17 De Oorlog. e© JAARGANG BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN, Interc. Telefoon 935. - Postbus 6. CIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden IO cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 27a cent, mot Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent MAANDAG MEI. I9I5. Do ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regol meer 15 coat ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel moer 30 cent, n?"t gratie bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote lettere naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, i6dore rega! meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Kuop- eu Verkoop (geen Kandels-Adverientiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meor 5 cent. 115 I Uit Rome wordt gemeld, dat de Koning het ontslag van het minisisrie Salandra niet heeft aangenomen en dat het geheels ministerie aanblijft. Oproer in Portugal. Hei Deensche stoomschip „Martha" werd door een Duitsche duik boot in den grond geboord. Het Zweed- sche stoomschip „Bjurn" werd naar Hamburg opgebracht. Een Duitsche sikboot zou zijn gezien in de Middel- landsche Zee. Het Italiaansch ministerie Salandra blijft. Door het aftreden van het ministerie Sa landra, tengevolge van den ijver van Gio- iitti om de handhaving der neutraliteit van Italië te doen voortduren, werd gegronde verwachting gekoe-sterd dat de vredespo litiek het zou winnen van de zucht om door deelneming aan den strijd, aan welke zijde dan ook, een voordeeltje te behalen. Maar nu bereikt ons het bericht, dat de Ko ning het ontslag van het mi- is te rie Salandra niet heeft angenomen. Door het ministerie aan te laten, heeft de Koning, noodgedwongen, Giolitti e. schenen het niet aan te durven een iw ministerie te vormen zijn goed keuring gehecht aan het duidelijk-waar- neembaar streven van dit ministerie om laan den oorlog deel te nemen. En aan welke zijde ïtalië .zal staan, als liet zoo onverantwoordelijk zal handelen om zichzelf, zonder eenige noodzaak, aan de gruwelen van den modernen oorlog -bloot te stellen? De geschiedenis is bekend. Sedert jaren zijn er twee bondgenoot schappen in Europa, die het evenwicht in den poiitieken toestand moeten bewaren... "/Iet Drievoudig Verbond tusschen Duitsch land, Oostenrijk en Italië staat tegenover de Triple Alliantie (wat eigenlijk ook wil liggen: drievoudig verbond) van Rusland, rankrijk en Engeland. liet doel van de leden der beide bondgenootschappen was elkander onderling bij te staan, wanneer de nood aan den man kwam. Doch, toen in Augustus van het vorige jaar Duitsch land en Oostenrijk stondeft tegenover Rus land, Frankrijk en Engeland, zag Italië er je en bezwaar in om zich onzijdig te hou den. En op het oogenblik gaat er zelfs van en' niet onbelangrijk gedeelte van het ütaliaansche volk een krachtige drang uit, -lm, met terzijdestelling van het gegeven ivoord, den bondgenoot, Oostenrijk, in den mg aan te valLen. Op aandrang van Duitschland heeft Oostenrijk Italië willen tevreden stellen door het een stuk grondge bied, dat het gaarne bij zich zag ingelijfd, |aan te bieden. Doch... de gever wordt nu met de wapenen bedreigd, omdat het ge schenk niet groot genoeg was. Kabinefs-crisis in Portugal. U.vt Lissabon wordt d.d. 15 Mei geseind, dat een oproerige beweging geleid wordt door een eskader, dat' op de Tag ligt en 'de stad (heeft gebombardeerd. Er moeten vele slachtoffers gevallen zijn, terwijl ook de aangerichte schade zeer groot heet. Naar verluidt, as de commandant van de kruiser ,,Vasco de Gama" vermoord. Het leger en het garnizoen van Lissabon zijn nog steeds trouw aan president de Arriagia. Een radio-telegram uit Lissabon d.d. 16 Mei meldt, dat de opstand is onderdrukt. Kapitein Maritius Lima nam liet comman ds over de republi'keinsche troepen. Naar aanleiding van bovenstaande be richten deelt de Portugeesche legatie te 's-Gravenlhage ihet volgende mede: Tengevolge van een volksbeweging, bij welke zich leger en vloot hebben aangeslo ten, heeft de regeering van generaal Pi- mente de Castro haar ontslag bij den pre sident der republiek, de-n heer Manuel d'Arriaga, ingediend, die de opUraeht tot het vormen van een nieuw kabinet heeft opgedragen aan den heer Joao Clhagas. Het nieuwe ministerie is samengesteld als volgt: Voorzitter van den ministerraad en mi nister van BmnenlancLsche Zaken: Joao -Chagas. Minister van Justitie: Paul Talcao. Minister van Financiën: Barros Queirez. Minister van Oorlog: Bazilio Teles. Minister van Marine: Fernandez Costa. Minister van Buitenlandsche Zaken: Alvez Veiga (thans gezant van Portugal in België). Minister van Openbare Werken: Magal- haes Lima. Minister van Koloniën: Jonge Pereira. Minister van Onderwijs: Jose de Castro. -Opdat men niet gelooven moge, dat be doelde beweging voortspruit uit een min der normale werking van den republikein- schen rogeeringsraad, brengt de legatie in herinnering, dat het kabinet van gene raal Punenta de Castro de bijeenkomst van het parlement had verhinderd. Hij kondigde als dictator maatregelen af, die uitsluitend tot de bevoegdheid van het parlement behooren, met name: de am nestie voor royalisten, die tegen de repu bliek hebeen samengespannen; de hervor ming van de kieswet; het wegzenden van de door het volk gekozen gemeen traden en hunne vervanging door administratieve commissies; het afzetten van republikein- sche ambtenaren, enz., enz. Alle republikemsche partijen protesteer den sedert eenigen tijd tegen dezen ab normale® stand van zaken, die meer en meer verergerde en cLie ten slotte leidde tot de beweging door $e legatie in den aanhef va® dit communiqué bedoeld. De Amerikaansche Nofa. Volgens de „Associated Press" kan de hoofdinhoud van de Amerikaansche nota aan Duitschland onder 9 punten gebracht worden. •a. De V. S. vestigen de aandacht op ver schillende voorvallen als het doen zinken van de Falaba en den dood van mr. Thras her; den aanval van Duitsche vliegeniers op de Cushing; het torpedeeren zonder waarschuwing van de Gulflight, terwijl dit schip de Amerikaansche vlag voerde, en eindelijk het torpedeeren zonder waar schuwing van de Lusitania, waardoor meer dan 100 Amerikanen het leven ver loren. b. Deze daden worden onverdedigbaar voor de Internationale Wetgeving ver klaard. De V. S. wijzen er op, dat zij nooit aan Duitschland het recht toekenden zóó te handelen en de Keizerlijke regeering waarschuwde®, dat zij strikt verantwoor delijk zou worden gehouden voor aanvallen op Amerikaansche schepen en levens. Een strikte verantwoording wordt van Duitsch land gevraagd. c. De gewone financieele schadevergoe ding zal gezocht worden, hoewel Duitsch land werd herinnerd, dat geen schadever goeding de verloren levens kan teruggeven d. Betuigen va® leedwezen zijn waarde loos, tenzij zij vergezeld gaan van een sta king van maatregelen, welke de levens van non-combattanten in.gevaar brengen. e. Het recht van de neutralen om over elk deel van de zeeën te varen wordt opge- ëischt. f. In den naam van menschelijkheid en internationale wet vragen de V. S. een waarborg, dat deze rechten geëerbiedigd- zullen worden en dat de aanvallen op koop vaardijschepen, die non-combattanten ver voeren, niet zullen worden herhaald. g. Het geven van waarschuwingen aan 't Amer. publiek zonder dat het officieel aan de Amer. regeering wordt besproken en opgemerkt, dat kennisgeving van het voornemen een onwettige daad te begaan nooit die daad kan wettigen. h. Verondersteld wordt, dat het nooit de bedoeling der Duitsche regeering geweest kan zijn, onschuldige levens te vernietigen en dat daarom de commandanten der duik- booten hun bevelen verkeerd moeten begre pen hebben. De regeering der V. S. hoopt in deze juist te zien en ze vernacht, dat een ophouden der onwettige praktijken e; het gevolg van zal zijn. i. De aandacht der Duitsche regeering wordt gevestigd op den ernst van regeering en volk van de V. S. en de nota maakt duidelijk, dat de V. S. niets ongedaan wil len laten, hetzij door diplomatieke of ande re actie, om Duitschland tot inwilliging der verzoeken te bewegen. Van hef Westelijk oorlogs terrein. Van het Westelijk oorlogaterrein is thans weinig nieuws. Hiier en daar werden ge vechten geleverd1, die echter geen beslis sing brachten. Het Duitsche hoofdkwartier meldt d.d. 16 Mei: Ten Noorden va® Yperen vallen zwarte troepen sedert (gistermiddag zonder eenjge égards voor eigen verliezen de Duitsche stellingen ten Westen van het kanaal van Yperen aan, bij Steenstraete en Het Sas. Bij 'het Sas werden alle aanvallen afge slagen, bij Steenstraete duurt de strijd nog voort. Ten Z.W. van Rijssel rukten de Engel- schen na een sterke voorbereiding door de artillerie op tegen de Duitsche stelling ten Zuiden van Neuchaitel. De infanterie- aanval, die op de meeste plaatsen reeds is afgeslagen, wordt op enkele plaatsen nog voortgezet. Meer zuidelijk aan beide zijden van den Loretteheuvel en bij Souchez, evenals ten Noorden van Ahrecht bij Neuville, werden nieuwe Fransche aanvallen gebroken door het Duiiische vuur. De Franschen leden bijzonder zware verliezen bij den Lorette heuvel, bij Souchez-en Neuville. Ten Westen van de Argonnen stelden de Duitschers zich 's avonds dn het bezit van een sterk Fransch steunpunt, 300 M. breed en 200 M. diep, ten noorden van Ville sur Tourbes en handhaafden dit punt tegen drie aanvallen der Franschen, die voor hen met groote verliezen ge paard gingen. Veel materiaal en 30 ge vangenen vielen in Duitsche handen. Tusschen de Maas en de Moezel werden over het geheel e front levendige artille riegevechten geleverd. Tot infanteriege- vechten kwam het slechte bij Westzande in het Bois le Prêtre, waar de strijd nog niet is geëindigd. Maarschalk Frensch meldt in zijn com muniqué van dien zelfden dag: Bij een succesvollen aanval van het eerste leger tusschen Richebourg, Lavone en Festubert werd de Duitsche linie voor het grootste gedeelte over een front van twee mijten doorgebroken. De aanval begon te middernacht ten Zusden van Richebourg en Lavone, waar de Engelschen twee opeenvolgende linden loopgraven namen over een front van 1800 yards. Een mijl zuidelijker werden bij een nieuwen aanval 1200 yards loopgraven ge nomen en het succes werd 600 yards zui delijk uitgebreid. Hier bereikten de En- gelsohen Festubert en drongen bijna een mijl in de Duitsche liniën. Het gevecht wordt voortgezet ten gunste van de En gelschen. Verder is het de laatste 48 uur overal rustig. Van het Oostelijk oorlogs terrein. Officieel wordt. d.d. 16 Mei uit Wcenen gemeld: In Russisch-Polen zetten de Duitsch- Oostenrijksche troepen ten Zuiden van de Beneden-Pilitsa de vervolging voort en hebbe® het bergland van Kjeltsy lot aan den bovenloop van de Kamenna (een zij rivier van de Weïchse!) van Russen be vrijd, verder drongen zij voorwaarts ten Noorden van Kliimontow aan de San. Op het gedeelte PrudnikPrzemysl werden Russische achterhoeden van den westelij ken oever der rivier teruggeworpen en hierbij vele gevangenen gemaakt. De uit de Woud-Karpathen voorwaarts- gedrongen legers zetten hun opmarsch voort. Een sterke Russische achterhoede werd gisteren in de omgeving van de Magiera- hoogte uiteengedreven. Zeven stukken ge schut en 11 machinegeweren werden ver overd, meer dan duizend gevangenen ge maakt. De Oostenrijksche troepen trek ken in den middag met trompetgeschal en jubelend ingehaald Sambor binnen. In Zuidoost Galicië weiden ten Noorden van Kolomea nieuwe aanvallen van de Russen afgeslagen en deze een steunpunt ontnomen. Meer naar beneden aan de Pruth tot aan de rijksgrens is het be trekkelijk rustig. Verschillende Oorlogs berichten. Rapport van den onderzeeër, die de Lu sitania in den grond boorde. Uit het rapport van de onderzeeboot die de- „Lu sitania" deed zinken, dat Wolff" uit Ber lijn seint, blijkt 't volgende: De boot kreeg een stoomschip in zicht, dat geen vlag voerde, op den 7en Mei te 2.20 uur n.m. bij de zuidkust van Ierland, gedurende mooi, helder weder. Te 3.10 schoot zij „één" torpedo af op do „Lusitan/ia", die aan stuurboordzijde ter hoogte van de commandobrug trof. Op do ontploffing van de torpedo volgde on middellijk een andere explosie van lijzon der groote heftigheid. De stoomer helde snel naar stuurboord over en begon te zin ken. De oorzaak van de tweede ontplof fing moet verklaard worden door het ontbranden van de in het schip aanwezige hoeveelheid munitie. De Cunard-booten zullen wel varen. De „Cunard" Maatschappij deelt in de Engolsche bladen mede, dat de berichten onlangs, vermoedelijk uit Duitsche bron, gepubliceerd dat de maatschappij haar vaaiten geheel had stopgezet, onjuist zijn. De „Lusitania" kan, helaas, niet meea* uitvaren, en de eenige uitreis der „Cu- nard"-booten die moest veranderd worden is die van de „Mauretania" op 29 Mei, doch de reden daarvan is dat er geen voldoend aantal passagiers zich voor do reis had aangemeld. De Londensche politie. De anti-Duit- sche betoogingen vorderen alle krachts inspanning van de politie te Londen. Do extra-reserves zijn moeten opgeroepen wor den en gisterochtend waren/na een spoed- bevel 30,000 politieagenten vóór 7 uur pre sent om verdeeld te worden over de meest rumoerige gedeelten van de wereldstad. Verontwaardigde financiers. De „Ti mes" verneemt uit New-Yotik, dat naar aanleiding van den dood van Vanderbiltt bij den ondergang van de „Lusitania" een groep kapitalisten, die over milliarden be schikken, besloot krachtig de geallieerden te steunen. Een van deze kapitalisten ver klaarde, dat men slechts te zeggen had hoeveel .geld men noodig had en wanneer. Tegenmaatregelen. De „Reichspost" eischt, dat de Oostenrijksche en Duitsche iregeering tegenmaatregelen nemen naar aanleiding van de behandeling van vijan- diige vreemdelingen, in Engeland. Duitsche duikbooten in do Middelland- sche Zee? De Britsche gezant te Athene heeft van den bevelvoerenden admiraal van de Britsche vloot der Dardanellen be richt gekregen over de aanwezigheid van een Duitsche duikboot in de Middelland- sche Zee. De Atiheensche bladen melden dat een Duit&che duikboot bij Kaap Doro op het eiland Euboea is gezien. Zweedsch stoomschip aangehouden. Het Zweedsche stoomschip „Björn" met erts en levensmiddelen voor Londen, werd onderweg aangehouden en naar Hamburg opgebracht, De duikbooten-oorlog. Het Deensche stoomschip „Martihe", 1182 ton groot, is bij Aberdeen door een Duitsche onderzeeër iin den grond geboord. De bemanning werd gered. Een Duitsch transportschip in den grond geboord. Uit Petersburg wordt ge seind: De afdeeling duikbooten van de Oostzeevloot is van den gewonen kruis tocht teruggekeerd. Zij bericht, dat oen der duikbooten tot de flottielje behoorend, op 10 dezer in de nabijheid van Libau een vijandelijk transportschip in den grond boorde, dat door een oorlogsschip werd begeleid. FEUILLETON. HEREENIGD. Ja, Sir, dat is zoo, maar ik spreek van allerlaatste beschikkingen mijns over leden vaders, van de mondelinge beschik kingen, welke hij bekend maalfte aan ?ijn vertrouwden jongen vriend, Ma-ster Rocke, zede KI ara. Mondelinge beschikkingen, bekend gemaakt aan Master Rocke? hernam de kolonel. Zulke beschikkingen moeten be vestigd kunnen worden door getuigen! Dat kan, Sir, antwoordde Klara, koel. Bepaal dus een uur, waarop Master Rocke u kan spreken. Morgen vroeg om tien uur ben ik tot z-jn dienst, antwoordde Le Nóir. Van tien tot dnie uur moet ik mijn 'ijd wijden aan de zieken van Dokter Day, zeide Gu.lio op zeer bescheiden toon. —Op elk ander uur, vroeger of later, ben tot uw dienst, Sir. De kolonel was door dit antwoord blijk bar ontstemd," doch hield zich goed en unAwoordde spottend: Nu dain, Sir, om negen uur wacht u Uw onderdanige dienaar! i Ouido. maak,te een stijve buiging en ,Alara, gevolgd door juffrouw Rocke, gin- ">n lieen Den volgenden morgen om negen uur barn Guido de bibliotheek binnen, waar J® Noir, gezeten in den ouden zetel van n dokter reeds op hem wacht,te. Dttido nam plaats op een stoei en deelde Noir de laatste .wilsbeschikking van den overledene mede, volgens welke Klara, zijn dochter niet van Willow Hogts zou verwijderd worden, doch ook verder zou blijven onder de bescherming van Marah Rocke, haai' moederlijke vriendin. Uitstekend, prachtig! Op mijn woord', zeilde de kolonel spottend. Sir, eindigde Guido, ik heb mijn op dracht vervuld en ik heb er nog slechts bij te voegen, dat ik ter wille van Klara hoop, dat er geen bezwaar zal bestaan om de laatste wenschen van haren vader te vervuilen, die onder elk opzicht ook de uwe zijn. O, zeker zijn ze dat, en ongetwijfeld eveneens de uwie en die van mevrouw uw waardige moeder! zeide Le Noir op hoo nenden toon. Sir, de will van miss Day is in deze aangelegenheid ook d<e mijne. Maar bij al wat miss Klara betreft, komen mijne wenschen niet in aanmerking. Zoodra ik weet, dat mass Day rustig leven ban, ver laat ik Willow Heights om naar het Verre Westen te gaan. En gij laat uw moeder hier achter om den gouden prijs goed te bewaren, tot dat gij terug keert? zeide de kolonel sar- nend. Sir, iflt begrijp u liever niet! zeide Guido, terwijl het bloed hem naar bet hoofd steeg. Neen, dat geloof ik wel, mijn oor- treffelijke jonge vriend, antwoordde Le Noir spottend. En .van zijn stoel opsprin gende riep hij met verheffing van stem: Maar ik, Sir, ik begrijp u en uw moeder en uw goed overlegd spelletje uitstekend. Een voortreffelijk gedacht, die laatste mondelinge wilsbeschHikingEe$ prach tig plannetje om een rijke erfgename in te palmen! Maatr het zal u niet gelukken, avonturiers die gij zijt! Vanmiddag komt master Sauter, de zaakwaarnemer van den overleden dokter Day, hier om voor het geheele personeel het testament van den overledene voor te lezetn. Zijn deze bepalingen in het testament van den d.co- de opgenomen, goed; dan zullen zij uit gevoerd worden. Zoo niet, dan geloof ik indet aan het bestaan er van! GuMo's oogen brandden en zijn wangen gloeiden, terwijl de kolonel deze beleedd- gende woorden sprak. Hij was nauwe- lijtks in staat zijn ontsteltenis meester 'te worden, maar hij wist a^ch toch te be- heersc.hen en antwoordde: Kolonel Le Noir, mijn verklaring wat betreft de laatste wilsbeschikkingen van dokter Day kan, zoo noodig, door ande- i'en bevestigd worden, maar ik ben van meerling, dat een man, die zelf niet in strijd handelt met recht en waarheid, niet de waarheid van anderer woorden in twij fel dient te trekken! Durft gij dat zeggen tegen mij? riep Le Noir, bleek van woede, terwijl hij dich ter naar den jongen man toe kwam. Ja, kolonel Le Noir, dat durf ik u zeggen, en dan nog dit er bij: Gij hebt u veroorloofd mijne moeder te beschuldigen, als zou zij een eerloos spel drijven, en door dit te doen, hebt gij gelogen! Sar! risp Noir uit, op Guido los stormend en zijn vuisten ballende, Sir neem deze woorden terug, of... Guido sloeg de armen over elkaar en zeide koel: Ik ben geen woesteling, kolonel. Met pastelen en messen ga ik niet oni even min als ik leugenachtige woorden en las ter over mijn lappen laat komen. Als gij mijn moeder beschuldigt van in dringen, zijt gij een leugenaar, een eer- looze! Vlegel! schreeuwde Le Noir, met zijn vuist dreigende, Vlegel, daarvoor zal ik u laten boeten! En zijn hoed grijpende, stoof hij de ka mer uit. Klara wachtte op Guido in de kleine ont vangkamer beneden. En Guido? begon zij, toen de jonge man binnentrad, hebt ge mijn voogd ge sproken? Ja, maar kolonel Le Noir wijst alle inmengiing af, zoolang het testament van uw vader niet is voorgelezen. Dit zal van middag gebeuren, zeide Guido, die liet tooneel. dat zich tusschen hem en Le Noir had afgespeeld, niet wilde verhalen, ten &inde Kliara's ongerustheid en smart niet grooter te maken. Moed gehouden, giing hij daarom voort Binnen een paar uur is alles in orde. Ifij gang thans zijn gewone morgen be zoek en afleggen. Men gebruikte, met het oog op de voor lezing van het testament, het middagmaal vroeger. Master Sauter kwam, vergezeld van dokter Williams en dokter Dawison, op Willow Heights. De heeren werden in de bibliotheek gelaten, waar weldra allen bijeenkwamen om het testament te hoo- ren voorlezen. Onder' bet diepste stilzw.ijigen opende master Sauter het testament en las het voor. Op zeer bondige wijze werd daarin Le Noir's onbeperkte volmacht omschre ven over de nalatenschap, die, zoodra Klara meerderjarig was, aan haar zou toevallen en hem Le Noir aanstaan de uitvoerder van het testament, bestuur der van 'het vermogen ©n voogd van do jonge erfgename benoemde. Nadat hij geëindigd had, vouwde mas ter Sauter hot testament op en legde het op tafel. Nu otond kolonel Le Noir op on sprak: Alle aanwezigen kennen thans do uiterste wilsbeschikking van wijlen dokter Day. AI vaat er nog te doen overblijft, is zorgen, dat het wordt uitgevoerd. Ik maak gebruik van het mij toekomende recht na verloop van twaalf maanden het bestuur van de goederen te aanvaarden en do legaten uit te (keeren. Intusschen zal ik voor mijn pupil zorg dragen en haar daarom met mij meenemen. Mistress Rocke, wendde hij zich 'tot deze, uw aan wezigheid en die van uw zoon is hier niet langer noodig. Wees zoo goed er voor te zorgen, dat Miss Klara's reiskoffers go- pakt worden, daar wij morgen in de vroegte hier vandaan gaan. Mistress Rocke keek angstig en ver schrikt Guiido en dokter Williams aan; wat voerde deze gewetenlooze schurk in zijn schild? Klara zat als door den bliksem getrof fen. Zou zij van Willow Heights weg moe ten? Het was haar alsof de wereld voor haar oogen begon te draaien en alles schemerde als in een bange®, hoozen droom. (Wordt vervolgd 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1