Overigens, onder deze beginselen van Thomas, over hun geheel genomen, zijn geen andere vervat, dan welke de voor naamste onder de wijsgeeren en de eerste onder de leeraars der Kerk door over weging en redeneering gevonden hebben over de eigenlijke ken wogen der men- scheüjke rede, over de natuur van God ■en de overige dingen, over de zedelijke orde en over het bereiken van het Ian e doel des levens. Het gezoi.d verstand il tniet en de Godsdienst duldt niet, dat ok maar het minste wordt afgenomen .an dien heerlijken schat van wijsheid, el- ken Thomas van de ouderen heeft ont vangen en door zijn eigen engelac .tig verstandelijk vermogen heeft gepolijst en vermeerderd en welken hij heed aange wend, om de heilige leer in het men»c..e- lijk verstand voor te bereiden, te v erdui delijken en te verdedigen. En dit wel des te meer, omdat, indien de Katholieke waarheid eenmaal van dezen stevigen steun beroofd is, men tevergeefs tot haar verdediging steunt vraagt aan die wijsbe geerte, welker beginselen met de dwa lingen van het Materialisme, Monisme, Pantheïsme, Socialisme en het verschil lende Modernisme of wel overeenstem men of zeker er niet tegen indruischen. iWant de hoofdpunten in de filosofie van Sint Thomas moeten niet worden op gevat als een soort meeningen, waar omtrent het geoorloofd is ze naar iedere zijde uit te leggen, nnaar als grondbe ginselen, waarin geheel de wetenschap van natuurlijke en Goddelijke 'dingen ver vat is. (Wanneer deze 'dan ook worden; weggenomen, of, op welke manier ook, verminkt, dan volgt er noodzakelijk uit, dat de leerlingen van de gewijde weten schappen zelfs niet de beteekenis der woorden zuilen vatten, waarin de van Godswege geopenbaarde dogma's door het kerkelijk leergezag worden voor gesteld. ,Wiij willen alzoo allen, die zich wijden aan de studie van de filosofie en de heilige theologie, er aan herinneren, dat het niet zonder groot gevaar is, voornamelijk in metaphysica, van het oordeel van "den Aquiner af te wijken. Daarom wijzen wij er nog eens op, dat zij ïiiet alleen Sint Thomas niet volgen, maar zelfs heel ver van den heiligen Leeraar afwijken, die verkeerdelijk verklaren of erger nog ver achten, wat wij in zijn filosofie als de beginselen en voornaamste uitspraken moeten erkennen. ;Waar alzoo de leer van den een of anderen auteur of heilige door ons o£ door onze voorgangers ooit met buitenjge- wonen lof is geprezen, zoo zelfs, dat aan dezen lof tegelijk een bevel werd toege voegd haar ook te verspreiden en te verdedigen, is het wel te begrijpen, jdat die leer daarom geprezen is, 'in zoover z!ij oxet de beginselen van 'den Aquiner overeenstemt of volstrekt niet in strijd komt t i Krachtens onze Apostolische macht ver klaren en bevelen (WJiJ dat zoowél de seculiere als reguliere geestelijkheid in zaken van groot gewicht onzen geest en wil in deze duidelijk voor oogen moeten houden, en met ijver en voorzichtigheid op dit alles moeten letten. Maar vooral de leeraren in de Chris telijke filosofie en de heilige theologie moeten hier bijzonder acht op geven, dat hun de macht van het leeraarschap niet is geschonken om hun eigen welgevallige opinies aan de leerlingen op te dringen, maar om hen in te leiden in de be proefde leer der Kjerk^ Wat bovendien de theologie betreft, de studie van deze wetenschap moet steeds verlicht worden door de filosofie, die |Wdj boven hebben genoemd, maar 'in de se minaries, mits er geschikte leeraars zijn, is het geoorloofd de boeken te gebruiken, van die auteurs, die de leer van Sint Thomas beknopt heblben samengevat. Boeken van deze soort mogen als vol doende gelden. Om echter deze studie nog beter te kunnen beoefenen, zooals zij in de univer siteiten, aan de groote athenaea en ook in al die seminaries en scholen, wélke het recht bezitten om academische graden te verleen en, moet beoefend worden, is het absoluut noodzakelijk, dat men terugkeert naar de oude methode, welke men nooit had moeten verlaten, om namelijk lessen te geven over de jSitmma Theologica zelf; vooral wijl men, door dit boek te bestu- deeren, een beter en helderder inzicht zal krijgen in de decreten en acten der leerende Kerk, welke naderhand uitgege ven zijn. Want na het zalig overlijden van den H. Leeraar js er in de H. Kerk geen enkel concilie gehouden, waarbij hij niet zelf door de rijkdommen van zijjn leer stellingen tegenwoordig was. Land- en Tuinbouw. De afsluiting der weilanden. In den zomer, als het vee buiten igraast en nacht en dag in de weide vertoeft, moet ieder zijn runderen op eigen ter rein houden. In onze waterrijke polders, welke in verschillende richtingen met slooten zijn doorsneden, gaat dit vrij ge makkelijk. Wij hebben ten minste nog niet vaak gezien, dat runderen, paarden, schapen of varkens over een sloot heen van het eene naar het ander perceel trokken, zoolang zij in de eigen weids» volop voedsel vonden. In onze zandstre ken en ontgonnen heidevelden kan men wel greppels, en slooten graven, maar het zou een groote kunst wezen om ze voor afscheiding dienst te laten doen. In vroeger jaren werd er tusschen nvee akkers of weiden maar een breede heg van loofhout aangelegd en deze vormde bij voldoenden groei al spoedig een puike scheiding. Tegenwoordig evenwel wordt de behoefte aan hout minder gevoeld, de ouderwetsche heg gen hebben gaandeweg uitgedaan, om dat de gecultiveerde velden oneindig meer voordeel opleveren dan het hout en in ontginningen denkt men er nau welijks aan hier of daar nog een heg aan te planten. En toch dient er afslui ting te wezen. Gelukkig biedt de industrie ruime ge legenheid door het leveren van gegalva niseerd ijzerdraad, zoowel effen als be zet met kunstmatige dorens, het zoo genaamde prikkeldraad. Dit laatste is altijd eenigszins gevaarlijk voor de run deren, die er zich gemakkelijk aan kun nen verwonden, maar iets beters hebben we voorloopig niet, want wanneer men gebruik maakt van gewonen draad, dan zal men de dieren moeilijk op het veld houden, of men moet de draden zöo dicht spannen, dat ze er den kop niet tusschen kunnen krijgen. Bij onweer kunnen die draden even eens gevaar opleveren. Ijzer toch staat bekend als een goede geleider der elec- triciteit. Zoodra het eenigszins heftig'on weert, scholen de dieren bijeen en steken reikhalzend de koppen over den draad. Meer dan eens zijn in zulk een houding runderen tijdens een onweer gedood, vooral wanneer de draden gevestigd wa ren aan houten palen. Met ijzeren paal werk zou de electrische stroom spoe diger worden afgevoerd naar de aarde en minder gevaarlijk worden. Houten palen zijn wel goedkoop voor al in-houtrijke streken, waar haast iedere boer voldoenden voorraad heeft op eigen terrein, maar ze zijn weinig duurzaam en wanneer ze midden in den zomer afknappen, dan ontsnapt niet zelden het vee uit de weide. We achten daarom ijze ren paalwerk beter, al moeten we toe geven, dat dit bij den aanleg heel wat duurder uitkomt. Bij goed onderhoud met verven verslijten zulke ijzeren palen haast nooit, vooral niet, wanneer deze nog bekleed zijn met cementbeton, iets wat op de boerderij zelf kan geschie den. Bij den aankoop van ijzerdraad zou den we liever per K.G. dan per mjeter koopen. Natuurlijk hoe dikker de 'draden genomen worden, hoe minder lengte er in een kilogram' gaat, maar dikke dra,- den zijn ook steviger. Om de draden recht te houden zijn spanners geen overdadige weelde. Men mag nooit uit het oog'verliezen, dat ijzer bij warmtei uitzet en bij koude inkrimpt, de draden rekken dan zonners eji gaan dan slapf hangen. Bloemententoonstelling te Aalsmeer. Men schrijft ons uit Aalsmeer: Verschenen is het programma van de Egab, l)f te wel van de Eerste Groote Aalsmeersche Bloemententoonstelling, welke gehouden zal worden van April Oct. 1915. - Voor een tiental jaren werd hier reeds een tentoonstelling gehouden, georgani seerd door de af deeling Aalsmeer van de Ned. Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde. Doch daar de toestanden zoozeer veranderd zijn, en door het feit dat nu bovengenoemde afdeeling, ver- eenigd met de Coop. Vereen. „Centrale Aalsmeersche Veiling "en Coop. Vei- lingsvereeniging „Bloemenlust", endoor den moreelen steun van ,,A_a»v Tuinbouw", een tentoonstelling rgani- secrt, die zoo mogelijk tij van Boskoop en Haarlem moet overtreffen, kan men nu met recht spreken van de Eerste Groote Aalsmeersche Bloemententoon stelling. Het tentoonstellingsterrein beslaat een oppervlakte van 21/2 Hektare. Het hoofd gebouw is 5000 M2 groot en verrit ge bouwd in een stijl die aansluit aan de omgeving, den Stcmwneerpolder. Architect is jde heer H. A- J. Baandcrs, uit Amsterdam, terwijl de tuin aange legd wordt door den heer D. F. Ver steeg uit Naarden, die op het oogenblik in San Francisco zorg draagt voor de groote Nederlandsche inzending Van den Tuinbouwraad uit den Haag. De 2 veilingsvereenigingen dragen voor 22.000 gulden bij in het waarborg fonds, de afd. Aalsmeer "^tan de Ncd. Maat. voor Tuinbouw en Plantkunde f 2000. Verder zijn door schenkingen en waarborgen van particulieren een f 10.000 bijeengekomen, en heeft de re- (geering reeds steun toegezegd. De tentoonstelling zal bestaan uit: 1. Een doorloopende Vollegrondsten- toonstelling. 2. Een groote Voorjaarstentoonstelling in het hoofdgebouw. 3. Een groote Najaarstentoonstelling in het hoofdgebouw. 4. Verschillende tijdelijke tentoonstelj- lingen in het hoofdgebouw, b.v. een aardbeiendag en een vruchtenkeuring. Men zal tevens trachten de groote keu ring van de Ned. Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde hier te 3oen houden. Sport. Nedeilandsclu- Voetbalbond In de Koopmansbeurs te Amsterdam hield bovengenoemde Bond z.;n jaarver gadering, onder leiding van den neer J. Warner, die mededeelde, dat de bond binnenkort 25 jaren zal bestaan. Hij wenschte voorts den bond geiiik met hei Stadion; de qualificatie van „zuiver fir nancieele instelling" achtte spr. in het geheel niet juist. De heer Drilling protesteerde als af gevaardigde van „Blauw-Wfit" tegen de scherpe critiek, op <de N-ederl. elftal commissie uitgeoefend. De heer Hoefnagels meende, dat het Zuiden wel degelijk rijp is voor een eerste klasse. Ce lieer Ivens (Sparta) wenschte nieuw bloed li de Ncderl. elftalcommissie. Wat deze commissie betreft, is de voor zitter van meening, dat het bestuur niett} veel voor een vernieuwing voelt. Het on derzoek naar het verkapte professiona lisme in de voetbalsport heeft bewezen, dat dit professionalisme in Nederland niet bestaat. De enquêtje is nog niet ge heel ten einde, doch dit kon spr. reeds bij voorbaat meedeelen (applaus). Het geheele bestuur, bestaande uit de 'heeren J. (Warner, voorzitter, C. A W„ 'Hirschman, 2e voorzitter, J. P. van Bel, Jf. Buskop, mr. „J A. Wjllinge Gratama, mr. M. S|. Kalma, J. W). 'Kips, mr. Th,. Portheine en L. Verwoerd, commissaris sen, werd met groote meerderheid van stemmen herkozen. Een voorstel, om de competitiewed strijden op den 'hveelden Zondag in Sep tember te aoen aanvangen, werd verwor pen, terwijl bij acclamatie werd aange nomen een voorstel, strekkende om, de competities op den voorlaatsten Zondag van September te doen aanvangen. Het reeds te vorigen jare afgekeurd voorstel, om de plromotie- en degradatie wedstrijden af te schaffen, werd wederom verworpen. Het bestuurslid imr. M. Si. Kalma hield vervolgens een (bespreking over (éen Noor delijke eerste-klasse, welke spr. zeer ge- wenscht acht. Ongeluk. Het militaire vliegtoestel, waarin 4iich de luitenants 'Poot en Libert bevonden, is met een der loodsen op het vliegveld te Hasselt in aanraking gekomen. Luite nant Libert (werd Ldoo(deiijk, luitenant JJoot licht gewond. Niet over den Atl. Oceaan. Luitenant Porte te New-York, die een vlucht over den Atlantischen Oceaan zou maken, heeft dit voornemen uitgesteld, zoodat deze poging ,dit jaar niet meer zal plaats hebben. Het sterfbed van den Oostenrijkschen troonopvolger. Pater Puntigam S. J., die aan het ster vende paar te Serajevo het H. Oliesel heeft toegediend, hield Dinsdagavond te W.eenen voor 5000 toehoorders een con ferentie, waarin hij ook het afsterven van den Oostenrijkschen troonopvolger en zijne gemalin ter sprake bracht. Zijne woorden maakten een diepen indruk. Volgens de „Reichspost" verhaalde de gewijde redenaar o.m. Zondag voor acht dagen hielden de aartshertog-troonopvolger en zijne gema lin hun intocht in de hoofdstad Sarajevo waar zij met grooten jubel ontvangen werden. Maar onder de juichende me nigte bevonden zich reeds de moorde naars, in de hand het moordwapen en in den zak hun judasloon. Eenige oogen blik) en later.... een bom, twee schoten en onze hoop en onze trots werd ver nield. Ik kan het hiet beschrijven^ Snaar, wil T-■- rits zeggen wat ik in die oogen- blikken beleefd hebt. Toen de aanslag gepleegd was en de menschcr* uit een waren gestoven, vroeg ik mij of, of wel een priester aanwezig was? >k snelde naar den Konak, wijl ik hooit'.;, dat de troonopvolger gewond was en ik hem de vertroostingen van den god üenst wil de brengen. Toen ik iij don Konak aankwam' hoorde ik, dat beulen doode- lijk gewond ter neerlagen. E.. ik storm de de kamer binnen, waar de hertogin lag", bleek en zonder beweging. Ik gaf haar de voorwaardelijke al 1 en be gaf mij daarna in allerijl iüu: dc tweede kamer, waar de aartshert",- Lig. Ik gaf ook dezen de absolutie. T n iemand vroeg, of niet het H. Oliesel zou Worden toegediend, spoedde ik (mij naar de dicht bijgelegen kapel van de Franciscanen en diende eerst den troonopvolger en daarna de hertogin dit H. iSacramcnt toe. Vele generaals en leden van de hofhou ding stonden rondom het sterfbed. Zij weenden en baden. Toen de aartsbis-, schop was binnengetreden, werden de beiden dooden naast elkander gelegd op een bed. Zooals de edele hertogin haar Echtge noot in het leven heeft gevolgd, zoo is zij met hem den dood ingegaan. Men had haar gewaarschjuwd, toch niet mede te reizen, wijl er gevaar dreigde. Toen zeide zij: „Wanneer er gevaar dreigt, dan ben ik juist op mijn plaats bij hemil" Daarna wilde men het programma wij zigen en zoo inrichten, dat zij beiden, van elkander gescheiden, in afzonder1 lijke automobielen hun bezoek zouden volbrengen. Maar zij wilde dat niet Zij verlangde haar echtgenoot te ver gezellen, Toen de troonopvolger na den eersten aanslag den verwonden lui tenant Merrizzi wilde bezoeken, zeide zij „Frans, ik ga met je meel" En zij volg de hem in den dood... "En ook in den dood met hem vereenigd, maakte zij met hem de allerlaatste reis. Men wilde haar lijk van dat van haar dooden gemaal scheiden, maar dit heeft onze Keizer niet toegelaten en wij zijn hem daar van harte dankbaar voor. r 1 Zulk een moedigen en schoonen dood van" een aartshertogelijk paar zal men niet licht in de Oostenrijksche geschie denis vinden. Zij hebben zulk Een jmooien dood gehad, omdat zij ook een heerlijk leven samen geleid hebben. En 'dat le ven zal voor ons, Christenen, een voor beeld zijln. De hertogin was een toon beeld van vroomheid en deugd en ook het leven van den aartshertog was bui tengewoon godsdienstig. Dagelijks verrichtte hij op zijne knieën zijn ochtend- en avondgebed, en iederen dag verrichtte hij, met de acte van be rouw, ook de acte, dat hij zijn vijanden vergaf en dat hij den dood uit Gods hand wilde aannemen wanneer, hoe en waar het God beliefde. Dagelijks ook woonde hij de H. Mis bij en op iederen eersten Vrijdag van de maand iontving ^ïij de H. Communie. Hij betoonde zich steeds een groot vereerder van het H. Hart en van de Moeder Gods, |en een ,van de ijverigste bewonderaars van de groo te processie bij het Eucharistisch Con gres is hij geweest. Ook was hij een groote Maria-Ve)r- eerder. Gedurende de laatste H. Mis/op den dag vóór zijn dood, welke Mis hij te Ilidze bijwoonde, bad hij lang bij het Maria-beeld van de Mater admirabilis, dat op een zij-altaar stond. Het scheen alsof hij een voorgevoel had van wat komen zou en hij smeekte om de hulp en de bescherming der Moeder Gods voor zich en ook zeker vOor zijne fami,- lie, en voor geheel Oostenrijk. Toen de geneesheeren zïjn uniform losknoopten, vonden zij op zijn borst een gouclen kettinkje met de imEdaille van de Moedeit Gods en het goddelijk Hart Van Jesus. Hij heeft deze medalje in het graf me degenomen. Wetenschappelijke Berichten. liet vleesehverbruik. Prof. Max Rubner, de bekende Ber- l'ijnsche physioloog en hygienicus, deelt eenige cijfers mee omtrent het vleeseh verbruik. De grootste vleesch-eters zijn de Australiërs, zij gebrujiken per jaar per hoofd 111,6 kg., vervolgens komen de Vereen. Staten met 54,4 kg., Duitsch- land inet 52,3, Engeland /met 47$, Frank rijk 33,6, België en IHjolïand ieder 34$i, Oostenrijk-Hongarije met 29, Spanje met 22,2, Rusland met 21,8, Italië met IQ,4. Er bestaat een aanmerkelijk verschil tusschen het vleesehverbruik op Tiet platteland en dat in |de siteden. In dd Duitsche steden bedroeg dit 32,4 kg- per hoofd per jaar, terwijl het op het land slechts 31,6 kgj bedroeg. Bij de hoogej vleeschprijzen zou men denken, 'dat aq meergegoeden het (grootste kwantum ge bruikten; dit is echter niet het geval. Volgens de statistieken van ftubner ge bruikten de veldarbeidefs en ongeschool de arbeiders 16,5 pet., de geschoolde arbeiders 44,8 (pet., de kleine burgers tand 15,3 pdj., de middenstand 10 pet. en de hoogere (standen 12,9 pet^ (Vox Med.) Rooken. Na de voor- en nadeelen van het rooken uitvoerig besproken te hebben| trekt de redactie van „Moleschott" dó volgende conclusies: 1. Rookt niet vóór gij volwassen zijt (Jongelui moeten piet voor zich zelf uit maken of zij wel of niet volwassen zijn.) 2. Róókt matig, d. i. niet veel meer dan 15 gr. tabak per dag of ongeveer 4 sigaren. 3. Rjookt nooit vóór het ontbijt, rookt hoogstens één sigaar vóór het koffie-uur. Na het gebruik van den maaltijd is1 het rooken beter te verdragen. 4. Let er op, dat ge den rook steeds volkomen uitblaast. 5. Rjookt miet te snel, houdt de sigaar of de (pijp nie oortdurend in den mond, maar neemt telkens een trekje. 6. Kauwt, bijt of zuigt niet op u,w sigaarj. f7. Rjookt het laatste eindje vaa uw sigaar niet te ver opL .8 Róókt niet onder het Ioopen, werken, fietsen of dansetn. 0. Rookt geen of weinig sigaretten. ilO. Zorgt Extra goed voor de reiniging van uw gebit en uw mond. Doet dit vooral 's avonds vóór het slapjen gaan. ill. Zoo gij gewend zijt onmatig te rooken, tracht ,u dan (111 dit opzicht te vert>eteren, maar in dk geval, laat het rooken nu en dan eens geheel1 of bijna geheel. .Wjanneer men b.v. Elke maand gedurende drie dagen ier in slaagt piet of slechts één niet te groote sigaar te rooken, is men inog niet aan het tabaks gebruik verslaafd. 12. Let niet ^lleen op de hoeveelheid, maar ook op de qualiteit van hetgeen, gij rookt. 13. Rookt steeds in goed geventileerde vertrekken, hindert anderen niet met uw rook, vooral niet jonge kinderen. Ver blijft niet in zeer rookerige lokalen. Rookt nooit op uw slaapkamer. 14. Rookt niet zoo gij van het vrouwe* lijk geslacht zijt. Behalve dat het rooken nadeelig is voor zwangere en zoogende vrouwen, betreft dit laatste een gevoeis- quaestie. lilectrisch licht en oogziekten. In het tijdschrift „Wohlfahrt und Wiirtschaft" deelt dr. Logchmuller een en ander mee omtrent een interessante- studie van den geneesheer dr. Schans over d :n invl ed .an het electri9cn licht op de oogen. Volgens hem oefenen licht stralen, d,e door het oog geabsorbeerd of veranderd worden, een schadelijke werking ;uit. Zulke lichtsfralen zijn vooral die met korten golven bijv. de ultra-vio lette stralen. Hei tii et verlies wordt wel iswaar door deze stralen niet bereikt, maar in de oogkamer ontstaat een'be lichting, die het gezicht slechter maakt en het oog vermoeit. Het voorkomen van staart op lateren leeftijd is in vele gevallen een gevolg van ons modern kunstlicht en komt dik- iwijls voor bij hen, die bij een ster ke boog- of metaaldraadlamp mojet'en werken. In ieder geval is de ouderwet- sche petroleumlamp, waarvan de stralen een golflengte hebben, die nimm'er meer bedraagt dan 360 m.M?., uit een hygië nisch oogpunt te verkiezen boven onze moderne verlichting. Aan 'den anderen kant wordt beweerd, dat de schadelijke werking van electrisch licht verdwijnt als de lichtbron voor het oog verborgen is. In ziekenhuizen Iaat men vaak het! licht door albasten platen binnenvallen. Daardoor krijgt men een buitengewoon zacht licht. j (Vox Medic)'/ De man zonder hersenen. Een paar jaar geleden werd (volgens Vox Medic) uit Stockholm een merk waardig geVal van hersenloosheid be richt. Een soldaat van de lijfgarde werd door een schot aan den scheden Ver wond Een gedeelte van de hersenmas sa kwam naar buiten. De man/...< ge nas, maar zooals vanzelf spreekt, zijn geheugen was hij kwijtlezen en schrij ven kon hij natuurlijk ook niet meer. Overigens was hij zoo gezond als een visch< De medici hebben hem1 sedert be schouwd als een hoogst merkwaardig individu, die goed verzorgd moest wor den, en het is hun gelukt, den man weer de beginselen van het lezen te leeren. In de Vereenigde Staten moeten ook zoo'n paar hersenloozen rondloopen. Misschien elders ook evenwel zonder voorafgegane verwonding. Gemengd Nieuws. y e r g i f t i g d. De dochter van den adbeider v. d. Wi. te Slagharen (Gron.) is Donderdag gearresteerd, omdat zij het water in de put van haar (buurmaln heeft vergiftigd. Zij heeft bekend.. Een massa-executie in China. E enige tijd geleden kwam uit Peking het bericht, dat 140 soldaten, die bij plundering van Kalgan met de bandie ten-bende gemeene zaak hadden ge maakt, door de regeeringstroepen neer geschoten waren. De correspondent van de „Daily Te legraph" te Peking heeft thans Van oog getuigen de volgende bijzonderheden over deze massa-executie vernomen. Drie geheele compagnieën, Waarvan 'n aantal manschappen aan de plunde ring van Kalgan medeplichtig zou zijn, Werden gedwongen hun wapens neer te leggen. Vervolgens werden zij van Kal gan naar Soehoea getransporteerd, van waar zij onder sterk escorte naar een eenzame plaats moesten marcheeren. Hier aangekomen, ontving het escorte, bestaande uit een sterke afdeeling in fanterie, bevel de muiters neer te schie ten. Eerst weigerden de soldaten aan dit bevel t,e gehoorzamen, doch ten slot te gaven zij toe en vuurden op de Weer- looze manschappen, van wie 140 dood of stervend ter aarde zonken, terwijl een aantal anderen, die minder zwaar ge wond waren, door een haastige vlucht het lijf trachtten te bergen, wat enkelen werkelijk gelukte. Dooden en stervenden werden hierqp in een ondiepe kuil ge worpen, waarna de regeeringstroepen af trokken, zonder zich verder om iets te bekommeren. Enkele soldaten, die slechts tengevolge van bloedverlies be wusteloos geworden waren, doch met hun doode makkers in den kuil waren geworpen, wisten, toen zij weer bij hun bewustzijn gekomen waren, uit den kuil te kruipen en de naastbijgelegen woninr gen te bereiken, waar zij werden opgeno men. Dei (kindermond! oyer fde.p moord te Serajevo. Een onder- Wijzer uit het derde district Van WEe- nen beschrijft den indruk, welken het drama van Serajevo op de kinderen zij ner derde klas gemaakt heeft Iden dag na den moord. Van belang is daarbij, hoe zij hunner ouders meening overbrachten. Een jon gen, wiens vader socialist is, verklaarde meester, mijn vader zei, bij zoo iets houdt alle kameraadscliap' op. Een an dere knaap, wiens vader technisch ingenieur is, vertelde: Als er nu/ oor log komt, moei mijn vader ook tmee, We hebben 'gisteren allemaal geschreid; maar vader zeidat geeft niets, het gaat om de eer van (Oostenrijk en als ik niet terugkom, zal het vaderland voor jullie zorgen. Het kind van een Tschechische moeder zei: Moeder heeft gisteren aan houdend geschreid en gebeden en vader ook en wij zijn 's avonds nog naar de kerk gegaan om te bidden; Vader heeft gezegd: de Tschechen kunnen lang wachten, voor zij weder zulk een goede vrouw als de aartshertogin krijgen. De zoon van een onderofficier meende: de Oostenrijkers hebben thans geduld ge noeg gehad, we moeten nu maar eens optreden. En een ander: mijn Vader zei: ik ben tegen den oorlog, maar bij deze moordenaars helpt niets anders. Een der de: Meester, leeren wij dit jaar het prins Eugeniuslied? We willen het op de speelplaats zingen. Een der oudste leerlingen; 't is vreeselijk, denk eens, je komt uit school en je vader en moeder zijn doodgeschoten; wat moet het voor de kinderen van den troonopvolger ver schrikkelijk zijnl

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 4