3
DE VLIEGMACHINE.
5e Jaargang.
No. 1461.
Bureau OUDE SINOEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken dao, uitgezonderd zon- en feestdaoen
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Maandag
Augustus
1914*
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bi] contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-ad vertentiën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel M 10 cent.
Partijdige verblinding.
Daar heeft me zoowaar de Fransche
minister-president Viviani, namens den
Ministerraad, een proclamatie gericht tot
de burgers der republiek, waarin hij „het
hoofd ontbloot" ter eere van den ver-
vermoorden „socialistischen republikjeiirV
Jaurès en tevens een beroep doet „op
de vaderlandsliefde der arbeidersklasse
om k^lm te blijven".
Nu versta men ons wel: eerbied voor
den dood zullen ook wij steeds betoe
nen, maar we willen vragen: zouden Vi
vian i en zijn collega's zich insgelijks zoo
druk maken, als b*v* de Aartsbisschop
van Parijs was vermoord?
Natuurlijtk niet, zal de eerste de beste
socialist antwoorden; wat heeft de ra-
geering met een Roomsche te maken
Zoo is inderdaad de geest bij die Franr
sche heerschers, al is het teekenend, dat
niemand 'minder (d!an Paus Leo XIII z.g.
op loyale erkenning aandrong der Repu
bliek, welke immers de wettige regee-
ring is. i
Maar als dan de regeering ais zoo
danig niets miet een Roomsche te maken
heeft, (h oe jh oog hij onder de fijnen ooik
staat aangeschreven, wat heeft zij zich
officieel te bemoeien met een socia
list?
Zij is jtloch de Regeering van "alle
Franschen, en niet alleen van de Rood en.
Viviani kent echter zijn luidjes* Ze moe
ten gepaaid worden, ten koste zelfs van
de onpartijdigheid, welke een regeering
dient te betoonen.
Maar wat voor slag burgers bezit toch
die Fransche „arbeidersklasse", dat spen-
daal op hun vaderlandsliefde een beroep
moet worden gedaan. Van ide overige
kringen der samenleving ducht die re
geering blijkbaar geen tegenwerkingdie
durft zij zelfs niu door haar partijdigheid
nog verder van zich af stooten. De
„arbeidersklasse" heeft nog een extra
aansporing tot kalmte noodig„in de
moeilijke omstandigheden die het vader
land doormaakt."
iWiij zouden zoo'n afzonderlijke aan
sporing geen complement achten, maar
roode hersenen hebben zonderlinge kronr
kelingen.
Viviani verzekert voorts: „De moor
denaar is gearresteerd; hij zal gestraft
worden"*
Ja, dat zit nog! Gedenk Caillaux. Of
het tnreer strafbaar eetn socialist te
dood en dam een ander burger, afgezien
nog van de beweegredenen in beidie ge
vallen.
L5UI 1 C.l\LA^ J.
ALQEMEbN OVERZICHT.
De groote Oorlog.
De groote oorlog is begonnen.
Duitschland wilde den oorlog niet. De
keizer heeft tot het uiterste voor het be
houd van den vrede gewerkt, zelfs nadat
het bevel tot mobilisatie in Rusland ge
vallen was. Frankrijk wilde den oorlog
niet, ondanks de revanchegedachte, die
FEUILLETON.
O
Toen Kate zonder «enige onaangename
ontmoeting naar haar kamer was terug
gekeerd, ging Maurice Rimbaut aan
stonds aan de deur van kapitein Blraod-
way aankloppen, want zonderling ge
noeg, waren de twee revolverschoten,
die in de grot gelost Warenf, op geeni
enkele plaats in het fort gehoord, zoo
dik waren de rotswanden, die de ver
schillende vertrekken der vesting van el
kander scheidden.
Zeer ontsteld door het korte verhaal,
dat de ingenieur hem deed, ging de 'ka
pitein naar den wachtpost, waar een me
nigte electrisehe knopjes hem1 in ver
binding stelden met de detachementen,
de kazematten der officieren en de drie
Wachttorens, zoodat hij het gehieele gar
nizoen tegelijk! te-wapen kon roepen.
Hij vernam nu, dat de schildwacht, die
de aeroplane moest bewaken, te midder
nacht door Kerdok was weggezonden,
die hem op een toon van gezag gezegd
had, dat de ingenieur hem1 niet meer noo-r
dig had.
Toen WH* dus op dit punt zekerheid
had, drukte de kapitein zelf op de knop-
zoovelen ten opzichte van Duitschland
bezielt. Engeland wilde den oorlog niet
en heeft niet opgehouden zijn bemidde
ling aan te bieden.
En toch is het er toe gekomen. Ver
geefs heeft de diplomatie, vergeefs de
stem van het verstand en van hiet hart
der naties gesproken. De oorlog is er.
Oostenrijk begon tegen Servië. Rusland
komt Servië te hulp, bedreigt Oosten
rijk Duitschland, dat ook voor zijn eigen
behoud zijn bondgenooten niet kan laten
neerwerpen, staat het bij; Frankrijk kan
Rusland niet alleen laten; laat het drie
voudige verbond Italië inderdaad keus?
Zal Engeland zich onzijdig houden? Kan
Spanje, bij Frankrijk aangesloten, erbui
ten blijven? Zal de Balkan rustig toe
zien? Wat zal Japan doen?
Deels zijn dit nog geheel onopgeloste
vragen, deels is er al een min of meer
duidelijk antwoord op gegeven door de
feiten die wjj hier zullen vermelden.
Het eerste belangrijke oorlognieuws
was gisteren
De bezetting van Luxemburg door
de Duitsche troepen.
Diat de Duitsche troepen het groot
hertogdom Luxemburg hebben bezet, is
een gebeurtenis, die slechts onverwachts
is door de groote snelheid waarmede zij
heeft plaats gegrepen.
Terwijl de Fransche grens tegen El-
zas-Lotharingen zoo geducht is ver
sterft, dat men niet daar in de eerste
plaats een poging van het Duitsche le
ger verwacht om Frankrijk binnen te
dringen, schijnt dit niet zoozeer het ge
val te zijn bij het kleine gedeelte van de
grens, die Frankrijk met het groother
togdom Luxemburg gemeen heeft en het
daarbij aansluitend gedeelte van de
Fransdi-Belgische grens. Men heeft die
minder sterke gedeelte wel eens ge
noemd de trouée (opening in een haag
of bosch) de Luxembourg. Dat hier de
grensbevestiging te wenschen overlaat is
herhaaldelijk in de volksvertegenwoordi
ging en in de Fransche pers onder de
aandacht van de Fransche regeering ge
bracht.
Ondanks de protesten van de Luxem-
burgsche regeering die hare neutraliteit
wilde h andhaven^ zijn de 'Duitschers miet
een strijdmacht van 100.000 man door
Luxemburg naar de Fransche grens ge
trokken. Er heeft zelfs reeds een scher
mutseling plaats gehad tusschen
'Duitschers en Franschen.
op de Fransche grens bij Lonpfwy. [Na
dere bijzonderheden omtrent dit gevecht
ontbreken echter nog.
Ook zouden de Chiitsche troepen bij
Cirey, Oostwaarts van Luneville, de Lo-
tharingsche grens overgetrokken zijn.
In dit optreden heeft men een onbe-
twistbaren „casus belli" voor Frankrijk
te zien, dat nu geen oogenblik zal kun
nen uitstellen, om naar de wapens te
grijpen. Een oorlogsverklaring van
Frankrijk aan Duitschland, of omgekeerd
is elk oogenblik dan oo^t Jte wachten.
En daarmede heeft de Europeesche
jes en paar de Verschillende deelen van
het fort werden door den electrisChen
stjnooPi' de bevielen overgebracht, die sar
m'en één bevel vormden tot algehieene
wapening
Zooals te begrijpen is, hadden desig
nalen, die door den spion op het plat
form waren gegeven, geen ander doel,
dan de Japansdhe landingstroepen te
waarschuwen, die aan boord der vijan
dige kruisers het oogenblik afwachtten,
waarop het fort Midway onder het ge
weld van de ontplofbare stoffen zou be
zwijken;
Men (moest #idh SdUs voorbereid bouden
op een landing der troepen en op een-
zelfden onverwachten aanval) als die,
welken men den eersten nacht had afge
slagen. Het plan Van Kerdok was dui
delijk:^ ijl wilde de Japanners in de grot
binnenleiden en hjuin den toegang ver
schaffen tot de Wenteltrap. Terwijl hij
hen zelf inj dien doolhof van vertrekken
den weg Wees en hen in staat stelde om'
den Wachtpost b'ij de valbrug van achte
ren aan te vallen, izou hij laan andere}
troepenmachten de gelegenheid ge\{en oml
het fort door den hoofdingang binnen
te dringen en zoodoende zou alle tegen-
onmogelijk geweest ziin*
Aangenomen, dat de belegeraars van
de wenteltrap waren verjaagd door een
troepen-afdeeling, die bijtijds te hulp
kwam, dan zo ude Vijand toch vasten
oorlog idan een nieuwe uitbreiding gekre
gen*
Duitschland schijnt, nu het tot het
uiterste gewacht heeft, alles op het spel
te zetten, om door een plotseling en
overbluffend optreden het spel te win
nen.
Een militair bericht maakt melding
van
Fransche bommenwerpers
Fransche vliegeniers zouden in de om
geving van Neurenberg bommen hebben
geworpen.
Daar de oorlogsverklaring tusschen
Frankrijk en Duitschland nog niet heeft
plaats gehad, heeft men hier als dit
bericht juist is, met een schending van
het volkerenrecht te doen.
Duitschland en Rusland.
Niet dan na iaijge onderhandelingen
om den vrede te bewaren heeft Duitsch
land aan Rusland den oorlog verklaard*
De vijandelijkheden zijr, onmiddellijk be
gonnen.
Bij den generalen staf te België waren
hedennacht om vier uur de volgende be
richten binnengekomen:
Ten eerste: (Hedennacht had een aan
val plaats van Russische patrouiliLes te
gen een spoorbrug over de Warthe bij
Eichenried aan de lijn JarotschinWce-
chen (prov. Posen). Die aanval werd afge
slagen, Van Duitsche zijde werden twee
manschapppen licht gewond. De verlie
zen der Russen zijn niet vastgesteld.
De .door de Russen tegen het station
Milosiaw ((prov* Posen) ondernomen mi
litaire actie is verhinderd.
Ten JweedeDie stationchef van Johan-
nisburg ,(Oost Pruisen) en de opperhout
vester van Bi alia (Oos+-Pruis en) melden,
dat hedennacht "(van oen tol op "den
2en Augustus) een sterke Russische co
lonne met kanonnen de grens bij Schwid-
den, ten Zuid-Oosten van Bialla, over
schreed en dat twee eskadrons kozak
ken in de richting van Johannisbufg
rijden.
Hieruit yolgt, dat Rusland het Diuitsche
rijksgebied heeft aangevallen en den oor
log js begonnen.
De Jdedne kruiser „Augsburg" zond om
9 juiur gisterenavond het volgende radio-
telegram ,afIk bombardee-r de oor-
logshaven Libau; ik ben in ge
ve ch timet feen y ij andie lijken krui
ser. Jk heb mijnen gelegd. De
oorlogshaven staat in brand.
Te .Gleichernach trachtte een herber
gier van Kochem met Zijn zoon de tunnel
van Kochem in de lucht te doen sprin
gen. Deze poging mislukte. Beiden wer
den gefusilleerd.
Italië blijft neutraal.
Uit gezaghebbende bron wordt mede
gedeeld, dat de Italiaansche minister van
Budtenlandsche Zaken, |Da Sau Guiliano,
den Duitschen gezant mededeelde, dat
Italië neutraal zal blijven, daar
het hi hans een aanvalsoorlog geldt en
Italië alleen verplichtingen jegens den
(Driebond Jieeft jj ^eiein jtjeflensieven oorlog*
Italië .beschouwt zich derhalve niet meer
aan haar verplichtingen verbonden, daar
voet in de grot gekregen hebben, en
daar de Japanners zeer bedreven zijn in
het gebruik van ontplofbare stoffen, zou
m'en het ergste van de aanvallers hebben
te vreezen gehad*. En dan zou de aero-
plaan vernield of liever in de macht van
de gelen gevallen zlijn, die te slim waren,
om niet te trachten ze te benutten. Zoo
Zou dus het weik van deze laatste zes
dagen vergeefsch zlijn geweest, zoo zou
de laatste hoop van de bezetting zijn
vernietigd
Kapitein Broadway overdacht dit alles
bij Zichzelven, terwijl hij zijn laatste be
velen gaf en hij hield daarmee slechts
even op om1 met Warmte den FransCh-
man ffüe danken, wiens tijdige tusschen-
komst het groote gevaar, dat het fort
Midway bedreigde, had afgewend.
En dezen dienst, zeide de Ameri-
kaansche officier, bewijst ge ons juisf
op het oogenblik, dat ik Wegens de ver-
Wonding van den majoor het bevel op
mlij moet ndmen.... op het oogenblik, dat
mijn persoonlijken eer het meest op het
spel staat. Gij hebt mij dus meer dart
het leven gered, waarde ingenieur, waar
de vriendgeloof mij, ik zal het nooit
vergeten.
Maar Maurice Rimbaut dacht:
Volstrekt niet! Kate Heuzey, de
beschermende engel, zijl, die ik bemin,
heeft ons allen gered 1 Indien zij niet
aanstonds op de gedachte was geko-
de oorlog van Oostenrijk, dat door
Duitschland gesteund wordt, een zuiver
offensief karakter draagt
Die £orriere della Sera weet mede te
deelen. dat Italië een vrieaidschapppelijke
houding zal aannemen en verder de ge
beurtenissen zal afwachten.
De geest en de tekst van (het veidrag,
dat Italië aan den Driebond bindt, zijn
van dien aard, dat Italië in de .huidige
situatie, dLw.z. nu Duitschland aanvalt,
niet verplicht is aan eerstgenoemde mo
gendheid steun te verkenen.
Engeland onzijdig?
Het besluit, dat Italië onzijdig zal blij
ven, is in Engeland met groote voldoe
ning yernomen. Verschillende bladen be
pleitten het onzijdig blijven van Engeland
en protesteeren tegen een artikel van de
Times, die zegt, "aat Engeland aan den
rand van den oorlog staat.
Het is echter zeker, dat Engeland zijn
vloot Jieeft gemobiliseerd*
De houding der Balkanstaten.
Rusland heeft, naar de Kölnische Ztg.
weet mede "te deelen, ^Montenegro
aangeraden, Oostenrijk geen aanleiding
tot een aanvallend optreden te geven,
doch slechts de grenzen te versterken,
zoodat Oostenrijk gedwongen wordt, om
in Bosnië en Herzegowina twee of drie
legercorpsen achter te laten, ten einde
een wakend oog op Montenegro te hou
den.
De Russische gezant te Gpttinje ver
klaarde verder, id'at Montenegro niet op
financieele steun van Rusland kon hopen.
Griekenland zal neutraal blijven.
De Grieksche gezant in Bulgarije deelde
mede aan den Bulgaarschen minister-pre
sident, dat Griekenland: rveutnri zal blij
ven, doch zal opkomen voor de handha
ving van het vredesverdrag van Boek ar
rest.
Roemenië heeft eveneens de verze
kering gegeven, dat bet neutraal zal blijh
ven*
Uit Sofia wordt echter gemeld, dat in
het nieuwe Roemeensche grondgebied de
Roemeensche garnizoens versterkt wor-
den, zelfs aanzienlijk versterkt.
Men gelooft, dat Bulgarije tegen
maatregelen zal nemen*
De officieuse „Independance Romaine"
schrijft: H;et is de plicht van Roemenië,
daar het niet in zijn macht lag, het
conflict ffussahen Oostenrijk-Hongarije
en Servië te verhoeden, zich van eLke
manifestatie te -onthouden, welke niet
in overeenstemming miet den ernst van
het oogenblik en in tegenspraak met zijn
belangen zoowel als met zijn vriend-
schappqahjke betrekkingen tot vreemde
naties is.
De moord te Serajewo.
De volgende opzienbarende mededee-
ling deed een hooggeplaatst Oostenrijker
aan de Corriere dTtalia.
De Oostenrijksche regeering bezit een
dossier van zeer groote waarde over den
moord te Serajewo en (3e publicatie daar
van zou de medeplichtigheid van den dy-
nasieleider Karageorgewitch aan 't com-
men, in de grot af te dalen op een uur,
dat Kerdok toen hij den vschiktwach had
Weggezonden, nog een heelen tijd alleen
meende te zijn, indien haar liefde haar
niet op het denkbeeld had gebracht de
medaille en de bloem aan de iaeroplaan
te bevestigen, zou de verrader zlijn mis
dadig opzet hebben kunnen volvoeren
en zouden de Japanners op dit u,ur reeds
in Midway binnendringen
Hij bewaarde echter voor zichzelf de
stille danbkaarheid, die uit de diepte
van Zijn "hart opsteeg naar liet jonge
meisje, en stelde zich ter beschikking
van kapitein Biroadway Om zijn beve
len uit te voeren en de laatste schikkin
gen te helpen treffen.
Toen alles gereed was, dacht hij aan
de gekleurde lantaarns, die hij niet meer
in de handen van Kerdok had .gezien
en die dus buiten had moeten plaatsen'
om1 den vijand het punt aan te wijlzen,
waar de trap was.
Hij daalde in de grot af eni ging daar
op naar h£t platrorm.
Beneden aan den horizon ging dfc
maan onder en goot haar laatsten, zach-
ten lichtschijn over de oppervlakte van
het water uit Ongetwijfeld zou de mor
genzon niet lang meer op zich laten
waChten. Het was het uur, waarop voor
een Wijle nog de duisternis over de aarde
hangt en hemel en zee omfloerst met
een eenvormige schaduw, slechts door-
plot waarvan de aartshertog Frans Fer
dinand en de hertogin v* Hohenberg Jiet
slachtoffer werden, ten duidelijkste in
het licht te stellen* Vooral de (deelne
ming door den tegenwoordigen regent
van Servië, prins Alexander, is een uit
gemaakte zaak, terwijl de Russische ge
zant, von Hartwig, die op zoo zonder
linge wijze te Belgrado om het leven
kwam, als de geestelijke vader van het
complot zou te beschouwen zijn. De
„Korrespondenz Wiilhelm" zou niet ge
aarzeld hebben dit dossier te publicee-
ren, wanneer de kieschbeid van Frartz
Joseph dit niet belette; Koning Peter
zou op de hoogte geweest izijh van die
medeplichtigheid van zijn zoon en (daar
om liever afstand hebben gedaan van de
regeering dan zijn zoon te desauvou-
eeren.
De houding van Japan.
Alles wijst er op, dat Japan niet neu
traal zal blijven.
De Japansche minister van buitenlandr
sche zaken heeft zich uitgelaten op een
wijze, welke geen twijfel laat, omtrent
Japan's houding.
De minister zeide:
Indien ongelukkigerwijs |de vijandelijk
heden tusschen Engeland ien andere mo
gendheden geopend mochten worden,
dan zijn wij bereid de verplichtingen,
die ons bondgenootschap ons oplegt, na
te komen.
W,ij hopen oprecht, dat er in (dit we
relddeel niets zal gebeuren, maar als
onze bondgenooten in den strijd gewik
keld mochten worden, zullen wij onzen
plicht doen.
Het te Tokio verschijnende blad „Nis-
jinisji" schrijft dat japan van eventueele
mc Jlijkheden van Rusland onvoorwaar
delijk gebruik moet maken om de Mamd-
sjoerijsch-Mongoolsche quaestie te re
gelen.
België's neutraliteit.
De Fransche gezant in Jïelgië ver
klaarde aan den minister van buitenland-
sche zaken, {Jat Frankrijk (de neutrali
teit van België zal eerbiedigen, doch dat
het zich fret recht voorbehoud maatre
gelen te nemen, indien de neutraliteit
door een andere mogendheid geschonden
wordt.
Neutraliteit van Zweden en
Noorwegen.
In Zweden en Noorwegen is besloten
de neutraliteit te handhaven.
Zwitserland mobiliseert.
De Bondsraad riep de Kamer tegen 3
Augustus in buitengewone zitting bijeen
tot overweging van maatregelen tot be
scherming van de onafhankelijkheid en
de neutraliteit van het rijk en benoeming
van een opperbevelhebber van het legec
en uitgifte van muntbiljetten van 5
francs.
Tot de onmiddellijke algemeene mo-*
bilisatie van het bondsleger is gistermor
gen besloten.
liet plan van aanval der Duitschers.
Met het oog op het feit, dat de Duit
schers bij Longwy de Fransche grens zijn
overgetrokken en hun eersten aanval
broken door het geflikker en! geschitter
der sterren*
Op eiken hoiek van' het platform' vond
de ingenieur de twee lantaarns, met den
Voorkant naar de zee geplaatst Ze wa
ren tamelijk zWaar V^nfstuik en grof, maar
zoodanig vervaardigd rfat ze geen enkele
straal doorlieten inpch paar achteren, noch
opzijde. Blijkbaar had Kerdok ze zelfs
gemaakt
Toen de ingenieur op het punt stond
ze weg te nemen, bedacht hij zich. Er
Lon geen verrassing van de bezetting
n.eer plaats hebben, daar iedereen in het
lort c-p zijn quivive was* Indien de Ja
panners ontscheepten, zou de ontvangst,
d;e hun bereid was, hen voor langen ,tijd'
afschrikken om terug te komen, en het
was dus beter, dat de overval heden
nacht geschiedde.
En Maurice Rimbaut liet de lantaarns
op haar plaats.
Daarna, nadat hij bij den kapitein was
teruggekeerd en hem van zijn handel
wijze rekenschap gegeven had, kreeg hij
opnieuw een inval Indien de kanonnen,
die van terzijde afgevuurd werden, het
platform met hun projectielen overstelp
ten, zouden deze dan niet in alle rich
tingen scheuren maken, die even zoovele
hindernissen zouden zijn voor het voort
glijden der ijzers, waarmee d'e aeroplaan
op den grond rustte?
(Wordt vervolgd*)
