22
De Oorlog.
Ce JAARGANG
No. 175?
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DeABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27a cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
DONDERDAG
JULI.
1915.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handel8-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Ietwat wonderlijk.
Vorige week voteerde de Tweede Kamer
meerdere mdllioenen voor den aanbouw
van. een ■paar pantserkruisers zonder door
den Minister van Marine overtuigd te
wezen da't we voor die niet geringe uii-
gave inderdaad kregen wat het beste en
goedkoopste :ia gebruik was.
Zoo we.'jrjlg was de kamer overtuigd,
dat eenige leden onomwonden verklaar
den de verantwoordelijkheid van hun
voorstemmen geheel .te laten voor reke
ning 'van den Minister, die met zijn por-
tefeuiV'? gerommeld had.
Ongetwijfeld stak iin een en ander iets
wondenijks.
■Doch wat zagen we nu gebeuren.
Op de eenvoudige mededeeling van een
afgevaardigde mr. Marchant dat de
dislocatie van ons veldleger niet deugt,
werd diezelfde Tweede Kamer,
die miljoenen plus haar overtuiging op
offerde voor het behoud van den Minister
van Marine, zóó angstvallig, dat zij in
comité-generaal ging om den Minister
van Oorlog eens aan den tand te voelen.
Natuurlijk moeten de verspreiding en
eventueel© samentrekking van ons leger
in orde zijn, maar als men bij Marine zoo
(lichtvaardig handelt, waarom wordt men
dan bij Oorlog opeens .zoo angstvallig?
Als nu de heer Bosboom ook eens gezegd
had: de leiding van het leger moet u aan
mij met den opperbevelhebber in goed ver
trouwen overlaten, anders leg ik er liever
het bijltje bij neer, zou men hem dan in
de woestijn hebben gezonden, terwijl de
heer Rambonnet zijn zin kreeg?
Nu zijn zeer zeker de leiding van het
leger i n oorlogstijd en het bouwen van
schepen, welke pas n a oorlogstijd gereed
kunnen zijn, twee zeer verschillende din
gen; 't eerste weegt beslist het zwaarste.
Maar een minister-crisis bij Oorlog zou
ook veel zwaarder wegen vooral nu zij
onwillekeurig een wondplek bij onze le-
grorganisatie zóu bloot nevendan een
-dij Marine. En waar men deze met aan
durfde, zoiH men dan tegen gene niet op
zien?
Men zal toegeven: er zit iets wonderlijks
in de wegen, welke de Tweede Kamer thans
bewandelt. De weg, die nu is ingeslagen
die van het comité-generaal is wel,
dunkt ons, de meest aangewezene.
Maar inmiddels zitten we met die af
gedwongen schepen.
BUITENLAND.
Hel Duitsche communiqué meldt, dat
de vervolging der Russen in Koerland,
aan de Boeg wordt voortgezet. In
een vergadering van afgevaardigden van
mijnwerkers te Cardiff zijn met groote
meerderheid de voorwaarden aangeno
men welke door het bestuur waren
aanvaard. Te Bayonne (New Jersey)
hadden stakingsonlusten plaats bij de
Standard Oil Company.
Van het Westelijk oorlogs
terrein.
Duitsch communiqué.
Het Duitsche hoofdkwartier meldt: In
het Oostelijk gedeelte van de Augonnen
•bestoimden onze troepen, tot verbetering
hunner nieuwe posibies, nog meer Fran
sche loopgraven. Zij namen 5 officieren
en 365 man «gevangen en maakten een
machinegeweer buit.
In de Vogeizen werden in, de buurt van
Munster hardnekkige geveohten geleverd.
De Franschen vielen meermalen onze po
sities ituschen Lingekekopf (ten N. van
Munsted-) en Mühlibach aan. De aanvallen
werden afgeslagen. Op eenige plaatsen
drong de vijand onze stellingen binnen,
doch werd daarna in verbitterde gevech
ten er weer uitgeworpen.
Ten Z.W. van den Reddhsac'kerkopf houdt
hij nog een stuk onzer loopgraven bezet.
Dag en nacht Jagen het aanvalsfront en
onze stellingen, die er onmiddellijk bij
aansloten, tot Diedolshausen en Hilsen-
firat, onder een heftig vijandelijk vuur.
Wij namen 4 officieren en ongeveer 120
mar gevangen, grootendeels Alpenjagers.
Fransch communiqué.
In het communiué van gisternamiddag
wordt, gemeld: In Artois had een artille
rie-actie zonder eenige infanterie-gevech-
ten plaats. De nacht werd gekenmerkt
door een kanonnade bij Soucliez. Neu-
vilfe en Soiasons werden gebombardeerd.
Door een hevig bombardement werden te
Reims verscheiden slachtoffers onder de
burgerlijke bevolking gemaakt. Bij Epar-
ges had een kanonnade plaats. De Duiit-
schers deden een aaruval op de Fransche
stellingen te Tète-A-Vache en Vaux ferry.
Zij werden echter volkomen afgeslagen,
In de streek van Feynhaye en het Bois-
•le-Prê'tre had een vrij levendige kanon
nade plaats. In de Vogezen ontwikkelden
zich levendige infanterie-acties gedurende
lm naóït'"?M>'"" ,die t<™ °"s,en
de Fécht beheerschen, maakten de Fran
schen zich meester v.an een deel der Duit
sche verdedigingswerken en rukten voort
tot op korten afstand van den Crête du
Linge.
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
Het Duitsche offensief in Koerfand.
■Het belangrijkste feilt op dit oorlogster
rein is de voortgaande terugtocht der
Dussen in Koerland, en aan dé Boeg.
In Koerland zijn de sprongen voor
waarts, die de Duitsche troepen er in de
laatste dagen hebben gemaakt, werkelijk
groot. Binnen enkele dagen ais daarom
het bericht te verwachten, dat zij in de
buurt van Tukkum de Golf v.an Riga be
reikt beibbem. Tukkum ligt slechts 15 K.M.
van de "kust der golf af. De Dui'tsohers
trekken met een 'leger, dat een frontbreed
te van ruiim 40 K.M. beslaat, en dat op
een van N. naar Z. loopende linie as op
gesteld. naar het Oosten tegen Riga op,
waarvan het front, van het leger nu nog
slechts 50 K.M. verwijderd is. Volgens een
bericht van 18 Juli uit Petersburg, be
vond dit leger zich toen op> de Tuk
kumDoblen. Voor het Riga bereikt-, vindt
het eerst de stad Mittau op zijn weg, die
slechts 20 K.M. van Doblen ligt.
Beschouwt men in verband met dezen
bedenkelijken toestand in het Noorden
den tegenslag der Russen aan de Boeg,
en de moeilijkheden, die de positie van
Warschau oplevert, dan is het niet te ver
wonderen, dat een Russisch bericht, door
de Pete rsbu igsohe Telegraaf Agentuur
overgeseind, begimt met de woorden: ,,Het
offensief van zeer aanzienlijke Duitsche
strijdkrachten in het Zuiden en "Noorden
tegen de Russische leger9, schept een toe
stand, waarvan de ernst in Russische mi
litaire kringen niet wordt.ontkend."
Volgt dan een aanhaling uit de ,,/Roedkd
Invalid", waarin gezegd wordt, dat de
algemeene strijd op het Russische front
de beteekenis aanneemt van een krijg,
die beslissend zal zijn voor den geheelen
oorlog.
Er is Rusisdhe be rusting voor nooQig om
dit te zeggen, er bij wetende, dat men in
dien strijd waarschijnlijk geeiT overwin
naar zaJl zijn.
Riga wordt verlaten.
Het geheele archief van de overhead te
Riga, de geldvoorraden van de filialen
van de Rijksbank en de gerechtelijke ac-
ten werden 20 Juli naar Petrograd ver
zenden. Ook werd een aanvang gemaakt
met de opruiming van de aldaar aanwe
zige voorraden van de intendance. Amb
tenaren hebben opdracht ontvangen zich
tot vertrek gereed te houden. In de vorige
week zijn meer dan 10,000 burgers uit
Riga gevlucht. Aan de noordwestelijke
spoorwegen is de last gegeven te zorgen
voor 19 treinen voor vluchtelingen daags.
Mitau is als uitgestorven, zoo seint de
,,Korr. Norden".
Van het Zuidelijk oorlogs
terrein.
Oostenrijksch communiqué.
In de streek van Goerz zetten de Italia-
vöürt. Aan den rand van h&t plateau van
Doberdo en bij het Goerzer-bruggenhoofd
woedde de slag den ganschen dag.
's Avonds gelukte het den vijand de Mon
te San Michele (Oostelijk van Sdraussina
te bezetten. Gisterochtend heroverde gene-
raal-majoor Boog met zijn tot dusver
achtergehouden strijdkrachten deze hoog
te. Ten Zuidoosten van Sdraussina hiel
den onze troepen met groote taaiheid
stand. Bij een flankaanval van de hoog
ten ten Oosten van Sagrado, werden de
Italianen ten slotte teruggeworpen. Zij
vluchtten onder groote verliezen in hun
verschanste stellingen. Daar onze troepen
den geheelen Zuidwestelijken rand van
het plateau behielden en bij het Goerzer
bruggenhoofd alle vijandelijke aanvallen
bloedig afsloegen, had de met kolossale
offers gepaard gaande inspanning der
Italianen wederom geen succes.
Aan het overige front der kuststreek
heerscht betrekkelijke rust. Aan de Ka-
rinthische grens had niets bijzonders
plaats. Ten Oosten van Schluderbach de
den drie vijandelijke bataljons aanvallen
op Ponte-Pianoe doch werden teruggesla
gen en verloren ongeveer twee derde van
hun sterkte..
In de lucht.
Luchtgevecht.
De „Teimps" publiceert het verbaal van
een luchtgevecht op 19 Juli bij Soissons,
waarbij .twee Fransohe vliegers,, een kor
poraal-bestuurder en een soldaat, 20 jaar
oud, op de „Morano", een Duiitsch vlieg
tuig dwongen te landen. Een van hen
vertelt: „Wij vlogen over Soissons, toen
wij aan den horizon een Duitsch vliegtuig
ontdekten. Wij f.ieten het 2300 M. stijgen
en dreven het "toen vastberaden voor ons
uit. Op eenige meters aftand begon ik te
vuren. Plotseling bracht de Duitsche be
stuurder de hand aan liet hoofd en viel
neer. Zijn mötigeizel luief den arm op en
riep, ik weet niet wat, waarschijnlijk
„kameraad" en de tweedekker kantelde
om. Op 500 M. keerde hij en werd ver
pletterd bij de Aiisne, te midden van een
wolk van rook.
Ik ben zoo blij. Dit is de vijftigste keer
dat dk een Duitsch vliegtuig vervolgde,
maar de eersite keer, dat ik het geluk had
er een te doen landen."
De Fransche soldaat bij de mitrailleurs
had een schram aan de hand en zijn pet
was doorboord door een kogel.
Gevechten.
Een Fransch communiqué meldt: In den
nacht van 19 op 20 wierp een Fransch
luchtschip 23 granaten op het militair sta
tion en het munitie-depót van Vigneulles-
les-Hattonchatel. Het luchtschip keerde
ongedeerd terug. Een en dertig Fransche
vliegtuigen bombardeerden den 20en het
station van Conflans en Jarnisy, Drie gra
naten van 155 en 4 van 90 werden op het
station geworpen. De bergplaats voor-lo
comotieven werd door een granaat getrof
fen.
Drie vijandelijke vliegtuigen werden
door een Fransche aeroplaan op de vlucht
gedreven. Een van deze was genoodzaakt
vliAtrjjlio'Qn
nieuw het station van Colmar. Vier gra
naten van 155 en 4 van 00 werden op den
spoorweg geworpen.
Een Duitsche vlieger dwong een Fransch
vliegtuig bij Bapaume te landen, meldt
een Duitsch communiqué. Het vliegtuig is
onbeschadigd in onze handen gevallen. Op
Colmar werden door vijandelijke vliegers
bommen geworpen, waarvan er 10 op hui
zen in de straten vielen. Een burger werd
gedood en een vrouw gekwetst.
In Duitschland.
Een staking bij Krupp?
Hit Genève wordt aan de „Daily Ex
press" geseind, dat te Essen een belang
rijke bijeenkomst plaats had tusschen de
directie der Kruppfabrieken en de arbeJ-
de-rsvertegenwoardigens om te pogen ge
schillen op te lossen.
Het resultaat van deze conferentie was,
dat den werklieden door de directie de in
williging van een deel van hun eiechen
werd toegezegd, en een tijdelijke vrede is
gesloten.
In België.
Verschillende berichten.
In talrijke steden van België, welke
als garnizoens- en herstel liingsplaatsen
voor de Duitsche soldaten dienst dóen,
hebben de Duitschers een soldatenheim
ingericht, militaire teihuizen, waar de
soldaten en Duitsche werklieden in hun
vrijen tijd worden bezig gehouden met
muziekui tvoeringen, toneelvoorstellingen
en redevoeringen. Verschillende Duitsche
tooneegeze 1 schappen zullen deze plaatsen
afreizen om voorstellingen te geven. In
enkele van deze tehuizen wordt onderricht
gegeven in Franscthe en Vlaamsohe taal.
Zijne Eminentie Kardinaal Mercier
heeft .thans officieel ter kennis gebracht,
dat, andie-n de toestand niet verandert, de
Iloogeschool van Leuven in October a.a.
(niet zal worden heropend.
Verschillende stichtingen en personen in
België hebben gelden toegezegd voor de
nieuwe boekerij te Leuven en het aan*-
schaffen van nieuwe exemplaren der ver
brande werken voor zoover dit mogelijk is.
In het Britsche Rijk.
Het einde van de stakingen.
In een conferentie van de afgevaardig
den der mijnwerkers zijn de voorwaarden,
zooals die door het bestuur waren aan
vaard, gistermorgen met een overweldi
gende meerderheid aangenomen.
In Italië.
Werkstaking.
Over Zwitserland wordt aan het „Bert.
Tageblatt" gemeld, dat in twee fabrieken
van vliegtuigen in Lonubardije, t. w. iln
rille van Nagl.iati te Milaan, en fai de Sa-
voyefabriek te Borisio, plotseling een
werkstaking is uitgebroken. De bladen
doen een beroep op de werknemers en op
dc werkgevers om zich op dit krii'iieke
moment zoo spoedig mogelijk met elkander
te verstaan.
Op den Balkan.
Volgens dé „Times" blijven de Venize-
"Tistieche afgevaardigden le Athene tot na
dc afkondiging der verdaging van hot
parlement, omdat zij vreezen, dat do re-
geenlng anders die Kamers haastig bijeen
zal roepen om door de regeoringsgozinde
leden een voorzitter van de Kamer te doen
kiezen.
De ministerieele bladen berichten, dait
in het verdagingsdecreet de heropening
van hot parlement op 20 Augustus wordt
gesteld. Een dezer bladen echter ontraadt
de regeening dien stap te doen en geeft
m overweging de heropening op heden
(Dinsdag) te doen plaats hebben.
Een Grieksch protest tegen Turkije.
De positie der Grieken in Turkije blijft,
volgens de „Times", zeer kritiek. Volgens
berichten uit betrouwbare bron heeft do
bevolking van Aivali beivel gekregen, de
stad te ontruimen en naar het binnenland
van Klein-Azië te trekken
Aivali is een zuiver Grieksche stad eai
telt 25,000 inwoners, d:Le volstrekt niet ge
neigd zijn hunne "woningen te .verlaten.
De Grieksche regeering heeft een krach
tig protest bij die van Turkije ingediend.
Duitsche voorstellen.
Volgens den bijzonderen correspondent
van de .Tinnes" op het Ba kan-schier
eiland heeft prins HohenJoho-Langenburg,
FEUILLETON.
De noodlottige erfenis.
ui
Dc kans is voor vandaag verkeken,
M. Sülvère! aei.de hij. Het .gebergte is on-
•toeganikeiijk, na zulk noodweer als van
nacht.
Men beeft heit mij verteld, ofschoon
ik er zelf rulells van gehoord heb, zoo heb
ik geslapen.
.la, gij waart vermoeid gisteravond,
(iat zag ik duidelijk.
Maar nu ben ik weer Dink en sterk
en tegen alles bestand.
Er kan geen sprake van zijn nu een
tocht te wagen. Hier iim heit dal wordt
mem er nóót veel van gewaar, maar daar
boven op de bergen stormt het geweldig
en de wind voert sneeuw en losgeraakte
blokken ijs van de toppen mee.
Neen, voor vandaag za.l het miiet gaain,
zeilde de student, maar a.ls de storm nu
gaat liggen, dan zou misschien morgen...
De gids schudde bedenkelijk het hoofd.
Gij zoudit vergeefsche moeite doen,
zei de hij. Na dagen als deze zijn onze
Alpen gevaarlijk. Mót sneeuw- en steen-
5'avirues valt nócit te spotten, dat weeit gij
ook- well.
Maar liet is toch verschrikkelijk!
nep de Waad lander in jeugdige onatui-
mWliei<i uit, dat wij hier meit de armen
over elkaar moeten blijven ziitten. zonder
'te weten wait er van dllen ongelukkige is
geworden.
Maak u daarvan geen zelfverwijt,
mijnheer Silvère. Waneer noen doet wat
men kan, dan heeft men zijn plicht vol
bracht. En dan, wat vroeger of wat later,
dat verandert toch niets meer aan de
zaak. Men kan zijn leven toch niet opof-
feren voor een lijk, want die man is dood,
daar behoeft nu niet meer aan getwijfeld
te worden.
Wat dc brave gids zeilde, was waar.
Hulp zou hier toch te laat komen, men
mocht de levenden niet opofferen aan een
doode.
Men moest afwachten tot de wegen
weer begaanbaar waren, dan zou men
een ploeg kunnen vormen om den doode
op te zoeken en hem de laatste eer te be
wijzen.
Het eenige, wat Silvère voor het oogen-
blik doen kon, was te trachten iets naders
omtrent den verongelukte te vernemen.
Dat zou, meende hij, niet moeilijk zijn,
want de verongelukte had een reisgenoot,
die ongedeerd was gebleven en zeker me
dedeeling had gedaan van 't ongeluk op
de eerste plaats, die hij bereikte.
Reeds had het Silvère bevneejnd, dat
men hier in het dorp er nog niets van
gehoord had, toen hij er kwam, maar het
kon zijn, dat de overlevende, minder be
kend dan Silvère met de wegen in de
Alpen, ergens anders was terechtgekomen
of den nacht in een der berghutten had
moeten doorbrengen.
In elk geval zou hij, zoodra hij een dorp
of stad bereikte, wel aanstonds van het
gebeurde kennis geven, dat dan wel dooi
de dagbladen zou worden bekend ge
maakt.
Zoodra dan ook het dagblad, Tribune
de Genève in het hotel bezorgd werd, keek
Silvère de berichten nauwkeurig na,
maar hij vond niets en evenmin de daar
aanvolgende dagen, die hij verplicht was
in De Bloemenmand door te brengen om
op beter weer te wachten, want het bleef
48 uren onafgebroken doorregenen en nu
zouden er nog wel drie tot vièr dagen
noodig zijn, eer de onderneming kon ge
waagd worden.
De dagbladen bleven zwijgen over het
ongeluk
Het was onbegrijpelijk, ten minste...
Eensklaps kwam er een verdenking in
Silvère op.
Was het wel een ongeluk?
Wanneer, 5 dagen na het gebeurde,
daarvan nog niets wereldkundig was ge
worden, dan kon het niet anders, of de
eenige getuige er van moest er tegen nie
mand een woord over gerept hebben.
Wanneer icmond een zoo vreeselijte ge
beurtenis verzweeg, dan moest hij daar
wel een overwegende reden toe hebben en
die reden kon niet anders zijn dan dat
hier geen ongeluk was gebeurd, maar...
een misdaad.
Hoe langer Silvère er over nadacht, hoe
vaster hij tot de overtuiging kwam, dat
hij getuige van een moord was geweest.
Door te zwijgen zou hij zich in zekeren
zin aan die misdaad medeplichtig maken
en dat wilde hij onder geen voorwaarde.
In zijn jeugdige voortvarendheid wilde
hij al dadelijk de justitie gaan waar
schuwen, maar spoedig bedacht hij zich.
Welke waarde zou zijn alleenstaande
verklaring hebben?
Zou men hem zelfs gelooven?
Hij maakte Dominique Lucas deelge
noot van zijn vermoeden en vroeg diens
raad.
Een aanklacht bij de justitie kan op
heit oogeuublik weinig baten., zieide de gtids.
Gij vermoedt nog slechts, dat er een mis
daad is gepleegd, en. al was dat vermoe
den ook zekerheid, wat had men er dan
neg aan? Gij kent noch den naam van het
slachtoffer, noch dien van zijn metgezel.
Neen. Ik veronderstel slechts, dat
het de beide mannen waren, die ik een
paar uren te voren had ontmoet, maar
ook daarvan ontbreekt alle zekerheid. De
afstand was te groot om hen te herken
nen. Zelfs als zij het waren, dan weet
ik op het oogenblik nog niet wie het
slachtoffer is.
Dus gij weet volstrekt niets?
Volstrekt niets.
En gij kendet de beide mannen ook
niet, die gij kort te voren hadt gezien?
Evenmin.
Bij al die vaagheden zou een aangif
te bij de justitie tot niets dienen. Beter is
het, dat wij eerst den verongelukte gaan
opzoeken. Het is nu al een paar dagen
droog geweest en de wegen zullen wel
weer in een toestand zijn gekomen, dat
v.'ij het er op wogen kunnen. Hebben wij
eenmaal 'den doode gevonden en ik hii
niet al te zeer verminkt, dan kan hij mis
schien wel herkend worden, wat een
eerste voorwaarde zou zijn om den dader
op te sporen. Ik raad u dus aan te wach
ten tot wij het lijk hebben gevonden en
tot zoolang met niemand meer over uw
vermoeden te spreken, want als dat rucht
baar werd, zou het slechts strekken om
den misdadiger, zoo die er werkelijk is,
argwaan te doen krijgen.
En we kunnen hem nu gaan opspo
ren?
Het weder is aanmerkelijk verbeterd,
zooals gij zelf wel zult hebben opgemerkt.
Wij kunnen ons nu wel in het gebergte
wagen. Ik heb reeds niet eenige gidsen
afgesproken, flinke kameraden, met wie
ik u morgenvroeg zal komen afhalen.
Den volgenden morgen was Silvère al
vóór zonsopgang gereed en toegerust op.
den bergtocht.
Weldra kwamen Dominique Lucas cn
zijn kameraden en zij trokken liet gebergte
in, waarbij Silvère nu den anderen den
weg wees.
Duidelijk was merkbaar, toen zij in de
hooger gelegen streken kwamen, dat Do
minique Lucas gelijk had gehud, met zijn
bewering, dat bij het weder van de laatste
dagen daarin geen doordringen mogelijk
was.
De w^en waren bedekt met steenen,
die door den storm van de berghellingen
waren losgerukt en meerrnufen moest de
reddingsploeg hard werken, om zich een
doortocht te banen.
Toen men den Finsteraa-horn naderde,
waren de wegen bedekt met sneeuw en ijs,
dat eveneens van de bergen was afge
waaid, terwijl de gletscherbeken, die bij
zonder wild stroomden, groote ijsblokken
met zich meevoerden.
Langzaam en met moeite kwam de troep,
voort:
Silvère, die voorop ging, voerde zijn
metgezellen naar de bergvlakte, waarop
hij de heide mannen had zien staan en,
daar gekomen, riep hij:
Hier U V.
(Wordt vervolgd.I
