DONDERDAG 26 NOVEMBER. 1914. BUITENLAND. De Oorlog. In 's levens maalstroom. Ie JAARGANG. No. 1560 Onderwijs. In een bericht over de Belgische vluch- Jingen uit Leiden aan eenige bladen jrzonden, komt dit zinnetje voor: „De kinderen der vluchtelingen zullen voortaan in een der openbare scholen geregeld onderwijs ontvangen." 't, Staat er zoo eenvoudig, maar we kun- n het toch niet zonder een paar kant tekeningen laten passeeren. De lezers der bedoelde bladen zullen on- iilekcurig denken: dat lapt 'm dan toch laar weer de openbare school, hè? De berichtgever had er echter wel bij logen vermelden, dat de Belgische kinde- .>n, door kapelaan Leusen onder dak ge- iracht in het R. K. Wijkgebouw aan de Joerhaverstraat, reeds lang onderwijs ont vingen, toen de kinderen van andere» asyls nog stroomeloos rondliepen. En dat ook spoedig andere Katholieke instellin gen, waar kinderen gehuisvest waren, dat voorbeeld hebben gevolgd. Die „achterlijke" Roomsch.en rijn eer op ontwikkeling bedacht geweest, dan me- Dig vooruit strevende, welk feit we op nieuw c\ren in 't licht wilden stellen. Misschien zal 't hier of daar in de groote" pers nog eens erkend worden. Misschien Maar bovendien: moeten al die kinderen naar een der openbare scholen? 't Zijn. voor het meerendeel Roomsche kinderen. Wordt daar zoo maar over beschikt zon der met de wenschen der ouders of ver zorgers rekening te houden? Men zal toegeven: deze vragen mogen niet over 't hoofd worden gezien en we hopen, dat er te eeniger tijd geen onbe-N vredigend antwoord op gegeven zal moe ten worden. 3)e BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze (Uiten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2»/s oont, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. D« ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Grootc letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. De Duitschers in Frankrijk en België. Het terrein bij Nieuwpoort, dat de Bel gen hebben laten overstroomen, maakt het den Duitschers niet erg gemakkelijk om hun aanvallen voort te zetten. Het is geen plas van kleine opmetingen, maar de grootste breedte is 20 en de lengte 30 K.M. In den omtrek van Bixschoten hebben de Duitschers herhaaldelijk getracht door te breken, doch die pogingen zijn steeds afge stuit op de sterkte van 's vijands stellingen en zijn krachtigen tegenstand. tegenstand der Duitschers rondom Yperen verslapt opvallend. De berichten van heden melden, dat de Bondgenooten terrein wonnen bij Langemarck (ten N. van Yperen) en bij Zonnebeke (ten O. van Yperen), twee punten, die, zooals meermalen bleek, tot de sterkste van het front der Duitschers behoorden. Volgens een Londensch telegram aan de ,N. R. Crt." schijnt daar echter in den omtrek een groot gevecht aan den gang te zijn. Aan dat telegram ontleenen we het volgende: De vereenigde Fransche en Engelsche troepen zijn door de Duitschers aangeval len van Yperen tot La Bassée en er is daar mede een veldslag begonnen op de schaal van de slagen aan Marne of Yser en van de eerste twee slagen bij Yperen. In dezen verschrikkelijken strijd, waaraan de Duit schers met groote versterkingen 'n nieuw geschut deelnemen, werken het Fransche en Engelsche leger onmiddellijk samen. Reeds is het gevecht 48 uur aan den gang De machtigste kanonnen uit 's werelds mi litaire geschiedenis zijn aan het werk go- zet, dood en verderf brengen 1 tot op 24 tot 30 K.M. afstand. Onder beschutting dezer kanonnen worden er infanterie-aanvallen gedaan. Het doel der Duitschers is Yperen. De bondgenooten zijn er in geslaagd al de aanvallen der Duitschers af te slaan. Men liet de aanvallen uitwoeden en een nieuwe faze van den slag is ingetreden, een faze, waarbij de geheele linie der Duitsche loop graven door Engelsche en Fransche infan terie bedreigd wordt. Omtrent de beschieting der Belgische kust meldt een correspondent uit Sluis aan de „N. Crt.": Bij de beschieting der kuststreek van Zeebrugge en Hyst van Maandagmiddag door Britsche oorlogsschepen, werd het Palace-Hotel te Zeebrugge, waarin de Kommandatur der marine-brigade geze teld was, vernield. Het hotel brandde geheel af, evenals het gebouw van het loodswezen. Te Lisseweghe, een dorpje vlak bij Zee brugge, werd een fabriek in brand ge schoten. Te Heyst werden de kerktoren, de openbare school, benevens enkele par ticulieren woningen getroffen en ernstig beschadigd. Sommige granaten vielen diep het land in, zelfs tot aan Dudzele, pl.m. 10 K.M. van de kust. Persoonlijke ongelukken kwamen naar het schijnt te Heyst niet voor. Van vei lie zen aan dooden aan Duitschen 'ant te Zeebrugge is nog niets naders bekend. De Russen. Zware mist hangt er over de gebeurte nissen op het Westelijk front. Nog zwaarder mist hangt over ce ge beurtenissen op het Oostelijk front, het geen des te meer te betreuren is, cindat door hetgeen d&èir voorvalt, ondanks den verren afstand, ten slotte beslist wordt over hetgeen in het Westen wordt onder nomen. Dat de Russen in Oost-Pruisen langzaam voortgang maken, schijnt echter niet meer te kunnen worden betwijfeld. Wat de slag tusschen de Weichsel en Krakau betreft, dienaangaande zijn .le be richten zeer tegenstrijdig. Het Russische bericht bepaalt zich tot de mededeeling, dat op het gedeelte tusschen de Weichsel en de Warthe, d. i. op net ten W. van Lodz vooruitgeschoven front, de strijd nog voortwoedt, en vermeldt een plaatselijk succes van de Russische cava lerie op de (volgens het bericht) daar in aftocht zijnde Duitsche infanterie. Het T'uit- sche bericht is vager: het zegt slechts, dat op het bedoelde front alle Russische aan vallen werden afgeslagen, en het tegen offensief der Russen verijdeld. Zuidelijker, tusschen Czentochow en Krakau, ontwikkelt de actie der Russen zich, volgens hun berichten, op een voor hen gunstige wijze, een mededeeling, die nader wordt toegelicht door een opgave van het aantal gemaakte gevangenen. De pogingen der Duitschers om met tegenaan vallen te opereeren heet het verder mislukten. Daarentegen mislukten vol gens het Duitsche bericht juist de aanval len der Russen in die buurt. Turkije. Uit Konstantinopel wordt aan de ,,Voss. Ztg. geseind, dat omtrent de voorzienin gen door de Engelschen getroffen aan het kanaal van Suez in die stad nogal wat be kend is gemaakt door den Turkschen troe pencommissaris voor Egypte, die door de. Engelschen het land is uitgezet en thans te Konstantinopel vertoeft. De Engelschen beschikken in Egypte in het geheel over 50,000 man, waarvan er 30,000 aan het Suezkanaal staan. Welis waar hebben de Engelschen veel zware artillerie daarheen gebracht en er nieuwe versterkingen aangelegd maar gezien de overmacht van de Turksche troepen, welke tegen het Kanaal oprukken, is er weinig kans op, dat de pogingen der Engelschen om hun den overgang te betwisten iets hu ten zullen. Met betrekking tot de krijgsverri jhtin- gen aan het Kanaal verdient het opmer king, dat heden de broeder van den Sjeik der Senoessi, Mehemed el Senoessi, tot het voeren van onderhandelingen te Konstan tinopel is aangekomen. In het officieele bericht van het Turksche hoofdkwartier wordt gezegd: Het voortdu ren van het slechte weder aan de Kaukasi- sche grens heeft voor het oogenblik onze bewegingen in het gebergte en in de vlak ten tegengehouden; ook de Russes behou den hun grensposities. Onze troepen, die de omstreken van de rivier Tsjorokh zijn binnengedrongen, hebben daarmede op nieuw een overwinning behaald. Zij hebben Morgoel bezet en trokken de Tsjorokh over bij Bo'ertsjika. Zij hebben daar de Russi sche stelling veroverd, en maakten tijdiéns deze krijgsverrichtingen verscheidene mi trailleurs buit, alsmede- een ambulance met alle toebehooren, 2 automobielen van 100 H.P., artilleriemunitie en een hoeveelheid dynamiet. De neutraliteits-kwestie. Een beslist èn waardig protest, door de Zwitsersche regeering uitgebracht tegen de door Engelsche en Fransche vliegers ge pleegde schennis van Zwitserland's neu traliteit n.l. in de luchtzóne, door vlie gers, die o. a. den aanval op de Zeppelin- loodsen te Friedrichshafen deden, en daar bij, naar men zeker meent te weten, van Bazel tot Romanshorn voortdurend over Zwitsersch grondgebied vlogen, wordt door de pers en de openbare meening in Zwit serland met voldoening begroet. De „Züri- cher Post" merkt op, dat Zwitserland, het welk zoo pijnlijk correct zijn onafhanke lijkheid bewaart, ook bet recht heeft die onzijdigheid door andere staten even cor rect en loyaal geëerbiedigd te zien. De brandende quaestie van neutraliteits- schennis zal bepaaldelijk in verband met den inval der Duitschers in België on getwijfeld opnieuw druk besproken wor den, nu de „Norddeutsche Allgemeine" een sensatiewekkend document heeft gepubli ceerd, dat Engcland's houding tegenover België's rechten als neutrale mogendheid in een zeer eigenaardig daglicht stelt, als er ten minste van Engeland geen tegen spraak komt Verschillende Oorlogs berichten. Strenge controle. De Duitsche mili taire wacht aan de grens oefent een scher pe contróle uit. Niemand komt er langs zonder een scherp verhoor te ondergaan. Daarna wordt men voorzien van nieuwe passen, die maar één dag geldig zijn. Voor de Fransche militairen. Sedert do eerste koude dagen heeft het Fransche Ministerie van Oorlog zich beijverd alles naar het front te zenden, wat de soldaten noodig hebben om zich tegen de koude te beschermen. Tot nu toe hebben de troepen, die in het veld zijn, van het Ministerie o. a. ontvangen: 1,736,000 dekens, 1,494,000 wol len of flanellen gordels, 1,469,000 paar wollen sokken en 904,000 paar wanten of polsmoffen. Jonge varkens in Pruisen. In Pruisen is het slachten van jonge varkens, die min der dan 200 pond wegen, door de regee ring verboden. De recruteering in Engeland. De „Ti mes" meldt, dat Zaterdag ondernomen po gingen om op de voetbalvelden propagan da te maken voor de recruteering zijn mis lukt en de „Times" wijst er op, dat de voetballiefhebbers wel een groote tegen stelling vormen met de beoefenaars en ver eerders der andere sporten. Rugbyspelers, roeiers en cricketspelers hebben zich in grooten getale aangemeld. Nieuw Fransch uniform. Het nieuwe Fransche uniform is in gebruik genomen door de lichting 1914, die bijna afgeoefend is en door eenige oudere troepen, die op nieuw uitgerust worden. De kleur der nieu we uniform is licht blauw grijs; volgens gen Engelsch blad valt zij te velde heel weinig op, vooral in het grijze winterland schap, waarin de troepen nu vechten, toch is de Duitsche grauwe uniform nog min der zichtbaar. De vuurroode broek zal dus binnen niet langen tijd in het Fransche le ger hebben afgedaan. Hoofdbedekking, kleeren en beenbekleeding zijn bij de nieuwe uniform Yan één kleur. Voor gebreklijdende Israëlieten. In de steden van Noord-Amerika hebben zich comité's gevormd om gelden in te zamelen voor de in alle oorlogvoerende landen ge brek lijdende joden. Kameroen bezet. Het Persbureau deelt mede, dat de troepen der geallieerden Vic toria en Buea, den zetel van de Duitsche regeering in Kameroen, hebben bezet. De schennis der Verklaring van Londen. De „Times" verneemt uit Washington, dat Duitschland bij de Vereenigde Staten geprotesteerd heeft over de schennis van de Verklaring van Londen door de gealli eerden. De regeering der Vereenigde Sta ten antwoordde, dat zij de Verklaring niet als bindend beschouwde. Engelsche aalmoezeniers in Duitsche ge vangenkampen. Het heeft in Vaticaan- sche kringen een zeer gunstigen indruk gemaakt, dat Duitschland zich zooveel laat gelegen «liggen aan de verzorging ook der geestelijke belangon van zijn gevangene il Na de bijzondere gunst, aan de krijgsge vangen priesters door de militaire overlie den bewezen door bemiddeling van Z Em. Kardinaal Von Ilartmann, heeft men ten Vaticane met voldoening het verzoek der Duitsche regëering ontvangen, om te voor zien in de zielzorg der Engelsche katho lieke gevangenen. Op aandringen van den Duitschen gezant zal het Vaticaan thans twee Engelsche aalmoezeniers, een pater Augustijn en een pater Dominicaan, naar de Duitsche gevangenenkampen afvaardi gen, om aldaar aan de Engelsche gevan genen geestelijke hulp te verlcenen. De verwarring in Albanië. Aan de „Corriere della Sera" wordt uit Bari gete lefoneerd, dat te Durazzo Essad's toestand steeds moeilijker wordt. Een deputatie van burgers uit El Bassan verlangde jii den vorm van een ultimatum de bevr'jding van Kamil Bei, die Essad verantwoorde lijk had gesteld voor een samenzwering te gen zijn regeering én liet gevangennemen. Men verwacht volgens het Italiainschc blad in de eerste plaats een opstand van de bevolking van El Bassan, ook te Tirana nemen de onlusten een steeds bedenkelijker karakter aan. De benden die tegen Durazzo willen oprukken, worden steeds sterker. Conferentie bij de Keizerin van Duitsch land. Gisteren is er op het kasteel Bel- levue te Berlijn een conferentie geweest bij de Keizerin over allerlei sociale werk zaamheden in den oorlog;daaraan namen deel de generaal der cav. Von Prühl, de gen. van den geneeskundigen dienst dr. Paalzow, de Oberpraesidenten van West- falen prins Von Ratibor Corvey en Von Hessen Nassau, Hengstenberg, de kabi netsraad Von Spitscnberg en Von Trotha. De Oberpraesidenten brachten verslag uit over hetgeen het Roode Kruis had ge daan in hun provincies alsmede over den „Vaterl. Frauenverein". Een Engelsch gezant bij den H. Stoel. De Rom. corr. van „De Tijd" meldt uit Rome: Sedert eenigen tijd waren er onderhan delingen hangende tusschen de Engelsche regeering en de pauselijke staatskanse- larij over de benoeming van een Engel schen vertegenwoordiger bij het Vaticaan. Reeds tijdens het begin van den oorlog liet Minister Grey er door een aanzieiil-'.ke persoonlijkheid, welke in de Katholieke Kerk van Engeland eon voorname plaats inneemt, bij Z. Em. Kaidinaal Merry del Val op aandringen, dat een Engelsch di plomaat van -beteekenis bij het Vaticaan mocht geaccrediteerd worden, al ware het slechts als gevolmachtigde tijdens den duur van het huidige Europeeschc conflict.. De toenmalige pauselijke staatssecretaris! was het voorstel zeer genegen en leidde de besprekingen in, die later door Z. Em.- Kardinaal Gasporri werden voortgezet met het resultaat, dat thans do Engelscho regeering tot gezant bij do II. Stoel heeft benoemd Sir Henry Howard, ook in Ne derland wolbekend, daar hij eenige jaren geleden gezant \an Engeland tc 's-Graven- hage was. FEUILLETON. (Het auteursrecht van deze vertaling is voorbehouden). ,Daar ik er u liever niet van spreken wilde, deed ik mijn brief door vrouw Galin schrijven; dit is het eenige geheim, dat ik ooit voor mejuffrouw gehad heb. ,In mijn brief ried ik. mijn armen zuster liet huwelijk af en vertelde alles, wat ik ten nadeele van haar toekomstigen man wist; maar zij was zwak en bleef boven dien bij haar plan. Zij was zoo onverstan dig mijn brief aan haar man te toonen, zoodra zij getrouwd waren; hij verbood haar toen, mij te schrijven. Ik vernam in- tusschen dat zij verscheidene kinderen ge had, waarvan de oudsten stierven; slechts de kleinsten waren nog in leven, toen zij voor twee of drie jaar stierf. ,,Men kan wel zeggen, dat zij een mar telares geweest is, wat des te treuriger is, daar zij niet naar goeden raad heeft wil len luisteren. Ik heb altijd wel gedacht, dat het den vader, die nooit van werken hield, verve len zou, de kleinen tot zijn last te hebben. Nu ze mij dan ook schrijven, dat hij ver trokken is en hen nog erger dan als wee zen heeft achtergelaten, verwondert het mij niets, mejuffrouw. Het doét mij leed, maar verwondert mij niets. Zij bleef onbewegelijk staan, in de verte starend wie weet waarheen, misschien in gedachte naar de drie jonge weezen, in lompen gekleed, staande in den kouden Maartregen voor de gesloten deur van hun woning. Juffrouw Hermine bewaarde het stilzwijgen. Ik heb ze nooit gezien, die kleinen, ging Rose voort, en weet niet eens of het jongens of meisjes zijn of hoe ze heeten. Maar ik denk er aan, hoe onze Marcelle was, toen wij haar voor de deur vonden liggen; en als ik dan bedenk, dat zij nog ongelukkiger zijn, dan die kinderen nu.... Zij wendde het hoofd af; groote tranen biggelden haar langs de wangen. Zij kunnen ook zoo niet blijven, riep juffrouw Hermine uit. Gij moet schrijven, informeeren, geld zenden. Rose schudde langzaffïh het hoofd. Geld zenden, zeide zij. Aan wien? Wie zal het voor hen beheeren? Neen, er moet iets anders gedaan worden, maar ik weet niet wat. Juffrouw Ilermine stak haar bril in de etui en zeide met beslistheid: Gij gaat er heen, dezen avond nog, en gij zult dan zelf zien, wat er te doen valt. De maire zal u wel inlichten. Gij zult nog wel een paar familieleden hebben en met een weinig geld doet men al veel. Rose zag haar meesteres met verbaasde oogen aan. Wat zal mejuffrouw doen, terwijl ik er niet hen? vroeg zij. Mejuffrouw weet wel, dat zij zich zelve niet kan bedienen; zij zou zelfs haar chocolade-kop niet kun nen vinden. Ik zal iemand nemen om mij te bedie nen: de keukenmeid van mevrouw Breault bijvoorbeeld, die op 't oogenblik toch niets te doen heeft. Bij voorbeeld! riep Rose uit, die van verontwaardiging haar stem uitzette, zon der het 1c weten. Die vrouw, die zoo van de potjes weet le trekken en over haar meesters praat alsof zij haars gelijken zijnl Mejuffrouw hoeft er niet aan tc den ken! Dan blijf ik liever hier. Zij kruiste de armen over elkaar en stond zoo onbeweeglijk als de toren van Babel. Juffrouw Hermine kon zich niet weerhou den te lachen. Houd-je bedaard, zeide zij, wij zul len haar dan niet nemen. Er zijn eerlijke vrouwen genoeg, die mij een paar dagen ter wille kunnen zijn. Vreemde vrouwen, zeide Rose met onuitsprekelijke minachting; vrouwen, die in mijn keuken alles onderstboven zouden zetten, zoodat ik bij mijn terugkomst geen braadpan terug zou kunnen vinden.... De deur ging langzaam open en het ge laat van Marcelle vertoonde zich. Toen zij de beide vrouwen in gesprek zag, trok het meisje zich plotseling terug, vreezende on bescheiden te wezen. Kom eens hier, Marcelle, zeide juf frouw Hermine. Rose moet voor eenige da gen naar de provincie, en wil mij nu geen huishoudster laten nemen. Zeg haar eens, dat gij wel een oogje in het zeil zult hou den er niets in de war zal wezen bij haar terugkomst. t Een huishoudster? vroeg Marcelle. Waarvoor. Wel, om ons te bedienen, antwoordde juffrouw Hermine. Daar is geen huishoudster voor noo dig, sprak Marcelle, terwijl haar bruine oogen schitterden. Rose heeft mij alles ge leerd en koken kan ik uitstekend. U hebt dikwijls genoeg iets gegeten, wat ik had klaar gemaakt niet waar, Rose, en u hebt het altijd lekker gevonden. Waarom zou ik nu niet uw huishoudster kunnen zijn. Ik heb toch riets te doen, nu Robert weg is.... Zij zuchtte cn een schaduw gleed over haar gelaat. Wat zegt Rose daar wel van? vroeg juffrouw Hermine. Wel, antwoordde Rose, ik heb nog nooit verstandiger taal gehoord. Dan is het zoo afgesproken, zeide de oude dame, Marbelle, die tegen haar aan drong, over het haar streelend. Ondanks deze goede oplossing stond Rose toch nog verlegen te kijken. Wat is er nu weer? vroeg haar me es teres. Wel, zeide Rose, ik kan niet schrij ven en kan alleen drukletters lezen. Er zal daar natuurlijk sprake zijn van allerlei papieren, die geteekend moeten worden, lk zal er niets van begrijpen; alleen in mijn keuken sta ik ieder. Zij kunnen mij daar ginds alles met een kruisje doen teekenen, wat zij willen, en wie weet hoeveel onaan genaamheden mij dat geven zal. Er moet iemand met mij mede gaan, die voor mij spreken kan en mij voor moeilijkheden kan vrijwaren. Neem vrouw Calin mede, aldus loste juffrouw Hermine deze moeilijkheid op. Dat is juist iemand, zooals gij noodig hebt. Rose's oogen schitterden van voldoening. Maar de goede dienstbode was niet scheu tig bij het uiten van haar gevoelens en zeide alleen: Dank u, juffrouw. Daarna, vermoeid van het velé spreken, ging zij weder naar haar keuken en hield er den ganschen dag geducht huis, opdat er na haar vertrek niets op te zeggen zou zijn. Vrouw Galin werd verwittigd cn icedd den volgenden dag vertrokken beiden naar Picardiö, meer bedroefd over bet af scheid van juffrouw Ilerinine, dan of zij haar gansche familie begraven hadden. Op het uur van het ontbijt vond do cudo dame, die met veel statigheid door haar kleine beschermeling werd verwittigd, on berispelijk gedekt. Nooit was het glaswerk helderder geweest, had het zilver meer ge blonken; de porccleinen borden glommen als de maan en Marcelle bracht triom- phantelijk op een bord spiegeleieren aan, die kleine zonnen geleken, gezien door een witten nevel. En allc-s za! wezen zooals dat, zcidö Marcelle, aldus haar tevredenheid uitend over het welslagen van haar eerste po ging. U zult zien, juffrouw, dat u nooit be ter bediend werd. Na het avondmaal deed Marcelle een der groote schorten van Rose aan en plaatste zich bij de deur, getrouw de houding der dienstbode nabootsend. Met de handen ia de zijde, de blik starend, sprak zij de ste reotype woorden: Wat heeft mejuffrouw voor morgen te bevelen. De nabootsing was zoo volkomen, cn Marcelle was zoo ernstig, dat juffrouw, Hermine er haast niet aan dacht, wiel daar stond. Opziende, ontmoette rij de schitterende oogen van Marcelle. Hé, zeide deze, op haar toekomend, wat js het tcch heerlijk. (Wcrdt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1