29 BUITENLAND. H De Oorlog. BINNENLAND. 6e JAARGANG. No 1536 ■mggyjffiEBS BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering 0EILLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent bet onze DONDERDAG OCTOBER. 1914. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Voor d© vluchtelingen. De Nederlanders, van welke richting of vaa welk beginsel ook, zijn goed voor de Belgische vluchtelingen; zij verschaffen hun huisvesting, kleeding en voeding. Het vervullen van dien liefde-plicht strekt hun tot eere! Maar en een katholiek blad mag, moet o. i. deze ernstige vraag stellen wordt cr wel voldoende aan gedacht om dien vaa alles beroofden menschen behalve de spij/.e voor het lichaam, ook, zoo veel in ieders vermogen is, g e e s t e 1 ij k voedsel te ver strekken? Dat laatste te verzuimen zou zijn een haast onvergeeflijke nalatigheid! Allen toch, die zich een oogenblik willen verhef- len boven de sleur van een oppervlakkig leven, moeten begrijpen, dat de schoonheid van de verzorging der lichamelijke belan gen geheel en al wordt weggenomen, als er niet mede samengaat een behartiging van het geestelijk heil. Wij vernamen dezer dagen, dat eenige personen, onder wie een katholiek, die de leiding hadden van een tehuis voor vluch telingen, weigerden dezen tot het bijwonen der II. Mis op Zondag aan te sporen. ,,Dat moesten zij zelf maar weten." Ziehier een liberale opvatting van de bedroevendste soort. Moet een vaderlander „zelf maar weten" of hij zijn plichten ten opzichte van zijn vaderland vervult? Moet eeir kind „zelf maar weten" of liij zijn o.uders de verplichte onderdanigheid betoont? Zou niet ieder verstandig mensch, dion vaderlander, dat kind, zoo zij zich onwil- toonden, tot het onderhouden van hun verplichtingen aansporen? En als er sprake van is, dat een katholiek zijn plichten tegenover God, zijn godsdienst- plichten in het geheel niet of met Dauwen ijver vervult, zou dan een aan sporing niet vereischt zijn? Dat toch een ieder, vooral iedere katho liek van zijn verplichtingen in deze diep doordrongen zij! n De Duitschers in Frankrijk en Beigië. Ofschoon de berichten over den slag tus schen Nieuwpoort en Yperen nog al uit- eenloopen, meenen wij toch, na ze alle te hebben vergeleken, te moeten gelooven aan een terugtrekken der Duitschers op dit punt. Bovendien hebben wij zekerheid, dat Dixmuiden niet meer in de macht der Duitschers is. Is Dixmuiden niet meer in hun han den, dan heeft het ook geen waarde meer, dat een kleine Duitsche troepenafdeeling in de buurt van Pervyse de overzijde van het gekanaliseerde riviertje de Yser heeft bereikt. Deze kan daar, afgesneden van de hoofdmacht, niets doen dan trachten weer terug te trekken, hetgeen de Bond- genooten haar natuurlijk niet gemakkelijk zullen maken. Verder klopt met het terrein winnen der Bondgenooten ten N. en O. van Yperen zeer goed het terugtrekken van de Duit sche linies naar de vallei van de Lye of Lys. Want men moet zich nu de zaak zoo voorstellen, dat de reeds bestaande bocht in de beide linies in de buurt van Yperen, nu nog meer naar het Noorden is uitge rekt, en dit moet ten gevolge hebben, dat de Duitschers zich naar de Lys terugtrek ken. i De vraag is nu, of het den Bondgenoo ten gelukken zal, het front der Duitschers, dat nu, zoo niet t e, dan toch n a b ij Thielt zeer sterk gespannen is, te door breken. Met de grootste belangstelling zullen ze ker nadere berichten hieromtrent worden tegemoetgezien, want het oogenblik, dat nu nadert, kan beslissend zijn. Merkwaardig is, dat deze vooruitgang van de wapenen der Geallieerden op den uitersten linkervleugel van het front.waar zooveel blood gevloeid heeft, waar zooveel troepen van andere deelen van het front heen gezonden zijn, toch samengaat met vooruitgang op andere punten, al is de beteekenis daarvan nog niet voldoende vast te stellen. Zoo bv. tusschen La Bassée en Arras, zóó bij Craonne (N.W. van Reims), /oo ook aan de Maas. De bondgenooten hebben geen haast, zegt de „Times". Dat wil zeggen: de En- gelschen hebben geen haast. Zij kunnen den oorlog rekken, zelfs zooals de „Ti mes" zeide. als de laatste kozak in Rus land, de laatste huisknecht in Bordeaux gevallen Maar ook zoo^ De Franschen hebben den strijd in hun land, en zouden gaarne, dat de Engel- schen, dien van verre aanzien, zonder zonder zich te moeten opofferen voor den bondgenoot. En de taktiek van generaal Jouffre moge bewonderenswaardig zijn, toch zou elke Franschman juichen, roo de Duitsche troepen van Fransch gebied wer den verdreven. Bovendien is het voor den Franschen geest van offensief optreden een zware zelfoverwinning in een langzaam, uitput tend en afmattend positiegevecht, dat week na week voortduurt, te moeten strij den tegen de Duitsche troepen, die in goed ingerichten stellingen een aanval afwach ten. En het zal zeker voor de Fransche troe pen een groot succes zijn, wanneer zij er in slagen op deze wijze de Duitschers af te matten en tot den terugtocht te noodza ken; of ze bezig te houden totdat einde lijk de Engelsche hoofdmacht zooveel zal zijn geoefend, gewapend geëncadreerd en voor het gevecht gereed, om de bondge nooten te hulp te komen. De Russen. Ook de slag, die den Duitschers en Oos tenrijkers in Polen is togebracht, schijnt gevoelig te zijn. Het gedeelte van von Hindenburgs leger, dat voor Warschau stond, is reeds zoo ver teruggeslagen, dat de Russische ca valerie de stad Lods, in de richting van zijn lijn van retraite gelegen, heeft kun nen bezetten. Zuidelijker wordt in het Weichselgebied allen >s. .laar aat c?s met de bondgenooten nog gestreden, maar kennelijk met x oor deel voor de Russen. En nog verder Zuidelijk, in het gebied van de San, ten Z. van Przemysl, is de door de Oostenrijkers beraamde omsinge ling mislukt. Voor het eerst werd deze nederlaag door het Duitsche hoofdkwartier in een bericht van gistermiddag erkend. De opstand in Zuid-Afrika. Uit Londen wordt geseind: Na Dinsdag ochtend uit Rustenburg te zijn opgetrok ken, heeft Botha 's middags voeling ge kregen met de partijgangers van gene raal Beyers en hen op de vlucht gedre ven. Den geheelen dag heeft Botha ze ver volgd en 80 man gevangen genomen. Tal van volgelingen van Beyers zijn gewond. Aan de zijde van Botha is slechts één gewonde. De vervolging wordt voorgezet. Het bericht, aldus een telegram uit Lon den, over een nieuwen opstand in Zuid- Afrika veroorzaakt veel minder beweging in Engeland dan men had kunnen ver moeden. Ieder is overtuigd, dat, ondanks den grooten invloed der leiders deze op stand even weinig succes zal hebben als die van Maritz. Bovendien vertrouwt men volkomen dat Botha en Smuts den toestand geheel be- heerschen. De dagbladen zijn zelfs van meening dat de opstand een gunstig gevolg zal hebben en den band tusschen de loyale Boeren en Engelschen en de regeering nog hechter zal maken. Of de opstand, gelijk waarschijnlijk is, weldra zal zijn gedempt, of niet, hij zal geen afbreuk kunnen doen aan de mili taire macht van het Britsche rijk noch den wil van zijn volken, niet alleen in Europa, maar in de geheele wereld, om den oorlog door te zetten, tot de vijand zal zijn over wonnen, schokken. Verschillende Oorlogs berichten. Het Engelsche leger Het Engelsche legerbestuur is voornemens nog 100,000 man aan te werven. Rusland en Bulgarije. Naar 't schijnt gaat het tusschen Rusland en Bulgarije meer en meer spannen. Het Sofiotische bla-l „Utro" meldt, dat de Bulgaarsche studen ten, die aan Russische universiteiten stu- deeren, last hebben gekregen, binnen 24 uur Rusland te verlaten. Het Roemeensche blad „Vitorul" beweert, dat Rusland de Bul gaarsche regeering een ultimatum heeft ge steld, met de bedreiging, de havens Warna en Boergas te bezetten, indien Bulgarije voortgaat het transport van uit Duitschland naar Turkije gezonden munitie door te laten, In Portugal. Italiaansche bladen mel den, dat de Portugeesche regeering, in ver band met de monarchale onlusten, de pro vincies Draga, Coimbra en Porto in staat van oorlog heeft verklaard. Volgens berichten uit Madrid hebben de Portugeesche ministers van oorlog en van binnenlandsche zaken hun ontslag aangebo den, voor het geval de president der repu bliek er op staan zou, dat Portugal zich bij Engeland aansluit in den oorlog. Het Spaansche leger. Madrileensche bladen melden, dat de lichting van het Spaansche leger, welke onder gewone om standigheden reeds naar huis vou zijn ge- zenden, onder de wapens wordt gehouden. Oostenrijk en Servië. Naar het Boeda- pester blad „Az Est" mededeelt, zijn Oos- tenrijksch-Hongaarsche troepen ten Westen van Mitrowitsa over de Save getroKKen. lubben de Serviërs, die daar gunstige stel lingen innamen, verjaagd en Mitrowitsa be zet. Daarop zijn, na een gevecht «lat twee uur duurde, ook Rocsaj en Zarawica ge nomen. Het blad acht door dit succes de omstan digheden voor den verderen opmarsch dr r troepen in Servisch gebied zeer gunstig. Een zeegevecht. Volgens draadlooze <jQ- richten van het stoomschip Saratoga van de Ward-lijn is er een zeegevecht geleverd op de kust van Virginië, dat Maandagavond om 8 uur begon. De juiste plaats is *50 mijlen ten Zuiden van het lichtschip Scot land. Er werd veel met zoeklichten gewerkt. Er werden ongeveer 20 schoten afgevuurd uit zwaar geschut, op ongeveer 20 mijlen van de kust. Er zijn geen nadere Inrichten ontvangen. Men vermoedt dat Engelsche of Fransche oorlogsschepen in gevecht zijn geweest met een Duitschen kruiser, waarschijnlijk de Karlsruhe of de Dresden. Russische gruwelen. De gouverneur der provincie Oost-Pruisen heeft in een bijeen komst van Oost-Pruisische leden van het Heerenhuis medegedeeld, dat* door de Rus sische soldaten ongeveer 1000 bewoners zijn gedood, zonder dat daartoe aanleiding be stond. Uit een brief van het Groote Hoofd kwartier aan graaf Mirbach blijkt, dat het kasteel van den graaf door gedeelten der vierde Russische cavaleriedivisie is vcr^ nield. zonder dat daartoe militaire nood zakelijkheid bestond en zonder dat in Ie buurt werd gevochten. Op een mijn geloopen. Het stoorn schip „Manchester Commerce", met een inhoud van 5363 tons, is op de Noordkust van Ierland op een mijn geloopen en ge zonken. De kapitein en dertien man ver dronken. Dertig matrozen werden gered door den treiler „City of Londen". De havenautoriteiten te Liverpool waar schuwen de schepen, die de Iersche Noordkust langs moeten, dat de Duitschers daar mijnen hebben gestrooid, zoodat de schepen zestig mijl uit de kust moeten blijven. Een offervaardig priester. Een kape laan uit Würzburg schrijft in een veld post-brief aan zijn vader: „Nadat ik nu reeds vele operaties heb bijgewoond, ben ik vandaag zelf op de operatietafel gaan liggen en wel uit vrij en wil. Want er was een arme kerel, wiens hand door granaatkartetsen was stukge schoten en die in zijn linkerschouder een diepe wond had. Eerst werden er twee van zijn vingers afgezet, zoodat de hand weer heel goed kan genezen. Maar zijn schouder zou niet hebben kunnen gene zen, zonder dat er wat huid op werd ge legd. Ik verklaarde mij bereid mijn huid af te staan. Heden werd dit ten uitvoer gelegd. De dokters wilden mij chlorofor- meeren, maar daarvan heb ik niets willen weten en zoo het al geen aangenaam ge voel was ik heb het toch goed door staan. Met een scherp mes werden er 15 stukjes huid uit mijn bovendij gesneden en daarmee de wonde van den soldaat be dekt. Daarna werden hij en ik goed ver bonden. De heele zaak duurde ongeveer een half uur." De cholera in Oostenrijk. Uit Rome wordt gemeld, dat volgens uit Wecnen ontvangen brieven Beneden-Oostenrijk met cholera besmet is. In Weenen zouden eiken dag honderden gevallen aangegeven worden. Ook in Hongarije doen zich ge vallen voor. Een onderzoek van liet 1)0- nauwater heeft de aanwezigheid van cho- lera-vibrionen aangetoond. Intocht der Russen. In het Warschau- sclie blad „Drien" vertelt dr. Kasnica, die onlangs uit Lemberg naar Warschau is gekomen, da; in Lemberg vele huizen ge heel ledig zijn. Gedurende den intocht der Russen in de stad, verborgen de katho lieken zich in hunne woningen, terwijl de Joden, vermoedelijk uit overgroote angst, het Russische leger met ovaties verwel komden. Het Russische opercommando heeft het verschijnen van de officieelo Lembergsche courant (Gazeta Lwowska) doen staken. Als eenige Poolsche courant verschijnt in Lemberg slechts de Slowo Polskie, die sedert jaren het heil der Po len in hunne vereeniging met dc vcrcenig- de Slaven zag. Er lioerscht in Lemberg groote duurte en vele goederen ontbreken geheel. Er zijn reeds stappen gedaan om uit Odessa suiker en thee te importeeren. De Hoogeschool van Leuven. In ver band met de weigering van het aanbod der universiteit te Cambridge kan worden ,e- meld, dat het plan bestaat, de colleges aan de universiteit te Leuven zoo spoedig moge lijk te hervatten. Prinses Adelgonde. Prinses Adelgonde hertogin van Modcn i, is gistermiddag om kwart over zes over leden. Prinses Adelgonde van Beieren was gebo ren 19 Maart isi'l en is dus 91 jaar gewor den. Zij was in 1842 gehuwd met Frans V, hertog van Modena, die in 1875 is overleden. Nederland en de Oorlog. Uitnaam vaneen „kleine n a t i e". Naar de „N. Crt." thans met zekerheid kan mededeelen, heeft de Engelsche Regoe- ring eenige dagen geleden aan onze Rege ring een niet onbelangrijke geldelijke bij drage aangeboden om in de kosten van net onderhoud der Belgische vluchtelingen ie hcipen voorzien. Onder betuiging van haar hooge waardee ring voor dit aanbod, heeft onze Regeering daarvoor evenwel bedankt, orndat zij van oordeel was dat ons land de kosten van de zorg die het uit vrijen wil op zich nam zelf behoorde te dragen. Antwerpsche stadsbe- dienden. De Antwerpsche stadsbedienden, dié zich te Amsterdam bevinden, kwamen naar de „Tel." mededeelt gisteren we- FEUILLETON. Iï! 's Sevens maalstroom. (Het auteursrecht van deze vertaling is voorbehouden). Zusjes? Neen. Maar ik had een klein katje, heelemaal wit. En hieldt gij veel van uw vader? Vader! O ja, daar hield ik heel veel van. En moeder, komt zij nu gauw, zeg? De beide vrouwen .wisselden een droe viger! blik. Ik moet even naar den commissaris, veide de drogiste, toen Marcelle gereed Past gij dan even op den kleine en "P den winkel, 't Is tijd, dat Louise naar school gaat. Ik zal het wel doen hoor, antwoordde de goede vrouw. HOOFDSTUK VII. Eenig spoor. Zij daalden in den kleinen drogistwin kel af langs een wenteltrap, verborgen echter een kast. Louise zat achter den toonbank op een 'oor het gebruik plat geworden kussen, üet een breiwerk in hare hand en naast tear een slapende kat, die zat te snorren. Een kat, riep Marcelle, zich uit de urnen van haar beschermster lostrekkend 11 op het vreedzame dier toe te loopen. Zij had weldra haar kleine handen in '®t dikke vel verborgen. Deze onvoorziene tenraking deed Minet de ooren spitsen, ■tear de kleine vingers deden niets dan om streel'en; hij sloot,.wellustig zijne geéle oogen, waarvan de pupillen nauv.iijks zichtbare strepen waren, trok zijn nagels in en zette zijn tevreden gebrom voort. Louistrad op haar kleine bescherme ling i^e, die haar met een verstrooiden blik aanzag; wat haar omringde scheen haar zoo buitengewoon toe, dat zij er niet over uit kon. Met haar lieve handjes trok zij zachtjes aan de khoppen van de groo ten laden en stond daarna in bewonde ring stil voor de groote flesschen met kamfer en aluin; de grc.ote potten met pommade, getooid met sierlijke koperen deksels verbaasden haar ook en eindelijk klapte zij vol vreugde in de handen over een zuigflesch met zijn elastieken slang, die haar den tijd herinnerde, toen zoo'n voorwerp haar trouwe metgezel was bij haar ritjes in den kinderwagen. Kom, Louise, ga naar school; van middag zijt gij immers weer terug, zeide vrouw Tarrot, bijna ijverzuchtig om de oplettendheid, welke Louise aan Marcelle wijdde. Het meisje gehoorzaamde. Zij omhelsde eerst hare moeder, daarna het verlaten kind, zeide waschvrouw goeden dag en ging met lichten tred de deur uit. Een brave meid, zeide vrouw Galin, haar naoogend. De moeder glimlachte -voldaan en zon der nog iets te zeggen ging zij naar den commissaris. De politie had reeds 't verband gevon den, 't welk bestond tusschen de verdreven vrouw uit het hotel en de doode van het park Montholm; de telegrammen uit Havre brachten haar later ook op het spoor van den onbekende, die zeker hpar echtgenoot moest rijn, Maar, 'daarmede hielden ook alle aanwijzingen op. Den volgenden dag vernam men, dat een zekere Monfort zich, na herhaaldelijk getelegrafeerd te hebben, aan boord van de Canada had in gescheept. Dat was alles wat de bescher melingen van Marcelle te weten kwamen. In welken graad was die Monfort ver want met de dame in het hotel, die hij niet nader aanduidde? Waarom was hij haar niet komen zoeken. Het feit, dat hij vertrokken was, scheen reeds aan te dui den, dat hij zich maar weinig aan de da me en het meisje liet gelegen liggen. Verstandiger en meer doortastende lie den, meer gewend om met geld om te gaan, zouden iemand hebben afgezonden om inlichtingen te nemen. Ook zouden zij, daar de transatlantische kabel nog niet be stond, een brief naar New-York hebben geschreven, poste restante, op goed geluk af. Dit was niet de taak van den commissaris van politie, die trouwens wei gerde het te doen, maar het wel juffrouw Tarrot aanried. Maar dergelijke naspo ringen kosten veel geld. En als nu die Montfort eens verklaarde zich niet om het kind te bekommeren en weigerde de kos ten te betalen, -welke die goede lieden ge maakt hadden? Negen van de tien keer worden de gewichtigste zaken door derge lijke overwegingen op sleeptouw gehou den. Na eenige 'dagen werd Marie Montfort, die door niemand herkend was, in alle stilte begraven. Juffrouw Tarrot en de waschvrouw volgden haar stoffelijk over schot, de warmte van een Augustus ochtend trotseerend. Thuis gekomen om helsden zij de kleine wees met verdubbel de teederheid.... en Marie Montfort was voorgoed van de aarde verdwenen. Het kruis der armen, dat op haar graf werd opgericht, droeg, behalve de datum, geen ander opschrift dan de initialen van haar linnengoed: M. P. Zij was ook verlaten en voor altijd. Een copie van de acte van overlijden der onbekende vrouw en van het proces-ver baal van het gebeurde werden aan vrouw Tarrot, die op zich nam voor het kind te zorgen, overhandigd. Zij borg die papie ren in een kleine zak met een lok haar van de overledene, afgeknipt voor het dochtertje. Zij voegde er verder aan toe een in twijfelachtig Fransch gesteld ver slag van de bijzonderheden, die haar het meest hadden getroffen, zooals: het signa lement van de overledene en van het kleine meisje; een nauwkeurige beschrijving van beider kleederen en van het merk op het goed van Marcelle: M. M. Daarmede alles gedaan hebbende, wat zij meende te moeten verrichten, legde zij de zak in een hoekje van haar kast met het opschrift: Marcelle, en de vermelding van den datum, waarop zij, dank zij Louise, de kleine tot zich genomen had. Zes maanden later wees Marcelle, die met den dag beminnelijker en gemeenza mer werd, met haar kleine vinger op een flacon met drogerijen, die de initialen van haar naam: M. M., droeg. Marcelle Montfort, zeide zij, dat is mijn naam. Zijt gij er zeker van, vroeg juffrouw Tarrot levendig. Zeker, zeker. En moeder heet ook zoo: Marie Montfort. Wanneer komt zij terug, mijn moedertje? 't Volgend jaar, antwoordde da gQC- de vrouw, die steeds trachtte het kind met die rekbare belofte tevreden te stellen. Heette uw vader Montfort? Het "kleine meisje stond verbaasd over die vraag. Ik weet het niet, zeide zij. Moeder noemde hem Simon. Deze herinneringen waren plotseling in haar geheugen teruggekomen. Zij her haalde ze verscheidene keeren en naar mate zij leerde nadenken, vertelde zij ook verschillende omstandigheden, die sporen in haar kinderlijken geest hadden achter gelaten. De goede vrouw Tarrot teekende ze zorg vuldig op en verborg ze in de zak, die ailo bijzonderheden omtrent het meisje be vatten. 't Is wel niet veel, zeide zij tot vrouw Golin, maar wie weet? Misschien kan het eens baten om haar vader te vinden. HOOFDSTUK VIII. Weinig resultaat. In uwe plaats, zoo zeide op zekeren dag de waschvrouw, toen zij Marcelle's goed thuis bracht, dat zij kosteloos waschte, in uwe plaats, vrouw Tarrot, zou ik naar New-York geschreven hebben, naar den kapitein van de C a n a d a en naar ik weet al niet wie. Ik zou mijn har.d ver sleten hebben met schrijven, om dien Montfort terug te vinden. Ik geloof nog altijd, dat hij de vader is. Juffrouw Tarrot bewaarde het stilzwij gen. In de opkamer hoorde men de twee kinderen rondspringen, in gezelschap van de kat, die met een kurk speelde. (WoxcR vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1