Ned. Taal en rekenen.
Uit Stad en Omgeving.
INGEZONDEN MEDEDEELING 30 cent per regei.
Gij schrijft veel taalfouten en vindt die terecht onaangenaam. Gij hebt veel moeite bij
het maken van brieven en opstellen. Uw kennis van maten en gewichten, van lengte- en
vlaktematen is gering; de bewerkingen met breuken en tiendeelige getallen zijn U té
moeilijk. Gij zijt echter te oud voor de schoolbanken geworden. Toch wilt ge graag dat
tekort in Uw kennis aanvullen. Wat ligt nu op Uw weg? PROEFNUMMERS aanvragen
van „DE HERHALINGSSCHOOL". WEEKBLAD voor TAAL en REKENEN. Prijs per
maand f0.30 Proefnummers wor'den GRATIS en FRANCO gezonden.
A. F. G. LEIDERITZ, D. H. SCHENK, Hoofdonderwijzers,
De Clercqstraot 34, Telefoon Zuid 4072, AMSTERDAM. C078
t»r verwerking to ontvangen, moeten
zulks vóór 20 December mededeelen aan
den Nederlandschen Bond voor Werk
verschaffing, Buitenhof 42a, 's-Gravenha-
ge, onder vermelding van het aantal pa
ren handschoenen, polsmoffen of sokken,
dat men binnen veertien dagen na ont
vangst van de benoodigde wol zal afle
veren. Wanneer het aantal aanmeldingen
grooter is dan noodig, zal de vervaardi
ging van de handschoenen, polsmoffen en
sokken en de uitgifte van de daarvoor be
noodigde wol verdeeld worden onder die
Stencomité's, die zich op tijd aangemeld
hebben.
Voor de vervaardiging van de hand
schoenen, polsmoffen en sokken worden
op aanvrage voorschriften verstrekt, ter
wijl van de handschoenen en sokken des-
gewenscht ook modellen gestuurd wor
den.
Een wonderlijke ontdek k-ijng.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft onverwijld een onderzoek gelast
naar de mate, waarin de burgemeester
van Krimpen a. d. IJsel, de heer Koker,
betrokken is in het geval der aanwezig
heid van een bedrijf tot het bereiden van
vleeschpreparaten in het Roode Kruis-
hospitaal te Rotterdam.
(Dit bericht heeft betrekking op het on
derstaand geval, dat in de N. R. Ct. werd
gepubliceerd.)
Direct na het uitbreken van den oorlog
heeft de heer Tinsley, directeur van de
.Uranium Steamship Company, te Rotter
dam, het voor 2400 landverhuizers bestem,
de hotel dezer maatschappij aan de Maas
haven, kosteloos ter beschikking gesteld
van het gemeentebestuur. De burgemees
ter heeft dit aanbod in dank aanvaard.
Daarop heeft het gemeentebestuur het
groote gebouw afgestaan aan het Roode
Kruis, dat het volkomen liet inrichten als
hospitaal tot het opnemen van gewonden.
Nu deze inrichting tot heden niet aan
haar bestemming behoefde te voldoen en
er meer gebrek ontstond aan logies voor
behoeftige vluchtelingen, werd voor deze
tijdelijk onderdak gevraagd en verkregen
in het Uraniumhotel.
De politie kwam bij de verhuizing op
Donderdag 10 dezer tot de ontdekking, dat
de groote keuken voor 2400 gasten van dit
Roode-Kruis-gebouw was gematamorfo-
teeerd in een fabriek van geconserveerd
vleesch. Een acht duizendtal blikken ston
den klaar, gereed, waarvan er 'n 1500
goulasch bleken te bevatten. Nog een
12000 bussen stonden leeg te wachten. De
electrisch gedreven aardappelschilma
chine van de hotelkeuken was omgezet in
een toestel om blikken dicht te soldeeren.
Op de verbaasde vraag, voor wie dit al
les bestemd was, antwoordden de koks:
„voor het leger."
Inmiddels werd de heer Tinsley in ken
nis gesteld Tiret deze verrassende bevin
ding. En toen bleek dat de directeur der
Uranium absoluut niets afwist van het
bestaan van dit bedrijf in de keuken van
zijn eigen hotel. Hij"had dit afgestaan aan
het gemeentebestuur en zich natuurlijk,
in vol vertrouwen op de leiders van het
Roode Kruis, van elk verder toezicht ont
houden. Doch men kan zich de veront
waardiging van dezen Engelschman voor
stellen, toen hij ervoer wat daar inmid
dels tot stand was gekomen. Te meer om
dat zijn hotelpersoneel, in deïï dienst, van
het Roode Kruis overgenomen en ook door
dit comité betaald, meewerkte in de fa
briek.
Ddch een verder onderzoek leidde tot
nog ontstellender uitkomsten. Alras bleek,
dat de burgemeester van Krimpen a. d.
IJssel. de heer B. Koker Jzn., samen met
den Duitschen hotelchef van de Uranium,
den heer Huber, met den caféhouder Soe-
rewein, in de Nieuwstraat 12, en den Oos
tenrijker Barthold Winter, een combina
tie had gevormd tot het bereiden van
vleeschpraeparaten. En dat de leider van
den étappendienst van het Roode Kruis,
de landweer-majoor J. T. Wilkens, in
deze combinatie actief deelnam, er finan
cieel bij was betrokken, en de aanwezig
heid van dit bedrijf dus duldde in het
Roode-Kruis-Hospitaal waarover hij als
commissaris de medebeschikking had.
Deze onderneming heette Driebond-Rot
terdam-Holland". Haar kantoor was ge
vestigd in de Wijnstraat 115 b, telefoon
nummer 8504.
De heer Tinsley heeft maatregelen ge
nomen, opdat geen stuk van dit alles zijn
hotel verlaat eer aangetoond is dat die
leveranties waarlijk voor het Nederland-
echc leger waren.Dit is niet waarschijnlijk
daar ons leger voldoende van verschvleesch
voorzien is: aan de legers der geallieerden
zou men ook geen aanbiedingen doen van
blikken met het etiketEcht conservirtes
ungarisch goulasch, B. Winter, Rotter
dam". Wij vernamen trouwens dat er
reeds aanzienlijke bestellingen uit
Duitschland waren ingekomen en dat het
gehakt gepraepareerd was volgens een
recept van het Duitsclie legerbestuur,.
's Rijks Middelen.
Evenals de voorafgaande maanden toont
November 1914 een achteruitgang in de
opbrengst van 's Rijks Middelen aan.
Ruim 2 millioen gulden werd minder
ontvangen: f 19,849.749.52V2 tegen
f 21,879,970.91 in November 1913.
Vei-schillende cijfers vertoonen groote
afwijkingen met de opbrengsten in de
overeenkomstige maand van 1913. Aller
eerst dient gelet op de lagere opbrengst
der successierechten, die 603,000 beneden
het vorig jaar bleven. Laat men deze
ontvangst buiten rekening, dan bedraagt
de vermindering dus ongeveer 14 ton.
Doch ook andere middelen wijzen op
groote verschillen met verleden jaar. Zoo
werd uit de suikeraccijns f 703,000 minder
ont\öngen; brachten de posterijen f527,000
minder op, de loodsgelden f 244,000, de ze
gelrechten f 114,000, de registratierechten
i 380,OüO en de invoerrechten f 315,000.
Kleine verschillen in het nadeel van dit
jiar zijn te constateeren bij de grondbe
lasting van f 43,000, het recht op de mij
nen van f 7C00, den wijnaccijns van f 11,000
den zoutaccijns van f 4000, dien op bier en
azijn van f 24,000, de beYttSTThg Sp gouden
en zilveren werken van f 27,000, de hypo
theekrechten van f 41,000 en de domeinen
van f16.000.
Hiertegenover staan vermeerderingen
J>»j November 1913, verkregen uit de per-
soneele belasting van f 40,000, de bedrijfs
belasting van f 58,000, de vermogensbelas
ting van f 167,000, het gedistilleerd van
f 275,000, het geslacht van f 100,000, de
rijkstelegraaf van f 200,000, de Staatsloterij
van f 155,000 en de jacht- en vischacten
van f 1000.
Neemt men in aanmerking dat Novem
ber 1913 een buitengewoon hooge op
brengst had opgeleverd, dan is de uitkomst
van de afgeloopen maand, de omstandig
heden in aanmerking genomen, riet zoo
onbevredigend als op het eerste gezicht
schijnt.
De opbrengst over de eerste elf maanden
van 1914 is f 177,572,548.05tegen
f 182,191,048.59 in hetzelfde tijdperk van
1913. We zijn dus tot nu toe bij verleden
jaar f 4,618,500.5372 ten achter.
Gemengde berichten.
Smokkelen. Sedert eenige dagen ver
keert men in een der dorpen van Midden-
Limburg in spanning omtrent den afloop
van een bijzondere smokkelaarsgeschie-
denïs, welke in hoofdzaak is afgespeeld in
Duitschland doch die ook voor hier te
lande wonenden onaangename gevolgen
kan hebben.
Het betreft hier den uitvoer uit Duitsch
land van in dat land ten uitvoer verbo
den electrische batterijen voor zaklan
taarns. Op een of andere wijze waren
deze voorwerpen, ten getale van een
20,000 stuks, overgebracht naar een café
houder te Kaldenkirchen. In kisten ver
pakt. werden, ze van daar per kar onder
geleide van een voermansjongen naar
Nederland overgebracht, zonder dat de
Duitsche douane, die meende te doen te
hebben met ledige kisten, de fraude ont
dekte. Aan het Nederlandsche grenskan-
toor werd het aangebrachte ten invoer
gedeclareerd. Op dat oogenblik moet de
Duitsche douane lont hebben geroken,
want toen de voermansjongen, een Ne
derlander die in Duitschland werkt, we
der goedsmoeds naar Kaldenkirchen wil
de terugkeeren, werd hij gearresteerd.
Door een toeval wist hij echter te ontsnap
pen en. door het veld rennend, weder op
Nederlandsch grondgebied te komen.
Bii den caféhouder in Kaldenkirchen
werd direct een huiszoeking gedaan en
enkele partijen tabak en koffieboönen,
vermoedelijk smokkelwaar, benevens al
het contante geld in beslag genomen, ter
wijl de woning bovendien werd verzegeld
en de bewoners iri Verzekerde bewarmg
gesteld. Voorts is beslag gelegd op de
spaarpenningen van den voermansjongen
en hebben de Duitsche autoriteiten last
gegeven, dat niets van uit Duitschland
verzonden mag .worden aan de Nederland
sche firma, welke de bedoelde batterijen
in ontvangst heeft genomen.
Brand. Gisteravond brak een uit
slaande brand uit op da bovenverdieping
van een pand aan den Boulevard Heuve-
link te Arnhem,^waarin het materiaal
voor een Rodelbaan is geborgen. De eige
naar had met zijn knecht op de binnen
plaats van liet gebouw de locomobiel van
de Rodelbaan beproefd, welke met hout
werd aangemaakt. Vonken uit den
schoorsteen zijn toen door de wind door
een openstaand raam van de bovenver
dieping van het achtergebouw gewaaid en
in aanraking gekomen met daar gebor
gen beddegoed. In een oogwenk vatte dit
vlam. De bovenverdieping brandde^geheel
uit. De schade wordt door verzekering
gedekt.
De Bogor. Naar Reuter nader seint,
zijn 34 man van de bemanning der „Bo
gor" verdronken, onder wie de gezagvoer
der. de heer Lucas. Twee matrozen en
twee stokers zijn gered.
De lange arm der Justitie. Te Amster
dam werd 14 jaar geleden een handkar ont
vreemd, ten nadeele van een aldaar wonende
karrenverhuurder. Dezer dagen trof men het
gestolen voertuig' aan, in handen van een
^venter, die mededeelde, de kar toen ter tijde
van een 14-jarigen jongen te hebben gekocht.
Den vermoedelijken dader reeds man ge
worden is men thans op het spoor.
Diefstal. De luitenant-kwartiermeester
kwam gistermorgen tot de onaangename
ontdekking, dat uit de bataljonskas van het
kwartier in de Zusterschool aan den Besterd,
te Tilburg, een bedrag van f9500 was ont
vreemd.
Van de daders heeft men tot heden geen
enkel spoor gevonden.
De vermiste secretaris. De gemeente Dom-
bprg heeft met algemeene stemmen besloten
den secretaris-ontvanger dier gemeente, die
sedert 8 dezer wordt vermist, te schorsen we
gens plichtsverzuim.
Mijnontploffing in Japan. Uit Tokio
wordt gemeld, dat tengevolge van een
ontploffing in een steenkolenmijn te Fu-
kuoka 800 werklieden bedolven zijn.
Nog eens: De Ga9prijsverhoogïng.
Morgen komt het voorstel van B. en W.
om den prijs van het gas te verhoogen
aan de orde in den gemeenteraad. Hoe
het voorstel door de leden ontvangen is,
weten wij niet; of het met eene kleine
meerderheid verworpen *>f aangenomen
zal worden, weten wij ook niet.
Over het voorstel zelf zullen wij nog een
en ander in het midden brengen.
Wij moetep zoeken naar de argumen
ten, waarmede B. en W. de verhooging
van den gasprijs kunnen waar maken.
B. en W. hadden wel eens de vraag
naar voren mogen brengen of de Gasfa
briek een voldoende winst oplevert; welke
de oorzaken zijn, dat de winst kleiner is,
dan geraamd worch Al is de prijs, vergele
ken met andere plaatsen, laag, daar volgt
nog niet uit, 'dat de gasfabriek nog geen
voldoende winst oplevert.
Er mag toch ook niet geredeneerd wor
den: Er is zooveel belasting meer te beta
len dan andere jaren, de helft zullen we
maar uit de gasfabriek halen, want de
gasprijs is lager dan die in andere plaat
sen. Getroffen worden door deze verhoo
ging alle winkeliers, die gas verbranden.
Wordt het voorstel van B. en W. aange
nomen door den raad, dan betalen
deze gasverbruikers belasting voor
de winkeliers en particulieren die
electrisch licht hebben en ook voor
de particulieren die gas verbranden, maar
rhinder dan zij.
Waardoor is de winst der gasfabriek
lagefr, dan oorspronkelijk geraamd is?
Grootendeels. doordat de winkeliers hun
winkel na 9 uur moeten sluiten. Daar mo
gen B. en W. ook wel aan denken. Wij
kunnen dan ook best begrijpen, dat de
kleinere winkeliers, die ten rechte of ten
onrechte klagen, dat zij' schade onder
vinden van' de winkelsluiting, nu dubbel
mopperen, nu B. en W. ook op hen wil
verhalen, hetgeen na 9 uur 's avonds niet
meer aan het gas verdiend wordt.
Op de Electriciteits-begrooting is eert
te kort. Dit te kort moet aangezuiverd
worden uit de winst van de gasfabriek.
Maar wanneer B. en W. het nu zoo bil
lijk vinden nog meer uit de gasfabriek te
halen, die reeds winst oplevert, zou het
dan niet veel billijker zijn, wat meer uit
de electriciteitsfabriek te halen, die een
te kort oplevert.
Ons bezwaar tegen dit
voorstel is en blijft, dat
men langs een omweg een
zekere categorie van win
keliers de belasting laat
betalen, die door alle be-
lastingbetalenden moest
worden opgebracht.
Liturgische Cursus.
De weleerw. heer Willenborg begon zijn
conferentie over de liturgie der H. Mis
gisteravond bij het beklimmen der drie
altaartreden geloof, hoop en liefde
door den priester na de gebeden aan den
voet van het altaar. De priester kust het
altaar, dat Christus voorstelt, als bewijs
van eerbied. Nu de priester zich aan den
voet des altaars heeft vernederd, is de tijd
voor vreugde aangebroken. Na den wierook
te hebben gezegend, zegent hij daarmede
het kruis, de reliquien en het geheele al
taar. In die bewierooking wordt hulde
gebracht aan den Drieëenigen God door
dat de priester telkens drie slagen met het
wierookvat doet. Door die bewierooking
wordt de vreugde des harten geopen
baard en wordt ons tevens herinnerd de
wijding van het altaar. Het altaar stelt
Christus voor eiTzoo bedoelt de bewieroo
king dus ook een huldiging, gebracht aan
Christus. De geur van de wierook moet, in
figuurlijken zin, Gods aandacht naar het
altaar trekken. Hierna begint de Mis de
Mis der katechumenen. Wat tot nu toe is
gebeurd was vroeger particuliere devotie.
Voj.Uaür vuigi, nu de Intr o~i i u o; dv
Intrede, eertijds gezongen terwijl, de
priester en zijn bedienaren zich naar het
altaar begaven. De introitus wil den ge-
loovigen bekend maken, wat de bedoeling
is van het H. Misoffer op dezen of genen
bepaalden dag. De introitus is gewoonlijk
ontleend aan een of andere psalm of
Schriftuur-woord. De introitus leert ons
dus kennen de stemming, die ons tijdens
de geheele Mis moet bezielen. Wij noemen
dikwijls den dag naar het eerste woord
van de Introitus: de Zondag G a u d e t e
en Laetare b.v.
De priester heeft de Introitus aan de
epistelzijde gelezen en bidt daarna midden
voor het altaar de Kyrie eleison.
KyrieEleiSonis het overblijfsel van
de vroegere gewoonte, dat de diaken de
intenties van de H. Mis voorlas, waarop
het volk zong: Kyrie eleison, Heer hebt
medelijden met ons.
Hierna volgt de G 1 o r i a. De eerste
sporen van deze hymre vindt men reeds
in de tweede eeuw. In latere tijden is zij
uitgebreid. In deze hymne wordt God aan
beden als één in Wezen en drievuldig in
Personen. De Gloria komt niet voor in de
Mis voor de overledenen, in de Vasten en
in den Advent, omdat het een zang is van
vreugde. Uit de hoofdbuigingen van den
priester bij verschillende gedeelten van de
Gloria leeren wij kennen de aanbidding, de
dankzegging, de verzoening en de smee
king dus het karakter van de Mis. Het
ouwen van de handen door den priester
symboliseert de liefde, die allen moet be
zielen, den eerbied voor God, en het af-
smeeken Zijner genaden.
Daarna keert de priester zich naar het
volk, doch kust eerst het altaar. De pries
ter brengt in het D o m i n u s v o b i s-
cum Gods vredekus over aan het volk.
De oratie, die Collecte wordt ge
noemd, begint met het Oremus, Laat
ons bidden. In de Collecte vat de priester
de gebeden van het geheele volk samen, als
een gebed van de Kerk. Op verschillende
dagen bestaat de Collecte uit meerdere ge
beden, nooit meer dan zeven. Er zijn vijf-
en-dertig verschillende gebeden, welke
passen op alle omstandigheden, waarin de
menschen in nood verkeeren (nu b.v. wordt
een. gebed gebeden voor den vrede). Het
eerste gedeelte van zulk gebed is een aan
bidding, daarna een smeekbede en ten
derde een aandrang bij God om ons te ve>
hooren. Dc heiligste en geleerdste perso
nen hebben die gebeden samengesteld
zij behooren tot de voornaamste van de
II. Mis. Hierop wordt het A m e n geant
woord. A m e n is een ja-zeggen, pen acte
van geloof, of een smeeking. (Het is zoo of
Het zij zoo).
Na dit gebed volgt het Epistel. De
priester heeft gebeden voor het volk en
gaat nu het volk onderrichten met het
woord van God. In het Epistel spre <cn de
apostelen of de profeten. Het Epistel is
van zeer ouden oorsprong. Omdat het
meestal ontleed wordt aan de Brieven
van de apostelen wordt het E p i 11 e 1 ge
noemd. Op sommige dagen zijn c-r twee
of zelfs drie Epistels. Achter het Ej.istel
wordt een passend antwoord gezongen.
(Graduale). Het epistel werd vroeger ge
lezen op een verhevenheid (in het Grieksch:
Ambon). Voordat de subdiaken het Epis
tel leest, vraagt hij aan den priester den
zegen: Jube Domine benedicere,
Heer, wil mij zegenen. Vandaar dat de
Ambon ook wel Jube worit genoemd.
Na het lezen van het Epistel knielt de sub
diaken deemoedig neer voor den priester
om vergiffenis te bekomen voor begane
•fouten. Het volk brengt nu het Epistel
dank aan God in het Deogratias.
Nu volgt de Graduale. De zangers,
die dit gedeelte zongen, stonden op de
gradus (de trappen) van de Am-
bon. De psalmverzen van de Graduale .ge
ven ons ook de stemming weer van d-n
dag. Na het Alleluja, dat hierop volgt,
volgt de Tractus, een lang getrok
ken gezang. In sommige missen In
de Rouw-Mis bv. de D i e s-I r a e is er
ook een Sequentia. Haar torsproug
vindt de sequentia in de lange notenreeks
van de A van het Alleluja, waaronder men
woorden is gaan schrijven. De sequentia
munt uit door verhevenheid van gedach
ten en schoonheid van vorm.
Den volgenden keer begint de eerw.
spreker bij het Evangeli e.
3 October-Vereeniging.
Onder voorzitterschap van den heer N.
Brouwer had gisteravond in Zomerzorg
de najaarsvergadering plaats van do
3 October-Vereeniging. Na afdoening van
eenige onderwernen van huishoudeliiken
aard, vaststelling notulen, uitbrengen
jaarverslag enz., werd het woord ver
leend aan den heer A. J. den Hollander,
namens de commissie tot het nazien vnn
de rekening oveE het loopend vereeni-
gingsjaar. De conclusie strekte en werd
dienovereenkomstig besloten tot goedkeu
ring der rekening in ontvangst tot en
bedrag van f 2426.26, in uitgaaf ad
f 1981.62, sluitende alzoo met een batig
saldo van f 444.64. Onder de ontvangsten
komen voor o.a. de bijdragen van 2225
leden en 61 donateurs tot een gezamen
lijk bedrag van f 2384, de uitgaven er-
melden o.a. de uitkeering op f 1000 aan
het Plaatselijk Ondersteunings-Comité
Tnl v»»»J1-J. -
periodiek aftredende leden, de neeren
W. Draaijer, W. C. Mulder en W. J. P.
Suringar, die -alien verklaarden de her
benoeming te aanvaarden.
Na zeer uitvoerige beraadslagingen
over de vraag of 't volgend jaar al dan niet
de gebruikelijke feestviering rou places
hebben, aan welke beraadslagingen door
verschillende leden werd deel genofnen,
werd overgenomen door het bestuur een
voorstel van den heer Den Hollander, cm
de contributie voor 1915 eerst te doen in
nen in de maand Mei a.s. en alsdan raai
gelang van omstandigheden verder te
overwegen of al dan niet in gemeld jaai
de feestviering zal worden gehouden.
Mochten de tijdsomstandigheden dit i iet
veroorlooven, dan zullen de contribution
worden beschouwd als te zijn gestort voor
1916, in welk geval .over dat jaar de leden
van storting hunner bijdragen i'jn vrij
gesteld.
R. K. Middenstrands-Ver. „De Hanze".
In een der bovenzalen van „In den Ver
gulden Turk" hield „de Hanze" gisteravond
een algemeene vergadering, hoofdzakelijk
ter bespreking van eenige onderwerpen
van huishoudelijken aard. De heer Jï. W.
Spendel opende de vergadering mee don
christelijken groet, heette allen welkom en
gaf het woord aan den secretaris, den beer
Th. E. Stijnman, ter voorlezing der notu
len, welke onveranderd goedgkeuri wer
den.
Een serie ingekomen stukken weid voor
kennisgeving aangenomen.
De vorzitter deed vervolgens eenige ver
blijdende mededeelingen over de resultaten
van de credietbank in het bisdom. Op 31
Aug. had de bank aan accepten *>r de Fed.
Bank in te lossen een bedrag van f 101,100.
Dit bedrag is afgelost en daar komt nog
bij, dat de bank op het oogenblik ruim een
ton aan kasgeld heeft, terwijl nog een be
drag van f 3600 ongebruikt aan effecten
ligt. Er is hard gewerkt in de laatste
maanden en weken om bijkantoren in de
verschillende plaatsen op te richten. Een
verblijdend succes is, dat een der dorpen
onder de 'rook van Leiden, waar onlangs
een bijkantoor is opgericht, op het oogen
blik een bedrag van f 3800 aan deposito's
bij de Bank heeft. Nog kon de voorzitter
mededeelen, dat de Spaarkas te Leiden
onder alle dergelijke plaatsen, de eerste
viool speelt. Er moet gewerkt worden, zegt
spreker, dat zooveel Katholieke vereeni-
gingen en instellingen bij de Credietbank
ondergebracht worden. Maar niet alleen
zij. Ook alle middenstanders moeten be
werkt worden^ dat het geld dat zij over
hebben, bij de credietbank deponeeren. De
eene plaats kan de andere helpen en dat
is juist de groote kracht van de crediet
bank. Het geld circuleert. De voorzitter
zegt, dat plannen beraamt worden een
commissie in het leven te roepen, om de
propaganda voor de bank ter hand te ne
men; waarschijnlijk zullen propagandaver-
gaderingen in de verschillende parochiën
gehouden worden.
Met betrekking tot de andere puntc-n kun
nen wij kort zijn, daar deze voor het mee-
rendeel zaken van streng-huishoudelijkea
aard betroffen.
Wij kunnen nog mededeelen, dat bet r.-
jarig bestaan van de vereeniging niet on
opgemerkt zal voorbijgaan. Natuurlijk zal
rekening gehoud'en worden met de tijds
omstandigheden. Een commissie werd be
noemd ter regeling van een en ander, be
staande ui», de- bestuursleden Stijnman,
Meeuws, Verberg en de leden Schrijvers.
N. Bergers en Pelle. In ieder geval zal het
feest kerkelijk herdacht worden.
Ten slotte deelde de voorzitter nog mede,
dat Maandag a.s. een propaganda-verga-
dering zal gehouden worden voor den Mid
denstand. Als spreker zal 's avonds optre
den de bekende redenaar pater Borromeus
de Greeve. De vergadering is toegankelijk
voor alle middenstanders en hunne dames.
Den niet-1 eden van de Hanze
wacht een verrassing!
Besloten werd nog, dat ieder jaar een
H. Mis voor het welzijn der afdeeling eal
gelezen worden. Eveneens zal een II. Mis
gelezen worden bij het overlijden van een
der leden.
Vervolgens sloot de voorzitter de bijeen
komst.
N. R. K. Metaalbewerkersbond St. Eloy.
In een der zalen van het Bondsgebourv
werd gisteravond door de Leidsche afdee
ling van bovengenoemden bond een propa-
gandavergadering gehouden, waarin de
heer L. H. Boomgaard optrad ter bespre
king van „de tegenwoordige toestanden
in de industrie."
De vergadering was tamelijk slecht be
zocht.
De heer H. Gordijn, de afdeelingsvoor-
zitter, opende de vergadering met gebed
en gaf,-na eenige huishoudelijke zaken te
hebben besproken, het woord aan den
spreker van dien avond.
De heer Boomgaard zette in het kort
uiteen hoe de toestaand was voordat de oor
log uitbrak. Werkeloosheid kende men in
de metaalindustrie slechts bij name, over
al was overvloed van werk.
Daar kwam evenwel de mobilisatie en
vele arbeiders moesten hun dienstplicht
vervullen. Tal van werkgevers zagen zich
o-nnnnrlvdilft TinnflT-hpiriPrQicmitdanii
deels door gebrek aan grondstoffen, deels
door gebrek aan geld.
Weliswaar waren er lal van fabrikan
ten, die trots den toestand hun personeel
aan het werk hielden en hun het volle
loon uitbetaalden, maar nog veel meer
werkgevers betaalden hun personeel
slechts een -gedeelte van hun loon uit. Ve
len dezer deden, dat echter niet, omdat
zij niet meer konden betalen, neen, enkel
en alleen, om de werklieden té laten voe
len, dat zij nu de macht in handen had
den. Vele werkgevers wilden nl. revanche
nemen op vroeger door hen geleden neder
lagen, waarbij de arbeiders de patroons,
door hun organisatie hadden gedwongen,
hun meer loon uit te betalen. Daarom zijn
dan ook vele arbeiders voor de keus ge
steld, bedanken voor de organisatie of ont
slagen worden. Daar waar de organisatie
sterk stond gebeurde echter zoo iets niet.
En de werklieden hebben het aan de or
ganisatie te danken, dat zij niet werkloos
werden of dat zij bij werkloosheid hun
loon uit de kas van de organisatie ont-
vingen.
Met een aansporing om steeds de orga
nisatie trouw te blijven en haar te helpen
groot maken, besloot spreker zijn door ve
le voorbeelden duidelijk gemaakte rede.
Een daverend applaus viel spreker ten
deel.
De voorzitter sloot zich met eenige woor
den bij den heer Boomgaard aan en sloot
daarop de vergadering met gebed.
Steuncomité Oorlogstoestand 1914. Leiden.
Staat van ontvangsten en uitgaven tot
en met Dinsdag 15 December 1914.
Vorige opgaaf f 29409.Ol^
Sedert ontvangen van: D. F.
L. f 5, Dir. en Beamb. Post
kantoor f 6.78 (jlPrige week),
f 6.70 (deze week); N. N. f 46;
pers. ,,de Automaat" f 3.60
(10e bijdr.); fabr. pers. Iloo-
genstraaten f 11.60 (15e bijdr.);
C. d. B. f 25; Depót 4e Reg.
Veld-Art. f 1.19; Maandbijdr.
Mevr. T. v. d. V. f 10; N. N.
f 5; week. bijdr. LI. v. d. B.
f 0.25; v. d. V. f 10; Familie
A. F. f 1; Ds. J. Sch. f 1; C. A.
F. f 2.50; A. J. d. LI. f 2.50;
Prof. Ch. A. v. O. f 10; S. B.
f 2.50, v. d. W. f 1, te samen 151.62
Uitgaven: 1 29560.63V6
le w. tot 14e week f 25146.30
15e week 2334.23Vi
27-480.53^4
Saldo f 2080.10
Geen vcrsch BroocJ op de Kerstdagen?
Door de organisaties van bakkersgezellen
is tot de patroonsvereeniging liet verzoek
gericht om den 25, 26 en 27sten December
niet te bakken, 't Is te hopen, dat het
verzoek voor inwilliging vatbaar wordt
geacht..
