ai
BUITENLAND.
DE VLIEGMACHINE.
5e Jaargang.
No. 1468.
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V§ cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
Augustus
1914
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel "Ar 10 cent
Volkseenheid.
JWHj, Nederlanders, mogen wel eens
gaarne onder elkaar plukharen, waarbij
't vaak heet toegaat, maar heerlijk is 't
nu toch, telkens te kunnen bespeuren,
hoezeer wij ons thans één gevoelen.
Zulks kwam ,ujit in 's lands vergadlerinig
ten Binnehove; het blijkt telkens bij troel-
pen en burgerij; ;t kwam niet het minst
duidelijk aan 't licht ter bijeenkomst, gis
termiddag in 'de Haagsche Trèveszaal ge
houden op initiatief der Koningin, en
waarin Hu M. zelf de openingsrede hield.
Nederland was er vertegenwoordigd) in
al Zijn politieke schakeeringen, maar geen
wanklank werd gehoord^ Toen de Vorstin
de samenkomst verliet, werd zij eenstem
mig toegejuicht en Minister Tneub had
Haar het eerepresidium Aangeboden
„overtuigd te hsudden nnm^nt Alle af
wezigen van welke kleur of richting oojc'\
Deze overtuiging bleek geen ijdele en
bewees, hoezeer thans de volkssaamho
righeid alle geschillen overheerscht. Voor
de Koningin, die thans zulk een zware
taak heeft, moet het bijl de vervulling
daarvan ion Haar optreden, evenals
dat van Haar gemaal, wint aller harten
een groote steun wezen, dat zij op al
'Haar onderdanen kan rekenen.
Straks laten we ons geen illusies
scheppen duiken de geschillen weer
op; om te verdwijnen zijn deze van te
diepgaand karakter» Maar onze natie zal
toch bijblijven het heerlijk schouwspel der
huidige nationale eenheid, welke herin
nering allicht de te hervatten strijd met
minder verbittering 'zal doen voeren»
V Onze troost.
(Bij de oprichting van het Algemeen
3icw4.iwOirdic L 'sCicoCi.-iagc sprak mi
nister Treub o»ti^: Hoe ernstig de naaste
economische toestand ook moge wezen,
'er mag geen honger worden geleden/
in Nederland en er zal geen honger
worden geleden in Nederland'.
In deze woo;den ligt onze troost, want
het zijn geen ijdele klanken, gesproken
in de begeestering van een mooi oogen-
blik, maar zij vormenden weerklank van
wat er in deze tijden krachtig op'>rudscht
uit l"'t diepst van aller harten: <le wil
om goed tc doen, om den nood, zooveel -
't mogelijk (is, te lenigen, de ellende, zoo-
Veel 't kan, te verzachten»,
(Niemand geve zich dus over aan moe
deloosheid', maar allen blijken sterk in
h'et vertrouwen op God, die in deze droe
ve tij'den de menscbenharten beweegt tot
daadwerkelijke liefde»
ALGEMEEN OVERZICHT.
De Oorlog.
Allerlei teeKenen pleiten er voof, dat
«en
groofe veldslag
is te wachten, in de streelt tusschen1
Maastricht en Antwerpen, tusschen een
gedeelte van het Duitsche leger met het
Belgische leger, versterkt door Engel-
FEUÏL LETON.
46)
Nu was het volop - dag 'geworden1.
Ginds in het Oosten schoten de eerste
zonnestralen neer op de groote gele
vleugels. Van de Japansdie schepen af
had men het toestel gezien, welks op
stijging Kerdok overigens reeds den vo-
rigen nacht had aangekondigd.
Twee sterkie lichtstralen bliksemden'
in de verte en een kreet als van„Redde
zidi wie kan" werd geslaakt door hen,
die ze hadden opgemerkt.
Eenige seconden verliepen, daarna
doordaverde een hevig gerommel de
luchttwee 'monsterachtige projectielen
kwamen met de snelheid van den blik
sem1 aanvliegen.
Een ervan viel in de zee, tien mete|r9
van het fort vandaan, een reuzenkolomi
Water opwerpend.
De andere plofte neer op het plat
form, dat de aeroplaan zooeven verlaten
had. Artilleristen, weridieden, mekani-
c'es, reeds gewoon aan- zulk een losh
barsting, kapitein Broadway zelfs, allen
hadden zich door snel langs de helling
af te glijden binnen de grot in vteiligt-
heid gesteld.
stihe of Fransche troepen, of door beide.
„Sedert Zondag bezetten de
Fransche 1 e gie r s ch a re n' een
groot gedeelte van pns grondj-
gebied, dat thans reeds Voor verderen
inval beveiligd is", luidt teen officieel
bericht van den B|elgischen generaledii
staf aan de Blelgisdhie bladen.
Talrijke treinen met Fransche troe-
pen 1lezlen Wij jn Zondagnacht Versche
nen Belgische bladen Zijin dezen nacht
langs Brussel naar het oorlogsierrein
gegaan. Zij werden warmt toegejuicht,
En omtrent het Engelsche hulpleger
lezen wij in de BlelgisChe bladen: „De
Engelsche troepen sloten zich bij de Bielw
gische aan".
De landingsplaats Van de 'Engelsche
troepen is om belangrijke redenen ge
heim gehouden, Zij zijn, blijkens berich
ten jn Fransche bladen, ergena aan de
Fransche khst geland.
De drie legers zeggen de Belgische
bladen komen thans saam in de beste
voorwaarden om den gemeensdhappelijf-
ken vijand te bekvechten.
Zoo de EngelsChen op Franschen bo
dem' ontscheepten, dan gebeurde dit om
dat de Fransche havens veiliger zijn dan
de Belgisdie.
De Duitschers in België.
Een bisschop als gijzelaar.
De bladen hielden, dat de bisschop
van Luik en 15 andere aanzienlijken der
stad, onder Wie de burgemeester en af
gevaardigden len senatoren, die zich naar
den DfuitsChen generaal begaven, om'
hem te verzoeken de stad niet t!e bonv-
bardeeren, ten antwoord ontvingen, dat
de stad zal gebombardeerd worden, als
de forten zich niet overgeven.
De onderhandelaars zijn als gijzelaars
gevangen genomen.
De waarnemende burgemeester van
Luik heeft de volgende proclamatie tot
de bevolking gericht: 0,Het gemeente
bestuur herinnert aan zijn medeburgers
en aan al degenen die zich op het grond
gebied van .Luik bevinden, dat het ten
strengste verboden is door de krijgsr
wet, dat een burger zich overgeve aan
Vijandelijke handelingen, welke ook, te
gen Duitsche soldaten, die hejt land be
zetten. Elke aanslag tegen de Duitsche
troepen door anderen dan soldaten in
uniform' kan als gevolg hebben dat niet
alleen de schuldige dadelijk! 'dood1 ge
schoten wordt, maar zou ook schrikke
lijke wraaknemingen veroorzaken tegen
al de inwoners en bijzonder tegen de
Luikenaars, die door den bevelhebber
der Duitsche troepen als gijzelaars op
gesloten zijn in de citadel te Luik. Die
gijzelaars zijn: le Mgr. Rutten, bisschop
van Luik; 2e Kleyer, burgemeester van
Luik3e Grégoire, afgevaardigde4e
Armand Flechet, senator5;e Van Zuylen,
senator; 6e Edouard Peltzer, senator;
7e Col 1 eau, senator; 8e De Ponthière,
Volksvertegenwoordiger9e van Hoe-
gaerden volksvertegenwoordiger10e
Falloise, schepen. Aan mgr. Rutten en
Kleyer is voorloopig vergund de citadel
te verlaten, doch zii blijken als gijzelaars
Alleen luitenant Spark Was daar ge
bleven, de armen over de borst gekruist
de oogen Verloren in de eindelopze veijte,
Geheel Zijn aandacht scheen zich te
vestigen op dien granaat-kegel, die daar
vergnuizeld en versplinterd werd..:.;, Spoe
diger dan hij het had voorzien was hij
reeds Verdwenen.
Die aeroplaan, die al eenige mijlen
Van het fort was verwijderd, geleek op
een groote zeemeeuw, die over de gol
ven scheerdemen zag ze weer zwen
ken, grooter worden en Midway nade
ren om de overeengekomen bewegingen
te Verrichten.
Toen ze op kleinen afstand passeerde,
met nog koortsachtiger snelheid dan
eerst, werd de witte sluier weer heen
en weer gewuifd, scherp uitkomend te
gen het donkere brons van de rots.
Daarna zette de „vogel van Kate"*1
koers naar het Wiesten; Zijn snelheid
nam toe, het geruisch van zijn motor
ging verloren in de. ruimte, Zijn lange
staart werd korter; van 'meeuw werd!
hij zeezwaluwdaarna een korte sChuim-
wolk, die verdampte in de stralen van
de opkomende zon.
DE VLIEGTOCHT OVER ZEE.
Thans vloog de „Katesbird" in die unme-
telij'ke eenzaamheid (boven den S-till/en Oce
aan en reeds was het rotsige eilandje
ter beschikking van den DuitsChen be
velhebber. Wij bezweren al degenen die
op ons grondgebied verblijven, te waken
in het opperste belang van al de inwo
ners en van degenen lie de gijzelaars
van het Djuitsche leger Zijn, dat geen
enkele aanslag op de soldaten van dit
leger gepleegd worde. Wij herinneren,
dat naar bevel van den generaal-bevein'
hebber van de Duitsche troepen al de
burgers die wapenen en patronen bezit
ten, deze dadelijk aan ^le overheid moe
ten overleveren in het provinciaal paleis
op straf doodgeschoten te worden".
Te Tongeren.
Volgens de Soir is de hoofdmacht der
Lanenburger uhlanqn Zondag te Tom-
geren aangekomen. Hun bevelhebber
drong met de eabel in de vuist in hdf
itudhuis door en beval de Belgische
vlftg VfUl het itadhuis en de kerk neer
te halen, D« burgemeester antwoord
de, dat hij slechts bevelen van den ko-
'ning der Bielgen had te ontjvangeny-
waarop de DuitsChe bevelhebber heen
ging. Later kwam een ander officier,
vergezeld van uhlanen, en haalde de ge
meentelijke schatkist, die 7600 francs
bevatte, leeg. Vervolgens nam' hij 10.000
frs. op het postkantoor in beslag en
kocht toen voor 1200 frs. levensmidde
len. De manschappen stierven haast van
honger.
De wreedheden in de Belgische
grensgemeenten.
H|et jsohijnt onbillijk, om, zoolang het
hoor- jen wederhoor inog niet voldoende
kan worden toegepast, het Duitsche leger
over het algemeen aansprakelijk te stel
len voor enkele excessen, die door som
mige Duitsche soldaten Belgische grens
dorpen heeten gepleegd. Elke oorlog is
iets wreeds en leidt tot wreedheden van
oorlogvoerende partijen over en ween,
De jongste Balkankrijg .is daarvan een
vernieuwd bewijs geweest. De Neder
landsche en Belgische correspondientenj
die op het oogenblik onze voornaamste
nieuwsbronnen zijn, hoorden in hoofd
zaak var. Belgische vluchtelingen het ver
haal der zoogenaamde gruwelen. En in
dien hier of daar door een afzonderlijke
patrouille al excessen bedreven werden',
gaat het nog niet aan daarvoor het ge-
heele Duitsche leger aansprakelijk te stel
len, gezwegen van de mogelijkheid', dat
als lexcessen worden (Uitgekreten wat fei
telijk de .uitoefening van het handle oor
logsrecht is, hetwelk aanslagen, door bur
gers van bezette streken op geregelde
troepen gepleegd, onmiddellijk met den
kogel straft
En dat .hier en daar door de Belgi
sche .bevolking de uitoefening van. dit
oorlogsrecht werd uitgelokt, 'Jcan moei
lijk ontkend worden» Nog gisteren, schreef
leen der correspondenten van „De Tijd",
die de jongiste dagen diep in het Wiaal-
sche doordrong:
„Zooals ik de jWlaalsche boeren en
mijnwerkers heb Zien vechten, heb ik
het mij nooit kunnen voorstellen» De
slachting van Bressoux geeft een idee
van de „.beschaving", waarmee zij strij-
Midway in den morgennevel
Hij gleed voort door den wind, de
groote gele vogel, gedreven door Zijn
schroeven met een snelheid, die toenam1,
totdat de heetgeloopen motor ziijn maxi
mum van beweegkracht had bereikt.
De twee vliegers ispraken geen woord
een eerbiedige ontroering als het ware,
deed hen zwijgen. Voor luitenant Fok
ster vooral, die niets van den bouw van
een aeroplaan kende dan de machinerie
was die Isnelle vlerpl'aatsing, die toet niets
te vergelijken was, van wat hijf ooit ge
zien had, iets wonderbaars, iets ont
zaglijks, ja, bijlna bovennatuurlijks.
Zoo nam dus de mensch, na zich met
Zijn onderzeeërs in de diepten van den
Oceaan gewaagd te hebben, thans bezit
van het gebied der vogelen, niet m'eer
als de luchtvaarders, die met hun reus
achtige ballons aan het waterstofgas een
stijgkracht ontleenen, die ze zelf niet
konden voortbrengen, maar met ware
vleugels, die sneller voortgaan en gel-
makkelijker të besturen zijn dan welk
vervoermiddel te land en ter zee ook.
De droom van Icarus was verwezen
lijkt de mensch had vleugels.
De Amerikaan had op het oogenblik
van de opstijging een niet weer te geven
indruk gekregen, zoo iets als het gevoel,
dat men krijgt in een lift, die met groote
snelheid daalt.
dönj Eerst doortocht verleen en aan Duit
sche troepen, en dan trouweloos een ge
heel bataljon neerschieten» Van lieden met
zulk een onmenschelijke psychologie kan
men alles verwachten. In plaats van kalm
te berusten in de bezetting van hpn land
door leen verpletterende overmacht, val
len jzij als woeste duivelen op de Duit
sche soldaten aan, om zich in hun razer
nij door hen te laten fusilleeren. En de
mijnwerkers zijn nu voorzien tot in het
bekken van Charleroy toe van dynamiet-
pa tronen» De Franschen van 1870 hadden
veel kalmer turko's* De Duitschers ,too-
nen ook 'n groote doodsverachting, maar
deze is waardig, rustig en verdient ben
wondering» ,Zij wijken voor niets, gaan
onverschrokken voorwaarts en bedenken
zich geen oogenbijk als het cprr.toand.9
hen in het groqtste g'éYAa? ijiui'rt,
>,Ook de TelgUqhe fffregcklö troepen
zijn magnifiek in hun Bewonderenswaar
dig telan, en men kam het eledtt» betneu-
jren, dat |twee zulke dappere volken trach
ten elkander te vernielen»
Nog van leen andere zijde, welke groot
vertrouwen verdient, ontvingen wij, al
dus de „Tijd", de beste inlichtingen over
het moreel der Duitsche troepen.
„Zij zijn niet alleen wordt ons ge
schreven hoffelijk tegen de Limbur
gers, maar ook tegen de Belgen, indien
deze hen niet beleedigen en zelfs be
schieten» Jk sprak zoo even iemand, dia
leen troepje gevluchten uit Mouland, met
hun pastoor doodgeschoten?? aan
het hoofd jhad ontmoet.( Zijl bekenden vol
mondig dat enkele heethoofden onder
hen de ,schuld van hét pngeluk waren. De
Duitschers waren eerst voorkomend je
gens hen geweest. Ook keurde de burge
meester de handelwijze van den veld
wachter af, die een troep Duitschers
wilde staande houden, en de burgers op-
vorderede met hem op hen te schieten.(
Men zal verstandig doen, die elkander
tegensprekende berichten, welke in deze.
dagen ide gruwelen van het oorlogsveld
vermelden, zoo nuchter mogelijk op te
vatten» De juiste toedracht der zaken kan
in de thans heerschende verwarring moei
lijk worden vastgesteld.
In den Elzas.
Dc van Belfort, in den Boven-Elzas,
naar Muhlhausen voortgedrongen vijand,
blijkbaar het zevende Fransche leger
korps, alsmlede een infanterie-divisie van
die bezetting van Blelfort, is heden, aldlus
een telegram udt .Berlijn van 10 Augv
door onze troepen uit een versterkte stel
ling, ten 'Westen van 'Muhlhausen, in
Zuidelijke richting teruggeworpen» De
verliezen van opze troepen zijn niet aan
zienlijk, die (der Franschen zijn groot»
Aan de Russisch-Duitsche grens.
Een telegram pit iBerlijn van 9 Aug»
meldt
Van Rusland's tal rijke ruiterscharen, die
de DuitsChe grens bij mobilisatie zouden
loverstroomen .(schjrijft .het officieuze Wolff-
bureau) zijn er werkelijk vele over de
grens gekomen» Maar waar "blijft tot dus
ver het succes van het offensief optre
den, waarop Frankrijk steeds zoozeer heeft
Daar het platvorm' ziooals wij gen
zien hebben naar de zee afdaalde,'
oto het „gang maken" te vergemakkelij
ken, scheen het de eerste seconden alsof
de aeroplaan naar omlaag zou storten
en door de zee zou verzwolgen worden.
De machine had zelfs dicht boven de
rotstoppen moeten passeeren, die op het
eiland een kroon vormden van puntige
riffen en klippen, en aan hen, die haar
zagen vertrekken, zeker den indruk moes
ten geven van een onvermijdelijlken val.
En plotseling had ze zich, nauwelijks
drie meters boven het watervlak, onder
den druk van het stijgroer opgericht en
eenige seconden in horizontale richting
voortgezweefd, alsof zij over het water
scheerde, gelijk de meeuwen op een on
weersdag; daarna had men haar zich
zien verheffen 'in het luchtruimi en bezit
nemen van haar uitgestrekt gebied.
Dat was toen een onvergetelijk oogen
blik een oogenblik, kortstondig als een
bliksemstraal, maar dat toch het vertrou
wen van den Amerikaansche officier in
de onderneming voorgoed had bevestigd.,
De opstijging was het grootste waag
stuk van Üe fieele reis, vooral in aarw
merking genomen, dat er geen enkele
proefvlucht mogelijk was geweest en dit
vertrek juist had hij het meest gevreesd,
zonder het zich te djurven bekennen.
Nu de „Katesbird" eenmaal voorspoe»
gehoojit ,De kracht der Russische cava
lerie is afgestuit op de Dujitsche grensveiV
dedilging. |Hedien hebben zelfs twee com-
pagniën landweer |den aanval van Russi
sche infanterie die over machine-geweren
beschikte, afgeslagen» 'Hieden werden ver
der de eerste acht Russisch kanonnen
veroverd. Oeen enkele Russische soldaat
bevindt zich op Duitschen bodem»
De mobilisatie van het Duitsche leger
heeft zich zonder eenige storing voltrok
ken. -Het opvoeren van transporten naar
die Russische grens is in vollen gang. Hiet
voordeel (dat Ruslanid had! jdoor zijn, in
het geheim uitgevoerde mobilisatie is
thans Weg» ,De stemming der Duitsche
troepen is uitstekend^
Aan de Russisch-Oostcniljkschc grens.
F?n Islegnun uit Pftefiiruflf van 9
dcïcr «netdt!
Dc RutftJiChe troepen #1 door het
dal van de Styr "(een rivier in West*
Rusland, die in Oost-Oalicië ontspringt)
Oostenrijk binnengedrongen» Zij joegen'
de Oostenrijksche voorhoede voor zich
uit.
Geen zeeslag.
In het Lagerhuis heeft minister Mc.
Kenna, naar aanleiding van de berichten
in 'een der Engelsche bladen over een
zeeslag in de Noordzee, meegedeeld, dat
deze berichten over een groote zeeslag
voikomen onjuist zlijto
Minister Ma Kanna had bij zijin ver
klaring in het Lagerhuis speciaal het oog
op ;een bericht in de „Evening News",
dat door den corresplomdent van fde hDaily
Mail", mr. G. A. Atkinson, Vrijdagavond)
uit IJmuiden was verzonden. Dat .tele
gram luidde:
Een hevig zeegevecht had hedenmiddag
tusschen twee en vier uur plaats tusschen
de Britsche en Duitsche vloten»
Hiet terrein van den slag was ongeveer
65 mijlen noordelijk van Den H|elider( op
de Nederlandsche kust»
(Het gedreun der kanonnen kon aan de
kust flauwtjes worden gehoorcL
Negentien Duitsche oorlogsschepen
werden in den grond geboord of ernstig
beschadigd. Een aantal minder ernstige
beschadigde schepen varen in de rich
ting van de Nederlandsche kust, ver
volgd door de tBritsche vloot. De Duit
sche vloot moet uiteengeslagen zijn»
Vier Nederlandsche toirpedobooten lig
gen drie mijlen "van |de kust wachtende
op schepen, die gewonden zullen aan
brengen".
De houding van Italië.
Uit Washington aan de „Daily Tele
graph": Volgens een door de regeering
der Vereen» Staten ontvangen bericht is
de Italiaansche regeering zoo vertoornd
en Verschrokken door de pogingen van
den Duitschen keizer, om Italië te dwin,L
geri aan den oorlog deel te nemen, dat
het niet onmogelijk is, dat Italië zich
tegen zijn bondgenooten zal keeren en
Oostenrijk en Duitschland zal bevechten
door Servië te land te helpen
en ter zee de O o s t en rij ks chje
vloot aan te vallen.
dig vertrokken was, bestond er geen
enkele reden oto' te yreezén, dat ze niét
behouden zou aankomen.
En in opgeruimde stemming ademde
Archibald Forster toet Volle teugen de
frissche zeelucht in, Waartegen het tocht
scherm van mica op den aeroplaan de
vliegers beschutte, wanneer door de
snelle vaart een sterke, hevige wind ont
stond.
Wat Maurice betreft, deze VerideerdJe
in een soort extase, die hem' het hart
verruimde en hem een onwrikbaar ver
trouwen inboezemde. O, zeker, hij zou
zijin doel bereiken 1 Hij zou op zijn be
stemming aankomen, gedreven, ja ge
dragen door die liefde, welke nu zijn
kracht, zijn vertrouwen, zijn leven .was.
Als hij had 'moeten verongeLukken, dan
Was het nu reeds geschied.
Hij zou dan eenige oogenblikken na
zijn vertrek' eenige onregelmatige ont
ploffingen van de cylinders achter zich
gehoord hebben, er zou een ernstige ver
traging in den gang Van den motor zijn
gevolgd en, daar de sdhroeven slechte
met horten en stooten rondwenteldjqn,
zou het toestel, dat dan niet meer aan
zijn roer gehoorzaamde, meer en meer,
naar de golven gedaald z;ijn, tot zijn
beslissende val daar wa^l
(Wordt vervolgd.)
