llschen Zegen, waarborg van de hemelsche
gunsten te verleenen.
Gegeven te Rome den 4den dag van de
maand Februari van het jaar 1915, het
eerste van ons Pontificaat.
BENEDICTUS XV, PAUS.
Van de beide oorlogs
terreinen.
In hoeverre het succes der Franschen in
la Wocvre, het gebied tusschen Moezel en
Maas, van meer dan localen aard is, valt
nog altijd moeilijk uit te maken.
Pat hel een succes is, schijnt ons zeer
waarschijnlijk toe.
De onderneming der Franschen had,
zooals de overzichtschrijver van het ,,Vad."
terecht opmerkt, ten doel: de door de
Duitschers bezette Maas-vesting, St. Mihiel
af te snijden van de overige Duitsche stel
lingen. St. Mihiel, dat op zekeren dag door
een knap uitgevoerde beweging der Beie
ren bij verrassing in handen der Duit
schers viel, is eigenlijk een leelijke tegen
valler voor hen geworden. Hun hoop was
begrijpelijkerwijze er op gevestigd, dat
deze ééne Maasvesting door meerdere zou
worden gevolgd. Maar dat is niet gebeurd.
Door de ondervinding waakzamer en voor
zichtiger geworden, hebben de Franschen
in het vervolg wel gezorgd, dat het bij deze
eersteling bleef. Maar nu de Duitschers
het eenmaal hebben, kunnen zij het niet
opgeven, al baart dit bezit hen voortdu
rend zorgen.
De stellingen der Duitschers, waarmede
St. Mihiel verband houdt, liggen aan twee
kanten van die vesting.
Noordwaarts is zij door de stellingen op
de Maashoogten verbonden met die om
Verdun, en Oostwaarts met die aan den
Moezel bij Pont a Mousson. Waar die twee
linies, die met een scherpen hoek naar de
Maas loopen, elkander ontmoeten, legt bet
forten- en vestingencjrnplex dat St. Mihiel
heet.
Uit de berichten der Franschen blijkt
nu, dat zij op verscheidene punten deze li
nies hebben aajigetast.
Uit de berichten van het Oostelijk Oor
logsterrein valt niet veel te concludeeren.
Alles te zamen genomen komen wij er
echter toe het als waarschijnlijk te achten
dat de Russen eenige voordeelen op de
.Oostenrijkers hebben behaald.
Menschenlevens worden er intusschen
hij massa's opgeofferd...
Verschillende Oorlogs
berichten.
Keizer en kardinaal. Vrijdagavond
ds, naar de co-rr. van de ,,Tijd" uit Keu
len meldt, Z.Em. Kardinaal von Hart-
mann, aartsbisschop van Keulen, verge
zeld van Mgr. F. Korum, bisschop van
Trier, in het grocite hoofdkwartier op het
.westelijk oorlogsterrein aangekomen en
.aldaar met de aan de leden van 't H. Col
lege Verschuldigde eer ontvangen. De op-
per-hofmaarschalk, de chef van het ken
zerlijk kabinet en de stations commandant
.waren ter begroeting aanwezig, bij den
eerstgenoemde werd ook het avondmaal
gebruikt.
Nadait die Kardinaal den volgenden mor
gen de II. Mis in een. lazaret had opge?
dragen en de aldaar verpleegden had be
zocht en gezegend,i weiden eenige bezoe
ken bij autoriteiten afgelegd en begaf
Z.Em. zich om even voor éénen ter audien-
tiet-ie bij Z. M. den Keizer, wien hij
575,000 Mark overhandigde, de opbrengst
der o.p 's Keizers jangsten verjaardag in
alle kerken van het aartsbisdom Keulen
gehouden geldinzameling voor de oorlogs-
invalieden. Bij het daarna volgend ont
bijt zaten imede de leden van he/t keizer
lijk (gevolg, graaf von Spee, baron von
Kerkerink-Borg en de* secretarissen van
flH.H. D.D. H.H. aan.
Een standbeeld voor ebn Bisschop.
De Keizer van Oostenrijk heeft het initia
tief genomen, om een standbeeld op te
(richten voor wijlen Mgr. Hittmayr, bis
schop van Linz, die als slachtoffer zijner
naastenliefde overleed bij de verpleging
van mot typhus besmette soldaten. In een
[schrijven a.an den Minister van Onder
wijs zegt de Keizer, dat het standbeeld te
Linz moeit worden opgericht ten gedachte
nis „aan een roemrijk voorbeeld van held
haftig plichtsbesef.
Gaza gebombardeerd. Gisteren werd
medegedeeld, dat twee kruisers der ge
allieerden twee uur lang met tusschen-
poozen de stad Gaza a*i de Syrische kust
hebben gebombardeerd. Een deel van de
aanlegplaats werd vernield, de stad zelf
leed geen schade.
Fiansch schip getorpedeerd. Het
Fransche zeilschip „Chateaubriand" is in
liet Kanaal door een Duitsche duikboot
getorpedeerd. De bemanning van 25 kop
pen is te T re port in twee booten aange
komen na twee dagen en twee nachten te
hebben geroeid.
Boycot van Amerlkaansche waren In
Duitschland. De ,„Voss. Ztg." zegt naar
aanleiding van een bericht van de „Daily
Telegraph" omtrent een beweerden boycot
van Amerikaansche goederen in Duitsch
land: Het bericht van de in Duitschland
wonende 'Amerikanen, voor zoover noodig
op de hoogte stelle van de waarheidslief
de van de Engelsche berichten. Een'be
perking van het goederenverkeer met
Amerika kan niet worden geloochend. De
Engelschen weten zelf liet best, dat do
ooi-zaak van zulk een „boycot" door de
onderbreking van den invoer in Duitscln
land wordt veroorzaakt.
Aanval op een Katholieke Missicstatio.
De St. Petruis-Gliaver-vere enaging ver
neemt d.d. 5 Februari uit Rlantyire, de
hoofdstad van het Engelsche Nyassaland,
dat aldaar een negeropatand is uitgebro
ken.
In den nacht van den 23sten Januari
greep een. troep /rebellen meerdere plan
ters der omgeving «aan en doodde er örie.
Een andere .troep rukte op de stad Blan
tyre af o.n brak daar wapenmagazijn
onmiddellijk haar maatregelen, zoödat de
opstand spoedig onderdrukt was.
Intusschen was een deel der opstande
lingen naar de ongeveer 5 K.M. van Blan
tyre gelegen Katholieke MüJssiestaüe ge
trokken, waar zes huizen in brand werden
gestoken en veI-schillende andere gebou
wen geplundeaxl. Slechts de kerk en eenige
stallen werden gespaard.
De apostolische vicaris, mgr. Anne au,
3 missionarissen, 1 broieder, 5 zusters en
14 onderwijens konden zich door die vlucht
redden; een pater, dne achtergebleven
was, werd door de opstandelingen vree-
selijk mishandeld.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
Engelsch schip getorpe
deerd.
Vrijdagnacht om 3 uur is van Rotterdam
vertrokken het s.s. „Ilarpalyce", van de
„Relief-Commissie". Zaterdagmorgen om
tien uur is het stoomschip zonder vooraf
gaande waarschuwing getorpedeerd door
een Duitschen onderzeeër. Slechts de pe
riscoop van den onderzeeër was te zien.
De onderzeeër lanceerde een torpedo, die
het schip trof, dat binnen tien minuten
zonk. Het stoomschip „Elisabeth", tege
lijkertijd van Rotterdam vertrokken, was
op een mijl afstand van de „Harpalyce".
De „Elisabeth" zette dadelijk booten uit
en redde twee-en-twintig man. Door D.
van Alten, uit Terneuzen, werden alleen
veertien man gered.
Kapitein K. Matroos van de Elisabeth"
deelde het volgende mede: De bemanning
van de „Harpalyce" bestond uit twee-en
veertig man. Hiervan zijn twee-en-twintig^
gered, waaronder vijf Chineezen, die op
gepikt werden door de „Constance Catha
rine". Een onbekende Amerikaansche
stoomer heeft twee man opgenomen. De
kapitein van de „Harpalyce" is niet on
der de geredden. Dit schip voerde de
vierkante Reliefvlag zonder wimpeL De
kapitein was F. Wawn en de reeders van
het schip waren W. en C. Harrison Ltd.
Londen. Het schip ging van Rotterdam
naar Norfolk, in Virginië.
De Elisabeth", gecharterd door de Hol-
land-Amerikalijn is teruggekeerd. Onder
de geredden bevonden zich vier machinis
ten en twee stuurlui; drie schipbreukelin
gen, die kneuzingen hadden opgeloopen.
zijn naar het ziekenhuis, de andere naar
het zeemanshuis vervoerd.
Uit 's'-Gravenhage meldt men nog:
In verbond met het torpilleeren van het
stoomschip „Harpalyce" kan nog gemeld
dat het stoomschip „Oranje Nassau" van
de Maatschappij Zeeland heden op 15 mijl
Z. O. van het lichtschip Noordbinder twee
onbemande sloepen heeft zien drijven ge
merkt „Harpalyce" en voorts verschillen
de scheepsluiken.
Schip opgebracht
Het Nederlandsche stoomschip „Rijn",
van Las Palmas onderweg naar Amster
dam met een lading cacaoboonein, is naar
Portsmouth opgebracht, waar de lading
gelost moet worden.
'Duitischland en de
Nederlandsche schepen.
De bedenkingen waarmede onze Regee
ring zich tot de Duitsche Regeering ge
wend heeft ter zake van het in den grond
bonen van de Medea, moeten voorname
lijk hierin bestaan hebben, diat naar baar
meenimg bet optreden van de Duitsche
duikboot tegen een neutraal schip, be
vracht met een lading als de Medea ver
voerde. niet in. overeenstemming is ge
weest met het geldende volkenrecht'., on
verschillig of de Lomdensche Zeerecht-
declaratie geacht zou moeten worden
Duitschland te verhielden. De bezwaren,
van dit sbamdpunt .tegen de behandeling-
van de Medea ingebracht, betreffen niet
alleen de vernieling van het schip, maar
ook de wijze waarop de "bemanning aan
de gevaren der zee werd prijsgegeven,
nadat de booten waarin zij zich begeven
had, gedurende zeer korten .tijd door de
Duitsche duikboot waren gesleept.
Bovendien moet onze Regeering den na
druk hebben gelegd op de wanvenhou ling
tusschen een zoo krassen maatregel van
geweld .ais bet vernielen van schip en
inhoud, en het onschadelijk karakter van
een lading sinaasappelen, aangenomen
zelfs (wat nauwelijks aannemelijk is) dat
deze als contrabande moes/t worden be
schouwd.
Vianweg de Duitsche Regeering moet
hierop aan onzen gezant te Berlijn voor
loop ig needs geantwoord zijn, dat naar
haai- meening de rechtmatigheid van het
voorgevallene niet viel te betwisten, het
geen mm zich voorstelde in een nadere
mo-ba ter beantwoording van de ingebrach
te juridische bedenkingen uiteen te zet
ten. Overigïhs zou de Duitsche prijsrecb-
tea- over het geval van de Medea uitspraak
doen.
Van den kant der Duitsche Regeering
moet geenerled toespeling zijn gemaakt op
de mogelijkheid dat zooals de „Külni-
scbe Zeitung" zich onlangs uit Amsterdam
liet melden, maar wat door de directie
der Kon. Nederl. Stoomboot-Mij. naar men
weet, ten stelligste is tegengesproken
ds „Medea" lood, pyriet of andere abso
lute oorlogscontrabande onder do sinaas
appelen-lading aan boord had.
Reeds terstond moet aan baron Gevers,
die deed uitkomen hoezeer de openbare
meening in Nederland door het scherpe
optreden van do Duitsche marine tegen
Nederlandse!ie .schepen in. de laatste week
van Maart verontrust was, de verzekering
zijn gegeven, dat jn het gebeurde vol
strekt geen toeken mocht worden gezien
van eenige wijziging in de politiek van de
Duitsche Regeering tegenover Nederland.
Sindsdien is trouwens van eten verdere
actie van Duitsche duikbootem in hert bij-
Bonder tegen N edarl andsche schepen niets
moer bespeurd.
Over bet let dc* non de ..fiete-irr V"
krachtens uitspraak van den Duitse hen
prijsrechter zal te boomt vallen, is men
in de naastbetrokken kringen zeer gerust.
Het moet vaststaan, dat in elk geval de
contrabande die het zou vervoerd heb
ben, minder dan de helft der lading heeft
bedragen, zoodat van verbeurdverklaring
van het schip geen sprake zou kunnen
zijn.
De vaart op Londen.
Die „Great Eastern Railway" zal, te be
ginnen met deze week, een half-wekelijk-
schen passagiersdien&t openen tusschen
Landen (Tilbury-Station) en Hoek van
Holland.
Nederlander veroordeeld.
De krijgsraad te Keoilen beeft een Ne
derlandsehen arbeider, die te Neuse zicli
ongunstig over het Duitsche volk en leger
tegenover zijn kameraden had uitgelaten,
tot drie weken gevangenisstraf veroor
deeld.
De Utrechtsche relletjes.
De minister van Oorlog heeft aan den
£epens. Uuitananit-generaal A. J. Vetter
opgedragen namens hem een onderzoek
in te stellen naar de oorzaken van de
on'angs te Utrecht voorgevallen ongere
geldheden.
iCrediet voor den. kleinen
middenstand.
De commissie voor een centrale bank
voor volks-, spaar- en voorschotbanken,
benoemd in de vergadering van crediet-
iinstellingen dn Den Haag, op 13 Maart jl.
geliouden, is met haar arbeid gereed. Aan
de volks-, hulp-, spaar- en voorschotban
ken, die deelnamen aan bovengenoemde
bijeenkomst, heeft zij een ontwerp voor
statuten eener NederLandsche Centrale
Bank voor Volkscrediet toegezonden.
Hierin is gestreefd naar een centrale,
wier inrichting en werking weinig kosten
met zich zal brengen, terwijl die deelne
ming den volks-, hulp-, spaar- en voor
schotbanken gemakkelijk wondt gemaakt
en hare zelfstandigheid volmaakt wordt
geëerbiedigd.
De op de bijeenkomst van 13 Maart ver
tegenwoordigde ciedietinstellingen, tot
deze groep behoorende, worden uitgauoo-
digd tot een vergadei-ing, welke aal ge
houden worden op Dinsdag 20 dezer, in
het gebouw dor grafelijke z.alen te 's-Gna-
venhage. Aldaar zal ds commissie voor
stellen, over te gaan tot oprichting van
©en centrale, behandeling der statuten
en aanwijzing van een aantal algevaan
digden ter algemeens regeeringsoonrmis-
eiie, in verhouding tot het getal deelne
mende c re ddetinstelling en
Landboaiwverlo f.
Bij bet Hoofdbestuur van d"en Ned.
Bond in het Landbouw-, Tuinbouw- en
Zuivelbedrijf kwam van verschillende ge
mobiliseerde landarbeiders het bericht dat
ten hunnent een schrijven van den Minis-
tea- van Oorlog was aangeplakt, dat dlëchts
zij, die meer dan 1 bunder land in gebruik
hebben, lamdbou wvealof kunnen krijgen,
©en maatregel waarover dezie arbeiders
zich beklaagden, omdat de meesten daar
door van bedoeld veriof zouden verstoken
blijven. Dit hoofdbestuur wendde zich tot
den Minister om opheldering en verzocht,
indien werkelijk een zoodanig schrijven
was uitgevaardigd .daarop .terug te ko
men en de grens voor landbouwverlof rui
mer te stellen.
Later ds in de pers een bericht versche
nen, waarin eveneens wordt vermeldt, dat
de grens door den Minister als boven as
bepaald.
Thans is evenwel door het Hoofdbestuur
van bovengenoemden bond een schrijven
van den Minister terugontvangen, waarin
.ter kennis van dit hoofdbestuur wordt
gebracht dat een schrijven, als in zijn
adres van 1 April bedoeld, dezerzijds on
bekend is.
Het zou nu nog mogelijk zijn dat de
Minister de bepaling had gemaakt dat
slechts zij die meer dan 1 bunder grond
gebruiken, landbouwverlof kunnen krij
gen, maar dit is moeilijk aan te nemen,
temeer waar bedoeld hoofdbestuur ver
zocht verlaging van de grens, en daarover
wordt in het antwoord van den Minister
niet gesproken.
Een aanklacht.
De „Tel." deelt mede, dat bij de justitie
tegen haar een aanklacht is ingediend over
het onderschrift, dat genoemd blad had ge
geven bij een Wolff-telegram, waarin werd
medegedeeld, dat de bemanning van de
Duitsche duikboot bij het tot zinken bren
gen van de „Falaba" niet gelachen heeft.
De „Tel." bad in dat onderschrift o. a.
geschreven:
„Juist omdat de bemanning der onder
zeeërs haar roemlooze praktijken uitoefent
op een wijze, die, indien er een internatio
nale rechtspleging bestond, slechts met den
strop gestraft zou kunnen worden, hoeft
de Engelsche regeering verklaard, dat de
gevangengenomen officieren en matrozen
van Duitsche onderzeeërs niet als gewone
krijgsgevangenen behandeld zullen wor
den."
Oorlogsberichten van de
grens.
De territoriale bevelhebber in Zeeland
heeft, naar men aan de „N. R. Ct." meldt,
aan de hoofden der politie in alle Zeeuw-
sche gemeenten een aanschrijving gericht,
om aan correspondenten van Nederland-
sche bladen mededeeling te doen, dat vol
gens de opvatting van den bevelhebber het
opzenden van berichten over oorlogsge4
beurtenissen in de nabijheid der grenzen
in strijd is met de neutraliteit van ons
land, en dat correspondenten, die rich na
deze waarschuwing hieraan toch schuldig
maken, gevaar loopen, dat hun door den
territorialen bevelhebber het verblijf in
Zeeland zal verboden worden.
Varkensvleesch.
Men meldt ons uit 's-Gravenhage:
Een bewijs hoe in de maand Maart het
gebruik van varkensvleesch tengevolge van
de prijsstijging en andere oorzaken in ver
band met den oorlog is verminderd, leve
ren 'de maandstaten van het openbaar
slachthuis alhier, die aantoonen dat in
het slachthuis geslacht werden in de 28
dagen van Februari 2771 en in Maart met
31 dagen 1933 varkens of 838 minder.
Verboden van uitvoer.
Het Stbld. no. 179 bevat Let Kon. besluit
van 10 dezer, houdende verbod van uitvoer
van vliegmachines en onderdeelen daarvan.
De uitvoer van vliegmachines en onder
deelen daarvan is verboden van den dag der
afkondiging van dit besluit.
De Kroon behoudt zich voor, dit verbod
tijdelijk op te heffen of in bijzondere gevallen
daarvan ontheffing te doen verleenen.
Het Stbld. no. 180 bevat het Kon. besluit
van 10 dezer, houdende wijziging van bet
verbod van uitvoer vau ijzerdraad, prikkel
draad en andere van ijzerdraad vervaardigde
artikelen, alsmede vau schoppen en zeisen.
Het artikel 1 van het Kon. besluit vau 16
Maart 1915, (Stbld. no. 155) wordt gelezen
„De uitvoer van ijzerdraad, prikkeldraad
en andere van ijzerdraad vervaardigde arti
kelen, alsmede van schoppen en zeisen, is
verboden van den dag der afkondiging van
dit besluit.
Uitvoer van huiden.
Naar aanleiding van geruchten, als zou kans
bestaan op uitvoer vau inlandsche runder
huiden, vernemen wij uit de beste bron, zegt
de hN. R. Crt.", dat die geruchten onjuist
zijn. De regeering is niet voornemens, ver
andering te brengen in de tot dusver gevolgde
gedragslijn, zoodat de uitvoer van huiden
verboden blijft.
De geruchten zijn misschien outstaan, door
dat er wellicht toestemming zal gegeven
worden- in enkele gevallen tot uitvoer in
zoogenaamd veredelingsverkeer. Datbeteekent
dat huiden, die een bijzondere looiing ver-
eischen, die alleen in het buitenland kan
geschieden, worden vrijgelaten, maar onder
waarborg, dat het van die huiden te vervaar
digen leder weder bier in het land terugkomt.
Uit den aard der zaak blijft dit telkens tot
kleine hoeveelheden beperkt.
Regeling van den uitvoer van
Aardappelen.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft besloten, nog van een beperkte
boeveelheid aardappelen uitvoer toe te staan,
en wel van die soorten, welke wegens haar
geringe duurzaamheid anders grootendeels tot
bederf zouden moeten overgaan.
De minister wenscht echter te voorkomen,
dat deze* uitvoer ten gevolge zal hebben een
verhooging van den prijs der aardappelen voor
de binnenlandsche consumtie, en tevens, dat
wederom handel in consenten zal worden ge
dreven.
Te dien einde is met de regeling van den
uitvoer belast de subcommissie uit het Ko
ninklijk Nationaal Steuncomité in zake voeding
van mensch en dier. De secretaris dier sub
commissie de heer R. P. Bontbuis, is benoemd
tot directeur van het inmiddels opgericht
Rijks Centraal Bureau tot regeling van den
uitvoer van aardappelen, van welk bureau
bet voorloopig adres isTournooiveld 6, Den
Haag.
Genoemde directeur noodigt nu allen, die
aardappelen ten verkoop in voorraad hebben,
uit, daarvan vóór of op 17 April a.s. schrifte
lijk mededeeling te doen aan de volgende
adressen voor zoover die aardappelen liggen
in de provincies Noord- en Zuid-Holland
aan J. C. v. d. Googb, te Middclharnis;
Deze mededeeling behoort vergezeld te gaan
van een nauwkeurige opgave van de hoeveel
heid van elke soort afzonderlijk en waar (bij
wien) die aardappelen zich bevinden, alsmede
van den uitersten prijs per H.L. van 70 K.G.,
tegen welken dc houders eventueel bereid zijn
die aardappelen af te staan. Dc prijs moet
zijn franco wagon of schip van het naastbij-
gelegen spoorwegstation of laadplaats.
Indien bij contróle blijkt, dat de opgaven
onjuist zijn, komen de aardappelen in geen
geval voor uitvoer in aanmerking.
De Prins Maurits.
De directie van den Koninklijken West-
Indischen Maildienst deelt mede, dat zij
v-an baar agent te New-York de navolgen
de telegrafische mededeeling ontvangen
beeft:
Op Zaterdag, den 3dem April des mor
gens tem 9 ure seinde het s.s. „Prins Mau
rits", dat het zich op een Noorderbreedte
van 36° 10' en Westerlengte van 74° V in
nood bevond; verscheidene schepen gin
gen ter assistentie; er woedde een heyige
storm. Zaterdagmiddag 12 uutr telegra
feerde liet s.s, „Prins Maurits" de navol
gende noodsignalen: „S. O. S." (save cur
souls) en „sinking fast". Het s.s. „Algen-
quin (van de Clyde line) was een dei-
schepen, die ter assistentie waren gegaan,
men hoorde aan boord van dat schip
vage draadlooze seinen, doch kort na 12
uur 's middags werd niets meer verno
men.
Verschillende schepen passeerden de
plaats; waar het s.s. „Pruis Maurits" in
nood verkeerd had, doch geen spoor weid
gevonden, ook niet van wrakstukken.
Wij gingen voort verdere inlichtingen
in te winnen, maar .tot nog toe zonder re
sultaat.
De passagiers, die aan boord -«varen,
zijn: mevr. de wed. Auguste Laroche, Cap
Haitien; mevr. Marion Wallace, Port au
Prince; de heer en mevr. Glorvis Miot, Port
au Prince.
De directie vreest, naar aanleiding var:
dit bericht, dat de kans op redding van
de opvarenden van het s.s. ^Prins Mau
rits" zeer gearing is.
Een tramkwestie.
De Haarlemsche berichtgever van dc
>,TeL" meldt:
In verband met het wettelijk voorschrift
dat tramlijnen, wier eindpunten in ver
schillende gemeenten liggen, niet onder
worpen zijn aan de bepalingen eener ge
meentelijke concessie, is aan de N.Z.H.T.
door de gemeente Haarlem de verplich
ting opgelegd, om met haar stadstram lijn
één meter te blijven van de grens Haar
lemHeemstede, tot waar de baan van de
stoomtram HaarlemLeiden (ook van de
N.Z.H.T.) ligt. De directie heeft nu echter
zonder het gemeentebestuur van Haarlem
er in te kennen, de trambaan 80 c.M. ever
de grens verlengd. Tusschen de 6tadslijn
en de stoomtram/lijn is nu nog maar een
ruimte van 2 d.M. Op dezie manier kun-
hen de wegens der «rtadslijn op de lijn
naar Leiden komen. Dit is gedaan Qm de
wagens ook naar de herstelplaats te
Rijnsburg over te brengen.
Het gemeentebestuur van Haarlem is
zeer ontsticht over dit eigenmachtig op
treden van de directie der N.Z.H.T. en
overweegt welke maatregelen zij daarte- 1
gen nemen zal. 6
Ned. R. K. Volksbond. ld
Gisterenmiddag hield oe afd. Leiden var s
den Ned. R. K. Volksbond een verplicht# >i
ledenvergadering, waarin als spreker op- i
trad de heer A. Kellenaers met het onder
werp „De Katholieke Kerk en de weldadig je
heid." d
De voorzitter, de heer P. Heemskerk, 5
opende de vergadering met gebed en rier
in het bijzondei- bet welkom toe aan den 1
spreker, die ondanks zijn drukke werk- jj
zaambeden, als voorzitter van het R. K &S
Huisvestingscomité, toch voor den Bond k
wilde optreden. Onder applaus van de .n
vergadering bracht de voorzitter hem daar- jj
voor zijn erkentelijkheid. 1
Spr. memoreerde vervolgens liet zilveren la
priesterfeest van den bondsaclviseur, den j,
zeereerw. heer rector Stroomer. In een >j
korte beschouwing over de circulaire van g
den minister inzake het goedkoop verstrek-
ken van levensmiddelen aan de onbemid- j]
delde klassen wees spr. op den invloed van
de arbeidersorganisatie, zonder welke, al-
dus spreker, de regeering niet tot derge- lel
lijke plannen zou zijn gekomen. Ten slotte
herinnerde spr. aan het feit, dat het juist 1
15 jaar is geleden, dat de eerste steen is
gelegd voor de groote zaal van den Volks-
bond.
Na lezing der notulen en installatie van ij
een nieuw lid, deelde de Voorzitter mede, a
dat de heer A. Lombert ontslag heeft ge- e
nomen als lid van den Centralen Raad. <i
Bij de nu volgende verkiezing voor een I
lid van den Centralen Raad (vacature L. 11
Hensing) werd gekozen de heer J. Horikx 01
met 65 stemmen tegen 46 op den heer P.
v. d. Staak.
Hierna was het Woord aan den heer cl
Kellenaers. Spr. zeide het standpunt te I
willen aangeven, hetwelk de katholieke
kerk ten opzichte van de welddadigheid
steeds heeft ingenomen en nog inneemt.
Vanaf haar prilste jeugd heeft de katho
lieke kerk een liefde betoond jegens de g
armen, noodlijdenden en verdrukten, wel-
ke geheel eenig is in de geschiedenis en 1
aller bewondering heeft afgedwongen. Toen n
de lieiderische stadsprefect van Rome in
de dagen der eerste Christen-vervolgingen j
van den diaken Laurentius de schatten
der kerk opeischte, verzameide deze de
armen, zieken en noodlijdenden en sprak
„ziehier de schatten onzer kerk."
In den loop der eeuwen toonde 'zich de
Katholieke naastenliefde op verschillende
wijzen, naar gelang de verschillende be
hoeften: inrichtingen van ziekenzusters, i
gestichten voor weduwen en weezen, ar
menscholen, St. Elisabeth- en St. Vineen,-
tiusvereen. enz enz. In het centrum van
Berlijn verheft zich een ziekeninrichting,
misschien de grootste der geheele wereld, 0
welke wordt beheerd door Katholieke
liefdezusters. De grootste ziekeninrichting j
in ons land, het O. L. Vrouwe-Ziekenhuis. 1
te Amsterdam, is eveneens een stichting j
onzer liefdezusters. Onder applaus der 1
vergadering sprak spr. zijn eerbied uit
voor de model-inrichting hier ter stede,
het naar alle eischen des tijds ingerichte
St. Elisabethsgesticht op de Hooigracht. 1
In het bijzonder wijdt spr. uit over de
in 1832 door Ozanam gestichte St. Vincen-
tiusyereeniging. Deze vereeniging telt nu 1
7500 conferenties, verspreid over dc gehee-
le wereld, en geeft ieder jaar 16.000.000 j
fr. uit aan de armen. Hare leden schen
ken niet slechts aan de armen een stoffe-
1 ijken aalmoes, maar ook de gift van zich-
zelf, van hun persoon. In ons land heeft,
zij de voogdij over 2200 kinderen. Dit wil
zeggen, dat zij 2200 kinderen, die anders
misschien de kanker der maatschappij
zouden zijn geworden, vormt tot goede
burgers en degelijke Christenen.
Er is, aldus spr. ook een weldadigheid,
die wij' zouden kunnen noemen een oor
logsweldadigheid, de weldadigheid ojl
het slagveld, aan het front, in de loopgra
ven in de gevechtslinies, en in ons eigen
land, dat een toevlucht is voor zoovele
vluchtelingen.
Spr. schildert het werk onzer katho
lieke liefdezusters op het oorlogsterrein en
herinnert aan de woorden van den Duit
schen minister van Oorlog, tot den Keizer
gesproken, toen in 1875 de Katholieke
liefdezusters werden verbannen:
„Sire, steeds zal ik u gehoorzamen,
maar zonder liefdezusters treed ik niet op
op in den strijd."
Sprekend -over de -liefdadigheid, in ons
land aam de duizenden vluchtelingen be
wezen, brengt spreker in, het bijzonder
liulde aan. het Katholieke Noord-Brabant,
zoo dikwijls smadelijk betiteld als „het
donkere Zuiden". In plaatsen van 6 a 7
duizend inwoners is >aan 70 tot 150 dui
zend vluchtelingen huisvesting, voedsel
en kleeding geschonken op eem voortref
felijke wijze.
Qm te voldoen aan een tot hem gericht
verzoek wijst de heer Kellenaers op den
arbeid van het R. K. Huisvestigingscomité.
Dit comité ils opgericht ongeveer half Sep
tember van het vorig jaar. Naar aanlei-
ding van een artikel i/n het „K. S. W." van
dr. E. Verviers, waarin deze er op wees,
dat Katholieke Belgische kinderen in niet-
Katholieke gezinnen werden onderge
bracht. Het comité heeft nu ongeveer
kinderen onder zijn verzorging, welke
het zooveel mogelijk heeft geplaatst in
huisgezinnen van den stand, waaruit n]
voortkomen. Op aangrijpende wijze schil
dert spr. de ellende, die hij op vele plaat
sen-in België heeft aanschouwd. Hij beeft
b.v. 12 kinderen aangetroffen, van wie
de vaders waren gefusilleerd en de moe
ders krankzinnig geworden door smart
Gedachtig aan het spreekwoord „Voor
komen is beter dan genezen" wil spr. er
nu nog de aandacht op vestigen, hoe de
Katholieke charitas de ellende kan voor
komen. En dan wijst spr. het eerst op een
arbeidersvereeniging ais de Volksbond,/
-lie niet slechts streeft naar de zedelijk»
en da godsdienstige verheffing van defl
Uit Stad en Omgeving.
