Augustus BUITENLAND. K VLIEGMACHINE. 5e Jaargang. No. 1480. e C^iclócJve Sou/tomt Bureau OUDE 8UVQBL. S4, LEIDEN. latere. Telefoon 935. Pottbtx 6. XT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongeval leu-verre kering bet QEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week ,10 per kwartaal; by ooze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco ter post f 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent Dinsdajf 25 1914 De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratie bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiegevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentlën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel .er 10 cent. Verkeerde uitleg. De Italiaansche oorrespondent van het Ibld. schrijft naar aanleiding van de iutraliteitsverklaring der Italiaansche geering ojm.: „Met uitzondering van de katholieke bladen, die in den strijd van hetaller- katholiekste Oostenrijk een heiligen oorlog tegen ongploovigen zien beeft niet zelfs de zachtaardige Pius X aan alle katholieken der wereld aan bevolen Qode te smeeken, „dat niet tie ontzettende katastropbe zich ver- groote en de hel geroepen zij te zege- ivieren"? hebben de kranten deze ihouding als de eenig juiste aange wezen." Neen, wij zien in den huidigen wereld and heelemaal geen „heiligen oorlog".i eeds de aanleiding tot dee krijg, het pchil tusschen Oostenrijk en Servië, eft met het Katholicisme niets te ma- n en staat buiten de Katholieke be iges En hoe zouden we verder van u „heiligen oorlog" kunnen spreken, lar toch alom onze geloofsgenooten jrden aangetroffen? Het is dan ook zeer verkeerd, om de X)rden van Pius X z* g. zoodanig uit leggen, alsof Z. H. met „de hel" zou doeld hebben alles wat tegen Het llerkatholiekste Oostenrijk" zou staan., et „de hel" doelde de Paus eenvoudig de helsche verschrikkingen van den log, die thans metterdaad zegevieren! Trouwens, de feiten weerspreken de rkeerde uitlegging van 's Pausen woor- n, want in alle legers volvoeren ook Katholieke soldaten eenvoudig hun derlandschen plicht, niet vragend van it belijdenis de corpsen zijn, die tegen- 'er hen staan, iWat de katholieke bladen van Italië 'treft, wier houding de corn, meent moeten gispen, zij zullen zich afge- lagd hebben, of Italië's neutraliteit el in overeenstemming is met de allian- e, welke nu eenmaal met Oostenrijk stond. Een man een man, een woord n woord, zullen zij gezegd hebben, aar dienaangaande blijken~de Italiaan- hé autoriteiten andere opvattingen te ibbenj 'Hoe 't zij, het voeren van een „heili- tn oorlog" naar Muzelmanschen trant ag men ons nooit verwijten* Als wij n heiligen strijd voeren, dan gaat die woonlijk om onze beginselen. In dus* Jiigeu strijd zijn we steeds gewikkeld, aar 't is er een zonder bloed en tranen, iarbij slechts de liefde inzet en eind- kl is. De Oorlog. Dultschland en Japan. 't Is al begonnen,. ;De oorlogsverklaring ingediend en onmiddellijk daarna heb- fcn de vijandelijkheden een aanvang ge- men. Tsingtau (de hoofdstad der Duit- iho kolonie Kiao-tsou) wordt door de FEUILLETON. Hier is de kazerne, waarvan ik u tak, en daarnaast is het oefeningsterp 11 met jeen duibbele rij kokospalmen omheen,..,, i - Hiet is nutteloos, om te trachten ons verbergen, zegde de ingenieur. Zelfs het .Volslagen nacht was zou het ge lach van pnzen motor de aandacht a heel de stad op ons trekken. Ik d een ^geluiddemper" aan :de uitla- igsbuis moeten (aanbrengen*.... Bah,., fik zou wel eens willen zien, ze (ons raakten, met de snelheid, e we du hebben,.:. Een kogel is al genoeg» Nu, pp Gods genade dan. Het oog ivoor zijd zeekijker houdend, acht de Amerikaansche luitenant het >genblik af, (dat het open terrein, mex jte tenten omringd, onder hem voo<r- 1 vliegt (Men kan reeds de kleine groep- 8 soldaten Jzaen, die op de stukken van schaakspel gelijken; dan komen er anderen, die als insecten over het tfeningsterrein schijnen :te kruipien, Thans strekt zich op minder dan twee ïjlen afstand ide gansche stad voor de i'gjen der vliegers uit, ihier en daar met Japansche vloot gebombardeerd. Hieruit blijkt, dat Japan reeds lang voornemens was in troebel water te visschen. Dat wordt pok bevestigd uit wat de „Vo6s. Ztg." weet te verhalen.. iEr studeeren nL te Miinchen verschillende Japansche stu denten in de medicijnen; dieze zouden reeds lang naar hun vaderland zijn te ruggegaan, in verband met "een door hen ontvangen oproeping. Voorloopdg zal het ingrijpen van Japan zeker zich beperken tot de vermeestering van d'e .Duitsdie ViesHging dn China, Kiao* tsou, tot de verdrijving van de Duitsche vlag in de wateren {van bet Venre Oosten ien tot de vernietiging van de Duitsche belangen aldaar. Zal echter Japan zich hiertoe bepalen of zal het ook actief aan de krijgsverrichtingen in Europa deelne men? Van Fransche zijde woiidt opge merkt, dat Japan |n (staat is een expedi- tieleger van zeker wel 300-000man naar Europa te zenden* hetzij over zee naar Frankrijk, hetzij doof Siberië maar het Russisch-Duitsche front. ,Het zou onge twijfeld een merkwaardige speling van het lot zijn als Japansche troepen geza menlijk niet den vraegeren (Russischen vij and zouden optrekken. In hoeverre ech ter de Fransche verwachtingen omtrent een actieve militaire ondersteuning van Japan op het Europeesche oorlogsterrein gerechtvaardigd zijn, zal moeten worden afgewacht. In elk geval zou nog gerui- men tijd hiermede gemoeid zijn, zoodat voorloopig op het eigenlijke oorlogster- rein (door dit optreden van 'een nieuwen oorlogvoerende (niets wordt veranderd. De slag op de Fransch-Belgische grens. In het Zuiden var- België, op de grens van Frankrijk, is de volkerensïag, die men er verwachtte, zich aan het ontwik kelen. Het zal een strijd worden, veel geduchter dan bij Waterloo, Men denke zich eens een slagveld, dat zich van Rijsel tot het Groothertogdom Luxem burg uitstrekt: een afstand van 260jKjM. Hoe die reuzenslag zal verloopen, is niet te zeggen* Men verwacht, dat hij verscheidene dagen zal duren. Naar in een Fransch communiqué wordt medegedeeld, is de groote slag over een aanmerkelijke uitgestrektheid van Bergen Jin Henegouwen) tot aan de Luxemburgsche grens begon nen. De Fransche troepen zijn tot den aanval overgegaan., Hun optreden heeft plaats in- geregelde samenwer king met het Engelsche leger.. De troepen der geallieerden hebben bij- in a het geheele Duitsche leger tegenover zich, zoowel het actieve leger als de reserve. Het terrein der krijgsope raties, inzonderheid aan den rechtervleu gel, is uitermate moeilijk., De slag zal vermoedelijk verscheidene dagen durenj Wegens de zeer groote uitgestrektheid van het front en het groot aantal troe pen, zijn de bewegingen van elk leger, onmogelijk stap voor stap te volgen. Het is noodzakelijk op een definitief resultaat te wachten, alvorens omtrent de eerste phase van den strijd tot een schoone tuinen ien, aan den buitenkant, met fabrieken, stoomzagerijen, ijzergie terijen, hout- (en steenkoolstapelplaats^n te midden van groote grasperken ver toont het pude paleis der Hawaïaansche koningen, dat (nu het verblijf van den gouverneur is {geworden, zijn witte ter rassen, zijn prachtig park, zijn koTaal- rood'e muren ien in de nabijheid er van verheft Zich teen stuk (kasteel, dat vroeger de kazerne (was van de garden, in den tijd, toen {de groote eilanden nog on afhankelijk waren,, v Vervolgens ziet {men groote heeren huizen langs (mooie, schaduwrijke boule vards, kerkten, herscholen tusschen het groen, en tlan de alles beheerschende oude krater |yan den Paiuchebowl-Hilliy waar Kamehameda, de Peter de Groote van de Kanakken, zichzelf tot souverein van den jgeheelen archipel uitriep, Hiet Zijn Japanners! roept luitenant Forster. Ditmaal (ben ik er zeker van. Sneller, Maurice, i Er is geen tijd meer, om er nog meer over te Zeggen» Een knallend geluid doet zich hooren ien een menigte kogels verspreidt zich door de ruimte als een zwerm muggen,.. Eén (ervan (moet den motor geraakt heb ben, want men hoorde er iets op af kaatsen, andere hebben de vleugels door boord. De ingenieur vraagt kortweg: conclusie te komenmen zou anders ver plicht zijn aan de pers -^'wijkende data te verstrekken, onderwijl het gevaar loo pend den vijand van inlichtingen te voor zien. Hulp van Frankrijk en Engeland aan België Uit !het bovenstaande en uit andere berichten blijkt, dat de Engelschen en Franschen slaags zijn geraakt met het Duitsche leger. Van een directe hulp aan de Belgen wordt er echter nog zeer weinig vermeld. Volgens een bericht aan de „Msbd." loopt te Antwerpen een ge rucht, dat Koning Alben aan Engeland en Frankrijk een telegram zou hebben gezonden, waarin hij binnen 24 uur toeJ. zegging verlangt van huK Zoo niet, dan. zal hij al zijne troepen oinnen de stel- lling van Antwerpen terugtrekken en geen. uitvallen doen. Aan de Fransch-Dutoche grens. Op den Oostelijken vleugel, bij Long- wy, sChijnt het begin nadeelig voor de Franschen te zijn geweesa, De berichten uit Duitschen bron schetsen het daar geleverde treffen als een groote overwin ning van de Duitscliers, >nder persoon lijke aanvoering van den Pruisisch en Kroonprins en \oortdurend versterkt door troepen, die van Luik over Ciney en Neufchateau (spoorweg Libramont-Ar- lon) door het dal van Seraois heen wer den aangevoerd onder aanvoering van Hertog Albrecht van W»irtemberg.| Mag men de Duitsche berichten ge- looven, dan is ook de slag, die geleverd werd in de buurt van Nancy, dus in Lo tharingen en een gedeelte van den Elzas, een- nederlaag voer de Franschen ge weest. ;Men weet echter, dat de Fransche cavalerie hier zoowel als aan het front Longwy-Sedan sinds dagen vooruitge trokken was buiten het gebied van den vestinggordel- Dat deze voorposten heb ben moeten terugtrekken op de veilige vlestimgen, is nog geen bewijs dat de Franschen verslagen zijn; in een der te legrammen werd zelfs verzekerd, dat zij niet eens zijn aangevallen, maar om stra tegische redenen terugtrokken. Maar het is» een veeg teeken dat L u n e v i 11 e door de Duitschers is genomen. De bezetting van Luneville door de Duitschers wordt van Fransche zijde er ken d.i In den Boven-Elzas schijnen de Fran schen zich tot dusverre in de heroverde plaatsen te handhaven* Aan de Duitsch-Russische grens. Van veel gewicht achten wij wat in Oost-Pruisen gebeurt. Al tracht de Duijt- sche berichtgeving hiet te verbloemen, het is niet te ontkennen, datf de "Russen hier met verbazingwekkende snelheid Voortrukken. Gisteren werden zij gemeld te Goldap en Luyck, vóór de linie GumbinnenAu- gersburg. Thans zijn Zij reeds ver achter die linie, en hebben, naar de Duitsche generale staf erkent, Insjtierberg aan de Pregel reeds "bezet. Zijt ge niet geraak^ Archibald? Neen, en gij'? *- Ik ook niet» Maar houdt ,u goed. En als door een plotselinge ingeving!, geeft Maurice Rimbaut een heftigen ruk aan het roer» k De „Katesbird" schiet naar beneden, van tweehonderd meters hoogte daalt ze in slechts enkele oogenblikken op veertig meters en thans schijnt ze de foppen der klapperboomen en eucalyptussen te raken. Voor al degenen, die ze van omlaag zien, schijint ze te vallen ien dit op het zelfde .oogenblik, waarop er een tweede salvo op haar wordt gelos t pp een hoogte waar Ze nu niet meer is» De twee vliegers hooren verwarde kre ten ien brullende geluiden: Ide Japanners meenen, dat de aeroplaan naar beneden stort ien dat de stoutmoedige vliegers hun in handen zullen vallen. Maar het roer wordt ijlings in tegen overgestelde richting gewend, de groote vogel stijgt weer, zooals hij reeds bij het vertrek met zooveel gemak had ge daan. Over de boomen scherend, de rot sen vermijdend, verdwijnd hij uit het ge zicht van hen voor wie hijl, op 200 meters hoogte, een goed mikpunt was. 'Nu is de haven in 't zicht met haar steenen idam en de langs jde kade voor anker liggende torpedobooten. Nieuwe schoten worden nog vandaar gelost, maar nu afzonderlijk, 't is alsof men op een Tegelijkertijd zijn de Duitschers, in h«t Zuiden van Oost-Pruisen moeten terug wijken. Het geheelen merengebied Van Masurië is daar door de Russen over stroomd. Zij hebben op de .landtongen tusschen de ontelbare meren ien meertjes, waarmede deze streek bezaaid is, sper werken aangelegd, en voeren uit Polen, via de rivier de Narew '(een tak van den Weichsel) voortdurend troepen aan in overstelpende hoeveelheid. Verschillende plaatsen Johannisberg, Willenberg en Ortelsberg, zijn door hen bezet, en door hun posities aan de Soldau staan zij reeds niet ver meer van de grens van West-Pruis,en. Ook in Biukowina dringen de Russen voorwaarts, gereed door de passen der Karpathen in Hongarije te vallen. Wij gelooven, dat Rusland met zijln enorme mensenmassa op dezs beide punten weldra een kracht zal ontwikke len, die voor <k> Duitojh-OostenrijksChe bondgeneptoa zeer lidhf noodlottig kan worden. Een voorspelling. Zelden heeft men zooveel over voor spellingen hooren spreken als wel in deze dagen, zegt de „Msbd." Natuurlijk dient aan de meeste maar een zeer be perkte waarde te worden gehecht en is een zekere voorzichtigheid tegenover al die voorzeggingen zeer raadzaam. Cu- riositeitshalve nemen we echter de vol- gtende voorspelling uit de „Meierijsche Crt." over, welk blad ze weer uit een oude Belgische courant heeft opgediept. Ze slaat heel aardig op den tegenwoor- digen oorlog en is dee te opmerkelijker, wijl ze gegeven 'is door Mad. de Lor- mand, 'die ook den val van Napoleon voorspeld (heeft. Ze luidt aldus: ,,'t Monster is ontketend. De wereld- betemister, de menschelijkheid, kon 't ondier (niet (meer dwingen. Vreeselijk had het (gebruld, 'maar de bezonnen stem van de mJenschheid scheen de boventoon te behouden. Dan volgde een 'tijd van akepige kwellende stilte. Daar opeens rukt het ondier los en in woeste, verderf- aanbrengende vaart 'schiet het onthutste mtenschdom. Gods igeesel slaat, de oor log! Plots, als vielen ze uit de lucht, staan overal vijandelijke verkenners. Dan af- dejelingen ruiterij en wielrijders. Gelijk een reusachtige lawine wentelt het gros van 't Duitsche leger voorwaarts en valt over de Maas in België. Kleinere troep jes zwermen af en bezetten de bruggen eh andere strategische punten. Zij beschermen den verbindingsweg met 't groote vaderland. Langs dien wteg fgolven steeds nieuwe menschen- mlassa's pan) meest Duitschers, doch ook elhkele Oostenrijkers. Zoohaast de Franschman vernam van de (schendinig der Nederlandsch-Belgiji Sche grens, stortte ook hij zijn scharen over Zuid-jBelgië uit. Aan de Duitsch-Fransche grens bul dert (reeds 't kanon. Geen enkel der bedde oo rlogvoerenden waagt echter een patrijls wilde schieten. Wat de kanonnen betreft, zij zijn on bruikbaar, daar hun affuit ze niet in staat stelt den verticalen stand in te nemen, die voor deze wijze van schieten noodig zou. Reeds is het vuiren der Japansche infanteristen, die tn 't geheel niet gewend zijn om naar de sterren te schieten, zon der. ^uitwerking geweest. De „Katesbird" heeft alles op het spel gezet om in veiligheid te komen, maar nu is zij het ook en thans heeft zij niets anders te doen dan naar het groote eiland Hawaï te vliegen, waar de Japanners zich niet hebben kunnen ontschepen, daar er geen haven is om hun kruisers in veilig heid te brengen. Maar op het oogenblik, dat de aero plaan boven de koraalriffen zweeft, die hiet strand van Wiaikiki omringen, begint de motor, voor de eerste maal sedert het vertrek te haperen, waarna voor een tweede maal... en het regelmatige ge- iruisch van (de schroeven Imaakt plaats (voor beverige geluiden, die weldra oveigaan in onregelmatige stooten. Dat is liiiet teeken dat de motor gaat weigeren I Een kreet een vloek liever ont snapt aan den mond van luitenant For ster. Het reservoir! Daar had hij niet meer aangedacht! Zal hij nog tijd hebben om het te bestormditg en oprukking tegen do vijam ddlijke forten. Wiel zwermen de vliegers aan. Tot een strijd in de lucht komt het hier niet, wijl de Duitschers in de minderheid zijn/. Dan ploffen de vlugge Franschen hun bommen en projectielen op de stalen koppen der Duitsche fortendan scheurt en kraakt 't, doch vernietigen kunnen ze hiet. Onmiddellijk na de oorlogsverklaring vetreenigen zich de F ran sch-Engelsche vlotten en trachten de Duitschers tot een slag In open zee te verleiden. Deze echter trekken zich ongedeerd terug onder de bescherming hunner ster ke kustbatterijen. Dan echter worden zt ilagesfloten en ontwapend. Kleine Fransch- Engdlsche fottieljes stoomen onvermoeid langs de Bel gisch-Hoilandach-Duit sche grenzen; ze slepen menig Duitsch han delsvaartuig in de wacht. Onaertusschen zijn de hoofdmachten der Franschen en Duitschers slaags. Zoo een strijd zag de wereld nooit. Nooit stonden zooveel menschen tegenover dlkaar. Nooit Werd er met zoo volmaakte wa- peins gestreden. Mijlen ver strekt zich beüder front uit. Men hoort geen men- schehjk geschreeuw, maar des te luider razen de dood en verderf brakende ka nonnen. Boven hunne hoofden wordt de eerste luchtslag geleverd. Hij is kort, maar ontzettend. De ver metele Fransche vliegers spelen met de Duitschers. Zij winnen 't in getal en beweeglijkheid Ver van hunne vijanden. Gelijk de adelaar snellen ze in de hoog te; ze nemen hunne prooi onder zich en werpen hun vermelingstuig. Gelijk een Vogel geraakt in de vlucht, storten de getroffenen naar beneden. Dra is de lucht schoongeveegd en slechts Fransche vliegers ronken onheil spellend tot boven de wolken. Nu zullen ze htm makkers op den grond ter hulp komen. Dezen hebben het zwaar te ver antwoorden. In den aanval zijn ze voor treffelijk, ja onweerstaanbaar. Worden ze echter aangevallen, dan, dan missen ze 't uithoudingsvermogen hunner te genstanders. Haast ieder Fransch offi cier schijnt een veldheerop eigen vuist werkend is hij onovertrefbaar. De opperste leiding is niet zoo bere kend. De Duitsche officier is een rad of spil in de groote machine en werkt met bijna mathematische juistheid. Hun staf overziet het heele oorlogsterrcijhl. Hoe onstuimig dan ook de kleine roode duivels opdringen, dc Duitscher wijkt geen pas. Na 't artillerieduel, dat in het voordeel der Duitschers was, be gint de Germaan zijn voorwaarts. Gelijk een doodbrengende vloed effent en plet hij. Dan werpen de Franschen hun Zwarte en bruine hulptroepen in 't vuur. Een oogenblik staat de Germaan- sche kolos. Voor zoo'n Oosterschen haat en doodsverachting staat hij verbaasd. Dan (gaat 't weer voorwaarts, 't is ge daan. f vullen en zal de „Katesbird" door zijn schuld niet neerstorten in het gebied van de haaien? iWiant zoo juist is hij' over de Koraal riffen -heengevlogen. Als Maurice Rimbaut op dit critieke oogenblik zijn tegenwoordigheid van geest verliest, is het gedaan met de heele onderneming. v Maar het is een omstandigheid-, waar op de jonge Franschman (zich reeds voor bereid had hij doet zijfri aëroplaan zachtjes naar de zee neigen, izoodat het beetje alkohol, dat nog in het reservoir is, in den koolstofhouder Jcan yloeien en de zuigers gedurende enkele oogen blikken nog in beweging kan houden. De tanden op elkaar geklemd |en ponder hiet hoofd om te wenden, ptoot hij haastig de woorden uit: t Vlug, Archibald, alkohol; in Gods naam, haast u!..,.» i De Amerikaan heeft deze aansporing niet afgewachthij heeft (haastig ieen bus gegrepen en tracht in koortsachtige ippr winding de met lood omgeven kurk los te maken, die ze afsluit. iHïj kan het maar niet gedaan krijgen en zoo als het dikwijls in dergelijke ge vallen gaat, heeft hij den (sleutel niet bij de hand, die hem zijn (werk zou verge makkelijken. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1