17 BUITENLAND. De Oorlog. DE VLIEGMACHINE. 5e Jaargang. Nu. 500 3)e ZeidUche Sou/ïcmt Bureau OUDE HifMCiliL 54, L Li M111-f\. latere. Telefoon 935. Postbus 0. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering es hert GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2l/t cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Donderdag September 1914 De ADVbkl liN'l ILPRI|b i» draaft van I —5 regels 1.75, eik- r- gel -neer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent. Iedere regel .er 10 cent. V Prachtig 1 Wijl we onlangs in een driestar over werkverschaffing het verleenen van steun Wel'[het gemakkelijkste noemden van het geen er thans in onze samenleving te doen valt, achten we ons verplicht hier fniet lof te vermelden, dat het „koninklijk Nationaal Steuncomité*' nog heel wat meer verricht dan zijn naam 'zou doen vermoeden. Van den aanvang af heeft het gestreefd naar herstel van het aeco,- nomisch leven, waarbij samengewerkt is imiet het militair bestuur Óm liet spoor wegverkeer te verbeteren, belemmering voor de binnenlandsche scheepvaart weg te nemen. Zoowel in 't algemeen als in bijzondere gevallen is bevorderd, dat het cretiiet voor de nijverheid werd hersteld, al konden niet alle wenschen bevredigd worden. Een zeer üitgebreide taak was en bleef voorts de steun tot "het verkrijgen van grond- en hulpstoffen. Het was niet al leen het gebrekkig vervoer en de .oor- logsmolest, maar het waren vooral de uitvoerverboden zoowel hier te lande als elders, die het voor vele jndustriën noodzakelijk mjaakten om steun te zoeken en ook andere handelsrelatiën aan te knoopen. Voor land- en tuinbouw en visscherij werd m'ede gedaan wat mogelijk was, terwijl werkverschaffing evenmin uit het oog1 wordt vierloren. Het Kon. INat. Steun- cómitjé moedigt het streven van den Ne- derlandschen Bond voor werkverschaf fing, evenals dat van de Vereenigingj van Nederlandsche Arbeidsbeurzen 200 krachtig tmOgelijk aan en brengt beide ia verband met de plaatselijke steuncom- missies. Aan al deze dingen wijdt het Comit® werkdadig zijn aandacht, intusschen na tuurlijk ook het lenigen van nood door de verstrekking van geld en voedings middelen 'geenszins uit het oog verlie zend, bij welken arbeid het door niet minder dan 350 plaatselijke comités wordt ter zijde gestaan. Waarlijk, we kuipien en mogen ver- trouwer. 'hebben in de mannen, die het initiatief onzer Koningin zoo practisch en veelzijdig ten uitvoer brengen. Mogen de steunpenningen mild blijven vloeien, want ze worden blijkbaar goed besteed. Een nieuwe stelling van hit Duitsche leger. iUit die fhans ontvangen Fransche en Engelsche telegrammen is' het wel dui delijk, dat 'de Duits die troepen op hun terugtocht een nieuwe verdedigende stel ling 'hebben iijgiegiomen, die in de En gelsche berichten als een zeer sterke stëft- ling wordt beschreven. De stelling loopt benoorden de Aisne, boveln Reims en het kamp van Chalons, haar Viepine, en Van daar naar den rwestelijkep voet van FEUILLETON." 71) Hebt ge ook aldool, commandant? vroeg de jonge man. Zeker: al mijn hulpmadhinen wer ken met exploisie-motoren. Toen hij hieromtrent gerust was„ zette de ingenieur verder zijn plan uiteen. De aëroplaan zou ontlast worden van het gewidht der drijvers, die nu in het vervolg nutteloos waren en onder deze omstandigheden.... I Maar op dit oogenblik onderbrak de Commandant van de Fulton" den jon gen man, weer vertrekken zonder drij vers, dat .zult ge toch wel laten, mijn waarde ingenieur? Ik zou er mij altijd een verwijt van maken, zoo iets te heb ben toegestaan. iDat is allemaal goed en wel....! maar in den slechten staat waarin ze zijn Weet ge dan niet, dat de „Fulton", door het feit, dat ze dien tot het lejg- gen en ook het repareeren van onder- zeesdhe kabels., wordt gebruikt om alle werkzaamheden uit te voeren, waarbij gutta-percha en caoutchouc de voor naamste factoren zijn, daar ze de hoofd- bestanddeelen zijn voor |het omwinden en hiet Argonnenwoud. Aan de oostzijde der Argonnen strekt Zich die positie verdeil uit over Varennes en "Consenvoye. In die stelling hebben de Duitsche troepen den weerstand hervat, zoodat daar een nieuwe sarijd te wachten is. De Duitsche berichten, die het doen voorkomen, dat de linie nog steeds een steunpunt heeft bij Verdun, zijn volgens; de Engelsch-Fransche mededeelingen niet juist mieer. De posities 'bij Verdun zijn verlaten. Troyon, idat zich tusschen Ver dun en 'St. Mihiel bevindt, -en dat door (die Duitsche troepen was omsingeld, is door die Franschen ontzei. Maar de overwinning der verbonden legers is nog niet voltooid', merkt de| oorlogscorrespondent van het|,jH|bl|d." te recht op. Zoolang de [Duitsche troepien/ niet zijn omsingeld, en afgesneden vanj hun terugtochtswegen, is het pleit aan die zijde van het oorlogsterrein niet be slecht. Dit is dan ook Zoo spoedig niet te verwachten. Het is duidelijk, 'dat de Duit sche troepen, na versterkingen te heb ben ontvangen, en rust te hebben ge nomen, iden strijd weer Zullen aanvaar den, en klat in (dit (noordelijk deel van Frankrijk de volgende dagen nieuwe, ern stige -en bloedige gevechten Zullen plaats hebben. Hoe de Duitsche legers over die lange linie, waarin £ij nu «telling hebben ge-j nomen, genoegzaam comtakt met -elkan der hebben kunnen houjden om het oogenblik te bepalen waarop gezamen lijk de slag Zou wonden aangegaan, wordt in de telegrammen niet gezegd. [Dat er blijkbaar in overeenstemming miet -elkan der jgehanjdeld! werd, wijst er op, dat de verwarring niet zoo groot is als som mige berichten doen denken. $len heeft naar het schijnt, het oogenblik afgewacht, dat uit de Noord-Fransche en Belgische steden belangrijke versterkingen waren, aangiekomien, en heeft toen den vijanfcï het hoofd geboden. Gisteren is een Fransch communique uitgegeven van den volgenden inhoud; „In de achter ons liggende dagen, 14| ien 15 Sept., hebben -die achterhoeden, fvan den Vijand, achterhaald door ornze achtervolgers, zich te weer moeten steb len, versterkt -doortroepen van He hoofdi- 'macht. De vijand levende defensief slag oVer het [gehefele front, waarvan som mige gedeeleten buitengewoon zijn ver sterkt. ,Ddt front wordt aangegeven dooir de streek om Noyon, ide hoogvlakte be noorden Vic-sur-Aisne en Soissons, het massief van Laon, de hoogten ten Noor den -en ten Westen van Reims, en een' lijn, loopende naar een punt ten N. van Ville-sur-Tourbe (in het "Westen van de Argonnen), verder verlengd voorbij 'de Argonnen door een andere Ijjn die Noor delijk langs Varennes om 'gaat (dit punt is -door den vijand opgegeven) -en de fMaas bereikt nabij het 'bosch van For- (ges ten Noorden van Verdun. In den loojp (der vervolgingen dl-e wij (hebben uitgevoerd na den slag aan d'ej fMarne ;bebben de Duitschiers ons. talrijk-e isoleeren der kabels lEien Hap Caoutchouc of öao.utdho.uclinnen onder pwe drijvers bevestigen is.Jbet Kverk van fejetn uur, en ge moet dit plan tegen geen prijs opgeven. Uitstekend, ik dank! u duizendmaal voor deze oplossing. Nu blijft nog de vraag, hoe ik zal opstijgen. Want ik heb daartoe niet meer de vuurpijlen, die ik te Midway had laten vervaardigen, en die vier-en-twintig uren arbeid kostften aan de werklieden der bezetting. Wij hebben hier geen vuurwerkma kers en ik vrees,...7 Maar vóór alles, we hebben geen tijd, Commandant. We moeten er dus wel wat anders op vinden. Hoeveel ruimte knoet ge hebben In fret uiterste geval zqu ik m-dt tieln meters kunnen volstaan. Die hebben we wel op het achter dek. Maar hoe zult ge daar een pliajt vlak mak-en, daar de groote stuuik'rsft rond het roer in den weg staat? Wan/1, we kunnen er piet aan denken, om ze weg te nemen. De „Fulton" had op haar achterdek een grooten kaapstander, waarmee men den onderzeesöhen kabel op of afrolt, die men ophaalt of laat zakkenen al's men bedenkt, dat deze geleiddraden om geven zijn met zes omwindingen van metaaldraden ter versterking en isolee- ring en soms 'n omtrek hebben van 3(Xen 50 centimeters, dan kan men wel begrij- gevangenen in handen gelaten, waarbij zich voegen een menigte achterblijvers, verscholen in de bosschen. Ben telling van deze gevangenen en van het buitge maakte materiaal is nog niet goed kun nen volbracht worden. Om idie redJeq wacht het ministerie van oorlog met het bekend maken van een cijfer, daar hefi geen fantasieën in Ide (wereld zenden wiL" De Russisch-Oostenrijksche gevechten. Van Russische zijde wordt gemeld': De verslagen OostenrijksChe troepen worden mét groote energie achtervolgd Sommige legercorpsen zijn bijna geheel vernietigd. De Russische troepen zijn de San over getrokken. De voorhoede der troepen be vindt zich in de 'nabijheid van Przemysl. De snelheid der operaties sludt de mo gelijkheid uit om de verhezen van den vijand, welke een ontzettende uitbreiding genomen hebben, nauwkeurig vast te stellen. L Volgens ingewonnen inlichtingen zou den de Oostenrijkers 250^000 -dood-en en gewonden hebben, terwijl meer Ban 100000 ge.vangenen gemaakt zijn, V-erder werden *K> kanonnen en verscheidene vaandels buitgemaakt. Overal zijn ;de we gen bedekt met artillerieparken, trans- portcolormes en groote hoeveelheden wa penen -en mu/nitie, welke jn de overhaaste Vlu-oht achtergelaten of weggeworpen zijn. 'Langs de Weichsel maakten de Rus sische tro-ep-en veel materiaal pm bruggen te bouwen buit; op (die rivier wienderj -eenige stoombooten, waaronder een ge pantserde, in den grond geboord. Verder moeten de geweldige pogingen geconstateerd zijn, welke de Duitschers. aangewend hebben, om het Oostenriik- sdbe leger voor een debacle te 'behoeden-, Op verschillende punten hebben Duit sche legercorpsen de Oostenrijkers on dersteund. Zoo werden bij Turobin-e 36 Duitsche kanonnen buigemaakt en 5000 Duitschers gevangen genom-en. Op andere punten van het front vi-elen tientallen Duitsche kanonnen in handepi der Russen. [Meerdere batterijen waren zelfs nog niet in de gelegenheid geweest om taan den strijjd deel "te nejm-en. De hulp der Duitschers behoedde d-e Oostenrijkers niet voor -een verpletteren de nederlaag, en ido-et de sChitterendq overwinning dier Russen nqg beter uit schijnen." Indien de détails van dit bericht uit Rüss.ische bron over de vernietiging van fhet groote Oostenrijksche leger in Gali- rië vertrouwen verdienen, dan zal-die voor de Donau-monarchie zoo noodlottige ge beurtenis wellicht ook ,van invlbed zijn. geweest op de verandering ten kwade, die in Frankrijk in de positie der Duit schers, is ingetreden. In die berichten wordt n.l. gezegd, (dat aan. (den strijd .in iGalirië op ver schillende punten jwerd deelgenomen door Duitsche legerafdeelingen, en niet onduidelijk wordt te •kennen gegeven, dat deze tuss.chenkomst van Duitsche zij- (de toe te sohrijven uvas aan de vrees, pen, welk een plaats het toefttell moet innemen, dat bestemd isi om ze op te winden en neer te lateln. Al pratende waren de commandant en de vlieger bij den kaapstander gekomen, waarom reeds een kabel was- opgerold, die in den omtrek van Hilo moest gelegd worden, nadat het einde van den kabel, die door de gelen was doorgesjneden, opgevischt was. En eindelijk, bij het zien van dien ka bel, waarvan het andere einde 15 meters verder in het ruim van heft schip ver dween, kreeg de jonge Franschman een inval, die even origineel was als mooi-' gevonden. Hij herinnerde zich de wijze van.ver voer van zekere wagentjes, zooals; die bij het mijnwezen worden gebruikt, en die afrijden .van de hoogte, zij glijden naar beneden, hangende aan een kabel, die boven aan palen is beVes.tigd, en doen door hun gewicht de l'eege wagent jes door middel van een tweeden kabel naar boven rijden. Waarom zou hij niet op het achterdek van de „Fulton'* als een sport luchtrail den gespannen kabel kunnen benutten en de „Katesbird" noodzaken op deze rail voort te glijden, door haar er op te laten rusten met een wichtje voorzien van een diepe groef? Eerst schudde de commandant het hoofd bij het hooren van dit plan, maar die daar heerschte, dat het in Galicië op een debacle zou uitloopen. De getal len die worden genoemd n.l. dat zich onder de krijgsgevangenen 5000 Duit schers bevinden en onder de veroverde kanonen 36 ver dragende stukken, zou den er dan op wiizen, dat het aantal Duitschers, dat in de gelederen der Oos tenrijkers meestreed, nog al groot wasv en de veronderstelling ligt voor de band, dat het onttrekken van zooveel man schappen en materiaal aan het leger in het Westen, heeft medegewerkt tot de gebeurtenissen die daar plaats hadden. De overzichtschrijver van het „Vad.'" merkt hierbij op: Voor het overige is het weer diep treurig, de ontzaglijke getallen der ge vallen slachtoffers na te gaan250.000 dooden en gewonden ,100.000 gevange gen I. Het is een treurige tegenhanger van de 130.000 Russen, die Hindenburg in Masurië gevangen nam. Indien de cijfers tenminste vertrouwen verdienen, en gegeven de proporties der op het Oostelijk oorlogterrein strijdende legers, vreezen wij, dat dit inderdaad het ge val is. De Russisch-Duitsche gevechten. Uit Berlijn wordt d.d. gisteren ge s-eind „Veldmaarschalk von Hindenburg heeft die hem gestelde taak schitterend vol bracht. Gedurende den geheel-en veld tocht heeft hij niet te paard gezeten, daar een galsteen-ziekte hem dit on'm'o- lijk maakt. f 1 De eerste operatiejs leidde hij gedu rende zijn reis in den- trein, de overige van uit zijn kamer. De legerbewegingen volgde hij per automobiel. Militair had hij de zNvaarste taak. De vijand was niet alleen overmachtig, maar daarenboven van twee kanten Oosjf- Pruisen binnengedrongen. Ten Zuiden der Masoerische meren stond de Nareff-armee, bestaande uit 5 legercorpsen, en 3 ca val erie-di visies. In het Noorden stond de Wjlma-ar- mee, bestaande uit vier legercorps-en, twee reserve-divisies en vijf cavalieriei- divisies, te zamen 200.000 man. De Nareff-armee werd den 29sten Augustus bij Tannenberg definitief ver slagen, en verloor ihaar gehieele artilleM rie fineer idan 560 kanonnen, terwijl 92.000 man gevangen genomen werden. Dan viel Hindenburg de Wjilna-armee aan, eerst den linkervleugel! en versloeg dezen, zoodat de weg in den rug der Russischen troepen open lag. Rusland zag het gevaar in, en liet de Grodnoreserve aanrukken, welke echter bij Lick verslagen werd, voor zij zich bij de hoofdmacht konden aansluiten. Nu werd de aanval op de WUlna-armee hervat, die 150 kannonnen en meer dan 30.000 gevangenen verloor. Twee armees "hadden aldujs bijna haar geheele artilHerie .verloren. Dieze groote militaire prestaties zijn op een front van ruim TOO ICM. door de fabelachtige Duitsche ijlmarschen voll- toen de ingenieur begon te spreken over de katrol, hield de kapitein op met roo- ken, wat b'ij hem het kenteeiken was van een groote oplettendheid. Hij liet dadelijk den opzichter-mecani cien roepen. Pinter, zeide hij tot hem, luister eens naar sir Rjmbaut Ge moet me eens zeggen ,of hij ,u evenzeer overtuigt als mij. Die Franschen hebben iet% over- redends in hun s>tem, waaraan men niet kan weerstaan, en ik verwonder mij er niet over, dat- de beroemdste onder hen eens verklaard heeft, dat het woord im possible (onmogelijk) geen Fransch was. Maar thans, commandant, Zeide Maurice Rimbaut op levendigen toon, moet men het onmogelijke zelfs beproe ven, denk daar wel aan. Bedenk ook, dat wij reeds twee uur verloren hebben. En de jonge ingenieur zette zijn] plan uiteen. Het zou eenvoudig zijn om onder 't Schuitje tiusschen de twee /steunijzers voor het voortglijden der aëroplaan een ka trol aan te brengen, die het geheele gewicht van het toestel zou dragen tot op het oogenblik, waarop de verkregen snelheid dit gewicht zou opheffen. Van den anderen kant zou een takel, die aan den grooten mast was bevestigd, de „Katesbird" in evenwicht houden, tot het commando „alles los" werd gegeven. Door den kabel volgens een zekere voerd. De Duitsche infanterie legde in vier achtereenvolgende [dagen 150 K.M. af. Zoo iets is jn de oorlogsgeschiedenusi nog nooit voorgekomen. Hinderburg versloeg te zamen ^Rus sische legerkorpsen en 8 cavalerie-divi- siqs, ongveer een vierde gedeelte van het geheele Russische veldleger. Niettegenstaande deze onloochenbare feiten hield de Engelsche en "Fransche pers vol, dat het Russische leger voor Koningsbergen stond. Een feit is, dat transporten Russische krijgsgevangenen door Koningsbergen gevoerd zijn. Maar geen enkele gewa pende Russische soldaat staat nog op Duitschen bodem/' Het succes, van het Duitsche 'leger in Oost-Pruisen sdhijnt den tegenslag die het Oostenrijksche leger versterkst met Duitsche troepen, in Galicië lijdt, te evenaren. Belgische actie. Over Maastricht seint een correspon dent van het „HblcL": Is reeds, uit de aanvallen op Leuven en Thienen gebleken^ dat de Belgen niet stil zitten, nog duidelijker blijkt dit uit de omstandigheid, dat binnenkort een ernstige poging verwacht wordt om Luik te hernemen. Generaal Bertrand schijht alles in het werk te willen s,tellen om zich van Luik meester te maken. Geruchten gaan, dat zelfs door het Duitsche gouvernement aan de iuiwoiners van Luik is aangezegd, de s.tad te ver laten en als juist mag aangenomen wor den, dat de Belgische officieren aan hun familie te (Luik ihebben Jaten weten, dat het raadzaam zou zijn uit de stad te vertrekken. Afgescheiden van de vraag, of het den Belgen gelukken zal', Luik te hernemen, staat het toch wel vasff, dat zij het er op toeleggen, de verbinding tusschen Aken en het front van de Diuitsche troe pen te verbreken. De stemming onder de Duitschers in die verbindingslinie is. zeer geprikkeld en iedere reiziger wordt nauwkeurig ge fouilleerd en aan een verhoor onder worpen. De passagiers op 3e booten tusschen Luik en Maastricht worden s,treng aan den ][ijv-e onderzocht, en de „Etappen- Komimanturen tuss,chen Aken1 en Brussel leggen -een buitengewonen achterdocht aan den dag. In ieder geval zijn tfeZer dagen aller-^ lei gebeurtelijkheden te verwachten op de groote Duitsche verbindingsjinie door België. Kard naai Mercier. Kardinaal Mercier is Maandagmiddag om half zeven uit Harwich te Antwerpen aangekomen. D,e kardinaal was zicht baar bewogen toen hij zich weer op Belgischen bodem bevond. Juist toen hij in zijn rijtuig wilde stappen, zag hij een groep vluchtelingen, die op den dok ter wachten. Dadelijk ging hij met open armien naar ze toe en troostte ze en stelde ze gerus,t: „Ik kom van Londen", helling naar omlaag te laten loopen', o'm' het gang maken te vergemakkelijken, zou steunijzers van het toestal zal bevestigd was, zeker opstijgen, meende de inge nieur. Men had nauwelijks tien meters' ruim te, omdat men rekening moest houden met den staart van de „Katesjbird", die, daar hij ook over de kabel gleed, 6 me ters van de beschikbare lengte in beslag nam. Toen de ingenieur geëindigd had, zei de de mecanicien, een nog jonge man met levendige en verstandige oogen Dat is allemaal' heel goed mogelijk. Ik heb katrollen van allerlei soortik zal er een uitkiezen, waarvan de .groef overeenkomt Imiet de diktq-jvan den kabel ik zal dadelijk vier ijzeren kromstangen laten smeden, waarmee de katrol aan de steuinijzers van fhet toestel zal bevestigd worden. Ze zullen er binimenj twee uur aan vastgesimeed zijn. Ik denk, zeide de commandant, dat de vliegkunst zich mettertijd van al deze ingewikkelde hulpmiddelen voor de op stijging zal ontdoen en dat zij zal komen tot de opstijging op de plaats, zelf, zon der eerst gang te moeten maken, even als somtnige vogels, die beginnen tel'oo- pen en met de vleugels te sj'aan, voordat ze op kunnen vliegen. (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1