17 BUITENLAND. De Oorlog. 6e JAARGANG £cid&ohz&ou/cci/nk BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaaL Afzonderlijke nummers 2ys cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent ZATERDAG JULI. I9I5. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elko regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- eo Verkoop (geen Handels-Advertentiên) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Dit nummer bestaat uit drie bladen en het geïllustreerd Zondagsblad. Bouwvereeniging „de Goede Woning". Hot is thans ongeveer een en dnie kwant jaar geleden, dat, op inri.biati.iief van het Plaatselijk Comité der Katholieke Sociale Actie luier ter stede, de vereenitging ,,de Goede Woning", die zich verbetemimg dar volkshuisvesting ten doel stelt, tot stand kwam. Behoudens onvoorziene omstandigheden zullen reeds in begin November e.k. eamige woningen der vereemijgiriig kunnen be trokkenv worden, terwijl vermoedelijk bij -dein aanvang van het jaar 1916 het geheele werk zal zijn opgeleverd en er dus een 73-tail nieuwe, aan de eischen eemer goede en gezonde huisvesting beantwoordende volkswoningen beschikbaar zullen zijn. Ba:t dit gunstige resultaat, binnen zoo betrekkelijk korten tijd' bereikt ie, moet voor een naeit gering deel worden toege schreven aan de welwillende medewerking en den kraöhtigen steun, door de vereeniv- ging ondervonden van de zi^de van Bur gemeester en Wethouders, met name van den wethouder van Fabricage, den heer Fischer, alsmede van de zijde van het Ge meentelijk Bouw- en Woningtoezicht, in 1 bijzonder den heer Nijk, den,chef der Afdeel.ing. Ook den heer Van Boven, in specteur der Volksgezondheid, lcomt voor zijn welwillende medewerking een woord van oprechten dank toe. Aan den Gemeenteraad, d'ie d'er ver een:,ging 95 procent van de voor den bouw bcnoodigde gelden in voorschot toeken- r der-*»-»# -men het dank .vyet^n... ..cla+- zelfs I toen de duurte dér bouwmaterialen den voorteanp" der werkzaamheden dreigde tie hePcimmere.n, de moeilijkheden konden overwonnen, worden. Immers, de Raad verleende toen ander maal een voorschot on wel tot het meer dere bedrag, dat ten gevolge van de prijs stijging voor den bouw der woningen meer vereivscht werd. Bovendien komt een woord van dank en erkentelijkheid toe aan de Eerste Roomsch Katholieke Levensverzekering maatschappij te Nijmegen, die niet geaar- zekl heeft aan .de Goede Woning" een voorschot toe te kennen ten bedrage van 5 van het geheele benood'igde kapitaal, tegen een rente van 4 Door deze toezegging immers werd de vereemiging in staat gesteld om, toen de Gemeenteraad haar slechts 95 van het aangevraagde voorschot had toegestaan, waardoor zij zich genoodzaakt zag van' i eiders de ontbrekende 5 aan te vullen, hare werkz aamheden onverwijld voort te zetten. Van te meer beteekenis was deze toe zegging, daar zij gevraagd en gedaan was na helt uitbreken van de wereldcrisis dn een tijd dus. waarin geld bezwaarlijk te krijgen was, maar een tijd twens, waarin het meer nog dan anders betreu renswaardig zou geweest zijn zoo de werk zaamheden der veree-niging hadden moe ten gestaakt- worden. Dat de vereeniigiirug hare werkzaamhe den, dank zij de medewerking en steun van bovengenoemde personen en instel lingen, heeft kunnen voortzetten, ten spijt van cle buitenmate1 ongunstige omstandig heden. dat zij thans binnenkort onze stad verrijken kan met. een nieuwe, vroolijke wijk, ter plaatse waar voorheen een slop pen- en krotiten-ohaos onze stad ontsierde, zal door erken rechtgeaard e<n Leldemaar met voldoening vernomen worden. Uit het oogpunt vanbestrijding der werkloosheid was het in 't bijzonder onder de huidige omstandigheden van groote beleckeniis, dait tot gunning en uitvoering van het werk kon worden overgegaan. De werkloosheidbestrijdiing echter was niet dan ©en toevallig, een bijkomstig ge volg van de werkzaamheden der vereenii- ging. Haar eigenlijke en hoofddoel is: de ver- J betering van de volkshuisvesting te be- I vorderen. Daartoe zullen dan op het terrein, ge legen aan den Heerensingel en doorkruist dour de Supbiastraat, Gasthui-s/laan, Hee renlaan en aan de aan te leggen Nieuwe straat, verrijzen: 73 woningen, en wei: 13 beneden-woningen, waarvan 4 winkelhui zen, 13 bovenwoningen en 47 enkele wo ningen. De wekelijkscihe huurprijzen varieeren tusschen f 2.75 en f 2.95, terwijl de week- I huur der winkelhuizen f 3.50 zal bedra- I gen. Winkelhuizen: Gelijkvloers: een winkel- I lokaal, een ruime woonkanier, een kleine I kamer en een keuken. Op de zolderverdie ping: een ruime kamer. Overige benedenwoningen: ongeveer ge lijk aan de winkelhuizen, doch in plaats van het winkellokaal een kamer. Bovenwoningen: op de eerste verdieping twee ruime kamers en een keuken. Op de zolderverdieping: 2 kamers. Enkele woningen: gelijkvloers: twee ka mers en keuken. Op de zolderverdieping: drie kamers en zolderruimte. Nadere bijzonderheden omtrent de af metingen der vertrekken en de indeeling der woningen zijn te vernemejn bij den op zichter, der vereeniging, wiens naam en adres binnenkort zullen worden medege deeld in een advertentie in de bladen. De ze advertentie zal tevens een oproeping bevatten van gegadigden om zich bij den opzichter aan te melden. Wie thans over het terrein aan den Heerensingel zijn oog laat varen, zal er een met loopgraven doorploegd terrein vinden, waarop reeds de straataanleg is aangegeven, en de fundamenten voor een goed deel gelegd zijn. Over eenige maanden zal hier verrezen zijn een schoon woningcomplex, waar 73 gezinnen een gezonde en aangename huis vesting kunnen vinden. Ook in onze stad doet zich de woning nood, d. i. het gebrek aan goede volkswo ningen nog nijpend gevoelen. Dezen nood te leniger;., in dat gebrek mede te voor zien is het doel der vereeniging ,,de Goede Woning". Verbeteren der volkshuisvesting, dat wil zeggen den wortel aantasten van zoo menige maatschappelijke kwaal, dat wil zeggen bestrijden van de armoede, van het drankmisbruik, van onzedelijkheid en werkeloosheid, dat wil zeggen hulp bieden aan den misdeelde op de meest vruchtbare, meest gezonde wijze, d. i. door hem zijn verloren zelfbewustzijn en levensmoed te hergeven ,door hem te stellen in de gele genheid om door eigen krachtsontwikke ling te geraken tot hoogere zedelijke kracht, tot meerdere stoffelijke welvaart. V „Groenloopen". In enkele bladen, wordt protest aange- teekend tegen het „groenloopen" in de len tijd, in deze omstandigheden. En met, recht. Zeker, de studerende jongelingschap mag haar blij leven doen uitgroeien in lichtende vreugde, alleen een Nurks zou dat haar kunnen misgunnen. En ook in deze tijdsomstandigheden is eengepast vearn aak voor haar volsltrekit niet onge oorloofd! Neer te zitten in sombere troos teloosheid dht is geen uiting van mee leven mi&t de duizenden slachtoffers van den oorlog, welke van iemand onzer mag worden gevraagd, en voor de jeugd zelfs onpassend zou zijn! Maar het groenloopen", betwertk zelfs in gewone tijden moeilelijk een „gepost" vermaak kan worden genoemd, hotst oip uiterst pijnlijke wijze tegen den ernst de zer tijden. Ook van studenten en zelfs vooral van studenten mag worden gevraagd een mee leven met de duizenden ongelukkigen in de oorlogvoerende landen en.... ook rondom ons heen. Zelfs in dezen diep-droeven tijd nog vast te boudien aan dot verouderde „groenloopen", aan die kwajongen &- paedagogLek", aan dat „ongure wange drocht" pledit niieit voor die degelijkheid dengenen, die voor dit besluit verantwoor den jk zijn. Laten de studenten juist dezen tijd eens benutten om zich op te voeden tot sociaal meevoelen, tot sociaal arbeiden waaraan bij velen hunner nog zooveel ontbreekt De Duitscli-Oostenrijksche troepen veroveren Russische steunpunten bij Sokal aan de Boeg. De Duitschers rukken op ten N. van Sjawli. Van Zweed- sche zijde bericht men dat Windau in brand staat. De Oostenrijkers trekken op verschillende plaatsen over de Dnjester. Gisteren hebben belangrijke onder handelingen plaats gehad tusschen de vertegenwoordigers der Engelsche re- geering, der mijn-eigenaren en der mijn werkers, om te komen tot een spoedige bijlegging van het geschil in het mijn bedrijf, dat in Zuid-Wales is ontstaan. Twee leiders der lersche „Volunteers" '"n uit Ierland verbannen. Generaal Ta soni, de gouverneur van Tripoli, is naar Italië teruggeroepen. Van het Westelijk oorlogs terrein. De strijd in de Argonnen. De beschieting van Atrecht. Voor de tweede maal in Juli heeft het leger van den Kroonprins in de Argonnen eenige voordeelen behaald. Den lsten Juli ondernamen de Duitschers een krachtigen aanval ten N.W. van Four de Paris, waar bij, volgens de Duitsche lezing, vijandelijke steunpunten en loopgraven over een breed te van 3 K.M. en met een diepte van 200 tot 300 M. stormenderhand genomen wer den. Bij hun tweeden aanval op 13 Juli kwa men de Duitschers in de richting van den belangrijken weg Vienne-le-Chéteau—Les Islettes opnieuw vooruit en wel in de twee gedeelten die door de beek van Mouris- sons en den langs die beek loopenden w :g van Varennes gescheiden worden. Bij de laatstgenoemde plaats ontmoet die weg, den uit het Zuidoosten komenden weg van Islettes, die daar naar het Westen af slaat en 4 K.M. verder Vienne-le-Ch&teau bereikt. Hier, ln het Westelijk gedeelte, waar ook de eerste aanval ondernomen was, namen de Duitschers een stuk van een Fransche linie ter breedte van 1 K.M. De aanval richtte zich blijkbaar vooral te gen de belangrijke stelling la Fille. Morte (ten Z.W. van Boureuilles), die volgens de Duitschers in hun bezit is wat van Fransche zijde nu echter weer wordt te gengesproken. De geweldige beschieting van Atrecht door de Duitschers duurt nu drie weken voort. Op 27 Juni leden de citadel en de omtrek zwaar van de granaten van 21 en 42 c.M. en veroorzaakten brandbommen in verschillende plaatsen van de stad brand. In den middag van den 5en Juli was het vuur gericht op hot kathedraal-paleis van St. Vaast, dat ten laatste in brand vloog. Een groot gedeelte van het paleis viel in puin. Het aanhoudend bombardement up'iliffl ci\ "Jtiv-v/Ueif 3 uil werd de beschieting van de kathedraal hervat en werden het dak en het orgel vernield. De archieven van het depaidement, die in het paleis van St. Vaast lagen, waren gelukkig verwijderd, evenals de kerksieraden en kostbaarheden uit de kathedraal. Atrecht begint dus langzamerhand het lot van Yperen te deelen. Op het front werden hier en daar plaat selijke gevechten geleverd en beperkte de strijd zich verder tot artillerie-gevechten. Van het Oostelijk oorlogs terrein. Het nieuwe Duitsche offensief. Van de van dit terrein ingekomen be richten geeft het Russische communiqué nogal belangrijk nieuws. Daaruit blijkt, dat bij Sjawli de Duit sche troepen versterking hadden ontvan gen en den opmarsch begonnen van Ho- senpotli naar Goldingen en in den sector Schründen—Popeliang. De Russische voorhoede poogt de overgangen te behou den van de rivieren de Windawa en de Wenka. In het front van Warschau begon, vol gens berichten aan de „Morning Post", de Duitsche legermacht den opmarsch tus schen den spoorweg MlawaWarschau en de rivier de Pissa, een zijrivier van de Bzoera, welks oevers zeer moerassig zijn, zoodat de opmarcheerende troepen tegen een flankaanval beveiligd zijn. Zij zullen daarbij, volgens genoemd blad, stuiten op een reeks Russische versterkingen, die zijn aangelegd tusschen de forten van Novo Georgewisk in het Noorden, tot de forten van Iwangorod in het Zuiden, van de versterkte linies aan de Bzoera in het Westen, tot de forten van Brest—Litowsk in het Oosten. In dit versterkte gebied zullen de Duit schers gedwongen worden om frontaan- vallen te doen. Zoo noodig trekken de Rus sen dan terug, om in andere, vooraf ge reed gemaakte stellingen, de Duitschers weder op te wachten. Zijn deze inlichtingen van de „Morning Post" juist, dan zou het Russische plan moeten zijn om Warschau en de Weichsel- stellingen te ontruimen. Dat zou echter eerst noodig zijn, indien het Duitsch*-- 'Weichsel-leger zich kon vereenigen mffi de legers van Aartshertog Jozef Ferdinand in Galicië, die nog steeds niet den spoor weg Lublin—Cholm konden bereiken. Het laatste Oostenrijksche communiqué maakt melding van de gevechten aan den Dnjester. Verscheidene pogingen der Rus sen om de op den rechteroever doorge drongen Oostenrijksche troepen door hef tige aanvallen terug te werpen mislukten. De Oostenrijkers maakten daarbij 12 offi cieren en 1300 man krijgsgevangen en ver overden drie mitrailleurs. Bij de forceering van den Dnjester-overgang onderscheidde zich bijzonder het zevende Karinthische regiment infanterie. In de omgeving van Sokal werden door de Oostenrijkers verschillende steunpunten o. a. hM Bai'nercünerklopster genomen* Windau in 'brand? „Nya Dagligt Allehanda" ontvangt een telegram uit Wisby meldend, dat een Zweedsche torpedojager in den nacht van Woensdag op .Donderdag gezien heeft, dat Windau in brand stond. Van het Zuidelijk oorlogs terrein. Schermutselingen. Heit Oostienrijlkache Legerbe richt van 16 Juli luidt: Gisteren (15 Juli) was zoowel aan het. front :n het kust ge/bied ails aan de KarimtMscthe grens verhoogde actie bij de vijandelijke artillerie waar te niemetn. Aan de Z. Titroo.lsche greins werden eeniige I'taliiaaruschie bataljons, die onze stellingen bij Rufredo en aan den straatweg Schil u- di&rbach«Peutelslteiim aanvielen, met aan zienlijke verliezen teruggeworpen. De Ttalfioamsche Legatie ontving het vol gende communiqué van den Ilaliaaraschem gemeralem staf: Een batterij op dein Rantkofl ten Oosten van Londro is gedeeltelijk onbruikbaar ge maakt Imfarateriatroapen, die verkennin gen deden, voortgezet tot den beng Seiko.]f en op de bergkam van dien Burgstall aan het bovengedeelte van het Sexten-dal, hadden diaar ontmoetingen met dan vij and. De uitslag was gunstig voor ons. De Onzijdigen. Versterking der weermacht. Uit Kopenhagen wordt aan het „Berl. Fageblatt" gemeld, dat Noorwegen waar schijn ijk binnenkort een versterking van zijn weermacht zal verkrijgen. De mili taire commissie heeft aan hat Storting een voorstal ingediend om den landweer- pllcht van acht oip twaalf jaar vaal te stel ten en voor de recruten een leeftijd van 21 jaar in plaats van 22 voor te schrijven. '"■.tAi-jtorfeAjy-1 Het „Hamburger Fremdenblatt" uit Kopenhagen, dat de Deensche Oceaan- stoomer „Frederik VIII" die Woensdag van uit New-York te Kopenhagen aan kwam, een groot aantal Duitsche passa giers vervoerde, die uit Tsingtau naar Duitschland terugkeerden. Onder hen bevinden zich de vroegere gouvei-neur van Tsingau, Meijer, met zijn familie, 9 doctoren en 52 ziekenverplegers Gedui'ende de reis deed zich een incident voor; het schip werd namelijk door de En- gelschen te Kirkwall aangehouden. Huiszoekingen in Hamburg. Volgens de „Vorwarts" hebben in de af- geloopen week bij verscheidene sociaal democraten huiszoekingen plaats gehad. Zoo werd o. a. bij dr. Laufenberg een huis zoeking gedaan, waarbij op bevel der mili taire overheid alle door dr. Laufenberg uitgegeven brochures, als „Imperialismus und Democratie'', „Organisation", „Krieg und Kritiek" in beslag genomen werden. Behalve genoemde brochures werd niets van eenig belang gevonden. In België. De kunstschatten in leperen. Men seint uit De Panne aan de „Tijd": Bij d'e beschieting van Ie porem was het onmogelijk al'je schatten, en waardevolle kunstvoorwerpen te redden uiit kerken, kloosters en openbare gebouwen. Tot nu toe kon, daar leperen het middelpunt bleef van een heivig vuur, aan geen redden ge dacht worden. Eeiuiige dagen geleden echter heeft ko lonel Tiembioy met zijn adjudant Duimiont deze gevaarlijke redding ondernomen. Dank zii de aanwijzingen van brigadier Bastin, 'slaagden zij er in, uit de puineii een hoeveelheid kostbaarheden op te del ven en de®e in veiligheid te brengen. Men doorzocht eiken dag onder hevig vuur de gebouwen en de kelders, voorna melijk der kloosters, kapellen en kei-ken. Tot op heden zijn meer dan vijftien wag gons met schattenvan allerlei soort naar Frankrijk overgebracht, waar zij op een veilige plaats zijn geborgen. Verschillende berichten. De grens bij La Planque ia dooi' de Duitschers voor personenverkeer weder geopend. De commandant van de provincie Luik heeft een order uitgevaardigd,waar in wordt gezegd, dat personen wier wo ningen vlak langs de grens loggen, 's avonds na 8 uur niet meer met licht op den weg mogen komen, daar het dikwijls is gebeurd, da't men door licht aan die dienstplichtige Belgen den weg naar 'de grens heeft gewezen en hun zoo de be hulpzame hand bood. Een inwoner te Fourom-St. Martini d'ie onlangs door de Duitschers op hot veld gearresteerd was, onder verdenking dienstplichtige Belgen over de grens te hebben geholpen, is thans na een maand in Luik gevangen gezeten te hebben, we der in zijn dorp teruggekeerd. Te Luik werd door de Du/iilscher® een winkel gesloten, die de vlaggen der Verbondenen ten toon had gesteld. De oafé's te Luik mogen atechte tot 9 uur open blijven; daarentegen zijn de café's van Duitsche eigenaars den gehee lten nacht open. De levensmiddelem-ultdeellng te Luik aan de behoeftige inwoners zal worden gestaakt. Alleen altermoodlgSte artikelen, zooails rijst en hoornen, die echter zoo goed als niet meer te krijgen zijn, zullen wor den verstrekt. Te Auibel passeerde eon tireim mot een 400 Belgische burgers, d'ie in Duii/tsch- liaind werden vastgehouden, en, nu naar Vdaandeiem, waar zij thuis hooren, we der worden teruggebracht. In Frankrijk. Een aanslag op Caillaux? De „Rheinische Westph&lische Zeitung" meldt, dat, volgens een bericht uit Parijs aan de „Indépendance Beige", Maandag morgen vroeg te Passy de auto van don heer en mevrouw Caillaux werd aangehou den en beiden bloedig mishandeld werden. In zwaar gekwetsten toestand werd het echtpaar naar een kliniek overgebracht. In het Britsche Rijk. Oe strijd in het stecnkool-bedrljf ln Zuid-Wales. De mijnwerkers ki heit steenkoolbedrijf in Zuid-Wales hebben mAnislter Rumoiman bericht, dat zij bereid zijn gedelegeerden te zenden om opnieuw met hem te onder handelen. Donderdag had opnieuw een vergadering van de leiders der mijnwerkers plaats, welke 10 uren duurde. Omtrent het ver handelde is ratels uitgelekt, maar het Ls bijeenkomst van Kede1egeirt°e„"Tou"nl»'Z worden besproken. Toch is heit waar schijnlijk, dot het dan tedders niet moge lijk zal zijn te beletten, dat er 24 uur zal gestaakt worden. Wat de dwangmaatregel'en tegen de ar beiders betreft, ingeval dezen tolt staking overgaan, vraagt men zich, volgens do „Times" af, wat de regeering zou kunnen doen Wel is waar zal ieder van hen een boete van 5 pd.slt. pe,r dag kunnen opge legd worden, maar de munitie-rechtbank het eenige lichaam, dat hun die boete zou kunnen opleggien, is nog niet geïnstal leerd. Bovendien kan deze boete, bij r.tet- betaling, niet door gevangenisstraf ver vangen worden. Over het algemeen echter ziet heit er wel naar uit, dal de mijnwerkers het voorstel hunner bestuurders, om van dag tot dag voort te werken, tot een nieuwe regeling is getroffen, zal wiorden aangenomen. Gisteren hebben, naar Reuter uit Londen seint, belangrijke onderhandelingen plaats gehad tusschen de vertegenwoordigers der regeering, dear mijn-eigenaren en der mijnwerkers om te komen tot een spoe dige bijlegging van het geschil Ln het mijnbedrijf dat in Zuid-Wales is ontstaan. lersche leiders verbannen. De „Tiiimas" veirnieemt uit Dublin, dat twee leiders der lersche „Volunteers", beii.de» „Slum Fein" le id era, op last van het militair bestuur van Ierland be veil heb ben gekregen. Zaterdag véór 10 uur 'd avonds Ierland te verlaten. De twee bannelingen zijn: Ernest Blytho en William Mellows. In Italië. Gouverneur van Tripoli teruggeroepen. De Tiimes" deelt mede, dat generaal Tassoirw, gouverneur van Tripoli, maar Italië teruggeroepen is en door generaal Aimegiio gouverneur van Cyremaica, wordt vervangen, die tevens zijm vorige functie blijft waarnemen. Vredesgeruchten. De Floremitijmsohe „Baradiera Sooialiista" schrijft: Vain Rusland, Amerika en Frankrijk ontvangen wij steeds dringenr de verzoeken om een oonferonit.ie bijeen te roepen, terneande van gedachten te wisse len over bet verkrijgen van een definitie- ven. vredie. De Buigaa-rsche gezant Rizoff verklaar de aam een medewerker van de „Tnilbuna": Volgens mijn overtuiging kan Duiltsch- land niet verslagen worden. 1-Iij sprak do hoop uiit in Rome een Ll#a van neutral® staten ouder leiidiing van Ita'.ië te kunnen vormen, teneinde op het geschikte oogem- hldk onderhandelingen over den vrede te kunnen aiankuoopen, welke aan alle ver bonden sitaten de erkenning van hun be langen en de verwezenlijking van hun wenschen verzekert. Rizoff voomet tweedracht tusschen Italië en Griekenland en Servië*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1