17
BUITENLAND.
De Oorlog.
In %>effruytetèWinkels
JA.^GANG.
No. 1627
3)e
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DeABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
j het GEÏLLUSTREERD ZO NDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 perkwartaal; bgonze
«jenten II cent per week, f 1.4-5 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2]/s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
WOENSDAG
FEBRUARI.
1915.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Een woord op zijn pas.
Alvorens in de huidige omstandigheden
critiek mag worden uitgeoefend op het be
leid onzer regeering, moet natuurlijk
worden overwogen of daartoe de noodza
kelijkheid dringt. De .taak van het kabinet
is tegenwoordig een te moeilijke, dan dat
vriend en vijand niet alles in het werk
xou moeten stellen om zijn arbeid zooveel
mogelijk te verlichten. En door critiek,
lelfs al wil deze .opbouwend werken, wordt
luiks niet bereikt.
Dat ondanks deze overwegingen de oud
minister Regout gisteren in de Eerste Ka
mer het 'beleid van zijh opvolger, minister
Lely, ernstig -onderhanden nam, moet dan
ook wel een dringende reden gehad heb
ben. De heer Regout toch het bleek
meermalen is een te hoogstaand man
om aan Schadenfreude of zucht tot bou-
deeren onderhevig te mogen worden ge
acht.
De bezwaren van den critiseerenden Se
nator kwamen in hoofdzaak hierop neer:
deze minister werkt te duur welk oor
deel met recente voorbeelden werd toege
licht, terwijl spr. nog in zijn repliek als
klap op de vuurpijl lanceerde: Onlangs
zeide iemand tot me: er zijn drie dure din
gen en twee daarvan zijn de oorlog en mi
nister Lely.
Nu, nieuw is deze zienswijze niet over
den huidigen bewindsman van Water
staat. Reeds toen hij in een vorig kabinet
deze portefeuille hanteerde, sloeg men met
bezorgdheid zijn financieele evoluties
gade. De heer Lely is n.l. een ingenieur
met een ruimen blik en een vèr-strekkende
ambitie eigenschappen, welke hem lei
den tot ingrijpende plannen. Met grooten
durf worden deze teekenen is trouwens
betrekkelijk makkelijk op 't papier ge
bracht en met vriendelijp optimisme worden
ze dan verdedigd. Met 'n nooit van zijn
breed gezicht wijkend lachje en zonder
merkbare stemverheffing schuift de beer
Lely de bezwaren ter zijde en wist door
die zelfbewuste houding meermalen zijn
zm door te drijven.
Of zijn optimisme steeds door de later
volgende feiten werd gerechtvaardigd,
willen we nu niet gaan onderzoeken,
maar men zal zich nog wel herinneren,
dat reeds bij 't optreden van den heer
Lely in het kabinet-Gort van der Linden
gezegd werd op de plannen van Water-
slaat mag, nu de schatkist zoo tot zuinig
heid maant, wel dubbel worden gelet.
Onwillekeurig geschiedde dit dan* ook,
maar ziet: daar komen nu opeens de tijds
omstandigheden met alle zuinigheid spot
ten en het optimisme des heeren Lely in
de hand werken, wijl immers 't verschaf
fen van ai-beid up to date is. Een
prachtgel'egenheid voor een ambitieus in
genieur!
Dat de heer Regout hierbij een ernstig
waarschuwend woord sprak verdient hul
de. Hij trotseerde daarmede de publieke
opinie, welke thans weinig critisch is
aangelegd, maar hield de spreuk in 't oog:
een woord op zijn pas is geld in de kas.
Een succes der Engelsche troepen op
het Westelijk oorlogsterrein, tusschen
St. Eloy en het kanaal van Vperen.
Kleine vorderingen der Duitschers op het
Oostelijk oorlogsterrein. De steden
Bielsk en Plozk hebben zij bezet.
Persstemmen over de Duitsche blokkade
van de Noordzee. Krachtige houding
van Amerika tegenover Engeland inzake
het geval met de „Wilhelmina".
INGEZONDEN MEDEDEELING I GULDEN PER REGEL.
Van het Westelijk Oorlogs
terrein.
Uit het Duitsche hoofdkwartier wordt
gemeld Op het Westelijk oorlogsterrein
werden vijandelijke aanvallen tegen En
gelsche loopgraven, die door ons bij St.
Eloy genomen waren, afgeslagen. Overi
gens valt er niets bijzonders uit het Westen
te melden.
Voortaan zullen, aldus een telegram uit
Londen van 16 Februari, de communiqué's
van generaal French tweemaal per week
worden gepubliceerd. Het eerste, dat van
daag is gepubliceerd, wordt over het alge
meen gedékt door de Fransche communi
qué's over de wapenbedrijven van 13 en 14
Februari.
Het zegt o. m. lo. Sinds onze successen
bij La Bassée in het begin der vorige week
is een mindere activiteit ingetreden. Niette
min hebben wij eenige verdere vorderingen
gemaakt en den 13den Februari maakten
wij ons zonder verlies meester van een be
langrijk punt.
2o. Wij hebben het gewonnen terrein ver
sterkt. Er zijn jnlirhti>-»er<«*
gens welke de verliezen van den vijand bij
de jongste gevechten ernstig zijn geweest.
3o. In het gebied van Yperen deed de
vijand den 14den dezer een aanval, die
aanvankelijk slaagde. De vijand kwam in
het bezit van enkele loopgraven. Onze te
genaanvallen deden het verloren terrein
herwinnen. Er werden enkele gevangenen
gemaakt.
4o. Op het overige front openbaarde zich
eenige toeneming in de heftigheid van het
artillerie-duel, waarbij wij een opmerkelijke
superioriteit toonden en veel schade deden
aan de kanonnen van den vijand en zijn
verdedigingswerken.
5o. Een vlieger liet een bom vallen op een
vijandelijke ammunitie-colonne bij La Bas
sée, waardoor een ammunitiewagen in de
lucht vloog.
Van het Oostelijk Oorlogs
terrein.
Het Oostenrijksch communiqué van gis
termiddag luidt: Over het algemeen is de
toestand in Russisch-Polen en West-Ga-
licië onveranderd. Er hadden slechts ar
tillerie-gevechten plaats.
Op het Karpathenfront wordt hevig ge
streden. Meerdere Russische aanvallen
over dag en 's nachts tegen de stellingen
der verbondenen, werden onder zware
ontvangt-, men eene ektra "korting van 10 dat wil
zeggen, voor.,/ 10.aan caSsabons ontvangt, men
onmiddellijk een gulden int contanten .terug.
Onze extra korting f\»,
eene ^werkelijke korting, y r 1
die vooral in deze tijden in menig huishouden eene
belangrijke besparing op de dagelijksche uitgaven is.,
Ter beoordceiing onzer kwaliteiten wordt U verzocht*
nevenstaanden coupon in te wisselen in een de?
bekende wankels van
P. DE-GRUYTER Zn.
Grutterswaren Koffie» .Thee» Cacao en Boter.
RECLAME COUPON. 21
Ten-einde in deze tqden het gebruik
van het artikel rijst als voedingsmiddel bij
uitnemendheid 'algemeen te maken, geven
wij gedurende deze en de volgende week,
tegen,;,inwisseling van dezen coupon in
een onzer winkels, bij aankoop van I
pond fDeffruy/eri Botermelange of Planten
boter, gralisterkeuringl^pondvanonze
prima Tafelrijst h 12 ct. (ofwel bij aan
koop van X pond. A pond rijst)
tDefffuyteA Melange: 60, 50.45 en 40 ct p.p.
QeffruyterS Plantenboter: 50 en 45 ct p.p.
71*
verliezen voor den vijand, die meer dan
400 gevangenen verloor, afgeslagen.
De operaties in Boekowina verloopen
gunstig. Wij hebben de Sereth-linie over
schreden, en de Russen onder voortdu
rende gevechten op de Pruth teruggedron
gen.
Ten Zuiden van Kolomea, waar zich
grootere gevechten ontwikkelden, maak
ten wij gisteren meer dan 500 gevangenen.
Omtrent de operaties óp het Oostelijk
oorlogstooneel wordt uit het Duitsche
hoofdkwartier het volgende gemeld:
De vervolgingsgevechten nabij en aan
gene zijde van de Oost-Pruisische grens
hebbffljgrtgk I^S&m T*£dfw5cESS;
bezetten wij, na een kort gevecht, Bielsk
en Plozk. Wij maakten ongeveer 100 ge
vangenen.
In Polen, ten Zuiiden van de Weichsel,
is niets bijzonders voorgevallen.
De geruchten over ontzaglijke verliezen
der Duitschers in de gevechten ten Oosten
van Bolinow (begin Februari) hebben ge
loof gevonden.
Vastgesteld wordt, dat de Duitsche ver
liezen bij deze aanvallen in verhouding
tot het bereikte succes, gering zijn.
De handelsoorlog ter zee.
In Duitsche scheepvaartkringen wordt
verklaard: ,,Bij de tot dusverre door En
geland gevolgde praktijk en met het oog
op zijn belang om conflicten tusschen
Duitschland en de neutrale staiten uit te
tokken is het niet uitgestoten, dat ter be
reiking van dit doel een of meer neutrale
stoomschepen door Engelsche onderzeeërs
met opzet in den grond zullen worden ge
boord.
Ooik werden, voor zoover in deze kringen
bekend is, door Engeland een groot aan
tal mijnen gelegd, vooral met het oog op
de Duitsche onderzeeërs.
Duitsche deskundigen zijn van meening
dat deze gevaren voor de neutralen een
dringende aanwijzing zijn om het oorlogs
terrein te mijden."
Naar het „Hamb. Fremdenbla/tt" uit
Ghristiania verneemt, hebben de Noorsche
stoomvaartmaatschappijen den 14en Febr.
besloten het handelsverkeer met Enge
land van 18 Febr. af voorloopig stop te
zetten, behalve met de postbooten en alle
op Engelsch risico varende stoomschepen.
De „Daily News" meldt uit Rome, dat
Italië weigerde zich aan te sluiten bij den
mogendheden-bond van neutrale staten,
die ten doel zou hebben de verdediging
der neutrale scheepvaart tegen, de Duit
sche btokkadenbedreiging.
Italië is gereed om zelf zijn eigen
scheepvaart te beschermen, maar wil vol-
land formeel meegedeeld, dat zij geen oor
logsdaden zal dulden tegen de Italiaan-
sche scheepvaart, welke onrechtmatig
zijn, daar de voorgenomen blokkade der
Britsche havens onwillig is, tenzij ze ef
fectief is. De indruk te Rome is dat
DuitsohLand's antwoord in verzoenenden
geest zal zijn.
De Duitsche pers bespreekt een bericht
uit Rotterdam, dat de Engelsche schepen
van de Harwichlijn met de Nederlandsche
kleuren worden beschilderd en wijst op
het hieruit voor de neutralen voortvloei
ende gevaar.
De „Voss. Ztg." zegt: De neutralen heb
ben een gemeenschappelijk belang om
zich tegen dat misbruik van hun neutra
liteit te verzetten. Zooals Engeland, ter
wijl het zijn eigen geweldige vloot ten
zeerste ontzag, in hoofdzaak de bondge-
nooten alleen de lasten van den oorlog
liet dragen, zoo schijnt Engeland tegen
over den dreigenden oorlog der onderzee
booten de neutralen van de veilige be
scherming der neutraliteit te berooven en
voor zich te willen laten bloeden. De ge
varen die aan de zijde van Engeland drei
gen kunnen dus den neutralen niet dui
delijk genoeg voor oogen worden gevoerd.
De „Kreuzzeitumg" meent, dat deze
overdrijving van Engelsche arglist wel
licht een goede zijde kan hebben, als de
neutralen inzien wat ze elk oogenblik van
Engeland hebben te wachten.
De Amerikaansche „Tribune" verklaart
naar aanleiding van Bernstorffs nota van
gisteren: De quaestie of Amerika het recht
heeft levensmiddelen naar Duitschland
te zenden zal rechtstreeks worden gere
geld met het Britsche rijk. De vraag om
trent het recht van Amerikaansche sche
pen om niet geblokkeerde Britsche havens
overeenkomstig de voorschriften van het
Volkenrecht binnen te varen, zal worden
geregeld met Duitschland, indien de ver
klaring van een oorlogsgebied Donderdag
in werking treedt. De rechten van Ameri
kaansche schepen moeten worden geêer-
Indien zij worden getorpedeerd zal
Duitschland de logische gevolgen onder
de oogen moeten zien.
De „New-York Times" zegt: Indien
Duitschland niet genoeg te eten heeft is
het blijkbaar tijd om den wensch te her
halen, dat het om vrede vraagt, daar het
zeker niet meer strijdt voor de overwin
ning, indien er reeds gebrek aan voedsel
is. Een overwinning kan niet worden ver
wacht, dus kan het niet strijden voor be
tere vredesvoorwaarden. Hoe langer de
strijd duurt, des te harder zullen de voor
waarden zijn.
De „World" zegt: De verklaring van
den gezant, dat de levensmiddelen voor
de burgerbevolking nauwgezet gescheiden
zullen worden gehouden van die voor de
militairen, zal moeilijk zijn uit te voeren,
in een besluit van den Bondsraad of een
wet van den Rijksdag die verklaart, dat
ze één zullen zijn.
Volgens den correspondent van de „Mor
ning Post" te Washington heeft opnieuw
de „New-York Sun" een scherp artikel te
gen Duitschland naar aanleiding van de
bewering van Duitsche zijde dat een on
derzoek naar de nationaliteit der schepen
voor de duikbooten zelfmoord zou bette
kenen. Het blad beroept tot loochenstraf-
fing dezer bewering zich erop, dat Engel
sche duikbooten iederen dag onzijdige
FEUILLETON.
DE DUIKER.
84)
„Zooals gewoonlijk stak de sleutel op
de deur.
„Nadat hij eenige malen, zonder ant
woord bekomen te hebben, had aange
klopt, was John Slough binnengetreden
doch van ontsteltenis teruggedeinsd.
„De man had echter nog genoeg zelfbe-
heersching om heit tooneel aan Ellen" en
Mary te besparen.
„Hij had eerst de twee dienstboden ge
wekt en liet door dezen zijn kameraden
in kennis steltvn inot het gebeurde; daar
na had hij iemand naar den vrederechter
gezonden.
..Ook had hij dsn moed gehad het droe
vig aifru\^fi Aan tie dochters van zijn mees
ter bekend te maken.
„Thomas Disney was gedood in zijn
slaap, ïw» e«n enkolen dolksteek,, welke
■Wn net hart had geraakt.
..De moordenaar had de deur zonder
godruisch geopend, was zachtjes hieit bed
genaderd, had met zekere hand den steek
toegebracht, vervolgens de schrijftafel ge
opend en was toen met het geld gevlucht.
-Do moord en de diefstal moesten in
•enige oogenblikken gepleegd zijn.
..Uit de snelheid en zekerheid, waar
mede de misdaad gepleegd was, kon men
oesJuiten, dat de moordenaar bekend was
ttet kuwor ?n de gewoonten van bet
-fdat hij
„Disney moest gestorven zijn zonder een
kreet te slaken, want een van de dienst
boden, die een groot deel van den nacht
was wakker gebleven, verklaarde niets
gehoord te hebben.
„Het moordtuig was niet wedergevon-
den, maar, aan de wonde te zden, had de
moordenaar zich bediend van een zeer
scherp mes.
Slough, die niet erg met de Fransihen
ophad, zeide, dait de moordienaar bepaald
een Franschmam was, die de wegen gi.ed
kende.
„Hij vermoedde niet zonder reden, dat
de bosschen, diie daar te vinden zijn, tot
verblijfplaats dienen van boeven, en zeide
dat het half verwilderde land er zich zeer
toe leende om een moord te bedrijven op
iemand, die als rijk bekend staat.
„Hij verwonderde er zich over, hoe men
had kunnen denken, dat zijn makkers
schuldig waren, die hij allen gedijk zich-
zolven beschouwde.
..Alle werklieden hadden zich moeten
onderwerpen aan een nauwkeurig onder
zoek.
„De verontwaardiging van John Slough
werd nog grooter, toen hij vernam, dat
men een onderzoek had ingesteld, of het
verhaal van Robert over zijn reis juist
was.
„Men had Diego langen tijd onder
vraagd, en ook den herbergier en andere
mer.sehen van Cogolin.
„Robert kon het maar niet vergeten,
dat do justitie er aan gedacht had, dat
hij ca zijn schoonbroeder misschien schul
dig waren; maar tegelijkertijd vernam hij
ook. dat atte getuigen waren overeen ge-
Irvnen. dat IA ago vn kif dien bewuiten
nacht geslapen hadden in de herberg, en
dat zij te zeven uren nog in hun kamers
waren.
„Cogolin is meer dan zeven mijlen van
de woning der duikers verwijderd, dus
men kon niet aannemen, dat zij in dien
nachit heen en terug waren geloopen.
„Er was ook maar één rijtuig, dot, het
welk hen den volgenden ochtend naar hun
woning gebracht had. Wanneer een van
beiden schuldig was, had hij vleugelen
moeten hebben.
„Robert had zelfs moeite zich het ver
moeden te verklaren; maar toen hij na
dacht, moest hij bij zich zeiven bekennen,
dat, wanneer de moord een anderen be
weeggrond had dan begeerte naar geld,
Diego en hij eigenlijk de eenigen waren,
die er belang bij konden hebben, dat de
arme Tom dood was.
„Disney was rijk; zijn verbazend kapi
taal, in zulk een korten tijd verworven,
moest geheel aan zijn dochters kómen.
Lag het dus niet voor de hand, dat ook
eenig vermoeden rustte op de echitgenoo-
ben dier dochters?
..Toen herinnerde Robert zich de verle
genheid van den rechter, toen deze sprak
over het testament.
„Maar van den anderen kant had de
magistraat hem met te veel genegenheid
en beleefdheid behandeld. Het was onmo
gelijk, dat de verdenking ernstig gemaand
kon zijn.
„Was het dan soms Diego, 'die beschul
digd werd?
„Robert verwierp deze gedachte, want
al had bet gedrag zijns schoonbroeders
hem ook dikwijis vreemd toegeschenen,
hij had toch uooU ka hem, noch in *ijr
woorden, noch in zijn daden, iets be
merkt, dat zijn vermoeden kon wettigen.
„Hij vernam verder van Jolm Slough,
dót de smart van Diiego zoo groot was,
dat hij, na ondervraagd te zijn, zich in
zijn kamer opsloot en zelfs deh troost
zijner vrouw weigerde.
„Den derden dag had de justitie haar
werk gedaan, en werd het den kinderen
van Disney toegestaan het overschot huns
vaders te begraven.
„Niettegenstaande zijn gezondheidstoe
stand wenschte Robert den stoet te vol
gen.
„Hij moest daarenboven, want op zijn
beurt was Diego ziek geworden, en anders
zou van de kinderen, die Disney zoozeer
bemind had, er geen achter de kist loopen.
..Hot was een treffende plechtigheid, die
begrafenis.
„Het kerkhof, waar de goede man zou
rusten, was meer dan een mijl van de
duikerswoning verwijderd.
„Zijn getrouwe werklieden schaarden
zich te zamen, om hem op de schouders
te dragen, en allen uit den omtrek volg
den godvruchtig den stoet.
„De oude vrederechter liep naast Ro
bert. en toen aan de gapende groeve voor
het laatst afscheid was genomen, onder
steunde hij -den jongen man en bracht
hem naar Ellen.
„De moedige vrouw had geen plaats
kunnen nemen in den t reu rato et, maar
zij had toch de laatste zorgen aan het
dierbaar overschot bewezen en deze aan
niemand anders willen overlaten.
„Zi| boezemde door baar wilskracht
haar echtgenoot moed in, en Robert put
te u>» baar blik do bracht «nwi» vragen
aan den vrederechter te stellen, dien hij
sedert den ochtend van do misdaad niet
meer gezien had.
„De goede man schudde mistroostig het
hoofd en zeii, dat nog niets de zaak had
opgehelderd.
„Hii had daarenboven de zaak niet meer
in handen.
..De rechter van Instructie had talrijke
getuigen opgeroepen, maar niemand had
zakelijke inlichting kunnen verstrekken.
„Niemand had iets gezien of géhoord
in dien noodlottigen nacht, met uitzonde
ring van een ouden herder, die zijn geiten
hoedde op twee mijlen afstands van de
woning in een streek, waar de weg, die
uitloopt op~~den weg naar Marseille, tus
schen rotsen loopt.
Op de met hout begroeide hoogte, waar
hij zich te slapen gelogen had, beweerde
die man gewekt te zijn door een geluid,
dat oo het ratelen van een rijtuig geleek
maar hem minder kraohtig toescheen.
„Hii had toen over den weg gekeken
en een voorwerp gezien, dat hij niet kon
omsohrijven.
„Het voorwerp was, naar zijn zeggen,
half een wiel, half een mensoh, en het be
woog zich verbazend snel.
„Die vreemde verschijning had den her
der zoozeer doen ontstellen, dat hij de
oogen had gesloten, overtuigd als hij was,
dat het alleen de duivel kon geweest zijn.
„Een uur later vernam hij weder het
zelfde, maar nu bewoog het lichaam zich
in tegenovergestelde richting.
(Wordt vervolgd.)
