12 BUITENLAND. 6e JAARGANG No. 7124 BUREAU: STEENSCHUU.R 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. -- Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze agenten II cent per week, f 1.4-5 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/2 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. ZATERDAG JUNI. I9I5. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Dit nummer bestaat uit drie bladen en het geïllustreerd Zondagsblad. V Propaganda. Iu het jongste jaarboekje van de Apcxlo- gotische Vereiniging „Petrus Canisius" I schrijft dr. Gerard Bronx een artikel onder i den (titel „Bekeering van Nederland!'. Jn d.fit merkwaardig artikel lezen we j.ni. de volgende woorden,, die wel is ,waar bevatten êen reeds herhaaldelijk ge maakte bemerking, doch niettemin nog wel eens mogen worden gehoord en.... verwogen. De einillhoutsiiasit© schrijver zegt an dat artikel, waarop wij nader zullen terugkomen, o.m.: „We denken voor minder breed door te gaan, als we voor onzen godsdienst uitkomen, ofschoon we voor ali,erl,ei andere, dingen durven ijveren en door iedereen lastig gevallen worden met propaganda voor zijn denkbeelden, ook zijn geloof." Deze woorden zijn, helaas, maar a,l te ivaar! Ziet b.v, onze Roomsche jongelui: Ze ijveren voor alles, voor voieitbal b.v. en ere talkken van sport, menigeen van len zal b.v. in enthousiasme ei taan voor den vrijwillige,n landstorm heeL mooi! Doch, waar is het vuur hunner jeugdige geestdrift als er van hem wordt gevraagd een propaganda voor hun heilig en heer- li ik Roomsch igefiloof? Hoor eons onder ons Roomschen de uitlatingen van waardeering en bewondering voor allerlei zaken naar vraag dan eens aan diezelfden om naar waarde te srihatitein, dankbaar en met 'n .zekeren trots te erkennen de schoon heid onzer Kerk, de voartretfdijkheid on- Roomsche organisatie. Denken we nog eens even na, welk een achting een res pectabel ni et-K athoi'i eik man, m:inj,steT rt v. d. Linden, toont te hebben voor het Pausschap. Hij zeide eergisteren in de Tweede Kamer de tegemoetkomende hou ding van het Vaticaan t.e waardeeren het ee.n eer te achten, dat een groote macht als het Vaticaan met een klein Qiand als het onze welwillend wenscht samen te werken. Ziet, ve^e Roomschen zouden zulk een taal niet hebben duiven spreken! Ve le Roomschen zouden zrich misschien zelfs niet zulk een inzicht in de werkelijk be staande verhoudingen heibbem wetten te verwerven! Ach, dat er ondier alle- rangen en stan den eens wat meer kleur werd bekend! Wanneer alle Katholieken eens een echt Katholiek leven leidden en geen enkel be ginsel wegmoffelden om daardoor in den plaats te laten treden een beginsel ont leend aa,n het moderne heidendom wat zou er opbloeien een heerlijk schoone Ka tholieke cultuur! Dat zich laten meesleu- Pten met den tijdgeest, dat gebrek aan gods- di'lanstkenriis, die vervreemding van het, liturgisch leven dat alles heeft lin het openbare Teven een schaduw gewoapen >\er heit rijke katholieke zonnelicht, dat in jubelende glorie zou kunnen nieeretroo- me.n over h e >e 1 de samenleving.,.. Overwege ieder voor zich eens de bo venaangehaalde woorden van dr. G. Brom. Volgens de „Corrière d'ltalia" heeft de Paus wederom een voorstel gedaan tot verzachting van het lot van gewonde en zieke krijgsgevangenen, ten einde diegenen, die nog geschikt voor den dienst zijn een betere verpleging te geven in Zwitserland. Een- bericht van het persbureau consiateert, dat de volgens de Oostenrijkers in den grond geboorde kruiser van net Livèrpool-type veilig en slechts weinig beschadigd in de haven terugkeerde. In een antwoord-nota aan de Ver. Staten betreffende het in den grond boren van de „William Frye" behoudt Duitschland zich het recht voor onzijdige schepen met contrabande te torpedeeren, doch is geneigd schade vergoeding te betalen. De tweede Amerikaansche „Lusitania"-nota is gister middag te 1 uur 5 te Berlijn overgebracht. Van het Westeiijk oorlogs terrein. Op dit oorlogsterrein blijft de toestand Vrijwel gelijk aan vorige dagen. De Fran sehen behaalden op sommige punten van dit front eenige voordeden. Hoe gering ook betrekkelijk de resultaten der gevechten het offensief der Franschen begint, ZÜ liet heel langzaam, aan uitbreiding en kracht toe te nemen. Zouden er al weer troepen van Duitschland en Oostenrijk naar het Westelijk en Zuidelijk oorlogster rein onderweg zijn, en ?;ou aan aan die om standigheid de tegenslag toe te schrijven zijn, welke de Duitschers in de laatste dagen in het Oosten hebben geleden? Van het Oostelijk oorlogs terrein. Een Russisch succes op het Oostelijk front? Men is, na alles wat er met de Rus sische legers gebeurd is, bevreesd dit zoo maar op gezag van een Russisch communi qué aan te nemen, te meer daar de Duit- sche en Oostenrijksche cominuniqué's het tegendeel berichten. Het laatste 'communi qué uit St. Petersburg meldt niets meer en niets minder, dan dat het den Russi- sclren troepen op 10 Juni, dus na eenige dagen strijdens, gelukt zou zijn, de troepen van Von Linsingen op den Noordelijken oever, waar zij den genoemden spoorweg reeds bereikt hadden, te verslaan, en hen met ernstige verliezen over de rivier terug te werpen. Doch dit niet alleen. De vervolgden wer den nu op hun beurt vervolgers, trokken de Oostenrijkers na, de rivier over, vielen hen op den Zuidelijken oever aan en brach ten hun daar tusschen het riviertje de Swica (een Zuidelijk takje van de Dnjester) en het hooger-op aan de Dnj ester gelegen plaatsje Zydaczow eveneens zware verlie zen toe. Dan vernemen we uit het Russische communiqué nog een ander feit: bij Mos- cirka, 25 tot 30 K.M. ten Oosten van Prze- mysl, houden de Russische troepen stand. De plaats is van bijzonder belang, omdat zij aan den spoorweg van Przemysl naar Lemberg ligt, waarlangs de Russen aan de San hun aanvoeren ontvangen. Niet alleen in de Russische maar ook in de Duitsche berichten worden de stellingen, die zij bij die stad innemen, als zeer sterk voorge steld. En verder wordt melding gemaakt van hevige aanvallen, die de Oostenrijksche troepen op deze stellingen deden, maar waardoor zij niet verder kwamen dan tot aan de prikkeldraadversperringen. Wij moeten dus uit deze berichten wanneer zij tenminste eenige waarheid be vatten conciudeeren, dat het aan den rechtervleugel der Russen tot dusver gelukt is, zich in het overgebied van de San te handhaven, met Moscziska als versterkt steunpunt, en dat hun centrum aan den boven-Dnjestr tusschen Zurawno en Zydac zow er zelfs in geslaagd is de Oostenrijkers terug te werpen. Van het Zuidelijk oorlogs terrein. Voo.rloopig gaat het dein Italianen, naar hun eigen voorstelling van den loop der zaken goed. Hum actie Reeft zich nog siteeds bepaald telt eenige kleine" gevechten van vooruit geschoven troep end eel'e.n; van een botsing tusschen de beide vijandelijke hoofdmachten is nog steeds geen sprake geweest. Hdt hoofddoel vam de Italianem zal wél vooi'Toopig zijn de verovering van Görz (Gorózia), een vrij belangrijke industrie stad met ongeveer 50,000 inwoners, en die bezetting van het geheele kustgebied, dat voor het zegevierend leger den weg zou openen naar heit noorden, over Totaieün naar Villach en Klagenfurtih, en dilt te vens de gelegenheid zou geven die van het westen uiit tegen de Boven-Isonzio onder- romen operatiën te ondersteunen. Ook ióor .een actie tegen Laybach is het kust land van de Isonzo de toegangspoort. Maar deze toegangspoort zal door de Oos tenrijkers meit kracht worden verdedigd en het zal den Italianen ongetwijfel/d groote inspanning en bloedige offers kosten, eer zij den toegang itoit het Oostenrijksche bin nenland hebben geforceerd, vooral nu ze ker ook hier het terrein de actie van over weldigende itroe.penmassa's niet toelaat en de Oostenrijkers dus waarschijnlijk voor een numeriëike overmacht van deh vijand niet behoeven te vreezen. Van de verdere plannen der Italianen verneemt men niets meer. Noch van de uitzending eener Italiaansche troepen macht naar de DardamelTen, noch van de deelneming van Italië aan den strijd tin. Noord-Frankrijk. Het ziet er dus voorloo- pig nog niet naar uit, dat de deelneming van Italië aan den oorlog eenige gewich tige wijziging in de positie d'er oorlogvoe renden zal brengen. Op Zee. De duikboot- en mijnooriog. De Engelsch-e schoener „Express" is d-oor een Duitsche duc'ikboot tot zinkqn ge bracht. Drie man van de bemanning zijn door een Deensche schoener aan boord ge nomen -en in Plymouth aan wal gezet. Geen Engelsche kruiser getorpedeerd. In vorband met een telegram uit Wee- nen, meldende dat een Oostenrijksche duik boot oen Britschen kruiser van het Liver pool-type voor San Giovanni di Medua in den grond zou hebben geboord, verneemt het Engelsche Persbureau, dat het bedoel de schip veilig en wel-in de haven is ge komen en slechts licht beschadigd is. Een Italiaansche duikboot door een Oostenrijksche duikboot getorpedeerd. De Italiaansche duikboot „Medusa" is door een Oostenrijksche duikboot in het noordelijk deel van de Adriatische Zee ge torpedeerd en in den grond geboord. De tweede officier en vier man zijn gered en krijgsgevangen gemaakt. In de Zwarte Zee. In een gevecht Donderdagnacht boorde de Turksclie kruiser „Midilli" een Russi sche torpedobootjag.er in den grond en keerde onbeschadigd terug. De duikboot- en mijnooriog. Het Zweedsche stoomschip „Otago" is getorpedeerd. De bemanning is te Shalds geland. Het Russische stoomschip „Danio" uit Archangel is in de Noordzee door een diukboot getorpedeerd. De Russiehe bark „Thomasina" is vannacht door een duikboot getorpedeerd. De bemanning is gered en te Queensown aan land gebracht. (Het stoomschip .Otago", groot 1910 br. tons, gebouwd in 1882, behoorde aan de reederij J. Ingmansson, te Karlshamn. Een Russisch stoomschip „Danio" is ons onbe kend. De „Thomasina" was een schip van 1665 ton netto, dat in 1873 werd gebouwd. Red. „L. Ct.") Amerika en Duitschland. De Amerikaansche nota aan Duitschland. De Amerikaansche nota aan Duitschland is in krachtigen toon gesteld. Plechtig en met nadruk herhaalt de regeering der Vereenigde Staten ó- betoogen van de vroegere "nota. Zij zegt: In de eerste plaats was de „Lusitania" ongewapend en ver voerde zij geen contrabande, noch troepen. De Vereenigde Staten kunnen verder niet toelaten, dat de afkondiging van een oor logszone in eenige mate de Amerikaansche rechten zou bekorten en wijzen er met klem op, dat de „Lusitania" een schif) was in de eerste plaats bestemd voor het vervoer van passagiers, die geen deel heb ben in den oorlog en dat dus mannen, vrouwen en kinderen in den dood werden gezonden onder omstandigheden ongeëven aard in den modernen oorlog. Meer dan honderd Amerikaansche burgers kwamen om. De regeering van de Unie vestigt Duitschlands aandacht op zijn zware ver antwoordelijkheid en op het onschendi* baar beginsel waarop die verantwoorde lijkheid berust. Zij wijst er op dat de Ver- eenigde Staten thans optreden voor niets minder dan de heilige rechten der men- schelijkheid, welke geen regeering gerech tigd is ter zijde te stellen. Alleen feitelijk verzet van de „Lusitania" zou den com mandant van de duikboot hebben gerecht- vaardigd om zelfs de passagiers aan gevaar bloot te stellen. De Vereenigde Staten blij ven vasthouden aan dit beginsel van vol kenrecht. De nota eindigt met het uitspre ken van de verwachting dat Duitschland maatregelen zal nemen om deze beginselen in praktijk te brengen en om Amerikaan sche levens en schepen te eerbiedigen en te beschermen. De verzekering dat dit zal geschieden wordt verlangd. In antwoord op de verklaringen van Duitschland aangaande bewapening enz. van de „Lusitania" wordt in de nota ge zegd: Gelukkig is de regeering der Ver. Staten in staat over deze aangelegenheid offi- cieele inlichtingen aan Duitschland te verstrekken. Volgens haar plicht als non trale mogendheid en ingevolge haar natio nale wetten was de regeering van de Ver eenigde Staten verplicht toe te zien dat de „Lusitania" niet was bewapend, niet dien de tot troepentransportschip, geen door de wetten van de Vereenigde Satcn verboden lading had en dat, indien het schip inder daad een Britsch oorlogsschip was, het geen uitklaring kreeg als koopvaarder. Dien plicht kwam de regeering na en zij gehoorzaamde met nauwgezette waak zaamheid aan de bestaande wettelijke bepa lingen door middel van door haar officieel aangestelde ambtenaren. Zij is dientenge volge in staat de Duitsche regeering de verzekering te geven, dat deze onjuist is in gelicht. Welke ook de beweringen van de Duit sche regeering betreffende de lading con trabande of betreffende de ontploffing van die contrabande tengevolge van het tor pedeeren moge zijn alleen dient v klaard te wordeji, dat volgens de meening der Amerikaansche regeering dit alles niets te maken heeft met de quaestie van de wettigheid der door de Duitsche marine- autoriteiten gevolgde methode bij het in den grond boren van het schip. Alleen fei telijk verzet of weigering om bij te draaien, wanneer hiertoe bevel was gegeven met het doel het schip te doorzoeken, had den commandant van de duikboot eenig recht kunnen geven om zelfs het leven van de opvarenden aan gevaar bloot te stellen. Dit beginsel is in de duidelijke instruc ties, door de Duitsche admiraliteit den der den Augustus aan haar scheepsbevelheb bers verstrekt, erkend en belichaamd, zoo als in de maritieme voorschriften van alle andere naties en waarop ieder reiziger en zeeman het recht heeft te vertrouwen. Handhaving van dit beginsel van mensche- lijkheid zoowel als van de wet, gegrond op dit beginsel, moet de regeering van de Ver. Staten eischen. Ten slotte wordt in de nota gezegd: De regeering van de Vereenigde Staten merkt op, dat de nota van Uwe Excellentie eindigt met de mededeeling, dat de Duit sche regeering bereid is van de goede dien sten van de Vereenigde. Staten gebruik te maken om te pogen met de Engelsche re geering tot overeenstemming te komen over een eventueele wijziging van het karakter- en de voorwaarden van de oorlogvoering ter zee. De Amerikaansche regeering is steeds bereid eenige mededeeling of eenig •voorstel aan een andere regeering over te brengen en noodigt de Duitsche regeering gaarne uit van hare diensten in dit opzicht gebruik te maken. Intusschen, welke schikkingen ook ge troffen mogen worden tusschen de oorlog voerenden, en wat ook naar de meening der Duitsche regeering moge gelden als uitlokking of rechtvaardiging van dc ge dragingen van haar schcepscommandan- ten, de regeering der Vereenigde Staten vertrouwt, dat de Duitsche regeering rechtvaardigheid en menschelijkheid zal betrachten in alle gevallen waarin Ame rikanen onrecht is gedaan of in hun rech ten verkort zijn. De Amerikaansche regeering herhaalt daarom zeer ernstig en plechtig haar ver- •toogen, neergelegd in haar nota van 15 vatting van het internationale recht en op Mei, welke berusten op de beginselen der menschelijkheid, de algemeen erkende op- haar oude vriendschap voor het Duitsche volk. Verschillende Oorlogs berichten. De bedevaarten naar Kevelaer. - Het garnizoen, dat tot dusverre in Kevelaer was igevcitigd, is, met liet oog op de aan staande bed eva anten, uit deze plaats ver legd. Ter eere van de vertrekkende troe pen, met wéke de burgerij steeds in de leste verstandhouding verkeerde, werd iin het stadje druk gevlagd. Kevelaer iis thans gereed de pelgrims te ontvangen. Volgens do vele aanvragen, zullen dit jaar taü van pelgrims de rei/s geheel of gedeeltelijk te voet afleggen. Voor een geregelderr trei nenloop en expres-treinen is reeds ge zorgd. De Lusitania-verklaring van Stahl. De Bonds-jury te New-York heeft, na het ge tuigenis te hebben gehoord van den Duit- schen reservist Gustav Stahl, die geen Engelsch kon spreken, diens aanhouding bevolen wegens meineed, gepleegd in zijn beëedigde verklaring. Volgens deze verkla ring zou hij op de „Lusitania" kanonnen hebben gezien, welke daar waren opge steld. Negentien van één fabriek. Een blad" te. Aken bevatite het doosbeiiclit van negen tien arbeiders eener naaldenfabriek al daar. die op één dag in een gevecht in Ga- llcië gesneuveld zijn. Het IJzeren Kruis 1870—1871. De „Reichs Anzeiger" bevat een besluit waar bij bepaald wordt dat de dragers van liet „IJzeren Kruis" uit den Fransch-Duiiscbcn oorlog 1870—1871, welken zich in den tegen- woordigen oorlog bijzonder onderscheiden op het zwart-witte lint van dat Kruis, een zilveren onderscheidmgsgesp kan verleend worden met het jaartal 1914. Luxemburgers in het Fransche leger. Volgens een telegram aan de „National Zeitung" deelt de „Luxemburger Zeitung" medo, dat thans 8678 Luxemburgers in het Fransche leger dienen. Zij hadden zich aangemeld als vrijwilligers en werden ge oefend te Bayonne. Boeten. Aan de Belgische gemeenten Schoonaarde en St.-Jules is een boete op gelegd van 5000 mark elk, wegens het ver nielen van den spoorlijn in April. Dé meening van Dusmanis. Het blad „Noon Asty" maakt melding van een uit lating van Dusmanis, den chef van den Griekschen generalen staf. „Thans", zoo moet Dusmanis hebben gezegd, „schijnt de overwinning van de centrale mogendheden over al hun vijanden zoo onafwendbaar, gelijk ik bij het begin van den oorlog heb voorspeld, zonder nochtans veel geloof te vinden." Zorg voor de gewonden. De „Gorriere del la Sera" maakt melding van eon nieuw initiatief van den paus om hot lot der ge vangenen te leniigen. T)o paus beeft fW Jftwitw-rsche regeering er toe weten over te halen, dait zij op koe teen dor betrokken landen bijzondere medi sche hu'lp en behandeling zal doen verlee rt an aan zwaar gewonde gevangenen. De beschieting van Duinkerken. Uit Havre wordlt aan liat Belgisch Informatie- Buneau geméld: Photograph ieën, door Belgische vliegers genomen, hebben het bewijs geleverd van de vernieling, door.de Belgische artillerie, van het monsterkanon, waarmede de Duit schers van ui/t de omstreken van Dixmui- detn Duinkerken beschoten hebben. Op de ze photognaphieën is duidelijk zien, dat er slechts een hóóp puin es overgebleven op de plaats, waar onder zijn gewelven en achter zijn borstwering van beton het ka non eens ïieeflt gestaan. Het herboren wittebroodje. In een Duitsch blad vinden we de volgende jubel- hymne op het herboren. „Sohrippe" („wit te broodje"): Lange Verdrffngte, Neu uns BezaihLewde, Nicht zu Bezeilende, Zart weiszlich Straihlende, Leichit braunlich Glelszonde, Frieden Verheiszende, Prachtig uns Schmeckende Wohügefühl Weckende, Uns so Bekömmliohe, Anti-K riegsseml ige, Heil d'ir, Erkoreme, We iz etn g eborene Bist wieder da: Schripp schripp hurra!" Buitenlandsche berichten. De Koning van Griekenland. Het bulletin over den toestand des ko- nings van 10 Juni 9 uur 's avonds luidt aldus: Toestand minder bevredigend. De koning heeft pijn in de nieren. In de urine is albumine gevonden. BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. Kon. Nationaal Steuncomité 1914. De 41e lijst van ingekomen bijgedragen van 23 t/m. 29 Mei 1915 beloopt f56.090.80 (w. o. f50.000 van het centraal-comité Batavia). Totaal der vorige lijsten f 2.187.255.87]/2- Totaal ontvangen bijdragen en loe/.egg. f2.243.346.68. Volgens opgaaf van den Algemeeneu Secre taris is uit Batavia eon zending ontvangen van 3 kisten en uit Soerabaja 9 kisten go dragen klecdingstukken. Lichting 1916. Dc lichting 1916 van het wapen der infan terie zal vermoedelijk eerst half Augustus a.s. onder de wapenen konten. Tegenspraak. Door het Algemeen Hoofdkwartier wordt medegedeeld: In de Londensche editie van lTndépen- dance Beige" is een artikel verschenen, waarin wordt medegedeeld, dat met name genoemde Belgen door onze troe pen in Zeeuwseh-Vlaanderen zouden zijn overgeleverd aan Duitsche grenswachten, dat een Be-'g door onze soldarten is gewond een, ander gedood. De voorstelling der feiten ts uf geheel on juist óf verdraaid. Vooreerst is er nooit een Belg door Nederlandsche soldaten aan Duitsche pos ten overgeleverd. Een Be'.g is door een geweerschot gewond en een zekere Dries is neergeschoten, beiden omdat zij op hoogst verdachte Avijze over de grens kwamen en op .het aanroepen van onze soïidaton geen aclit gaven; op heiden is eerst geschoten nadat oen paar waar schuwingsschoten iln de lucht waren ge- géven. De gewonde Belg is door een Belgisch' dokter vervoerd naar St. Nico*!aas om te worden verpleegd. Aan onzen gezant te Londen zal kennië worden gegeven van dc leugenachtigheid der voorstellingen in „LTmidépendrince Beige". Ze zeggen..,, het. Een inzender in „Het Ilandeleblad" heeft opgemerkt, dat de plaatsbiljetten van de Electriscbe Spoorwegmaatschappij gedrukt zijn te Dussé'dorf. Uiit zijn opmerking blijkt niet, dat hij iets heeft tegen Dusseldorf noch tegen den drukker. Alleen vraagt hij, of zulke een- voudigo' drukwerkjes niet in ons cagen lang kunnen gemaakt worden. De vraag is actueel en zou nog mét andere vragen kunnen worden A'ermeer- derd. Want er Avorden in ons land mil- Koenen spoor- en tramkaartjes "verbruikt, die in het buitenland zijn vervaardigd. Vraagt rnen er mens clien naar, van Avie men onderstelt, dat ze het welen, dan zeg gen ze: „Het kan nieti" Wié zijn „ze"? Dat is iedereen. Maar: zo zeggen..., heil .Waarom kan lve.t niet2

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1