Aanbestedingen.
OORLOGS-VARIA.
H
s
i
II
1
m
m
§g
Mm
is
m
SPI
:,r
i
lil
m
WM
1
Pen tweede groep van de D.-ateeeling
wordt gevormd door de Metselaars, voor
v.'i<- »:e zachte winter een welkome gele
genheid aanbood om, voor zoover er werk
was, aan den arbeid te blijven. Toch leek
het begin van den oorlogstoestand voor
hen nadeeligcr dan voor de timmerlieden,
daar er in Augustus zich reeds 12 hunner
aanmeldden, in September en October elk
door gevolgd'. Evenals bij de timmerlie
den kwam in November de stroom van
dienstplichtigen onder hen opzetten. Van
de 15 militairen, die onder deze groep val
len, dienden er zich in November alleen
10 aan, zoodat het geheele aantal aanvra
gen voor deze maand tot 18 steeg. In De
cember viel dit getal tot 5, wat ook voor
Januari zoo was. In Februari kwamen er
nog <-n in Maart 3. Na Maart geen meer,
waaruit blijkt, dat er toen weer werk voor
de metselaars was. Di't blijkt evenzeer uit
den staat van afvoeringen voor deze groep
Waren er in *»t begin van Mei reeds 46
hunner afgevoerd, daarvan vielen er op
Maart alleen 13, in April 6 en in 't begin
van Mei 8, terwijl de overigen in nagenoeg
gelijke mate over de maanden verdeeld
v/aren. Onder de 15, die op 1 Mei nog ge.;
steumi werden, waren er 5 in militairen
dienst.
Velen der gesteunde metselaars waren
hij een werkloozenfonds aangesloten, wat
•het Steuncomité ten goede kwam. Tot 1
Mei was deze groep gesteund met een be
drag van ongeveer f 2800. wat voor elk
op gemiddeld f 1.40 pér week uitkomt, dus
ongeveer hetzelfde als voor de timmerlie
den.
Een kleine onderafdeeling der D.-klasse
werdt gevormd d.oor de Voegers, die al
leen goede verdiensten maken, als er veel
gebouwd wordt. Deze waren al vroeg zon
der werk. Van de 9 gesteunden, die tot
hm behoorden, hadden er zich op den
lrfen November reeds 8 aangemeld, waar
van er eerst in Maart 4 afvieleij. terwijl
er in April 1 en in 't. begin van Mei nog
2 afvi;!en. Er moet bij vermeld worden,
dat onder hen 3 dienstplichtigen waren,
waarvan erop 1 Mei nog 1 gesteund werd.
Waar de omstandigheden voor deze mein-
schtn bijzonder ongunstig waren, is het
te begrijpen, dat ze in vergelijking met de
vorige vaklieden het comité op grooter
lasten kwamen te staan. Elk hunner heeft
dan ook gemiddeld f2.25 per week ont
vangen. Aan de heele groep is ruim f650
betaald, alles tot 1 Mei gerekend.
liet was zeker meer geweest, als er on-
dei lier; niet van een werkloozenfonds had
den getrokken.
- ---
ALPHEN.
Vervoeren van rundvee. Gisteravond
is door de politie aan de Lagezijde pro-
es verb a al opgemaakt tegen den land
bouwer 13. wegens bet vervoeren van
rundvee langs de publieke weg.
LEIDERDORP.
Woningbouw. Bij Kon. besluit van 26
Mei is aan de gemeente Leiderdorp verleend
een voorschot uit 's rnfes kas tot een 1 edrag
van ten hoogste van f46,000, ten einde ge
noemde gemeente in staat te stollen een
voorschot van een gelijk bedrag te verleenen
aan de vereeniging „Dorpsbelang" ten behoe
ve van den aankoop voor en den bouw van
24 arbeiderswoningen.'
NIEUW-VENNEP.
Stroopors. Omstreeks Kerstmis werd
uit een griepje van zes stroopers, waarbij de
gebroeders G. en W. VI. zish bevonden, na
bedreiging met woorden, geschoten op het
echtpaar Th., dat in een kapwagen gezeten,
van Nieuw-" c nep huiswaarts keerde. A 1 en
het paard werd in de achterpootcn getroffen.
Uit vrees voor wraak werd over (leze zaak
gezwegen. Thans is het feit ter oore gekomen
van den brigadier-titulair der rijk-veldwaclit
v. d. S., die proces verbaal opmaakte tegen
gen G. VI. wegens moordaanslag en tegen
W. VI. wegens opruiing.
NOORDWIJKERHOUT.
Broodkaarten. Alhier zijn ingekomen
264 aanvragen om broodkaarten en 37 om
meelkaarten.
Academienieuws.
LEIDEN. Met gunstige» uitslag afgelegd
Lei kandidaats-examen in de Neder-
landsehe letterkunde Mej. M. Verweij,
Noord wijk a/Zee.
L e i (1 e n. Door het College, van regen
ten over de rijkswerkinrichting voor vrou
wen en door den Directeur van het rijks
opvoedingsgesticht werd gisteren aanbe
steed de levering gedurende het 2e half
jaar 1915 van het roggebrood en de aard
appelen, ten dienste van gemelde in rich-
Van alles waL
Gedachten.
Kleingeestige mensehen worden graag
gevleid. Iemand die weinig haar heeft be
steedt gewoonlijk veel zoig aan zijn kuif.
De klacht, die van een opgeruimd ge
moed uitgaat, is onberekenbaar.
Geluk is als ecu mozaïek van duizenden
kleine steentjes, die ieder voor zich wei
nig waarde hebben, maar, op kunstige
wijze vereenfgd, een fraai figuur vormen.
Ge ruimen tijd overlegt men vaak in zijn
zaken of men kiezen „zal" wat men kie
zen „moet".
In een bloemkelk rust de dauwdruppel.
Eveneens slechts dn een zuiver hart de
ware liefde.
Schade aan de telefoon door dieren.
In liet „Journal of the Institution of
Electrical Engineers" worden zeer merk
waardige mededeelingen gedaan omtrent
de schade die in de Tropen aan telefoon
lijnen kan berokkend worden. Olifanten,
giraffen, tot mieren en spinnen toe, allen
dragen op hun wijze een steentje bij tot de
moeite, die de electroteclmische ingenieur
ondervindt bij het oodej-houd der leidin-
tingen. Er waren ingekomen voor beide be
stedingen de volgende inschrijvingen, t.w.:
aardappelen N. van der Vlist f 3.84 per
100 K.G.roggebrood De. Leidsche Brood-,
fabriek f 0.14,5 per K.G.
„Woordjes" over Oud
Roomsch Leiden.
III.
Ten jare dertien-honderd en vijftien werd
de Hooglandsche of Sint-Pancratius-kerk
ingewijd. Oorspronkelijk was zij op het
Hoogeland een houten Bijkerk geweest,
waarover de Leiderdorpsche parochiekerk
de zoogenaamde Moederkerk was, want
men houde er rekening mede dat onze stad
behalve het oude Leiden rond de Pieters
kerk enz. als onafhankelijke buren nog de
Burgt had, en de Leiderdorpsche kerk op
het Hoogeland,. alsook dat heel Marendorp
en Lopsen (de gedeelten ten Westen van
Haarlemmerstraat, annex die van de Bees
tenmarkt) als latere stadsdeelen zijn bij
getrokken. 1)
Nooit is echter de Sint-Pancras of Hoog
landsche kerk zóó geworden als onze
Roomsche vaderen hebben bedoeld. Want
deze prachtige dom met de zes-en-dertig
pilaren, haar Noordelijk transept en twee
versierde gevels werd op verre na niet vol
bouwd. Zoodra de wandelaar een eindweegs
buiten de stad naar Sint Pancras omziet,
mist zijn oog aan deze Kerk juist het groot
ste Kruiseinde; voorts ontbreekt de toren
en de binnenbekoepeling is op de helft der
vorige eeuw pas afgemaakt. Men had Sint
Pancras de schoonste kerk van geheel Hol
land willen maken, doch velerlei rampen,
o. a. Hoeksche en Kabeljauwsche burger
twisten hebben dit werk in den weg ge
staan.
Evenwel werd deze Hooglandsche kerk
toch wel Leidens schoonste kerk, wat den
oorspronkelijken luister van bouwwerk in
weelderige Gothiek betreft en ook in Litur
gische glorie. Want zij had een kapittel van
niet minder dan vier-en-twintig domheeren
of collegiale kanunniken tot dagelijksch
zingen der Getijden en Heilige Mis. Valt
toch, volgens het woord der Heilige Schrift,
de vrome nog zevenmaal daags, de Sint-
Pancras mocht een ander woord der
Schriftuur, eenwen lang, iederen dag als
eerherstel herhalen. En dat woord luidt
aldus: „Zevenmalen daags heb ik U o God,
(door mijn koordienst) lof toegezongen.
En dat deze kerk met hare vele altaren
en prebenden (van welke Philippus van
Leiden een groot stichter heet) aan Sint
Pancratius werd toegewijd, lag voor de
hand. Relieken toch van dezen Gosterschen
jongeling, die te Rome onder keizer Decius
voor het Christengeloof als martelaar is
gevallen, werden later naar onze Noorder
streken vervoerd, o. a. naar Keulen en ook
naar Utrecht, waar Sint Pancras-dag een
feestdag onder het Christenvolk is geweest.
Daar de devotie voor Sint Pancratius dus
een oud-Hollandsche devotie is geweest, en
het zoogenaamde „Berderen-huis" of oude
houten Pancr as-kerk je reeds aan Sint Pan
cratius was toegewijd, werd de nieuwe tem
pel op het Hoogeland andermaal onder
zij"he bescherming opgebouwd en wel met
zulke geloofsvervoering, dat bij het begin
van het werk vroolijke muziek der werklie
den naar dit hun heilig „karwei" bege
leidde.
De Lieve-Vrouwe-kerk lag in Marendorp,
onder Oegstgeester geestelijk rechtsgebied,
al kwam haar voorgevel uit aan de Haar
lemmerstraat eventjes voorbij de tegen
woordige Brandewijnsteeg. 2) Omtrent het
jaar dertien-honderd-drie-en-zestig, zoo
leest men in de BataviaSacra, werd
de kapel, welke te Leiden in Marendorp
bestond onder de parochie van Oegstgeest
daarvan afgetrokken, en zij is als eigene
parochiekerk gesticht. Het verzoek daartoe
ging uit van Heer Hendrik Spikers, ziel
zorger der Oegstgeester kerk met consent
van abdis Clarissa van Scheijnen, welke,
van oudsher het vergeven of benoemen voor
de Oegstgeester kerk (onder overeenkomst
der overheid) bezat, in hare qualiteit van
abdis der Rijnsburgsche abtdij.
Ten jare dertien-honderd-vijf-en-zestig is
het inwijdingsfeest van deze kerk der Aller
heiligste Maagd te Leiden op Zondag na
Maria-Hemelvaarts-dag gevierd. En zij
was, zoo zegt ile Batavia Sacra, wel
geen breede en verhevene tempel, maar
onder het vurig geloof onze vaderen, werd
zij toch heerlijk versierd. Zij had als tot
naaste buren de drie kloosters van Sint
Michael, van Sinte Ursula en van Sinte
Agnes, van welke Godshuizen, de Sint
Ursula-stegen en evenzoo de Agnieten-ste-
gen nog heden ten dage de gedachtenis
levendig houden. Aan een altaar van Sinte
Catharina in de Lieve Vrouwe Kerk was
Olifanten en giraffen, vooral de laat-
st-en hebben niet het benul om hun lange
hails te buigen als de draden hen in den
weg zitten; zij loopen er finaal doorheen,
telefoonpalen en alles mee tegen den grond
sleepend. De mieren doen hun uiterste
best om palen en instrumentkasten klein
te krijgen, alleen teakhout is veilig voor
ze, terwijl de spinnen met behulp van
hun. webben alle isolatie denkbeeldig ma
ken. Verder gebruiken wilde bijen een
schakelbord, dat zich in een kast bevindt
nog wel eens als korf, waarbij de entree
door het sleutelgat geschiedt.
Een zeer vreemde plaats.
Indien men Universal City, gelegen in
de San Fernando Vallei, in Californië be
zoekt, weet men niet of men waakt of
droomt. Van welken kant men de stad
(van een 1500 inwoners) ingaat, krijgt men
een absoluut anderen indruk; soms zelfs
kan het gebeuren, dat mèn, de stad even
verlaten hebbend, haar niet weder her
kent bij terugkomst. Het is n.l. een plaats
waar bioscoopfilms gemaakt worden. Elk
huis heeft, van verschillende kanten ge
zien, een verschillend uiterlijk. Bovendien
wordt in een ommezientje de kleur en het
bouwwerk zelf. zoo noodig, nog veranderd.
Ce meest .uiteenlopende zaken zijn er
eene vikarie, die nog ln 1506 door de Tet
rode's was gesticht. Een gedeelte muur
werk der achterzij van de kerk eindelijk is
nog aan het Vrouwenkerkhof en Brande
wijnsteeg te onderscheiden.
Dit drietal Sint Pieterskerk, Sint Pan
cras of Hooglandsche kerk en Lieve Vrouvve-
kerk waren in het oude Roomsche Lei
den de groote parochiale kerken.
Een heirleger van ziekenhuizen en van
kloosters en een kapel op de Vischmarkt
dienden hierbij der devotie onzer vaderen.
Daarover iets in een volgend woordje.
1) Vier groote uitleggingen had Leiden.
Marendorp binnen de Oude Vest was van
oude samenvoeging. De Jan-Vossensteeg
heet naar Jan Vos, Schout van Marendorp.
2) De kerk aan de Hartebrug dateert van
onze tijden, al vervangt zij de oude Lieve
Vrouwekerk.
Uit de Pers.
Geheime bedoelingen.
„De Telegraaf" schrijft:
„De Tijd" beweert, dat',,De Telegraaf"
het eenige groote blad is, dat zich kant
tegen het tijdelijk gezantschap bij den H.
Stoel. De heer en moesten beter weten. Wij
zijn niet tegen het gezantschap, als het
strekken kan ter versterking van Neder
lands positie bij de vredesonderhandelin
gen, doch wij zullen ons uit alle macht
er tegen verzetten, als het dienen moet om
kruiersdiensten te verrichten voor Duitsch-
land en Oostenrijk. En dat dit niet de ge
heime bedoeling is wij zijn er niet geheel
zeker van, gezien de vorige gelegenheden,
waarbij onze Regeering, dwars tegen de
hooggeprezen neutraliteit in, zich voor
dergelijke handlangersdiensten heeft laten
gebruiken."
„De Tijd" teekent hierbij aan:
Uit het niet citeeren door het blad van
hetgeen wij schreven en uit een plompe
personaliteit, die het aan zijn antwoord
toevoegt, blijkt voldoende, dat „De Tele
graaf" zich in een verlegenheid heeft ge
bracht, waar hij niet uit kan. „Wij zijn
niet tegen het gezantschap", heet het nu,
maar wij zijn er wel tegen, alsen dan
volgt de onderstelling van een „geheime
bedoeling", waarvan het blad nog ,,niet
geheel zeker" is, dat zij er echter zit.
Rechtvaardigt dit niet volkomen den ge
ringen dunk, dien wij en ook het publiek
hebben van den ernst bij de leiding van
„De Telegraaf"? Van het recht, om nu ook
van een „geheime bedoeling" bij zijn re
dactie -te spreken, willen ,wij geen gebruik
maken en gelooven daar ook niet aan. „De
Telegraaf" is evenwel bekend om zijn re
laties, waardoor hij vaak inzage krijgt van
stukken, die een ander niet te zien krijgt.
Misschien weet hij dus van die „geheime"
bedoelingen" iets meer. Maar dan voor den
dag er mee of anders zwijgen en geen
onzin vertellen!
In de afdeelingen der Tweede Kamer zijn
wel eenige vragen om opheldering aan de
Regeering gesteld, maar op het excentrieke
denkbeeld, dat zij „kruiersdiensten" voor
Duitschland en Oostenrijk zou willen ver
richten, is blijkbaar niemand gekomen dan
„,De Telegraaf"
De Katholieken en de algemeene
dienstplicht.
Als een der voorname redenen die voor
algemeenen dienstplicht pleiten, geldt voor
het dagblad de „Tijd" een wegnemen van
de onbillijkheid, die thans tijdens de lang
durige mobilisatie sterk uitkomt.
„Hadden wij algemeenen dienstplicht,
dan zouden meerdere jongeren enkele
maanden, die allen aan het vaderland zou
den hebben te geven, onder de wapenen
zijn geweest, maar dan zouden we, even
veel geoefende mannen onder de wapenen
houdende als thans, een groot deel der
ouderen aan hun gezin en aan hun werk
kring kunnen teruggeven. Wij zouden
daarbij het groote voordeel hebben, dat
voor personen van één leeftijd de strijd om
het bestaan en om een plaats in de maat
schappij niet door den dienstplicht ongelijk
werd. De mobilisatie zou dan ook, naar
onze stellige overtuiging, een minder zwa-
ren druk op onze bevolking hebben gelegd,
indien wij reeds vooraf eenige jaren den
algemeenen dienstplicht hadden gehad."
Dan is er een reden van hoogeren aard.
De „Tijd" wijst op België: wie onzer heeft
zich niet geërgerd, wanneer hij onder de
duizenden Belgische vluchtelingen ontel
baar gezonde, krachtige, flinke jonge man
nen zag, die in niets doen huiten hun va
derland verbleven, in een tijd dat het om
zijn bestaan den geweldigsten strijd voer
de, dien misschien ooit een land voor zijn
onafhankelijkheid streed. Welnu, hetzelfde
zou men bij ons gezien hebben, indien wij,
te vinden: een geheele Indianenstam,
Olympische racewagens, krokodillen, berg
leeuwen, pythons, cobra's, krachtmen
sehén, cow-bov's, Arabische hengsten, ka-
meelen enz. enz.
Men kan hier den geheelen „Duizend en
één Nacht" doormaken, zoo. men 'wil.
Kraaien en raven op het slagveld.
Wederzijds hebben de vechtende volke
ren elkaar beschuldigd, gruweldaden te
verrichten met de gewonden en lijken van
het slagveld. Men verweet elkaar o.a. het
uitsteken der oog en. Onlangs 'heeft men
echter ontdekt, dat hier niet menschen,
doch vogels, kraaien, raven en andere
aasvogels aan het werk geweest waren.
De dieren wierpen zich natuurlijk het
eerst op liet onbedekte deel van het li
chaam, het hoofd en daarvan worden de
weeke oogen al spoedig hun prooi. Sol
daten, die dit weten, bedekken het hoofd
van hun gevallen kameraad dan ook.
Geen spionnage, toch strafbaar.
De coiffeur A, v. D., een Nederlander,
werd te Düsseldorf, als verdacht van spion
nage, gearresteerd, omdat hij schriftelijke
mededeelingen in zijn das genaaid had
en deze voor een Nederlandsche firma
naai; Antwerpen wilile overbrengen, Het
als België, dadelijk in oorlog waren ga-
raakt.
„Wij kunnen dan ook nog begrijpen,
dat men van geen algemeenen dienstplicht
wil weten, maar wij begrijpen niet, hoe
men kan zeggen, dat het thans niet de
tiicl is om er over te praten. Indien ooit
dan is het nu tijd, althans indien de mili
taire overheid zich in staat acht, de meer
dere jongelui voor opleiding te ontvan
gen. Wie durft zeggen hoe lang ce oorlog
nog duren zal? Het is bakend dat èn in
Duitschland èn in Frankrijk msn reeds
alles gereed heeft voor de uitrusting der
troepen in den aanstaanden winter. Wie
gelooft dat een der hoofdsLrijders de wa
penen zal neerleggen, andei-s don gedwon
gen en wanneer zal het oogenfcltk van
dien dwang aanbreken? Dat Duitaqbl&nd
uit te hongeren is, gelooft vermoedelijk
niemand meer. Het kan dus wel twee,
drie jaren duren, het zal menscJiolijber-
w?jze minstens nog een jaar vragen eer
de vrede komt. Wie durft bij alle verwik
kelingen, waarvan wij nog dagelijks ge
tuigen zijn en gedachtig dat dé' kat, die in
het nauw raakt, de dwaaste sprongen
doet, voorspellen dat wij niet in den oorlog
zullen betrokken worden? En daarom: wil
men den alg. dienstplicht ooit, dan nu en
niet later. Duurt de oorlog lang, dan zal
hij, ook wanneer wij er buiten blijven en
alleen behoeven gemobiliseerd te zijn, ons
in staat stellen de ouderen door jongeren
te vervangen en worden wij nog in den
krijg betrokken, dan zal hij maken, dat
wij ons althans niet meer te verwijten
hebben dan thans.
Wij zeggen dit anes in de veronderstel
ling, dat de Regeering zich gedrongen ziet
met een voorstel tot afschaffing van den
broederdienst te komen. Indien zij, die
beter dan wij de behoeften kent, den alge
meenen dienstplicht niet noodig of niet
gewenseht acht, dan willen wij het niet
beter weten dan zij. Wij zouden een en
ander dan ook niet hebben geschrevn, in
dien niet van meerdere kanten reeds stem
ming werd gemaakt tegen een voorstel tot
invoering van den algemeenen dienst
plicht. Om de balans in evenwicht te hou
den, hebben wij gemeend, de zaak eens
van een anderen kant te moeten bezien,
in de hoop, dat door de zaak van alle zij
den te bekijken, een onbevangen oordeel
bij Regeering en Volksvertegenwoordiging
en in het bijzonder bij de katholieke
Staatspartij, in welke wij alle vertrouwen
stellen moge leiden tot een beslissing,
die het meeste is in 's lands belang."
Edele harten.
Een ernstig gewonde soldaat uit Praag,
die in een hospitaal te Weenen ligt, heeft
dezer dagen een gebeurtenis verteld uit
de zware gevechten in de Karpathen, die
den Weenschen correspondent van den
„Berliner Lokal Anzéiger" ter oore geko
men is.
„De hospitaalsoldaten waren ver achter
ons gebleven. Wij hadden de Russen voor
ons uitgedreven, doch op een begroeide
helling, die eeen buiging van den weg on
zichtbaar maakte, hadden de Russen
zich weer vast gezet. Toen wij hen einde
lijk ook van hier verdreven hadden, begre
pen wij, waarom ;jj zich zoo hardnekkig
verdedigd hadden.
Hier stond een armzalig Roetheensch
huisje, in vredestijds waarschijnlijk een
herberg van "houtvellers en vrachtrijders.
De Russen hadden deze hut graag gehou
den voor den bitter kouden nacht. In het
laatste gevecht om dit huis kreeg ik een
schot in het been en van ons toch reeds
sterk gedund troepje waren er velen in de
metershooge sneeuw blijven liggen. Op het
kritieke oogenblik kwam een afdeeling
Duitsche infanterie, die de Russen van
den overkant in de flank aanviel.
Het huisje Bleef in ons bezit. De Duit-
schers droegen ons, gewonde Oostenrij
kers, naar binnen, en legden ons zoo
goed en kwaad het ging, op een rij op den
leemen vloer. In een hoek van de kamer,
de eenige in het huis, lag op gedroogde
bladeren, een jammerende Roetheensche
vrqjiw, met groote oogen, die van koorts
glansden, en waaruit een verschrikkelijke
angst sprak, want hare ure was gekomen.
Toen brachten twee Duitschers een door
het hoofd geschoten Rus binnen.
„Er uit!" zei een van de Duitschers;
doch de andere schudde van neen. En de
Rus werd zacht gelegd op het kostelijke
leger, dat voor ons bestemd geweest was.
Spoedig daarop, vertelde de soldaat,
terwijl de Duitschers zoo goed het ging
voor ons zorgden, zag ik, wat ik wel hon
derdmaal geweten, gehoord en gelezen
heb en dat me nu, na deze gebeurtenis
nader ingestelde onderzoek bracht intus-
schen aan 't licht, dat 't hier niet betrof
spionnage, doch deze schrifturen alleen
op den handel der bedoelde firma betrek
king hadden. De man werd derhalve ver
volgd wegens vervoer van schrifturen op
verboden wijze en handelen in strijd met
de voor de veiligheid des lands gegeven
voorschriften en veroordeeld tot drie maan
den gevangenisstraf.
De laatste Indiaan van Californië.
In de stad Oroville, in de buurt van San
Francisco, leeft de laatste Califoraische
Indiaan. Enkele jaren geleden werd hij
door verdwaalde jagers in de dalen der
Nevada ontdekt; vermagerd, uitgeput als
hij was, trachtte hij zich nog voor zijn
medeinensehen te verbergen. Niemand
kon met hem spreken, omdat hij noch de
taal der blanken noch een der bekende
Indianentalen sprak. Aan zijn lot over
laten wilde men hem niet. Daarom bracht
men hem naar Oroville, waar hij aanvan
kelijk in gevangenschap leefde, tot hij zoo
veel Engelsch had geleerd, dat men hem
verstaan kon. Nu pas heeft de Indiaan
zooveel vertrouwen in zijn beschermers,
dat hij een on ander meedeelt over zijn
afkomst en zijn leven. Hij noemt zichzelf
de laatste der Indianenstam Yali, die
toclï 'voor altijd zal bijblijven, dat het
nieuwe leven in deze wereld den dood te
gemoet treedt.
Ik zag, hoe de Rus plotseling met een
diepe zucht de armen uitspreidde, en hoor
de op hetzelfde oogenblik den levengeven-
den kreet van de Roetheensche vrouw.
Een van de Duitsche soldaten, wier ge
weren nog warm van het schieten in een
hoek van de kamer stonden, trad met een
uitdrukking van jongensachtige schaamte
in de cogen, van het leger der vrouw terug
en ik hoorde de woorden: „Wanneer de
hospitaalsoldaten toch maar wilden ko
men, opdat het arme wurm niet ten
gronde gaat!" De man nam een kroes
thee, die een hunner gekookt had in den
boven het vuur hangenden ketel, en hield
dc kroes aan de lippen van de vrouw.
Ik weet niet, of de Duitscher den blik.
begrepen heeft uit haar oogen. Ik heb het
begrepen. Had ze te voren angstig geke
ken, thans was ze een en al dankbaarheid.
En verbazing, verbazing over de soldaten,
van wie een paar uur te voren de Russen
misschien nog verteld hadden, dat zij alle
menschen tot bloedens martelen. Buiten
in het bosch klonken de geweerschoten,
die de Russen nagezonden werden. En de
leemen vloer van de hut, waarop wij la
gen, trilde onder de doffe slagen van het
geschut, dat aan den anderen kant van
den berg vuurde.
Schaakrubriek.
Oplossing van Probleem 230 is Dg5.
Goede oplossingen ontvangen van: R.
Paulides, Leiden; A. van Hameren, Veur;
Schaaklust te Z.: E. de Ruiter Oegstgeest;
J. Heemskerk, Roelofarendsveen.
Oplossing Dg7 wordt weerlegd door
Lb6 en Dd2+ door Pc3. Schaak bieden bij
den eersten zet wordt bij een correct Pro
bleem nooit aangetroffen.
Prcbteem 233 van Schaaktest te Z.
ZWART.
WM
fm f
•St
mm
WIT.
Stand der stukken:
Wit: Ke2, Da5. Lh3, Pd5, pion e3.
Zwart: Ke4,De7, Lg8, Pa4, pionnen a6,
b2, e5.
Mat in twee zetten.
Oplossingen worden ingewacht tot Za
terdag 19 Juni 1915 aan het Bureau van de
„Leidsche Courant", Leiden.
Marktberichten.
LEEUWARDEN, 4 Juni. Yee. Ter markt zijn
heden aangevoerd: 80 stieren f80840,
ossen, f00285 vette koeien f215340,
per V2 K. G. 44-48 et., 605 melk- en kalf-
koeien f 170—280, 95 pinken f 65—100, 80
vette kalveren f 5575, per V2 K- CL 4555
ct., graskalveren f234 nuchtere
dito f 10 a 16, 905 vette schapen f 3045,
545 weideschapen f1826, 629 lammeren
f 14 a 16, 145 vette varkens f 93100, per
K.G. 42—44 ct., 123magere varkens f3540,
749 vette biggen f 6370, idem voor de Lon-
densche markt per V2 K.G. 3739 ct., 416
kleine biggen f914.
Totaal aangevoerd 4891 stuks vee.
LOOSDUINEN, 3 Juni. Groenten. In de
heden gehouden veilingen zijn betaald voor:
Eng. kaskomkommers le soort f7.7.20, 2e
soort f4.o0—4.70, 3e soort f 0.00-0.— p. 100
stuks; salade le soort f0.300.45, 2e soort
f0.050.25per 100 krop; peen le 9. 1'6.20,
8.50, 2e s. f4.5.60; radijs f0.0.
prei f 0.00 0.00selderij f0.701.rabarber
f 1.70-3.20; raapstelen f 0.00 0.00, alles 100 bos;
kroten f0.0.per ben; spinazie f0.31—-
0.43; stoofsla f 0.000.0; komkommers-tok
f0.45—0.65 per mand. peterselie f 0.00—0.00
per 100 bos, postelein f0.260.49 por mand.
Rijen Komkommers le soort f6.7.30, 2e
soort f45.3e s. f2.30 3.90 Gele komkom
mers lc s. f 6.10-8.30 2e f 4-5.70 p. 100 st. Zuring
fO.OO0.00Bloemkool les. f 11,2(1--18,30, 2cs.
4.409.60 p. 100 st.tomaten le s. f3689.80 2e
soort f31.30—29, 3e sooit f9—15 per 50 K.G.
Erwten fl.25 per mand.
Aanvoer: 33,735 krop salade, 59,728 kom
kommers, ben spinazie,bos peen,
30,642 Bloemkoolen. Handel traag.
voor de op,trekkende blanken naar de on-
herbergzamste oorden van heit gebergte
vluchtten, en daar onder den grond hol-
woningen zocht toen geen enkel hoekje
van het gebergte door de vreemde mannen
gespaard werd. Herhaalde malen heeft
hij zijn omgeving nu al den weg gewezen
in de rotsachtige holen en groeven, waar
heen hij en zijn stamgenooten vluchtvn.
Men heeft hem echter nog niet zoover ge
kregen. dat hij van de zeden en gebruiken
van zijn stam vertelt. Het kan zijn, dat
ihii de wraak der dooden vreest; we'diebt
is het de aangeboren trots, een kenmerk
van vele "Indianenstammen.
Aardappel-vraagstuk.
Een klasse-onderwijzer laat de kinderen
uit het (hoofd rekenen en geeft- de volgen
de som op: Een moeder heeft vijf kinderen
maar ze heeft slechts vier gekookte aard
appelen om onder haar kinderen te ver-
deelen, hoe moet ze dit doen?
De kinderen zitten ingespannen te den
ken; tot de kleine Lewietje op de voorste
rij z'n vingertje omhoog steekt.
„W-el?" vraag ik.
„Laat de moeder d'r aardappels eerst
fijn kneuren, en er dan vijf porties van
maken!" „Hbld."
