BUITENLAND. BINNENLAND. Nederland en de Oorlog. 5e laargang. No. 1475. Bureau OUDE SINGEL. 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. dit blad verschijnt elken dao, uitgezonderd zon- en feestdaoen DÉ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/» cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel 'm^r 10 cent. v Onverstandige praat. Terwijl een sdhoone ziucht naar eens>- gezind arbeiden ons volk' bezielt, acht de „Bond van Christén-Socialisten" den tijd rijp om nog eens extra af te geven op de Kerken. In een extra uitgave van het orgaan „Opwaarts" komt het Bionds- bestuur de goegemeente vertellen, dat de huidige oorlog „de schuld der Ker ken" is, welke schuld vooral heet neer te komen op de schouders van „degenen, die de leiding hebben in de Kerken", We zullen ons natuurlijk er wel voor wachten iets te citeeren uit het onver standig geschrijf, dat levendig herinnert aan de plaat van een zoogenaamd „neu traal" blad, welke snaterde, dat-er nu oorlog was „ondanks 20 eeuwen van Christendom". Ja, als ieder en alles d§ eeuwen door zijn best had gedaan .om het Ghristdivi dom te doen zegevieren, dan zou men mogen vragen: is zoo'n krijg nu het resultaat daarvan? Maar het is er immers verre van af, dat men het .Christendom1 steeds zou hebben bevorderd. Integendeelheel de historie wijst op vervolging, vergu.zing, «naad en tegenwerking waaraan het voortdurend b.ootstond. on in onzen tijd gaat men met een en ander nog gestadig voort, terwijl zelfs velen, die ziCh Chris tenen noemen, niet beter weten te doen dan zich aansluiten bij een partij, wier organen vuur en vlam tegen de kerken spuwen. En dan durft men nog schrijven, ge lijk! „Opwaarts" thans te lezen geert! 't Is beuzelpraat. Er mag om gelachen, evenals men zulks moest doen om een man, die een huis zou ondermijnen en daarna den bouwmeester de schuld zou geven, wan neer het niet steik ger.oeg bleek om bewoond te worden. 'Zulk een man zou natuurlijk voor uitermate kort van begrip gehouden wor den. Maar is en wordt niet evenzeer het Christendom ondermijnd? En mag men het dan tevens de scnuld geven van dat ondermijnen Gelukkig, het Christendom is bestand tegen de aanvallen, waaraan liet voort durend blootstaat. Het gaat gestadig voort zich te verbreiden over de wereld, die werkelijk den vrede deelachtig zou worden, als het alom werd nageieefd. De wereld wil dit echter niet. En wie fel het Christendom aanvalt, kan rekenen op veler toejuiching. Maar dan moet men zich ook ni/et verbazen over ;t iuitbreken van een oor- De Oorlog. Wjij zouden verscheidene telegrammen kunnen afdrukken. Doch waartoe dient het, met veel gewag melding te maken van berichten, waarvan het viast staat, dat zij overdreven zijn. Laten we ons niet door opgeblazen overwinningsberich- ten van de iwlijls laten brengen. Er is nog geen enkele groote slag geslagen, en, behalve de affaire van Luik, is er zelfs nog geen ernstig gevecht geleverd. Wat er geschiedt, aan alle grenzen, zijn slechts verkenningen, waarbij een vech terij plaats had, wat dooiden en gewon den vallen, en somstijds" wat gevangenen •en eenige buit in handen van een der partijen vallen* Maar het ware onjuist daaraan meer waarde toe te kennen, dan van een zeer voorloopiig en zeer ondergeschikt belang. Over en weer zal mu de mobilisatie wel ongeveer geëindigd zijin en worden nu de uitgebreide, op oorlogssterkte gebrach te legers, naar de grens gedirigeerd. Daar worden thans strategische mar- schen gemaakt, omvattende bewegingen voorbereid, en posities gezocht, alles ach ter den sluier, die cavalerie en bereden artillerie vormen,. Op enkele plaatsen kun nen zelfs infanterie voorhoede-colonnes in zulke gevechten worden betrokken. Maar het resultaat daarvan zegt niet veel. W,ant het is miet steeds een over winning, wanneer de tegenpartij terug trekt. Integendeel, vaak zal deze, als zijln taak, zijn verkenning gelukt is, als hij den vijand tot "machtsvertoon heeft ge prikkeld, als hij diens plannen meent te doorgronden, vrijwillig het gevecht af breken, en voor alles het resultaat van zijn tocht ter kennis brengen van hoogerei officieren. 'Gewoonlijk hebbein die voorhoede-af- deelingen, vooral de cavalerie, zelfs de opdracht om leen gevecht te vermijden, of zoo Ze tot een gevecht gedwongen worden, dit sleepend te houden, en zich achterwaarts te con centree ren. Eerst nadat de beide partijen volkomen van eikaars opstelling, sterkte, .positie op de hoogte zijn, kan er sprake zijn van maatregelen voor den aanval, de omtrek king van de tegenpartij. De toestand in België trekt natuurlijk aller aandacht iW|e on tl een en het volgende aan een gesprek van een redacteur van het Dagbl, van Noordbrabant met een te Breda aan gekomen Luikenaar omtrent De forten van Link „De forten van Luik zijn gevallen",, zeide de zegsman van het blad. Ik (nl. de journalist) zeide hem, dat er niets van bekend was van dien val der forten. Toch is ;t ieen feit, antwoordde hij eenvoudig. De telegrammen, vervolgde ik, spiexen van de forten J^ontisse, Ev^ gnée en O.auJ- fontaine die zouden tut zwijgen ge bracht zijn. Maar de aifdere forten niet. Het fort Loncin b,v. dat de vlakten naar het westen beheerscht, zou nog stand houden. Hiet fort Loncin is met man en muis in de lucht gevlogen, Hoe weet gij dat? Ja, hoe weet gij, dat er een to reu op de Bredasche kerk staat. Wat wilt ge daarmee zeggen? Dat het een algemeen bekend feit in Luik is. Gisteren is het fort Loncin met man en muis in de lucht gevlogen. De andere forten zijn ook opgeblazen, maar eerst ontruimd. Is dat ook algemeen bekend in Luiik? Ja. Bovendien, wij hebben de ont ploffingen gehoord. Stuk voor stuik. Is dat nieuws door Luiksche kran ten ook meegedeeld? In Luik komen geen kranten meer uit. Kunt ge u op dit punt niet ver gissen? Hijl werd wat wrevelig, dat ik zoo twijfelde aan zijn wojorden. Hij kwam toch zoo uit Luik. En als iemand het kon weten, dan hij. Maar er ontstaan zoo dikwijls ge ruchten, die later weer worden tegenge sproken, opperde ik .nog, Dit was een beslist feit, besloot hij. Waarom zou het dan in Brussel niet bekend zijn gemaakt? Vlak voor den grooten slag?u...i Om het imoreel der (troepen neer te slaan Maar in [Berlijn dan? Ja, dat weet ik ook niet Misschien willen de Duitschers geheim houden, dat ze nu met im,an en imacht door Luik kun nen trekken, om (niet te verraden, dat ze in Midden-België sterker zijn, dan ver moed wordt". Toch werd nog van gisteren vanuit Brussel o f f i c i e e 1 ontkend, dat de forten door de DuitsChers genomen zoiir den iijn Het gevecht bij Dinant „De Peuple" geeft het volgende ver haal over het gevecht bij Dinant van Za terdagmiddag. Tegen 3 uur werden 500 Franslöhe/ infanteristen, die op de hoogten ten Zui den van de citadel stelling hadden geko zen, door de DuitsChers teruggeworpen. Door de DuitsChe machinegeweren gede cimeerd, trok zich deze afdeeling Zuid waarts terug. Franzche machinegeweren beantwoord den van den linkeroerver der rivier het vuur der Duitsche machinegeweren. DuitsChe cavalerie reed door de Rue St. Jacques naar de stad. De Franschen sneden haar den weg af. De Fransche cavallerie kwam nu in actie en noodzaakte den vijand dooreen goed gevoed vuur tot wijken. Vijftig man voetvolk, die over de brug gingen werden afgemaakt door een ba jonet-aanval der Franschen. De Fran schen 'klommen tegen de citadel op en drongen de DuitsChers terug. Om half zeven haalde een Fransche .s/lodaat de Duitsche vlag van de oude citadel naar beneden. Van de DuitsChers zouden dui zenden manschappen builen gevec t ge steld zijn. De verliezen aan Fransche zijde ziju veel geringer. Gedurende den slag hadden de inwoners van Dinant zich in hun kelders Verborgen. Aan de Limburgsche grens. Van uit Maastricht wordt d.d. gisteren geseind Het doortrekken van Duitsdhe troe pen van Aken over Lixhe naar België,, dat sedert Zondag vrijwel had opge houden, is opnieuw begonnen. Een hard nekkig gerucht dat Oostenrijksche troe pen van belangrijke sterkte zich Ln de omgeving van Aken ophouden doet hier sedert eergisteren de ronde. Ik1 Jjeb het niet persoonlijk kunnen yaststellen, doch het bericht schijnt mij na ingewonnen informaties thans waarschijnlijk. Uit Visé Iziib hier weer talrijke vluchte lingen aangekomenhun getal bedraagt nii ongeveer zeven honderd. Daar nog meer toevloed difiF ongelukkigen verV waeht wordt en de gelegenheid tot hub* vesting hier spoedig zal ontbreken, zui len zij zeer vermoedelijk de volgende week een kamp in de omgeving van Eys- den betrekken. Dit kamp.zal met mede werking van militairen in orde worden gebracht. Er schijnt in de buurt van Riempst een hevig gevecht #te hebben plaats ge had. Een zwaar gewond DuitsC'n soldaat is hier van /-daar binnengebracht. Bij' Lixhe is een tweede dubbele brug door de DuitsChers geslagen. Deze brug zou bij een échec der Duitse e wapenen in België onschatbare diensten kunnen bewijzen bij het terugvloeien van troe pen in de richting naar Duitschland. In Luik is de bevplking rustig de stad is een groot legerkamp. Ieder gerucht van verwoesting of bra.sd in de stad is tegen te spreken. De groote slag Volgens verschillende berichten staan tussChen Thienen en Namen 700.000 manzchappen tegenover elkander. Daar zou beslist de groote veldslag plaats hebben. Er wordt echter van Belgische zijde de grootste stilzwijgendheid om trent de bewegingen der toepen in acht genomen. Uit Antwerpen wordt gemeld, dat er een afkondiging is gedaan aan de ouders .om in geen geval te vertellen, waar hunne zonen zijn. Het legercom1- mando vraagt ieders stilzwijgendheid in verband met de troepenbeweging. Te Antwerpen is een groote veesta pel aangebracht uit het Walenland. t>e beesten zjjn daarheen vervoerd om he: Duitsche leger niet van levensmiddelen te voorzien. Duitschland. Japan en China. De Japansche regeering heeft aan Chi na gevraagd te trachten Duitschland te* overreden om Kiautsjou vrijwillig te ver laten. Japan is gereed Voor een aanval op Kiautsjou te land en ter zee. De Duitsche kolonie Kiautsjou, dat Japan geheel „belangloos" wil doen te ruggeven aan China, ligt in de Chi- neesche provincie Sjantoeng en dateert uit 1898, toen China het gebied van Kiautsjou voor 99 jaar aan Duitschland verpachtte. Men weet, dat Japan in zijn ultimatum1 van Duitschland eischt, dat het Kiautsjou aan Japan zal afstaan, Ja pan zal dan „later" een zeer rekbaar en verdacht woord die kolonie weer teruggeven aan China. De kolonie Kiaut sjou telt 84.000 inwoners len is 500 K.|M2 groot. Voor Maandag 23 Augustus moet Duitschland antwoord geven aan Japan. Dat Duitschland zonder meer zijn kolonie zal afstaan, is niet aan te nemen. In 1 lziifc-Loiharingeii. In den Beneden-Elzas, tussChen Nancy en Straat:burg, zetten de FransChe troe pen hun opmarsch in de richting van de hoofdstad van het Rijksland voort, daar bij volgende het dal van de JBruChe I (DuitsCh* Breusch), dat tot het stroom- I gebied van het bij Straatsburg in den I Rijn vallende riviertje de 111 behoort. In den Boven-Elzas houden de Fran- I schen nog steeds de l'ijh naar Mühlhau- I sen bezet. Van het heroverde Thann drongen zij verder in de richting Mühl- hausen door en bezetten ook het lijnt e, dat van Cerriey, (DuitschSennheim) naar het Zuiden voert. Zij zijn hier onge veer 30 K.M. van Bielfort, en 15 K.iVA over de grens van het Duitsche Rijks- land vooruitgeschoven. Aan de Russische *»rens. Het generaal commando van het eer ste Duitsche legercorps bericht, dat 17 Augustus een gevecht .is geleverd bij Stallupönen (in Oost-Pruisen aan den spoorweg, kort bij het grensstation Eydti- kuhnen), waarbij de tot dat legercorps behoorende troepen met onvergelijkelijke dapperheid hebben gevochten, zoodat de zege werd behaald. Meer dan drieduizend gevangenen en Zes machinegeweren vielen, zoo luidt het Duitsche bericht, in onze handen. Een groot aantal andere Russische machine geweren, die met meegevoerd konden worden, werden onbruikbaar gemaakt. Gemengde Oorlogsberichten. EenVon Bülow gesneuveld. Op de lijst van de bij Luik gesneuveL den komt ook voor de generaabmajiooi' Karl UlriCh von Bülow, een broeder van den vroegeren Rijkskanselier, prins von Bülowu De oud-kanselier, die van Nor* dierney te Hamburg kwam, vernam daar het gerucht, dat weldra door het dep'ar- tem ent van oorlog te Berlijn werd be vestigd. Dood march eer en* Een En- gelschman, die zich het begin van d>en oorlog van 1870 herinnert als den dag] van gisteren, schrijft in een Londensch blad, dat een Duitsche kennis, die ver scheiden broers ^n het Pruisische leger had, hem toen had gezegd: b,U zal zien, wie zullen ze dood marcheeren." Sedan heeft dat bewaarheid De schrijver vreest nu, dat de groote marschvaardigheid van het Duitsche leger opnieuw zal blijken, en hoopt, dat de grootere voordieelen, die de verbetering van het geweer en de terugkeer tot de losse tirailleurs-formatie, naar Maarschalk {BiunTenthai den schrij ver in het laatste jaar van zijn leven heeft gezegd den kwieken Franschen soldaat op den loggeren Germaan heb ben gegeven, daartegen zullen opwegen. Gevecht bijde Canarische ei landen? Een nog on bevestigend be richt uit Parijs meldt, volgens een tele gram uit Londen aan de „Tel.", dat ter hoogte van de Canarische eilanden een gevecht heeft plaats gehad tusschen een Engelschen en een Duitschen kruiser. De Engelschman zou het Duitsche schip in den grond .geboord hebben en bovendien nog een Duitsch transportschip, beladen met ammunutie, hebben buitgemaaktj. Vr ij spraak. De krijgsraad te Koblenz heeft den hotelhouder Nicolai uit Kochem, die gevangen was genomen, omdat hij een poging ^:ou hebben gedaan den Kochemer funnul 'in de lucht te la.en vliegen, vrijgesproken. Uit het proces is gebleken, dat de man volmaakt onschul dig is aan 't hem ten laste gelejgde. Die anti-militairist Vandervel- d e. Staatsminister Vandervelue, de leider der arbeiderspartij in België, so cialist len anti-militarist, heeft met zijn vrouw in gezelschap van een medewerker van de Soir de militaire posten rondom Brussel bezocht om er met de soldaten te gaan spreken, en toen heeft zich, naar de journalist vertelt, het merkwaardige feit voorgedaan, dat het „le citoyen, Van- dervelde" op zeker oogenblik te machtig werd en men hem hoorde uitroepen: „Vive l'arméel Vive la Belgique1" En toen deelde mevrouw Vandervelde siga retten onder de soldaten uit. Ih welken wonderlijken tijd leven we, zegt de jour nalist. Zou het w a a r z ijn? Men schrijft ons uit GroningenNaar Duitsche grens bewoners vertellen, werden ^duizenden solt- daten vocrloopig maar hunne haardsteg- den teruggezonden* Een feit is, dat een paar zoons van grens boeren, die den 3den Augustus waren opgekomen, weer terug zijn. In Duit'schlamd* Een Nederlan der, gisteren uit Berlijn hier teruggekeerd, deelt ons mede, in Duitschland overal met de grootste voorkomendheid behan deld te zijn,. 'Het leven in Duitschlanidi wordt sterk beinvloed door dm oorlog. In Berlijn en Hannover ziet men niet an ders meer dan vrouwelijke tramconduc teurs, terwijl oude mannen dienst doen als wagenbestuurders,. Algemeen zijn de loonen in Duitschland 30 pet. gedaald! ook voor den landarbeid: Gratis diensten worden veelvuldig aangeboden door men- schen zonder beroep. Onwaardig? Bij aankomst der eerste krijgsgevangenen in Duitschland schijnt oen deel van het publiek voor- al vrouwen zich onwaardig te hebben gedragen. De militaire autoriteit te Stuitt- j gart heeft ten minste bevolen, dat voor I het geval dergelijke tooneelen zich moch ten herhalen, zij die er aan deelnemen, zullen worden aangehouden en hum n>&- men in de dagbladen bekend gemaald |W|ie na lezing van het bovenstaande denkt, dat de krijgsgevangenen mishan deld of uitgescholden zijn, vergist zich. De Frankfurter Zeitumg verneemt aHjhans uit Situitlgart, dat de vrouwen, die zich „onwaardig hebben gedragen" (den Fran schen krijgsgevangenen).... douceurs en bloemen hebben overhandigd. Kunstenaars en letterkundig genbijlhet Bielgisühleger. Stijjn Streuvels en Herman Teirlinck hebben zich aangemeld bij het Belgisch Legert Verscheidene kunstenaars en letterkundi gen zullen zich aanmelden. Leugenberichtem in buiten- landsche dagbladen. Hlet Fransche blad „Le Matin" van 6 Augustus j|.l., heeft op een kaartje den opmarsch der Duitsche legerkorpsen aan gegeven, waarbij met verbluffende vrij moedigheid en volkomen in strijd met de waarheid, idle wegen van twee dier korpsen over Nederlandsch gebied! zijn geteekend. Als toelichting vermeldde het blad „Duitschland heeft niet alleen de neu traliteit van België, maar ook van Ne derland geschonden, door cavalerie en artillerie over Maastricht te dirigeeren, teneinde op deze wijze op Luik aan te rukken." „De Koningin heeft een gedeelte van het land in staat van oorlog moeten verklaren." „Nu heeft Nederland zoo schrijft men van gezaghebbende zijde steeds een strikt neutrale houding bewaard'; het onderhoudt met alle oorlogvoerende partijen 'betrekkingen van gelijken yriend- schappelijken aard het heeft echter bovendien afdoende maatregelen ge nomen om, mocht het onverhoopt noodig blijken, metterdaad te zorgen, dat ons gebied niet wordt geschonden. Dat in het zuidelijk gedeelte van het land de staat van oorlog is afgekondigd!, heeft, zooals men weet, imet het eigen lijke oorlogvoeren niets te maken, doch betreft alleen de instelling van gezags verhoudingen, eenigszins afwijkende van de normale. Het is geen bewijs van een hoog staand verantwoordelijkheidsgevoel, wan neer een veelgelezen courant zijn lezers vergast op dergelijke leugenbeiichten, waarvan de onwaarheid met uiterst ge ringe moeite te constateeremt. was go- wees t." De grenzen open. Men schrijft uit Zevenaar aan het HbL Nu Duitschland zijn gtenzen voor le vend vee heeft opengesteld, hetgeen in bijna 20 jaren niet geschiedde, wordt daarvan reeds een druk gebruik gemaakt, om levende varkens, runderen en kalveren uit ons land daarheen te verzenden. Het aldus ingevoerde vee wordt aan dei grens door een veearts onderzocht. Be halve wagenladingen groenten en fruit, gaan groote partijen eieren en boten de grens over,, tengevolge waarvan de prijzen hier te lande, in den aanvang aanmerkelijk dalende, wederom gestegen zijn. Behalve koffie en thee (en tabak) is nagenoeg alle invoer van levensmidde len vrij van invoerrecht. De stoomzuivel- fabrieken in deze streek konden thans hun werkzaamheden weer hervatten, nu een afzetgebied is gevonden. De visschers weer paar zee. De Urker visschersvloot is thans we der naar de Noordzee vertrokken, waar het visschen langs de kust van IJmuiden tot den Hoek. van Holland mogelijk ge acht wordt Ten gevolge van de corres pondentie met en de bemoeienissen van de visscherij-imsplectie, inzonderheid! van den hoofdinspecteur, waren reeds 27 botters derwaarts uitgezeild, die den eer sten (Donderdag)nacht samen f 500 be- somd hebben. Door Zuiderzeevisschers is te 'Urk aangevoerd 600 pond bot en schol, prijs f 5f8 per 100 pond en 180 pond aal a 10 cent per pond. Door de reedersvereeniging te Vlaar- dingen is besloten een verzoek aan den minister te richten of het Rijk molest

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1