DINSDAG
23
MAART.
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
DE DUIKER.
fe JAARGANG
No. 1656
e£cidóclie(2ou^cmt
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De.'BONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
m het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
genten II cent per week, fl.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/* cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
1915.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van t-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van t-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 rogels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Adverlentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Ouderrecht.
Ook in Den Haag is een bioscoop-verer
ving in de maak. Het ontwerp stond
voor gisteren op de Raadsagenda,
tengevolge van de praatgraagheid
er Vroedschap daar zal het nog wel een
aar zittingen duren vóór de zaak in be-
lamieling komt.
Intusschen wordt er al tegen geageerd
natuurlijk onder de leuze: vrijheid,
laar dan zouden we eigenlijk alle veror-
eningen wel kunnen afschaffen. De men-
then moesten dan b.v. maar zolf weten,
zij al dan niet voor hun gezondheid
rilden of -konden zorgen, 't Zou een mooie
oei worden.
Dit gevoelen de tegenstanders en daar
lieten zij nog andei'e pijlen af. Zoo
uemt de Haagsche correspondent van 't
ilbld." het „opmerkelijk, dat de grootste
athousiasten vóór de thans ontworpen
ensuur gevonden worden in die kringen,
raarin men boogst pleegt op te geven
den eerbied voor het ouderrecht."
Dat 1 ij k t nu wel een argument, maar
is niemendal.
'De correspondent doelt natuurlijk op
ichoolstrijd, welke van rechts ge-.
ierd werd en wordt onder het devies:
ouders komt het recht toe, aan bun
inderen onderwijs te doen geven zooals
j, de ouders, dit wenschen. En dit devies
ordt tegenwoordig bijna algemeen oor
lögdelijk erkend.
Maar daarmede wordt volstrekt niet ge-
gd, dat de ouders ook het recht zouden
ibben, hun kinderen verderfelijke ciin-
Qi Ie leeren! Daar komt de gemeenschap
op zoodra zij 't merkt.
En is het nu geen feit, dat sommige
Ims bepaald verderfelijk zijn voor kihcie-
>n, zoodat hun ouders hen daarvan
besten weghouden.
En is het geen feit, dat- zulks niet ge
biedt, zoodat de kinderen moreel in ge-
iar worden gebracht?
Mag de gemeen,schap dit toelaten?
Neen, dan moet ingegrepen in hot ouder-
cht, want ook van dit recht mag geen
isbruik worden toegestaan.
Lichamelijke mishandeling is geen
dit der ouders.
Zou zedelijke mishandeling het dan wel
h?
Dit moest eigenlijk niet gevraagd be
lieven te worden.
Uit Weenen wordt gemeldt dat Przemysl
Éch moest overgeven wegens gebrek aan
evensmiddelen. In de Karpathen heeft
«n nieuwe verwoede veldslag plaats.
Nog twee Britsclie handelsschepen
lijn vermoedelijk getorpedeerd.
Van het Westelijk oorlogs
terrein.
Het Duitsche communiqué van het
óofdkwartier meldt: Een poging van den
vijand om zich door een nachtelijken, aan
val meester te maken van onze stelling
op de Zuidelijke helling van de Loretto-
hoogte is mislukt.
Ook in Champagne, ten Noorden van
Le Mesnil, mislukte een nachtelijke aan
val.
Alle pogingen van den vijand om de
stelling op den Reichsackerkopf te herne
men bleven zónder resultaat.
Het Fransche communiqué luidt: In Ar-
gonne brachten wij den vijand twee ern
stige tegenslagen toe nabij Bagatelle.
Wij deden drie mijnen springen, be
stormden een Duitsche loopgraaf en be
hielden deze in weerwil van een sterken
tegenaanval.
Vijfhonderd yards verder viel de vij
and, na twee mijnen te hebben doen
springen en onze loopgraven te hebben
gebombardeerd, over een front van 250
meter aan. Na een zeer hevig handge
meen, werden de Duitschers afgeslagen.
Toen zij terugtrokken, kwamen zij onder
het vuur onzer artillerie en leden zeer
zware verliezen.
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
De vesting Przemysl heeft
zich overgegeven aan de
Russische troepen.
Iedereen ook de vijand, die blijk gaf
moed in den tegenstander te kunnen waar-
deeren zal ccn eeresaluut niet kunnen
onthouden aan het wakkere garnizoen
van Pr.zemysi, dat van 11 November tot 22
Maart manhaftig stand hield.
Tot het laatst toe heeft de bezetting zich
dapper geweerd en volharding getoond.
Donderdagochtend begon de laatste beslis
sende strijd en deze werd den geheelen
dag en den volgenden nacht voortgezet.
Te 5 uur Zondagmorgen deed het garni
zoen een laatsten uitval in de richting
MedykaBykow—Plesnnwice. - Te 2 uur
's middags hadden zij blijkbaar reeds zwa
re verliezen geleden en moesten zij op hun
fortenlinie terugtrekken. De Russen meld
den Zondag 3000 gevangenen, onder, wie
78 officieren, te hebben gemaakt. De Oos
tenrijkers zwegen, het scheen dus wel
waar.
Naar uit Weenen wordt gemeld, heeft
gebrek aan levensmiddelen de bezetting
gedwongen zich over te geven.
Przemysl ligt aan den weg Lemberg
naar Krakau, zoodat het zeer wel mogelijk
is, dat de marsch thans naar Krakau gaat.
Wat de invloed van den val van Prze
mysl zijn zal op den algemeenen strategi-
schen toestand in het Oosten en indirect
ook op dien in het Westen, valt natuurlijk
nog niet te zeggen. Wel lijkt het ons van
groot belang, dat thans nu de strijd in
de Karpathen weer met nieuwe woede is
ontbrand, de slag daar ongehoorde afme
tingen aanneemt en de Russische legers
ontzaglijk zijn versterkt, zooals door be
richten uit Duitsche bron gemeld wordt
de Russen opnieuw een strijdvaardig leger
ter beschikking krijgen. Zoo zou de val
van Pr.zemysl wel eens van de allergrootste
beteekenis kunnen blijken voor den strijd
op het front in Galicië en de Karpathen.
Op het moreel der Russische troepen zal
de invloed van de overwinning vermoede
lijk niet bijzonder groot zijn. Men heeft
althans in den aanvang van den oorlog
verteld hoe weinig gevoelig de Russische
soldaat was voor overwinning of verlies,
slechts ernstig volgend de bevelen. Intus
schen werden sedert van Oostenrijksche
zijde herhaaldelijk geruchten verspreid
omtrent ontmoediging onder de Russische
krijgsgevangenen, omdat de strijd veel
langer duurde dan zij hadden verwacht.
Indien dit waar was zal dit resultaat hun
weer nieuwen moed schenken.
Houd uw Paschen!
Pierre ï'Ermite rioht onder bovenstaan-
den titel in de ,,Croix" den voligënden op
roep 'tot de Fransche katholieke soldaten:
Ik richt mij niet tot een Turk, noch tot
een Jood, nodh tot een Protestant, noch
tot een Godloochenaar. Ik richt mij tot u,
gedoopten zoon van katholieke ouders on
grootouders, en dk zeg u: Paschen is aan
staande. Paschen vordert van u een groo-
ten j aarlijkschen plicht. Doe als uw voor
geslacht houd uw Paschen!
Een soldaat schreef mij onlangs uit de
loopgraven:
„Het schijnt mij itoe, dat het resultaat
dier gébrachte offers zich reeds doet ge
voelen. Men zou zeggen, dat een breede
adem van hoven is gekomen en de ge
sprekken en den omgang der soldaten
heeft gezuiverd."
De jonge soldaat, die deze regels iret
potlood schreef en daarbij zijn ransel als
lessenaar gebruikte, werd een paar uur
later door een kogel gedood.
Ook gij kunt zoon kogel krijgen.
Verloochen uw Heiland, zoomin als gij
uw vaderland verloochent. God was de
eerste in het dragen van het kruis, Ir er
het uwe dragen, om met Hem te verrijzen.
Houd uw Paschen!
Wanneer gij tna de H. Communie op uw
plaats zijt teruggekeerd, zeg dan dit ge-
,bed:
,,Ik geloof, dat Gij, God, Frankrijk be
mint, omdat het zijn grooteuren van edele
liefde en matelooze edelmoedigheid heeft,
hoewel het ook, evenals Magdalena, oogen-
blikken van dwaasheid kende. Ik bied U
deze Communie aan voor mijn bemind
vaderland, voor de soldaten, die het ver
dedigen, voor de stervenden, die op het
slagveld om hun moeder roepen, voor de
gewonden, die in de bedden der ambu
lance liggen, voor de gevangenen, die
droomen van 't verre vaderland, voor de
vnouwen-in-de-rouw, voor de kleine kin
deren, die hun vader niet zullen terug
zien!"
Bid aldus, bid vurig houd uw Pa
schen!
Verschillende Oorlogs
berichten.
Vermoedelijk getorpedeerd. Steeds
meer en meer namen worden genoemd
van booten die hoogstwaarschijnlijk op de
grooter wordende lijst der verongelukte
schepen moeten geplaats worden. Thans
zijn het weer de Beeswing en de Aberdon.
Eerstgenoemd 2000 tons stoomsohip er-
li et de Tyne op 2 Maart met bestemming
naar Drippe, maar is nog niet aangeko
men, terwijl een lijk te Dover is aange
dreven, herkend als zijnde van iemand
van de bemanning van de Beeswing en
een boot gemerkt Beeswing.
De Aberdon verliet den 9en Maart Sea-
ham-Harbour voor Aberdeen, maar daar
na werd niets van het schip meer verno
men. Een der booten, omgekeerd drijven
de, is aan land gekomen.
Hull-boot verongelukt. De Hull-boot
„Rievaulx Abbey" is nabij Scarborough
verongelukt. De bemanning is te Huil ge
land.
Het schip was Zondagmiddag uit Huil
vertrokken. In den namiddag toen het ter
hoogte van Scarbourough was, gebeurde
het ongeluk en begon hot schip water te
maken. De bemanning steeg in de booten
en werd door andere schepen opgepikt en
naar Huil gebracht.
Er werd een poging gedaan om het
schip op het strand te zetten; men weet
r.iet met welk resultaat.
De equipage (34 man) is gered.
Amerikaansch schip opgebracht. Uit
Madrid wordt gemeld, dat te Gibraltar
het Amerikaansche stoomschip „Finland"
werd binnengebracht, dat een lading z nk,
koper, smeerolie en andere contrabande
aan boord had.
De Amerikaansche consul ging met de
maritieme overheid aan boord, om ten
onderzoek in te stellen.
Bommen op Nederlandsche schepen ge
worpen. De „Zeeland" zet den passa-
giersdienst naar Engeland voort; het goe
derenvervoer echter is tijdelijk stopgezet.
Zilverbons.
De „Staatscourant" van gisteravond be
vat het. besluit tot intrekking der zilver-
bons van f 5. en wel met ingang van Don
derdag 25 Maart. De gelegenheid tot in
wisseling van deze bons, waarvan nog
slechts een gering bedrag in omloop is,
zal openstaan tot en met Zaterdag 3 April
aan de kantoren van betaalmeesters, ont
vangers der directe belastingen en de post
kantoren (ook bijkantoren, doch geen
hulpkantoren).
Ofschoon zulks nog niet met zekerheid
kan worden gezegd, zal wellicht na 3
April de gelegenheid tot inwisseling niet
geheel uitgesloten zijn in elk geval, maar
toch beperkt zijn tot het Agentschap van
het Ministerie van Financiën te Amster
dam.
Na 25 Maart behoeft niemand de zilver
bons van f 5 meer aan te nemen (behalve
dan de bovengenoemde wisselkantoren) 3
April zal uit den aard der zaak ook nie
mand ze meer aannemen. Men onderzoeke
dus terstond zijn kas en eventueele afzon
derlijke spaarpotjes en -kastjes en geve de
zich daarin bevindende zilverbons van f 5
ten spoedigste uit of brenge ze naar een
wisselkantoor.
Heit opbrengen van dc
„Zaanstroo m".
In verhand met het voorgevallene met
de „Zaanstroom" 'hadden gisteren rle di
recteuren vari de Ilollandsche Stoomboot
maatschappij, de iheeren Nierstrasz en
Gox, een onderhoud met den minister van
buitenlandse he zaken op diens departe
ment.
Het zal nog moeten blijken of de Duit
sche regeering de levensmiddelen, die be
stemd waren voor particulieren in Enge
land, zal verbeurd verklaren, of de waar
de er van aan de maatschappij zal ver
goeden. Tot dusver gaat het verkeer op
Engeland van de maatschappij den gewo
nen gang en sinds het voorgevallene met
de „Zaanstroom" zijn de „Ystroom" cn de
„Rijnstroom" naar "Engeland vertrokken.,
Volgens geruchten moet de „Eem-
stroom", die Woensdag naar Huil vertrok,
op de Noordzee door een Duitschen on
derzeeër zijn aangehouden. Dit vaartuig
had slechts een kleine hoeveelheid levens
middelen, o.a. suiker, aan boord. Bijzon
derheden hieromtrent zijnnog niet inge
komen.
Uit door het „Handelsblad" nadere
ingewonnen inlichtingen blijkt, dat
tien man van de „Zaanstroom"
te Zeebrugge zijn achtergebleven, n.l. de
kapitein, de machinist, bootsman, le stuur
man, twee kwartiermeesters, de hofmees
ter, de kok, een donckeyman en een sto
ker. Zaterdagmorgen werden zij bij een
hoofdofficier geroepen die hun mededeel
den dat ze moesten blijven en zich inge
volge uit Berlijn ontvangen lastgeving
hadden te voegen naar de hevelen van de
militaire overheid. De overige leden der
bemanning moesten nog dienzelfden mid
dag onder geleide naar Holland vertrek
ken.
Volgens onzen zegsman zou tegelijker
tijd zijn medegedeeld dat het schip en de
lading waren verbeurd verklaard. Het is
echter niet onmogelijk dat dit misver
staan is omdat geen van de opvarenden
van do „Zaanstroom" de Duitsche taal
machtig is. Toen dan ook de „Zaan
stroom" werd aangehouden en de Duit
sche onderzeeër langs zij kwam, werden
de orders overgebracht in het Engelsch.
Juist toen de Duitschers aan hoord van
de „Zaanstroom" kwamen, verscheen aar»
de horizon de Harwichboot. Daar zag
men echter blijkbaar ook spoedig wat er
voorviel en maakte rechtsomkeert.
Met een berustend glimlachje oogde de
kapitein van den onderzeeër de boot na. t
Met een ,,wir kommen bald zurück" be
rustte hij in de ontsnapping.
Uit scheepvaartkringen verneemt men1
nog, dat gisteren van de zijde der betrok
ken stoomvaartmaatschappijen tot het
departement van Buitenlandsche Zaken
het verzoek is gericht, nadere inlichtingen
te willen inwinnen omtrent de aanhou
ding van de „Zaanstroom" en van de
„Batavier 5". Men heeft dit gedaan omdat
in de scheepvaartkringen onzekerheid
heersoht omtrent de motieven welke tot
het opbrengen aanleiding hebben gege
ven.
De aanhouding van de
„Batavier V".
Men schrijft uit Vlissingen:
Volgens mededeelingen van een der leden
van de equipage van. de „Batavier V",
welke evenals de „Zaanstroom" te Zee-
brugge werd binnengebracht, werden dc
schepen door een schot van den onderzeeër
gewaarschuwd, dat zij moesten stoppen.
Na onderzoek der scheepspapieren werd
aan de schepen gelast in het zog van den
FEUILLETON.
-Hij trachtte nogmaals te glimlachen
en zeide:
»Ge zijt gek.. Robert, of ge hebt verge
len, dal wij in den nacht van den moord
•ez&men geslapen hebben in de herberg
'»n Cogolin."
-Ik ben niet gek, en ik heb niets ver
ten, Hier is he-t testament, dat ge na
en moord gestolen, hebt. Zie, het is nog
Mekt met bloed."
"Diego ging achteruit terwijl Robert op
toetrad en hem het papier reikte,
*aaf0p hier en daar donkere plekken.
Qebtbaar waren.
"Neen, ik heb niets vergeten, en indien
nog een ander bewijs noodig had, dan
Ou ik in het dorp, dat ge dien nacht rer-
Mm den man te dooden, die u zijn zoon
Minde, de overblijfselen kunnen vinden
liet voertuig, dat u moest helpen den
Msdaad te volvoeren.
iego verbleekte; hij wilde eenige
iu?n sPre^eh> die hem echter in de
Leven steken.
"Robert vervolgde.
et is zes jaar geleden, dat Mary,
i' .eustcr' die u gekozen had, u, den
'"gen schurk, zonder familie, zonder
aar"i' °m U ^iaar hart te schenken en
torverTn' €C>U vrcesel'jken dood is ge-
loven raoordenaar is ongestraft ge-
,Dl rrCn^'e •mü0rde'naar zijt gij!"
Jn:^° beefde en riep met trillende
„Ge liegt! Ge liegt! Mary is uit vrijen
wil gestorven. Ge weet het, ge hebt een
brief gezien!"
„Zie!"
„En Robert toonde hem het beschuldi
gend schrift.
„Nu maakte zich een stomme woede
van Robert meester.
„Door Mary te dooden, zoo hernam
Robert, hebt ge met denzelfden slag ook
Ellen getroffen. Zij ds hier gestorven in
deze kamer, waar ik u heb laten komen,
opdat ik haar kon wreken. Mij bleef nog
een zoon. Het was nog een kind, cn hij
beminde u, u, den schurk. Hij waagde
zijn leven om voor u goud -te halen van
den bodem der zee. Ge hebt hem onder
de golven vermoord."
„En voor dat het monster den tijd had
te ontkennen, greep Robert hem bij den
arm en bracht hem voor het duikerskos-
tuum, dat tegen den zwarten muur stond.
„Nu rezen Diego.'s. haren ten berge; bij
knarsetande en sprong achteruit.
„Hij had gemeend de gestalte van Geor
ge te zien, en hij beefde over al zijn lede
maten.
„Laten wij eindigen," sprak Robert, ik
zou je kunnen dooden, zooals gij allen
gedood hebt, die ak beminde. Ik héb het
recht je den schedel te klieven met mijn
degen, zooals men het een dollen hond
doet.
„Ik wil je sparen, maar ge zijt in mijn
macht, of liever ge behoort toe aan het
gerecht. Ge zijt tot den dag mijn gevan
gene, Binnen twee uur zal de politie hier
zijn. Ik laat aan anderen over je te straf
fen en de mijnen te wreken...
„Robert .was zoo kalm, dat Dlego zijn
'toestand begreep; hij scheen er in le be
rusten; maar eensklaps maakte de toorn
zich van den ellendeling meester, tn een
sabel grijpend, welke aan den muur hing,
wierp hij zich op Robert gelijk een woest
dier.
„Robert sprong snel zijwaarts en ont
kwam.
„Een halve minuut lang werd er vree-
selijk gestreden.
„Diego had met beide handen zijn wa
pen omklemd en trachtte het hoofd te tref
fen van zijn tegenstander; maar de twee
strijders stonden te dicht bij elkaar en
hun slagen waren te ver.
„Roberts sabel was beklemd geraakt
tusschen Diego's linkerarm en den muur.
Hij kon er dus geen gebruik van maken.
„De twee strijders stonden tegen elkan
der.
„Het bloed, dat uit hun wonden liep,
vereenigde zich.
„Dit duurde zoowat twintig seconden.
„Dan deed Robert plotseling een sprong
achteruit en stiet vervolgens met alle
kracht, welke hij bezat, het wapen voor
uit.
„Zijn wapen had getroffen; maar te-
zelfder tijd gevoelde hij een slag aan het
'hoofd,
„Hij sloot de oogen en viel voorover.
„Hij was aan den linkerkant van den
schedel getroffen.
„Wat Diego betreft, die lag eveneens
bewegingloos.
„Hij was dood. 4
„De vader van George hod hom het
hart getroffen.
„Bijna een uuc lang lag Robert bewus
teloos,
„Toen hij weder bijkwam, lag hij in de
benedenkamer, waarheen John en Paddy
hem hadden overgebracht.
„Men mocht geen oogenblik meer aar
zelen de plaats van den strijd te verlaten,,
want de dag zou weldra aanbreken,
„De wonden van Robert waren niet
zeer gevaarlijk; maar het bloed, dat hij
verloren had, had hem zichtbaar zeer ver
zwakt, en slechts met moeite kon hij loo-
pen.
„Steunend op de armen zijner beide
vrienden bereikte hij eindelijk den uiter
sten boulevard. Een rijtuig gi'ig juist
voorbij, en de koetsier stemde toe ben
naar Passy tc brengen, vanwaar zij te
voet naar het huis van John Slough z( u-
den gaan.
„De nacht was ver gevorderd, en zij
ontmoetten niemand.
„Voorloopig tenminste bevond Robert
zich in veiligheid.
„Zijn plan was, Frankrijk to vertaten
met John en Paddy; maar hij was nog
te zwak om zich op reis te begeven en hij
had verscheidene dagen rust noodig.
„Ook werd hij eenigszins bevreesd. Hij
twijfelde er nog niet aan, of de vreese-
lijke daad, welke hij verricht had, wettig
was, maar hij was bevreesd voor de ge
volgen.
„De papieren, die de waarheid aan het
licht konden brengen, waren medegeno
men door John; maar bij de haast van het
vertrek, had hij de grootere voorwerpen
moeten achterlaten.
„Het duikerspak en de wapenen waren
nog in de kamer achtergebleven, cn het
lijk van Diego lag nog op d©n vloer op
dezelfde plaats, waar hij gevallen was.
„De justitie zou ongetwijfeld aan ccn
moord denken.
„De positie van den valsclicn Pancoivo.
en het geheim, dat zijn dood omringde
zouden de algemeen© nieuwsgierigheid
opwekken.
„Zij konden rekenen op een rechterlijk
onderzoek en op een krachtige inmenging
der politie.
„Het was niet zeer waarschijnlijk, dat
men don draad zou vinden, welke Robert
en diens vrienden aan doze treurige zaak
verbond.
„Overigens vreesde hij niets voor zich
zeiven.
„Maar onschuldigen konden gegrepen
worden, beschuldigd, misschien veroor
deeld, en deze gedachte ontsteade hem
meer dan de noodzakelijkheid rekenschap
van zijn daden te meten geven.
„Indien dit ongelukkigerwijze moest
geschieden, zou Roberts geweten hem niet
toestaan te aarzelen.
„Hij besloot John Slough op inlichtin
gen uit te. zenden.
„De oude zeeman was geheel onbekend
te Montmartre.
„Hij kon zioh dus zonder gevaar men
gen tusschen de personen, die samenge
schoold waren uit nieuwsgierigheid, en
de geruchten vernemen, die rondgingen.
„Robert gelastte hem tegelijkertijd allo
dagbladen te lezen in de hoop, dat dezen
hem op de hoogte zouden houden van
den loop der instructie.
„Dat was een goede gedachte.
„Denzelfden avond kwam John Slough
droevig thuis en met moeite vertelde hij,
wat hij vernomen had.
(Wordt vervolgd.)
