MAANDAG
22
FEBRUARI.
1915.
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
Ö0 JAARGANG.
No. 1631
e £^icbeke0ou^ant
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. -
Interc. Telefoon 935, Postbus 6.
ju blad verschijnt elken dag, uitgezonderd zon- en feestdagen
D(ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekerinlJ
en het GEÏLLUSTREERD 2 O JDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
ajaiiten II oent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Het Engelsche stoomschip Cambank
Is getorpedeerd door een Duitsche duik
boot Een Engelsch koienschip is d oor
een Duitsche duikboot in den grond ge
boord, eveneens een Engelsch militair
transportschip. Een Noorsch schip
is op een mijn geloopen en gezonken.
De Nowoja Wremja meldt, dat de Japansche
ministerraad zou hebben besloten tot
een ultimatum aan China.
De handelsoorlog op zee.
De handeisoorlog ter zee is begonnen!
liit Liverpool wordt gemeld: Het stoom
schip Cambank, uit Cardiff, op weg naar
Liverpool, werd zonder voorafgaande
waarschuwing getorpedeerd op de hoog
te van Anglesea, door een Duitsche duik
boot. Drie kop van de bemanning werden
gedood bij de ontploffing, twee verdron
ken bij het springen in een boot, de overi
gen werden gered.
Volgens een Lloyd's bericht, zijn de En
gelsche stoomschepen „Hemisphere",
„liighlandbrae" en „Potaro", het Noor-
sche zeilschip „Semantha" en het Engel
sche schip „Wilfrid", naar men vermoedt,
door de „Karlsruhe" tot zinken gebracht.
De geheele bemanning en 51 passagiers
van de „Highland Brae" werden gisteren
te Buenos Ayres aan land gezet.
Uit Buenos Ayres seint men: De Duit
sche boot „Holget" is met de passagiers
en de bemanningen van de Engelsche
stoomschepen „Highland Brae", Potaro",
„Hemisphere" en de zeilschepen „Wilfrid"
en „Semanthadie door de „Kronprinz
Wilhelm" tot zinken zijn gebracht, aange
komen.
De „Holger" kon niet binnen 24 uur ver
trekken, en werd geïnterneerd.
Zaterdagmiddag te 5 uur hield een
Duitsche onderzeeër een Engelsch kolen-
schip aan in de Iersche Zee. Het liet de-
bemanning vijf minuten tijd om in de
booten te gaan en boorde het schip daar
na in den grond:
De „Homburger Nach rich tien" verneemt
uit Stockholm: E«n Engelsch militair
transport van 2000 man werd met heit
transportschip, dat hen overbracht, in het
Kanaal tot zinken gebracht. „Göteborg Af-
tonbladet", dat di-t bericht ontving, staat
in voor de betrouwbaarheid van zijn bron.
Het Noorsche stoomschip Bjoeska met
kolen o-nderweg van Leith naar Nakskow
is in de Langel andbelt op een mijn gestoo-
ten en -gezonken. De bemanning is gered.
Op het Noorsche stoomschip „Postad"
ontstond muiterij, toen het schip zou ver
trekken.
De „Veree.nigde Stoomvaartmaatschap
pij" kon gisteren ten gevolge van de wei
gering dcc bemanningen om in zee te gaan'
Vijf schepen niet naar-Engeland later ver
trekken en riep daarom de -hulp der politie
jn. Op do vraag der politie, waarom zij
•niet wilden varen, antwoordden de man
nen, dat zij wegens het blokkade-gevaar
niet durfden. Verdere onderhandelingen
leidden tot geen resultaat. De maatschap
pij slaagde er evenmin in nieuwe beman
ningen te krijgem.
Te Frederikshaven verklaarden de sto
kers van hot aan dezelfde maatschappij
toeboh-oorende stoomschip „Knuthenberg
dat zij, al werd hun nog zoo'n hoog loon
beloofd, toch niet zouden varen. De po
litie kon niets uitrichten en het schip
moest eveneens blijven liggen.
Van het Westelijk Oorlogs
terrein.
Het Fransche communiqué van Zaterdag
luidt: In België werd over het geheele
front tot en met Reims kanon- en geweer
vuur gehoord.
In Champagne sloegen wij verscheidene
tegenaanvallen af en maakten wij nieuwe
vorderingen ten Noorden van Perthes door
■een bosch te bezetten, dat de vijand ge
weldig versterkt had.
Te Eparges, ten Zuiden van Verdun,
ondernamen wij, na een zesden tegenaan
val afgeslagen te hebben een niéuwen
aanval, waardoor wij de reeds verkregen
voordeelen konden vergrooten en uitbrei
den.
Wij veroverden drie mitrailleuses en
twee bommenwerpers, terwijl wij 300 ge
vangenen maakten, onder wie meerdere
officieren.
In de door ons te Xon veroverde posities
■vonden wij dooden van vijf verschillende
regimenten:
Uit het Duitsche hoofdkwartier wordt
over de operaties op het Westelijk oor-
logstooneel het volgende gemeld: Bij
Nieuwpoort liep een vijandelijk schip,
waarschijnlijk een mijnenvisscher op een
mijn en'zonk. Vijandelijke torpedobooten
verdwenen tóen zij beschoten werden.
Op den weg van Ghaluvelt naar Yperen,
alsmede aan het kanaal ten Zuid-Oosten
van Yperen namen wij een vijandelijke
loopgraaf. Eenige gevangenen werden
daarbij gemaakt.
In Champagne heersohte gisteren na de
zware gevechten van den vorigen dag be
trekkelijk rust..
Bij Comb res werden drie met sterke
troepenmachten ondernomen aanvallen
met zware verliezen voor den vijand afge
slagen. Wij maakten twee Franscheoffi
cieren en 125 mansohappen gevangen.
In d-e Vogezen heeft onze aanval verde
re vorderingen gemaakt.
In de streek ten Zuid-Óosten *van Sul-
zern namen wij Honrodberg, de hoogte
bij Honrod en de hoeven Bretzel en Wi-
denbhal.
Van het Oostelijk Oorlogs
terrein.
Het Russ. staf-communiqué van den
19en luidt: Op den rechteroever van de
Bobr on de Narew is de strijd begonnen
in de streek van Ossowiec, en op de we
gen naar Lomza, Ostrolenka, Prasnysch
en Plonsk. De hier geleverde gevechten
dTagen hat karakter van tegenaanvallen.
Op den linkeroever van de Weichsel
sloegen wij zwakke vijandelijke aanvallen
af langs den benedenloop van de Bsura,
nabij WAtkowize, ten Zuiden van Rawa,
nabij Mroczkowize, langs de Boven-Weich-
sel, langs de Nida en bij Bochinec.
Bij Jabni 9loegen wij het offensief van
een Duitsch-Oostenrijk-Hongaarsche troe
penmacht af.
In de Karpathen sloegen wij de hard
nekkige aanvallen nabij Jassionki, Sztrop-
ko en Mezo Laborcz af. De Duitsche aan
vallen tusschen Tucha en Wyszkow ken
merkten zich. door buitengewone hardnek
kigheid.
De hoogten ten Noord-Westen van Se-
neczuw, welke door den vijand genomen
waren, werden door een' welgeslaagden
bajonet-aanval heroverd.
In de.streek van Klausse rukten wij al
strijdende vooruit.
Rond Przemysl hebben wij gemakkelijk
twee aanvallen der bezetting met zware
verliezen voor den vijand teruggeslagen.
Het Oostenrijksche stafcommuniqué van
Zaterdag luidt: In Polen en West-Galicië
is de toestand over het algemeen onver
anderd. De dag van gisteren verliep rus
tiger.
Bij de gevechten op het Karpatenfront
van Dukla tot Wyszkow bobben wij we
derom verschillendeRussische aanvallen
onder zware verliezen voor den vijand af
geslagen, en maakten wij 750 gevangenen.
De operaties ten Zuiden van de Dnjester
maken verderen voortgang.
In Boekowina heerscht rust.
De vijandelijkheden van
Turkije.
De correspondent van het Milli-bureau
voor het Dardanellen-gebied meldt over het
bombardement der Dardanellenforten: De
vijandelijke vloot, bestaande uit vier En
gelsche en vier Fransche schepen, opende
den 19en Februari des morgens om half
negen, op een afstand van 10 K.M. het vuur
met kanonnen van zwaar kaliber.
Niettegenstaande den hagèl der granaten
beantwoordden de Turks Te artilleristen
het vuur niet, doch -wachuen tot de vijand
naderbij gekomeh was.
Het' Engelsch-Fransche eskader -naderde
de kust in de-meening, dat de forten tot
zwijgen gebracht waren.
Eerst op dit oogenblik opende de Ottö-
maansché artillerie het vuur. Van de 18
schoten, die gelost werden, waren er vier
mis, en 14 treffers.
Het admiraalschip kreeg ernstige averij
en werd door de torpedobooten, welke het
dadelijk omsingelden, uit de vuurlinie ge
sleept. Twee andere vijandelijke schepen
werden buiten gevecht gesteld en trokken
zich terug.
Na vei-spilling van 600 granaten moest
de vijandelijke vloot, waarvan drie schepen
bijna geheel onbruikbaar gemaakt waren,
zich verwijderen.
De bekwaamheid en vastberadenheid der
Ottomaansche artilleristen zijn, zooals hier
weer gebleken is, boven allen lof verheven.
Het telegram besluit met de bemerking,
dat de Dardanellen, welke door zulke leeu
wen verdedigd worden, door geen enkelen
vijand ooit kan geforceerd worden.
Een ultimatum van Japan
aan China?
Uit Petrograd wordt aan de te Kopenha
gen verschijnende bladen gemeld, dat de
„Nowoje Wremja" uit Tokio een telegram
ontving, meldende dat de Japansche minis
terraad onder voorzitterschap van den Mi
kado besloten heeft een ultimatum aan
China te overhandigen.
De „Rjetsj"' schrijft over het Chineesch-
Japansche conflict: Wat men voor een ca
nard had kunnen houden bleek een feit.
Het uitgebreide programma, dat in de ver
klaring van de regeering te Tokio is opge
nomen, verandert de politieke onafhanke
lijkheid van China in een fictie. Het is
van beteekenis, dat de Ver. Staten de mo
nopoliseering van de geheele Chineesche
markt niet kunnen toelaten. Wanneer de
Japansche regeering toch vast besloten is
de verwezenlijking van haar eischen door
te zetten is zij blijkbaar bereid het te laten
aankomen op een conflict met de Ver. Sta
ten, dat op belangrijke wijze het wereld
conflict compliceert.
De „Wilhelmina".
In ibet antwoord van Engeland aan de
Vereenigde Staten -in zake de „Wilhelmi
na", dait thans gepubliceerd is, wordt ver
klaard: „Het Duitsche besluit betreffende
de 'levensmiddelen was slechts een der re
denen, die er itoe geleid hebben het schip
voor P-rij-zenhof te brengen.
De regeering vernam sindsdien, dat het
besluit herroepen is voor zoover de invoe
ren betreft, blijkbaar met het doel het op
treden. tegen de „Wilhelmina" te bemoei
lijken.
Het antwoord somt dan verder op de
door Duitschland gepleegde inbreuken op
de internationale gebruiken door het be
schieten van open kuststeden, het werpen
van bommen uit luchtschepen op onverde
digde dorpen en het in bosl-agnemen of in
den grond boren van neutrale schepen met
graan of andere ladingen conditionneele
contrabande, bestemd voor Dublin, Bel
fast en open havens aan de oostkust, op
deze wijze -deze havens behandelend als
versterkte plaatsen of basis voor opera
ties.
A fortiori moet Engeland dus het recht
hebben Hamburg, welks 'haven gedeelte
lijk beschermd is door forten aan dén
mond van de Elbe, te beschouwen als een
'versterkte stad en een basis voor'opera'-'
ties.
Duitschland heeft dus door zijn optre
den getoond geen onderscheid te maken
tusschen de burgerbevolking en de com
battanten. Groot-Brltannie heeft zich lang
onthouden van het nemen van de vergel
dingsmaatregelen, waartoe het recht
had, maar het is onredelijk van Engeland
en zijn bondgenooten te verwachten, dat
zij zich tot hun groot nadeel voortdurend
zullen blijven houden aan regelen en be
ginsel-eb, wier juistheid zij erkennen, van-
neer zij van beide zijden in acht worden
genomen, maar die openlijk door hunne
vijanden veronachtzaamd worden.
Mocht Groot-Br-ittannië zich dus later
genoodzaakt zien Levensmiddel en tot abso
lute contrabande te verklaren of andere
maatregelen tegen den Duitschen handel
te nemen, dan verwacht het vol vertrou
wen, dat de neutralen dit optreden niet
zullen wraken door een beroep op het in
ternationaal recht, zoolang zij Duitsch
land niet kunnen noodzaken een wijze an
oorlogvoering -op te geven, die strijdig is
met wet en menschelijkheid."
Verschillende Oorlogs
berichten.
Het doel van den oorlog. De Verein
deutscher Eisen- und Stahl-industrrellen,
de groote organisatie der fabrikanten in
wat de Duitschers de „schwere" industrie
noemen, heeft het volgende besluit geno
men:
Bij een zegevierend einde van den oorlog,
welke de Duitsche ijzerindustrie vol ver
trouwen verwacht, mag slechts een vrede
wordefl gesloten, die in den geheelen om
vang in overeenstemming is met do onme
telijke offers, die Duitschlands volk tijdens
den oorlog heeft gebracht en nog dagelijks
brengt.
Met dit doel mogen:
1. De vredesonderhandelingen niet alleen
aan de diplomaten worden overgelaten.
2. Moet de vrede een vermeerdering bren
gen van Duitschlands macht ter zee en een
uitbreiding van het vestigingsgebied voor
Duitsche kolonisten.
3. Moeten ten aanzien van de organisa
tie van het tolwezen in een vergroot
Duitschland de vertegenwoordigingen der
Duitsche nijvere standen in ruime mate
worden gehoord.
Opeenhooping van levend, vee. Do
„Académie des Sciences" heeft bezwaren
geopperd tegen de groote veekampen, die
nabij Parijs met het oog op een belegering
zijn ingericht, zoowel wegens de moeilijk
heid om de dieren van voedsel te voorzien,
als wegens het gevaar voor veeziekten. In
1870 hebben deze op vreeselijke wijze ge
woed. Daarom wordt bevroren vleesch aan
bevolen. De melkverzorging geschiedt on
der leiding van prof. Pinard. De melk van
2000 koeien wordt tegelijkertijd gepasteuri
seerd.
Het Ned. Tijdschr. v. Ceneesk. ontleent
deze mededeelingen aan de „Deutsche med.
Wochenschr."
De Duitsche luchtvloot. De „Morning
Post" ontvangt uit Bern het bericht, dat
Duitschland druk bezig is met den bouw
van vliegtuigen. In alle vliegkampen langs
den Rijn oefenen zich duizenden jonge
Duitschers als bestuurder of mecanicien.
Het is de eerzucht van Duitschland, dat
zijn luchtvloot die der bondgenooten verre
zal overtreffen.
Ook een plan. De correspondent te Ko
penhagen van de „Daily Telegraph" maakt
melding van een merkwaardig plan, geop
perd om in Duitschland de dreigende
schaarschte aan voedsel minder nijpend te
maken. Het plan beoogt, dat vijf millioen
vermogende Duitschers zich als toeristen
naar het buitenland zullen begeven drie
millioen naar Scandinavië, een millioen
naar Nederland, een millioen naar Zwit
serland.
Het is een plan als een ander!
Nederland en de Oorlog.
Bij de Tweede Kamer is than9 ingekomen
het voorstel der Regeering tot vaststelling
van bepalingen betreffende de verzekering
van schepelingen en hun nagelaten betrek
kingen tegen geldelijke gevolgen van onge
vallen op zee tengevolge van den oorlog.
FEUILLETON.
DE DUIKER.
SS)
„Hij had geen moeite Ellen er tob te be
wegen hun leven, van dat van Diego te
6cheiden.
..Hij kocht op het hoogste punt van
Montmartre een paviljoen te midden van
e&n grooten tuin, met eeuwenoude hoornen
begroeid. Daar kon men genieten van een
zuiyere lucht en van een prachtig verge
zicht.
„Het was een buitenhuis in Parijs, en
de twee eehtgenooten hadden er nog het
voordeel, niet ver verwijderd te zijn van
Mary. -
..John Slough, die nimmer de woning
te Potit Boulogne had willen bewonen
nam met vreugde eeh kamer in bezit van
het nieuwe verblijf en nam op zich de wo
ning eenvoudig, doch geriefelijk ih te
richten.
„Hij liet uit Engeland vertrouwde
t-ienstboden komen, en een weinig tijd la
ter nam het huishouden bezit der woning.
..He scheiding ging zonder moeilijkhe
den gepaard, en Robert meende zelfs, dat
z!l voldeed aan een geheimen wensch van
Zl.m sbhoonbroedej*.
„Diego leefde toen volop in dat nieuwe
os laan, dat hem geen gel-égênheid liet,
Z1JQ geest tot iets nuttigs aan te wenden.
L'!ï j t'?rug>?etrokken leven, dat Robert
A 'fa6 KIlS'; zhn vrouw in een hoek van
at deftig verblijf, was hem bijna een ver-
011 door te vertrekken lioten zij hem
de honden vrij.
-.Daargelaten dit verschil van smaak
had Robert zich-niet te beklagen noch over
zijn schoonbroeder noch over diens com.
„Hij meende, dat Morgan zeer rijk was
en dat hij rijkelijk bijdroeg tot de uitga
ven, welke Diego, Mary en Morgan maak
ten; dus ook op dit punt was hij niet zeer
ongerust.
„In hun eenvoudige woning te Mont»
martre was het leven van Robert en Ellen
geheel andera.
„Robert behartigde de zaken, waaraan
hij zich gewijd had, met allen ijver, <n de
beste uitslag was dan ook zijn belooning.
„De jonge echtgenooten leefden zoer
kalm en werden hoe langer hoe rijker, of
schoon zij het niet noodig hadden.
„Zij ontvingen weinig bezoek: slechts
eenige ingenieurs en industrieelen.
„Mary was gewoon eiken dag eenige
uren bij baar zuster door te brengén.
„Ellen en Robert dankten God, die hun
zulk een gelukkig leven geschonken had;
maar hun vreugde, hun trots, was bun
zoon, hun George, die reeds op den leeftijd
gokomen was, waarop hij eenige woorden,
kon stamelen.
„Ieder jaar maakten zij een reis naar
Whitest able, en het was een feest voor
hen, wanneer zij d-e goede lieden terug
zagen, die aan Disney hun kalnxen ouden
dag te danken hadden.
„Dat geluk, het volimaakste, dat de
mensch op deze wereld kan smaken, zou
als een droom vervliegen.
„Het rampzalige uur naderde, en nieu
we gebeurtenissen zouden het leven van
den ongelukkigen Robert verstoren."
Bij het spreken van deze voorden, die
het verhaal- aankondigden .van nog droe
viger gebeurtenissen, verzwakte de stem
van den aalmoezenier, en hij scheen uit
geput.
De president van de rechtbank noodigde
hem uit, eenige rust te nemen en kondigde
aan, dat de zitting voor een uur geschorst
zou worden.
De zaai der rechtbank bood toen het
vreemdste schouwspel.
Een nieuwsgierig luisterende menigte
had aan de lippen van den priester gehan
gen, en de nieuwsgierigheid had plaats
gemaakt, voor een diepe ontroering, die
het hof en de gezworenen gewonnen had.
De beschuldigde, die gebogen op zijn
bank zat, beefde somtijds bij de woorden,
door den priester gesproken, en als hij de
oogen oploeg tot zijn edelen verdediger,
zag men groote tranen over zijn verma
gerde wangen rollen.
De jonge advocaten, die waren aange-
oogen opsloeg tot zijn edelen verdediger,
luisterden naar het eenvoudig verhaal met
zichtbare belangstelling en verwonderden
zich over des priesters welsprekendheid,
die, alle gemaaktheid minachtend, de har
ten trof.
Opdat niets zou ontbreken aan de
vreemdheid van dit tafreel, zaten daar
nog immer de Arabieren geheel in strijd
met dat roerend tooneel.
Stom, onbewegelijk en somber, het cog
gevestigd op den president, wiens macht
zij bij instinct erkenden, wachtten de twee
zonen der woestijn hun lot af met onbe
grijpelijke kaLmte.
Maar hij, die door aller blikken gezocht
werd, was de edelmoedige abbé Guérin,
die om een ongelukkige te redden at zijn
kracht ten beste gaf, gelijk hij. vroeger
zijn bloed had veil gehad voor de verdedi
ging dea geloofs.
Nauwelijks had hij opgehouden met
spreken, nauwelijks was hij gaan zitten,
bleek, afgemat, of reeds ging er een voor
gevoel door aller geest.
Had de priester, die daar zoo gesproken
had, ook niet zijn deel gehad in het lijden
van. Robert?
Zou bij niet spoedig ook de rampspoeden
zijner eigen jonge jaren gaan verhalen?
Ongeduldig en zenuwachtig als zij wa
ren, wisselden de toehoorders nauwelijks
eenige woorden op gedempt-en toon.
De menigte sprak niet, handelde niet
zij wachtte.
Toen na' anderhalf uur rust de deur
waarder aankondigde, dat de zitting we
der was begonnen, liep een electrische
huivering door de geheele zaal.
Bleek, maar standvastig als een man,
die een smartelijken plicht gaat vervullen,
stond de aalmoezenier op, en zijn ernstige
stem klonk weder te midden van het vol-
maakste stilzwijgen.
„liet geluk heeft geen geschiedenis, en
te verhalen van de gelukkige dagen, wel
ke Robert sleet in dat huis, waarin bij
zijn l-even had overgebracht, zou niet van
veel gewicht zijn in deze geschied» nis.
„Vijftien jaren waren verloopen sedert
den geheimzinnigen dood van Thomas
Disniey, en groote veranderingen waren
gekomen in de woning van Petit Boulogne.
„Morgan woonde er nog slechts af en
toe.
,,IIij vertrox elk jaar en kvrarn dan niet
dan na oen maand of acht terug.
„Hij. was verplicht, zeide hij, om'toe
zicht te lïoudén over het delven van goud
op het geheimzinnige eiland, dat hij ont
dekt had voor zich zalven alleen, en zijn
tochten schenen niet zonder vrucht te zijn,
want zijn terugkomst ging altijd vergezeld
van weelderige uitgavan.
„Diego was hot middelpunt geworden
van een troep lieden, die eon weelderig
leven Laidden. Het waren bijna allen
vreemdelingen, die Parijs verbaasd deden
9taan over hun zonderlinge gewoonten.
„Wat Mary betreft, zij genoot immer
de volmaakste vrijheid en bleef voortdu
rend haar zuster bezoeken.
„Zij sprak weinig over haar gemoeds
stemming; maar niets deed vermoeden,
dat zij ongelukkig kon zijn. Het wereld-
scbe leven, dat zij verplicht waA te leiden,
hield haar te veel bezig, dan dat zij tijd
zou hebben na te denken.
„Robert had bijna geheel den omgang
mot Diego verbroken; maar meer dan eens
had hij vreemde geruchten gehoord om
trent zijn schoonbroeder.
„Do openbare meening wa-s niet vleiend
voor Diego en Morga-n werd zeer gewan<
trouwd.
„Vele menschen meenden, dat hij zijn;
rijkdom nu juist niet op eerlijke manier
had verkregen. Zij hielden de goudmijn
slechts voor oen verzinsel.
„Men had bemerkt, dat hij slechts af en
toe rijk was. Zijn uitgaven verminderden
allengs, en dan verdween hij gedurende
eenige maanden om weder rijk to voor
schijn te komen.
{Wordt vervolgd.}
