Uit de Leidsciie Vroedschap. 3 BUITENLAND. De Oorlog. DE VLIEGMACHINE. 6e JAARGANG. No. 1514; SfeSéick ^4ve(2ou/fca/nt BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voer Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze agenten II cent per week, fl.45 per nl. Franco per post T 1.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/. De 9 punten der agenda hebben geen aanleiding gegeven tot discussie van be- teekenis. Trouwens het lag voor de hand. Wat kon er na het praeadvies van B. en W. in zake geregelde spuiing nog in het midden worden gebracht? Het gaat niet om het spuien, het gaat om de stinkende grachten. Een radicaal middel zal-moeten worden aangewend om te bereiken dat de menschen geen hinder meer hebben van de riekende grachten". En dat middel is „demping". Het dempen der grachten kost veel geld, daarmede kan niet worden aan gevangen vanwege de dubbeltjes, derhal- \e houdt Leiden haar „riekende gracn- ten". De discussie over het verzoek van A. D. Vijgh in zake de geregelde spuiing is kort maar teekenend geweest. De burge meester is persoonlijk tegen spuiden. Hij vindt het weggegooid geld. Het helpt niets. Wij zijn het eens met onzen burge meester, het is een lapmiddel. Maaf"of het geheel overbodig is. Wij meenen, dat de burgemeester het zelf niet gelooft. In deze korte zitting is ook beweerd, dat de grach ten ia Den Haag en Amsterdam erger stin ken dan in Leiden. Het moge waar zijn,*" dat een of andere gracht in Den Haag er ger riekt dan een of andere gracht in Lei- edn. Maar over het algemeen genomen is Leiden op dit punt een stuk ten achter bij de residentie. Wat heeft Den Haag niet gedaan met betrekking tot demping. Hout en Turfmarkt, het Spui, Prinsegracht, Amsterdamsche Veerkade, Stille Veerka de zijn gedempt. Leiden moet nog begin nen. En nu blijft er in Den Haag nog wel een of andere gracht rieken (Princesse- gracht, Mauritskade) maar in Leiden zijn er nog verschillende. En nu in Den Haag de scheepvaart naar een bepaald gedeelte dat in de toekomzst zooveel mogelijk de Haagzsche grachten die nog rieken, wel spoedig in een breede straat of boule vard zullen herschapen zijn. Den Haag is dan klaar en Leiden moet nog begin nen. Aan den Rijnsburgerweg bij den over weg der Holl. IJzeren Spoorweg Mac/.- sehappij krijgen wij geen trapbrug. En gelukkig. Dan nog maar liever wachten in regen en koude, bij wind en zonne, dan nog maar liever te laat komen aan den trein. Zoo'n ijzeren trapbrug is zoo lee- lijk en de hoek waar nu Leiden's station staat zou er nog leelijker door worden. Daarenboven zijn alleen voetgangers ge baat. Menschen op leeftijd, menschen niet meer vlug ter been, zullen er tegen op zien het ijzeren gevaarte te beklimmen. Zijn zij eenmaal aan de overzijde dan gaan misschien juist de fiefboomen op. Wij zullen dus moeten wachten tot de H. IJ. S. M. de handen aan den ploeg slaat. Laten wij hopen dat de ind-ruk, dien wet houder Fischer gekregen heeft de juiste is en dat de H: IJ. S.- M. de zaak niet op de lange baan zal schuiven. Aan den toe stand moet een einde komen, niet met hulpmiddelen, maar door een radicale verbetering. Wij kunnen met dit volstaan, overtuigd als wij zijn, dat wij nog wel Geïllustreerd Zondagsblad cent. ZATERDAG OCTOBER. 1914. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden medidselingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1--5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. meer dan eenmaal op deze zaak zullen terugkomen. Bij de rondvraag heeft prof. Carpentier Alting gewezen op het niet benoemen van een opvolger van dr. Jentink als directeur van het museum van Nat. Historie en de vrees uitgesproken, dat dit museum aan Leiden zal onttrokken worden cn ge vraagd of B. en W. maatregelen willen nemen om dit gevaar van universiteit en stad af te wenden. De vraag was gemak kelijker gesteld dan beantwoord. En te, verwonderen was het dan ook niet, dat de burgemeester vaag in zijn antwoord was. De voorzitter was van meening, dat deze aangelegenheid geheel tehuis behoort zij curatoren, de heer Carpentier Altirig er kende dit, maar was van meening, dat B. en W. door bij de regeering aan te dringen op het behoud van deze instelling de zaak krachtig zullen steunen. B. en W. zullen nu en de regeering en curatoren aanschrijven, de eerste om aan te dringen op het behoud van de instelling, de tweede opdat zij niets mogen nalaien om de regee ring te overtuigen. Wij gelooven, dat deze aangelegenheid vrijwel om B. en W. gaat. Dien indruk kregen wij ook, toen de bur gemeester in het kort en sober zijn mee ning gaf. B. en W. willen wel schrijven maar het Dag. Bestuur kan er niets aan doen. Moge het den curatoren gelukken, ge steund door het Dag. Bestuur van Leiden, te behouden wat „der Universiteit" is. De bekende adressen van de afd. Leiden van den R. K. Volksbond zullen ter gele gener tijd behandeld worden. Wat de ver- booging van den gasprijs betreft, B. en W.moeten nog met een definitief voor stel komen. Wij zijn van meening, dat het Dag. Bestuur wel niet met dat voorstel komen zal, nu men van versohillende zijden er tegen op komt. T BEGINT AL. Onlangs de politieke horoscoop trekkend der naaste toekomst in ons vaderland, uitten we als onze mcening, dat bij hervatting van den strijd der partijen het blauw-roode verbond vaster zou blijken te zijn aaneengesnoerd. En nu hebben we waarlijk al een aan wijzing in die richting kunnen vinden. Nog niet in dc dagbladpefl^Daar heerscht voor- loopig pais cn vrêe, beter gezegd: is 't steeds alles oorlog, oorlog wat de klok slaat, 't Is het rustige tijdschrift Yragcu van den dag, dat dc steviging van het linksche blok voor- zichtiglijlc inluidt. Een tijdschrift-artikel besprekend van een sociaal-democratisch voorntan in Duitschland, die het bestaan der nationaliteiten verdedigt als zijnde van heel goede werking, prijst Y. y. d. D. de internationale idee der socia listen als eigenlijk toch wel „sympathiek," zij 't onuitvoerbaar. Daar hebt ge 't al, niet waar! Straks zult ge links in allerlei toonaarden hooren, dat de socialisten heel wat beter lui zijn dan men zou denken. Ze schreeuwen wel hard, maar passen er zuinig op hun mond te bran den, zoodat dc vrijzinnigen eigenlijk met hen in heel goed gezelschap zijn. Natuurlijk zullen wij daartegenover het rechtsche verbond in onverzwakte kracht handhaven. De toestand in Frankrijk. Van het front het begint eentonig te worden weinig nieuws. Meer en meer wordt het gewicht van den strijd geconcentreerd op de beide vleugels. De officieele Fransche kennisgeving van gistermiddag drie uur luidde: Op onzen linkervleugel duren de ver woede gevechten voort, met name in de streek van Roye, waar de Duitschers aan zienlijke strijdkrachten schijnen te heb ben samengetrokken. De krijgsverrichtingen breiden zich meer en meer naar het noorden uit. Het front loopt thans tot een punt ten zuiden, van Atrecht (Arras). Aan de Maas hebben de Duitschers bij St. Mihiel getracht een brug te slaan, die vannacht door onze troepen vernield is. In Woevre maakt ons offensief langza me vorderingen, voornamelijk in de streek tusschen St. Mihiel en Apremont (10 K.M. ten Z.O. van St. Mihiel). Het groote hoofdkwartier te Berlijn meldde gisteravond 10 uur: Op onzen rechtervleugel zijn nieuwe po gingen van de Franschen om ons te" om singelen, afgeslagen. Ten zuiden van Roye zijn de Franschen uit hun stellingen geworpen. In het centrum is de toestand onveran derd gebleven. Onze in Argonne voortdringende troe pen hebben naar het zuiden oprukkend aanzienlijke voordeelen heiiaaald. Ten oosten van de Maas hebben de Franschen uit Toul krachtige nachtelijke uitvallen gedaan, die met zware verliezen aan hun zijde zijn afgèslagen Beide communiqué's munten, zooals men bemerkt, uit door eeji beknoptheid, waar door aan de duidelijkheid wel eon weinig wordt te kort gedaan. De beschieting der vesting Antwerpen. De eerste ernstige poging, schrijft men uit Antwerpen aan het „Hbl." d.d. 2 Octo ber, die de Duitschers de laatste dagen be proefd hebben om de stelling-Antwerpen aan te vallen, moet hui; wel overtuigd heb ben, dat er nog zeer veel moet gebeuren, alvorens deze stelling in hun handen valt. Niet alleen, dat zij tot dusver nog zoo goed als niets gevorderd zijn, maar bovendien hebben ze op verschillende plaatsen ge voelige verliezen geleden. Zoo is te Hof stede een Duitsche batterij geheel buiten gevecht gesteld. Twee van de stukken werden totaal vernield, het derde nage noeg en ook het vierde was niet meer te gebruiken. ■»-. Te Lierre was het gisteren den geheel en dag vrij kalm. Tot dusver zijn slechts enkele huizen en het sedert ontruimde hospitaal door de granaten geraakt. De beschieting ge schiedde door 18 kanonen, waarvan de Duitschers er 8 opgesteld hadden op de hoogten van Beersel en een tiental in de nabijheid van Heyst op don Berg. Te Wavre-St.-Catherine beproefden de Duitschers een infanterie-aanval op de vooruitgeschoven loopgraven, doch werden tot staan gebracht door het vuren van de Belgische infanterie en mitrailleurs. Een batterij, die de Duitschers hadden opge steld bij een kasteel tusschen de forten Wavre-St.-Catherine en Waalhem, moes ten zij terugnemen. De Belgische infante rie kon, zonder bij deze operaties zelfs door de forten gesteund te worden, de meest vooruitliggende loopgraven bezet ten. Het dorpje Waalhem heeft zeer veel van het vuur der Duitschers te lijden gehad, doch het fort 73 geheel onbeschadigd ge bleven. Toen den geheelen Woensdagmid dag het Duitsche geschutvuur niet meer beantwoord werd, meenden de aanvallers, dat het fort tot zwijgen was gebracht. In den nacht van Woensdag op Donderdag brachten zij daarop een batter,* *m de na bijheid van het dorpje. Donderdag waren de aanvallers echter spoedig genoodzaakt de stuknen weer terug te trekken. Zoo ging het ook met de Duitsche infan terie, die tot Scheppershof was genaderd. Zoowel de Belgische infanterie als artille rie trok voortdurend op. Met ernstige ver liezen werden de Duitschers ten slotte tot de stukken weer terug te trekken. De groote ballons-captif, welke de Duit schers gebruiken om zoo spoedig mogelijk de opstelling van het vijandelijke geschut vast te stellen, durfden zij Donderdag door de hevigheid van het Belgische vuur niet bezigen. Te Duffel is gistermiddag omstreeks 4 uur de klokkentoren van het dorpje, nadat de kerk reeds gedurende eenige uren door het vuur geteisterd was, met donderend geraas ineengestort. Het groote Duitsche hoofdkwartier meldde gisteravond om 10 uur: Voor Antwerpen is het fort St. JKathe- lijne-Wavre en de redoute Dorpweldt met de daartusschen gelegen versterkingen gistermiddag om vijf uilr bij bestorming genomen. Het fort Waelhem is ingesloten. Het westelijk vooruitgeschoven belang rijke steunpunt Dendermonde is in ons bezit. De bondgenooten in België. Er wordt, naar een telegram uit Ant werpen meldt, een slag geleverd bij Dcyn- ze, tusschen de Duitschers aan de eene zijde, en Belgische en Fransche troepen met Engelsche artillerie aan de andere zijde Deynze ligt aan de Schelde, 18 K M. ten Z.-W. van Gent. Met het beleg van Ant werpen heeft het hier bedoelde gevecht niets te maken. Het houdt blijkbaar meer verband met de gebeurtenissen in Frank rijk, en de vestiging van het hoofdkwar tier van het Belgische leger (buiten Ant werpen) in de Zuid-Belgische stad Door nik (10 K.M. van de Fransche grens"). Van het Duitsch-Russische front. Wat in Polen gebeurt zal gedurende de eerstvolgende dagen waarschijnlijk nog van weinig belang zijn. Het zal zich, naar wij vermoeden, tot cavalerie-gevcciiten bepalen. Maar deze voorpostengevechten zullen, indien niet alle voorteekencn be driegen, een slag inleiden, die van groote beteekenis zal zijn voor Duitschland, en in het bijzonder voor Pi'uisen. Het groote Duitsche hoofdkvvratier meldt vanavond om 10 uur: Op het oostelijk oorlogsterrein schijnt een opniarsch van Russische strijdkrach ten over de Njemen in het gouvernement Soewalki op til te zijn. Op Zee. De Engelsche admiraliteit deelt mede, dat de Duitsche tactiek van onderzeesche mijnen gecombineerd met de activiteit der Duitsche onderzeebooten liet nemen van dergelijke tegenmaatregelen uit militair oogpunt noodzakelijk maakt. De Engelsche regeering heeft dientenge volge machtiging gegeven tot het leggen van onderzeesche mijnen op verschillende plaatsen en een systeem van een mijnen veld is ingevoerd en zal op groote schaal worden uitgebreid. Ten einde de gevaren voor neutrale sche pen te verminderen deelt de admiraliteit mede, dat het voortaan voor elk vaartuig gevaarlijk is de ruimte te passeeren be grepen tusschen pl gr. 15 m. en 51 gr. 41) m. noorderbreedte en 1 gr. 35 m. en 3 gr. oosterlengte. In herinnering wordt gebracht, dat de zuidelijke grens van het Duitsche mijnen veld ligt op 52 gr. N. B. Ofschoon deze grenzen wat men noemen kan de gevaar lijke zone vormen, mag men er niet uit afleiden, dat de scheepvaart veijig is in het geheele zuidelijk deel van de Noord zee. Aan Engelsche schepen is instructie gegeven om alle schepen, die in oostelijke richting varen, te waarschuwen. Oostenrijk en Servië. Gisterochtend is te Weenen officieel bo- kend gemaaty: De Oosten rijksch-Hongaarsche troepen in Servië zijn sedert twee dagen in een hovigen strijd gewikkeld, bij hun aanval op de overal sterk verschanste cn met prikkeldraad versperde stellingen der Ser viërs. Onze troepen maken langzaam maai zeker vorderingen. Met de zuivering van de streken van Ros- nië, die door Servische en Montenegrijnscne troepen en door ongeregelde benden wor den verontrust, is een krachtig begin ge maakt. Gisteren is daarbij een geheel Ser visch bataljon omsingeld, ontwapend cn als krijgsgevangen naar het binnenland gezonden. De door de Serviërs verspreide bewering over de vernietiging van de 40ste honved- divisie is een nieuw bewijs van de leven dige verbeeldingskracht der Serviërs. Deze divisie bevindt zich namelijk cn de Ser viërs hebben de laatste dagen herhaalde lijk gelegenheid gehad zich daarvan te overtuigen op het gevechtsfront en heeft, evenals bij Visegrad, ook aan de gevech ten der laatste week een roemrijk aandeel genomen. Verschillende Oorlogs berichten. In den grond geboord. Naar officieel FEUILLETON. 83) Wij moeten het in 50 uur bereiken, re kende de marine-kapitein uit. Binnen twee dagen, te middernacht, zullen wij er niet meer dan vier uur vandaan zijn. Wij - kunnen dus in den nacht onze toebereidse len maken en, als dat duivelsche schip niet van ligging veranderd is, zal het ons niet ontsnappen!.... Is het b&wapend? Ik heb geen schiettorens noch mili taire „uitkijken" gezien, maar ik durf niet te zeggen, dat er geen kanonnen aan boord zijn. Er zijn natuurlijk kanonnen aan boord, maar evenals bij de gewapende transportschepen, dienen ze slechts om zich tegen een torpedo of eeii ander trans portschip te verdedigen. Een van onze ka nonnen heert het maar aan de waterlijn te treffen om het bij het eerste schot reeds naar den kelder te zenden. Was het niet beter zie er meester van te blaken en het materiaal, dat ons zeer goed van dienst kan zijn, ons ten nutte te maken? vroeg de aide de camp, een jon ge marine-luitenant van Schotsche natio naliteit, die Maurice Rimbau? op de harte lijkste wijze had ontvangen. Zeker, waarde Patrick. Maar als het naar het Westen of Zuid-Westen vlucht zullen wij zelfs geen half uur verliezen om bet te achtervolgen, dat verzeker ik u. Wij gullen het aanstonds naar den kelder zen- ÊEn om onzen weg naar Midway voort te zetten. Laat de commandanten der torpe do-vernielers de juiste kenteekenen van dit schip kej^nen en den post, dien elk bij de overrompeling ervan heeft in te ne men. De F u s e e moet daarom overmor gen om 6 uur des morgens vooruitgaan om het den volgenden nacht langzaam van achteren te naderen en het als het bijna dag is te verkennen; de B u 11 e t zal ter- zelf d^rtijd- tien graden naar het Zuid-Wes ten het naar 'bakboordzijde alle kans op vluchten te ontnemen, en de T o r- p e d o zal er recht op af gaan, terwijl ze ons slechts twee mijlen voorblijft. Geef den commandant van de Montane de noo- dige aanwijzingen voor deez beschikkin* dige aanwijzingen voor deze beschikkin gen; hij moet voorzichtig varen met uitge doofde lichten. Als dat vervloekte.schïp maar op ons wacht, .zeide onder-commandant. In ieder geval is,, het nog daar op dit oogenblik waarop ik spreek, zeide de adju dant want wij hebben het altijd terugkee- rende antwoord gekregen „niet begrepen", verzenden, zeide commandant Henzey, want de vijand heeft van zjjn kant sein- van de electrische seinstroomen den af stand kan berekenen, waarop een telegram ontvangers en u weet, dat hij uit de 'sterkte hem toegezonden is; zonder iets te. begrij pen van wat wij^eIegrafeeren,>zou hij heel goed er uitVkunnem opmaken, dat er. sche pen naar hem toe. Komen, en hijazou ons ontsnappen om zich ergens anders te sta tioneeren. Hoe jammer, dat het draagstuk van de richting der Hertzsche golven nog niet is opgelost! zeide de onder-command£tht. .We zouden daarmee in dit gevai niet veel verder komen, zeide Maurice Rim- baut. Veronderstel bijvoorbeeld, dat wij van hier uit radiogrammen naar Vancou ver kunnen zenden, die niemand kan on derscheppen, dan blijft toch niet minder de mogelijkheid bestaan, dat deze electrische stroomen, die alle andere binnen een straal van 2 3000 mijlen in het rond ver storen, hunne trillingen zullen meedeelen aan de onze en onze seinen onbegrijpelijk zullen maken. Neen, de oplossing van het vraagstuk is vooral te zoeken in de gelijktijdigheid der triMingen en in het harmonisch samen werken van seingevers en seinontvangers die met elkaar in volmaakte overeenstem ming worden gebracht door het vaststellen van een bepaalde golflengte. Alleen wan neer door iedereen afzonderlijk een vaste golflengte wordt aangenomen, zal elke vreemde storing, hoe krachtig ze op zich zelf moge zijn, niets uitwerken. Ten minste, als de vijand deze golf lengte niet kent, zeide de adjudant. En met het waarlijk prachtig ingerichte spionnen- stelsel, dat Japan overal toepast, kan men er zeker van zijn, dat de Japansche inge nieurs deze bijzonderheid spoedig zouden te weten komen. Herinert gij u die geschie denis van een oficier onzer marine, die zijn vroegeren boy later terugvond als com mandant van een Japanschen kruiser. Het zou mij dus niet verwonderen, als zij reeds op de hoogte waren gesteld van ons vertrek uit San Francisco? Hoe zou dat mogelijk zijn, daar ze zelf alle telegrammen onbegrijpelijk maken? Wie zegt ons, dat ze de algemeene ver storing niet op een van te voren afgespro ken uur opheffen^ van twaalf uur tot half één 's nachts bijvoorbeeld en dat een tele grafisch toestel, dat zonder dat wij het we ten boven op een van de sky-scrapers van San Francisco is geplaatst, hun niet, on der een overeengekomen cijfer een verslag geeft van het nieuws van eiken dag? Geen enkele tegenwerping werd er ge maakt tegen deze veronderstelling en het gesprek werd spoedig in andere richting .geleid. Men ging nu beraadslagen over de taktiek, die men in dezen oorlog zou vol gen, die onherroepelijk zou ontstaan tus schen de twee groote mogendheden van den Stillen Oceaan; commandant Henzey hield vol, dat de Vereenigde Staten zouden overwinnen, dank zij de onuitputtelijke fi- nancieele bronnen, die ju ist aan hun tegen standers ontbraken' en de onder-comman dant beweerde, dat de Amerikaansche vloot, zelfs al was ze meester van de Ha- wai-eilanden, niet veel zou vermogen tegen Japan, daar ze niet in staat zou zijn haar manschappen te ontschepen in een mach tig land, da tdoor een even machtig leger werd verdedigd. Dan zal de oorlog blijven voortduren en dat is al wat wij kunnen wenschen, zeide de marine-kapitein, want we zullen Japan ,,op" maken; het zal geheel China als helper hebben en van dit land leven. Maar wanneer het China voor de an dere mogendheden sluit, zal het geheel Europa tegen zich krijgen. Maar Maurice Rimbaut luisterde nie| meer. Een groote matheid drukte zijn slapen, de vermoeienissen van de vorige dagen overmanden hem en na zich in zijn hut te hebben teruggetrokken, wierp hij zich te bed. Hij stond eerst den volgenden dag i.m 12 uur op. De hofmeester van den com mandant had reeds herhaalde malen aan zijn deur geklopt, en, ingevolge de order, die hij ontvangen had, had hij hem laten slapen. Toen de jonge ingenieur op de brug verscheen, stond hij verbaasd over de verandering van het weder, die in den nacht had plaats gegrepen. Groote zwarte wolken joegen in noordelijke richting voort en de zee, die tot nu toe zoo vlak was als een meer van kwik, begon woelig te worden. De Colorado ging er evenwel niet minder snel om. Zij liep nu reeds van middernacht tot «tien uur 's morgelis met een snelheid van 23 knoopen, zonder een al te groot verbruik van steenkolen. Dat het weer slecht werd, v/as juist een - i.rt,|enrq fljC jlcl ge. heimzinnige Japascho wachtschip nu ge- iuaAMUj..u' ivuuiicii inhalen, ais het vluchtte. Want iedereen aan boord dacht slcchls aan dit schip en aan de schoonc vangst die men zou doen. Maar uw torpedovernielcrs, vroeg do ingenieur aan den adjudant, die op de brug naar hem toe kwam, zullen ze even goed als gij, het slechte weer kunnen trot- seeren? Even goed, cn daarom hebben wij slechts één soort eskader-torpedo's cn dat heeft een grooten tonneninhoud, eene rui me berging voor steenkolen en stevige mo- chineriën. {Wcrdt vei volgt.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1