28 BUITENLAND. De Oorlog. 6e JAARGANG. No. 1585 Sfe £cldóC'lxe0ou/tauÜ BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2Vs cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent MAANDAG DECEMBER. 1914. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regol meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cont. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geon Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. V Troelstra's Kerstrede. De lieer Troelstra heeft, ondanks de ook .voor zijn partij .zoo benarde tijdsomstan digheden, ook dit jaar te Amsterdam weer zijn gebruikelijke Kerstrede gehouden. Zijn hoorders zullen wel gedacht hebben Wat 'n tamme speech! De rede stond heelemaal in 't teeken des tijds wee over den oorlog en 't verlangen naar den vrede. Natuurlijk gaf spreker de schuld van den oorlog aan de tegenstanders der sociaal- democratie cn eischte hij voor deze laatste 'de sclioone taak op, den eindelijken wereld vrede op vaste grondslagen te vestigen. Een liêel program had hij daarvoor al klaar. De binnenlandsclie politiek werd bij dit al ternauwernood aangeroerd. Slechts even kwam de houding der Kamerfractie ter sprake, terwijl verdedigd werd de persoon lijke vrijheid van partijgenooten, om in den 'Anti-Oorlogsraad als zij daar lust in heb ben een uiting aan 't adres der juist dezer dagen gehouden roode Conferentie, .welke dusdanig zitting nemen afkeurde. Het auditorium werd natuurlijk 't zou anders heelemaal niet tevreden zijn ge weest af en toe vergast op een knauw jegens het kapitalisme, maar daarbij viel toch een merkwaardige nuance op te mer ken. Spr. zeide n.l. met veel bravour ,,Niet voor de sociaal-dernocratie is de oorlog een débacle, maar zij is een débacle voor het kapitalisme in zijn ruwsten vorm, den doodsvijand der sociaal-democratie." (Applaus.) Dat sloeg in, maar let wel dat het kapi talisme in klassen gaat ingedeeld worden. Slechts „in .zijn ruwsten vorm" is het nog de doodsvijand der sociaal democratie. Als het wat. geslepen wordt kan deze zich er blijkbaar wel mene vereenigen wat trou wens in de practijk al meermalen bleek. Maar wie zou nu eigenlijk de scherpe kan ton van het kapitalisme niet willen af- 't Merkwaardigst in de neeie rcuc we intusschen, dat de Kerk buiten spel werd gelaten. De heer Troelstra neeft blijk baar gevoeld, dat botte uitingen ais van de Telegraar men herinnert 't zich, nietwaar, die oorlogsplaat met het onder schrift „na 20 eeuwen Christendom" even onwaar als onwaardig zijn. Ook hèm moet. 't wel opgevallen wezen, dat terwijl zijn pari': door den krijg werd uiteengesla gen, de Kerk ongerept bleef en haar vredes- ideaai nnversioord hlijlt opneffen. En zoo eindigde hij zijn speech zelfs met een deel van den Kersttekst „Vrede op aarde, in de menschen een welbehagen" zij het dan dat hij zulks natuurlijk in rooden zin be doelde. Wij willen den heer Troelstra er niet van verdenken, dat hij met het in de Protes- tantsche lezing aanhalen dier woorden speculeerde op de godsdienstige herinne ringen van sommigen zijner hoorders, maar vreemd klonken ze toch in zijn mond. Geen waarlijk geloovige zal er zich -intusschen door laten misleiden, want daarvoor heb- ben we van de „S. D. A. P." en haar aan hang in woord en geschrift nu al te veel te slikken gekregen. Er is daar ook in dit opzicht wind gezaaid, maar de storm zal ons niet deren.. FEUILLETON. V Toch lekkertjes tegen gestemd. De Nederlandsche socialistjes hebben hun paadje schoon gehouden. Wij hebben er Donderdag reeds op gewezen. Terwijl nergens ter wereld van den in vloed van het socialisme in verband met den oorlog ook maar iets blijkt; terwijl in tegendeel overal ook de socialisten de wa penen hebben opgevat en 't daarbij natuur lijk moeten waardeeren, dat zij goed be wapend worden, anders werden zij immers gewoonweg onder den voet geloopen; ter wijl dus de vaderlandsliefde over alle roode geschetter heeft gezegevierd... ko men daar de socialistische afgevaardigden in onze Tweede Kamer verklaren, dat zij geacht willen worden tegen de begroo tingen van Oorlog en Marine te hebben ge stemd, wijl.... Och, wat komt het er op aan, wat voor punt de heeren hebben aangegrepen om hun houding zoogenaamd te rechtvaardi gen. Indien zi^ op dat punt hun zin gekre gen hadden, zouden zij wel wat anders ge vonden hebben om hun goedkoope mani festatie te kunnen vertoonen. Goedkoop! Spotgoedkoop Zij stelden immers met hun potsierlijke houding niets in gevaar. Zij wisten van te voren, dat de begrootingen er toch kwamen en hun koude drukte geen gevolg hoegenaamd zou hebben. Maar nu kunnen zij in hun meetings brullen: als wij 't voor het zeggen hadden gehad, dan zou Ja, wat zou dan? Dan zouden er toch een leger en een marine moeten wezen, zoo dat heel het roode gedoe slechts op een onderdeel der organisatie onzer weer krachten kan slaan. Maar was het nu de tijd om daarover te blijven viften en lek kertjes te blijven tegenstemmen? De „bewusten" zullen-'t echter wel mooi vinden en daar gaat het toch maar om, nietwaar? Desniettemin blijft het miserabel De gevechten op liet Westelijk oor logsterrein leidden niet tot een belangrijk resultaat. Duitsche vliegers wierpen bommen op Nancy en Fransche op Metz en St. Privat. Het Japansche parle ment is ontbonden, nadat het een voorstel tot uitbreiding van leger en vloot had verworpen. De Sultan van Turkije ontving de Pauselijke gedelegeerden. De Paus over Zijn vredesbemoeïngen. De Duitschers in Frankrijk en België. Veel belangrijks is er in de Kerstdagen niet gebeurd er hebben althans geen wa penfeiten plaats gehad, die wijzen op een ommekeer in de kansen der oorlogvoeren den, of, liever gezegd, op een te sterke voor sprong van den een boven den ander. Wel hebben de Franschen vorderingen gemaakt in den Boven-Elzas en wisten zij zich op de heuvels ten W. van Lisière te handha ven. Doch daartegenover staat, dat de Duitschers de aanvallen der Franschen bij Nieuwpoort hebben afgeslagen en, naar zii zeggen, daarbij 3000 dooden hebben ge maakt. Dit laatste is geschied in den nacht van 24 op 25 December een verschrikke lijke Kerstnacht! Volgens de laatste berichten is het ook gisteren aan het strand en in de duinen niet geheel stil geweest, want er wordt (in het Fransche bericht) gesproken van vorde ringen in de nabijheid der duinen, en in het Duitsche bericht van Engelsche oorlogs schepen, die van de kust uit werden gezien. Uit de streek tusschen den Yser en de Som- me wordt melding gemaakt van kleinere gevechten met het onvermijdelijke artillerie duel tot achtergrond. In de streek Oostelijk van Rheims, bij Perthes, handhaven de Bondgenooten zich nog in de stellingen, die zij met zooveel taaiheid hebben ver overd., En in den Elzas hebben de Fran schen nog weer eens een poging gedaan om den heuvel bij Sennheim (Cernay) en een ander strategisch punt bij Ober Aspach te bezetten. Men moet zeggen, dat zij dit punt niet spoedig prijsgeven. Iloe dikwijls hebben zij hier al niet getracht, vasten voet te krijgen. Volgens het Duitsche bericht is het hun ook ditmaal niet gelukt. En naar onze meening zal het ook ditmaal niet de laatste maal geweest zijn, dat zij het beproeven. Intusschen staat dit vasthet groote of fensief der Bondgenooten heeft nog tot zeer weinig geleid. Een stapje hier en een meter daar, maar voor het overige is er in de laatste paar weken geen verande ring gekomen in den stand der partijen. De Russen. Ook de strijd in Polen vordert weinig. rtA. nit tusschen de Weichsel en de Piliza zenden. Het Russische front is nn geconcentreerd tusschen de Weichsel en de streek van Tomaszew aan de Piliza. De rechtervleu gel, die nog altijd tegen de Weichsel ean- geleund staat houdt daar stand. De Duit schers berichten, dat zij er langzaam voor uitgaan. Verder Zuidelijk winnen de Duit schers inderdaad terrein. Zij hebben reeds een ten O. van Tomaszew gelegen plaats, Inowlodz, bezet. Hier echter werden zij door uit het Zui den komende Russische troepen aange vallen. Aangezien in het gebied van den benedenloop der Nida, nabij de Zuidgrens van Polen gemeld wordt van gevechten tusschen de Oostenrijkers en de Russen, is het niet onmogelijk, dat dit geschiedde bij den opmarsch van Russische verster kingen uit Galicië naar het leger in de streek van Tomaszew. De Duitschers rukken wel is waar steeds voorwaarts. Maar het is duidelijk, dat zij in die omstandigheden, operee- rend ver van hun basis, in een door her haalde veldslagen en doortrekkende le gers totaal van eigen hulpmiddelen ont bloot land. en met de aan West-Galiciö onttrokken Russische hulptroepen op hun rechterflank, in een positie gaan verkee- ren, die verre van gunstig is. De Paus en de vrede. Het Heilig College bracht Donderdag zijn Kerstmisgroetcn aan den Paus en 6prak daarbij de beste wenschen uit voor den vrede. De Paus antwoordde daarop, dat hij onder den-indruk van de droevige gebeur tenissen van de jongste vijf maanden de zen wensch met bijzondere erkentelijk heid aanvaardde; zijn pontificaat was ech ter helaas niet onder blijde voorteekenen begonnen. Z. H. verklaarde zeer te betreuren de mislukking van de pogingen om een Kerstmiswapenstilstand cn een uitwisse ling van gevangenen te verkrijgen. De Paus heeft den moed nog niet verloren en zal liet uiterste doen om het eind van dozen schrikkelijken oorlog te verhaasten. Hij was hoopvol gestemd ten opzichte van de mogelijkheid om uitwisseling van gevangenen te verkrijgen, die> voor den militairen dienst ongeschikt zijn. Verschillende Oorlogs berichten. Aan de Oranjerivier. Een schermutse ling heeft, naar uit Kaapstad wordt ge meld, Woensdag- plaats gehad tusschen een deel van een Engelsch commando en een patrouille van CO Duitschers op den noordelijken oever van de Oranje-rivier in Carnarvon. De Engelschen verloren 2 dooden en 1 gewonde; de Duitschers 1 doode en 2 gewonden. De Duitschers we ken terug. Een droeve Kerstmis. Weinigen zullen een zóó droeve Kerstmis hebben beleefd als de Britsche kolonel F. M. Rundall en zijn vrouw. Deze ontvingen op eersten Kerst dag tijdiug, dat hun beide zoons drie da gen te voren in hetzelfde gevecht waren ge sneuveld. ^..WgwooordVolgens een tele gram uit Sjanghai heeft het agentschap van de assurancie Yangtsekiang verno men, dat de Duitsche hulpkruiser Prinz Wilhelm op de Zuidoostkust van Zuid- Amerika vier Engelsche koopvaardijsche pen in den grond had geboord. Vaderlandsliefde der sociaal-democra ten! De socialistische partij in Frank rijk maakt een warm vaderlandslievend manifest openbaar, waarin zij haar hou ding in den oorlog uiteenzet. De treffend ste zin in het stuk is deze „wij strijden opdat de provinciën, die 44 jaar geleden tegen hun wil geannexeerd zijn, vrijwillig tot 1"' vaderland van hun keuze tèrugkee- rei aan koper voor de kanonnen? Het Parijsche blad „la Liberté" meldt, op gezag van een Belgisch Kamerlid, dat de Duitschers in het door hen bezette gebied in Frankrijk en België de koperen knop pen van de deuren breken, teneinde die naar Essen op te zenden. Daar worden zij door Krupp gebruikt voor de vervaardi ging van wapentuig. Een Fransche duikboot in den grond ge boord. Italiaansche bladen melden, dat een Fransche duikboot van admiraal La- peyère's eskader, bij een poging om Oos- tenrijksche linieschepen te torpedeeren, In 's levens maalstroom. (Het auteursrecht van deze vertaling is Yooi'belioudcn). 56) Zij glimlachte en de lieftallige lach riep hem plotseling de beeltenis zijner vrouw voor den geest. Pijn, daar? vroeg hij, .op het hart wijzench Ja, soms. 't Is net of het ophoudt te kloppen en dat doet dan erge pijn. Maar ik kan het best verdragen. Daar ben ik misschien soms zoo lui door. Simon mompelde een nietszeggend ,,'t Zal wel beteren", en trad zijn kamer >veder binnen. Hoe vaak en 't was al zoo lang ge leden hoe vaak had zijn vrouw hem niet gezegd „Ik heb pijn hier", terwijl zij dan de magere hand op haar arm hart legde. Hij had d»an de schouders opge haald en gezegd, dat zij kleinzielig was. Als zij klaagde over vermoeienis, had hij haar van luiheid beschuldigd... Dien dag... dien laatsten dag.... toen zij om de gunst van een nacht rust vroeg, dien droe ven nacht, welke voor haar die des grafs moest wezen, wat had hij haar toen ge antwoord? Hij huiverde van het hoofd tot de voeten, zich herinnerend, wat hij nu zijn onbesuisde wreedheid noemde. En Marcelle gelijkt op haar, dacht hij, en nu sla ik op 't punt, de dochter te be handelen als de moeder. Egoïst, die slechts aan je zeiven denkt, je bent het niet waard, vader te zijn. Hij nam het hoofd tusschen de handen en bleef verzonken in droeve overpein zingen Te midden van zijn inwendigen strijd voelde hij een teedere handdruk op zijn schouder. Vader, zeide Marcelle, gjj zijt toch niet bedroefd. Hij hief het hoofd op en staarde met zijn somberen blik in de heldere oogen, waar uit een teedere bezorgdheid sprak. Gij moet niet bedroefd wezen, vader, hernam de welluidende stem, en vooral niet om mij. Ik ben er zeker van, dat Rose u weer wat onaangenaams gezegd heeft, maar daar moet ge niet op letten; zij zegt alles zonder erbij te denken; dat moet u niet zoo ernstig opnemen. Ik ben geluk kig met u, vader, dat verzeker ik u. Zij heeft dan gezegd, dat gij niet ge lukkig met mij waart, vroeg Simon met opkomenden toorn. Neen, vader, dat heeft ze mij nooit gezegd, antwoordde het jonge meisje, wier woorden den stempel der oprechtheid droegen. Wij spreken daar nooit over. Maar ik zie, dat zij het denkt. Nu, zij heeft ongelijk, ik ben heel gelukkig met u. 't Is zoo heerlijk u na zooveel jaren teruggevonden te hebben. De klank barer stem verried droefenis, maar haar oogen, die een oogenblik on gewoon geschitterd hadden, behielden hun glimlachende uitdrukking. Wij zijn nu al achttien maanden sa men, hernam Marcelle; ik zal spoedig vijftien jaar zijn en nooit ben ik er nog zoo blij over geweest, u terug gevonden te hebben. En dan, gij zijt zeer goed voor mij, hoewel ik u veel verdriet aandoe De stem was verzwakt, de glimlach verdwenen en geheel het wezen van het jonge meisje ging gebukt onder het ge wicht eener onwederstaanbare neerslach tigheid. Simon stond op en omarmde haar plot seling. Zeg mij, dat ge van mij houdt, zeide hij haar, haar teeder aanziende; zeg mij, dat gij gelukkig zijt. Dat is een goed be doelde leugen, die je niet aangerekend zal worden. O, vader, ik bemin u toch zool riep Marcelle uit, terwijl een blos haar wan gen kleurde. Ja, dat is waar; maar of gij geluk kig zijt, zie, dat is een andere zaak. Een oude brompot als ik is eigenlijk geen ge zelschap voor je... Ik ben zelfzuchtig ge weest... Maar ik dacht goed te handelen, dat is mijn verontschuldiging. Heb nog maar een beetje geduld, liefje, en ik zal je een bestaan verschaffen, zooals je verdient. Ge gaat me toch niet verlaten? vroeg Marcelle, door vrees aangegrepen. Neen.... wees gerust, ik zal alles wel naar je wenschen. schikken. 1-Ioud rnaar van me, zooals tot dusVerre en ik beloof je, dat ik het later zal verdienen. Zij smolt in tranen weg. De gedachte, dat zij aan Rose of haar vader had laten merken, wat zij inwendig leed, kwelde haar als een wroeging. Hij stelde haar met teere woordjes gerust en zij was dien avond rustiger en gelukkiger dan zij het in langen tijd geweest was. HOOFDSTUK XXXVII. Montfort raadpleegt den dokter. - Dokter, zeide Montfort na eenige aarzeling, gedurende welke oogenblikken de oude geneesheer hem had aangezien zonder hem aan te moedigen, mijn vrouw is gestorven aan een hartkwaal; ik zou gaarne weten, of die ziekte erfelijk >s. Somtijds, luidde het antwoord. Simon zweeg nadenkend. Wat hij te zeggen had kostte hem meer dan het grootste offer. Eindelijk sprak hij Marcelle klaagt over pijn aan *t hart; zij zegt dat het soms ophoudt te kloppen en dit doet haar pijn. Dat is zoo vreemd niet, zeide de dok ter, zonder zich verwonderd te toonen. Montfort zag hem verstoord aan. Is u dat onverschillig? zeide hij. Is het dus niet ernstig? 't Kan ernstig worden en dat is mij volstrekt niet onverschillig; maar het ge- neesmiddel is niet in mijn macht. Wat behoeft zij dan? vroeg de vader, de oogen neerslaande als een schuldige. Fx-issche lucht, veel beweging, goede verzorging, een gelukkig leven, geen tra nen.... vooral geen tranen, die zouden haar kwaad doen.... Montfort keek naar den vloer en zeide niets. Na een oogenblik keek hij den dokter aan en deze zag tranen in zijn oogen blinken. Ik heb haar ongelukkig gemaakt, zeide de bedroefde vader. Ik heb haar Rose ontnomen.... die vrouw is onver draaglijk, maar mijn dochter beminde haar. Ik heb haar beroofd van frissche vóór Pola in den grond is geboord. De bemanning is behouden gebleven en go- vangen genomen, Vliegtuigbezoeken. De inwoners van Southend aan de Engelsche kust waren lste Kerstdag juist bezig met hun Kerst maal, toen een geweldig kanongedonder gehoord werd. Bij duizenden renden zij naar de cliffs en zochten den heuvel met veldkijkers af. Zij zagen twee vliegtuigen, die op groote hoogte en in snelle vaart over den mond van de Theems vlogen in de richting van de Noordzee. Te Sheerness zag men dat drie Britsche vliegtuigen den Duitschen vlieger poogden den weg af te snijden. Deze echter vloog te snel en verdween in den inist. Boven het land was het helder, doch van het ont ploffen van bommen heeft men niets ge hoord. Op Kerstmorgen deden lichte Britsche strijdkrachten een aanval in de Deutsche Bucht. Zij hadden watervliegtuigen bij zich, die naar de monden van d> Duitsche rivieren (Weser en Elbe) vlogen en daar bommen wierpen op voor anker liggende schepen en een bom op een gashouder in de buurt van Cuxhaven. Zij raakten echter niets en richtten geen schade aan. Toen zij onder vuur genomen werden, verwijderden zij zich in Westelijke richting. Duitsche luchtschepen en vliegtuigen be. gonnen een verkenningstocht tegen de En gelsche strijdkrachten. Daarbij troffen zij met bommen 2 Britsche torpedojagers en een hen vergezellend stoomschip, Op dit laatste schip zagen zij brand ont staan. liet mistige weer belette echter ver dere gevechten. Japansche Kamerontbinding. De Mi kado heeft, nadat het parlement liet rogee- ringsvoorstel tot uitbreiding van het leger had verworpon, de ontbinding van het parlement bevolen. lischcn delegaat, Mgr. Dolci, in audiëntie. De delegaat, zijn vicaris-generaal, Mgr. Pompili, en zijn secretaris, Mgr. Caesura- no, werden in een hofrijtuig naar het pa leis gebracht. De Sultan ontving den vcr- tegenvvooi'diger van den 11. Stoel met bij zondere welwillendheid. De delegaat bracht een eigenhandig schrijven over van den Paus. Het is de eerste maal, dat een pauselijk deleg'aat ontvangen wordt zonder bemid deling van het Fransche gezantschap. Zeppelin boven Nancy. Vrijdagmor gen 5 u. 20 vloog een Zeppelin boven Nan cy cn wierp 14 hommen. Twee inwoners werden gedood en 2 gewond, een paar par ticuliere huizen kregen schade. Gen enkel openbaar gebouw werd getroffen. Frari3che vliegers boven Metz. Fran sche vliegers wierpen bommen op een sta tion van Metz, waar treinen liepen en ver der op de kazernes van St. Privat bij Metz. Britsch schip gestrand. Een Britsche torpedojager liep in den storm op clr rot sen, ter hoogte van St.-Andrew in Schot land. De geheelc bemanning werd met reddingbootcn aan land gebracht. St.-Andrews ligt op de oostkust van Schotland, ten noorden van Edinburgh en ten zuiden van Dundee. lucht, beweging, afleiding.... Ik ben er niet toe in staat, een jong meisje op te voeden.... Zeg mij, mijnheer, wat moet ik doen. Is het nog tijdig genoeg om mijn kind van den dood te redden? Hij sprak snel en wilde zijn tranen niet afdrogen, uit vrees van de aandacht des dokters op zijn gelaat te vestigen; maar de grijsaard wist hem onbemerkt gade te slaan. Op bemoedigenden, bijna vroolijken toon antwoordde hij Sterven? Zoover zijn we goddank nog niet. Marcelle zal honderd jaar wor den, hoop ik. Zij heeft misschien wel aan leg voor een hartkwaal, maar op haar leeftijd geneest dat wel, want ik geloof, dat de kwaal nog zooveel vorderingen niet gemaakt zal hebben. Ge moet haar eens bij mij brengen. Ja, dokter, antwoordde Simon op denzelfden neerslachtigen toon. Maar ik weet wel, wat haar genezen zou; dat is niet meer met mij te leven.... Hoe komt ge daarbij! riep de dokter uit. Als gij alleen Rose weer eens naamt... Nooit van mijn leven, mompelde de onverzoenlijke Montfort; die vrouw en ik, dokter, ziet u, wij zouden nog eens aan 't vechten komen. Het denkbeeld Rose slagen te zien uit- deelen bezorgde den dokter een lichte vroolijkheid, welke Montfoi-t wel declcn moest, hoewel hij er bij bleef, dat hij met de oude dienstbode geen vrede zou kun nen houden en haar dus niet terug kon nemen. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1