23
buitenland.
De Oorlog.
binnenland.
ee JAARGANG
No. 1784
e Smdóohfi&ouAmit
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. -- Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DeABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaaL Franco per post f 1.65 per kwartaaL
Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
MAANDAG
AUGUSTUS.
1915.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. BIJ contraot aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (goen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Italië heeft aan Turkije den oorlog
verklaard. Bij het gevecht in de Golf
van Riga werden twee Russische torpedo
booten vernietigd en twee nieuwe kanon-
neerbooten in den grond geboord. Drie
Duitsche torpedobooten werden door
mijnen beschadigd, één daarvan zonk.
Het Turksch-Bulgaarsch verdrag is
volgens een Duitsch bericht onderteekend.
Venizelos is met de kabinets-formatie
in Griekenland geslaagd. De Engelsche
regeering heeft katoen tot absolute
contrabande verklaard.
ITALIË VERKLAART TURKIJE DEN
OORLOG.
Naar het Wolff-bureau uit Konstantino-
pel meldt, heeft Italië Turkije den oorlog
verklaard.
Een nader telegram van hetzelfde bu
reau meldt:
Markies Garron'r, de Italiaansche gezant
heeft Vrijdag de Porte een nota overhan
digd, waarin wordt verklaard, dat Italië
jlch met Turkije in oorlogstoestand acht.
Tevens vroeg de gezant zijn pas. Als re
den voor ItaUië's oorlogsverklaring worden
opgegeven; ondersteuning van don op
stand in Libyë door Turkije en de ver
hindering van de in Syrië wonende Italia
nen om te vertrekken.
Markies Garroni is Zaterdagmiddag
met het personeel van het gezantschap
vertrokken.
De bescherming der Italiaansche onder
danen is aan de Vereenigde Staten over
gedragen. Een 'secretaris en twee drog
mans zijn in het gezantschap achtergeble
ven.
De Italiaansche regeering heeft aan de
Italiaansche vertegenwoordigers in het
buitenland een omzendbrief gericht,
waarin zij de geschillen met Turkije uit
eenzet en die aldus eindigt:
„Op grond van deze in het oog loopende
schending van de stellige beloften der
Turksche regeering op ons ultimatum van
3 Aug. (uitgelokt door uitvluchten van de
Turksche regeering voornamelijk ten aan
zien van het vrije vertrek van italiaansche
burgers uit Klein-Azië) heeft de Daliaan-
sche regeering haar gezant te Konstani-
opgedragen, aan Turkije de oorlogsver
klaring te overhaniigen."
De jongste vijanden in den wereldkrijg
hebben eikaars krachten nog niet zoo
lang geleden op het oorlogsveld gemeten.
Vier jaren zijn er juist verloopen sinds de
Tripolisoorlog werd verklaard. Het was
op den 30en September 1911 dat de oor
logstoestand tusschen Italië en Turkije
werd ingegaan. Toen stonden deze lan
den alleen tegenover eikander on hun ge
vechtsterrein bevond zich op Afrjkaansch
gebied. Thans hebben zij beidein een
groep van machtige en heerschende bond-
genooten echter zich en zijn zij zelf geens
zins op het eerste plan.
Op de komende gebeurtenissen zal deze
nieuwe oorlogsverklaring van geen groo-
ten invloed zijn. Zij kan in zekeren zin als
een formaliteit worden beschouwd en zal
zeer zeker tot onmiddellijk gevolg hebben
dat Italië den Geallieerden bij hun actie
aan de Dardanellen met troepen en sche
pen steun verleenen zal.
Van het Westelijk oorlogs
terrein.
Fransch legerbericht.
Namiiddagcommuniqué van 21 Augus
tus. In Artois betoomt de beiiderzijdsche
auti'Derie groote bedrijvigheid.
In de «treek van No/uletbe in den sector
Neuvitle ten noorden van Souchez wend
een aanval van een niet sterke Duitsche
legermacht gemakkelijk en snel tot staan
gebracht.
In de streek van heit Labyrin/th wondt
het gevecht met zware granaten -voortge
zet.
Ook wordt vrij hevriig gevuurd in de
streek van Raye Lassigny, in de Aisne-
vallei en dn Champagne,
granaten geworpen op Reims, daar werd
De DuMschens hebben een veertigtal
ech/ter s'-echts een persoon gewond.
Een bommengevecht aan het front
PerthesBeau Séjour.
In de Argoneen openden de Franschen
een krachtdadig vuur cip de loopgraven
der Duitscheirs, n/adait deze Vauquoiis had
den bescheten.
In de Vogezen deden de Duitschers een
aanyal op de Fransohe stellingen op den
Sondemach-top; zij wenden echter totaal
teruggeslagen.
Op het terrein, o-p 18 dezer in deoe
streek gewonnen, telden de Franschen
ongeveer 100 lijken van Duitschers.
In de streek van DammersweiLer ver
hielde ons geschut de stellingen van de
Duitschens en bracht het verscheiden mu
nitie-depots tot ontploffing.
Duitsch legerbericht.
Uit het Duitsche hoofdkwartier wordt
d d. 21 Aug. geme.ld: Geen bijzondere ge
beurtenissen.
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
Duitsch legerbericht.
Ambtelijke mededeeling uit het Duit
sche hoofdkwartier:
Legergroep van generaal-veldmaar-
schalk von Hindenburg:
Het leger van generaal von Eichhorn
heeft ten oosten en ten zuiden van Kowno
verdere vorderingen gemaakt. Bijde be
storming van een stelling ten noorden van
het meer van Suwinty zijn 750 Russen ge
vangen genomen. Het aantal Russische
gevangenen uit de gevechten ten westen
van Tykocin is gestegen tot ruim 1800.
Het leger van generaal von Gallwitz
dringt ten zuiden van de Narew over den
spoorweg Bi'alystokBrest Litowsk verder
vooruit. Aan gevangenen zijn in de befde
laatste dagen 13 officieren en ruim 3550
man binnen de linie gebracht.
Legergroep van generaal-veldmaar-
schalk prins Leopold van Beieren:
Onder zegevierende gevechten heeft deze
legergroep Zaterdag den spoorweg Klescht
scheliWysoko Litowsk overschreden. De
Duitsche troepen hebben den opnieuw te
genstand biedenden vijand uit zijn stel
lingen geworpen, ruim 3000 gevangenen
gemaakt en een aantal machinegeweren
vermees terd.
Legergroep van generaal-veldmaar-
schalk von Mackensen:
De aanvallen van de Duitsche en Oos-
tenrijksch-Hongaarsche troepen aan do
Koterka, de Pulwa, de Boeg bovenstrooms
OgrocLniki en aan den benedenloop der
Krhna vorderen. Voor het zuidwestelijke
front van Brest Litowsk niets nieuws
Bij en ten noordwesten van Pizcza (ten
noorden van Wlodawa duren de gevech
ten voort.'
Russisch legerbericht.
Rapport van den Russischen generalen
staf:
Tusschen Riga en de Beneden-Wilija
geen wijziging in den toestand,
In de richting van Kovno houden onze
troepen het vijandelijk offensief tegen op
de wegen naar Kochedary.
Tusschen Naref en Boeg op het front
Ossowietsj-Bielsk-Wysoko-Litowsk kwam
op 19 en 20 Aug. geen belangrijke wijzi
ging in den toestand. Onze troepen sloe
gen een reeks bijzondee hevige aanvallen
bij Bielsk af, welke den vijand op geweldi
ge verliezen te staan kwamen.
Aan den Boeg bij Brest-Litowsk geen
verandering.
Bij Nowo Georgegiewsk had ©en hevig
gevecht plaats in den nacht van 20 Aug.
Do Duitschers doen een aanval op het ci
tadel, gelegen op den rechteroever van den
Weichsel.
Elders geen wijziging.
Van het Zuidelijk oorlogs
terrein.
Italiaansch legerbericht.
Rapport van den I tali aan sche® gene
ralen. staf:
Op het plateau ten N.W. van Arseivo
namen de Italianen een belangrijk Oos
ten rijksch werk op <de berghwMn^ Usu
westen van den Mon/te Maggiio. De Ita
lianen wonnen aanmerkelijk terrein bij
Conca di Plezzo, waar zij een linie loop
graven veroverden. Ook maakten zij zich
meester van een loopgraaf op de noor
delijke halting van den Ursioberg. De
Oostenrijksche .tegenaanvallen mislukten
met groote verliezen voor den vijand.
In den Karst wordt stelselmatig terrein
gewonnen; in enkele loopgraven werd
mitrailleurmunitie buitgemaakt.
Een eskader ItaMaansc.he vliegtuigen
vloog over het vliegkamp van Aisowitza
nabij Görz. Na een bombardement van
een half uur kwamen alle "machines be
houden terug, niettegenstaande het artil
lerievuur. Op den terugtocht schoten zij
met mitraiLIeurvuur een Oostenrijksche®
vlieger naar beneden.
Als represaille zonder mfliitair doel lie
ten die Oostenrijkers veertien bommen
vallen op Udane; een man, een meisje en
drie jagers werden gedood, terwijl parti
culiere huizen werden beschadcgd.
Oostenrijkscho legerbericht.
Op de Karsthoogvlakte van Dobêrfl»
werd Zaterdag opnieuw een levendig ge
schutvuur geopend.
De aanval van bersagfserr op den Mon
te dei sei Busi liep dicht bij de Oosten
rijksche stelling dood in ons vuur.
Op het noordwestelijk gedeelte van de
hoogvlakte deden de Italianen een aanval
in een breed front, zij werden echter ten
deele in een gevecht van man tegen man
en ten deele door ons aWi'Ierie-vuur tot
staan gebracht.
In den namiddag beschoot de vijand
over onze stellingen heen enkele stads
wijken van GPörz niet veldstukken en
zware kanonnen.
Een nieuwe aanval orp onze stellingen
ten noorden van Selo en een nachtelijke
aanval op de Isonzio-brug ten westen van
ToLmein mislukten onder zware verliezen
bij den vijand.
In het gebied om FLitsch en aan de
KariiniUi/ische grens hebben hier en daar
abtilleriegeveohten plaats gehad.
Aan het Tlroolsche front deden twee
Italiaansche bataljons na een voorberei
ding van 20 uren door de artillerie, twee
maal een aanval op de bergpaseen ten
oosten van de Tre Sassi. Zij werden ech
ter afgeslagen en verloren 300 man aan
do oden en een groot aantal- aan gewon
den.
Onze versterkigen op Folgaria, Lava-
rone en in de Tonale-groep worden met
toenemende kracht beschoten.
Op Zee.
Duitsche actie tegen Riga.
Officieel rapport van de Duitsche admi
raliteit:
Onze zeestrijdmacht in de Oostzee drong
de golf van Riga binnen nadat zij zich na
een verschillende dagen durenden oprui
mingsarbeid een weg had gemaakt door
de handig gelegde mijnvelden en spernet-
ten. Bij een zich hier ontwikkelend voor
postengevecht werd een Russisch torpedo
boot van de ,,Emir Buchartzi"klasse ver
nietigd. Andere torpedobooten, waarbij do
,-Novik" en een groot schip werden be,
schadigd.
Bij den terugtocht in don avond van
den 19den Augustus in de Moonsuna wer
den de Russische kanonneerbooten „Ssi-
wutsch" en ,,Korejetz" na een dappere yer-
diging door ons artillerievuur en onze tor
pedo-aanvallen tot zinken gebracht; 40
man der bemanning, onder wie twee offi
cieren, konden, gedeeltelijk ernstig ge
wond door onze torpedobooten worden ge
red. Drie van onze torpedobooten werden
door mijnen beschadigd; een dezer booten
is gezonken, een andere kon op het
strand worden gezet, en een derde naar
de haven worden gebracht. Onze verliezen
aan menschenlevens zijn gering.
Officieel bericht van den Russischen ge
neralen staf:
In de gevechten in de Golf van Riga
hebben wij den 18en, 19en en 20en dezer
de kanonneerboot ,,Ssiwutsch" verloren.
De verliezen van den vijand zijn niet ge
ringer, n.l. twee torpedobooten. Een En-
gelsché duikboot heeft met succes een
Duitschen kruiser getorpedeerd.
De duikboot- en mijnoorlog.
De kapitein en do bemaiuu/nig van
heit Londensohe stoomschip „Cober", dat
tot zinken is gebracht, is door het Neder-
landsche stoomschip „Moauniikennlam" in
de haven te Londen aangebracht.
Het stoomschip „Daghestan" is ge
zonken; de bemanning is gered.
De Enigq'.sche stoomschepen „Car
ters well" en „Windsor" zijn gezonken;
ook van deze schepen werden de beman
ningen gered.
Het Engelsche stoomschip „Wui liam
Dawson" is 5® de lucht gevlogen.
In de lucht.
Een Zeppelin neergeschoten.
Naar Reuter uit St. Petersburg meldt,
hebben de Russen een Zeppelin, die Wilna
tnaderde, neergeschoten. D<{ bemannifig,
bestaande uit twee officieren en acht
man, is gevangen genomen.
Het luchtschip bevatte een machinege
weer en een hoeveelheid ontplofbare stof
fen en brandbrommen.
In het Britsche Rijk.
Katoen tot contrabande verklaard.
De Engelsche regeering verklaarde ka
toen tot absolute contrabande.
Geconstateerd wordt, dat, ofschoon de
omstandigheden zulk een maatregel reeds
eerder gerechtvaardigd zouden hebben, de
geering verheugd is, dat de plaatselijke
toestand der Amerikaanse he belangheb
benden zoo is, dat zij vermoedelijk den
maatregel gunstiger zullen ontvangen dan
zij een jaar geleden zouden hebben ge
daan, meldt Reuter uit Londen.
De regeering overweegt maat.egplen om
zooveel mogelijk een abnormale prijsda
ling, die tijdeijk den markttoestand zou
kunnen verstoren te voorkomen.
Op den Balkan.
Het Turksch Bulgaarscho verdrag
onderteekend?
De „B. Z. am M." verneemt uit Sofia,
dat het verdrag tusschen Turkije en Bul
garije is onderteekond.
Een nieuw minieterie-venizelos.
VoniEciöo heeft o<m kabinet gevormd.
Hij heeft volledige overeenstemming met
den Koning bereikt, die hem geluk
wenschto meldt Reuter uit Athene.
Nederland en de Oorlog.
Kon. N atiomaal Steun com.i t
De een en vijftigste lijst van bij het Kon.
Nationaal comité 1914 ingekomen bijdra
gen van 1 tot en mot 7 dezer wijst aan' een
totaal van f 105.962.09'/,. Het totaal der
vorige lijsten badroog f 2,551,433.97. Te
zamen dus f 2,657,396.067,.
Gewonde Krijgsgevangenen.
Dinsdagavond worden p(ar extra-trein
te VLis stegen weer een aanital gewonde
Engelschen verwacht, die Woensdagmor
gen per mailboot naar Engeland gaan.
Donderdagmorgen zullen te Vliissingen
per mailboot gewonde Duitschers aan
komen, die per extra-trein naar Duiitsdb-
land doorreizen.
Het Nederlandsche Roode Kruis zal ook
bij het vervoer van deze gewonden haar
hulp verleenen.
C o ir r e o L
Te VCissimgen zijn uit Engeland naa>
FEUILLETON.
De noodlottige erfenis.
Zij had gëhoopt, dat zij dien man zon
kunnen liefhebben als een broeder en in
Dlaats daarvan voelde zij een onhestem-
den afkeer van hem en onwillekeurig
rilde zij, toen zij zijn lippen op haar voor
hoofd voelde.
Berthenay, die van zijn kant verre van
gerust was over d'e eerste ontmoeting met
die vrouw, voor wier zwager bij zich nilt-
eaf. trachtte in de oogen van Lizzie te
lezen welk. een indruk hij op haar
maakte.
Hetgeen hij in die oogen meende te le
zen. was weinig geschikt om hem tot
meer gerustheid1 te stemme®, maar hij
begreep dat hij al zijn bedrevenheid in
veinzerij moert te baat nemen om alsnog
hier het terrein te winnen.
Met een ateim, die trilde van ontroering
©n waarin hij een zachten klank wast te
kggen, zeiide hij:
Lieve, Keve Lizzie, hoe heb ik er
tear verlangd u te zien, u te leeren ken-
Eftn. u te kunnen Verzekeren, dat ik alle
hefde, die ik voor mijn onvergetel ijken
broeder heb gekoesterd, op u wensch
over te brengen.
Deze woorden en vooral de toon, waar
op zij gesproken werden, misten hun uit
werking niet.
De jonge weduwe maakte zich' haar in-
stmctmatcigen afkeer van dien man, t«oe®
zii hem voor het eerst zag, reeds tot een
vervyijt
Kon hij het ook helpen, dat zij zich had
ingebeeld een gelijkenis in hem met Ber
nard te vinden en dat zij zich teleurge
steld voelde nu dit niet zoo was?
Hoe vaak gebeurde het niet, dat zonen
van dezelfde ouders in hun uiterlijk niets
met elkaar gemeen hebben-en naar het
uiterlijk mocht men toch het karakter niet
beoordeelen.
Zijn karakter moest wel goed en liefde
vol zijn, want alleen voor haar had hij
zich de moeite van die verre reis getroost.
Toch was haar afkeer nog niet geheel
overwonnen en haar stem klonk eenigs-
zins vormelijk, toen zij antwoordde:
Ik ben u zeer erkentelijk voor zooveel
goedheid, mijnheer.
Op smeekenden toon zegde hij:
Noem mij Hector.
Gaandeweg won hij veld op haar, want
zij zeide:
Goed, ik zal u voortaan Hector noe
men en dat zal mij des te gemakkelijker
vallen, doordat wij, in de dagen van ons
helaas zoo vroeg vervlogen geluk, meer
malen over u spraken en ik mij dien
naam reeds eigen had gemaakt.
Verander dan niets aan die lieve ge
woonte, zegde hij, terwijl hij zijn oogen
afwischte, ofschoon die in werkelijkheid
droog gebleven waren.
Na een korte pauze alsof hij zijn ont
roering eerst meester moest worden, her
nam hij:
Dus heeft hij u wel eens'over mij ge
sproken?
Zeer dikwijls zelfs. Ofschoon gij ver
van ons waart, was het toch alsof wij u
voortdurend bij ons hadden, want hij hield
steeds de gedachte aan u levendig.
En wat vertelde hij u dan al zoo van
mij?
Dat gij voor zijn jeugd een onverge
telijke vriend geweest waart, een trouw
leidsman, dat gij hem een onuitputtelijke
liefde hebt betoond.
Arme broeder, arme Bernardl zuchtte
liij: 01 gij zijt niet de eenig getroffene en
gij hebt voor 't minst nog de troost dat gij
zijn laatsten snik hebt mogen opvangen,
terwijl ik... OI wat heb ik geleden sedert
ik die verp lette rende tijding kreeg, die mij
trof als een bliksemstraal uit onbewolkten
hemel. Wij beiden hebben een zwaren slag
gekregen en wij moeten elkaar wederkee-
rig helpen om 't kruis te dragen. Wilt
gij dat Lizzie?
Hoe kon de arme vrouw vermoeden dat
de man, die zulke diep gevoelvolle woor
den tot haar sprak, de eigenlijke moorde
naar van haar echtgenoot was?
Geen zweem van een dergelijke verden
king kwam in haar op; integendeel, haar
instinct-matige afkeer van zooeven was
geheel verdwenen en met volle overtui
ging antwoorde zij:
Ja.
Hij hernam:
Gij zijt mij dierbaar, omdat gij het
eenige zijt, dat mij va® hem is overgeble
ven en ik zal het mij niet tot een plicht re
kenen u te moeten bewijzen, dat gij, on
danks het zware, onherstelbare verlies, dat
gij hebt geleden, toch niet alleen op de
wereld zijt.
Dat hebt gij ook reeds bewezen, zeide
zij- met een blik naar Morel die zich be
scheiden op eenlgen afstand had gehou
den, door de opdrachten, die gij gegeven
hebt aajQ uw vriend, die mij in zooveel
moeilijke uren trouw ter zijde heeft ge
staan.
Morel maakte een afwerend gebaar en
riep:
Mevrouw, wat ik u bidden mag...
Maar zij ging voort:
Ik ben dan ook aan hem een onein
dige dankbaarheid verschuldigd.
Die schuld neem ik geheel voor mijn
rekening, hervatte de valsche d' Alleret
en wat u betreft, lieve zuster, ik zal van
nu af zelf doen, wat ik tot dusverre slechts
aan mijn vriend kon opdragen. Als hoofd
dei- familie rust op mij de plicht over u te
waken en er is nog iemand, die brandt
van verlangen om dezen plicht met mij te
deelen. Gij begrijpt wel wie ik bedoel. Mijn
lieve Liane, die juist mijn vrouw gewor
den was, toen deze slag mij trof en al mijn
geluk verduisterde. Wanneer, zooals ik
hoop, gij er in kimt toestemmen mij naar
Frankrijk te volgen, dan zult gij daar een
zuster vinden, die u met ongeduld ver
wacht en wier streven zal zijn, voor zoover
mogelijk uw leed te verzachten.
Lizzie maakte een gebaar van schrik.
Mijn vaderland verlatenl riep zij uit
Ik had er aan gedacht, toen mijn echtge
noot nog leefde, maar op het oogenblik is
het een vooruitzicht, dat mij afschrikt.
Waarom? vroeg de avonturier terwijl
hij zich hield, alsof hij verwonderd was.
Het stoffelijk overschot van onzen dierba-
ren afgestorvene zal waar gij reeds in
toegestemd hebt naar Frankrijk worden
vervoerd en bijgezet in het graf waar onze
voorouders rusten en waar wij eenmaal
allen onzen laatsten slaap zullen slapen.
Zoudt gij aarzelen het daarheen te volgen?
Zoudt gij, die met hem in het leven verbon
den waart, het ook niet in den dood willen
zijn?
Lizzie voelde, dat zij zou toegeven, maar
zij trachtte zich nog te verzetten en zeide:
Zooveel dierbare herinneringen bin
den mij aan deze omgeving.
Mogen zij u de plichten doen vergelen,
die u naar ons .vaderland roepen? vroeg
Hector d'Alleret zooals wij hem voor
taan zullen noemen reeds op een toon
van gezag. Weet dan, dat Morel mij den
brief heeft toegezonden, waarin mijn lieve
broeder mij zijn laatsten wil uitdrukte. Ik
heb die zinnen gelezen met een verscheurd
hart en zij zijn in mijn geheugen geprent.
Daarin heeft Bernard mij de zorg voor uw
persoon en uw toekomst opgedragen en
het is in zijn naam, dat ik u verzoek mij
naar ons land te vergezellen.
Hebt gij er wel eens over nagedacht,
wat ge van mij eischt? Mijn vaderland
verlaten is in zekeren zin mijn geheele
verleden uitwisschen.
Het is veeleer een bron van voortdu
rende smart ontvlieden. Dit huis moet u
telkens herinneren aan het verlies, dat gij
geleden hebt. Vruchteloos zult gij Hem er
zoeken en de leegte, die hier heerscht, zal
door niets kunnen aangevuld worden. Bo
vendien heeft Bernard mij benoemd tot
voogd over zijn kind, het kind, dat ik reedsl
als een vader liefheb. Zoudt gij dan wil
len, dat lk voor dit kind een onbekend»
blijven zal?
Lizzie voelde zich' overwonnen, maar,
nog kon zij niet toegeven.
Neen, antwoordde zij, maar laat mil
nog eenigen tijd om mij aan dit denkbeeld
te gewennen.
{Wojrdt vervolgd.),
