24 De Oorlog. BINNENLAND. 6e JAARGANG No. 1657 £^icbc4i^Soii^cmt BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN ^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bjjonzo ijenten II cént por week, fl.45 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2*/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent WOENSDAG MAART. 1915. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Van het Westelijk ooriogsterrein wei nig nieuws. Fransche vliegers boven Freiburg. De strijd op het Oostelijk ooriogsterrein, in de Karpathen, duurt vöort. De Engeischen melden een Turksclie nederlaag bij het Suez-kanaal. Uit België. ten corr. van de „Tijd." schrijft uit panne: Meldde ik reeds, hoe vliegers Zaterdag hier boven De Panne gezweefd hebben, maar hun bommen gelukkig weinig schade veroorzaakten, anders heiaas is dit ge- :st tó Poperinghe. Daar zijn schrikke lijks dingen geschied en onschuldige bur ners gedood. Elf slachtoffers hebben daar le Duitsche vliegeniers gemaakt. Verschei dene Duitsche Tauben vlogen Vrijdagmid dag boven de stad en lieten er negen bom- iien vallen, die erf slachtoffers maakten, ben huisgezin van negen kinders werd er loor verweosd, en 't oudste is nog maar 13 jaar! En Poperinghe was een rustige stad. Men vraagt zich af, wat voor reden de lijand mag hebben, om daóx onder de onschuldige burgers zóó gruwelijk op te treden! Groote schade hebben de bommen boven dien aangoricht aan de O. L. Vrouwekerk. 'I Kanon buldert geweldig sedert eenige lagen te land en op zee. Westeinde heeft raar te lijden gehad van het vuur der irbondenen. Het nieuws van ons front blijft goed. Zelfs is hier het bericht aange komen, dat Dixmuiden en Lombaertzijde zouden heroverd zijn. Als de bliksem ver spreidde zich de heuglijke nieuwsmare in 'en omtrek tii er was overal vreugde. In- tusschen deel ik het nieuws toch nog on der voorbehoud mede. Onmiddellijk heb ik resds een onderzpek ingesteld. Vooral wat Dixmuiden betreft lijkt me het bericht «waarschijnlijk. Wellicht zal het nieuw tje in de wereld gekomen zijn door het succes der Belgen, die naar ik reeds ver haald heb, de Duitsche batterij op. het kerkhof te Dixmuiden tot zwijgen brach- D. De Duitschers hadden daar een krach tig e batterij verdekt op het kerkhof op gesteld. Niets is immers voor hen heilig! De Belgen ontdekten echter de list, en brachten met welgemikte obussen de bat terij niet alleen tot zwijgen, maar verniel den geheel dit versterkingspunt van den vijand. Waarom Nieuwpoort zoo geducht door den vijand wordt beschoten? Het is. emdat de Duitschers met zwaar geschut sluizen willen vernielen, die het wa terpeil regelen en tegenhouden in het overstroomde gebied. De Belgen houden zich dapper, ons land heeft zoo'n moedige zonen. Ziehier een voorbeeld, verhaald door een ooggeüuige y II„Hij was stervende en ik stond hem hij. Doodelijk getroffen, vroeg hij mij, terwijl ik hem voorzichtig steunde, wat papier en schreef: .Beste Ouders, lieve Broeders en Zus- ^rs ..Als deze brief U zal overhandigd worden zal ik in den Hemel zijn, gestor ven voor het Vaderland, 't Zal het loon 2|in mijner daden op het slagveld, na mijn plicht van Christen soldaat vervuld te hebben en gestreden voor God, Koning, Vaderland..." Hier wachtte hij een oogenblik, vroeg eventjes zijn hand vast te houden en ein- digde: .Ik ben gestorven voor het recht! Leve -oning Albert en koningin Elisabeth! Leve «Igie en zijn volk!" Twee dagen daarna vergaderden wil te H(>ogstade op het kerkhof en plantten het Revierend kruis op zijn graf." schrijft aan „De Tijd.": Onlangs berichtte een der corresponden- '-nvan „De Tijd" dat de Cortemarck, een Urger door de Duitschers als verdacht an spionnage was doodgeschoten, en dat ®8 spionnage werd bestraft door... de anting der geestelijkheid van ki if0rP" ^°e ongelooflijk het verhaal l ^et is nochtans waar. Ziehier den r ijken tekst van de in Thielt aange- velhebberoc^ama^*e van den Duitschen be- n Thielt, 23 Febr. darne'Qw|mer van Cortemarck, Alidor Van- e. heeft zich aan spionneering plich- den f,i"laakt» door teekens te geven aan vijand. ,»bij gevangenneming tegen- to n,nd'.Werd hii neergeschoten. che militaire overheid heeft, om het verraad van Vandamme te bestraffen, de volgende maatregelen genomen De pastor Blanke en de onderpastor Barra, die verantwoordelijk gesteld zijn voor hetgeen gebeurt op hunne gemeente, worden als krijgsgevangenen meegevoerd naar Duitschland. 2e. De gemeente Cortemarck krijgt een boete van 5000 mark. De militaire overheid maakt dezen maatregel bekend, opdat de bevolking zeker wete, dat elke vijandelijke handeling onverbiddellijk streng zal ge straft worden. De opperbevelhebber. De oorlog in de lucht. Naar aanleiding van den Zeppelinaan- val van Zondag worden de Parijzen aars thans officieel gewaarschuwd gedurende luchtaanvallen de straten te mijden. Een artillerie-officier verklaart dat een der Zeppelins, terwijl hij over Sartrouville vloog, door 'n granaat getroffen werd, evenwel zonder ernstig beschadigd te worden. Thans wordt gemeld dat een der Zeppelins die Parijs niet kon bereiken, nabij Alluets le Rod gedeeltelijk onklaar werd gemaakt, ofschoon hij er in slaagde in de richting Mantes te ontkomen. Gis teren bezochten de president en mevrouw Po ine ar de slachtoffers van den aanval. De Zeppelins die Parijs bereikten, waren van het nieuwe type en hadden een lengte van 1G5 meter. De Daily Ghronicle"-corresponderit te Parijs vertelt nog all'erlei bijzonderheden over den., aanval. Hij werd het meest ge troffen door de koelbloedigheid der Parij- zenaars die het geval als een kosteloos, merkwaardig vuurwerk beschouwden. Eenig.en wilden zelfs uit hun ramen op de luchtgevaarten schieten, doch zij her innerden zich nog tijdig, dat het streng verboden was. Het schijnt, dat de lucht- mortieren en kanonnen te laag schoten, want men zag wel allerlei bommen, als waren -hut rateóts, in de burnt der sche pen springen, maar niet één raakte. De Zeppelins trokken zich daar dan ook niets van aan, doch toen. de vliegeniers het luchtruim kozen, gingen de luchtschepen eir van door. Het eenige directe slachtoffer was een oude dame in de Rue des Dames; ze stierf van schrik. De meeate bommen waren brandbommen. Verteld wordt van een concierge, die zoo'n brandbom kalmweg van een houiten gebouw afhaalde. Deze bommen bevatten blijkbaar ook sodium, want een apotheker die er een met water wilde blusschen, zag de vlam sleohts groo- ter worden. De Fransche vliegers hebben de Zeppe lin-raid boven Parijs beantwoord door, naar Renter aan een aantal bladen uit Parijs seint, Zondag en Zondagnacht bom men te weipen op zestien spoorwegsta tions in België, Elzas en Freiburg in Breagau en op verschillende vliegkampen, kazernes en kampen en munitiehergplaat- sen van den vijand. Duitsche vliegers werden verjaagd. Twee vliegers der bondgemooten vlogen Maandag (22 Maart), 's middags tuSscnen half 5 en 5 uur, boren Freiburg (b- Bres- gau) en wierpen zes bommen, waarvan er "één een man uit Zahringen licht ver wondde. Het vliegtuig moest bij Feldkireh (Amt Staufen) dalen en de beide inzittenden werden gevangengenomen. De capitulatie van Przemysl. Nader wordt over de capitulatie van bo vengenoemde Oostenrijksche vesting nog van Oostenrijksche zijde gemeld: Na een insluiting van 4lJa maand en na uitputting van al hare krachten is de ves ting Przemysl op 22 Maart gevallen. Toen de verplegingsrantsoenen omtrent in 't midden der maand begonnen schaarsch te worden, besloot de generaal der infante rie Von Kusmanek de laatste uitval te ondernemen. De troepen die hiertoe bevo len waren braken op midden Maart vroeg in den ochtend over de Gordel-linie door en hielden in een gevecht van 7 uur tegenover sterke Russische strijdkrachten tot op het laatste stand. Ten slotte werden zij door de meerderheid des vijands- gedwongen achter de Gordel-linie terug te gaan. In de daarop volgende nachten vielen de Russen verschillende forten van Przemysl aan. Tegenaanvallen mislukten, gelijk alle vroe gere, onder het vuur der dappere verdedi gers. Aangezien na den uitval van den 19en Maart onze uiterste beperking der rantsoe nen slechts een tegenstand van drie dagen mocht toelaten, was intusschen voor den commandant der vesting het bevel aange komen na afloop van dezen krijgsplicht en na vernieling van het oorlogsmateriaal, de plaats aan den vijand over te lpten. 'Een vlieger der vesting deelt mede, dat het ge lukt is de forten alsmede de kanonnen en munitie to vernielen. De val der vesting, l waarop het opperbevel der vesting reeds lang had moeten rekenen, zal geen invloed op den toestand in het algemeen hebben. Bij het veldleger blijven de gevechten in de Karpathen, n.l. in de sector van den Uszok-pas tot op de Sattel op Kaieczna aan- duren. Uit Petersburg wordt onder voorbehoud (er is dus zeer weinig waarde aan te hech ten!) gemeld, dat de Russen bij Przemysl negen generaals, 2500 officieren en ambte naren en 117,000 manschappen gevangen namen. Volgens de gegevens van den vroegeren bevelhebber van Przemysl, gein." Kusma nek, bedraagt het aantal gevangenen, die zich aan de Russen overgaven regen ge- neralen, 93 officieren van den Gen. staf, 2500 officieren en ambtenaren en 117.000 soldaten. Het aantal kanonnen en de overige buit zal nog worden vastgesteld. De Dardanellen. De Voss. Ztg. verneemt uit Athene: De vloot der Bondgenooten zat worden versterkt met de Fransche opper-dread- noghts Franse en Courbet en met de dread" noghts Danton, Mirabeau, Diuerot en Condorcet alsmede met 5 torpedojagers. Twee Britsche linieschepen zijn reeds aangekomen. De bladen te Athene bevatten berichten over de verschrikkelijke verliezen van de Britsch-Fransche vloot, bij de laatste be schieting. Er zouden 200 dooden zijn 5 schepen zijn gezonken, 4 zwaar gehavend. De commandant van de Inflexible zou door een granaatsplinter zijn gedood. De Irresistible zonk 5 zeemijlen voor Dardanos, de Oceaan 13 mijlen- van dat eiland. In het benedenruim van- de In flexible drong het water door de1 kogelga ten zoodat de bemanning verdronk. De Albion kreeg lichte averij; daar wa ren 60 dooden; de Suffren heeft een aantal scheuren an vaart opvallend langzaam. Britsche dreadnoughts uit de Noordzee zullen ter versterking erbij worden gehaald De Britsche Admiraal kan nog over 18 schepen beschikken. De poging der Verbondenen om door de Dardanellen heen te breken, vestigt weder eens de aandacht op den grooten rol, die deze zeeëngte steeds in de geschiedenis heeft gespeeld. Deze eeuwenoude straat scheidt Europa van Azië en vormt den toegangsweg van de Middellandsche Zee tot de zee van Mar mora, Konstantinopel met den Gouden Hoorn en de Zwarte Zee, waaraan vele belangrijke Russische handelssteden zijn gelegen. De Dardanellen is de eigenlijke naam niet voor deze zeeëngte; de Dardanellen zijn niet anders dan vier oude sterkten aan de beide ingangen van de zeestraat, welke den naam draagt van Hellespont, en die hun naam hadden van de oude stad Dardanos, in het landschap Troas aan den Hellespont gelegen, een kolonie van de Aeoliers. Dè stad Dardanos ontving haar naam van den Griekschen held Dardanos, den aanvoerder der Trojanen of Dardaniërs. Xerxes en Alexander de Groote overbrug den den Hellespont op 't punt dat 'n schakel in een der beste routen tusschen Europa en Zuid-West-Azië vormde, en iets verder op aan den Bosporus gaf een soortgelijk voordeel geboorte aan 't zelfde Constantino- pel, dat zoolang de wereld beheerschte. In 1499 en 1657 werden bij de Dardanel len tusschen Venetiërs en Turken groote gevechten geleverd. Mohamamed II had dadelijk na de verovering van Konstanti nopel de versterkingen Kelid Bahr en Kale Soeltaniet laten bouwen. Mohammed liet in 1658 de forten Sedil Bahr en Kum Kaleb bouwen. (Deze forten zijn thans onder het geweldige vuur der Engelsche dreadnoughts gevallen.) Langzamerhand raakten de sterkten tot een staat van verval, zoodat het in 1770 een Russische vloot, onder admiraal El- phington gelukte, ongehinderd de zeeëngte door te dringen. In 1807 verscheen de Engelsche vloot onder admiraal Duckworth met 8 linie schepen, 4 fregatten en verscheidene bran ders voor de Dardanellen en verscheen op 20 Februari van dat zelfde jaar voor Konstantinopel. De Turken sloten de in gang echter af, zoodat het den Engeischen, na groote verliezen geleden te hebben, ge lukte de open zee weder te bereiken. Sinds 1841 tot nu toe is steeds het ver drag, gesloten tusschen de Porte en de vijf groote mogendheden, van dat jaar van kracht geweest, waarbij bepaald werd, dat geen oorlogsschip de Dardanellen mocht passeeren zonder toestemming van den Sultan. Deze laatste bepaling werd in 1856, na den Krimoorlog, afzonderlijk bevestigd bij de vredesartikelen van Parijsj van dien tijd af hebben de Turken steeds de ver sterkingen verbeterd en sterker gemaakt. De vrede van Berlijn, 13 Juli 1878, legde den plicht om te waken Yoor de onschend baarheid der Dardanellen nog eens uit drukkelijk aan den Sultan op. In 1891 werd een afzonderlijk Turksch- Russisch verdrag geteekend, waarbij werd bepaald dat de schepen der Russische vloot, ook wanneer ze met expeditietroe pen zijn bemand, na voorafgaan de goedkeuring de Dardanellen mogen passeeren. Het is zeker een typeerend verschijnsel dat Engeland, dat steeds heeft medege werkt tot insluiting van Rusland, thans in tegenovergestelde richting werkzaam is en er kans is wanneer ten minste de Dardanellen geforceerd worden dat de verdragen van 1841 en 1856, weldra tot .stukken scheurpapier" zullen worden verklaard. Verschillende Oorlogs berichten. Een Duitsch schip in een Amerikaansche haven vastgehouden. Toen het Duitsche schip „Odenwald" voorraden begon in te nemen te Washington, begaf een douane ambtenaar zich ter onderzoek aan boord. Hij kreeg last aan wal te gaan en toen hij weigerde heen te gaan werd hij van de stoomboot gezet en in een kleine boot ge bracht. Daarna deed het schip een vruch- telooze poging om te vertrekken. Er is het laatst bericht dat de „Ivron- prinz Wilhelm" niet ver van Portorico zich zou bevinden en men vreest nu dat de ,,Odcnwald" voornemens was haar voorra den te brengen. Getorpedeerd. De Engelsche stoomboot Concord" vanWliitby is bij het lichtschip Royal Sovereign" getorpedeerd. De be manning van 20 koppen is te Dover aan land gebracht. Aan het Suezkanaal. De Engeischen dreven de Turksche troepen op de vlucht acht mijlen ten oosten van het Suezkanaal. De Turken zijn thans op den volkomen terugtocht. De Duitsche generaal Von Traumer be vond zich bij de Turken. Een hospitaal beschoten. De Duitschers hebben het burgerlijk ziekenhuis te Albert beschoten, nadat een vlieger den schoots afstand had bepaald. Vijf oude mannen zijn gedood. De moeder-overste werd ern stig gewond. Hongeroproer in Italië. Gisteren werd er te Porcia storm geluid. Een volksmenigte was te hoop geloopen om te protesteeren tegen de hooge graanprijzen. Zij bestorm de en plunderde het grafelijk slot te Porcia, Nederland en de Oorlog. De mogelijkheid bestaat dat weldra con senten worden verleend voor den uitvoer van varkensvleesch. Ook wordt verwacht, dat binnenkort consenten voor den uitvoer van aardappelen zullen worden gegeven. Uitvoer van varkensvleesch. De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel brengt in verbamd met moge lijke verleening van uLtvoeroonsenten ter kennis van bela.nghebbear.den dat bij den directeur van het Rijks- Centraal Bureau tot regeling van xLen afzet van varkens en varkensvleesch te 's-Gravenliage, 13 Hugo de Grootstraat, opgaven ingezonden kun nen worden van de voor export bestemde hoeveelheden van Rijkswege gekeurd en gozouten varkensvleesch en vleeschwa- ren, geheel of gedeeltelijk bestaande uit varkensvleesch, die op Woensdagavond 17 Maart, 's avonds 12 uur, bij hen in voorraad of in bewerking waren. De gespecificeerde opgaven worden vóór Zaterdag 27 Maart ingewacht, onder ver melding van de plaats(en) waar de par tijen zich bevinden. Voorraden die bij on derzoek onjuiet bleken te zijn opgegeven, komen niet voor consent-verleening in aanmerking. Door 94 in Tiel e. o. gevestigde slagers, fokkers en groothandelaars is aan den minister van Landbouw een adres gezon den, waarin zij verzoeken het verbod van uitvoer van alle varkensvleesch, weTk ver bod h. i. groote schade zal opleveren voor hun bedrijf en dat de fokkerij met onder gang dreigt, Ln dier voege te wijzigen, dat de uitvoer van varkens boven 90 K.G. ge slacht of 110 K.G. levend weder toegestaan wórdt. De Nederlandsche Nota. Uit een Reutertebegram aan de Engel sche bladen blijkt, dat Ridder van Rap- pard, do Nederlandsche gezant te Was hington, minister Bryan officieais me-de- deeling heeft gedaan van den inhoud van de Nota, door onze regeering tot Groot- Britannië en Frankrijk gericht in zake den handel der neutralen met Duitsch land. B ij s 1 a g. Vanaf 24 dezer zal door de directie van de Papierfabriek ,,De Eendracht" te Vel- sen, aan haar arbeiders een loonbijslag ge geven worden van 75 per week, benevens 15 cent voor ieder kind tot 3 kinderen en daarenboven 10 cent voor ieder kind tot 8 kinderen. Deze bepalingen gelden de vast6 arbeiders en hen die daaronder behooren, voor zoover zij minder dan f 20 per week verdienen. Aanval van een Duitsch vliegtuig. Het te Maassluis bi nmengekomc/n stoom schip ,,Elfland", dat een lading voor de Belgium Relief Commission had, werd^ naar de ,,N. R. Ct." meldt, Zondagmiddag om 4 uur op 4 mijlen ton N.W. van het lichtschip Noord-Hinder, terwijl de Relief- vlaggien uitwoeien, door een vliegtuig aangevalLen, dat zich op ongeveer 350 me ter boven het schip bevond en 5 bommen wierp. Door snel manoeuvreeoan is het schip ontkomen. De scherven der hommen werden op het dek gevonden. Het vliegtuig verdween op hetzelfde o ogenblik dat een torpedojager in liet gezicht kwam. Maatschappij „Zeelan d." Het goederenvervoer met de booten der maatschappij Zeeland" is thans geheel gestaakt. Alleen worden nog passagiers en mail vervoerd. De Batavierlijn. Naar de ,,Tel." verneemt, zou de Bata vier IV gisternacht van R'<terdam naar Londen vertrekken. Op advies van de re geering echter vervoert zij geen levensmid delen. Kaas, boter en andere levensmidde len worden heden gelost. Voorloopig zal de Batavierlijn op deze wijze haar dienst her vatten. Uitvoerverbod aardappelen. Naar wij vernemen is binnenkort een besluit te wachten, waarbij wordt be paald, dat voor zekere sooi»ten aardappe len met ingang van in dat besluit te noe mer. data, consenten voor uitvoer zulJen worden gegeven. Dezo maatregel heeft ten doel den uitvoer mogelijk te maken van die soorten aardappelen, welke bij langer liggen zouden bederven en dus niet meer geschikt zouden zijn voor de consumptie. Aan een gevaar ontsnapt. Tletstoomschip .Flora" van de Kon. Ned. Stoombootmaatschappij is, naar de .Times'" weot te vertellen, het mikpunt van een Duitsche Taube-bominenweirper geweest. Het schip was onderweg van Cadix naar Amsterdam, en lag met een aantal andere schepen voor Deal. Een viertal Difitjschc vliegmachines* kwam van den zceBtaaout aanvliegen. Drie hunner keerden terug, maar de vierde wierp twee bommen op een patrouilleboot. Een bom viel diolut bij het Amerikaansche sohip „Manga Reva", en de andere t abij de „Flora". Daarop verdween de vlieger i'ii Zuidelijke rcihting, door een Engel soil- man achtervolgd. Schade is blijkbaar niiet aangericht, daar bij de Bon. Ned. Stoombootmaat schappij geen nader heriflhlt over het ge val is ingekomen. Korte Kroniek. B. en W. van Vlissingen stellen den Raad voor dit jaar geen kermis te doen plaats hebben. Te Westkapelle is weder een Duitsche mijn aangespoeld. De eierhandelaar II. R. te Barneveld, had met het door de Duitschers opgebrach te stoomschip 85.000 eieren verzonden. Of schoon hij den laatsten tijd alle door hem naar Londen verzonden eieren verzekerd had, was dit dezen keer toevallig niet ge schied. Ook nog andere kooplui aldaar had. den eieren op dezelfde boot. Men schrijft uit het Westland: Een paar mooie dagen hadden de tuinbouwpro ducten hoog noodig, vooral de komkommers in de stookkassen. Er wordt al heel wat uit de tuinen gehaald. In deze week wer den o. a. geveild, alleen aan de groote veiling 117.793 kroppen salade. 52.140 kom kommers en 85% ben spinazie. KERKNIEUWS. Benoemingen. Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht hooft benoemd tot kapelaan te Hilversum (H. Maria) den welecrw. heer H. B. M. Dijckhoff; tot ka- polaan te Rencum den weleerw. heer J. H. Beltman; tot kapelaan to VVijk-hij-Duurstcde den weleerw. heer B. A. Prei Ier; tot kapelaan te Wijk-bij Duurstede den weleerw. heer J. J. Brouwer. Z. I). II. Mgr. L. J. A. H. Schrijnen, bisschop van Roermond, heeft benoemdtot pastoor te Oud-Valkenburg, den weleerw. heer N. II. Ron gen en tot kapelaan te Beek, den cerw. heer A. F. M. Lcnaerts.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1