No. 1505. Woensdag 23 September !i BUITENLAND. De Oorlog- BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. 5e Jaargang. S)e &2icbclxe Gou/to/nt Uureau OUDE ÖÏNT.EL 54, UEU)EI\. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. dit blad verschijnt elken dag. uitgezonderd zon- en feestdagen DE ABONNEMENTSPRI|S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSliL\D voor L iden 9 cent oer week ƒ1,10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week. 130 pei kwartaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal Afzonderlijke nummers 2"„ een' mei OeViMit reerd Z^nda'»shJ >1 cent. 1914 I De ADVER TEN I'lEPRlJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent, Ingezonden mededêelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent. Iedere regel ,er 10 cent. De Buitsch'-rs in Frankriik Van het -front in Frankrijk is niet veel nieuws te melden. Beide partijen verzekeren, dat zij vorderingen maken, de Duitschers „belangrijke" vorderingen, de geal'ieerden vorderingen ,.van betee- kenis". Een nadere toelichting van deze tevreden stemming zou niet overbodig zijn. Maar zij ontbreekt. Ook de berichten, die dezen nacht binnenkwamen, zijn van weinig be- teekenis. De Duitschers ontwikkelden gisteren aldus een bericht uit Parijs zekere activiteit, maar zonder resultaten van beteekenis te behalen. Aan de Oise moesten zij terrein prijs geven, hetgeen wijst öjp een verder voortzetten van de beweging tot omtrekking van den rech terflank der Duitschers. De aanval tegen de stelling van Verdun schijnt voor deze laatsten geen succes te hebben gehad. Het gelukte althans volgens bericht uit Fransche bron niet, de Franschen te verdrijven van de hoogten langs"de Maas, die zij bezet hadden. ■Een Engelsch bericht meldt eenig suc ces der verbondenen tusschen Reims en bet Argonner woud. Des te meer trekt de vlak onder onze kust plaats gehad hebbende en met vol ledig succes bekroonde aanval van drie Duitsche onderzeeërs op drie Engelsche kruisers de aandacht. Drie Engelsche kruisers gezonken. Achit enhonderd personen verongelukt. Het Engelsch Persbureau maakte gis teren bekend, dat Duitsche onderzee booten drie Engelsche kruisers hebben tot zinken gebracht, de „Hogue", de „Aboukir" en de „Cressy". Een nader telegram meldde, dat d« „Aboukir" het eerst een torpedoschot van 'de aanvallende onderzeeboot ont ving. De Hogue" en de „Cressy" scho ten te hulp om de bemanning te red den. Zij ontvingen daarbij eveneens torpedoschotendie hen tot zinken brachten. Eerï groot aantal manschappen kon den gered worden door een kruiser en torpedovernielers. De „Hogue", de „Aboukir" en de „Cressy" zijn pantserkruisers van de zelfde klasse. De „Cressy" liep in 1899 van stapel, de beide andere in 1900. Zij meten elk 12.20P ton en hebben een maximum-snelheid van 20 knoopen. De bemanning van elk der schepen bestaat uit 755 koppen. De lengte bedraagt 134, de breedte 21.2, de diepgang 8 meter. De bewapening bestaat uit 2 kanonnen van 23.14, 12 van 15.2, 12 van 7.6 en 3 van 4,7 c.M. De kruisers zijn ieder voorzien van twee machinegeweren en twee onderwater torpedolanceerbuizen van een kaliber van 45. De maximum pantsering van de waterlinie de pantsergordel strekt zich evenwel niet over de geheele lengte van het schip uit is 152 m.M. Ieder der schepen heeft vier schoorsteenen. Ter vergelijking diene, dat ons groot ste pantserschip, „De Zeven Provin ciën", een waterverplaatsing heeft van Qp30 ton. Hoe h t is gebeurd. De oorrespondent van het „Hbld." te IJmuiden meldt: Een van de leden der bemanning van de „Flora", die nu in de haven van IJmuiden ligt, heeft ons meegedeeld: Twintig mijl N. t. W. van den Nieu wen Waterweg zag het stoomschip „Flora" van de Kon. Ned. Stoomvaart- mij., dat op reis was van Rotterdam- naar Leith, hedenmorgen eenige scheeps- booten drijven, die, toen de „Flora" naderbij kwam, Engelsche matrozen en officieren bleken te bevatten. Het war'en de overblijvenden van de Engelsche kruisers „Hogue", „Aboukir" en „Cressy", welke door een vijftal Duitsche onderzee booten waren aange vallen en tot zinken gebracht. Om zes uur hedenmorgen waren door genoemde onderzeeërs de kruisers „Ho gue" en „Aboukir" ge.torpilleerd en om acht uur zag de bemanning van de i,Flora" de „Cressy" overhellen en in de diepte verdwijnen. Toen pikte de „Flora" de acheeps- booten op en haalde aan boord onge veer 287 man, onder wie eenige dooden en een tiental gewonden. De meesten waren ongekleed. Ve r m o e d e 1 ij k z ij n twee Duit sche onderzeebooten gezon ken. De andere werden nagezet door het Engelsche eskader, dat nog juist door de „Cressy" kon gewaarschuwd worden. De bezetting van de drie schepen be droeg ongeveer 2400 man, van wie den kelijk drievierde is verdronken. De geredden werden door de „Flora" die ongeveer half zes arriveerde, hier geland en zijn vervolgens in het hier ingerichte hospitaal en in de hotels ondergebracht. Een der geredden van een der oor logsschepen vertelde ons het volgende: Wij voeren met drie kruisers de „Aboukir", de „Hogue" en de „Cressy" in de Noordzee bij helder weer. 'tWas hedenochtend omstreeks 6 uur, toen de „Aboukir" op verschillende plaatsen getroffen werd. Het schip verdween in vijf minuten tijds in de diepte. De andere oorlogsschepen dachten, dat de „Aboukir" op een mijn geloopen was, daar zij hoegenaamd geen vijande lijke schepen bemerkten. Z'ij zetten hun booten uit. Eenige oogenblikken later werd de „Hogue" geraakt en niet lang duurde het of ook deze kruiser zonk. De „Cressy" had nog tijd om twee Duitsche onderzeeërs in den grond te boren. De „Cresny" werd ongeveer achtuur door een anderen onderzeeër getorpil- leerd. Het stoomschip „Flora" en de „Ti tan" van de Kon. Ned. Stoomvaart Maat schappij die in de nabijheid waren, zet ten hun booten uit, pikten verschillende booten van de oorlogsschepen op en haalde de mannen binnen boord. Ook eenige loggers hebben vermoe delijk eenige overlevend-en opgenomeii. Uit Rotterdam wordt gemeldj, dat de „Titan" 114 drenkelingên aa)n boord nam, die voor het meerendeel aan Britsche marineschepen werden overgegeven. Aan den Hoek van Holland werden door het schip aan wal gebracht 19 over levenden, één jgewotnide .vijf dooden. Verhalen van geredden Aan een andere corn uit JJmui-den in het „Hbld." on tl een-en we het volgende:: Een der geredde Engelsche matrozen tusschen twee bedden, waarop twee van zijin kameraden lagen te slapen, verteLdei van dezen korten zeeslag, welke een ver lies van drie Britsche pantserkruisers ten gevolg-■ faid, jde(volgcini'ebi.'z nh r ed n Ln den vroegen -morgen, omstreeks half zes, waren de Aboukir"y idle Hogue" en de „Cressy" op -een afstand' van 30 mijl uit de Hollandsche kust ter hoogte van (den Nieuwen Waterweg. 'Het was mistig weder. PiOts-eli g kion.v -ee i (hevige (ontplof ing een gro-ote waterkolom spatte otnihoog enenkele oogenblikken later zag m-cjn, dat de „Aboukir" overhelde. Van de bei de andere schepen waren die sloepen ge streken, om ide -drenkelingen va(n de „Aboukir" te redden. 'Doch terwijl men daarmee bezig was, klonken in dé nabij heid van dé „Hogue" nog -eens drie ont ploffingen .Deze torpedoaanval had een half uur later plaats. En ongeveer een kwartier daarna spoot opnieuw het water in twee reusachtige kolommen op; ook de „Cressy" was getorpilleerd doo-r d-e onzichtbare vijanden, -die daar onder wa ter op hun prooi lo^Men. Spoedig zon ken de -drie pantserkruisers en dreven, er na den aanval van -de Duitsche cfcider- zeebooten slechts enkele sloepen op de zee rond vol met drenkelingen. Mqn pikte enkele gewonden op, doch het meeren deel van de bemanningen der drie krui sers onze zegsman schatte het aantal officieren en matrozen op ongeveer 18 00, kwam jammerlijk om. 'Voor 1de reddende booten naderbij kwamen, stierven nog enkele der drenkelingên, die zich een tijdlang drijvende hadden gehou den, -door uitputting. Een andere geredde had de Britsche marinevlag van zijn verongelukten krui ser meegenomen. Vóór hem op de ruige \vollen deken lag -de vlag met het Roode Kruis op een wit veld, de Union Jack, in den linker bovenhoek. De joegen streek er onjoplhoujdelijik overheen met een liefkozende streeling; hij was er zoo trotsch op, dat hij -die vlag had m-eege- bracjht en dat ze later weer naar net vaderland zou gaan. En Ihij vertelde: [d!e „Aboukir" werd het eerste getorpileerd, 'en toen sprongen valu de beide andere booten een gedeelte der bemanning in zee om de mafinen van de „Aboukir" in sloepen te redden. Dat is ons behoud geweest, zei hij. 'Want toen wij onze kameraden opvisch- ten, werden oök de „Cressy" en de „Hogue" in den grond geschoten. De „Cressy" zonk in 4 minuten, '%66 vlug verdween het schip voor onze oogzn, dat het ontzettend was om dien onder gang aan te zien. En daarmee güigen bijna al de mannen naar de diepte. Want weinigen, héél enkelen maar kc-nd:n zich Incg redden door in 'zee te springdi. O, ik weet zeker, dat bijna tweedui zend mannen den dood in het water hebben gevonden. En vain hen, die hun leven aanvankelijk hadden gered, zijln er toen nog heel wat verdronken, door zwakte, door uitputting, -de sterken alleen hebben het leven kunntfci houden. Inderdaad, alleen de sterken hebben liet lev-en kunnen houdc^i. En daar, in het Roode Kruisgebouiw, lagen er een paar met gebrok-en ribben, in brandende koorts-en. Eln 'in den hoek aefhter -eed strak* wilt scherm, lag een, jonge man te sterven. Beschouwing o er het gebeurde. De vernietiging van de -drie Engelsche kruisers -door de onderzeeërs van Duitsch- lanfd, is blijkbaar als een antwoord' te beschouwen op den min of meer uitd'a- genden toon, waarm-ee in Ejngelsche bla den telkens werd gevraagd: waar blijft |de Duitsche vloot -toch? - iHet is een antwoord, dat van de moed en de -doodsverachting der Duitsche be manningen getuigd. Volgens een der berichten is het vrij zeker, dat twee Va{ti "de drie DuitsCh^ onderzeeërs bij het verrichten van hun taak ten onder gingen. Tot nog toe kunnen dam ook d-e Duit sche onderzeeërs op meer succes wijzen dan de Engelschen en wij denken, dat op de vraag: Waar blijft de Du tsche vij o: van Duitsche zijde geantwoord zal wor den met de wedervraag: En wat doen de Engelsche onderzeeërs? Dat het uitvaren met een onderzeeboot om den vijand' aan te vallen eigenlijk een zich ten doode wijden is, weet men reeds uit de vele beschrijvingen, -die in de pers (de ronde hebben gedaan, en oök dat er buitengewoon veel opolfering -en ontbe ring van de bemanni(ng wordt gevorderd, vóór het cogenblik, om dat offer te bren gen, voor haar gekomen 'is. Todh is er voor ons iets buitenge woon weerzinwekkends in de wijze vam oorlogvoeren. Daar drijven rus t g te midden der gol ven de drie groote sterke schepen, ieder! ©ogenblik gereed tot het gevecht. Zij vor men elk een kleine wereld op zich zelf, een samenleving van 750 mepschen, on der -een goed georganiseerde leiding, en vertrouwlei (d op 'h-un m-o-ejdi -en op- de kracht van hun verdedigingsmiddelenu; 1 Maar eigens An (de (diep-te zwemmen! -een drietal kleine stalen monsters, onzichtbaar voor het oog van degenen, idie aan boord 'zijin, om de kolossen Jieen. Zij richten zidi or(der water in de richting, waar zoo rustig en mooi de groote schepen liggen. Zij varen tot in hun nabijhejd, terwijl iedereen daarboven geheel onbe- Iwust is van wat hem uit de diepte be- Idreigt, -en het leven aan boord zjjn ge- Wonen gang gaat Ein opeens ontvangt het éé|ne schip na het andere den noodlottigen schok. 'Het zinkt, getroffen door zijn onzicht- baren vijand en de honderden de het be volkten gaan met hem naar de diepte. Ke zer W»l>elm en de Dui sclie K tholieken. Naar aanleiding van hetgeen onlangs gebeurd is met de „Kölnische Volk.zri- tung", waarvan de uitgave een dag ge schorst weid, omdat zij het gewaagd had, eene overigens vrij schuchtere critiek te oefenen op de passage over de geestelijk heid in Keizer Wiilhelms telegram aan president jWilson, jvaren (de meert zonder linge geruchten in omloop gékomen over de stemming tusschen den Keizer en de Duitsche Katholieken. De „Köln. Volksz." is nu gemaditigfd het volgende bericht hieromtrent te publiceerêm Den 29en Aug;. J.L stond de Keizer in het groote hoofdkwartier den Hoog- Eerw. heer Abt van Maria-Laach, Dom Ildefonsus Herwegen O.S.B. eene audiën tie to-e ejnJ heeft zich daarin pok ©ver de houding van leden der bu-itenlapdsche geestelijkheid gedurende den huldigen oorlog uitgelaten. De Abt Herwegen ver zekerde den Keizer dat diergelijke misdrij ven van geestelijke personen door nie mand scherper veroordeeld en smartelijk ker beklaagd werden dan 'door de Duit sche Katholieke geestelijkheid. Deze toch Ihangt Zijne Majesteit en de heilige zaak van het vaderland van ganscher harte aan. De Keizer nam deze verzekering met groote tevredenheid op en zei levendig: „Heer Abt, daarvan 'ben ik rotsvast over tuigd". De Duitsche lezing over de ver woesting van de Kath draal v in Reims. Toen de Duitsche troepen begin .Sep tember door Reims marcheerden, ble ven de kathedraal van Reims en alle andere historische gebouwen volkomen onbeschadigd. Door Fran-s.che schuld heeft nu de kathedraal door artillerie vuur geleden. De Parijsche berichten geven toe, dat achter de kathedraal Fransche batterijen opgesteld waren. Den £|nellen marsch der uuitschers, tegen willende houden, be gonnen deze te vuren en het .bombarde ment werd algemeen. De fassjade der kathedraal is een weinig beschadigd. Indien de Fransche regeering protes teert tegen de verwoesting der kathe draal van Reims, is- dit een dubbele on waarheid, aangezien de kathedraal niet verwoest is en kleine beschadigingen door Fransche schuld veroorzaakt wer den. Bij het begin van het bombardement gaf het Duitsche legerbestuur bevel om de kathedraal te sparen geen s.chot viel op de kathedraal. De Franschen met hun batterijen achter de kathedraal vuurden op de Duitschers, Het Duitsch vuur was enkel tegen deze "batterij gericht en bracht haar na zwaren strijd tot zwij gen. Hierbij waren genoemde kleine be schadigingen niet te vermijden. Hertog Albeecht van Wurtemberg, de Duitsche opperbevelhebber in dezen strijd, en zwager van den vermoorden Oostenrijks,chen troonopvolger, en een vroom Katholiek, heeft persoonlijk alles, gedaan om de kathedraal te sparen. Reims zelf brandt aan alle kanten. Gemende Oorlogsberichten. De Seminarist van Marseille. Een gewond soldaat vertelde aan een priester uit Fréju,s, op weg van Toulon naar Fréjus, het volgende: Een seminarist-soldaat, wiens sectie zich in 't vuur bevond onder bescher ming der loopgraven, ziet in eene na burige verschansing een kameraad val len. die, doodelijk gewond en wanho- .pig, afschuwelijke godslasteringen uit braakte. De jonge leviet, tevergeefs weer houden door zijne medestrijders, springt op de terreins-verhooging, waar de on gelukkige ligt, en waar het mitraill-euse- vuur verdubbelt in hevigheid. „Mijn vriend, gij -gaat sterven, vertrouw u- toe aan God, bemin Hem, heb berouw; Hij zal u den Hemel geven", roept hij hem toe, en zijn teedere en gloeiende ver maning verandert het hart van den ster vende. Deze bidt vurig met h-ern en geef! den laatsten adem. De priester bleef on gedeerd onder den kogelregen. De se minarist heet Barbe en komt uit Mar seille. Men kan op hem het woord toe passen van de H. Schrift: „De liefde is -sterker dan de dood". Fransche Liefdezusters -door -een Duitsch er geprezen. Een Duitsch protestantsch officier is tèn ge volge van zijn wonden gestorven in een kl ie c te lAngers. H.j spra goed F r .nsch Zi.hier het getuigenis dat hij eenige uren vóór zijn dood aflegde aan de zus ters die hem verpleegden: „Gij zijt de edelste menschen die uod heeft gescha pen." En een cogenblik later voegde hij erbij: „Ik heb altijd gezegd, dat de Franschen goed zijn." Bewonderenswaardige vrouwen, roept de „Croix" uit wier toewijding God doet loven en Frankrijk beminnen zelfs door zijn vijanden. E.en heldin. Weensche bladen schrijven over de heldin van Rawa Roes- ka, een klein Poolsch boerenmeisje van 13 jaar, Rosa Zenock genaamd, dat 'ge durende den slag tusschen de Oosten- rijksch-Hongaarsche en Russische troe pen bij genoemde plaats steeds in de vuurlijn heeft .rondgeloopen om1 gewon den water te brengen. Zij heeft bij dit heldhaftig liefdewerk een granaatsplin-1 ter in het been -gekregen en 'is met een transport -gewonden mee naar Weenerf vervoerd. Onderweg moest het arme kind het been worden afgezet. Keizer Frans Jozef heeft haar een bizondere -onder scheiding toegekend. Duitschland's nieuwe v ij a n- de n. (Van Duitsche zijde). De „Tri? buna" verneemt uit Londen, dat .50.000 Engelsch-Indiërs, tot de tanden gewaj- pend, het station van Lyon passeerden* Zij waren in de eerste week van Sep tember te Bombay ingescheept. Hun' geestdrift voor den oorlog is verbazend; De „Giornale dTtalia" verneemt uit Loiyl den, dat een bont volksmengsel van In diërs, Marokkanen en Egyptenaren ofl het slagveld zijn aangekomen. De Russen zijn via Archangel in aantocht. Engeland heeft een Japansch aanbod van 50.000 man geweigerd, omdat het gevaar bij het verschijnen van het gele ras in Eu ropa te igroot is. Te praatlustig. Een Belg te Brussel' had aan zijn in Holland vertoe vende vrouw een brief geschreven, o.a. met de mededeeling, dat het hem goed ging. Hij kon echter niet nalaten.in het schrijven eenige hatelijkheden aan heft adres der Duitsichers te debiteeren en de cens-or, die den brief opende, hield hem achterwege. Om Mevrouw echter gerust te stellen, zond hij, in een enve lop met het adres door haar man ge schreven, haar een briefje Van den vol genden inhoud: Madame, votre marl se porte bien, -maïs il est trop bavarde"( (Mevrouw, met uw man gaat het goed, imaar hij is te praatlustig). Rouvvkle ede ren. In de Frankf. Zeit. stelt iemand voor, de rouwklee^ iderèn achterwege te laten, doch in plaats daarvan als rouwteeken te dragen een band om den bovenarm met het volgend insigne: een ijzeren kruis op grauwzil- veren achtergrond. (Hulp voor Engeland. De Canadeesche minister van oorlog meldt, dat Canada'3 r%200 man, dus 10.000 meer dan Kitchener gevraagd had, naar het Europeesche oorlogstooneel zal zenden-. Bovendien zijn (300 machine-geweren toef gezegd. Een belooning. De Duitsche bladen kondigen aan, dat 'iemand in Breslau 80,000 M. heeft uitgeloofd voor den eersten Duitsdien soldaat, die een voet in Engeland zal zetten. Van het Oostenr ij ksch- Russi sche front,Uit St Petersburg wordt geseind: De Russen hebben de versterkte stelling Jaroslaw bezet. Dezej plaats (aan de San, benoorden de ves ting Przemysl) js een belangrijk knoop punt van spoorwegen en een „brug- gehoofd", dat -de overgang van de San moet bemoeilijken. Boven de stad wappert de Russische vlag. Oostenrijk en Servië. Uit Nesj wordt geseindEen buigengewoon bloedige slag, die verscheidene dagejn heeft 'geduurd, is bij Kroepanja aan de Drina igelev-erd. De Oostenrijkers, ter sterkte van 1 50,000 man met veel geschut, zijn door de Serviërs verslagen. Door dezen slag hebben de Oostenrij kers de (laatste (wanhopige poging gedaan om- Servië binnen te dringen. Servische en Montenegrijnsche troe-* pen rukken thans in Bosnië op. De Mon- tenegrijnen, aangevoerd door den Ser- vischen -generaal Boja Jankowits, staan op 1 5 K|,M. van' Serajewo. Een gevaar voor onze soldaten. De Secr. van het Hoo.dbestuur van tie Vereen, voor Eer en Deugi, de Zeesr eerw. heer J. S. A. Bemelmans te Rol- duc, verzoekt ons opname van het vol gende: Ons land blijft tot op heden bewaard voor de verschrikkingen van den oorlog, ^ocidat de gemobiliseerde soldaten kun nen volstaan m-et, in afwachdng van de (dingen die komen kunlnen, maar, naar we hopen, niet komen zullen, een waak- Jtaam oog in het zeil te houden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1