BUITENLAND.
De Oorlog-
DE VLIEGMACHINE.
5e Jaargang.
No. s99
C$)& £cicboke Sou/ïcmt
Uureau OUDB HINOEL (54, BE1DBN.
lnterc. Telefoon 035. Postbus 6.
PIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met ORATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
J|,10 per kwartaal; bl| onze agenten 10 cent per week, 1.30 por kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Alznntterlljke nummers 2'/, cant, met Oetlltislreerd Zondagsblad 5 cent.
De AUVEI'I f. i I li i'W.|i I' i t v ui I i J'j I'
Ingezonden mededeebugen van 15 regels 1.50, elke regel ineer io eein <nei gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Uroute letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentlëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handela-advertentlën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel ineer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—6 regeli 50 cent, Iedere regel .er 10 eent,
i(* tëcniettezindheld,
Even weldadig als gisteren de met
gevoelvolle soberheid gestelde Troonre-
e aandeed, even hangenaam is het te
lezen, hoe de pers dat' Staatsstuk beoor
deelt.
Welk een zeldzame eenstemmigheid!
Andere jaren plegen de Troonrede-ar-
tikelen over te vloeien van Seitenhie-
ben, ja van rechtstreeksidhe aanvallen pp
de verschillende partijen en haar bewind
voerders, waarbij mekaar-vliegen-trachL
-af-(te-vangen schering en inslag was
- thans hiervan geen spoor.
,,'t Is al boter tot den boóm"
,,'t ls al pais en vrêe''
|n de vaderlandsche pers.
Hoort b.v. zelfs H et Vo 1 k "uitroepen
„Eerst veel later zal blijken, welk
een ontzettend moeilijk tijdperk onze
regeering achter den rug neeft, met,
welk een wijs beleid en met welk een
ferme kracht zij heeft weten te han
delen, onze zelfstandigheid heeft we
ten te bewaren, tusschen de machtige
tegen elkander verbolgen mogendhe
den in. Wij zien nu nog slechts het
voorloopig resultaat van haar werk;
maar dit is genoeg, om het heele volk
te doen vertrouwen op haaf waakzaam
heid."
Wanneer men hierbij bedenkt, dat de
zoo geprezen maatregelen hoofdzakelijk
afkomsgtig zijn van minister Treub, den
beproefden tegenstander der socialisterij,
wel, dan wordt zoo'ri passage gewoon
weg verbluffend tenzij ze moet dienen
als praeludium om later het optreden der
regeering leukweg als Staatssocialisme
of zoo iets te kunnen inpalmen.
Laten we echter het vredige perscoli
eert niet verstoren, doch met De Tij d
blijde constateeren dat „alle staatszucht
zwijgt langs alle linies." Slechts wat het
land vereenigt trekke thans de aandacht.
Natuurlijk wordt later, als er weer vre
de zal zijn, de politieke strijd hervatde
beginselen gedoogen niet anders. Maar
moge dan de herinnering aan dit tijd,-
>erk van politieke vreedzaamheid er toe
)ijdragen, dat de onderlinge waardee
ring wat minder uit het oog wordt ver
loren. 'Ook dit zal strekken tot heil van
ons gemeenschappelijk vaderland.
V De millioenen-nota.
De gewone jaarlijksche Staatsbegroo-
ting, de z.g. millioenen-nota, is weder-
door de Regeering aan de Volks
vertegenwoordiging aangeboden.
Na een buitengewone troonrede
een buitengewone begrooting.
Het buitengewone karakter van de
tweede is niet nrinder droef-stemmend
dan het buitengewone van de eerste.
Lees maar eens de volgende passage:
„Ondanks de in de begrooting aan te
brengen bezuinigingen, zal met de ont
worpen verhooging en uitbreiding der
bestaande belastingen thans niet meer
kunnen worden volstaan. 'De groote
eischen, welke aan de schatkist zijn en
nog verder worden gesteld, ziillen, in
verband met de lagere opbrengst, welke
FEUILLETON.
ton#evolve von de crisis var de mwito
dor bcstAAndo nvlddelen ls te verwachten,
noodzaken van de natie 'grootere offers
te vragen. Zoodra, al is het slechts bij
benadering, zal zijn te bepalen, met welk
bedrag de middelen versterking behoo
ven, zullen daartoe de noodige voor
stellen worden aangeboden."
Dus: Wij zullen reed; meer moeten
opbrengen tengevolge van de ontworpen
verhooging en uitbreiding der bestaande
belastingen. Maar daarmede zijn wij er
nog niet, waarschijnlijk nog lang niet.
Er zullen voorstellen worden ingediend
om nog op een andere wijze aan geld
te komen t.
't Is bedroevend zoo'n vooruitzicht
Maar vergeten wij niet, dat wij, on
danks de zware finftncieele offers, wel
ke van ons nu reed3 worden gevraagd
en vporal in de toekomst zullen worden
gevraagd, bevoorrecht zijn boven de
meeste andere Europeesche naties, zoo
Wij van de oorlogsgruwelen blijven ge
spaard. Vergeten wij dat niet, en het
brengen van zware geldelijke offers zal
ons betrekkelijk1 licht vallen.
Wij kunnen vertrouwen, dat de re
geering niet noodeloos steeds maar meetr
geld uit de schatkist zal putten. Waar
haar financieel beleid critiek mocht uit
lokken, daar zal de pers niet zwijgen
getuigen de aanmerkingen, die reeds ge
maakt zijn op de salarieering van hoog
geplaatste militairen.
De terugtocht der Duiischtrs
Er valt heel weinig nieuws te vermel
den.
D,e Duitsche generale s,taf bepaalt zich
tot de mededeeling, dat de Fransche po
gingen, om door de Duitsche legers heen
te breken, mislukt Zijn, maar dat nog
geen beslissing gevallen is.
Indien de Duitsche sitaf daarmede be
doelt, dat geen der Duitsche legers, om
singeld en tot de overgave gedwongen
is, dan is« dit bericht volkomen juist.
Maar de berichten, zoowel van gene
raal French als van generaal Joffre la
ten geen twijfel over, dat de voorwaart-
sche beweging der Duitsche legers tot
staan is, gebracht, dat zij tusschen Parijs
en Verdun in een zeer hevig gevecht
zijn gewikkeld en dat zij genoodzaakt
zijn geworden om den terugtocht te aan
vaarden, over een afstand, die than/s.voor
den uitersten vleugel ongeveer 60 K.M.
van de oorspronkelijke plaats, bedraagt.
Van niet-officeele Duitsche zijde wordt
echter de terugtocht der DuitsdhersNvoor
gesteld als, een welgelukte operatie. De
taak, die de Duitsche generale staf zich
stelde, 'heeft zij volbracht. (Die groote sfllag
tusschen Parijs en Lotharingen heeft een
gunstig verloop. De berichten van Fram-
sche en Engelsiche Zijde hebben betrek
king op kleine gevechten, die het groote
suocesi van het Duitsdie leger geens
zins te niet doen.
70)
Als Amerika 'ginds hetzelfde ongeluk
trof, als bij Tsoushima, was de overwin
ning van (het gele ras, dat men zoolang
had veracht, Izeker.
Dan was de droom van imperialisme
geëindigd, 'en zouden de Vereenigde Sta
ten voor 25 jaar vernederd worden.
Toen de ingenieur op Üe hoogte ge
bracht was van dezen stand van zaken,
die overigens was zooals de belegerden
van Midway haéden voorzien, vroeg hij
aan {ien commandant van de Fultoin,
welke bijval (hij er van verwachtte, a!s
hij alleen ide Japansche vloot tegemoet
'ng-
De Amerikaan was een man van lange
gestalte, met een gladgeschoren gezicht
en dunne lippen, (die langzaam en afge
meten sprak.
Ik onderneem alleen een verken
ningstochtje, antwoordde hij; Mij-1 schip
heeft bovendien slechts >een middelmatige
snelheid, wegens zijtn bijzondere rol,
maar het heeft het voordeel, kolossale
bergftiimten te bezitten en "de heen en
terugreis te kunnen doen. MÜ11 plan was
lus om naar Kilo 'te varen, dat de Japan
ners misschien nog niet in bezit heb
ben, ien van hieruit eenig nieuws ben
treffende jde anidere eilanden te berichten.
Dat is eig gewaagd, commandant,
voor een onbewapend schip.
Ik weet het. 'Maar daar de onder
zees che kabel naar (Hdo loopt, zal ik
hier weer die rechtstreeksche verbinding
met San Francisco vinden, die op zoo
onverklaarbare wijze is verbroken voor
de telegrafie zonder draad. Als de kabel
te Hilo zelf is doorgesneden, bij onze
landing, heb ik de noodige hulpmidde
len om hem weer 90 te visschen op een
zekeren afstand der kusten en hem dade
lijk te benuttigen.
Maar de tijdingen, die gij wilt
trachten te verkrijgen, zegde de jonge
Franschman, breng ik u; ze zijn zelfs
nog geen 24 uren oud, en naar ik ge
loof van jdien aard, dat ze uw plannen
wel zullen wijzigen.
Hij bracht den Amerikaanschen offi
cier toen op de hoogte-van de aankomst
van een Japanschen torpedovernieler op
de oostkust van Haway en vertelde hem
de geschiedenis van de vervolging waar
van de aëroplaan het voorwerp was ge
weest
De commandant van ide Fuiton plooide
zijn dunne lippen.
Dan heb ik nog maar één weg te
kiezen, zeide hij, en dat is: den boeg
Dit bericht /let cr zonkierlin# #enoe#
uit om cr #een geloof ham te hechten.
Aan den anderen kant heeft de te
rugtocht van die vijf groote legers, op
het oogenblik, dat zij het doel van hun
met bijna bovenmenscheüjke inspanning
verrichten opmarsch naa: het hart van
Frankrijk zegevierend nabij waren, zoo
veel raadselachtige, dat men er ternau
wernood aan gelooven kan, als aan ietjs
werkelijks.
Duitsche berichten zijn zoo pertinent
mogelijk.
Von Kluck, over Montdidler en Roye
door de Franschen verolgd, trekt in
verwarde vlucht terug over Peronne en
St Quentin.
Waarschijnlijk ls het Von Bülow's le
ger, dat poogt bij .Craonne (tusschen
Rheims en Laon) het vervolgend leger
het hoofd te bieden. Mogelijk ook is
het 't leger van den Kroonprins van
WiiTtemberg, dat naar het Argonner
woud trekt over Vienne la VilUe (het
zelfde als Vienne le Chat?), want de
Aisne maakt een groote bocht en beide
legers hebben haar over te trekken. Ook
dat van Von HausÊjen, die reeds ten
Noorden*van Rheims is, Rheims, waar
nu een der Fransche legers; zijn hoofd
kwartier heeft Het leger van den Diuit-
schen Kroonprins eindelijk (van hemzelf
werd bericht, dat hij zich bij het leger
in Oost-Pruisen gevoegd had) verlaat
het too neet van den strijd over Etain',
Metz, Deltne en Chateau-Salons. In het
Zuiden van den Elzas zijn Thann en
Altkirch weder door de Franschen bezet
(Is het mogelijk bij deze Waaiervormige
verstrooiing van het Diuitslphe leger zich
nog de mogelijkheid te denkep van een
hereeniging dér verspreide deelenj met
het doel den vervolgers op een voor de
Duitschers gunstig terrein plotseling tót
staan en ten val te brengen,
De waarschijnlijkheid schijnt niet voor
zulk een opvatting te pleiten.
Russen en Oostenrijkers.
Nadere berichten hebben de veronder
stelling, dat de sjlag bij LembergRawa
RuskaLublin aan de Ruisen vrijen toe
gang in Gaücië zou schenken, bevestigd.
Na de Oostenrijkers genoodzaakt te
hebben, Polen geheel te ontruimen, heb
ben de Russin hen over de San (een
tak van den Weichsel) teruggeworpen.
Verschillende plaatsen zijn door hen be
zet, en wij vernemen, dat zij op een
dagmarsch afstand van de vesting Prze-
mysl fzijn, die zij 'na den slag bij Lemberg
reeds van die zijde uit poogden te be
reiken. Grodek, ten Z, van Lemberg,
waar de Oostenrijkers nog met helden
moed beproefden, "uen opmarsch der
honderduizenden te stuiten, is, thans ook
door het invasie-leger bezet Tegen die
ontzaglijke legermassa met haar schijn
baar onuitputtelijke reserves waren de
Oostenrijkers] niet bestand.
Een merkwaardige bijzonderheid is,
dat den terugtrekkenden Oostenrijkers,
in het blijkbaar moerassige oeverland
langs de San of haar takken hetzelfde
overkwam wat den iRussjén in het Masu-
rMifl mflrtfngfblotl kw nomlMtl# werd.
Wiij l«xon vin gcichut, dat In do mocri*
sen op de vlucht werd achtergelaten en
van soortgelijke ellende meer.
Ru .sen en Duitschers.
Nog merkwaardiger echter is, dat dit
lot ten tweeden male het Russjsche lé
ger in Oost-Pi uisen is overkomen. Zoo
als men weet, gelukte het aan generaal
Hindenburg het in Oost-Pruisienagee-
rende Russische Zuiderleger bij Ortels-
burg, in het Zuiden van Oost-Pruisien,
totaal te verslaan. Generaal Rennen-
kampf, die het Noorderleger der Russen
aanvoerde, beproefde toen van den Me
mel uit Oost-Prul-ien binnen ie dringen,
maar moest daarbij eer*t het lage oever
land langs de Kurische Haf doortrekken,
wat hem gelukte, maat werd vervolgens
door een handige manoeuvre van Hin-
lenburg eveneens in het Ma^urische m«.
rengebied gelokt en daar, op dat voor
hem zoo ongunstige terrein, evenals zijn
voorganger verslagen. Alleen schijnt de
nederlaag niet zóó verschrikkelijk ge
weest 'te Zijn als bij Ortelsburg. iEen hoo-
gen dunk van de bevelvoering der Rus
sische invasielegers in Oost-Pruisen geeft
dit alles echter niet
oostenrijkers en Serviërs.
Inmiddels raakt bij dit allesi de oor-
sprtong van alle ellende de Servis.che
kwestie in het gedrang. Dpor de oor
logsverklaring van Rusland kreeg dié
voor Oostenrijk plotseling eein geheel
ander karakter. De beslissing lag nu in
het noorden, én de Oostenrijksphe le
gers moes.ten op de eerste plaats worden
gericht tegen den Russjschen tegenstan
der. De strijd tegen Servië bleef beperkt
tot enkele afdeelingen, die nu en dan
op Servisch gebied doordrongen, maar
telkens weer naar de grens, terugtrok
ken. Dit heeft 'de Serviërs er toe ge
bracht te pogen den strijd op Oos.ten-
rijksch gebied over te brengen. Zij trok
ken de Save over en bezetten Semlin.
Van Oostenrijks,che zijde wordt gemeld,
dat onmiddellijk troepen ter plaatse wa
ren, die den strijd tegen de Serviërs,
opnamen. Maar van den uitslag van Kit
gevecht werd ons nog niets; gemeld.
De eenheid in het t>ri bche rijk.
Het Lagerhuis nam in alle lezingen
het wetsontwerp aan tot schorsing van
de maatregelen tot toepassing van de
Home Ru'e en W,elsh Disestablishment
Bill, gedurende een jaar of langer indien
de oorlog dan niet is geëindigd.
Asquith verklaarde, dat deze regeling
de uitvoering is van de toezegging van
de regeering, dat geen partij eenig na
deel of voordeel zou ondervinden ten
gevolge van den oorlog en hij verde
digde, dat het uitstel voor onbepaalden
tijd van maatregelen, die onder gewone
omstandigheden onder de Parliamant
Act aan het einde van deze zitting wet
zouden zijn geworden, een nadeel zou
zijn geweest voor de mini serieel en. Hij
beloofde een Amending Bill in het vol
gende zittingsjaar voor te stellen em
weer keer en naar San-F ran cis co, om er
met u zelf ien uw aëroplaan de gelukkige
tijding over te brengen van !het verzet
van Midway.
In (hoeveel tijd kunt ge er zijn?
In 36 uren, als we tenminste geen
minuut laten verloren gaan.
Zes^en-idertig uren, herhaalde de
jonge man,wiens voorhoofd geplooid was
door zorg, tiat is wel wat lang.
En zijn verbeelding verplaatste hem
naar Midway, waar het bombardement
misschien verdubbeld was en Kate bad
bij een stervende.
Ik weet wel, dat gij er in drie uren
zoudt zijn, mijn jonge vriend, hernam
de commandant van de „Fuiton", en dat
gij er juist bijtijds zou komen, om ons
eskader zijn munitie te zien verdubbelen.
Maar ge moet nu roeien met de riemen
'die ge hebt, en onze gast blijven tot
San-Francisco.
Maurice verkeerde in een toestand van
groote opwinding.
Elk verloren uur, begreep hij we], kon
het verlies van die vesting brengen, waar
op de Japanners het temeer zouden ge
munt hebben, nu zij afwisten van het ver
trek van (den aëroplaan naar het vaste
land en Van jde zending, die daar vol
bracht moest worden.
De beschieting, die nu aan den gang
was, zou de torens ten laatste doen be
zwijken, ien als eenmaal die groote stuk
ken 'vernietigd waren, zouden de sche
pen, als ze naderbij kwamen, gemakkelijk
een punt aan (den muur vinden, waarop
zij hun geschut konden samentrekken om
een bres te schieten.
Als ze vasten ivoet in het fort kregen,
kon de tegenstand yan de zwakke be
zetting niet lang (duren, vooral wanneer
majoor Heuzey met zijn groote energie
niet meer daar was om hun moed in te
storten en ide jonge Franschman durfde
niet te denken aan wat er van Kate zou
worden op dit vreeselijk oogenblik van
een bestorming.
De Fuiton had zonder dralen den' boeg
gewend naar San-Frandsco.
Ofschoon hij zich al weinig bekom
merd had om eten en drinken, sedert!
zijn opstijging te Midway, at Maurice
Rimbaut ook nu slechts met weinig
graagte van de lundh, die hem werd
opgediend, en antwoordde hij sleéhtsi
verstrooid op de vragen, die «die officieren
aan boord hem stelden.
Al zijn gedachten waren op één punt
gevestigd: eenige uren vertraging in de
komst van een hulpmacht, konden de
oorzaak zijn van de inneming van Mid
way en den dood van haar die hij bei-
minde.
Waarom is de militaire strafwet zon
der mededoogen voor den aanvoerder,
hoopt! dat men tot eon duutxamo re
geling zou komen, i
Hij bracht hulde aan de .vaderlands
liefde van de Ulster vrijwilligers! en ver
klaarde dat aan eenig denkbeeld om
dwang te oefenen op Ulster, niet kon
worden gedacht
Bonar Law protesteerde krachtig te
gen den door de regeering gevolgden
gang van zaken, welke hij beschouwde
als een schending van haar belofte, maar
hij voegde er aan toe: „Tot de oorlog
voorbij is, willen wij de regeering.sjteu-
nen door alle middelen, welke in ons
vermogen zijn. Ik geef dezen waarborg
en ik geef hem met toestemming van
alle leden van onze partij".
In den loop van het debat zeide Red
mond, dat Ierland nu voelde, dat het
zijn belang was gelijk te zijn met Enge
land. „Aangekondigd werd, dat Asquith
in een bijeenkomst te Dublin zou spre
ken. Om aan te zetten tot de opkomsff
onder de wapenen. Laat hem spoedig
komen (toejuichingen). Hij zal geest
driftig worden ontvangen £n een geest
driftig antwoord ontvangen op Zijn poep-
stem".
In overeenstemming, met de houding
van de oppositie (ten opzichte yan het
handelen der regeering met de .Home
Rule Bill) welke werd aangegeven bij
de indiening yan Lansdowne's wetsont
werp (eergisteren, begoot het Hoogerhuis
gisteren met 93 tegen 29 s^etmmen de be
raadslaging en tweede lezing van de
Home Rule Bill uit te stetlen.
Toch zal het wetsontwerp volgens* de
Parliament Act wet worden.
De stemming te Parijs.
Parijs is bekomen van den schrik, dat
de Regeering naar Bordeaux is vertrok
ken, zoo wordt aan de „N. Ct/' gemeld^
Natuurlijk hebben de berichten, dat de
opmarsch der Duitschers naar Parijs ge
stuit was, kalmeerend gewerkt en een
soort van verlichting gebracht bij aken,
die zich reeds druk voorbereiden op een
langdurig beleg. Sedert Maandag zijn
berichten gekomen over een terugtrek
ken der Duitsche troepen en thans heeft
het er veel van of (er komt weer de oude
vroo rijkheid bij de meesten, die hier nog
te Parijs zijn gebleven. X)e boulevardi-
café's zijn w|eer stampvol. Een groot
enthousiasme ontstond toen over de
hoofd-boulevards per auto een veroverd
Duitsche vaandel werd getransporteerd.
Opeens zag het asfalt zwart van de men-
schen. Een soort optocht werd gevormd
met rijwielen en taxi's achter de auto.
De opwinding op de Place »de l'Opera
duuride nog uren daarna. Parijs her
ademt weer en jubelde zelfs weer een
oogenblik als vanouds. Men hoort hier
meer en meer de opinie verkondigen,
Idat het vertrek naar Bordeaux voorba
rig geweest is. Vooral wat het stadsbe
stuur betreft. Circa een deride !der be
volking is te Bordeaux gehuisvest. Die
zonderlingste verhalen doen de ronde,
over de wijze, waarop men (hier kost
baarheden, schilderijen en andere kunst
schatten heeft verborgen. Zeker is het,
dat de oude catacomben 'daarbij
die een sterkte overgeeft, zonder daft
hij datgene heeft gedaan om1 haar te
verdedigen, wat plicht en eer hem1 voor
schrijven
Omdat, antwoordt Napoleon I, de ver
dediging van een sterkte, doordat ze een
uur langer wordt volgehouden, over het
lot' van een land kan 'beslissen.
De waarde van één enkel uur in oor
logstijd isj onschatbaar.
En hij, Maurice, hij moest er nu zesd
en-dertig verloren laten gaan, om traag
voort te drijven, op de oppervlakte van
den Stillen Oceaan, nu hij er dertig en
meer zou kunnen winnen, als hij weer
ging vliegen.
Weer gaan vliegen, maar hoe zou hij
dat kunnen?
En, commandant Howe afzonderlijk
nemende, toen de geestdriftige onjtvangst
hem door de officieren van de „Fuiton"
bereid, was geëindigd, maakte hij zijn
plan kenbaar, om weer te vertrekken.
Daar haar vleugels niet waren onder
gedompeld, was de „Katesjrird" zoogoed
als onbeschadigdalléén de staart en
het rich tings roer, die nog nat waren,
zouden het toestel zwaarder maken men
/nu dit bezwaar ondervangen door een
kleineren voorraad aldoot mee te nemen,
wat de kleinere afstand, die men nu had
af te leggen, mogelijk maakte.
(Wordt vervolgd).
