Woens'.i
26
BUITENLAND.
DE VLIEGMACHINE.
5e Jaargang.
No. 1481.
3)e ftzidódre ©ou/tomt
Bureau OUDE SINQEL 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dao, uitgezonderd zon- en feestdaoen
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
/MO per kwartaal; bij onze agenten 10 cent pei week, 1 30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, een' mei Geïllustreerd Z.mdagshl'id 5 cent.
Augustus
1914
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mcdedeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bi] contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 ceni. Iedere regel .er 10 cent.
Ue Oorlog.
De tocht der Uuitschers uaor P.ankrijk.
(Hoewel verschillende berichten elkaar
tegenspreken, schijnt het toch vas-t te
staan, dat de 'Duitsdiers over het alge
meen op "hum tocht naar Frankrijk
in België en Elzas-Lotharinjgen suc
ces hebben.
De groote slag ten Westen van de
Maas, in de buurt van 'Rijssel (Lille)
duurt voort. Een blijkbaar aanzienlijke
Britsche macht tyecht mee en weert zich
dapper, tiet Engelsche leger is niet groot,
maar de 'militaire eigenschappen van den
Engelschen soldaat staan zeer hooig. Die
Duitsche garde wierp een Fransch le
gerkorps terug, maar ten koste van ver
liezen, die de Idoodenlijsten van koioim
kolom Rn de Duitsche "bladen weer
aanmerkelijk langer zullen maken.
Eji terwijl hier de legers alis het ware
lijf tegen lij(ï staan, trachten Duitsche
malles [Ovter het onbeschermde ge
deelte van de Fransche grens, tusschen
Calais en Rijssel, Frankrijk binnen te
dringen.
Ook Oost el ijlk van d e Maas worjdt
gestreden. De Fransch en hebben hier ge
tracht Jzich staande tie hiopden op1 |die [hoog
ten, die het schilderachtige dal van de
Semois aan de Zuidzijde begrenzen, maar
zijn ((eruggetrokiken.
Bij Nancy hebben de Franschen het
niet verder kunnen brengen dan tot het
behoud hu|nner stellingen.
In Noord-Bielgië worden de Duit-
6chers 'niet in het ongestoord bezit v,an
het land gelaten, imaar door .1de Belgische
hoepen uit Antwerpen bestookt.
Waarom dit tengevolge moest hebben,
dat Me c h e 1 en, een open stad, bescho
ten moest worden, lis op dit oogenblik
niet te beoordeelen. Maar is zeker,
indien één stad in België gespaard be
hoorde te worden van verwoesting, dan
het deze eerwaarde aartsbisschops-
stad. «Hét is een stad vol kunstwerken.
Het paleis van M^rgaretha van Oosten
rijk, de lakenhal, het museum, gevestigd
in leen oud gothiek paleis, het stadhuis,
op de (Groote Mahkt, het huis De Zalm
met den lóen-eeuwschen gevel, die het
schoonste snijwerk van Europa bezit, zijin
kunstwerken van den eersten rang. Maar
het heerlijkste monument van deze oude
stad is de St. Romboutskerfk met zijn
prachtigen Joren, die iniet minder dan 99
meter hoog is, de toren waar jef Dienyn
Verleden .jaar zijn beiaard-concerten gaf.
En op dit kunstwerk! wordt geschoten.
Misschien ligt het reeds in puin.
Volgens Duitsche berichten nog niet
van andere zijde bevestigd zouden
de stad Namen en ook reed's meer
dere forten in handen der Duitschers
zijn.
Verontwaardigd is men in België over
het hommen-werpen van uit een lucht
schip op Antwerpen, reeds .gisteren in
het kort vermeld.
FEUILLETON.
55)
Een andere|. Vl,ug ,ieen andere!!
stihreeuwt de ingenieur met toegeknepen
keel, want de aerpplaan is sjlechts Vijf of
zles meters boven de golven en haar.
snelheid vermindert zienderpogen.
De Amerikaan grijpt pen andere bus,
maar nu gelukkiger, ontkurkt hij haar
zonder moeite en steekt de Juit in de
monding van den vergaarbak, niet zonder
oVeral alcool te morsen-
Dadelijk houden de stopten de gelui
den pp.
Vlug, nog een 1
En terwijl Archibald meft (koortsachtige
ijver een tweede bus ontkurkt en den ver
gaarbaak bijna volgiet, stuwt de inge
nieur plotseling naar rechts, want 300
meter verder zou het toestel te plet
ter zijn gevlogen op de rotsen van Kaap
Diamond-Heard, een anderen uitgedoof-
den krater, met kokos-palmen omzoomd.
Be machien stijgt eindelijk weer en
stijgt met volle snieflheid "weer boven
het
ruime sop.
Nog niet bekomen van Zijn ontstel
tenis, zit luitenant Fprafer een alleen
spraak te houden len op zichzelf te
^helden, zeggende, dal deze vreeselijke
Antwerpen door een „Zeppelin"
gebombardeerd.
Een bijzonder correspondent van het
„Hbld." seint uit Roosendaal, d.d. 25
Augustus
Groote opschudding en heftige ver
ontwaardiging heerschten heden te Ant
werpen na het nachtelijk bombardement
van een Duitschen luchtkruiser, waardoor
acht menschen gedood en velen gewond
werden.
De stad lag in den afgeloopen nacht
in diepe rust. In de straten bevonden
(zich hier ien daar ieen paar politieagenten,
terwijl een eenzame wandelaar naar huis
ging. Even vóór één uur hoorden de
weinige menschen, die op straat waren,
motorgeronk, dat uit de lucht kwam. Het
geluid werd sterker en sterker. Plotse
ling klonk er een ontploffing, welke de
huizen op hun fundamenten deed da
veren. Toen knalde het opnieuw en nog
eens. Negen keer donderden de ontplof
fingen over de geheele stad. In een oog
wenk was de geheele stad ontwaakt,
overal ging het licht op en werden de
ramen geopend. De straten van de Schel-
destad stonden plotseling vol met men
schen. Hadden de Duitschers de stad
aangevallen? Schoten de Antwerpsche
forten op het aanrukkend leger?
Voor elke losbranding zag men in de
richting van de Schelde een rooden gloed.
Het fort van het Vlaamsche Hoofd schoot
op de „Zeppelin", want het werd al
spoedig duidelijk, dat een luchtschip de
stad bombardeerde. In alle richtingen)
kkmk geweergeknetter. Tusschen de
knallen en de ontploffingen dreunde de
kerkklok, die één uur sloeg. Tien minuten
ma de eerste ontploffing was het geronk
der motoren in noord-oostelijke richting
weggestorven.
Toen men van den eersten schrik be
komen was, ging al spoedig door de
stad, uit haar slaap opgeschrikt, het ge
rucht, dat er dooden en gewonden waren.
Ambulancewagens spoedden zich in de
richting van de Stadswaag. Deze was het
ergst beschadigd. Een bom kwam terecht
vlak voor den yigang van de Raap-
straat en sloeg een' gat in den grond
van minstens twee meter doorsnede. Op
het plein was geen ruit heel gebleven.
Vele kozijnen werden uitgerulkt. ,Het leek
alsof er een veldslag geleverd was. Door
de granaatscherven werden verschillende
bewoners, die reeds op waren of nog
-sliepen, gekwetst. Drie politieagenten
kwamen juist uit de Hoornstraat, toen
de bom viel. Eén agent werd dadelijk
gedood, de twee anderen werden doode-
lijk gewond en vreeselijk verminkt.
De volledige lijst der slachtoffers
welke later bekend gemaakt werd, ver
meldde vijf dooden, onder wie een her
bergierster. Doodelijk gewond werd één
persoon, terwijl zeven menschen ge
kwetst werden.
In een huis op den hoek van de Waag
en de Hoornstraat stond op het oogen
blik van 'de ontploffing een echtpaar
aan het venster van de slaapkamer. De
vrouw werd letterlijk onthoofd. Sommige
les hem voor altijd en eeuwig voor ver
strooidheid zal bewarein-
D|e verstrooidheid is inderdaad een
Verboden vrucht voor Iden vleger, zegt
Maurice Rimbaut Ttog geheel bleek van
schrik en we zijn ;er schoon afgekomen.
Hebt gij dien torpedo gezien, die daar
links opdook en blijkbaar op tijfd hoopte
te komen, om ons op te pikken? Nu,
hij zou mij welkom geweest zijn, liever
zou ik in de handen der Japanners
vallen dan in den muil de!r haaien.
Ik heb hem niet gezien ik had' ge
noeg te doen met mijn buss,enHoe
ik toch zoo dom was om de olie te ver
geten! (Waarlijk, ge hebt al een heel
slechten chauffeur aan mij, Maurice.
De olie, och, dat is minder erg.
Kijk pu leens vlug iudt, nu het nog een/
poosje dag is. Dan moet ge mij eens
zeggen, welke ster ik moet kiezen om
mijn richting te bepalen. Het ongeluk
kigste is maar, dat wij te Hawai zullen
aankomen, terwijl heft pikdonkere nacht
isde maan zal nog niet opgegaan zijn.
Dat is juist' een geluk, Maurice;
als er ginds de een iof andere torpedo
ligt in de kleine golf van Hillo bijvoor
beeld, zal hij ons niet zien aankomen
en wij zullen tijfd hebben om naar aK
cool te zoeken in de kleine dorpen en
fabrieken, die rond om op het eiland
gelegen zijn.
Als de marine-officier zich op dat
menschen ontsnapten als door een woiv 1
der aan den dood.
Bedden werden met stukken ijzer door
boord en de menschen, die er in sliepen,
bleven ongedeerd.
In een kamer sliepen vijf kleine kin
deren, zij werden echter niet gekwetst.
Sommige menschen werden slapende
gedood.
Een tweede bom ontplofte in de Fal-
oon-kazerne; zij drong door een afdak
en veroorzaakte een vreeselijke verwoes
ting. De kazerne was echter ontruimd;
een soldaat, die in de politiekamer was,
werd gewond. In een der balken stak
een granaatscherf van twee kilo. Het
spreekt vanzelf, dat cok van de huizen
in de buurt geen enkele ruit heel bleef.
In een huis lagen twee personen voor
een open venster; één hunner werd ge
dood, de andere kreeg geen letsel.
In de Twaalfmaandenstraat was de
aanblik ook als die van een bombarde
ment; twee huizen werden totaal ver
nield. De gevels vielen op straat, Hiet
was ongelooflijk, dat daar geen gewon
den en gekwetsten waren.
Een dienstmeisje werd zwaar, doch
niet levensgevaarlijk gewond uiit de puin-
hoopen gehaald. Zij lag al in bed en
kwam van de tweede verdieping met
alles naar beneden.
In den "Kruidtuin kwam ook een bom
terecht. Zij richtte vrij ernstige schade
aan het achtergedeelte van het Elisa-
bethsgasthuis. De operatiezaal heeft veel
geleden; een aantal zieken moest naar
een andere zijde overgebracht worden.
Gelukkig werd niemand gekwetst.
In de Schermersstraat heeft de „Zep
pelin" ook al een bom geworpen. Een
bewoner vertelde, dat hij tegen één uur
gewekt werd door een dof geronk, dat
steeds dichterbij kwam. Met grooten
angst vernam hij het onheilspellend ge
luid, dat hij kende uit den tijd', toen
hij in Duitschland Zeppelins had gezien.
'Hjij vluchtte dadelijk, doch zag het zwarte
gevaarte naderen. Hiet stak duidelijk af
tegen den sterrenhemel. Plotseling schit
terde een verblindende lichtstraal uit den
ballon, een heftige ontploffing. De be
woner werd omvergeworpen, geen ruit
was in de straat heel gebleven. Een
noodgeschreeuw steeg uit alle huizen op.
Zwaveldamp vulde de straat. Drie dienst
meisjes van een dokter werden uit de
puinhoopen gehaald, een harer overleed
in het gasthuis, In de Lozanastraat werd
ook een bom geworpen, doch richtte
alleen groote stoffelijke schade aan. Een
leegstaand huis werd letterlijk door
schoten.
IJzeren platen waren op vele plaatsen
doorboord. Overal lagen stukken van
deuren, schoorsteenen en bergen glas.
Midden in de gang hing nog ongeschon
den een opgezette duif als een symbool
van den vrede in deze vreeselijke ver
woesting. ;In ide Justitiestraat lag het ook
vol met glas; een bom had een gat in
de straat geslagen, doch geen menschen-
1 evens waren daar te betreuren.
Ook in de Verdussenstraat viel een
oogenblik had omgekeerd, zou hij in
het laatste schemerlicht een klein spits
toeloopend Vaartuigje bemerkt hebben,
dat met groote snelheid de golven klief
de en zou hij minder op Zijn gemak zijn
geweest.
Het was een Japansjdhe (torpedoven-
nieler, een van die snelvarende oorlogs
bodems, die 28 tot 30 knoopen loopen.
Alle lichten uitgedoofd, Vervolgde hij
met hardnekkigheid d|e aeroplaan.
XI.
DE NACHTELIJKE TOCHT.
Non daalde de nacht over dien Stil
len Oceaan neer; de sterren flonkerden
aan den hemel en de aeroplaan scheer
de over de sombere golven.
Wij moeten ons plan opgeven naar
San Francisco te telegrafeer en, zegde
Maurice. jWiij konden het slechts te Hp-
iuoloeloe doen, rmaar nu Üe Japanners
er zijn....
Natuurlijk hebben zij de verbindin
gen met Amerika doorgesneden, maar
misschien ig hier of daar op het groote
eiland een statie voor telegrafie zon
der draad hiun ontsnapt.
Meen dat toch' niet; wij hebben
slechts een besluit te nemen, zegde Mau
rice vastberaden, dien de gedachte aan
Kate niet Verliet de rest van den Stil
len Oceaan ook overvliegejn....
En natuurlijk kost wat 't kost', ben
bom. Een juffrouw werd door het
schroot aan het been gewond. In de
nabijheid van de fabriek „De Minerva"
viel een granaat op niet meer dan 20
M. afstand van 'n persoon. Verschil
lende burgerwachten werden tegen den
grond gesmeten. Een dokter van Ant
werpen verklaarde in een interview, dat
de „Zeppelin" op een hoogte van 60
7Q meter dreef. Hij had in zijn loop
baan vele hartroerende tooneelen gezien,
doch dezen afschuwelijken nacht zou hij
nooit vergeten.
Voorts is gebleken, dat de „Zeppelin"
uit de richting van Hasselt kwam. Boven
de dokken is het luchtschip de stad!
binnen gevaren. Het heeft de bommen
in deze volgorde geworpen: in de Fal-
conkazerne, op de Stadswaag, in de
Twaalf maandenstraat, in den Kruidtuin,
iin de Schermerstraat, in de Justitiestraat,
in de Verdussenstraat, in de Loza.nna-
straat en op de fabriek .„Minerva", tcH
taal dus negen bommen. De bommen
lieten een scherpe acetyieen-lucht na.
Een officier, die ze onderzocht heeft,
verklaart, dat de scherven afkomstig zijn
van granaten van 21 c.M. Deze granaten
zijn bestemd om de pantserdekken van
oorlogsschepen te doorboren. Men ver
moedt dat de Zeppelin, die het nachte
lijk bombardement verricht heeft, dus
een zoogenaamde. Marine-luftkreuzer, ge
weest is. Na den aanval van de Zeppelin
tegen Antwerpen werden huiszoekingen
gedaan in verschillende huizen aan de
Schelde, waar signalen gegeven zouden
zijn. Twee personen zijn nog aan de
bekomen wonden bezweken.
Vandaag liep nog het gerucht dat de
Zeppelin neergeschoten was. De lucht
kruiser is echter verdwenen zonder ge
troffen te zijn.
De Antwerpsche bladen zijn natuurlijk
zeer verontwaardigd over dit bombarde
ment. De „Nieuwe Gazet" noemt het een
weergalooze schanddaad. „De triomf zij
ner wetenschap heeft het Duitsche volk
tot den laagsten trap van dierlijkheid
doen dalen. Een stad beschieten, die
zich verdedigt, waarvan ieder burger den
toegang aan den vijand betwist, die uit
al haar vuurmonden dood en vernieling
braakt over de belegeraars, daar is nog
altijd wat voor te zeggen. Maar bij een
aanval als die waarvan onze stad dezen
nacht het voorwerp was, houdt alle be
grip van menschelijkheid op".
Reuter seint uit Londen, dd. 25 Aug.
Aan de „Evening News" wordt uit Ant
werpen geseind, dat de „Zeppelin", die
hedenochtend bommen in de stad wierp,
genomen is en dat de bemanning ten
getale van 15 personen, krijgsgevangen
is gemaakt.
Financier Ie hulp aan België.
Tengevolge der noodwendigheden, te
genover dewelke België staat tengevolge
Van den oorlog, hebben Frankjrfijk en
Engeland, aldus Het „Hbld. van Antwer
pen", aan België een voorschot te doen
Van een half milliard.
Frankrijk en Engeland zullén iedeirl
de helft storten van deze spin die ter
zine innemen op Hawai, voegde de luite
nant er aan toe* 1 i I
Zij zwegen weer, geheel in gedachten
Verzonken en als verpletterd onder de
verbazende taak, die zij nog hadden te
vervullen.
Maurice Rimbauit had' zijn snelheid ver
minderd en op Zestig tot zeventig kilo
meters per uu;r teruggebracht. Weinig
gewoon aan het besturen van de aero
plaan gedurende den nacht en in de
nabijheid, gekomen van de eilanden,
dacht hij er niet aan, de snelheid te be
waren, die hij tot nu toe voortdurend
had gehad.
Als het diepteroer maar een' zeer
zwakken hoek vormde, zou nlij in 'enkele
seconden op de oppervlakte van het
water zijn, en h'ij was Ier niet geheel
zeker van, dat de aeroplaan nog op zou
kunnen stijgen, wanneer de drijftoestel
len in verbinding miöt hiet (water kwamen.
Geen proef had bewezen, dat de aero
plaan pok goed zou zijn voor „hydro-
plaan" en het was nu de tijd niet het
eens te probeeren.
Overigens waren de eilanden niet ver
meer af. Het waren de vier eilanden
groepen, die zeer dicht bij elkaar la
gen en door het kanaal van Hawaï, dat
zestig kilometers breed is, gescheiden
worden van het grootste eiland van dien
naam.
Blij den schijn van de electrische
beschikking van België gesteld woiidt,
zegge ieder 250 millioien Franks.
Australië heeft 10.000 pond sterling
aan België geschonken.
De Engelschen
Gisteren kwam het Engelsjdhe Hooger-
huis weder bijeen. Asquith zeide: Wij
hebben van generaal French gehoojrfci,
dat de reeds aangekondigde terugtrek
king van zijn troepen naar de nieuwe
stelling met succes is uitgevoerd; deze
troepenbeweging heeft niet zonder
aanzienlijke verliezen plaats gehad. De
EngelsChe troepen werden door den vij
and ernstig in het nauw gebracht,
doCh zij wisten hem van zich af tje schud
den. Het is niet gewens|f£t op het
oogenblik daar meer van te zeggen be
halve, dat generaal French beiricht, dat
niettegenstaande de Zware marsdien -en
het zware vechten, de gesi-i p-ider de
EngeLChe troepen uitnemer, d ls|.
French schat het aantal dooo'cn aan
Engelsche Zijde pp iets meer dan 2000
man.
Lord Kitchener legde in een ribde Ui
het Engelsche Lagerhuis er den nadftuk
op, 'dat de conscriptie in de verschil
lende landen het meerendeel der geheele
mannelijke bevolking in het veld heeft
gebracht, terwijl i Engeland onder het
vigeer end nationale stelsel niet al
dus gehandeld hdeft en nog een gropt
aantal reservisten, zoowel uit het moe-
land als uit de koloniën, in het veld kan
brengen. Daar van de koloniën aanzien
lijke cohtingentein voor het territoriale
leger onderweg zijn, heeft Engeland op
loyale wijze aan zijn plicht kunneln vol
doen en hebben meer dan 70 bataljons
vrijwilligers dienst genomen, voo(r de
krijgsoperaties buitenlands. Een tweede
leger van 10.000 man is reeds feitelijk
verzekerd, en achter, deze staan nog pe
speciale ie;n nationale re&erVen.
Terwijl het maximum der troepen
sterkte in de vijandelijke landen een
voortdurende vejrmindering ondergaat,
kan Engeland de versterkingen voorbe
reiden ,die aanhoudend en in toenemende
mate naar da Engelsche veldleger zullen
stroomen, waardoor dit zal blijken zoo
wel ïn aantal als gevëchtswaarde, de
macht en de verantwoordelijkheid1 van
het Britsche Rijk, niet onwaardig tezajn.
Indien, aldus eindigdie lord Kitchener,
de oorlog van langen duur wojidt en ver
dere opofferingen van de natie zullen
worden geeischt, dan ben ik overtuigd,
dat het Biritsche volk niet zal weigeren,
zich deze opofferingen te getroosten.
Aan de Russische grens.
Terwijl in B|elgië |en Elzas-Lotharingen
een (Vertwijfelende strijd ges!t(rfeden wordt
tusschen dicht op elkander gedrongen
legermassa's, een |strijd waarvan de uit
slag van (groote beteekenis zal zijn voor
het Verdere veldloop Van den oorlog,
dringt In (het Óoste(n vian Pjuisdn de Rus>-
sdschie kolos (steeds vertier voor waar tsi.
Na de Pruisische grens ove^chreden
te hebben, is daar de eene sjad na de
ajndiere (door /de Russen bezet. De RujSr
lamp, die hij mee had genomen, raad
pleegde luitenant Forster de kaart: het
eerste van de eilanden van Oahu door
het kanaal van Hawaï gescheiden, wasi
het eiland Molokaï.
Hiet eiland van Üe melaatschen,
voegde hij er bij.
Wordt het (slechts door melaatschen
bewoond?
-Ja, en (door hen, die ze verzorgen,
missionarissen van Picpuis en zusters
Franciscanessen. x
Dan zullen de Japanners Ier zeker
niet ge wie/est zijn....
Dat denk ik ook niet- Wat zouden
Ze er moeten doen Maar we zulletn er
geen druppel "benzine vinden, want het
is een plaats, waar slechts,'smart heercht
en |dio°d, en de Amerikaansche millio-
nairs, die liefhebbers zijn van yacht en
automobielen, zullen zich niet in een
dergelijk sanatorium wagiejn.
En de andere eilanden
Lanaï, dat op Molokaï volgt, heeft
niet eens een haven en heeft slechts eein
dorp. Het groote eiland Mauï, dat dan
komt, is bijna niets anders dan een ,rot$
van drie duizend meters hoogte, en het
eiland Kahulani het kleinste van de
acht, heeft slechts inboorlingen tot be
woners.
(Wordt vervolgd.)
