Uit Stad en Omgeving.
hun gemeente aanwezige rogge over te
gaan en op te geven hoeveel rogge, ge-
dorscht of ongedorscht, aanwezig is bij de
landbouwers, handelaars, enz. en hoeveel
rogge van dezen voorraad gelaten is aan
de landbouwers, die van zelf geteelde rog
ge brood moet bakken.
De commissie wenscht voorts het oordeel
te vernemen omtrent het denkbeeld om de
rogge te vermengen met veen zeker per
centage, de helft of 3/4, tarwe, alsmede
omtrent een eventueelen prijs voor het
brood, (aangezien proeven daarmede ge
nomen een broodsoort gaven, die het rog
gebrood zeer wel kor^ vervangen.
Eenheid van broodprijzen.
De commissaris der Koningin heeft aan
de burgemeesters der gemeenten in, Gel
derland medegedeeld, dat het hem geble
ken is, dat dikwijls in aan elkaar gren
zende gemeenten verschil in prijs bestaat
voor brood van dezelfde samenstelling en
zulks tot ontevredenheid bij de consu
menten aanleiding geeft.
Het wil hem voorkomen, dat .zooveel
mogelijk ook naar eenheid van prijs \an
brood in de verschillende gemeenten moet
gestreefd worden en dat dit het best ware
te bereiken door ter^ zake in overleg te
treden met hun ambtgenooten in andere
gemeenten.
Geen wittebrood.
De burgemeester van Rotterdam heeft
in overeenstemming met het advies der
ter zake gehoorde commissie voor de
distributie van meel besloten het verbod
van het bakken van wittebrood voorloopig
nog niet op te heffen.
Er bestaat gegronde twijfel of het ook
thans den bakkers wel mogelijk zou zijn
over den voorraad tarwebloem, die, wan
neer het bakken van wittebrood onbe
perkt wordt toegelaten, voor de Roiter-
damsche consumptie benoodigd is, de be
schikking te verkrijgen. Dientengevolge
is het raadzaam geoordeeld nog geduren
de eenigen tijd den gang van zaken af te
.wachten.
Commissaris der Koningin in Noord-
Holland.
Bij Kon. besluit is met ingang van 16
Januari 1915 benoemd tot commissaris
der Koningin in Noord-Holland jhr. mr.
dr- A. Róell, met toekenning \an gelijk
tijdig eervol ontslag als burgemeester
der gemeente Amsterdam, met dankbe
tuiging voor de vele en gewichtige dien
sten door hem in die betrekking bewezen.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Grond voor landarbeiders.
Door de commissie van rapporteurs in
zake het wetsontwerp nopens verkrijging
door landarbeiders van land met woning
m eigendom of los land in pacht is naar
aanleiding van het regeerings-antwoord
nog een nota ingediend.
Er behoort nl., naar het.oordeel der
commissie van rapporteurs, zekerheid te
zijn, dat bij te nemen beslissing omtrent
te onteigenen land, meer waarborgen
worden gegeven, dat de betrokkene inder
daad zijne belangen tot hun recht kan
doen komen, bijv. door hem recht van
hoogcr beroep van de uitspraak van Ged
Staten toe te kennen op een der wijzen in
het Voorloopig Verslag aangegeven.
Voorts wenscht de commissie van rap
porteurs aan de regeering te vragen of
zij meent in de tegenwoordige omstandig
heden den aangenomen rentevoet te kun
nen behouden.
Slaatsbegrooting voor 1915.
Buitenlandsche Zaken.
De minister van Buitenlandsche Zaken
heeft zijn Memorie van Antwoord mee
zonden.
Hij dankt voor de waardeering van zijn
beleid en voor de waardeering van de
werkzaamheden zijner ambtenaren en van
verscheidene leden van het diplomatieke
en consulaire korps.
Conditioneele Contrabande.
Dc minister deelt mede, dat in de jong
ste regeling, door eenige oorlogvoerenden
ten aanzien van de Londensche Verklaring
getroffen, twee punten de Nederlandsche
Regeering aanleiding hebben gegeven een
protest ter kennis van de betrokken Regee
ringen te brengen. In de eerste plaats be
trof dat protest de in die regeling neerge
legde vermoedens vetreffende de bestem
ming van artikelen van conditioneele con
trabande, aangetroffen aan boord van neu
trale schepen op weg naar een neutrale
haven, waardoor feitelijk de conditioneele
contrabanda op dezelfde wijze wordt be
handeld als de absolute.
Neutrale schepen.
In de tweede plaats was het gericht tegen
den maatregel, welken die oorlogvoerenden
zich voorstellen te nemen ten aanzien van
neutrale schepen zich begevende naar lan
den uit of door welke de tegenpartij voor
raden voor haar legers betrekt. Wat dit
laatste punt betreft, gaf de Nederlandsche
Regeering te kennen, dat, gelet eenerzijds
op het recht van neutrale staten om het
drijven van handel uit of door hun land
met de oorlogvoerenden toe te laten, ander
zijds op den volkenrechtelijken regel volgens
welken een neutraal schip dat conditio
neele contrabande verveert, niet mag wor
den prijsgemaakt indien zijn lading be
stemd is voor een neutraal land, het nemen
van den bewusten maatregel tegen een
onzijdig land in strijd zou zijn met het
volkenrecht.
De mijnen inde Noordzee.
Ten slotte heeft de Nederlandsche Re
geering geprotesteerd tegen de Britsche*
maatregelen ten aanzien van de Noordzee,
welke het door alle natiën aanvaard begin
sel der Vrije Zee aantasten en in zoover
zij de zeewegen naar de Nederlandsche ha
vens versperren, bovendien in strijd zijn
met het Haagsche Verdrag nopens het stel
len van onderzeesche zelfwerkende contact-
mijnen, hetwelk het nemen van maatrege
len voor de veiligheid der vreedzame
scheepvaart voorschrijft en derhalve uit
gaat van het beginsel dat die scheepvaart
niet buiten het strikt noodige mag worden
belemmerd.
Geen mededeelingen.
De minister kan geen mededeelingen
doen omtrent onderhandelingen, welke
door het departement van Buitenlandsche
Zaken gevoerd worden. Juist in een tijd
perk van internationale verwikkelingen,
waarin Nederland zou kunnen worden
medegesleept, moet de Regeering zelfstan
dig oordeelen omtrent hetgeen haar te doen
s'taat. Door de Volksvertegenwoordiging in
haar voornemens te kennen zou zij haar
verantwoordelijkheid verminderen en daar
mede zich zelf verzwakken.
Tot het overleggen van geheime nota's
bestaat naar het oordeel van den minister
evenmin aanleiding als tot het doen van
mededeelingen in comité-generaal of in een
Senioren-convent. De algemeene beginse
len, welke de buitenlandsche politiek der
Regeering leiden, zijn gebleken. Mede
deelingen der verschillende gevallenj
waarin die beginselen toepassing vinden
kan uiteraard thans nog geschieden.
Justitie.
Meeningsujtingen over
buitenlandsche gebeurte
nissen.
Omtrent de houding der overheid ten
opzichte van meeningsuitingen over de
tegenwoordige buitenlandsche gebeurte
nissen, wordt in de memorie van ant
woord op de justitie-begrooting hét vol
gende meegedeeld:
Vóór alles moet beslissend zijn de vorm,
waarin die uitingen gehuld zijn. Terwijl
in het algemeen vrijheid van gedachten-
uiting niet wordt belemmerd, moet de re
geering in sommige gevallen wel gebruik
maken van de middelen, die het récht
haar biedt, om uitingen te onderdrukken,
die zich niet bepalen tot, zij het scherpe,
critiek, maar die bovendien een beslist
krenkend karakter dragen of die ook be
paalde personen openlijk beleedigen.
Uit den aard der zaak zal, in de enkele
gevallen dat ingrijpen van overheids
wege noodig wordt geoordeeld, spoedig
ingrijpen den noodzakelijk zijn. Het kan
dan voorkomen, dat later hij meer nauw
gezette overweging en kennis van alle
bijkomende omstandigheden, twijfelt lijst
aan de onvermijdelijkheid dezer bemoei
ingen en dat ten slotte het gevoelen de
overhand krijgt, dat ook in dat bijzondere
geval geen voldoende reden bestaat om
de meeningsuiting te onderdrukken.
Aldus geschiedde ook ter zake van de
vervolging van ,,De Telegraaf" wegens
een in dat blad opgenomen plaat. De in
beslagneming van het cliché is geschied
door de Amsterdamsche autoriteiten bui
ten overleg met den minister, al wil bij
hiermede niet te kennen geven, dat bij
hun beleid zou afkeuren of hun aanvan
kelijk optreden onjuist oordeelt.
De justitieele autoriteiten te Amster
dam zijn zelf bij nadere overweging en na
verhoor der betrokken personen tot het
inzicht gekomen, dat in dezen een over
treding van eenig artikel van het wet
boek van strafrecht niet gepleegd Is en
dat deze, toen de minister eenige inlich
tingen ter zake verzocht, derhalve zelf in
overweging gaven de strafvervolging niet
voort te zetten, met welk advies de minis
ter zich toen vereenigde.
Zekerheidshalve heeft hij bij die gele
genheid nog uitdrukkelijk de ambtenaren
van het Openbaar Ministerie er op gewe
zen, dat het raadzaam is, slechts met
groote behoedzaamheid strafrechtelijk te
gen meeningsuitingen als hier bedoeld,
op te treden.
Gemengde berichten.
Bloedvergiftiging. Men meldt uit
Steenwijk aan de „Tel"
Een ruim vijfjarig zoontje van den heer
W. Wagter, vroeger alhier, sedert een
paar jaar concierge van de Rijksriet-
vlechtschool te Noordwolde, had een klein
puistje bij den neus. Bloedvergiftiging
ontstond, zoodat het hoofd in erge mate
opzwol. Overbrenging naar het ziekenhuis
te Zwolle werd noodig geoordeeld, 't Mocht
echter niet meer baten. Na één dag vree-
selijk lijden is de arme kleine overleden.
Doordien de heer W. bij de mobilisatie
onder de wapenen was gekomen, vertoef
den zijn vrouw en kinderen alhier bij de
familie.
Oplichting. Te Zaandam heeft
iemand, voorgevende opzichter bij de H.
IJ. S. M. te zijn, getracht verschillende
personen op te lichten. In een ijzerwinkel
deed hij een bestelling voor rekening der
laannemersfirma Wienhaven en Van
der Hoeven te Utrecht van f 500 met het
verzoek die goederen aan het station te
bezorgen. Zijn poging om tegelijkertijd
geld van den ijzerhandelaar te leenen,
mislukte. Daar de winkelier nog bijtijds
kon worden ingelicht, bleef deze voor
schade gevrijwaard.
Ook had hij gemeubileerde kamers ge
huurd, waarvan hij echter zonder beta
ling was vertrokken.
Huiszoeking. In verband met vermoe
den van het onttrekken van goederen aan
een faillieten boedel (die der N. V. Hotel
Maatschappij Kurhaus te Egmönd aan
Zee) heeft de Alkmaarsche justitie Vrij
dag een huiszoeking gedaan in het
schouwburglokaal De Harmonie te Alk
maar, welks eigenaar lid was van de di
rectie der Egmondsche Hotel Maat
schappij.
Ook heeft de justitie een onderzoek in
gesteld in een pension te Egmond aan
Zee, dat door een dame voor den eige
naar der Harmonie werd geëxploiteerd.
De dievenbende te Gorsel. Het blijkt
dat de onlangs door de politie te Gorsel
aangehouden dievenbende reeds geruimen
tijd in nabij het station staande gesloten
villa's verblijf heeft gehouden; dit is op
te maken uit het feit, dat de dieven in
eenige daarvan geslapen, in één ervan
zelfs gekookt hebben.
Tn villa Spoorzicht van mej. H., welke
geheel gemeubeld was, is schandelijk
huisgehouden. Wat gesloten was, is
opengebroken, en letterlijk alles onderste
boven gehaald. Veel is daar ontvreemd
en nog stonden er verschillende voorwer
pen gereed, ingepakt en wel, om ook te
worden weggenomen. Veel is blijkbaar in
dronkenschap vernield; de wijnvoorraad
is geducht aangesproken. In een andere
viJia, waar een groot aantal gevulde con-
servenbussen aanwezig waren, zijn daar
van ongeveer tachtig stuks ontvreemd.
Door de politie zijn in een naburig, zeer
dicht dennenbosch, vele ledige conserven-
bussen teruggevonden.
Reeds is een groote hoeveelheid van het
gestolene in beslag genomen, doch er
ontbreekt nog veel.
Een eigenaardige wjjze van smokkelen*
De grenswachten aan de Maas in Limburg
hebben den laatsten tijd bijzonder te letten
op hc-t smokkelen van petroleum. Op alle
mogelijke manieren wordt getracht dit in
België tegenwoordig zoo duur artikel over de
grenzen te krijgen. In het dorpje Grevenwicht
werd deze week de smokkelaarstruc ontdekt.
Aan de overzijde van de Maas op Belgisch
grondgebied liet men een vlieger op aan een
stevig touw. Nadat de vlieger op Neder-
landsch grondgebied was gedaald, werd deze
van het touw afgenomen en in plaats daar
van eenige kannen met olie vastgebonden, die
dan door de rivier naar den overkant werden
getrokken.
De grenswacht heeft nu ook het consigne
gekregen, behalve op vliegmachines, ook op
gewone vliegers te letten.
Levensgevaarlijk gewond. Gisternacht
omstreeks halfvier is de Zwecdsche matroos
E. S., van het in de Rijnhaven te Rotterdam
liggende stoomschip Arance, door een messteek
in den buik levensgevaarlijk gewond. In de
Stieltjesstraat is de man gevonden, waar hij
bijna een uur had gelegen. Op last van dr.
S. van Dantzich, wiens hulp werd ingeroepen,
is de Zweed terstond naar het ziekenhuis ver
voerd. Bij onderzoek is [gebleken, dat de man
de verwonding heeft opgeloopen bij een vecht
partij tu8schen zeelieden in de Stieltjesstraat.
Yerdronken. Zaterdagavond is een 6-jarige
vluchteling bij het spelen in de Binnenhaven
te Vlissingen gevallen en verdronken. Gisteren
is het lijkje opgehaald.
In mobilisatietijd. Een kapitein heeft
iemand noodig voor kleine administratieve
bezigheden, waarvoor zich een soldaat aan
gemeld heeft.
Kapt.: „Kun je goed schrijven?"
Sold.„Ja, kaptein".
Kapt.: „Zoo, hm, en kun je een beetje
rekenen
Sold.: „Ja, kaptein".
Kapt.: „Wat ben je eigenlijk van je vak?"
Sold.: „Leeraar in do wis- en natuurkunde,
kaptein.,.,
De „Bogor" gestrand. Een Lloyds-
telegram uit Leixöes meldt, dat het Ne
derlandsche s.s. „Bogor", van Amsterdam
naar Buenos-Ayres, tien mijlen ten Noor
den van Leixöes gestrand is.
De „Bogor" is totaal wrak.
Men vreest, dat er 25 menschen omge
komen zijn.
De „Bogor", een schip van 3621 ton br.,
van den Rotterd. Lloyd, werd gebouwd
in 1898, vertrok 3 December van Amster
dam en passeerde G dezer Dover.
(Leixöes ligt op de Portugeesche kust.
Het is de haven van de belangrijke koop
stad Oporto. Sedert de rivier de Douro
vóór de stad geheel verzandde, is 6 K.M.
ten N. van de stad een kunstmatige ha
ven aangelegd, die Leixöes heet.)
Klompen en lucifers. In de Meijerij
schrijft „De Gelderl." worden veel
canadas- en populierboomen geteeld ten
behoeve der daar uitgeoefend wordende
klompenfabricatie. Daar nu evenwel de
lucifersfabrieken geen geschikt hout uit
Rusland en andere landen kunnen be
trekken, worden door haar vele boomen,
zelfs heele hosschen aangekocht. De klom
pen industrie, die juist sedert den oorlog,
doordat uit België geen klompen moer
uitgevoerd worden, zeer is toegenomen en
die door de arbeiders meest voor eigen
rekening of kleine bazen wordt gedreven,
zal hierdoor op den duur veel te lijden
hebben.
Een lastig geval. De „Tel." deelt me
de, dat Vrijdagavond de politie te Amers
foort in het bureau een half aangescho
ten militair uit Soesterberg moest opber
gen, die een Belgisch officier lastig viel,
waarbij hij vooral antwoord verlangde
op de vraag: „Zijn wij nu die kwatta-
soldaten?" v
Een patrouille haalde den arrestant af.
Onderweg werd juist een straatlan
taarn uitgedraaid door een reparateur.
De arrestant weet te ontsnappen en de
patrouille weet niet beter te doen dan di
rect te schieten, eerst in de lucht en toen
op den man, met groot gevaar voor pas
santen.
Niemand werd gelukkig getroffen, ook
niet d.e arrestant, die later werd gevon
den, verscholen in een voortuintje.
Gasprijsverhooging.
Huismoeders en winkeliers zullen Za
terdagavond wel een klaaglied aangehe-"
ven hebben, toen ze als St. Nicolaasca-
deau van B. en W. een voorstel in dit
blad lazen tot verhooging van den gas-
prijs.
In een lang en wij zouden zeggen lang
dradig betoog motiveert het Dagel. Be
stuur het voorstel.
De verdediging van het voorstel lijkt
ons verwrongen, niet j'uist, niet logisch.
B. en W. pleiten als een advocaat, die de
aandacht van de hoofdzaak afleidt.
Welke kan een reden zijn om den prijs
van het gas te verhoogen? Dat de produc
tiekosten zijn gestegen, dat er een te kort
is, dat de gasfabriek er nie't komen kan,
dat de prijs voor gas in Leiden
vergeleken met dien in andere plaatsen
laag is. Men zou kunnen zeggen, dat ten
minste Leiden ook eens iets voor
heeft op andere plaatsen. Maar dit laat
ste ter zijde latend, moeten wij toegeven,
dat B. en \V. met deze gegevens een ba
sis iouden hebben om een verhooging
van den gasprijs te verdedigen.
Maar wat zeggen nu B. en W. feitelijk!
In 1915 zal aan plaatselijke directebelas-
ting f 66,671 meer moefén worden opge
bracht dan in 1914. Dat bedrag is te hoog.
Wij moeten naar een middel zoeken om
dat bedrag kleiner te maken. Daarom de
gasprijs maar verhoogd. Bij verhooging
toch wordt de winst geraamd op f 30,000.
Wat wordt daarmede bereikt? Dat een
groot aantal ingezetenen bevoordeeld
wordt ten nadeele van anderen.
Tusschen de regels door geven B. en
W. dat ook toe. Uit geheel hun pleidooi
blijkt, dat het billijkste is, dat die f 66.671
door allen opgebracht móeten worden,
dus door de belastingbetalers.
Maar B. en W. vreezen voor de gegoe
den, die naar Den Haag en andere plaat
sen zullen trekken en daardoor niet mede
zullen betalen. Het lijkt hun daarom maar
beter den gasprijs te verhoogen. De men
schen blijven dan in de stad, de winke
liers houden hun klanten. De winkeliers,
die het eerst en het meest getroffen wor
den door de gasprijsverhooging, varen er
dus wel bij.
Het komt ons voor, dat er te veel ge
schermd wordt, met de bangmakerij, dat
verschillende gegoede families uit Leiden
zullen vertrekken.
Op de eerste plaats zijn reeds verschil
lende families vertrokken. Vervolgens
*wie zegt, dat de andere zullen blijven, als
de gasprijs.verhoogd wordt? Er moet dan
toch nog een aardig bedrag meer opge
bracht worden, dan in 1914. De winke
liers loopen dan toch de kans, die ge
goede families als klanten te verliezen.
Men krijgt vervolgens den indruk uit
de verdediging van B. en W., dat de groo
te winkeliers zooveel gas niet verbran
den. Het is ons opgevallen, dat in ver
schillende winkels, ook in grootere, geen
electrische installatie is aangelegen, maar
nog altijd gas verbruikt wordt.
Met .de kleine winkeliers rekenen B. en
W. al heel gemakkelijk af. Door hen toch
wordt betrekkelijk weinig gas voor ver
lichting verbruikt, zeggen zij. Het is
de quaestie maar, wien men als kleine
winkelier beschouwt. Dat door de belas-
tingverhooging ook de kleine winkelier
zal getroffen worden is juist. Maar daar
gaat de zaak niet om. Logischer is het,
dat de winkelier zijn aandeel in die 66,671'
betaalt door belasting, dan door meer
aan gas te betalen.
Komende tot een conclusie, dan zeggen
wij dat bij een verhooging van den gas
prijs een groot aantal neringdoenden veel
te veel in die f G6,671 bijdragen, hetgeen
onbillijk is. Door een belasting dra
gen allen bij, wat billijk is. B. en W. mo
gen verschillende categorieën van men
schen niet bevoordeelen ten opzichte van
andere.
Ons besluit is, dat B. en W. misschien
heel goed de prijsverhooging van gas kun
nen verdedigen. B. en W. moeten echter
dan niet met argumenten komen, ont
leend aan de meerdere b e 1 a s t i n-g die
in 1915 moet betaald worden.
Leidsche Textielnijverheid.
In de hedennamiddag te Amsterdam ge
houden vergadering van de Letterkundige
afdeeling van de Kon. Academie van We
tenschappen deed Prof. Dr. P. J. Blok
van Leiden, eenige mededeelingen uit de
Geschiedenis der Leidsche Textielnijver
heid, in het bijzonder der Nieuwe Draperie
uit de 16de, 17e en 18e eeuw. Spr. wees
daarbij op de voortreffelijke uitgave van
Mr. N. W. Posthumus, Bronnen tot de
geschiedenis der Leidsche Textielnijver-
hei (Rijks Publ. 1910, vlg. thans 4 deelen)
waaruit hij grootendeels de gegevens trok.
Hij ging na het ontstaan der Nieuwe
Draperie (na het beleg van 1574) in ver
band met de sterke immigratie van
Vlaamsch-Waalsche, Brabantsche en Gu-
lik-Kleefsche nijveren na de Pacificatie
van Gent (8 Nov. 1576) 1881 is het pro
cent van de Zuid-Nederlanders te Leiden
26, omstreeks 1640 ongeveer 40 (vooral veel
Walen). De nieuwe Draperie (baaien,
vaaien, fusteinen, linnens, passementen,
linten sedert 1630 ook weder fijne laken?
bloeide 16401670. Lakenhal gesticht 1640
Daarna komt zij geleidelijk in verval;
de opheffing van het Edict van Nantes'
heeft weinig invloed wegens het overgroot
aantal onvermogenden daardoor te Lei
den gekomen (1500 armen tegen 100 nieu
we burgers uit Frankrijk en België).
Oorzaken van het verval zijn de oorlo
gen met stagnatie van wolaanvoer, en af
zet, zware landslasten, concurrentie elders
door protectie, meerdere vrijheid en goed
koopheid van werkkrachten; gebonden
heid aan het middeneeuwsche keuren- en
gildenstelsel.
Omstreeks 1720 ïs het verval eindelijk
na een halve eeuw van wankeling; dan
daalt alles snel en verlaat een groot deel
der nijveren Leiden, dat omstreeks 1720
nog 70.000, einde der eeuw 28000 inwoners
telt en alle teekenen van diep verval ver
toont; alleen dekens en goedkoope weef
sels voor dagelijksch gebruik handhaven
zich nog.
Comité „Leiden en Omstreken" Ned.
Roode Rruis.
Het is het Comité buitengewoon aan
genaam, te kunnen mededeelen, dat het
^plaatselijk Dames-Comité ter verschaf
fing van buikgordels aan de troepen, zich
zoodanig geweerd heeft, dat in twee zen
dingen thans in het geheel 5078 gordels
aan het Hoofd-Comité van het Neder
landsche Roode Kruis werden opgezon
den.
Naar aanleiding van de eerste zending
van 3778 gordels schreef bovengenoemd
Hoofd-Comité ons reeds: „Deze aanzien
lijke zending behoort tot de grootste par
tijen, die tot dusverre zijn ingekomen."
(Het Hoofd-Comité voegde daaraan toe
een betuiging harer „jjroote erkentelijk
heid, henevens haren gröoïen dank aan
allen, die tijd en krachten voor de goede
zaak beschikbaar stelden."
Het Comité van het Nederl. Roode Kruis
voor Leiden en Omstreken heeft het Da
mes-Comité met een en ander in kennlJ
gesteld alvorens over eenige dagen
de eervolle dechargeering van het zoo
ijverige Comité zal geschieden.
Het Comité van het Ned. Roode Kruid
voor Leiden en Omstreken richt bij de«cn
een woord van dank aan allen, die tot h«
welslagen van de bemoeiingen van hei
Dames-Comité medewerkten.
Het aantal van 5078 gordels werd bij
eengebracht door schenkingen uit de ge
meenten Leiden, Alphen, Hillegom, Zoc-
termeer-Zegwaard, Sassenheim, Wad
dingsveen en Valkenburg.
J. J. BRUSSEE.
Alhier is gistermorgen na een betrekke
lijk korte ongesteldheid op 63-jarigen leef
tijd overleden de heer J. J. Brussee 2de
Stationschef (chef de bureau) bij de II.
IJ. S. M.
Maatschappij van Toonkunst.
Zaterdagavond gaf het LeerJingen-
koor van -Toonkunst een uitvoe
ring ten bate van het Leidsche Steun
comité, met medewerking van solisten.
Om met dè alt te beginnen, moeten wij ge
tuigen dat mej. Francis van Eysinga er
niet in is mogen slagen ons maar eeniger
mate te boeien. Jammer, materiaal is er,
techniek' ook wel, doch, een voorname
factor is afwezig en wel voordracht.
Warmte en een zich meer energiek ver
heffen boven het alledaagsche, zou deze
zangeres, die zich hoedde boven hare
krachten te gaan, zeer ten stade komen en
het schuilend talent naar voren doen tre
den. Geheel anders staat het met den be
kenden bariton Bram van der Stap. Deze
zanger beschikt over een mooi orgaan,
een warme voordracht en een expressie
ve wedergave, die al de voornaamheid en
rijkdom van de zangkunst uitbeelden. En
voorwaar, weinige zangers hebben zoo het
publiek aan de lippen hangen. De num
mers, door Van der Stap gezongen, sloe
gen in; vooral Ridona di Calma en de
Kerstliederen van Cornelius; meer nog de
Hollandsche, waarvan „Neutraal" van
Rosy Wertheim, een daverend applaus
uitlokte, 't Is geen wonder dat Van dei-
Stap al een heel eind op weg is, de lie
veling van het publiek teworden, dat de
hooge wijding, welke hij aan de kunst
weet te geven, dankbaar erkent en waar
deert.
Na de pauze „Vrede op aarde" van I.y-
sen, voor koor en solostemmen.
Bittere ironie! Ginds woedt de oorlogs-
geesel en hier zingt men van vrede! En
toch, deze cantate voor vrouwen- en kin
derkoor heeft ons getroffen. Waar het ge
boorteverhaal den tekst bracht, werd de
daarbij geschreven muziek, op hoogst-
beschaafde, met gekuischte voordracht ge
zongen wijze ten gehoore gebracht. Geen
zweem van onzelfstandigheid of angst; 't
was te bemerken dat muzikale ontwikke
ling de meisjes en jongens eigen was, dat
hier geen sprake kon zijn van een geleerd
lesje. Harry van der Harst heeft dan ook
weer getoond hoe goed en nauwgezet zij
hare taak als zangleerares opvat en voor-
al hoe zij mèt ontwikkeling op zangge-
bied tucht weet te brengen in de schare,
over welke zij den dirigeerstaf zwaait.
Mej. Boekwijt, die steeds hare talenten
beschikbaar heeft voor alles wat goed en
edel is, was ook hier weer de ernstige be
geleidster op denschoonklinkenden vleu
gel, en volbracht haar taak weer op
hoogst artistieke, nauwgezette wijze.
'Alles te zaam genomen heeft het nog al
talrijk opgekomen publiek eenige uren
van groot genot gesmaakt en hopen wij
dat het Steun-Comité een flinke recette kan
boeken. S.
Voor de Belgische Vluchtelingen.
Zaterdagavond werden de Belgische)
vluchtelingen ondergebracht in het ge>
bouw der firma Zaalberg, wederom ver
rast met een gezellig avondje en wel door
het optreden van het bekende duo C. de
Haas en C. v. d. Linden. Dat het duo suc
ces had met zijn optreden bewees het da
verend applaus na ieder nummer; vooral
bij de Aviateurs toen de Belgische en Ne
derlandsche vlag werden ontplooit bleek
aan het applaus geen einde te komen, van
alle kanten werd bis, bis geroepen, zoodat
het duo het .Nederlandsch Belgisch Volks
lied moest herhalen, dat dan ook door alle
aanwezigen staande werd medegezongen.
Het was een recht gezelligen avond welke
te ruim tien uur ten einde was.
Steuncomité Leiden.
Oorlogstoestand 1914.
In de afgeloopen week meldden zich om
steun aan56 personen,
maakt met het totaal der
vorige week ad. 1SS0
een totaal van 1936
Tot 5 December j.l. waren
behandeld1673 aanvraten
in de afgeloopen week
kwamen opnieuw in be
handeling 41
Totaal 1714
Afgewezen waren tot 5
Dec. j.l.359
Afgewezen in de afgeloopen
week10
Totaal afgewezen. 378
Collecte voor de R.-K. Parochiale
Weezen. De collecte gisterenavond ge
houden voor de R.-K. Parochiale Weezen,
na eene liefdadigheidspredikatie door den
WelEerw. Heer Joseph Filbry, in de kerk
van O. L. V. Hemelvaart alhier, heeft op
gebracht f 210.04i/£.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Aangevaren. Een houten tjalk met
pulp geladen werd met flinke gang aan
gevaren door den motorschuit wan schip
per C. R. alhier. De schade is zeer be
langrijk. Ook een op die plaats liggende
schuit van J. Maagdelijn beliep averij.
Van een en ander is aangifte gedaan.
LEI DSC HEN DAM.
R.-K. Volksbond. Op Vrijdag 18 Dec,
e.k. des avonds ten 8 ure houdt de afd.
Leidschendam van den R.-K. Volksbond in
