben, sommige gemeenten zijn voorgegaan, andere hebben het. voorbeeld gevolgd. Of Leiden volgen zal? Wij betwij felen het, gelet op de discussies in den raad over hetzelfde onderwerp een jaar geleden. Toch meenen wij, en wel omdat de buitengewone omstandigheden nu meer dan een jaar drukken op vele gezinnen, dat er iets door de gemeente gedaan moet worden. Niet een der raadsleden heeft het .voor de politieagenten opgenomen. Even wel meenen wij, dat vele raadsle den, zoo niet alle, gaarne de verhooging hadden gegevenin dien de financieele toestand in onze ge meente maar beter was. Een uitgaaf van 10,OUD „gulden beteekent het percentage voor den H. O. hooger opvoeren. De raads leden zijn van meening, dat het hoog ge noeg is en zullen mitsdien alle verhoogin gen afstemmen. Wij hopen, dat zij het volgend jaar zoo over alle verhoogingen zullen denken, dus ook van leeraren en hoogere ambtenaren. De heer Bosch heeft lucht gegeven aan zijn ergernis en aan de ergernis van vele particulieren zoowel als onderwijzers, dat stelselmatig bij het plaatsen op de voordracht van hoofden van scholen te Leiden, de Leidsche onderwijzers voorbij gegaan worden. De heer Bosch vond bijval bij den heer S y t s m a. De heeren, wien het openhaar onderwijs bijzonder ter harte gaat zwegen. Was dit zwijgen oorzaak, dat de wethouder van Onderwijs, helaas, op de zaak zelf niet inging? De Leidsche onderwijzers mogen de heeren wel eens aanporren. De rekening der inkomsten en uitgaven over het jaar 1914 sluit met een nadeelig saldo van ruim f 150,000. Laten wij er echter bijvoegen, dat het nadeelig saldo over 1913 ruim f 111,000 was, de nieuwe rekening uitgaven 1914 kon dus aanstonds met deze post beginnen en zoo begint nu de nieuwe rekening met ruim f 150,000. Een slecht vooruitzicht! Balans erf winst- en verliesrekening dienst 1914 van de Stede lijke Gasfabriek, van de Stedelijke Electri city tsfab riek en de Electrische Tijdsaan wijzing werden goedgekeurd. Beide pun ten werden op het laatste oogenblik op de agenda geplaatst met de mededeeling, dat de commissie van Financiën adviseerde deze goed te keuren. Een eigenaardige ma nier van werken, dunkt ons. Onze lezers zullon op de cijfers moeten wachten, tot ze publiek worden gemaakt. Het bekende voorstel van den heer S y t s m a is ingetrokken en wei noodge drongen ingetrokken door den voorsteller, het adres van de vakcentrales voor ken nisgeving aangenomen. Onze lezers kennen èn het voorstel èn den inhoud van de adressen. Waar de regeering zelf den weg ter ver betering aangeeft ten opzichte van het le- vensmiddelenvraagstuk en hetgeen daar mede nauw verband houdt, acht onze bur gemeester het onnoodig dat de gemeenten over dezelfde aangelegenheid nog. eens gaan adresseeren aan de regeering. De voorzitter heeft dit in vorige -zittingen reeds betoogd en ook gisteren nog eens naar voren gebracht. Wanneer het rijk niet voldoende optreedt, eerst dan kan de gemeente tegen prijsopdrijving opkomen. Het verschaffen van levensmiddejeij van. gemeentewege is een moeilijke zaak. Moet de gemeente opkoopen, opstapelen en verkoopen? Gaat de gemeente werke lijk levensmiddelen opstapelen, dan kan de gemeente ook wel eens het kind van de rekening worden. Is daar nu mede ge zegd, dat de gemeente nu niet eens een slagje kan slaan, wanneer bijv. de groen ten werkelijk goedkoop zijn? De burge meester heeft als voorzitter van den raad geantwoord, dat, wanneer de groenten werkelijk goedkoop zijn, de huismoeders zelf maar naar de veiling moeten gaan, de gemeente zou dat alleen kunnen doen, wanneer de groenten duur zijn. Ziedaar nu een meening, welke vélen met onzen burgemeester niet zullen deelen. Een huismoeder hoort op de veiling niet te huis, zij is eenmaal geen groentenhande laar. Zou de gemeente bijv. goedkoop snij- en heerenboonen kunnen inslaan, waarom zou zij het niet doen? Zij kan ze den kwijt aan cle huismoeders, die ze op haar beurt inmaken. Een andere vraag is of die groenten nu werkelijk zon goed koop aan de veiling zijn geweest. Gehoord de meening van deskundigen betwijfelen wij het wel eenigszins en zijn wij be vreesd, dat de warmoezier, die de ge meente in de armen wilde nemen, de zaak wel een beetje overdreven heeft. Aan ons betoog zelf doet dit echteT niets af. Er zijn heel wat woorden gesproken over het feit, dat de burgemeester een commissie geïnstalleerd heeft, zooals de hêer Syts- m a zich gedroomd had. ,,Dat hadt ge me wel eerder kunnen vertellen, dan had ik mijn voorstel in kunnen trekken", aldus ongeveer de heer S y t s m a. De Voorzit ter heeft met nadruk betoogd, dat hij den heer Sytsma niet voor heeft willen zijn. Toen de tweede circulaire van den minis ter, aan de burgemeesters gericht, uitkwam achtte hij zich als burgemeester verplicht een commissie in het leven te roepen en wel een commissie, die hij zich als bur gemeester dacht, omdat op hem de ver antwoordelijkheid werd gelegd. Waart gij naar mij toegekomen, aldus de burge meester, dan had de zaak wellicht een ander verloop gehad. Wij kunnen niet ontkennen, dat, zoo als de zaak nu geloopen is, deze voor den heer S ij t s m a minder aangenaam is geweest. Hij heeft zich veel moeite ge troost om eenigszins bij te dragen tot op lossing van het levensmiddelenvraagstuk en zag zich ten slotte genoodzaakt zijn voorstel in te trekken. Een en ander had voorkomen kunnen worden. Op het einde der zitting hebben de hee ren Mulder en Corts persoonlijk af scheid genomen van den burgemeester, den secretaris en de leden van den raad, de heeren Carpentier Alting en Driessen hadden dit per brief gedaan. De val van Brest-Litowsk. Nieuwe overwinningen op het Oostelijk oorlogs terrein door de Duitsche en Oostenrijksche troepen. Het succes in het Oosten in den Duitschen Rijksdag besproken. - Van het Westelijk en Zuidelijk oorlogsterrein geen bijzonder nieuws. Een Duitsche onder zeeër door een Engelech vliegtuig tot zinken gebracht. -- Geruchten te Boe karest melden, volgens de „Times", een aanstaande nieuwe expeditie tegen Ser vië, over Bulgaarsch grondgebied. Van het Westelijk oorlogs terrein. Overzicht. Zooals blijkt uit ondea-staande commu niqué' s woirdt er op Tiet Westelijk OorLogs- terreiin van beide zijden gestreden met vLlegenesk aders. Uit het Duitsche hoofdkwartier wordt gemeld: „Twee vijandelijke vliegereskaders wier pen gisteren in het Saardal boven een be neden Saarlouie, bommen. Verschillende personen werden gedood of gewond. De materieele schade is onbelangrijk. Voor hun vertrek waren de eskaders in hun station bij Nancy met goed gevolg door onze vliegers aangevallen, bovendien ver loren ze vier vliegtuigen. Een stortte bij Bolchen brandend omlaag; de bestuurder en de waarnemer zijn dood. Een tweede vliegtuig viel bij Remilly met de vliegert in onze handen. Een derde werd door Dulitsche vliegers bij Arracourt ten noor den van Luneville voor de Frarnsche linie •tot landen gedwongen en door onze artil lerie vernield. Het vierde landde onder het vuur van ons geweergesdhut bij Moi- vrons, ten ruiden van Nameny achter de vijandelijke ïiniën." Het Fransohe communiqué meldt: „In Artois, om Souchez en Neuville had in den naoht van 25 op 26 Aug. be schieting en werpen meb bommen en gra naten plaats. Ln de Argomnen, in den sector „La filie Morte" werd een vrij hevig gevecht ge leverd met bommen en handgranaten. In de Vogezen, in het dal van de Fecht, waar de Franschen de veroverde posities inrichtten, is de beschieting in hevigheid verminderd. Een vlieger wierp op Vesoul vier bom men. Een vrouw en een kind werden licht gewond; de materieele schade is gering. Op den 24en Aug. wierp een Fransch vliegtuig bommen op het station te Offen- burg, een belangrijk spoorwegsnijpunt in het groothertogdom Baden. Op 25 Aug. vloog een eskader van vier groepen, te zamen 62 vliegtuigen, over de hoogovens van Dillinger, een fabriek van granaten en pantserplaten, ten noorden van Saarlouis; zij wierpen daar meer dan 100 bommen uit, waarbij een dertigtal van groot kaliber." Troepenverplaatsingen. Uit Keulen wordt gemeld: Uit betrouw bare bron wordt vernomen, dat binnen korten tijd groote troepenverschuivingen van het oostelijk naar het westelijk front zullen plaats hebben. Van hei Oostelijk oorlogs terrein. Overzicht. Op het Oostelijk front ie thans de voor naamste vesting van de z.g. tweede Rus sische verdedigingslinie tn Duitsche han den. Brest Litowsk is gevallen. De vesting is de laatste dagen regelma tig ontruimd, 't Is dus aeer waarschijnlijk dat de Russische hoofdmacht buiten ge vaar ié gebracht. De kans van omsinge ling lijkt ons niet aeer groot. Het leger van Von Mackensen bedreigt den weg naar Minsk; Bialostok is door de verbonden legers bereikt, terwijl de Oos- tenirijksche cavalerie de plaats Kobrin nadert, aan den spoorweg naar Pinsk. Indien deae spoorweg wordt bezet, is den legers van Grootvorst Nicolaas de verbin ding naar het Oosten afgesneden. Von. Linslngen's troepen strijden op den oostelijke oever van de Boeg, ten noordoosten van Wlodawa en trachten van die zijde den Russen den terugtocht te beletten Prins Leopold van Beieren heeft de Russische troepen teruggedre ven dn heit woud van Bialowiszq, ten oos ten van den spoorweg van Klesjtzjela naar Wolkowysk. Ook tu9chen Wysoko Litowisk en Kamemez dringen die Duitsche troepen op en bereikten reeds de streek van Wiertojocwietsj, dn de onmiddellijke omgeving van den spoorweg van Brest- Litowsk naar Minsk. Van alle kanten rukken de Duitsch- Oostenrijk-Homgaarsche troepen aan en zullen nu Brest-Litowsk is gevallen, de Russen wellicht nog verder oostelijk ver volgen. In het Noorden ia de toestand voor de Russen niet veel gunstiger. Biia'.ostok en Wilna zullen waarschijnlijk weldra moe ten worden overgegeven. De Russen wijken met hun reusachtige legermachten over de geheele linie terug. Zou misschien bij hen het plan bestaan een nieuw front te vormen? Ons dunkt, dat zij in geen geval den moed heb ben opgegeven, zooals berichten van Duit sche zijde het willen voorstellen. Hun kracht is daar te groot voor, hun weer standsvermogen te taai. Naar Petersburg of Moskou.. De ontwikkeling van de Duitsche ope raties in de streek van Riga en Kowno heeft in Rusland de vraag doen opkomen of de Duitschers voornemens zijn naar Petersburg op te rukken of naar Moskou. De Petersbuigsche correspondent van de „Roeskoje Slowo" zegt, dat het volgens militaire deskundigen een dwaasheid m>ü zijn van de Duitschers om te beproeven naar Petersburg op te rukken. Hij meent dat bij de Duitsche studieplannen omtrent een oorlog tusschen Rusland nooit oen plan is gemaakt om naar Petersburg op te rukken, terwijl Duitsche strategen dik wijls spraken over een tocht naar Mos kou. En de aanwezigheid der Russische legers in het noorden benevens het ;«-ii.ek affh strategische spoorwegen zouden de voornaamste hinderpalen zijn voor o n opmarsch naar Petersburg. Daarentegen oordeelt Mensjikof in de „Novoje Vremya" dat het juist zeer waarschijnlijk is dat de Duitschers zullen trachten naar Peters burg te gaan. Er is volstrekt geen reden, menet hij, dat de Duitschers het voorbeeld van Napoleon zullen volgen, maar we hebben redenen om te gelooven dat ze -ai ders zullen doen. Japaneche artillerie in Rusland? Wij hooren steeds van Japansche hulp die aan Rusland zal worden geboden, maar to nu toe hoorden wij niet, dat zij reeds was verleend. Een particulier tele gram uit Tsjemowitsj aan de „Frankf. Ztg." meldt Khans, dat de Japansche ar tillerie bij het gebruik door de Russische soldaten niet voldeed. Daarom zouden de Russen Japansohe officieren hebben la ten komen, die de Russiche soldaten bij het gebruik van hot Japansche zware ge schut moeten onderwijzen. Volgens ver klaringen van gevangenen zouden zij voorloopig het zware geschut aan de grens van Bessarabië bedienen. Dit bericht zou ook worden bevestigd dioor de Russophiela bladen van Roemenië. Van het Zuidelijk oorlogs- ferrein. Oostenrijksch legerbericht. In den Doberdo-sector vielen de Italia nen gistermiddag de Momte del Sei Buai opnieuw aan, maar werden als steeds af geslagen. Voor het bruggenhoofd en de stad Göra heerscht rust. Aan het overige front in het kustgebied hadden, gedeelte lijk heftige, artillertegevechten plaats, voornamelijk in het gebied van Flttsch, waar de vijandelijke artillerie voorzich tig zich vooruitwerkt. De reeds gisteren als afgeslagen gemel de aanval op het noordelijk deel van het plateau van Lavarone werd door sterke ivijandei'iijke sArijdlkradhten ondernomen.. Na een heftige beschieting van onze wer ken gedurende tién dagen en nachten, verhoogde de vijandelijke artillerie eer gisteravond haar vuur tegen het front Cima di MezzenaBassrn tot het maxi mum van kracht en snelheid. Tot na mid dernacht overstelpte zij onize ste'linger» met projectielen van allerlei kaliber. Toen gingen versclvi 'bende in f ante r i e- regimen ten en bataljons Alpenjagers tot den aan val over. Onze dappere Tiroler i.roepem door Oppen-Oostenrijksehe tirailleert m door de arldllerie schitterend ondersteund aioegen alle aanvallen af. In de ochtend uren was de vijandelijke aanval volkomen mtelukt. In de versperringen, liggen 200 FEUILLETON. Met deze woorden had Liizzse haar Schoonzuster verlaten en er gingen eenige dagen om, zonder dat zij elkaar zagen. Zij vermeden ef-kamdar, wat nogal ge makkelijk was in heit ruime kasteel Cour- tevron, maar Liane, indachtig aan de belangen die haar Voorschreven deze Amerikaansohe voorloopig nog te ont zien, zocht we'idra haar gezelschap weer 'op en Lizie was niet zoo haatdragend om ■oog langer wrok over die kleine woor dentwist te voeden. In den grond van haar (hart kon zij Liane niet verwijten, zoo slecht, over Rosie te denken, zij kende haar in het geheel Piet en de schijn was tegen haar. Was het zelfs alleen schijn? Bat had Lizzie zich meermalen afge- vraagd, want het feit lag er, dat Rosie op t geen enkele barer brieven had geant- I woord zelfs niet op die, welke in den har telijks ten toon gesteld waren. reden de itwee dames weer in de Automobiel naar de kapel en brachten te samen een bezoek aan het /graf van Ber nard, waar Liane naast haar schoonzus- tor neerknielde. Na dit bezoek gingen zij een wandeling doen, die haar onwillekeurig in de nabij heid van (het jachthuis bracht. .7" riep Lizzie eensklaps uit, ter- •^ijl zij naar het jachthuis wees, daar zou gaarne mijn verdere leven willen door brengen. Waar denkt ge aan? zeide haar ge zellin. Wat zou de wereld er wel van zeg gen, wanneer gij u hier afzondert? Om heb oordeel der wereld bekommer ik mij zeea* weinig. Ik verfoei haar en wensch niets liever dan mij door haar te doen vergeten. Hector zou er moQÜt 'in toestemmen. Maar tegen, de verwachting van Liane in, was Hector d'ALLeret er zeer toe ge neigd, in het denkbeeld van Lizzie toe te stemmen. De eenige bedenking die hij maakte was dat het jachthuis nog niet geschikt was om door zijn schoonzuster bewoond te worden, maar vol bereidwilligheid nam hij zijn maatregelen om het voor haar te doen inrichten. Schilders en behangers werden ontbo den, die in het jachthuis aan het weak gingen; er- werden meubelen besteld en Hector toonde zich onbekrompen om het te doen veranderen in een verblijf, dat zijn schoonzuster waardig mocht heeten. V. EEN STRAATONGELUK. Wanneer Lizzie zich diep bedroefd voelde, doordat zij zich door haar zuster vergeten moest wanen, niet minder smart ondervond Rosie uit dezelfde oorzaak. Zij had zich gehaast een antwoord te 6éinen op helt telegram, dat haar de be houden aankomst van Lizzie te Parijs meldde, maar verder had zij taal noch tee- ken van haar vernomen. In het eerst had de studente zich daar nog niet ai te zeer over verontrust en had zij allerlei verontschuldigingen gevonden voor het hardnekkig stilzwijgen, waarin de jonge weduwe zich hulde: de nieuwe omgeving waarin zij was geplaatst, de opening van het testament- de regeling der nalatenschap van den markies, de druk te die een en ander voor haar had moe ten meebrengen en misschien was er ook wel een brief op de post verloren geraakt. Rosi'e schreef, schreef telkens weer, drukte in haar brieven de ongerustheid uil), diie zich meer en meor van haar mees ter maakte, smeekte Lizzie althans een enkel woord terug te zenden als bewijs, dat zij niét ziek was, dat zij hqar n?et vergat, maar alles bleef vruchteloos. De eerste mail na de andere kwam uit Europa aan, maar geen die een brief voor miss Walton meebracht. Toen was Rosie gaan nadenken. Zij herinnerde zich hoe opvallend koel Lizzie tegenover haar geworden was, na den dood van Bernard en zij begon daar in de verklaring voor het stilzwijgen van haar zuster te zoeken. Eerst verzette zij zich er nog tegen, maar het aanhoudend zwijgen van Liz zie, het onbeantwoord laten van haar meest dringende brieven drong de over tuiging als met geweld tot haar op: Lizzie had met haar gebroken. De genegenheid van de nieuwe familie, die zij daarginds gevonden had, was haar voldoende, zij wilde mest haar zus ter geen verderen omgang meer hebben. Deze overtuiging had aan de arme Rosie veel bittere tranen gekost, maar zij was te fier om zich daarover fce beklagen. Zij wendde het beste middel aan om haar leed te verzetten; met verdubbelden ijver zich toeleggen op haar studie en dcor onverpoosd werken haar hersens geen tijd gunnen zich bezig te houden met datgene, waaruit haar verdriet voort sproot. Er was inderdaad werk genoeg voor baar. Behalve de colleges, dde zij aan de hoo- geschool volgde en bet uitwerken der daar opgedane gegevens des avonds thuis was zij ook aangenomen als asisltente itn een hospitaal om zich daar in, de practijd te bekwamen. Op een middag dat zij, na haar dienst in het hospitaal te hebben verricht, van daar terugkeerde naar het damespension, waa-r zij terstond na het huwelijk van Lizzie haar intrek had genomen, zag zij een oploopje op straat: een aantal men- schen, diie zich verzameld hadden om een automobiel en druk praatten onder dirif- ttge gebaren. Zij bleef staan eh vroeg inlichtingen aan eenige omstanders, van vie zij ver nam, dat een vrouw was aangereden door die automobiel enyhu daar op straat lag, bloedend, gewond, misschien wel dood. Met eenige moeite drong Rosie zich door de menigte heen, die een kring vormde om de gewonde vrouw, naast wie een heer neerknielde en zijn best deed het bloed te stelpen dat uit een ernstig uitziende kwetsuur aan het hoofd vloeide. Kan ik u van dienst zijn, mijnheer? vroeg zij. Ik heb alles bij mij wat noodlg is voor heb leggen van een verhand. 01 gaarne, mevrouw, antwoordde hij, terwijl hij het Engelsch met een ietwat roemden tongval "uitsprak, want dat is hol. juist wat mij ontbreekt. Rosie haalde uit haar handtaschje een aantal verbandmiddelen en een foudraal met instrumenten, knielde aan de andere zijde van de verwonde neer en verleende haar (hulp op een wijzej, die den vreem deling deed opmerken: Ik goloof dat ik een collega in u aan- ircf, mevrouw. De wijze waarop gij liet verband gelegd hebt, verraadt duidelijk u vakkennis. Nog slechts een studente, antwoordde Rosie bescheiden. Ik ben nig niet be noemd. Dit -zal dan zeker wel spoedig kun nen gebeuren. Hij was een jonge man, met fijne, regel matige trekken, hoog voorhoofd, heldere schrandere oogen en kastanjebruin haar. Een sierlijk kneveltje krulde o-p zijn bovenlip en liét, als hij sprak, eeai dub bele rij ivoorwitte tanden zien- Zijn oogen richtten zich met zulk een bewonderende uitdrukking op het schoo- ne, ernstige gelaat van het meisje^ dat zij onwillekeurig de hare neersloeg. Het kwaad is nu voorloopig hersteld, beraam hij. Hij is gelukkig niet zoo erg als ik eerst meende. Ik reed in deze auto mobiel, toen de vrouw onverwacht de straat overstak. De chauffeur had er geen schuld aan. Hij reed in matiger» gang en remde onmiddellijk, maar het was to laat. De ongelukkige kreeg een stoot, di* haar met het hoofd tegen den trottoir band wierp. Ik vreesde dat zij schedel breuk bekomen had, maar dat schijnt b*t geval niet te zijn. Toch is het noodig, it*j) zij ergens in verpleging wordt genomea Ik ben hier vreemd, maar misschien we*l gij, mevrouw, wel een inriebttof to do nabijheid^, yraar wij haar he/w Vnmnar brengend fWorttt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1