5e Jar.rcr?njT.
"^HiïülLLETON.
DE VLIEGMACHINE.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
No. 14!
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
'ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel au^r 10 cent.
Roomsche liefde.
In een zijner redevoeringen hebben wij
eens den befaamden Leidschen hooglee
raar prof. Eerdmans hooren opmerken,
üat de Katholieken in hun uiterlijk pp-
treden dikwijls zeer voorkomend en höf-
Ifelijk zijn jegens andersdenkenden, doch
in hun hart een afkeer Voor hen koeste
ren.
Het particulier leven van ieder recht
geaard Katholiek kan dezen laster tegen
spreken.
Nu en dan springt uit de voor allen
[waarneembare feiten de waarheid op in
zulk een schitterend licht, dat de laster
praatjes wegzinken in het duistere mi
lieu, waaruit zij zijn voortgekomen.
Zoo willen wij nu eens wijzen op de
eerste-steenlegging yan het R. K. Zie
kenhuis te Paramaribo, waarvan,de lezer
onder de rubriek „Binnenland'' een kort
[verslag kan vinden.
De Bisschop van Suriname, Mgr. yan
Roosmalen, Meld bij deze plechtigheid,
in tegenwoordigheid van den Gouver
neur, W. D. H. baron van Asbeck, een
toespraak, waarin hij o.m. zeide, dat al
len, van welk geloof ook, in dit Zieken
huis zullen worden opgenomen, dat al
len in'éénzelfdeliefde zullen wor
den omvat.
Ziet, in deze woorden spreekt het
[Roomsche hart, zooals dat heeft ge
klopt door alle eeuwen heen voor alle
noodlijdenden, zonder eenig onderscheid
in deze woorden ligt het Roomsche be
ginsel van een zich tot allen richtend
[medelijden, van een zich over allen uit
strekkende liefde.
Door die liefde, welke der Katholieke
Kerk boven alle andere eigen is, heeft zij
zich in de geschiedenis der menschheid
een granieten monument gevormd, waar
tegen de venijnige tandjes van boeken-
muizen als professor Eerdmans zich
slechts kunnen stuk krabben en knagen,
tot eigen schande en schade.
Die liefde schittert zoo geheel bijzon
der uit in het werk der R. K. Missie; nu
ook weer speciaal in de oprichting van
een Ziekenhuis in onze West.
Mogen de financieele offers van het
Katholieke moederland die heerlijke ma
nifestatie van ons Roomsch geloof op
den duur mogelijk blijven maken!
De socialisten en de wet.
De burgerlijke maatschappijschijnt
toch nog wel wkt goeds te kunnen doen,
ook bezien door een rooden bril.
Burgemeester Ter Laan heeft gister
avond ten minste met welgevallen het
.Vestigingsverdrag met Duitschland toe
gepast om Duitsche werkwilligen bui
ten Zaandam te houden, wijl hun papie
ren niet in orde waren. Onder politiege-
leide werden de „Streichbrecher" via
Enschede naar hun vaderland terugge
voerd.
Natuurlijk in het heele geval slechts
uitstel van executie, want 't zal den lei
ders dier buitenlanders niet moeilijk val
len om voor hun menschen de gejvensch-
te papieren te bekomen en dan kan de
heer Ter Laan hen niet meer weren.
Dit neemt intusschen niet weg, dat
deze burgervader zijn luidjes gisteravond
33)
Om het werk te vergemakkelijken was
het schuitje met een sterken ketting
aan het gewelf van de grot opgehangen:
de enorme vogel, die zich op een meter
afstand van den grond bevond, scheen
te zweven.
Hij kreeg spoedig zijn opstuwingsroer
en aan de achterzijde het stuur voor
de richting.
Het opstuwingsroer was gelijk aan dat
van de gebroeders Wright. Het was een
soort kleine biplaan.
Naarmate men het een helling boven
of beneden het horizontale vlak gaf, ging
de aeroplaan naar boven of beneden.
Het tweede roer bestond In een vrij
langen staart van zes meter, die eindigde
in een horizontaal latwerk, waarop een
driehoekig, verticaal vlak van zeildoek,
dat stevig was gemaakt door houten
staafjes en verplaatst kon worden zooals
uien het verlangde.
De latten waren yoor de vastheid
het verticale vlak bepaalde de verande
ringen van richting.
Zoo was de algemeene gedaante van
de aeroplaan-Rimbautr,
een goed lesje heeft gegeven in eerbied
ypor de wet en voor het gezag.
Nu vinden ook wij die „Streichbrech-
ter'' alleronsympathiekste wezens. Een
gewone werkwillige, die eenvoudig om
persoonlijke redenen aan den arbeid
blijft, doet niet anders dan gebruik ma
ken yan de vrijheid tot werken, welke
ook te Zaandam door de overheid wordt
erkend. Maar die buitenlanders komen
misbruik maken van een toestand, waar
mede zij niets te maken hebben en nog-
wel zonder eenige risico. Zij plegen Igoed
yerzorgd en beschermd te worden en
.vertrekken als de strijd is beslecht, zoo-
dat zij achteraf ook geen onaangename
bejegening te duchten hebben. Bij hen
Vergeleken stelt een gewone werkwilli
ge veel meer in de waagschaal.
In beginsel gaan we dus wel accoord
met het optreden van burgemeester Ter
Laan, |dat look al Ide Aantrekkelijkheid Van
het nieuwe heeft. En al zal het, naar wij
al aanvoerden, niet veel baten, dat roode
lesje van handhaven van wet en gezag
kan yan pas komen, wanneer bij andere
[gelegenheden roode Igrieven tegen gezag
en wet worden aangevoerd.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het Caillaux-proces.
iWat gisteren de Parijsche rechtszaal te
aanschouwen gegeven heeft in dit sen
satieproces overtreft alles wat tot nu toe
op dit gebied in Frankrijk is vertoond.
Het werpt wel een fel licht op de Fran-
sche toestanden. In elk ander land zou
den de histoires scandaleuses, welke hier
tot in de fijnste bijzonderheden werden
uitgesponnen, met gesloten deuren zijn
behandeld, hier in Frankrijk echter niet
En het meest teekenend is, dat er dagen
voorbij gaan, welke besteed worden aan
het bespreken van allerlei kwesties, w'elke
geheel buiten het proces omgaan.
iWoensdag hebben wij een geheel po
litiek debat gehad. Hiet ging over d-s
inkomstenbelasting en de Marokko-kwes-
tie; gisteren bij het verhoor van imevr.
Gueydan, de vroegere echtgenoote van
Caillaux, kregen wij een vinnig en heftig
debat tusschen deze twee vroegere echt-
genooten. De compromitteerende brieven
voor Caillaux, voor welker publicatie
mevr. Caillaux zoozeer vreesde, had ze
bij zich.
Mr. Chenu, de advocaat voor de partij-
Cahnette, vroeg haar de brieven af te
staan aan den president van het Hof.
Eerst antwoordde mevr. Gueydan niet.
Een lange minuut stilte en toen zeide
ze: „Ik wil ze maar liever behouden.
Er is hier een vrouw aanwezig, die de
doodstraf kan krijgen."
Ddt woord maakte diepen indruk en
deed een huivering door de aanwezigen
gaan. Ten slotte gaf ze de brieven aan
den advocaat van Caillaux, mr. Labori,
die ze met mr. Chenu samen zal door
lezen en zoo noodig publiceeren.
Na de vernietigende getuigenis van
mevr. Gueydan stond Caillaux op. Ik
kan niet, zeide hij, in die positie blijven,
waarin mevr. Gueydan mij gebracht heeft.
Maar aan het eerste plan van den
Franschen ingenieur had zich nog een
onderdeel gevoegd, dat hij n:et voorzien
had, want daar de Franschman zijn toe
stel oorspronkelijk net voor zeetochten
had gemaakt, had hij er niet aan gedacht,
dat hij in zee zou kunnen vallen.
Dit had integendeel de aandacht ge
trokken van Archibald Forster, een zee
man, die bij toeval een vlieger zou wor
den en hij had van zijn vriend toelating
gekregen aan de aeroplaan een .toestel
te bevestigen, dat bestemd was, de ma
chine beven water te houden in geval
de mo.or stil zou staanl
Dit toestel bestond uit twee cylinder-
achtige lichamen, die eindigden in kegels
in den vorm van granaten. Deze cylin
ders bestonden uit een geraamte van
licht hout met zeildoek bedekteen dik
ke laag caoutchouc maakte ze jvater-
dicht. Ieder was vijf meters lang; zij
waren op een meter afstand van elkaar
geplaatsten een z,eer eenvoudige be
rekening, gesteund op de wet van Ma-
riotte en de kennis van het totale ge
wicht van de aeroplaan deed zien, dat
zij dit gewicht zouden kunnen dragen
en dan slechts voor twee derde gedeelte
van hun gmvang onder water zouden
liggen.
Maar het best van alles zou zijn, dat,
als de enorme vogel door het stilsta
Hij beklaagt zich dan, dat men tegenover
hem van middelen heeft gebruik gemaakt,
die nooit tegenover anderen gebruikt zijn.
En zich tot mevr. Gueydan wendend, zegt
hij: Ik heb tegenover u slechts een mis
slag begaan en dat was toen ik u huwde.
Mevrouw Gueydan roept uit: Mijn
heer Caillaux: „onteer uniet". (Sensatie).
Caillaux antwoordt:: Neen mevrouw,
ik zal mij niet onteeven. De 'botsingen
tusschen onze beide naturen waren van
dien aard, dat wij niet langer samen kon
den leven. Mijn waardigheid stond het
niet toe, dat ik langer uw lechtgenoot
bleef."
Mevrouw Gueydan wil protesteeren,
maar Caillaux gaat voort: „Gij hebt geen
echtscheiding gewild. En toch heb ik
bij de echtscheiding alles, wat ik tegen
over u misdaan had, rijkelijk goed ge
maakt. Gij bezat geen centime, toen ik
met u in het huwelijk trad." (Groot tu
mult. Jeekenen van afkeuring en gemom
pel in de zaal).
Caillaux gaat dan voort met een over
zicht te geven van de geschiedenis zij
ner echtscheiding. „Ik ben zegt Ihij,
zich tot de gezworenen richtend teen
diep ongelukkig man."
Ten slotte verklaart Caillaux: „Wat
mij betreft, ik vergeef mevrouw Gueydan,
en ik buig mij voor haar neer." Inder
daad maakt Caillaux, als hij mevrouw
Gueydan voorbij gaat* een diepe buiging.
Hij verwijdert zich dan met snellen tred,
na maitre Labori de hand gedrukt te
hebben.
Op deze wijze wordt in Frankrijk een
proces van een moordenares behandeld.
In een der brieven, door mevr. Guey
dan aan mr. Labori overhandigd, staat
hoe Caillaux over rijp kiezers denkt. Hij
maakt ze üïf voor stommelingen, idioten
en vee, wat wel de waarheid zal zijn.
Kiezers, die een dergelijk individu als hun
afgevaardigde kiezen, zijn geen beteren
naam waardig.
Caillaux was gisteren walgelijk van me
lodramatische aanstellerij. Trouwens, het
heele proces is niets meer dan een co-
medie. Maar wat 'moet er onder zulke
omstandigheden, waarbij het over en
weer een woedend gevecht geworden is
met politieken en anderen achtergrond,
van het Recht worden?
Albanië.
Kapt Doorman, welke Woensdag uit
Albanië te Utrecht is teruggekeerd, heeft
een redacteur van de Stichtsche Crt te
woord gestaan. Hij achtte den toestand
in Albanië hopeloos, tenzij de mogend
heden spoedig ingrepen. En indien de
mogendheden dit doen, is daar een groo
te troepenmacht voor noodig.
Alles ten Zuiden van de lijn Valona,,
Berat, Koritza is in handen der Grieken.
Niet in handen der Epiroten, maar in
die der geregelde Grieksche troepen, aan
gevoerd door Grieksche officieren. Deze
Grieksche legermacht is ongeveer 14.000
a 15.000 man sterk en zeer goed toege
rust. Zij beschikt over uitnemend oor
logsmateriaal, uitstekende artillerie, heeft
mitrailleurs en zelfs leger-automobielen.
De Grieken hebben daar, zoo vertelde
de heer Doorman, veel verschrikkelijke
van den motor verplicht zou zijn op de
oppervlakte van de zee te drijven, hij,
indien ten minste de zee kalm was, weer
op kon stijgen, zoodra het gebrek was
hersteld.
Maurice Rimbaut had zijn vriend
slechts een voorwaarde gesteld: het ge
wicht van de beide drijftoestellen mocht
veertig kilos niet te boven gaan.
De gehee'.e aeroplaan woog zevenhon
derdtachtig kilo's en de oppervlakte be
droeg .76 vierkante meters. Elke vier
kante meter kon een gewicht van twaalf
kilo's dragen, dus de aeroplaan kon in
totaal 912 kilo's dragen. Het verschil
tusschen het werkelijke gewicht en de
draagkracht, het gewicht van het drijf-
toestel, veertig kilo's, meegerekend, be
droeg dus ruim 90 kilo's die de inge
nieur overal voor kon gebruiken.
Binnen drie dagen waren de drijftoe
stellen gemaakt, van caoutchouc voor
zien en op hun plaats gebracht.
Kate Heuzey was herhaaldelijk de ka
mer van haar vader ontvlucht om te zien
of het werk vorderde en zij had inst^tm-
ming betoond met de vinding van luite
nant Forster, want zij vreesde het ergste
voor de dappere vliegers. Als de motor
stil stond, dan zouden zij onvoorwaarde
lijk verongelukken. i
.Wanneer zij, voorzien van zwemgor
dels, aan de oppervlakte kojiden blijven,
wreed!.eden bedreven. Hij heeft het plap.
over deze barbaarschheden eenige arti
kelen te schrijven.
Denkt u, zoo werd den heer Doorman
gevraagd, dat de andere Nedierlandsche
officieren spoedig huis-toe zullen gaan?,
Daar is niets van te zeggen, antwoord
de de kapitein. Dit hangt geheel van de
mogendheden af. Grijpen die in, dan zul
len ze zeker gaarne van de diensten onzer
officieren gebruik maken. Nu kunnen de
Nederlandsche officieren absoluut niets
doen. Generaal de Veer heeft dan ook
alle colonnes terug laten komen.
Durazzo, zoo zeide kapitein Doorman
verder, zal niet licht vallen. Majoor Kroon
heeft een zeer goeden maatregel geno
men, om het terrein om de stad over
een afstand van 800 M. te laten afbran
den. Verder kunnen de Albaneezen niet
aanvallen. Dat ondervindt men in Du
razzo, en dat hebben wij, jammer genoeg,
maar al te dikwijls ook moeten ondervin
den.
Valona is niet te houden. Binnen (korten
tijd zullen de opstandelingen deze stad
in hi... inacht hebben. De stad wordt ver
dedigd onder leiding van den bekwamen
kapitein van het Oostenrijksche leger
Guillart. Of het echter zal baten, betwij
felt de heer Doorman.
Hij gelooft, dat de mogendheden wel
zullen ingrijpen. En indien de Nederland
sche officieren met verlof, dan hersteld
zijn, zullen ze ongetwijfeld naar Albanië
teruggaan, kapitein Doorman tenminste
met graagte.
Oostenrijk en Servië.
Uit Belgrado wordt geseind, dat gis
teravond te zes uur de Oostenrijksch-Hon-
gaarsche gezant aan de Servische regee
ring een nota met de eiscben van de Oos-
tenrijksch-Hongaarsche regeering over
handigde.
In de nota wordt antwoord verlangd
voor Zaterdagavond 25 Juli, 's avonds
zes uur.
De correspondent van het „RerL Ta-
gebl" te. Praag meldt: Met hét oog op
de mógelijkheid, dat de overhandiging
der Oostenrijksche nota te Belgrado een
conflict met Servië kan veroorzaken, wor
den alle voorzorgsmaatregelen getroffen.
De stadhouder van Bohemen, vorst Thun,
moest van 'zijn zomervacantie terugkeeren,
en is .evenals de andere stadhouders der
monarchie, naar Weenen vertrokken om
daar nadere bevelen te ontvangen.
Ook de commissaris van* politie der
stad Praag moest zijn vacantie onderbre
ken .terwijl alle districts- en korps-com
mandanten naar hun respectieve posten
teruggekeerd zijn. Vóór hun vertrek was
hun aangezegd, zich niet te ver van hun
dienstplaats te v '':ren.
Reservetroepen zijin nog niet opgeroe
pen, hoewel alle voorbereidingen voor
een mobilisatie reeds getroffen zijn.
In Weenen verwacht men echter, dat
Servië vóór den vastgesteld en tijd vol
komen voldoening aan Oostenrijk zal ge
ven.
GEMENGD.
Dynamiet aanslag. Dezer da
gen trachtte een onbekende te Altpazua
in Slavonië de cavallerie-kazerne in de
lucht te doen vliegen. Hij werd echter
hoe zouden zij dan de aandacht van een
pakketboot trekken, die in de verte voor
bij stoomde?
De aeroplaan zou op meer dan drie
mij'en afstand zichtbaar zijn, en als men
niet in staat was weer op te stijgen,
zou men toch ten minste kans hebben,
gered te worden.
Achter het schuitje plaatste Maurice
Rimbaut twee granaten, die de artille
risten van Midway volgens zijn aanwij
zingen hadden geladen.
Zij kónden tegelijkertijd ontladen wor
den door middel van een koperdraad.
Maurice Rimbaut had dus overal re
kening mee gehouden.
Twee andere granaten werden tot re
serve in het schuitje geplaatst.
Archibald Forster zou voor de ben
zine zorgen.
Hij had in de magazijnen van Midway
verscheidene bussen benzine en olie ge
nomen en ze achter de machien een
plaatsje gegeven. Daar men boven alles
er voor moest zorgen dat de motor niet
stilstond, was het zaak, dat de vergaar
bak voortdurend van benzine voorzien
was o«n te voorkomen, dat dit vergeten
werd, had Maurice Rimbaut op den bak,
die een inhoud had van tachtig liters
een glazen buis laten vast aoldeeren,
die voor de zPp'aats van Archibald For
ster w.tkwam en waaraan hij kon zien,
door de wacht betrapt en nam in allerijl
de vlucht met achterlating van een kof
fer, waarin zich dynamiet en een bom
bevond.
Den volgenden dag werd deze poging
door een vrouw hernieuwd, die echter
in hechtenis werd genomen en naar Mi-
trowitz overgebracht. Ook bij haar vond
men een koffer met dynamiet en een
bom.
Woesteling. Eergistermorgeu
schoot te Ostervveddingen bij Maagden
burg 'n zekere Kramer een jongen man
dood. Kramer werd in verhoor genomen,
doch kort daarop weder in vrijheid ge
steld. Eerst in den loop van den avond
werd besloten hem gevangen te ne.nen.
Toen Kramer .dit vernam, sloot h z:cn
in zijn woning op, en vuurde blindeii gs
op ieder, die in de nabijheid van hei huis
kwam.
Verschillende personen werden hierbij
ernstig gewond. Gistermiddag was do
politie er nog niet ingeslaagd om zich
van den misdadiger meester te maken.
Noodweer. Van alle kanten ko
men tijdingen van overstroomingen en
wolkbreuken. In Bulgarije -moet een wa r
noodweer geheerscht hebben. Voora! te
Rasgran moet ontzaglijk veel scha j i;u
berokkend, er zouden wel 100 lijken uit
den vloed zijn gehaald.
Een ontploffing bij het Pa
nama-kanaal. Twee duizend kilo
gram dynamiet zijn vóór het bestemde
tijdstip in de doorgraving van Cu'ebra
ontploft. Vijf werklieden werden ge
dood en achttien zwaar gewond.
De warmte te Berlijn. Te
Berlijn heerscht op het oogenbl k een
ontzettende hitte. Woensdag steeg de
thermometer tot een ongekende hoo e.
Een ieder zoekt verkoeling en ke< aan
tal baders vermeerdert met den dag. He
laas nemen de ongelukken naar ver
ding toe en menigeen moet een k ene
onvoorzichtigheid met den dood bekoo-
pen. Eiken dag verdrinken er baders
in de meren bij Berlijn. De theaters d en
alle mogelijke moeite om publiek te rek
ken, b.v. door de aankondiging do de
temperatuur in de zaal „slechts" 17 gr.
bedraagt. Maar het publiek zoek; op
andere plaatsen verkoeling en schit.crt
door afwezigheid.
Eerste-steenleggiog van liet
R. K. Ziekenhuis te Paramaribo.
Op Maandag 29 Juni heeft te Para
maribo de plechtigheid der eerste st.en-
legging van het nieuwe R. K. [ziekenhuis
3t Vincentius a Paulo plaats gehad.
De „Surinamer" deelt hierover o. m.
het volgende mede:
Toen ZExc. de Gouverneur, van zijn
beide adjudanten vergezeld, ten 5 ure
door Z. D. H. Mgr. van Roosmalen en
de beide assisteerende priesters, d;;i Z.-
eerw. pater H'. de Groot, pastoor r
kathedrale kerk, en den Zeereerw. r
J. Walle, pastoor van Nickerie, ter j ,e
werd ontvangen, was het nieuwe ter v n
met een paar duizend menschen go :.d,
terwijl nog honderden daarbuiten moes
ten blijven staan.
hoe hoog het vocht nog in den bak stond.
,Wat de levensmiddelen aangaat, cïe c
waren zoo eenvoudig mogelijk.
Men had slechts voor vier dager, bij
een gebracht, daar de aeroplaan vol .e s
den ingenieur slechts vijf-en-veertig t
vijftig uur in de lucht zou behoew; e
blijven. Zij bestonden uit doozen u-
serven, met samengeperste kaas, ee
flesschen ouden wijn, die Kate He; y
had gegeven, koffie, die bestemd wa mn
den slaap verre te houden enz.
Vier springbussen en vier gek c r e
vuurpijlen zouden de vliegers i:i s aat
stellen, in geval van nood seinen te -e
ven.
Op den avond van den zesden d_g 1
Maurice Rimbaut den motor drie u r
lang op de maximum snelheid 11
lcopen en de regelmatigheid van de o
chine was geheel en al bevredig.
De schroeven deden 1800 omv
lingen in een minuutmet zulk een el
beid zou de aeroplaan, als de winti
stig was: 160 tot 170 kilometers
uur afleggen.
De wind was gunstig. Het was j
het tijJperk van de passaatwinde c
in westelijke richting waaien.
Gedurende de/.e zes dagen van ont
spannen arbeid had Maurice Rn
iedere1 nacht niet meer i i drie
geslapen.
{Wordt vu».)