Gemeenteraad van Leiden.
(Vervolg).
5o. Begrooting van inkomsten en uitga
ven der gemeente voor den dienst 1915.
De lieer v. d. Els t. opent de algc-
ineene beschouwingen met een woord van
hulde aan rapporteurs en B. en W. Met
het oog op deze begrooting en met het oog
op het tegenwoordig hoog belastingcijfer
zegt spreke r dat we moeten boeten voor het
bezuinigingssysteem van vroeger. Aan de
hand van \erslagcn van vorige jaren
tracht spieker dit aan te toonen. Men
heeft toen de belasting laag gehouden en
toen ze iets hooger werd begon men te
klagen. Die klagers van toen zullen nu
nog wel eens met weemoed aan dien tijd
denken.
De heer Sytsma zal bij den tegen-
woordigen tijd blijven. B. en Yv". moeten
zuinig zijn niettegenstaande de omstan
digheden. B. en W. hebben bezuinigin
gen gemaakt maar het zijn weinige. Maar
het volgend jaar moet daar toch voor be
taald worden. Spreker wil bezuinigingen
op de posten „Feesten, vermakelijkhe
den, gemeentebedrijven." Spreker becriti-
seert nog het aanstellen van tijdelijke
ambtenaren, dat veel geld kost, men kan
ze moeilijk ontslaan. Er zijn te veel ad
junct-Inspecteurs van politie. liet ambu-
lanthoofd van de Herhalingsschool is ook
niet noodig.
Spreker noemt nog meer bezuinigingen.
Bpreker zegt nog een enkel woord over
de verhoogingen van leeraren bij M. en
Gy.nn. onderwijs en vindt dat men daar
op het oogenblik niet aan denken moest.
Hij is dankbaar voor de cijfers en
gegevens aangaande progressie maa.^
blijft van meening dat progressie heel
goed kan doorgevoerd worden. Het hangt
maar af bij welke inkomens men begint.
Spreker is nog niet overtuigd.
De heer Vergouwen zegt, dat bezui
nigen in de eerste jaren aan de orde zal
blijven. De bezuiniging van B. en W. is
die van een jaar. Het zou spreker aan
genaam zijn geweest, wanneer B. en W.
met meer positieve bezuinigingen waren
gekomen. Een cursus voor spraakgebrek-
kigen is nuttig, maar niet noodzakelijk.
B. en W. zullen niet inhakken. Het her-
halingsonderwijs is zeer kostbaar. Een^
enkel cijfer van 21 gulden per jaar per
leerling zegt reuzenveel. Voor zulk een
school is ook geen ambulant hoofd noo
dig. B. en \V. schijnen aanbidders ie
zijn van den status quo. Andere gemeen
ten doen anders. Met het schoolgeld heeft
de grondwetscommissie niets te maken.
Spreker zal mettertijd een voorstel indie
nen evenredig schoolgeld in de le en 2de
klasse te heffen.
Met het oog op de toekomst dringt hij
er op aan dat met het oog op het
bouwen van scholen een andere weg ge
volgd wordt. Bijzondere scholen worden,
evengoed en veel goedkooper gebouwd
dan openbare.
De heer P e r a begint met hulde te
brengen aan B. en W. Het is heel moei
lijk critiek uit te oefenen op leden die
ons vooraf zijn gegaan in den raad. Ook
door de latere leden en de tegenwoordige
zijn fouten gemaakt.
Prof. H e e r e s brengt ook hulde aan
B. on W. en bespreekt de progessie. Spre
ker deelt namens 7 leden mede, dat zij
niet overtuigd zijn door de gegevens van
B. en W. en dat zij van plan zijn nog dit
jaar met een voorstel tot progressiehef
fing te komen.
De Voorzitter deelt mede, dat die
heffing in 1915 niet zal kunnen werken.
Dc heer Fokker maakt eenige op
merkingen naar aanleiding van aanmer
kingen op de redactie in het verslag en
spreekt over de grensuitbreiding. Spr. is
van meening, dat ook bezuinigd kan wor
den op het drukwerk van het gemeente
verslag en vraagt B. en W. er naar te
streven in die richting te werken.
De heer Korevaar zegt naar aan
leiding van het betoog van den heer Ver
gouwen, dat het niet juist is, dat de O.
Scholen duurder gebouwd worden dan de
bijzondere. Er zijn vergelijkingen ge
maakt, maar het is gebeurd dat de eene
school goedkooper was dan de andere,
omdat onderdeelen eerst later aanbesteed
weiden. Spreker komt op tegen de be
wering van den heer Sytsma aan
gaande ambtenaren op proef bij de gas
fabriek. Om aangesteld te worden moeti
men een jaar op proef werken.
De heer Bosch zegt, dat tevergeefs
is beproefd een belasting te krijgen op
de publieke vermakelijkheden. Waar af
gegeven wordt op verschillende uitgaven
mag ook wel aan de inkomsten gedacht
worden.
De lieer Hamel zegt, dat de heeren
Vergouwen en Sytsma hun stok
paardjes bereden hebben. De een wil af
schaffing van het ambulanlisne, de an
dere gelijkstelling van het schoolgeld. Of
schoon de merderheid van den raad zich
herhaaldelijk daartegen heeft uitgespro
ken komen de heeren toch elk jaar met
hun opmerkingen terug. Het bevreemdt
spreker dat men opkomt tegen de kosten
voor het herhalingsonderwijs., Van abso
luut ambulantisme is geen spraken. Het
hoofd kan zi^h niet geheel aan het onder
wijs geven omdat zooveel anderen zaken te
doen zijn. Het herhalingsonderwijs is
uitstekend iri Leiden en het volk heeft het
noodig. Met# evenredig schoolgeld bereikt
men niets' 'ontwricht men de boel.
De heer Vergouwen noemt tegen
over den heer Korevaa r" voorbeelden
dat Bijz. Scholen goedkooper gebouwd
worden dan O. Scholén. Spr. blijft vol
houden, dat er op Herhalingsonderwijs
valt te bezuinigen. Hij wil het ook laten
evengoed maa? ook goedkoop en bepleit
nogmaals evenredig schoolgeld, een
schoolgeld naar draagkracht*^. - -t
De voorzitter zegt, '•dat. de heer
P e r a dezen 'middag een zónrhgen voor
B. en W. gemaakt heeft. Hij blrengt den
lieer Pera darfk en de andere ledén voor
hun hulde aan BL, en. W. ttWat bejreft 'K
verschillende' uöpme^ingen kan "preker
kort zijn. Wat de politie betreft," iöóümg
spreker hier is, is npg niet 051 versie^
king gevraagd; het personeel, dat op hét
oogenblik in dienst is, is noodig. Wat de
gasverhooging betreft zouden B. en W.
met een voorstel komen, dan zal deze in
verhouding gebracht worden tot den prijs
van de kolen. Ten opzichte van de pro
gressie hebben B. en W. aan het verzoek
voldaan en hebben lijsten, tabellen en
cijfers gegeven. Verder, konden zij niet
gaan en moesten zij het aan de leden over
laten met een voorstel te komen. Nu het
voorstel er is wil de Voorzitter nog
wel eens opmerken, dat waar men ook be
gint een veel grooter bedrag door pro
gressie niet zal verkregen worden. Alleen
zal men kleine Middenstanders treffen,
dei meer zullen moeten opbrengen. Om
trent de grensuitbreiding kunnen B. en
W. geen nadere inlichtingen geven dan
vervat in de Mem. van Toelichting. Wat
de evenredigheid van schoolgeld betreft,
men kan er voor of tegen zijn, maar ze
ker is, dat de financiën er niet merkelijk
door verzwaard of verlicht zullen worden.
Er kan veel van waar zijn, dat de hooge be
lasting op het oogenblik te wijten is aan
het werk der voorvaderen, maar even
goed moet rekening gehouden worden met
den tijd waarin geleeft wordt.
Spreker behandelt nog enkele punten,
die echter hun deel in de Memorie van toe
lichting reeds gehad hebben.
De algemeene beraadslagingen worden
gesloten en gaat de voorzitter over
om de verschillende posten van de begroo
ting post voor post te behandelen. Begon
nen wordt met de uitgaven.
Bij post 89, kosten van verteringen ten
behoeve van het bureau van stemopne
ming, stelt de heer Roem voor die post
te verminderen met 200 en te brengen op
500. De heer Fokker steunt het voor
stel omdat het personen betreft, die er
niets .nede le maken hebben.
1 e heer v. d. Lip is van oordeel dat
men zoo sehtiel en krenterig niet moet
zijn. Het is hem altijd aangenaam ge
weest, dat de gemeente de heeren van
verschillende richtingen spijzigt.
Dc heer Roem zegt, dat in dergelijke
inrichtingen te veel gesmuld wordt.
De heer Sytsma vraagt den heer
Roem zijn voorstel in te trekken. De heer
Roem trekt zijn voorstel in, omdat hij
zijn doel bereikt heeft.
Bij post 111, kosten van de bouwpoli-
tie en het woningonderzoek, komt prof.i
II e e r e s er tegen op het systematisch
woningonderzoek achterwege te laten en
de post te verminderen met 750.
De heer F i s h e r bepleit de verminde
ring met 750 met het oog op de bezui
niging, die nu eenmaal geboden is.
De heer Fokker vraagt alleen geld
uit te trekken voor twee rijwielen.
De heer F i s h e r zegt, dat de admi
nistratieve ambtenaar ook beslist een
rijwiel noodig heeft.
De heer Fokker vraagt dan of het
voorkomt, dat geen ambtenaar op het bu
reau aanwezig is.
De heer Fisher zegt, dat er nog een
klerk is.
De heer v. d. P 0 t stelt voor de post niet
met 750 gulden te verminderen, opdat het
woningonderzoek geregeld kunne worden
voortgezet.
De heer Sytsma geeft den heer v.
d. P o t in overweging zijn voorstel in te
trekken, opdat men niet aan de bezuini
gingen van B. en W. ga tornen.
Het voorstel v. d. Pot wordt verworpen.
Bij art. 134, kosten van havens enz., stelt
de heer Roem voor de post van 3200
aangaande vernieuwing van den walmuur
Oude Heerengracht terug te nemen.
De heer F i s li e r bestrijdt dit voor
stel met het oog op noodzakelijkheid van
vernieuwing.
De heer Botermans is er tegen en
wil f 2800 teruggenomen zien met betrek
king tot vernieuwing walmuur Lange-
gracht.
Het voorstel Botermans wordt ook door
wethouder Fisher bestreden, omdat de
vernieuwing beslist noodzakelijk is.
De heer P. A. Mulder zegt, dat de
muur zoo versterkt is, dat hij het wel een
jaar uit kan houden.
De heer Hoogenboom wil de post
handhaven, dan kunnen we later zien of
het geld noodig is.
Het voorstel Botermans wordt aan
genomen met 1514 stemmen.
Het artikel .wordt dus verminderd met
2800.
Bij post 141, kosten der Gemeente-
reiniging, vraagt de heer Fokker waar
om nu weer gelden voor paardenhuur
pro memorie zijn uitgetrokken.
Wethouder Fisher zegt, dat het een
voorzorgsmaatregel is.
De heer v. d. Eist stelt nu voor de ver
gadering te schorsen tot hedenavond 8
uur. Het voorstel wordt aangenomen met
1613 stemmen.
Avond-vergadering.
Aanwezig 28 leden. Afwezig de heeren
Roem, Timp en Carpentier Alting.
De voorzitter heropent de vergade
ring.
Bij post 358, kosten van de schoolbiblio
theken, stelt de heer Bosch voor deze
post te brengen van 600 op 100. Voor
een jaar kan dat best.
De heer v. Hamel vindt het voorstel
radicaal. Het groote nut wordt erkend.
De volksscholen profiteeren van de biblio
theek. De boeken worden met zorg geko
zen en zijn geschikt voor den leeftijd. Ook
het gezin profiteert er van. Spreker be
grijpt niet dat men hier bezuinigt waar
pas 60 gulden voor presentiegeld zijn weg
gegooid en hoopt 'dat het voorstel niet zal
worden gesteund..
- De heer Vergouwen zegt, dat de
heer v. Hamel iets bepleit, waarover allen
het eens zijn. De zaak betreft hier reeds
(Ten bestaande bibliotheek, die voor een
jaar nu eens niet aangevuld wordt. Spre
ker steunt van harte het voorstel.
De lieer Zwiers zegt, dat wanneer
die 100 gulden over 12 scholen verdeeld
worden er niet veel overblijft. Spreker
had zielf Wrïhen begrijpen dat men met
Had kunnen begrijpen dat men met eerf
voprstel van 450 gulden gekomen was.
De heer Sytsma had niet verwacht,
dat de heer v. Hamel over presentiegeld
zou gevallen zijn. Spreker gaat mede met
het voorstel.
De heer Bosch wijzigt zijn voorstel en
stelt de post op 300 gulden.
Het voorstel wordt verworpen met 17
10 stemmen.
Bij post 163 „Kosten voor Vakscholen"
stelt de heer Vergouwen voor deze
met 300 gulden te verminderen. Het be-
'reft de toelage aan het dep. Leiden der
Mij. tot Nut van het algemeen, ten De-
hoeve van de „Volkszangschool". Er zijn
heel weinig bijdragen zegt de heer Ver
gouwen, de subsidie moet de school op
de been houden. De school heeft dus geen
reden van bestaan.
De heer v. d. E 1 s t is het eens met den
vorigen spreker maar wil dit jaar die
subsidie niet in eens doen ophouden. Het
zou onbillijk tegenover de vereeniging
zijn. Is er werkelijk bezwaar laten wij
dan het volgend jaar beslissen.
De heer Sytsma gaat mede met den
heer v. d. E 1 s t en geeft den heer Ver
gouwen in overweging zijn voorstel terug
te nemen.
De heer K 0 r f f pleit voor de Muziek
school.
De heer Vergouwen trekt zijn
voorstel voor dit jaar in.
Bij post 169 „Subsidie aan de vereeni
ging „Schoolkindervoeding", zegt de heer
De Boer dat de vereeniging verzoekt
haar laatste schrijven niet als ge
schreven te beschouwen. Zij vraagt
echter dat haar dé gewone subsidie wordt
toegestaan. De subsidie van 3500 gulden
wordt toegestaan.
Bij post 177, uitgaven voor volksfeesten
enz., vraagt de heer Sytsma de subsi
die voor de 3-Oct. Ver. van 1000 te
brengen op 500, de post 2500 voor de
viering Kon. Huis te brengen op f 1500, de
f 1000 van de kinderfeesten geheel te la
ten vervallen.
Het laatste voorstel wordt niet onder
steund.
De heer v. d. Lip bestrijdt de voorstel
len, hopende, dat wij het volgende jaar
feest kunnen vieren. Kunnen wij het niet,
dan vervallen de gelden van zelf.
De heer Vergouwen zegt, dat de
3 Oct.-Vereeniging wel contributie geïnd
heeft, maar geen onkosten gehad heeft.
Wat de tweede post betreft, ook daarme
de gaat spreker eens, omdat B. en W.
dan weten, hoever ze kunnen gaan.
De heer K 0 r f f sluit zich aan bij den
heer v. d. Li p.
De heer Pera bestrijdt het voorstel
Sytsma. Er is ook wel een tijd geweest,
dat de 3 Oct.-Ver. in de schuld zat. Ook
heeft de Ver. afgedragen aan het Steun
comité. 3 October moet in groote eer ge
houden worden* Ook het tweede voorstel
bestrijdt spreker.
De heer Fokker vindt, dat de heer
Pera te vaag is, wat betreft zijn bestrijding
van het tweede voorstel.
De heer S ij t s m a zegt, dat men kan
feestvieren en feestvieren, b.v. een stem
mige godsdienstplechtigheid. Spreker
vindt, waar de 3 Oct. Ver. zooveel weg
gegeven heeft en nog geld overheeft, zij
het best met deze subsidie kan doen. Met
het oog op de financien moeten we'zui
nig zijn. Wat het tweede voorstel betreft,
zou het niet zoo erg zijn als het stadhuis
niet verlicht wordt op den verjaardag van
H. M.
De heer Pera repliceert.
De Voorzitter is bitter weinig in
genomen met het voorstel Sytsma.
Wanneer als maximum subsidie bepaald
wordt 1000 gulden, dan kunnen B. en'W.
gaan voor zoover zij willen en zijn er om
standigheden dan behoeven B. en W. het
niet te geven. Zijn de tijden bepaald zoo
ellendig het volgend jaar, dan vieren wij
geen feest. Spreker vindt, dat men nu
reeds over die bijdragen een dergelijk pes
simisme niet moet hebben.
De heer Sytsma vindt, dat wanneer
eenmaal 500 gulden op de begrooting staan
niet hooger gegaan mag worden. Het
komt er niet op aan of een vlag meer of
minder opgestoken wordt. Met zekerheid
kunnen wij niet zeggen, dat de financieele
toestand het volgend jaar niet rooskleurig
is.
Het eerste voorstel wordt verworpen met
17—10 stemmen. Het tweede voorstel wordt
eveneens verworpen met 19—8 stemmen.
Alsnu worden de Inkomsten behandeld.
Bij post 23 „Schoolgelden" zegt de heer
Vergouwen, dat hij zich het recht
voorbehoudt om later terug te komen om
trent zijn nota in zake „Standenscholen."
De Voorzitter zegt, dat B. en W.
geen bezwaar hebben om de nota van den
heer Vergouwen cn het antwoord te pu-
bliceeren.
De post onvoorzien wordt nu vastge
steld op f51027, de begroot ing in inkom
sten en uitgaven op f 2.390.933.
Vervolgens wordt de geheele begrooting
zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd
zoodat ook de bezuinigingen door B. en
W. aangegeven aangerfomen zijn. Niets
meer aan de orde zijnde wordt de vergade
ring gesloten.
Een praatje over voeding.
Ajakkes, mosselen, gruwde Mies.
Ze zijn toch werkelijk heel lekker, pleitte
ik, gekookt en dan wat peper en azijn,
waarachtig je moet 't eens probeeren.
Dan kje wel, ik mot 'r niks van hebben,
protesteerde Mies. Hu! Van die vieze, klie
derige heeste!
Tevergeefs poogde ik haar te overtuigen,
dat dit niets dan vooroordeel was, vertelde
ik, dat de Belgen wel kikkerbilletjes, de
Franschen wel wijngaardslakken, de Chi-
neezen pasgeboren levende muisjes met Ja-
pansche Soya eten en dat kafferkoningen
je niet feestelijker kunnen onthalen dan
door den vetsten hond uit de kraal voor je
te laten slachten. Het eenige gevolg was
dat ze nog dieper in haar stoel weggriezel-
de.
Ma, wat benne dat, mossels?, vroeg klei
ne Wim, die met wijdopen oogen stiekum
had zitten toe te luisteren.
Ma. die een kous zat te stoppen. Leek op
met afwezige blik.
Hfil Wat zeg je kird? Mosseien?, Ja,
aan 't strand vinde.
dat zijn van die heeste in schelpe, die ze
aan 't strand vinde.
An de piere, Ma! verbeterde Jan, terwijl
zijn pen stil stond op het schrift, waarop
hij kromgerugd zijn stokkerige thema-let-
ters lag te teekenen an 's strand vin jc
niet.
Het gesprek uitgelokt door den schorren
roep van een mosselventer was kenschet
send voor de geringe waardeering bij een
groot deel van ons volk voor een der voor
naamste producten onzer Nederlandsche
visscherij. Een belangrijk bedrijf, waarvoor
in onze Zeeuwsche lagunen uitgestrekte
wateroppervlakten geëxploiteerd worden,
dat het hoofdbestaansmiddel vormt van
een visscherijbevolking van bijna tweedui
zend gezinnen ert leven en vertier brengt
in tal van provinciesteden; en. wat weet
de gemiddelde Nederlander er eigenlijk
van? Wat weet hij van de levensgeschiede-
wat van den natuurgroei, wat van het
nuttigste aller schelpdieren? Ternauwer
nood kent hij zijn bestaan en als hij er
over spreekt is het meestal met afschuw
of met minachting.
Veertig millioen kilogram mosselen wer
den jaarlijks alleen uit Zeeland uitge
voerd. In ons land n.l. worden ze ternau
wernood gegeten, komen ze nagenoeg al
leen voor op het menu der zuurkraampjes
en de weinige mosselhuizen en zijn ze
nauwelijks in ruimer kling bekend, dan
bij het publiek dat deze inrichtingen be
zoekt. Wij verstandige Nederlanders trek
ken er vieze gezichten tegen, spreken met
een diep-ernstig wenkbrauwen-fronsen, van
mosselvergiftiging en luisteren angstig
naar lasterpraatjes over krabbetjes, die in
de mosselen huizen, en die het je ijselijk
benauwd kunnen maken, en wij zenden een
;oedkoope, smakelijke kost naar de Belgen
die leeper dan wij, haar boter naar waarde
weten te schatten.
Mies was niet te overtuigen: Het kon on
mogelijk lekker zijn, meende ze. Ze zou het
niet door haar keel kunnen krijgen, die
vieze, enge beesten, en het zou lang moe
ten duren voor ze ze at.
Ze at ze toch, na een kaartavondje, dat
ze bij ons had doorgebracht.
Mijn vrouw had ze lekker in beste boter
gebakken, na ze in citroensap gewikkeld
peperd, door de bloem gehaald, en netjes
aan een stokje geregen te hebben. Zóó, net
jes opgediend, zagen ze er uit, om van e
watertanden.
- Mmm! Wat heb je daar voor lek
kers? vroeg Mies, nieuwsgierig, de geur op
snuivend welke van den scTiotel opstegen.
Ja, dat moest je nou es weten, zei m'n
vrouw geheimzinnig, elts extra-fijns hoor!
't Heeft wel iets van stukjes gebakken
paling. Is 't dat misschien informeerde
Mies.
- Bedien je er van, dan weet je 't in eens
luidde het diplomatieke antwoord.
Mies volgde den raad; al leek het gerecht
een weinig vreemd, de geur was zoo ver-
trouwwekkend, dat ze er zonder achterdocht
in hapte.
't Is heerlijk zeg, 't is verrukkelijk hoor!
iep ze uit en daarna nog eens tusschen
twee happen: 't Is werkelijk erg lekker!
Na het souper vertelden we haar, dat 't
mosselen waren geweest. Ze wou het eerst
niet gelooven en we hadden moeite haar
te overtuigen, dat we haar niet voor den
ek hielden.
Nou, als ik geweten had, dat 't zóó
smaakte... zeide zij.
Zóó was 't, vooroordeel, niets dan voor
oordeel. Jammer genoeg is Mies niet het
eenige slachtoffer. Er zijn tal van Neder
landers en vooral van Nederlandsche vrou
wen, die voor mosselen den neus-ophalen en
het schelpdiertje heel wat milder zouden
beoordeelen, als ze maar een enkele keel
den gasttronomischen moed getoond had
den, het eens te proeven.
Waarom zou dat toch niet meer gegeten
worden?, vroeg mij eens een autoriteit op
het gebied der Voedingsleer, over de hooge
waarde van stokvisch sprekende.
't Antwoord was moeilijk te geven. Waar
om eten en drinken de mensehen zooveel,
wat slecht, en zoo weinig, dat goed voor hen
•is? Waarom geven zij den voorkeur aan
slechte aardappelen boven erwten en boo-
nen, waarom eten ze worst van verdachte
reputatie, terwijl ze goed en voedzaam
paaidenvleesch versmaden? Vooroordeel,
gebrek aan kennis, leemte in de opvoeding.
Ik heb wel eens gehoord van volksscho
len, waarin aan de meisjes ook onderricht
wordt gegeven in het toebereiden van een
voudige spijzen. Dit moest eigenlijk in alle
scholen gebeuren en op systematische wij
ze, zoodat den kindergn tevens de eerste
beginselen der Voedingsleer worden bijge
bracht en zij de waarde leeren kennen van
vele goede en goedkoope levensmiddelen,
welke thans nog door te velen veracht wor
den. Immers wat is van grooter belang voor
een volk dan de wijze, waarop het zich
voedt; wat heeft grooter beteekenis voor
de oplossing van het maatschappelijk vraag
stuk, dan het voedsel, waaraan de mensch-
heid gezondheid en geestkracht aan ont-
leenen moet.
Veertig millioen kilogram mosselen gaan
jaarlijks naar de Belgen, een voedingswaar
de van meer dan vijf millioen K. G. vleesch
goedkooper dan de minste kwaliteit kren-
genbief, krachtig, overvloedig voedsel dus
voor onze ondervoede volksklasse. Heeft
men wel eens bedacht hoeveel winstder
ving die uitvoer beteekent voor onze volks
kracht, voor ons Nationaal vermogen? Die
veertig miljioen kilogram mosselen, welke
jaarlijks ons land uitgestuurd worden,
liadden, in gezondheid, arbeidsvermogen,
wilskracht en vruchtdragende denkbeelden
omgezet, ruimschoots hun rente opge
bracht.
Nu kunnen ze niet naar België; de Bel
gen, die ze kochten, zijn van hun woon
stede verjaagd en met honderdduizenden
binnen onze grenzen gevlucht en zullen
zich, tenzij de vluchtelingeneomitê's zich
over hen ontfermen, van het genot van
het mosselen-eten moeten spenen. Wo
moeten ze dus zelf wel gaan eten, of wc
willen of niet. De Steuncomité's zullen er
ons wel toe dwingen, ze zullen ons hot
„Zeeuwsche mosselen" zoolang door hun
vensters in de ooren laten schreeuwen, tot
dat ze in arren moede eindelijk maai
koopen. En als we ze dan eenmaal ge
geten hebben, zeggen we not als Mies:
„Nou, als ik geweten had, dat ze zoo
smaakten!.. Misschien brengt de oorlog
dus, welke de wereld met zooveel rampen
teistert, ons althans dit goede, dat hij;
ons leert onze eigen mosselen te eten.
„N. R. Crt." v. R.
406e Staatsloterij.
Trekking van Donderdag 30 October.
NIETEN.
8
28
60
208
221
279
327
450
463
571
589
688
737
782
822
923
929
950
1013
1052
1081
1120
1173
1179
1284
1336
1355
1386'
1427
1439
1463
1464
1485
1G42
1650
1669
1682
1705
1707
1728
1765
1981
1994
2131
2188
2237
2306
2307
2378
2424
2-129
2433
2566
2704
5718
2765
2786
2862
3065
3083
3102
3174
3208
3255
3269
3283
3318
3398
3493
3530
3573
3627
3654
3674
3683
3708
5713
3762
3805
3820
3896
3897
3958
3992
4021
4036
4038
4097
4126
4135
1138
42-13
4281
4297
4317
4475
4513
4537
4541
4553
4580
4612
4614
4666
4679
4703
4730
4746
4791
4849
4869
4919
5066
5099
5112
5144
5149
5320
5372
5407
5136
5455
5520
5580
5600
5605
5625
5638
5662
5763
5769
5799
5825
5872
6024
6029
6045
6075
6111
6190
6238
6301
6308
6313
6323
6383
6127
6435
6467
6472
6499
6513
6521
6528
6545
6581
6600
6635
6652
6686
6697
6820
6911
6925
6958
6964
6974
7046
7113
7143
7175
7237
7256
7259
7384
7399
7426
7463
7471
7620
7779
7789
7790
7917
7940
7947
7989
8102
SI 44
8165
8176
8257
8336
8342
8346
8387
8428
8439
8448
8480
8646
8884
8904
8910
8950
9050
9096
9178
9206
9227
9233
9236
9240
9241
9259
9288
9332
9394
9459
9514
9581
9789
9795
9841
9942
9945
9956
10103
10109
10118
10131
10192
10255
10271
10284
10307
10347
10372
10373
10416
10432
10528
10552
10564
10578
10665
10704
10772
10899
10900
10902
10913
10946
11062
11069
11107
11188
11215
11232
11249
11272
11382
11427
11470
11492
11495
11521
11551
11565
11661
11679
11681
11688
11721
11763
11796
11810
11853
11890
12027
12072
12077
12092
12141
12218
12240
12253
12299
12330
12372
12-163
12597
12654
12730
12758
12766
12815
12820
12840
12874
12912
12951
13010
13030
13035
13036
13084
13233
13263
13276
1331*
13335
13355
13419
13447
13469
13492
13510
13517
13574
13725
13781
13783
13785
13810
13820
13841
13962
14029
14041
14086
14136
14151
14152
14230
14313
14357
14414
14552
14560
14593
14713
14723
14735
1*4778
14884
14971
15051
15147
15153
15168
15181
15184
15211
15216
15254
15307
15360
15366
15196
15516
15545
15563
15569
15623
15734
15762
15858
15860
15909
15911
15917
15931
15948
15983
16049
16054
16085
16135
16181
16220
16259
16271
16291
16300
16307
16351
16430
16441
16642
16750
16800
16895
16897
16922
16925
16954
16968
17009
17017
17067
17082
17105
17163
17227
17339
17392
17412
17446
17481
17497
17517
17586
17616
17637
17649
17660
17756
17759
17763
17772
17788
17794
17828
17913
17997
18006
18009
18013
18141
18174
18183
18252
18271
18280
18315
18360
18367
18378
18419
18421
18426
18479
18517
18521
18539
18636
18711
18734
18803
18810
18829
18847
18854
18885
18904
18955
1S965
19011
19013
19027
19067
19095
19144
19147
19201
19231
19263
19268
19294
19347
19418
19457
19473
19686
19702
19717
19731
19836
19947
19979
19981
20016
20075
20135
20140
20178
50200
20214
20336
20345
20116
20541
20689
20712
20778
20819
20862
Marktberichten.
dt
T
DELFT, 29 October. Vee. Vette koeien le
qusil. f225 a 300, dito 2e qual. f 150 a 225,
kalfkoeien 1 qual. f200 a 300, dito 2e qual.
f150 a 200; vaarkoeien le qual. f180 a 260,
dito 2e qual. flOO a ISO; vette kalveren le
qual. f80 a 115, dito 2e qual. f50 a 80, wei
schapen le qual. fa dito 2e qual. t
a schapen met lammeren le qual. fa
dito 2c qual. fa vette lammeren
f 18 a 23, weilammeren 1'—.— a—.—, magere
varkens f 12 a 30, Biggen f 5.— a 1
nuchtere Kalveren f 5.a 28.Pan:
f 50a 250.stieren f af
Rundvleesch f 0.86 a 0.78 a 0.70. Vet Kalfs-
vleesch fl.a 0.90 a 0.80, schapen vleesch
a e., lamsvleesch a c., alles per
kilo.
Aanvoer 297 Runderen; 3Paardenlo vette
Kalveren; 104 magere Kalveren 335 Schapen
of Lammeren, 149 Varkens; 043 Biggen; 19
Geiten of Bokken.
DELFT, 29 Oct. Boter, f 58.— a f 04.—per
l/4 vat van 40 kg. Aanvoer 162 achtste en
50 zestiende vaten, wegende samen 3840 kg.
Graan. Rogge fa Tarwe f 12.50 |ei
a Chevaliergcrst f 13.— a 13.50. Zome:
gerst f 12.50 a 13.—, Haver f 11— a cj
Panrdenbooncn f a Bruine Boonen
f 12.50 a 15.—, Duivcnboonen f s\—
Groc-nc Erwten f 12.a 14.Mixed Mais
f 11.15 a 11.30 per 100 kilo, Koolzaad f m
a per H.L., Lijnkoeken f 13.a 14.
arken;
•den >h
et
de
al
per H.L., Lijnk
GOUDA, 29 October. Vee. Vette varkens mek
redelijken aanvoer en handel, 29 a. 32 c. per
half kilo. Biggen voor Engeland met goeden
aanvoer, handel matig, 20 a 22 c. per y._> kilo.
Magere biggen met goeden aanvoer, handel la;
zeer goed, f 1.— a f 1.40 per week. Vette
schapen met weinig aanvoer, handel flauw,
f a 1' Nuchtere kalveren met goeden]
aanvoer, handel vrijwel, f9af 15. Graskalve-j
ren met goeden aanvoer, handel vrijwel,
f 43 ïi f 90. Fokkalveren f 14 a f 28.
KAAS. lo qual. f 35.— a f37.—, 2c qual,
f 32.— ïl f 34.zwaardere f 37.50, ïi f 39.
Noordhollands he kaas fïi f.Aan
gevoerd 45 partijen. Handel vlug.
BOTER met redelijken aanvoer handel vlug;
prijs der goe- 1'1.55 ïi f 1.60, wei- f 1.40 af 1.50.
EDAM, 29 Oct. Op dc heden alhier ge
houden markt zijn aangevoerd :15 partijen
boter. Hoogste prijs fO.Sd'/a Pc: i_> H.g:\b]
