5e Jar.rcr?njT. "^HiïülLLETON. DE VLIEGMACHINE. BUITENLAND. BINNENLAND. No. 14! Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week 'ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel au^r 10 cent. Roomsche liefde. In een zijner redevoeringen hebben wij eens den befaamden Leidschen hooglee raar prof. Eerdmans hooren opmerken, üat de Katholieken in hun uiterlijk pp- treden dikwijls zeer voorkomend en höf- Ifelijk zijn jegens andersdenkenden, doch in hun hart een afkeer Voor hen koeste ren. Het particulier leven van ieder recht geaard Katholiek kan dezen laster tegen spreken. Nu en dan springt uit de voor allen [waarneembare feiten de waarheid op in zulk een schitterend licht, dat de laster praatjes wegzinken in het duistere mi lieu, waaruit zij zijn voortgekomen. Zoo willen wij nu eens wijzen op de eerste-steenlegging yan het R. K. Zie kenhuis te Paramaribo, waarvan,de lezer onder de rubriek „Binnenland'' een kort [verslag kan vinden. De Bisschop van Suriname, Mgr. yan Roosmalen, Meld bij deze plechtigheid, in tegenwoordigheid van den Gouver neur, W. D. H. baron van Asbeck, een toespraak, waarin hij o.m. zeide, dat al len, van welk geloof ook, in dit Zieken huis zullen worden opgenomen, dat al len in'éénzelfdeliefde zullen wor den omvat. Ziet, in deze woorden spreekt het [Roomsche hart, zooals dat heeft ge klopt door alle eeuwen heen voor alle noodlijdenden, zonder eenig onderscheid in deze woorden ligt het Roomsche be ginsel van een zich tot allen richtend [medelijden, van een zich over allen uit strekkende liefde. Door die liefde, welke der Katholieke Kerk boven alle andere eigen is, heeft zij zich in de geschiedenis der menschheid een granieten monument gevormd, waar tegen de venijnige tandjes van boeken- muizen als professor Eerdmans zich slechts kunnen stuk krabben en knagen, tot eigen schande en schade. Die liefde schittert zoo geheel bijzon der uit in het werk der R. K. Missie; nu ook weer speciaal in de oprichting van een Ziekenhuis in onze West. Mogen de financieele offers van het Katholieke moederland die heerlijke ma nifestatie van ons Roomsch geloof op den duur mogelijk blijven maken! De socialisten en de wet. De burgerlijke maatschappijschijnt toch nog wel wkt goeds te kunnen doen, ook bezien door een rooden bril. Burgemeester Ter Laan heeft gister avond ten minste met welgevallen het .Vestigingsverdrag met Duitschland toe gepast om Duitsche werkwilligen bui ten Zaandam te houden, wijl hun papie ren niet in orde waren. Onder politiege- leide werden de „Streichbrecher" via Enschede naar hun vaderland terugge voerd. Natuurlijk in het heele geval slechts uitstel van executie, want 't zal den lei ders dier buitenlanders niet moeilijk val len om voor hun menschen de gejvensch- te papieren te bekomen en dan kan de heer Ter Laan hen niet meer weren. Dit neemt intusschen niet weg, dat deze burgervader zijn luidjes gisteravond 33) Om het werk te vergemakkelijken was het schuitje met een sterken ketting aan het gewelf van de grot opgehangen: de enorme vogel, die zich op een meter afstand van den grond bevond, scheen te zweven. Hij kreeg spoedig zijn opstuwingsroer en aan de achterzijde het stuur voor de richting. Het opstuwingsroer was gelijk aan dat van de gebroeders Wright. Het was een soort kleine biplaan. Naarmate men het een helling boven of beneden het horizontale vlak gaf, ging de aeroplaan naar boven of beneden. Het tweede roer bestond In een vrij langen staart van zes meter, die eindigde in een horizontaal latwerk, waarop een driehoekig, verticaal vlak van zeildoek, dat stevig was gemaakt door houten staafjes en verplaatst kon worden zooals uien het verlangde. De latten waren yoor de vastheid het verticale vlak bepaalde de verande ringen van richting. Zoo was de algemeene gedaante van de aeroplaan-Rimbautr, een goed lesje heeft gegeven in eerbied ypor de wet en voor het gezag. Nu vinden ook wij die „Streichbrech- ter'' alleronsympathiekste wezens. Een gewone werkwillige, die eenvoudig om persoonlijke redenen aan den arbeid blijft, doet niet anders dan gebruik ma ken yan de vrijheid tot werken, welke ook te Zaandam door de overheid wordt erkend. Maar die buitenlanders komen misbruik maken van een toestand, waar mede zij niets te maken hebben en nog- wel zonder eenige risico. Zij plegen Igoed yerzorgd en beschermd te worden en .vertrekken als de strijd is beslecht, zoo- dat zij achteraf ook geen onaangename bejegening te duchten hebben. Bij hen Vergeleken stelt een gewone werkwilli ge veel meer in de waagschaal. In beginsel gaan we dus wel accoord met het optreden van burgemeester Ter Laan, |dat look al Ide Aantrekkelijkheid Van het nieuwe heeft. En al zal het, naar wij al aanvoerden, niet veel baten, dat roode lesje van handhaven van wet en gezag kan yan pas komen, wanneer bij andere [gelegenheden roode Igrieven tegen gezag en wet worden aangevoerd. ALGEMEEN OVERZICHT. Het Caillaux-proces. iWat gisteren de Parijsche rechtszaal te aanschouwen gegeven heeft in dit sen satieproces overtreft alles wat tot nu toe op dit gebied in Frankrijk is vertoond. Het werpt wel een fel licht op de Fran- sche toestanden. In elk ander land zou den de histoires scandaleuses, welke hier tot in de fijnste bijzonderheden werden uitgesponnen, met gesloten deuren zijn behandeld, hier in Frankrijk echter niet En het meest teekenend is, dat er dagen voorbij gaan, welke besteed worden aan het bespreken van allerlei kwesties, w'elke geheel buiten het proces omgaan. iWoensdag hebben wij een geheel po litiek debat gehad. Hiet ging over d-s inkomstenbelasting en de Marokko-kwes- tie; gisteren bij het verhoor van imevr. Gueydan, de vroegere echtgenoote van Caillaux, kregen wij een vinnig en heftig debat tusschen deze twee vroegere echt- genooten. De compromitteerende brieven voor Caillaux, voor welker publicatie mevr. Caillaux zoozeer vreesde, had ze bij zich. Mr. Chenu, de advocaat voor de partij- Cahnette, vroeg haar de brieven af te staan aan den president van het Hof. Eerst antwoordde mevr. Gueydan niet. Een lange minuut stilte en toen zeide ze: „Ik wil ze maar liever behouden. Er is hier een vrouw aanwezig, die de doodstraf kan krijgen." Ddt woord maakte diepen indruk en deed een huivering door de aanwezigen gaan. Ten slotte gaf ze de brieven aan den advocaat van Caillaux, mr. Labori, die ze met mr. Chenu samen zal door lezen en zoo noodig publiceeren. Na de vernietigende getuigenis van mevr. Gueydan stond Caillaux op. Ik kan niet, zeide hij, in die positie blijven, waarin mevr. Gueydan mij gebracht heeft. Maar aan het eerste plan van den Franschen ingenieur had zich nog een onderdeel gevoegd, dat hij n:et voorzien had, want daar de Franschman zijn toe stel oorspronkelijk net voor zeetochten had gemaakt, had hij er niet aan gedacht, dat hij in zee zou kunnen vallen. Dit had integendeel de aandacht ge trokken van Archibald Forster, een zee man, die bij toeval een vlieger zou wor den en hij had van zijn vriend toelating gekregen aan de aeroplaan een .toestel te bevestigen, dat bestemd was, de ma chine beven water te houden in geval de mo.or stil zou staanl Dit toestel bestond uit twee cylinder- achtige lichamen, die eindigden in kegels in den vorm van granaten. Deze cylin ders bestonden uit een geraamte van licht hout met zeildoek bedekteen dik ke laag caoutchouc maakte ze jvater- dicht. Ieder was vijf meters lang; zij waren op een meter afstand van elkaar geplaatsten een z,eer eenvoudige be rekening, gesteund op de wet van Ma- riotte en de kennis van het totale ge wicht van de aeroplaan deed zien, dat zij dit gewicht zouden kunnen dragen en dan slechts voor twee derde gedeelte van hun gmvang onder water zouden liggen. Maar het best van alles zou zijn, dat, als de enorme vogel door het stilsta Hij beklaagt zich dan, dat men tegenover hem van middelen heeft gebruik gemaakt, die nooit tegenover anderen gebruikt zijn. En zich tot mevr. Gueydan wendend, zegt hij: Ik heb tegenover u slechts een mis slag begaan en dat was toen ik u huwde. Mevrouw Gueydan roept uit: Mijn heer Caillaux: „onteer uniet". (Sensatie). Caillaux antwoordt:: Neen mevrouw, ik zal mij niet onteeven. De 'botsingen tusschen onze beide naturen waren van dien aard, dat wij niet langer samen kon den leven. Mijn waardigheid stond het niet toe, dat ik langer uw lechtgenoot bleef." Mevrouw Gueydan wil protesteeren, maar Caillaux gaat voort: „Gij hebt geen echtscheiding gewild. En toch heb ik bij de echtscheiding alles, wat ik tegen over u misdaan had, rijkelijk goed ge maakt. Gij bezat geen centime, toen ik met u in het huwelijk trad." (Groot tu mult. Jeekenen van afkeuring en gemom pel in de zaal). Caillaux gaat dan voort met een over zicht te geven van de geschiedenis zij ner echtscheiding. „Ik ben zegt Ihij, zich tot de gezworenen richtend teen diep ongelukkig man." Ten slotte verklaart Caillaux: „Wat mij betreft, ik vergeef mevrouw Gueydan, en ik buig mij voor haar neer." Inder daad maakt Caillaux, als hij mevrouw Gueydan voorbij gaat* een diepe buiging. Hij verwijdert zich dan met snellen tred, na maitre Labori de hand gedrukt te hebben. Op deze wijze wordt in Frankrijk een proces van een moordenares behandeld. In een der brieven, door mevr. Guey dan aan mr. Labori overhandigd, staat hoe Caillaux over rijp kiezers denkt. Hij maakt ze üïf voor stommelingen, idioten en vee, wat wel de waarheid zal zijn. Kiezers, die een dergelijk individu als hun afgevaardigde kiezen, zijn geen beteren naam waardig. Caillaux was gisteren walgelijk van me lodramatische aanstellerij. Trouwens, het heele proces is niets meer dan een co- medie. Maar wat 'moet er onder zulke omstandigheden, waarbij het over en weer een woedend gevecht geworden is met politieken en anderen achtergrond, van het Recht worden? Albanië. Kapt Doorman, welke Woensdag uit Albanië te Utrecht is teruggekeerd, heeft een redacteur van de Stichtsche Crt te woord gestaan. Hij achtte den toestand in Albanië hopeloos, tenzij de mogend heden spoedig ingrepen. En indien de mogendheden dit doen, is daar een groo te troepenmacht voor noodig. Alles ten Zuiden van de lijn Valona,, Berat, Koritza is in handen der Grieken. Niet in handen der Epiroten, maar in die der geregelde Grieksche troepen, aan gevoerd door Grieksche officieren. Deze Grieksche legermacht is ongeveer 14.000 a 15.000 man sterk en zeer goed toege rust. Zij beschikt over uitnemend oor logsmateriaal, uitstekende artillerie, heeft mitrailleurs en zelfs leger-automobielen. De Grieken hebben daar, zoo vertelde de heer Doorman, veel verschrikkelijke van den motor verplicht zou zijn op de oppervlakte van de zee te drijven, hij, indien ten minste de zee kalm was, weer op kon stijgen, zoodra het gebrek was hersteld. Maurice Rimbaut had zijn vriend slechts een voorwaarde gesteld: het ge wicht van de beide drijftoestellen mocht veertig kilos niet te boven gaan. De gehee'.e aeroplaan woog zevenhon derdtachtig kilo's en de oppervlakte be droeg .76 vierkante meters. Elke vier kante meter kon een gewicht van twaalf kilo's dragen, dus de aeroplaan kon in totaal 912 kilo's dragen. Het verschil tusschen het werkelijke gewicht en de draagkracht, het gewicht van het drijf- toestel, veertig kilo's, meegerekend, be droeg dus ruim 90 kilo's die de inge nieur overal voor kon gebruiken. Binnen drie dagen waren de drijftoe stellen gemaakt, van caoutchouc voor zien en op hun plaats gebracht. Kate Heuzey was herhaaldelijk de ka mer van haar vader ontvlucht om te zien of het werk vorderde en zij had inst^tm- ming betoond met de vinding van luite nant Forster, want zij vreesde het ergste voor de dappere vliegers. Als de motor stil stond, dan zouden zij onvoorwaarde lijk verongelukken. i .Wanneer zij, voorzien van zwemgor dels, aan de oppervlakte kojiden blijven, wreed!.eden bedreven. Hij heeft het plap. over deze barbaarschheden eenige arti kelen te schrijven. Denkt u, zoo werd den heer Doorman gevraagd, dat de andere Nedierlandsche officieren spoedig huis-toe zullen gaan?, Daar is niets van te zeggen, antwoord de de kapitein. Dit hangt geheel van de mogendheden af. Grijpen die in, dan zul len ze zeker gaarne van de diensten onzer officieren gebruik maken. Nu kunnen de Nederlandsche officieren absoluut niets doen. Generaal de Veer heeft dan ook alle colonnes terug laten komen. Durazzo, zoo zeide kapitein Doorman verder, zal niet licht vallen. Majoor Kroon heeft een zeer goeden maatregel geno men, om het terrein om de stad over een afstand van 800 M. te laten afbran den. Verder kunnen de Albaneezen niet aanvallen. Dat ondervindt men in Du razzo, en dat hebben wij, jammer genoeg, maar al te dikwijls ook moeten ondervin den. Valona is niet te houden. Binnen (korten tijd zullen de opstandelingen deze stad in hi... inacht hebben. De stad wordt ver dedigd onder leiding van den bekwamen kapitein van het Oostenrijksche leger Guillart. Of het echter zal baten, betwij felt de heer Doorman. Hij gelooft, dat de mogendheden wel zullen ingrijpen. En indien de Nederland sche officieren met verlof, dan hersteld zijn, zullen ze ongetwijfeld naar Albanië teruggaan, kapitein Doorman tenminste met graagte. Oostenrijk en Servië. Uit Belgrado wordt geseind, dat gis teravond te zes uur de Oostenrijksch-Hon- gaarsche gezant aan de Servische regee ring een nota met de eiscben van de Oos- tenrijksch-Hongaarsche regeering over handigde. In de nota wordt antwoord verlangd voor Zaterdagavond 25 Juli, 's avonds zes uur. De correspondent van het „RerL Ta- gebl" te. Praag meldt: Met hét oog op de mógelijkheid, dat de overhandiging der Oostenrijksche nota te Belgrado een conflict met Servië kan veroorzaken, wor den alle voorzorgsmaatregelen getroffen. De stadhouder van Bohemen, vorst Thun, moest van 'zijn zomervacantie terugkeeren, en is .evenals de andere stadhouders der monarchie, naar Weenen vertrokken om daar nadere bevelen te ontvangen. Ook de commissaris van* politie der stad Praag moest zijn vacantie onderbre ken .terwijl alle districts- en korps-com mandanten naar hun respectieve posten teruggekeerd zijn. Vóór hun vertrek was hun aangezegd, zich niet te ver van hun dienstplaats te v '':ren. Reservetroepen zijin nog niet opgeroe pen, hoewel alle voorbereidingen voor een mobilisatie reeds getroffen zijn. In Weenen verwacht men echter, dat Servië vóór den vastgesteld en tijd vol komen voldoening aan Oostenrijk zal ge ven. GEMENGD. Dynamiet aanslag. Dezer da gen trachtte een onbekende te Altpazua in Slavonië de cavallerie-kazerne in de lucht te doen vliegen. Hij werd echter hoe zouden zij dan de aandacht van een pakketboot trekken, die in de verte voor bij stoomde? De aeroplaan zou op meer dan drie mij'en afstand zichtbaar zijn, en als men niet in staat was weer op te stijgen, zou men toch ten minste kans hebben, gered te worden. Achter het schuitje plaatste Maurice Rimbaut twee granaten, die de artille risten van Midway volgens zijn aanwij zingen hadden geladen. Zij kónden tegelijkertijd ontladen wor den door middel van een koperdraad. Maurice Rimbaut had dus overal re kening mee gehouden. Twee andere granaten werden tot re serve in het schuitje geplaatst. Archibald Forster zou voor de ben zine zorgen. Hij had in de magazijnen van Midway verscheidene bussen benzine en olie ge nomen en ze achter de machien een plaatsje gegeven. Daar men boven alles er voor moest zorgen dat de motor niet stilstond, was het zaak, dat de vergaar bak voortdurend van benzine voorzien was o«n te voorkomen, dat dit vergeten werd, had Maurice Rimbaut op den bak, die een inhoud had van tachtig liters een glazen buis laten vast aoldeeren, die voor de zPp'aats van Archibald For ster w.tkwam en waaraan hij kon zien, door de wacht betrapt en nam in allerijl de vlucht met achterlating van een kof fer, waarin zich dynamiet en een bom bevond. Den volgenden dag werd deze poging door een vrouw hernieuwd, die echter in hechtenis werd genomen en naar Mi- trowitz overgebracht. Ook bij haar vond men een koffer met dynamiet en een bom. Woesteling. Eergistermorgeu schoot te Ostervveddingen bij Maagden burg 'n zekere Kramer een jongen man dood. Kramer werd in verhoor genomen, doch kort daarop weder in vrijheid ge steld. Eerst in den loop van den avond werd besloten hem gevangen te ne.nen. Toen Kramer .dit vernam, sloot h z:cn in zijn woning op, en vuurde blindeii gs op ieder, die in de nabijheid van hei huis kwam. Verschillende personen werden hierbij ernstig gewond. Gistermiddag was do politie er nog niet ingeslaagd om zich van den misdadiger meester te maken. Noodweer. Van alle kanten ko men tijdingen van overstroomingen en wolkbreuken. In Bulgarije -moet een wa r noodweer geheerscht hebben. Voora! te Rasgran moet ontzaglijk veel scha j i;u berokkend, er zouden wel 100 lijken uit den vloed zijn gehaald. Een ontploffing bij het Pa nama-kanaal. Twee duizend kilo gram dynamiet zijn vóór het bestemde tijdstip in de doorgraving van Cu'ebra ontploft. Vijf werklieden werden ge dood en achttien zwaar gewond. De warmte te Berlijn. Te Berlijn heerscht op het oogenbl k een ontzettende hitte. Woensdag steeg de thermometer tot een ongekende hoo e. Een ieder zoekt verkoeling en ke< aan tal baders vermeerdert met den dag. He laas nemen de ongelukken naar ver ding toe en menigeen moet een k ene onvoorzichtigheid met den dood bekoo- pen. Eiken dag verdrinken er baders in de meren bij Berlijn. De theaters d en alle mogelijke moeite om publiek te rek ken, b.v. door de aankondiging do de temperatuur in de zaal „slechts" 17 gr. bedraagt. Maar het publiek zoek; op andere plaatsen verkoeling en schit.crt door afwezigheid. Eerste-steenleggiog van liet R. K. Ziekenhuis te Paramaribo. Op Maandag 29 Juni heeft te Para maribo de plechtigheid der eerste st.en- legging van het nieuwe R. K. [ziekenhuis 3t Vincentius a Paulo plaats gehad. De „Surinamer" deelt hierover o. m. het volgende mede: Toen ZExc. de Gouverneur, van zijn beide adjudanten vergezeld, ten 5 ure door Z. D. H. Mgr. van Roosmalen en de beide assisteerende priesters, d;;i Z.- eerw. pater H'. de Groot, pastoor r kathedrale kerk, en den Zeereerw. r J. Walle, pastoor van Nickerie, ter j ,e werd ontvangen, was het nieuwe ter v n met een paar duizend menschen go :.d, terwijl nog honderden daarbuiten moes ten blijven staan. hoe hoog het vocht nog in den bak stond. ,Wat de levensmiddelen aangaat, cïe c waren zoo eenvoudig mogelijk. Men had slechts voor vier dager, bij een gebracht, daar de aeroplaan vol .e s den ingenieur slechts vijf-en-veertig t vijftig uur in de lucht zou behoew; e blijven. Zij bestonden uit doozen u- serven, met samengeperste kaas, ee flesschen ouden wijn, die Kate He; y had gegeven, koffie, die bestemd wa mn den slaap verre te houden enz. Vier springbussen en vier gek c r e vuurpijlen zouden de vliegers i:i s aat stellen, in geval van nood seinen te -e ven. Op den avond van den zesden d_g 1 Maurice Rimbaut den motor drie u r lang op de maximum snelheid 11 lcopen en de regelmatigheid van de o chine was geheel en al bevredig. De schroeven deden 1800 omv lingen in een minuutmet zulk een el beid zou de aeroplaan, als de winti stig was: 160 tot 170 kilometers uur afleggen. De wind was gunstig. Het was j het tijJperk van de passaatwinde c in westelijke richting waaien. Gedurende de/.e zes dagen van ont spannen arbeid had Maurice Rn iedere1 nacht niet meer i i drie geslapen. {Wordt vu».)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1