BUITENLAND.
De Oorlog.
DE VLIEGMACHINE.
5e Jaargang.
No. 1510.
3)e ftzidóelte Sou/to/nt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIÜLN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/# cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel -neer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentifingevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertenti6n) 15 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent aangeboden
betrekkingen 16 regels 50 oent iedere regel nrAr 10 cent
De Duitschers in Frankrijk.
Er komt niet veel verandering in den
toestand van Frankrijk. De Fransch-En-
sche linkervleugel tradht met tot nog
toe onverzwakte volharding Ihet leger van
Von Kluck aan de Oise en Noordelijker
om te trekken. Deze slaagde er echter
tot nu toe in, door een reeks van contra
bewegingen, deze poging te verijdelen.
Intusschen strekt de omvattende vleugel
der 'bondgenooten zich steeds Noorde
lijker uit, wat hun wel eens zou kunnen
verzwakken, tengevolge van het te veel
uit een spreiden. Voor cie Duitschers
is het echter niet zonder bedenking, dat
meerdere plaatsen, bijna recht in den
rug, door de bongenooten worden be
zet.
Ook aan Aisne is weer hevig gestre
den, doch zonder dat daardoor eenige
verandering in de positie der wederzijd-
sche legers werd te weeg gebradht.
Het belangrijkst §chijnt ons wat in
la Woevre, en wel in het bijzonder langs
de Maas gebeurt. Het Fransche front
strekt zich tot Noordwaarts vin Verdun
uit en buigt zich dan tussdhen Maas
en Moesel in Zuidelijke richting om.
Verdun zelf met de omringende forten
is nog altijd in handen der bondgenoo-
ten.
jHet is den Duitschers evenwel na een
hardnekkigen strijd gelukt, den vestin
genketen langs de Maas, Zuidelijk van
Verdun, te doorbreken en de vesting St.
Mihiel met eenige der haar omringende
forten te nemen, waaronder het sterke
Camp des Romains. Hunne pogingen,
om vervolgens hier over de Maas te ko
men, gelukten aanvankelijk, maar later
'werden zij opnieuw over de rivier terug
geworpen, hetzij dan geheel, hetzij ge
deeltelijk. Gelukt het hun op den linker
oever der Maas stand te houden, dan
bevinden zij zich in den rug der bondge-
nooten, en bedreigt dezen dus hetzelfde
gevaar, waaraan* in het Westen Von
Kluck is blootgesteld. Maar de Duitsche
troepen, die hier deze onderneming be
proefden, worden op hunne beurt uit het
Zuiden bedreigd door de bezettingen van
Toul en Nancy, aan welke het aanvanke
lijk gelukte hen terug te werpen, zonder
dat dit tijdelijk succes den voortgang der
Duitsche wapenen in de richting van de
Maas echter heeft kunnen beletten.
De hevigheid waarmede hier en trou
wens over het geheele front door de
Duitschers den strijd werd hervat, schijnt
te wijzen op een poging om het front
der bondgenooten op de een of andere
plaats te doorbreken, ten einde von Kluck
wat ruimte van beweging te verschaffen.
Het artillerie-gavecht bij Verdun
Een telegram uit B e r 1 ij n geeft de
volgende beschrijving van den strijd bij
Verdun.
De Fransche sperforten bij Verdun be
staan uit een aaneengesloten geheel, dat
zoowel infanterie- als artillerieverdedi-
FEUILLETON.
78)
Midway biedt weerstand en zal
weerstand bieden, totdat er hulp op
daagt, maar die hulp moet zoo spoedig
mogelijk komen... Wees dus zoo goed,
mijnheer, mij bij den admiraal te bren
gen.
De commandant der vrijwilligers, die
zoo juist van pas aankwam, was de zoon
van een der voornaamste nijveraars te
San Francisco. Het was een groote jon
ge man van 25 a 26 jaar, met heldere
oogen en een sympathiek, sprekend
uiterlijk. Hij vatte de hand van den in
genieur en met een stem, bevend van
aandoening, zegde hij
Mijn naam is William Lipton. Het
zou een groote eer voor mij zijn u in
naam mijner medeburgers te omhelzen;
wilt ge mij dit toestaan?
En op de glimlachende bemoediging
van den jongen Franschman, omhelsden
de twee mannen elkaar, terwijl de me
nigte haar enthousiaste kreten verdub
belde, waarboven uit klonk deze ééne:
.Leve Frankrijk!"
Niet zonder moeite konden de vlieger
ging in zich vereenigt. De voornaamste
stukken geschut staan onder pantseering
en dikwijls wordt daarbij gebruik ge
maakt van het z.g. verzonken pantser.
In rust steekt bij deze pantsers enkel
de vlakke koepel van den pantsertoren
even boven het betonmassief uit. Het ge
schut is teruggetrokken en de pantser
toren zoo diep neergelaten, dat de schiet
gleu fverdwenen is. Moet er een schot
afgevuurd worden, dan wordt de pant-
sertoren op electrische of hydraulische
wijze, zoo ver in de hoogte gebracht,
dat nu de schietgleuf boven het beton
massief komt uitsteken. Tegelijkertijd
wordt, voor zoover noodig, de loop van
het kanon uit de monding vooruitge
schoven, doch vindt zulks alleen plaats
bij het vlakkebaan-kanon en bij snelvuur-
geschut. Van groote beteekenis is het
verder ook, dat bij de meeste sperforten,
alsmede de voor den afweer van een
bestorming bestemde machinegeweren en
snelvuurkanonnen onder een pantseering
staan, om |ze tot {het 'laatste oogenblik der
bestorming intact te kunnen houden. Al-
vorens deze vuurmonden niet tot zwijgen
gebracht zijn, kan ook de bestormingi
niet aanvangen. 'H-et aanvallen van een
sperfort bij Verdun begon dan ook met
het aanleggen van beschutte stellingen,
Idie het [aanrukken en het ontwikkelen van
de Duitsche zware artillerie beveiligden.)
Een kapitein der Duitsche artillerie
verhaalt als volgt den strijd van zijn ar
tillerie. Ik had me dien morgen wel
heelemaal anders voorgesteld dan hij
werd. Na den geheelen nacht met mijn
compagnie schansen gegraven te hebben
bij heerlijken maneschijn en in het ge
zicht van de schijnwerpers, hadden we
tegen den morgen mijlen ver uit den om
trek prikkeldraad bijeengesleept, en voor
onze loopgraven aangelegd. Nu hoopte
ik op een stevig dutje tot diep in den
namiddag in mijn eenzame officierstent.
Maar nauwelijks heb ik me uitgestrekt,
of daar begon een spectakel da't hooren
en zien verging. De Franschen waren,
weer eens naar voren gerukt en hadden
zich met hun artillerie vlak voor ons op
de hoogten ingegraven. Hun stukken
zochten de hoogten, waarachter wij lagen
heel ordentelijk met shrapnels en grana
ten af. Wij maken bij het barsten van elk
projectiel een diepe buiging en mijn ke
rels, die juist de werking van het Fran
sche geschut geducht aan eigen lijf heb
ben bespeurd, kijken me vol verwachting
aan, of ik nog niet het bevel zal geven
o m/terugjte trekken in den door hen voor
veilig aangezienen grond achter onze
hoogte. Maar daar ziet het er eerst echt
dol uit. Vele paarden hebben zich losge
rukt en jagen nu wilt over het uitge
strekte door springende granaten ver
strooide veld. Waarlijk, er behooren sta
len zenuwen voor het oorlogswerk. Maar
voorwaarts schuiven we onze batterijen
toch, waardoor wij- het nader rukken van
den vijand onmogelijk maken.
In België.
De corresp. van het „Hbld." te Ant
werpen meldt:
Hierbij «enige bijzonderheden over de
en zijn gids, voorafgegaan door vier vrij
willigers, door de menigte heendringen
en zich naar den meest nabijgelegen weg
begeven. Sir William Lipton had het
grootste deel van zijn detachement ter
bewaking van den aeroplaan achtergela
ten. Een politie-automobiel, die op ver
zoek van Sir William Lipton ter be
schikking van den vlieger was gesteld,
bracht de twee mannen spoedig naar
San Francisco.
Maurice Rimbaut had nauwelijks oog
voor de prachtige gebouwen van de nieu
we stad; de ontzaglijke skyscrapers of
wolkenkrabbers van 25, 35 en 42 verdie
pingen,wier dreigende silhouetten de zon
beletten op de straten te schijnen, den
hoogen vierkanten toren van het Ferry
Building, het Belvedère dat verscheide
ne mijlen in den omtrek zichtbaar was;
de hotels met marmeren standbeelden,
die de baai beheerschten.
Hij gaf zijn geleider, die hem over
stelpte met vragen aangaande zijn tocht,
slechts verstrooid antwoord.
Hij had slechts oog voor het eskader,
drijvende stad met rookende schou
wen dat in verscheidene rijen ver
deeld ,bij den ingang van het kanaal
lag geankerd.
Van welk schip wappert de Ame-
rikaansche vlag? vroeg hij, voortdurend
laatste g«vechten, die wel meer jiet ka
rakter hadden van een veldslag, dan van
gewone schermutselingen. In de omstre
ken van Mechelen behielden de Duit
schers tot heden hunne stellingen, tus-
schen de dorpen Rijmenam, Hunbeek en
Elewijt; ten zuiden van deze positie,
namelijk te Hofstade en Sempst, werden
de Duitschers ietwat achteruit gedreven,
door de aldaar sterk verschanste Belgen.
Tusschen Dendermonde en Aalst werd
Zaterdag heftig gestreden. De Duitsahe
lijn strekte zich uit over 20 kilometer;
de Belgische batterijen aan üen Oost
kant opgesteld, hebben de Duitschers
genoodzaakt haast alle dorpen, als Op-
wijck en Lebbeke te ontruimen. De Duit
sche patrouilles welke zidh nog te St.
Gilles bij Dendermonde bevonden, wer
den verjaagd en leden gevoelige ver
liezen, onder het vuur van het 'Belgische
geschut, langs de spoorlijn'-opgesteld.
De Duitsche achterhoede hield een tijd
lang stand in de oude redoute te Den>
dermonde en poogde den aftocht naar
Aalst te diekken. De redoute viel ten
Laatste eveneens in handen der Belgen en
de Duitschers trokken af naar Aalst.
Herhaaldelijk hebben Duitschers ge
poogd de Schelde over te steken en
Waasland binnen te trekken. Nabij Oor-
degem werden zij door de Belgen aange
vallen. Na» een strijd van ongeveer vier
uren hebben de EXiitsdhers de poging
opgegeven.
Zatermiddag hadden de Belgen ver
schillende stellingen in de omstreken van
Aalst ingenomen, en men verwacht he
den, Zondag, het bericht, dat zij Aalst
hebben bezet. De Duitsdie verliezen
schijnen zeer aanzienlijk.
Aangaande de beschieting van Meche
len m'eldt het „Antwerpsdh Handels
blad", dat een hom terecht kwam op 't
station, waar. de spoorlijn werd vernield.
Een andere bom vernielde .een woning,
waarin waarschijnlijk de gekwetsten
onder het puin werden bedolven. In de
zelfde straat werd brand veroorzaakt.
Vluchtelingen uit Muysen en Buggen-
hout, die hun vee poogden tnee te nemen,
werderf door (je Duitschers achterhaald
en beroofd. Een zesjarig kind werd door
bajonetsteken gewond. Vele gekwetste
burgers kwamen te Antwerpen aan. De
St. Romboutskerk werd tijdens de Hoog
mis door een bom getroffen.
Terwijl de Mechelsdhe bevolking sinds
een paar weken in de stad teruggekeerd
en volop bezig was de schade, door de
vorige bombardementen aangericht, te
herstellen, zijn de EhiitsChers heden, Zon
dagmorgen, begonnen de oude Dylestad
opnieuw te beschieten. De Medhelaars
vluchtten opnieuw en scharen verschrik
te en hopelooze mensChen komen weer
naar Antwerpen afgezakt. Het kanon
buldert hevig in de richting van Hof-
stade,
In den nacht van Zaterdag heeft een
Zeppelin vier bommen gesmeten op
Deynze bij Gent; eene bom is gevallen
in een weide, een andere voor de poort
van het klooster, de derde en vierde
op het klooster zelf, waarop nochtans
het Roode Kruisvaandel wapperde. Een
den blik vestigend op dit woud van mas
ten, vlaggen, rompen met tuigages.
Op de Connecticut, het schip, dat
ge op het rechtereinde van de tweede
linie ziet
Maurice Rimbaut herinnerde zich, dat
Archibald Forster marine-luitenant was
aan boord van dezen kruiser en deze
gedachte bracht hem terug naar zijn
vriend: wat was er van hem geworden
sedert de opstijging op Hawai? Had
hij wel verwacht, dat de „Katesbird"
het vasteland zou bereiken?
Hij had zeker geen statie van de te
legrafie zonder draad op het eiland ge
vonden, want anders had de aankomst
van den boodschapper van Midway niet
zulk een verrassing teweeggebracht
Als Archibald Forster had kunnen ver
moeden, dat zijn reisgezel zich op dit
uur aan boord van de Connecticut ging
begeven
De jonge Franschman werd echter
weldra tot de werkelijkheid teruggeroe
pen. Nauwelijks was hij uit de automo
biel gestegen, of hij hoorde in zijn na
bijheid een telkens onderbroken rate
lend geluid.
Het was het getik der veeres van de
fotografietoestellen, voor momentopna
men, waarvan de moderne pers zich te
genwoordig bedient
grijsaard werd licht gekwetst. De stof
felijke schade is zeer groot
Vermindeid wantrouwen tegen
Nederland.
Bij de vele berichten van het tegende.l
welke ons nog steeds bereiken, kunnen
wij ook nu en dan al wel eens melding
er van maken, dat in België een guns
tiger opvatting omtreJnlt Nederland enj
de Nederlanders zich begint baan te
breken.
»Wij ontleenen aan een brief van 23
dezer uit Antwerpen aan de „N. R. Ct."
daaromtrent 'het volgende:
Het wantrouwen in Nederland's hour
ding in dien huidiigen krijg, dat door het
volk |o(pi zijn hartstochtelijke wijze op
den Nederlander wordt overgedragen, be
gint iet of wat te luwen. In de achter
buurten leeft de legende van den door
tocht der Duitsche troepen door Zuid-
Limburg ongehinderd voort, en men be
merkt daarvjan op soms onaangename
wijze de sporen,..^ maar de onophoude
lijke logenstraffing van .het onvoorzich
tig Ivterspreide gerucht, heeft het toch
wel langzamerhand bij gebrek aan voed
sel, aan het kwijnen gebracht. Wiel wordt
echter in de gesprekken, die die gemid
delde Antwerpenaar over vriend en vij
and houdt, Nederland's neutraliteit nog
altijd vferkeerd ien onbillijk beoordeeld.*
De overgang van den toestand, waarin
alleen enkele door geheime inlichtingen
op de hoogte zijnde staatslieden het Duit
sche gevaar zagen, in dien, waarin on
verwachts de eerste bruggen over diö
|Maas het ongelaovige volk van fliet schrik
kelijk gevaar overtuigd hebben, is zóó
"snel geschied, dat de logika der gebeur
tenissen riet in het denkleven vajn de
'massa heeft kunnen indringen. En thans
idenkt men niet koel meer na; men heeft
(nog slechts bondgenooten en vijandefi.
D(e jeéne dqg, waarin ,België neutraal
is geweest ten opzichte van de twee
in oorlog verkeerende machtige naburen,
is weggedrongen achter de oorlogsver-
'schrikkingen, en de onophoudelijk in pas
sies levende menigte meent nu allicht,
dat 'België sinds Lang voorbestemd is
geweest voor een medewerking in het
huidig viervoudig verbond. De Belg, die
nu zijn land beklaagt, dat het ongevraagd
zulk een schrikkelijken inzet moet beta
len in een spel, waarvan in den aalnvang
meer dan heden, (de iLtslag onzeker moest
zijn, vergeet, dat hij daarmee tegelijk het
helaas niet meer te vervulden verlangen-
uitspreekt naar dienzelfden toestand,
waarin ten huidigen dage zijn gelukkiger
Noordelijke nabuur verkeert
De Duitschers eo de Russen.
(Uit nadere berichten blijkt, dat de
krijgsonderneming der Duitschers uit
Oost-Pruisen, met het veroverde gouver
nement Suwalki als uitgangspunt, tegen
de daarachter gelegen deelen vtan Rus
land, van meer beteekenis is, dan de
berichten aanvankelijk deden vermoeden.
Deze onderneming schijnt .gericht tegen
Russische steden ais Kowno, Wilna,
Grodno en Bjelostok. Maar volgens de
berichten uit Russische -bron slaagden
Daar eenige fotografen het noodig
oordeelden een magnesium-fakkel te ont
steken, wijl de zon reeds achter de rots
bergen verdwenen was, was de vlieger
gedurende eenige seconden omgeven
door een aureool van licht.
Daarna werd hij 'bestormd door een
leger van journalisten, d-e bloc-notes in
de hand en 'het „pencil" aan den mond
en sir William Lipton had alle moeite
om hem aan deze interviewers te ontruk
ken en hem in een petroleum-motor-
bootje 'te doen plaats nemen, dat hij
een teek en had gegeven om aan te leggen.
Toen bemerkte Maurice Rimbaut eerst,
dat hij op zijn automobieltodht van ver
scheidene mijlen door wel een honderd
andere automobielen was gevolgdze
kwamen tuf-tuffenid achter Jhemi aan en
deden den kadeigrond schudden en als
de jonge commandant der vrijwilligers
niet als vele Amerikaansche millionairs
een yacht had gehad, en dat had kunnen
bereiken, zou de vlieger niet op het acf-
miraal-schip hebben kunnen komen zon
der eerst de Californische reporters te
hebben bevredigd.
Een stortvloed van verwenschingen
kwam op William1 Lipton neer, toen hij
hun deze prooi had ontrukt en den vlief-
ger had doen plaats nemen in het witte
bootje, dat hem wachtte.
de Duitschers er 'tot dusverre niet in,
de overgangen over de Memel, die het
gouvernement in een "boog om(geeft, te
forceeren, en evenmin om het fort Osso-
wez, (Z.^0. van Lyck), dat voor hen den
weg naar Bjelostok verspert, 'tot zwij
gen te brengen.
Duitsche klachten.
Gevangen "Russische officieren, aldus
een oorlogscorrespondent van de „Bör-
j:en-courieF\. zjjn zélf olntzet ovler da
verwoestingen, die de Kozakken op hun
tochten hebbe'n aangericht^ M'ön stelle
zich een kruidenierswinkel voor, waanim
alle lladidnj uitgehaald, Leeggemaakt en
stukgeslagen zijn* De Zakjes liggen over
al verstrooid, de boeken zijn vertrapt^
Bussen, glazen, leeggedronken flesschen»
alLes ligt door elkaar, vol vuil en viezig
heid. De spiegels, vensters, tafels, stoe
len, zijn stukgeslagen. De muren bescha
digd en bevuild,. Men loopt over bergen
van vernielde voorwerpen. Niets is heel-
(gelaten. T>e brandkasten zijn opengebro
ken en hypotheekbrieven liggen ver
strooid als oud krantenpapier.
Zoo is het overal, waar de Russen
geweest zijn. Half Oost-Pruisen is ver
woest, zinneloos en doelloos verwoest
Want ik spreek niet van de schade en
jden brand, die de eigenlijke oorlog ver
oorzaakt heeft. Waar de bewoners het
uitgehouden hebben, is het soms beter*
Gemengde Oorlogsberichten.
Bergen in brand. Een telegram
meldt dat Bergen in brand zou staan.
De burgemeester van Bruis seL
Zondagmorgen was te Brussel de vol
gende proclamatie van den militairen
gouverneur von Lüttwitz:
1 „Aan de Brusselaren.
Ik heb de eer u te doen weten, dat
uw burgemeester Max in arrest is."
!Men weet niet waarom deze maatregel
is genomen. De „Bien Public" deelt
onder voorbehoud mede, dat het den bur
gemeester zou zijn verboden nog pro
clamaties uit te vaardigen; hij zou zich
daarna mondeling vanaf het stadhuis tot
de bevolking hebben gewend om hen tot
koelbloedigheid aan te manen. Tegelij
kertijd zou hij hen hebben gewaarschuwd
tegen de Duitsche inlichtingen over den
stand van den oorlog en bemoedigende
mededeelingen hebben gedaan over de
positie der verbonden legers.
Volgens de „Flandre Liberale" is de
burgemeester Zondagnamiddag weer in
vrijheid gesteld.
Klein inhetkle ine. Volgens
berichten uit Berlijn hebben weer een
reeks Duitsche geleerden zich „ont
daan" van hun Engelsche waardigheden
en eeretitels.
De kathedraal te Reims. De
„Norddeutsche" schrijft in een bespre
king van het protest der International ei
Kunstvereeniging tegen het beschieten
van den kathedraal te Reims, dat de
leden dezer vereeniging, die met het
protest instemmen, een verkeerde op
vatting hebben van den toestand. Dat
gebouwen van beteekenis zooveel moge
lijk moeten worden gespaard, wordt door
alle beschaafde natiën toegegeven en
Tien minuten later legde zij naast de
Connecticut aan en sir William Lipton
werd, na zijn naam genoemd te hebben,
aan boord toegelaten.
Maar toen hij voor zijn gezel vroeg,
dadelijk bij admiraal Hopkins gebracht
te worden, kreeg hij een weigerend ant
woord.
Al de commandanten waren zoo juist
aan boord van het admiraalschip ontbo
den om hun geheime bevelen te ontvan
gen en niets kon den officier der wacht
bewegen een dergelijken krijgsraad te
verstoren.
De marine-officier, die deze weigering
in eenige korte woorden meedeelde, was
een zeer jonge m^ji. Hij zegde, dat de
admiraal misschien jsir jWilliam Lipton
tegen den avond kon ontvangen, na zijn
bezoek bij den gouverneur van California.
[Maar het is niet .voor mij zelf,
antwoordde de jonge Amerikaan, het is
voor dezen heer, die "Franschman is en
die van Midway komt Hij moet dadelijk
toegelaten worden.
Er heersChte een oogenblik stilte. De
jonge officier fronste de wenkbrauwen
niet, maar sprak afgemeten:
Midway onze vesting op de Ha-
ywaï-eilanden
(Wordt vervolgd.)
