26 BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. je JAARGANG No. 1608 9e &2idóeh^6ou^gm BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. -- Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DeABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 perkwartaal; bij onze ïgenten II cent per week, fl.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaaL Afzonderlijke nummers 21/, oent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cenL DINSDAG JANUARI. 1915. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 rogels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met grati3 bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Grooto letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1—5 regels 50 cent, iedere regel moer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cont, iedore regel meer 5 cent. Een goede leer. Uit onze Zuidelijke provincies komen ge stadig berichten over de inperking van het Carnaval. In de eene gemeente wordt er meer, in de andere minder naar gestreefd om den vastenavondtijd in overeenstem ming te brengen met de ernstige tijdsom standigheden, maar algemeen wordt toch wel ingezien, dat uitbundig pretbetoon nu {niet te pas komt. Menige carnavals-gast in de „watervrije moerassen van Oeteldonk'" en elders zal de remmende gemeenteraadsbesluiten natuur lijk betreuren; de zulken zijn verslaafd aan en verzot op die jaarlijksche buitennissighe. den, welke maar al te vaak tot buitenspo righeden leidden. Zou de vastenavond er echter minder gezellig om behoeven te wor den, nu alles wat kalmer in zijn werk moet gaan? 't Zal de bevolking wat vreemd aandoen, als ze de uitwerking voelt der Raadsbeslui ten, maar zal ook niet de meer rustige vie ring meevallen bij allen, die beseffen wil len, dat overdaad van pleizier toch geen vreugde schept in de ware beteekenis, geen bevredigende blijdschap. Tegen een vastenavondpretje zijn ook wij in het geheel niet gekant, als het maar een waardig karakter vertoont. De tijdsomstandigheden drijven het vroo lijke Zuiden nu die richting uit. Moge de uitwerking hiervan zoo meevallen, dat men een volgend jaar de oorlog zal dan toch wel uit zijn, willen we hopen en bidden een goede herinnering aan de,zen mobilisa- tie-carneval zal bewaard hebben en be sluiten zal: 't gaat op kalme wijze eigen lijk net zoo pleizierig. Wie zou 't betreuren, indien 't met de Carnavalsviering in deze richting ging? Volgens het Fransche communiqué werd In Lotharingen een Beierscb detachement gevangen genomen. Het Oostcnrijksch communiqué meldt overwinningen der Oostenrijkers aan "de Nida. De Duitschers in Frankrijk en België. Op het westelijk gevechtsterrein wordt voornamelijk de strijd met artilleriege vechten gevoerd. En dan vindt men her haaldelijk de niededeeling, dat men er in geslaagd is de vijandelijke artillerie tot zwijgen te brengen. Daaruit moet dan de lezer den indruk krijgen, dat die vijande lijke artillerie zoo zeer is toegetakeld door de beschietende kan-onnen, dat zij niet meer in staat was het vuur te beantwoor den. In werkelijkheid is dit echter niet steeds hot geval, en gewoonlijk zelfs nie»t. Een batterij tot zwijgen brengen is \yat an ders dan alleen het feit waarnemen, dat de tegenpartij het vuren gestaakt hoeft, merkt het „Hbld." terecht op. Een batterij is tot zwijgen gebracht, wanneer zij niet meer in de mogelijkheid Ls het vijandelijk vuur te beantwoorden; maar het zwijgen van een batterij kan zeer vrijwillig zijn, wanneer haar commandant het niet de moeite waard acht zijn projectielen nut teloos te verschieten. En nu komt in den tegenwoordigen oorlog heel wat munitie verspilling voor, bij de artillerie zoowel als bij. de infanterie. Vaak wordt het schie ten langs een geheele linie uren lang voort gezet, zonder eenig doel; en als dafT de te genstander niet meer antwoordde, ont stond de meening wel eens, dat hij gedemo raliseerd was, of dat hij geen ammunitie meer had, of dat hij bezig was terug te trekken. Waagde dan de eene partij een aanval, dan bespeurde hij heel dikwijls dat zijn berekening onjuist was geweest. Het Fransche communiqué van gisteren behelst wel eenig nieuws. Het deelt o.a. mede, de gevangenemmg van een Beiersch detachement. Het bedoelde communiqué luidt als volgt: In België zijn de bondgenooten iets ge vorderd ten oosten van St. Joris. Op het overige front had een artilleriegevecht plaats. Van de Leie tot de Oise deed zich bij tus- scbenpoozen het kanon hooren. Van het front aan de Aisne valt niets te melden, behalve echter van Berry au Bac, waar een tegenaanval der Duitschers gis termorgen werd afgeweerd. De loopgra ven, waarom werd gestreden, bleven dus in het bezit van de bondgenooten. In Champagne hebben de Franschen verscheidene veldwerken der Duitschers vernield. In de Argonnen, in het Bois la Grurie werd een zeer levendig geweervuur van de Duitschers tot staan gebracht door het doeltreffend vuur van de Fransche batte rijen. Aan de Maas werd de vernieling der bruggen bij St.-Mihiel door de artillerie der bondgenooten voltooid. In Lotharingen werd een Beiersch deta chement bii Erbermen verrast en gevan. gen genomen. In de Vogezen en den Elzas heerscht een dichte mist. De Russen. Van het oostelijk oorlogstooneel is niet veel nieuws te vertellen. De Russische of fensieve beweging in Noord-Polen die zich uitstrekte in het gebied ten noorden van den Weichsel tot aan den spoorweg Nowy Dwor-Mlava is door de Duitschers belet en teruggeslagen; de Russen werden uit de dorpen Blinno en Goirk die tus- schen Lipno en Sierpez liggen, verdre ven. Ten Zuiden van den Weichsel werden door het slechte weer de operaties zooda nig belemmerd, dat er feitelijk niets te ver melden valt. Ook hier worden artillerie- gevechten geleverd, die niet veel meer be doelen, dan d.en vijand te laten zien, dat er nog projectielen in voorraad zijn. Maar het is ammunitaeverspilling op groote schaal. En in de Karpathen is de toestand vol komen onveranderd. Het Oostenrijksch communiqué van gis teren meld echter een overwinning der Oostenrijkers aan de Nida. In Polen en Galicië, aldus het commu niqué, gebeurde niets van be,teeke<nis. Slechts aan de Nida had een levendige artilleriestrijd plaats, waarbij de Russen de door de Oostenrijkers veroverde stel lingen in het Ober Ungdal en het Vezar- zallas wilden heroveren. De Russische tegenaanvallen werden af geweerd na een bloedig gevecht en een poging der Russen om bij JRapailowa door te breken, mislukte volkmen. De Russen trokken terug over Zielona. Bij de gevechten der laatste twee dagen maakten de Oostenrijkers in de Karpa then 1050 gevangenen. Verschillende Oorlogs berichten. Een aanslag op Von der Goltz. Uit Cairo wordt aan de Daily News" geseind: Volgens een bericht van het Duitsche con sulaat te Jaffa is dezer dagen te Konstan- tinopel een aanslag gepleegd op maarschalk Von der Goltz. De maarschalk is gewond. Verscheiden andere officieren zijn op het zelfde oogenblik aangevallen. Montenegro en de oorlog. De consul- generaal van Montenegro te Londen deelt mede dat de Oostenrijkers op 21 Januari de Montenegrijnsche stellingen bij den Lovtsjen hevig met hun artillerie hebben beschoten. Behalve de kanonnen van de vloot nam het geschut van de forten bij Rabovitsj, Grabovitsj en Grazhda aan het bombardement deel. De beschieting duurde den geheelen dag, maar bracht niet veel schade toe aan de Montenegrijnsche stellin gen. De Montenegrijnen beantwoordden het vuur met succes. Zeppelin-gevaar. De beroemde Fran sche luchtschipper Franz Reichel gaf in een interview als zijn meening te kennen, dat Londen veilig is voor een aanval van Zep pelins. Hij zeide: Indien Zeppelin ooit kwam dan ben ik er volmaakt zeker van dat hij eenige nieuwe misdaden bij de reeds be- drevene zou kunnen voegen en dat hij nog eenige niet-combatianteh zu$l dooden, maar geen enkele Zeppelin zou in Duitschland terugkeeren. De Zweedsche handel. Zweden bereidt zich voor tot een scherpe actie tot bescher ming van zijn handelsscheepvaart. In ver band met het plan tot het doen begeleiden der handelsschepen door oorlogsschepen hebben reeds eenige conferenties der mi nisters met den Koning plaats gehad. Nederland en de Oorlog. Voorzichtigheid geboden. Met verwijzing naar zijn desbetreffende waarschuwing in de ,,Stct." van 21 Jan., spoort de minister van Buitenlandsche Za ken belanghebbenden nogmaals aan zich in acht te nemen tegen personen die door de belofte van hoog loon werkkrachten voor Duitschland trachten aan te werven en zich daarbij beroepen op de Nederland- sche arbeidersbeurs te Oberhausen. Het geen is vervat in het twedde lid van de bo venaangehaalde waarschuwing dient te worden gewijzigd en aangevuld. Men leze daarvoor: Belanghebbenden wordt met na druk aangeraden om alvorens op aanbie dingen in te gaan, inlichtingen te vragen aan de Arbeidsbeurs ter plaatse hunner inwoning of rechtstreeks aan de Centrale Arbeidsbeurs, ressorteerende onder het Dep. van Financiën, Kneuterdijk 5, 's-Gra- venhage. Deze laatste staat met de Neder- landsche 'arbeidsbeurs te Oberhausen Am Neumarkt (niet meer gelijk voorheen Arndtstrasse) in geregelde verbinding. Voor de Belgische slacht offers. Bij het Nederlandsch comité tot steun van Belgische en andere slachtoffers is thans in het geheel ontvangen: f 96.418 voor het Hersrtellingsfonds; f 15.010 voor het Onderwijsfonds en f 406,045, frs. 5597 en M. 164 voor algemeene doeleinden. Aangehouden export goederen. Blijkens telegrafisch bericht van den Ne- derlandschen consul-generaal te Kaapstad is de termijn voor het indienen van vorde ringen tot vrijlating van goederen uit de aldaar aangehouden Duitsche stoomsche pen Hamm, Apolda, Rufidjh en Birken- fels verlengd tot 15 April. Daar verschillende firma's haar vorde ringen nog niet hebben ingediend, wordt aanbevolen dit alsnog door tusschenkomst van het comité voor aangehouden export goederen (secretariaat: Damrak 88, Am sterdam) zoo spoedig mogelijk te doen. Aardig bedacht. Het zal wel niet algemeen bekend zijn, aldus de „Residentiebode", dat op sommige inrichtingen van onderwijs hier ter stede stellig weten we het van enkele middel baar onderwijsinrichtingen de onderwij zers of leeraren een vernuftig middeltje hebben bedacht om de kassen van steun- comité's te 's-Gravenhago te doen stijven, door de jeugd en tegelijkertijd bij deze laatste den liefdadigheidszin te ontwikke len. Zij hebben n.l. met de leerlingen een overeenkomst getroffen om bij eenig ver zuim, dat met strafwerk bedreigd is, de straftoemeting niet onaanmerklijk te ver- hoogen, maar dan hebben de scholieren het recht tot deze transactie, dat zij het meerdere strafwerk voor een uitnemend doel kunnen afkoopen met een bedrag, dat ouders of voogden waarlijk niet te gronde zal richten, n.l. een stuiver of een dubbel tje. En dat „strafport" wordt dan door den onderwijzer of leeraar afgedragen aan een of ander steuncomité tot steup in de tegen woordige tijdsomstandigheden. Een statistiek \an de in dubbeltjes om gezette strafthema's of regèls bestaat niet, maar zoo wel eens uit de kringen der de- linquentjes wordt vernomen, moet het stel sel nog wel eenaardig duitje opbrengen. Verboden uitvoer. Men meldt uit Weert aan de „Tel.": Niet minder dan 18 smokkelaars werden op één dag door de grenswacht aangehou den. Zij trachtten voornamelijk meel en petroleum naar België uit te voeren. Alles werd aangehouden. Roggebrood. De burgemeester van Rotterdam heeft medegedeeld, dat te beginnen met 1 Febr. tot wederopzegging toe door de bakkerijen te Rotterdam roggebrood niet anders mag gebakken worden dan uit een mengsel van voor de helft rogge en voor de helft tarwe* Petroleum ges m„o k k e 1 d. Zaterdagavond trokken 8 personen met 25 liter potroleum over de grens bij Strij- beek. Nadat ze hun voorraad in België te gen 23 cents per liter verkocht hadden, trachtten zij met hun leege blikken weer over de Nederlandsche grens te komen, maar werden door Duitsche soldaten ge arresteerd en te voet naar Hoogstraeten vervoerd, alwaar ze tot Zondagavond wer den opgesloten zonder dat hun eten of drinken werd verschaft. Tegen betaling van f 38 boete werden ze Zondagavond in .vrijheid Missie by don Paus, In de Eerste Kanier is bij hot afdcolings- onderzoek van hoofdstuk III (Buitenlandsche Zaken) der Staatsbegrooting, het herstel van ons gezantschap bij den Paus ter sprake ge komen. De wenscholijkhcid werd betoogd zoo lezen wij in het Voorl. Verslag van het herstel der missie bij den Paus, speciaal tor vorkrijging van den vrede. Wellicht zullen de vredesonderhandelingen te Rome gevoerd worden en Nederlands "belang brengt mede, dat het daarbij zal vertegenwoordigd zyn; te meer daar bij de Italiaansche waarbor- genwet de Paus als souverein wordt aange merkt. Anderen betwijfelden of Rome wel de aangewezen plaats voor het aangaan der vredesonderhandelingen zou zijn. Of Rome do plaats zal zijn," waar de vredes onderhandelingen gevoerd zullen worden, moet inderdaad nog blijken zegt het „Ctr." Maar lioo dit zij, dat de H. Stoel op die onderhandelingen direct of indirect invloed zal uitoefenen, wordt gaandoweg meer waar schijnlijk. Terwijl ook afgezien daarvan het her stel der Missie bij het Vaticaan een eiscli is van 's lands belang. Een wereldmacht als het pausdom kan door geen ernstigen Slaat worden genegeerd, en wij zien dan ook, dat verschillende niel-ka- tholieke Regeeringeu roods voorgingen in het herstel der diplomatieke relaties met den H. Stoel cu dat zelfs door schismatieke, Mahomc- daansohe en heidensche landen op die relaties prij8 bleek te worden gesteld. Nederland mag voorzeker niet achterblijven. SPORT. VLIEGEN. Doodenlyst ran nviateurs. Luitenant Gardner van de Royal Flying Corps vloog Dinsdag te Farnborough op een Maurice Farman biplan, toen plots een ont ploffing plaats had en de onfortuinlijke vlie ger verbrandde. Een Voisin-biplan, bestuurd door sergeant Lafl'on, een Fransche militairo avwiteur, die als passagier meevoerde kapitein Janary, een officier van liet Engelsche leger, vloog boven Parijs en viel op dc Quai de Javel. liet toe stel verbrandde. De passagier was dadelijk dood, de aviateur overleed kort daarop. SCHAATSENRIJDEN. "Wereldrecord 6000 M. Het wereldrecord over 5000 M., dat bijna 20 jaren lang op naam stond van den Hollander Jaap Eden, eer het den wereldkampioen Oscar Mathiesen gelukte diens tijd te verbeteren door den afstand in 8 min. 36'/:, see. af te lég gen, is pas weer eens verbeterd. Een landsman van Malhicsen, de Noor Sverre Aonc, die nog het vorige jaar als junior startte heeft, FEUILLETON. DE DUIKER.. 15) Een gesloten rijtuig stond op de plaats van La Force; de graaf nam er in plaats in gezelschap van twee gendarmes en een half uur later kwam hij aan het paleis van justitie. Na vele gangen doorloopen te hebben, kwam hij eindelijk bij den rechter van onderzoek. De graaf had den tijd gehad na te denken over het beslissend oogenblik, dat hij zou beleven. Nu bevond hij zich in een vierkante ruimte, behangen met groen papier en ver licht door een hoog en breed venster. Het was er helder licht, hetgeen een zekere vroolijkheid aan die geheimzinnige kamer gaf. Hierover was de Servon ten zeerste verrast. Achter een tafel, met papieren bedekt, zat een man met vol en kalm gelaat, in het zwart gekleed met witte bef. Hij schreef en zag nauwelijks op. De graaf zou hem voor den rechter ge houden hebben, indien hij niet verderop, een weinig in de schaduw een anderen per soen gezien had, dje rechtop stond en elk zijner bewegingen bespied had. Dat was zeker de magistraat, die over zijn leven en zijn eer zou beslissen. Wanneer de Servon daar nog een oogen blik aan had kunnen twijfelen, zou de wijze, waarop de laatste hem gebood plaats te nemen, het hem wel geleerd hebben. De ander was slechts de griffier. De rechter nam plaats vóór zijn schrijf tafel en doorbladerde gedurende eenige minuten papieren. De graaf meende te- bemerken, dat hij steelsgewijze door den rechter werd gade-* geslagen. Een oogenblik kruisten hun blikken elkaar. Servon vond, dat hij er jonger uitzag, dan hij verwacht had, en werd ingenomen door het verstandig gelaat en de manieren, die den rechter als iemand uit den hoogen stand teekenden. Tot groote verwondering van den ge daagde, die zich hoe langer hoe meer op zijn gemak gevoelde, begon de rechter met zijn naam te noemen, zijn leeftijd en zijn woonplaats en ging dan verder met eenige onbeduidende vragen omtrent zijn huis houding en zijn vermogen. Servon antwoordde erop met een oprecht heid, gemengd met een al te zeer aan den dag gelegde onverschilligheid. Hij wachtte op een directen aanval, die niet kwam en hij verloor geheel en al het geduld, toen de rechter hem vroeg, of hij nog iets te zeggen had bij hetgeen hij den commissaris reeds gezegd had. „Nog zeer veel", zeide de graaf met een zekere onstuimigheid, „en ik wensch zoo spoedig mogelijk een eind te maken aan een misverstand, dat reeds al te lang ge duurd heeft." „Ik luister", sprak de rechter, die het hoofd ophief bij het woord misverstand, ,,en ik ben bereid notitie te nemen van uwe verontschuldigingen betreffende een moord waarvan u verdacht is." Hij legde nadruk od de laatste woorden en beduidde den griffier, dat hij zich ge- repd moest houden. De Servon begreep, dat hij in een moeie- lijke positie verkeerde. Servon begon nu te verhalen van zijn daden. Hij begon van het begin af. Hij had het over den nachtelijken aanval, waarvan hij het slachtoffer was geweest, de hulp die hem door een onbekende ge bracht was, en de vergoeding welke hij. den volgenden dag ontving. De rechter teekende aan, met gespannen aandacht luisterend. Gedurende het eerste gedeelte van dit verhaal viel hij den graaf geen enkele maal in de redenr en wanneer dit zwijgen met opzet bewaard werd om den spreker in de war te brengen, was het doel volko men bereikt. Servon had vragen verwacht, en hij was veroordeeld tot een aanhoudende alleen spraak. Alleen het pengekras van den griffier vergezelde het verhaaL Hij geraakte ten laatste geheel in de war en verloor den draad. Toen hij bemerkte, dat bij niet verder zou kunnen spreken, deed een wenk van den rechter hem gelukkig zwijgen. Het was de Servon, alsof hij na een lang zweven in de lucht eindelijk weder vasten grond on der de voeten kreeg. „Dus u hebt van den onbekende een som van vijf en zestig duizend francs ontvan gen?" „Ja, mijnheer, en ik heb u verteld, hoe dat in zijn werk is gegaan." „Welk gebruik hebt u van dat geld ge maakt?" „Maar", antwoordde de Servon met zeke re arir - 'ing, „hel gebruik, dat ik gewoon# lijk van mijn geld maak, en ik beken, dav dat gebruik niet immer zeer te prijzen valt. Maar ik heb in dien tijd zeer weinig ver teerd en een groot gedeelte der som is nog in mijn bezit." „De waarheid van deze zaak zal onder zocht worden," hernam de rechter,Ernaar ge hebt u toch bediend van eén gedeelte* van dat geld..." „Dat slechts een schadevergoeding was. en ik meen nog, dat ik daar recht op heb". „Is u daar wel zeker van? Er had u eeni ge twijfel kunnen blijven, of liever dien hebt go zeker gehad.'' „Maar, mijnheer...." „In zulk een geval schijnt het mij iemand met uw vermogen en stand onwaardig.... Daarbij had u de justitie van zulke vreem de gebeurtenissen op de hoogte moeten stellen.... Maar vertel verder." De graaf meende, dat hij in het volste recht was, en nu zag hij needs, hoezeer hij ongelijk had. Er was nog een punt, waar hij zeer te genop zag om te vertellen, hoe hij n.l. in den kellner den schrijver van bet bewuste briefje ontdekt had. Het was met een ze kere merkbare verwarring, dat hij van zijn tochten vertelde. Gedurende dit lange verhaal maakte de rechter voortdurend aanteekeningen. Ver volgens vertelde de Servon van liet einde zijner onderzoekingen, n.1. van zijn val. De rechter hernam, zonder zijn indruk te laten bemerken „De identiteit van den huurder van het huis te Montmartre is vastgesteld, en die man is waarlijk cle bediepde, die heette of zich liet noemen Loioau." „Welnu?" „Op dit punt spréékt u do waarheid." De woorden „op dit punt" veroorzaakten bij den graaf een zenuwachtigheid, die dui delijk te zien was. „Maar indien, zooals u veronderstelt, en zooals de omstandigheden aanwijzen, die man een boosdoener is, hoe hebt u hem dan ooit een dienst kunnen bewijzen?" „Maar ik heb u reeds gezegd, dat ik daarvan niets afweet." „Het is toch vreemd, dat er ooit betrek king heeft kunnen bestaan tusschen u en iemand van dien stand, en ik mag het u niet verbergen: zoolang de justitie op dit punt niet beter is ingelicht, zal zij uw, woorden niet kunnen gclooven." „Wanneer de justitie hieromtrent meer licht kan verspreiden, zal zij mij zeiven een grooten dienst bewijzen." „Hetgeen u gezegd hebt", zoo vervolgde de rechter, „zal onderzocht worden met alle nauwkeurigheid, welke de gewichtige zaak eischt Wanneer u dus misschien nog iets te zeggen heb, voleindig dan uw verhaal." Of hij nog wat te zeggen had? Nog wel duizenden zaken, maar nu kon hij geen woord meer uitbrengen. Hij was ais het ware aan den grond ge nageld. „Dus", zoo sprak do ongelukkige, „da waarheid is niet aan den dag kunnen ko men; ik heb den rechter met mijn oprecht ste woorden niet kunnen overtuigen? „Niet alleen hooft mijn verhaal hem nlc€ overtuigd, maar het heeft mij in zijn oogem schuldig gemaakt." Do Servon werd uit deze droeve overpein zingen g' wekt door de gebiedende stem van den griffier, die hem gebood het opga» maakte 1: te onderteokenen. (Wordt vrrvolgd.l

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1