-- -. zr°"
donderdag
10
...-InioT "f
6e JAARGANG
^c£ci^cli^6ou^Qmt
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Wf
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDE
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
»yen,e„ r weekj fM5 pef kvvar(aa| pe;^^;--^2kSwPaTt^Lartaal;
Afzonderlijke nummers 2>/s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
JUNI.
I9I5.
Ten minste één!
Een treffend slot der discussies over
lijdelijk gezantschap bij den Paus vormde
gisteren ter Tweede Kamer deze uiting van
den lieer De Savornin Lobman: verheugd
te zijn, dat er in de huidige tijdsomstan
digheden ten minste nog één mensch is
sjir. bedoelde den Paus tegenover wien
niemand behoeft te staan als vijand.
Zoo is het'
Nu mogen niet-Katholieken het min of
meer onaangenaam vinden, dat die eene
mensch tevens het hoofd is der Katholieke
Kerk, zulks neemt toch niets weg van de
wensehelijkheid voor al 1 e vredesvrienden,
om met dien vijand-van-niemand zooveel
mogelijk voeling te houden.
De uiting van den heer Lobman, die
oen eerlijk politicus is, wien 't. hart op de
tong ligt, was te meer opmerkelijk, wijl
zijn speech overigens onverdacht anti-
Roomsch was, ten minste in dezen toon
aard begon. De Goesche afgevaardigde
verklaarde zelfs, niet te begrijpen, hoe een
Regeering als deze zich over een definitief
gezantschap zóó had uitgelaten, als mi
nister Loudon 't in de Eerste Kamer deed
terwijl toch het herstellen van dat gezant
schap „een godsdienstoorlog" zou ontkete
nen Maar terwijl de heer Lobman zoo
sprak werd hem blijkbaar de internationale
positie des Pausen steeds duidelijker en
kwam de vredes.zending. van den H. Stoel
dermate op den voorgrond, dat hij zich
per slot van rekening toch niet tegen het
regeringsvoorstel kon verklaren. -
En zoo ging het ook den meesten der
oiengo sprekers, al kwamen zij er niet.
200 rond voor uit.
s Heeren Lohmans partijgenoot Van
y 1 a n d t vertrouwde geheel op het com-
is der regeering. Zoo deden ook de hee-
Van Idsinga, De Meester
«chter ter verlichting van zijn verant
woordelijkheid nog gaarne de portefeuille-
uaestie scheen te willen zien stellen door
en Minister). De Beaufort m.-„ -.
iet gevaar van een „eersten stap niet
ei-heelde maar in deze dagen de Regeering
en échèc wilde besparen), Bos (voor
hinnenlandsche quaesties thans in 't
liet. \ielen bij buitenlandsche belangen) en
e 1 s t r a welke laatste echter goed
rilde zien vastgesteld, dat wij, in 'eenige
redesactie, niet gebonden zullen zijn aan
iet Vatikaan en geheel vrij zullen blijven
hetzij alleen hetzij met anderen,
slappen te doen in 't belang van den vrede.
Verder was de heer V air Leeuwen
óór het voorstel omdat het oen pacifistisch
róel had, en de héér Van der Voort
n Z ij p baseerde het voorstemmen van
ich en de zijnen op de „tijdelijkheid" van
len maatregel.
Slechts de heeren Eerdmans en
an Raait e bleken onverzoenlijk, wat
sok wel U geval zal wezen met den heer
'ydeman, die nog min of meer een
lag om den arm hield door liever een
ommissie dan een gezant te willen af-
'aardigen.
Maar je hebt altijd menschen, die liever
sn proces verliezen dan in een minnelijke
schikking te treden.
TEHLAHD.
De Oorlog.
De AmeriKaanache staatssecretaris van
Buitenlandsche Zaken, Bryan heeft zijn
tprlfli h B0"0™'1- "0 maakt bezwaar
tegen den vorm waarin de nota aan
Duitschland door het kabinet is gesteld.
Reuter seint dat wanneer geen gunstig
antwoord op de Amerikaansche nota aan
Duitschland wordt ontvangen, de diplo-
gébroken n3e" ZU"en worden af"
Van het Westelijk oorlogs
terrein.
He nieuwe aanvallen tier Franschen, bij
Hébuterne, len Zuiden van Atrecht, er
aan de Aisne, bij Touvent, schijnen, even
min als die ten Noorden van Atrecht, tot
een doorbraak te zullen voeren, maar1 tot
„afknabbeling", beperkt te zullen blijven.
/,et^,an \en melden tenminste nu al van
Duitsche tegenaanvallen.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur Knnn v k
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
Het krijgsbedrijf In Galicië ontwikkelt
zich meer en meer naar het Oosten, waar
bij de Russen uit het gebied ten Zuiden
van den Dnjestr worden gedrongen
Von Linsingen, die hij Zurawno over
den Dnjestr is gerukt, heeft aan de Noord-
zijde van dien stroom een ontmoeting ge
had met Russische strijdkrachten, die in
zijn voordeel is afgeloopen en waarbij
volgens telegrammen uit Berlijn en Wee-
nen ongeveer 6000 Russen krijgsgevangen
ZUgvoKftTOsysM j-- - - -
sche reserven.
De bedreiging van Lemberg.
Uit Boekarest wordt aan de „Fjolnische
Zeitung" gemeld, dat volgens Russisch-
gezinde bladen de Russische generale staf
de ontruiming van Lemberg heeft bevolen.
De bezetting der stad door Oostenrijk-
Hongaarsche en Duitsche troepen is te
wachten.
Munitie voor Rusland.
Volgens een te Kopenhagen ontvangen
bericht is er te Archangel een groote hoe
veelheid munitie aangekomen, welke zoo
spoedig mogelijk naar het Russische front
zal worden doorgezonden.
Prins Eite! Friedrich.
Prins Eitel Friedrich, de tweede zoon
an den Duitschen keizer, zal spoedig een
bezoek brengen aan de stad Premysh
Servië en Albanië.
Uit Sofia wordt geseind, dat, volgens
eem mededeeling van de „Agence Bulgare",
de opmarsch der Serviërs in Noord-Albanië
over een breeder front voortgezet wordt.
De Servische troepen hebben eenige ge
wichtige punten, o. a. Piskopeja en Po-
gradei, bezet.
Van het Zuidelijk oorlogs
terrein.
De eerste grootere aanval van den vij
ineMt f (D,lnstlagmidda« plaats gehad,
meldt een telegram uit Weer,en. Deze met
van aen mlanterie-divisie te-
em het hruggehoofd van Görz begonnen
werd onder zware verliezen voor de Ita
lianen afgeslagen. Zij vluchtten voor het
artal erievuur en zij moesten vele stukken
geischut laten staan.
Hetzelfde lot viel 'ten deel aan een aan-
vailspogmg bij Gradlsia Monfalcona. De
gevechten aan de Karinthische grens, ten
Oosten vain den Pflttgen-pae, en de ge
«ne" 1,1 he,t H"*** van ome
perwerken aan de Karinthische en Ty-
rolsche greins duren vooi-L
Nieuwe bommen op Venetië.
nmf, "TagabL" verneemt uit Luganm
Dinsdagmorgen te vier verschenen twee
Oostenrijksche vliegers boven Venetië. Zij
werden ontvangen met een ontzettend ka-
non/vuur. De eem verwijderde zich, de
'e wierp een dozijn hommen eerst tegen
de vliegtULgenlhal van Campalto en sim-
gerde daarop bommen, waarvan een de
aanlegplaats voor de schepen bij het San
Maroo-atation vernielde, waarhij de ruiten
ter naburige huizen en hotels werden ver
nield Andere hommen vielen in de
''Uk San, Samuele en Castello, waar zij
lujkbaar slechts geringe schade aan-
genie-korporaal werd ge
dood. Na een beschieting van een half
uur vloog de Oostenrijksehe tweedekker
door Italiaansche vliegers vervolgd, weer
-eg.
De vernieling van de Cittè di Ferrara.
horiogscorrespondent van het „Fre-m-
denblatt meldt in verband met de ver-
Vhet f JaHaansche luchtschip
da'.ll6t luciitschip
tuig werd VeTvoigaT itev" vuibgaL.i6
lood recht hoven het luchtschip, wierp een
luchtpatroon, waarop het luchtschip ont
plofte en ais een hoop puin ter aarde viel.
Op den Balkan.
De houding van Bulgarije.
Van de Ialiaansche grens wordt aan de
Kölnische Ztg." geseind: De Giornale
Italia verneemt uit Sofia dat Minister-
President Radoslawow aan de buiten
landsche Regeeringen heeft medegedeeld,
dat de Bulgaarsche Regeering ook na het
rijpen van Italië een neutraal stand
punt zal blijven innemen. De correspon
dent voegt er echter aan toe, dat men er
in Bulgarije niet aan denkt om van het
aan Servië overgegane Macedonisch ge
bied af te zien Het land is dus eerder ge
neigd zijn in te grijpen. Binnenkort zal
een bijeenkomst van den Kroonraad ge
houden worden, waarin de quaestie op
nieuw zal worden besproken.
De Koning van Griekenland.
De geruchten over den dood van koning
Constantijn blijken onwaar te zijn ge-
eest. De toestand van den Koning moet
ooruitgaande zijn, zooals de laatste be
richten melden.
Op Zee,
De duikboot- en mijn-oorlog.
Het Engelsch stoomschip „Lady Salis-
bury van Hartlepool naar Londen
geladen met kolen, is nabij Harwich zon-
oer waarschuwing getorpedeerd. Ver
dronkep16 lede" h6mannil>8 Ujn vi
In het Engelsch Lagerhuis deelde
dat eenige dagen Beleden
een Duitsche onderzeeër gezonken is. Zes
o ïcieicn en 21 man van de equipage zijn
gevangen genomen. J
Jfet Noorsche stoomschip „Glittestind
s door een onderzeeër tot zinken ae-
geland D6 bemanning te Soutshields
hoIf.Hn\Fransche ministerie van marine
heeft bekend gemaakt, dat Donderdag
avond de Fransche mijnlegger Casablanca
aan den mond van een baal in de Egeïsclie
zee op een mijn geloopen en gezonken is.
Een Engelsche torpedojager haalde den
kapitein, nog een officier en 64 man uit
het water. Misschien zijn er anderen aan
wal gekomen en door de Turken gevan-
gen genomen.
Britsch stoomschip gezonken.
Het Britsche stoomschip „Zweena" is
gezonken in da straat van Madoera. Vijf
kop van de bemanning en elf passagiers
zijn verdronken. De overigen werden ge
red door een Nederiandsche torpedoboot.
Bryan afgetreden.
Bryan, de Amerikaansche minister van
Buitenlandsche Zaken, heeft zijn ontslag
genomen wegens meeningsverschillen mot
president Wilson over de redactie van de
nota aan Duitschland.
Uit de telegrammen hierover ont-
'angen zou blijken, dat president Wilson
oorstander is van 'n tamelijk scherpe
terwijl de heer Bryan, de man
met zijn beginsel niet kan overeenbrengen;
de verantwoordelijkheid te aanvaarden
voor een nota, die wellicht tot- een oorlog,
in elk geval echter tot een verbreking dei-
vriendschappelijke betrekkingen zoude
kunnen Leiden. Zoo wordt het verklaard,
dat het antwoord van Amerika aan
Duitschland, dat reeds in het laatst van
de vorige week zou worden verzonden, is
vertraagd. Er heerschte in de regeering
zelf geen eenstemmigheid over de redactie
der nota. Uit het aftreden alleen van den
heer Bryan mag men opmaken, dat de
andere leden van het kabinet, zich scha
ren aan de zijde van den president en hei
is dus te verwachten, dat de nota aan
Duitschland die nu zeker weldra zal wor
den verzonden, vrij scherp zal zijn gestelei
en besliste verklaringen van Duitschland
in zake den duikbootenoorlog en de daarbij
genover do neutrale scheepvaart aan te
mien houding zal verlangen.
Dat de heer Bryan in de door president
Wilson opgestelde nota aanleiding vindt
zich terug te trekken, is een aanwijzing,
dat ditmaal een beslissend antwoord zal
orden verlangd, dat geen andere alter-
atief zal laten, dan öf een toegeven aan
erlangens der Vereenigde Staten óf
een breuk tusschen de groote Republiek en
het Duitsche Rijk.
Men seint uit Washington: Na een
onderhoud met Wilson kondigde I.ansinu
aan, dat de nota die thans is opgemaakt!
Woensdagmiddag zou worden doorgezonden
en Vrijdagmorgen aan de bladen der Ver-
eenigde Staten ter publicatie zal worden
gegeven. Met de publicatie zal niet wor
den gewacht, tot van de ontvangst te
Berlijn is kennis gegeven.
De Amerikaansche pers.
He meerderheid van de ochtendbladen
meenen dat Bryoms aftreden op èen ver
keerd oogenb ik geschiedt, daar, terwijl
hij den stap doet tengevolge van ziin
haivstochtelijke, dikwijls ]„,it.e,,ls,>,1-i„i
toewijding aan zijn vredes-dealen, DuHseh.
d,<x'on *ou kunnen beschouwen nis
oen teeken van verdeeldheid van gevoel™
in het land.
Dui'tschiand zou echter geen er gei- fout
kunnen maken, dan door hierop te reke
nen, want het volk is eensgezind in zijn
steun aan de eischen van Wilson, aldufl
seint Reuter uit Washington.
»,wieM-,lSraH Z0Ï': D,'J'ans aftreden ie
gewichtig nieuws, dat tedere man, vrouw
sv-i ln de Ver' statei> kan begrijpen,
wi.son is voornemens den weg te vol
gen, waartoe hij zicli verplichtte door zijn
Bota van Februari en die dringend nood
zakelijk werd door zijn nota van 16 Mei.
VV al, ook de ge-volg en mogen zijn het
land zal vasthouden aan zijn eischen' met
duiktfoZ. d" O0rl08TO6""S door
we schri'ft: B'Ta"s aftreden,
hoe ongelukkig ook, zal de houding van
het vo.k ten opzichte van den president
met wijzigen, evenmin nis do eensgezind
heid xn de openbare meening, die Wilson
nog sterker steunt dan tevo.'en. Nu de
preo.tent do hand aan den ploeg heoft go-
slagen kan hij torngkeeren, tenzij hij van
zijn arbeid succes heoft. Ondanks Bryans
n p'.ich-t zal doen, zooals hij
jpt.
Do Duitsche per9.
„Vossische" veronderstelt dat tus
schen Bryan en Wilson wel overeenstem
ming zou zijn bereikt over to-on on inhoud
der aan Duitschland te richten nnota, maar
dat toen Wilson op gelijken toon aan En
geland een n-ota wilde zenden, Bryan met
zijn bekende voorliefde voor Engeland
daartegen zou hebbeen geopponeerd, van
daar de breuk tusschen Wilson en Bryan.
Misschien zegt liet blad, zul A me ri ka's
houding thans minder Enge'«ch worden,
ial zal ze zeker niet Duitsch of Duitsch-
Amerikaansch zijn, doch r.aar wij hopen,
zuiver Amerikaanse!).
Het „Berliner Tugeb'att" zegt: Men zal
bij ons go-ed doen over het ontslag van
Bryan tot nader order gereserveerd to
spreken. Het is geen geheim, dat de pa
cifistische Bryan niet tot hen behoorde,
die wegens de Lusitania-quaestie de di
plomatieke betrekkingen wilde afbreken»
Hoewol hij ongetwijfeld niet Duitscligezind
is en dikwijls onvriendelijker optrad dan
de professorale Wilson, stuitte iheim met
zijn practlsche staats-man-ervaririg, een in
zijn gevo'gen onoverzienbare politiek.
FEUILLETON.
HEREENIGD.
li
In een gevangen^tent onder gestren-
;e bewaking!
Onverwijld begaf Herbert zich naar do
I©deelde tent, waar twee ech,i!idiwac,hten
pilden, leunende op hun geweren. Zij
brachten het (militair saluut, toen hun
overste naderde.
Is de recruut Guido Rocke in deze
tot? vroeg hij.
Ja, Sir!
Ik zou hem even willen spreken.
Verschooning, Sir, dat is niet mo-
onze bevelen luiden, dat wij in deze
tent niemand mogen toelaten, zelfs geen
officier, indien deze geen schriftelijk bevel
kan toonen van onzen kolonel.
—'Waar is de kolonel?
In zijn tent.
Na verloop van een paar minuten
load Ileibert voor Le Noir, dien hij op
militaire wijze koel het saluut bracht.
Sir, ik kom van u een schriftelijke ver-
[ïuv.niag- verzoeken om den gevangene
Rocke te spreken, .zeide hij.
Hol spijt mij, majoor Greyson, luidde
autweord, te moeten verklaren, dat dit
gaat zeide Le Noir op een toon van
pttendc beleefdheid.
hau heb ik hier verder niets meer te
antwoordde Herbert, terwijl hij de
hl' allerijl sprong, hij in den zadel en
rcc.hUtrceks naar liet hoofdkwartier
n'l'acuhaya, waar de algemeene bevelheb-
zijn kwartier had opgeslagen.
Niet lang daarna kwam hij, terwijl zijn
oogen glansden van voldoening, het kamp
van Le Noir's regiment weer binnengere
den, voorzien van een bevelschrift van de
allerhoogste overheid, hetwelk hem onmid
dellijk toegang verschaft-tot den gevange
ne. Le NOir kon zoo sluw te werk gaan
als hij wilde, hij Greyson zou hem
aan de kaak stellen. De nieuwe schurken
streek zou hem niet gelukken voor niets
-ter wereld!
Toen Herbert binnen in de tent was,
schrikte hij een oogenblik terug voor het
schouwspel, dat zich aan hem vertoonde.
Met het gezicht op den grond lag Guido
daar als een doode op een hoop stroo.
Sinds kolonel Le Noir en kapitein Zuten
hem des morgens vroeg zoo hadden gevon
den, was hij dus nog niet ontwaakt uit den
diepen slaap, die zijn geest gevangen
Het koste Herbert moeite hem wakker te
krijgen, en vervolgens, teen Guido tot het
besef kwam van werkelijkheid, was het of
de smart hem het spreken onmogelijk
maakte. Slechts met moeite gelukte het
I-Ierbert den door oververmoeienis geheel
uitgeputten jongen man ertoe te bewegen
hem te verhalen, wat er gebeurd was, en
met een gevoel van verbittering vernam
Hei-bert, dat kolonel Le Noir den armen
jongen op de schandelijkste wijze had be
handeld, ten einde hem te brengen in een
toestand als deze.
Vrijdagmorgen was Guidó zoo ellendig
geworden en sinds den vorigen Zondag had
zijn doodsvijand hem geen oogenblik rust
gegund, doch hem dag en nacht rusteloos
patrouille- en wachtdiensten laten verrich
ten, zoodat deze toestand van bijna aan
den dood gelijkenden slaap, waarin hij
eindelijk was vervallen, een geheel natuur
lijke was.
Deze mededeelingen ontstaken Herbert
in woede, doch hij bedwong zich. Onbezon
nen handelen kon de zaak van den gevan
gene slechts schaden. Hij moest een mid
del vinden om de macht van zijn ellendigen
tegenstander te vernietigen. Hij trachtte
daarom Guido moed in te spreken en hem
te troosten. Tevergeefs. Guido wist, dat op
de overtreding, waarvan zijn vijand hem
beschuldigde, de doodstraf stond en dat
niets hem daarvan kon redden.
Het hart vervuld met bitterheid, nam
Herbert van den armen jongen afscheid.
Juist toen hij de tent uitging, stond hij
tegenover kolonel Le Noir. Deze werd bleek
tot op zijn lippen, teen hij zag, dat Herbert
bij den gevangene was geweest, en de blik
van triomf, die hem trof uit de oogen van
den jongenman, deed alle slechte eigen
schappen in hem ontwaken met volle
kracht en woestheid. Hoe had hij een oogen
blik kunnen schrikken! Al zou heel de we
reld tegen hem opstaan wraak zou hij
nemen, bloedige wraak; de zoon van Marah
Rocke zou boeten voor het verledene.
Hij kende geen genade.
In zijn hand lag Guido's lót en daarom
had hij tot diens dood besloten. Niets zou
in staat zijn hem te redden hij moest
sterven!
xxxy.
Droef brak de morgen aan, waarop over
Guido Rocke het vonnis geveld zou wor
den. De rechtbank was samengesteld uit
dertien officieren, onder leiding van een
president.
De beschuldiging werd duidelijk geformu
leerd en toegelicht, en even duidelijk droeg
de beschuldigde zijn verdediging voor; de
paragrafen van de wet veroordeelden hem.
De feiten spraken tegen hern.
Toen alle formaliteiten waren verricht
en de gevangene weer uitgeleid was, stond
de voorzitter op en zegde:
Mijne heeren, 't komt rnij voor, dat de
aanklacht zoo eenvoudig is, dat" er geen
lange beraadslaging over noodig is. Ik
stel derhalve voor, dat wij aanstonds over
gaan tot stemming, wat het vonnis be
treft.
Daar niemand eenig bezwaar maakte,
ging de voorzitter o<p emstigen toon
voort:
Ik verzoeik u dus te stemmen. Is de
beschuldigde schuldig of niet?
Er kwam een pauze van eenige secon
den en toen klonk twaalfmaal a/hter el
kaar:
Schuldig!
Doch de dertiende stem, die van majoor
Ilerbert Greyson, deed duidelijk on scherp
een:
Niet 'schuldig! hooren.
Allen keken verbaasd op en sprongen
op van hunne stoelen, sprakeloos van ver
bazing.
De voorzitter was de eerste, die het
woord nam.
Majoor, riep hij uit. Uw uitspraak
staat in de scherpste tegenstelling tot het
feit en tot de wet; zij is ongehoord en eenig
in de geschiedenis der mi-liaire recht
spraak.
En toch blijf ik er bij! antwoordde
Herbert op vasten toon.
Blijft gij er bij? Ond3r eede, Sir?
Onder eede, mijnheer de voorzitter!
Onmogelijk Sir! Wilt gij misschien
beweren, dat de beschuldigde op zijn post
niet geslapen heeft?
Voletreikt nietl In/te gendoel, 3k weet
zeker, dat hij op zijn post geslapen heeft,
ein toch beweer ik, dat hij iniot schuldig is!
Gij spreeikt in raadselen, majoor!
Ik zal u voldoende inlichtingen ge
ven, antwoordde Ilerbert Greyson mot
stoïcijnsche kalmte. Gij hebt de verdedi
ging van den. gevangene gehoord, liet ver
haal van zijn lijden on zijn ellende, en ik
stel mij zeiven borg voor de waaihedd or
van, evenals ik ook bereid ben te bewij
zen, dat de gevangene in zijn positie niet
anders kon doen dam hij gedaan heeft!
De kolonel van zijn regiment is zijn meest
verbitterde, persoonlijke vijand en de ka
pitein .is bet gewillige werktuig van zijn
overste!
Majoor Greyson, wilt gij te kennen
geven, dat er tusschen den kolonel en den
beschuldigde zulk een vijandschap be
stond, dat het gebeurde moet beschouwd
worden als een daad van wraak?
Ik wil dat niet onkel te kennen ge
ven, mijnbeer de voorzitter, doch ik zal u
ook het bewijs er voor leveren» De beschul
digde is een gentleman van afkomst en op
voeding. Ilij is de erfgenaam van een der
meest aanzienlijke bezittingen in Virginia
en de verloofde van bet liefste meisje ter
wereld. In beide Jioedanlgbeden stond hij
kolonel Le Noir in den weg en bedreigdq
diens rijkdom en diens liefde.
(Wordt vervolgd.)
