DE VLIEGMACHINE.
BUITENLAND.
5e Jaargang
1440.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERffiN UtiPtfIJS b draaft van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
jewijsnu.mner. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiöngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
'geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
Detrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Volkszang.
Met jalousie, waarachtige jalousie la
zen we van een Volkszangavond in den
tuin van het Concertgebouw te Amster
dam. Wel bij de tweeduizend menschen
hadden hun twee centjes geofferd en er
de te zingen liederen Voor in |$e hand 'ge
kregen.
Het was er gezellig verlicht onder de
boomen, en in de tent waren de mannen
der „Amsterdamsche Postharmonie" ge
zeten en storid de directeur "van Volks
zang zijn 'groot zangkoor te leiden. En 't
moet een lieve lust geweest £djn, looals er
gezongen Werd. De trouwe bezoeksters
en bezoekers van de Volkszangavonden
vormden de kern en sleepten de belang
stellenden m'ee, die eerst hun oor te luis
teren legden, maar al gauw de melodiën
beet hadden. Aan 't slot barstte een
stormachtig applaus los, stellig ter eere
van leider en muziek, maar ook pit dank-
bankbare blijdschap om het welslagen
van deze eensgezinde demonstratie op
groote schaal, in de open lucht, ten aan-
hoore van een gansche buurt: genieten
willen wij onze eigen liederen, door ze
ze zelf te zingen I De melodieën houden
we 'goed in de ooren, en de woorden
nemen we meer naar huis.
Waarom kunnen we nu in Leiden niet
ook zoo iets hebben?
Een paar jaar geleden 'de tijd vliegt
hebben we eventjes een aanloopje ge
nomen: een zangavond werd gehouden,
een Veréeniging gevormd met een be
stuur, maar verder zijn We 'niet geko
men.
En 't had toch zoo mooi kunnen we
zen. Reeds die eerste avond itoonde, wat
'n vroolijkheid een lied brengen kan. wat
'n aangenaam samenzijn een Volkszang-
uitvoering te voorschijn toovert.
Komt, wie neemt nog eens het initia
tief I
Staan Wij Leidenaars dan achter bij de
zangeressen en zangers in zooveel-andere
steden
Wel neenl
En moeten wij Roomschen misschien
wachten tot een „neutrale" organisatie
ons voor is. zoodat wij "als 't hinkende
paard achteraan moeten komen?
Wel evenmini
Vooruit dan. Fluks georganiseerd,
flink gezonden en 't zaakje is gezond.
Wie vraagt het woord?
Brutaal.
Onze lezers kennen den ridder van de
droeve figuur, den heer iKleerekoper, die
zich bij de laatste Ibegrooting deed ken
nen als een Wiest-Indische on derwijs-
specialiteit. (sic.) Ein izij weten ook, hoe
door personen uit Indië ;met feiten is
aangetoond, dat de heer Kleerekoper, op
(zijn zachtst uitgedrukt, gefantaseerd en
over zaken gesproken heeft, waarvan hij
niet op de hoogte was. Tegenover deze
feiten heeft de heer Kleerekoper tot nu)
toe gezwegentrouwens, ze waren niejt
te weerleggen. Maar nu, eenige maan
den later, komt deze socialistische Ben
jamin terug op het door hem gesprokene^
In het „Volk" van Dinsdagavond schrijft
FEUILLETON.
20)
De groote kanonnen donderden in den
geschutstoren boven hem,- zonder den
jongen man in zijn droomerijen te storen^
Door het binnenkomen van luitena t
Spark werd hij weer tot de werkelijkheid,
teruggeroepen.
De toestand kan niet zoo wanhopig
zijn, als de commandant meent, zegde
de Amerikaansdie officier. Hebben wij
niet alle middelen te onzer beschikking
en materiaal en brandstof kunnen wij
geen distilleermachien bouwen, om het
zeewater drinkbaar te maken.
Daar hij bemerkte, dat de jonge
Firansdiman verstrooid paar hem luister
de, wende (hij zich tot een werkman, die
met veel oplettendheid een turbine-
machien gadesloed.
—Zeg Kerdok, zoudt gij miissdhien een
distilleermachien kunpen maken?
De man, die ondervraagd werd, had
een ineengedrongen gestalte, wat een
scherp contrast vormde met den athleti-
schen lichaamsbouw van zijn makkersw
(Zeer bruin, Jde haren fcüepj (zwart, jde .kleine
oogen onder de borstelige wenkbrauwen
weggezonken, antwoordde hij kortaf, zon-
hij over de baantjesiverdeeleriji in ld e Wies t,
welk schrjjven begint met de volgende
brutale inleiding:
,„Nog duizelt ons arme hoofd van al
de echte en ongeveinsde verontwaardi
ging, welke daarover is uitgestort ter
zake van de oneerbiedigheid, waarmede
wjij in de Kamer over pe West-Indische
toestanden hebben gesproken. Vooral
de Roomsche bladen, die instinktief in
protest komen zoodra men 'tegen ver
ouderde toestanden verzet aanteekent,
houden (nog steeds niet op tegen ons
te toornen..»,. „De Maasbode", dat
lieve persprodukt, is dezer dagen weer
bezig. iHet blad kan gerust zijn: in het
najaar spréken we elkaar wel nader
over het onderwijs in Suriname 'en
Curasao. I;n deze hitte van thans is de
strijd tegen de kloosterlingen een M
te duffe taak1"
Waarlijk, het behoeft geen betoog om
uit bovenstaande te concludeeren, (dat het
hoofd van den heer Kleerekooper nog
duizelt Jemand, die nuchter denkt, ver
dedigt zich op een andere wijze, vooral
wanneer hij zoo in een hoekje is ge
duwd, als het met dit socialistische Ka
merlid het geval was*
Dergelijk arrogant geschrijf behoort
zelfs (m dq socialistische pers tot de
uitzonderingen en men moet wel geen
hoogen dunk hebben van zijn lezers,
iwanneer men 2e zulk gezwets te ver
duwen geeft.
De heer Kleerekoper gaat zeker van
"den stelregel uit: „Een brutaal innensch
heeft de halve wereld".
Men ,zou het tenminste uit bet boven
staande concludeeren.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Albanië.
Het resultaat der Albaneesche politiek
zegt „de Matin" Correspondent te Du-
razzo is treurig. Er heerscht t
een anarchistische toestand
in, Durazzo en de Ned Officieren zijn
over de toekomst alles behalve gerust.
En het „Berliner Tagebla'tt" laat zich
niet minder pessimistisch uit. De diplo
maten in Durazzo, zoo meldt bet blad,
zien den toestand van den Vorst van
dag 'tot dag donkerder in. De laatste
wanhopige pogingen om' zich te hand
haven worden met belangstelling, maar
zondef vertrouwen in het gelukken ervan
gevolgd Zelfs de gezanten van het Drie
voudig Verbond houden den vorst voor
verloren. Ook de Fransche en Roemeen-
sche gezant zien geen redding meer/
De Engelsche gedelegeerde maakt van
zijn meening geen geheim'.
De vreemdste geruchten doen weer
de ronde. Zoo meldt een bericht uit
Rome, dat de Engelsche admiraal te Du-
ruzzo met de opstandelingen een wapen
stilstand van tien dagen zou hebben ge
sloten. Men moet zich afvragen op wiens*
gezag de Engelsche adjmiraal handelde
en waarvoor eigenlijk die wapenstilstand
dient als er sprake is van de Albaneé-
sche opstandelingen, aangezien ,<er den
laatsten tijd heelemaal niet meer werd
gevochten.
Een ander bericht vertélt, dat de lei
der der Miredieten, Marco Gioni van
Durazzo is vertrokken om nieuwe troe
pen aan te nemen.
Om te plunderen? Tot nu töe ver
weet men de Miredieten van Durazzo,
dat dit de eenige hulp was, welke men
Van hen kreeg.
De „Corriere delH Sera" meldt nog
dat de Italiaansche regeering den vorst zou
hebben aangeraden de onderhandelingen
met (Ié opstandelingen te hervatten, die
thans beter tot een einde zouden zijn te
brengen, omdat de opstandelingen teeke
nen; van moeheid geven. Er is dus blijk
baar sprake van de Albaneesche opstan
delingen. Maar voor het oogenblik zijn
de Epiroten weer vol yuur begonnen,
Daarmede schijnt de Italiaansche regee-
r'ing geen rekening te houden.
Ondertusschen heeft de „Petit Pari
stien"!
Essad Pasja
die zooals wij de vorige week reeds
meldden op dit oogenblik in Parijs ver
blijft, eens geïnterviewd
VraagWat denkt ge van den toestand
in Albanië?
Antwoord: Die kan zeker beter zijn,
maar ik ben overtuigd, dat mijn land met
bescherming en hulp der groote mogend
heden erin zal ^slagen uit^ de huidflge
moeilijkheden te raken. Zijn ontwikke
ling zou dan krachtig kunnen zijn.
Vraag: Gelooft gij niet dat de zaak!
van den prins von W;ied verloren is?
Antwoord: Geheel en al verloren. De
prins heeft geen enk' le der kwaliteiten
getoond, die een leider hebben moer,
Zijn besluiteloosheid, de onhandige
maatregelen, die hij ten opzichte van
den een zoowel als den ander genomen
heeft, hebben hem eèn impopulariteit be
zorgd, die hem op een goeden dag zal
noodzaken te vluchten of afstand te doen'
Vraag: Wie zou hemkunnen opvolgen,
zoudt gij dat zelf niet kunnen?
Antwoord: Laat ons niet over mij
spreken, nooit heb ik naar zulke waardige
heid gestreefd of erover gedacht. Ik heb'
slechts één ding gewild, mijn land te
dienen. Ik heb mijn leven en al mijn goe
deren ter beschikking van mijn land ge
steld en ge weet op welke wijze dé
Mbret mij beloond heeft. ,Gq vraagt mij
wie thans de kroon zou kunnen krijgen,
Wlees overtuigd, en hier glimlachte Es
sad pasja eenigszins sarcastisch, weesi
overtuigd', dat het niet aan liefhebbers
ontbreekt en dat de groote mogendheden
geen moeite zullen hebben om een can-
didaat te vinden, die alle kwaliteiten
bezit. I
Vraag: Maar als de groote mogend
heden u de candidatuur eens .aanboden
Antwoord: Ik herhaal, ik ben geen
candidaat en ik hechts lechts aan één
ding, zooveel mogelijk bijdragen tot het
geluk! van mijn land'.
Vraag: Heeft uw reis in Frankrijk
een diplomatiek doel?
Antwoord: Neen, geen diplomatiek
der op te houden het stuik metaal gade te
slaan, waarin de stalen tanden grepen:
Te weinig buizen, luitenant.
ijWjail Maar de buis, die naar het
leege reservoir leidt en die nu nergens
voor dient».
-Die werkman (schudde het hoofd.
Een imachien maakt hier... niet veel
water tegelijk
Luitenant Spark ging naar Marice
Rimbaul terug.
Onder uw leiding, /mijnheer, zou
Kerdok gemakkelijk zoo'n machien kun
nen maken-.. Meent ge, dat het niet gaan
zal Kerdok is een buitengewoon be
kwaam werktuigkundige, de beste van
het atelier.
En daar de ingenieur zich tevreden
stelde te antwoorden door een vaag ge
baar en een verstrooiden blik op den
werkman te werpen, zegde de luitenant
zachter
Het is een zonderlinge kerel. Hij
is gekomdn van Canada en eigenlijk een
Indiaan. Zij ,zijn overal, in ons leger.
Vervolgens Zich met gekruiste armen
voor den jongen Franschman plaatsend
.iNeen, ,het is niet mogelijk, dat de
commandant tot het uiterste komt, waar
van hij zoo juist heeft gesproken. Vooral
nu ge hem aan Miss Kate hebt dom
denken. (Het is onmogelijk, nietwaar...
dat dit arme meisje zoo opgeofferd moet
worden».. |W|ij, nu ja, .dat brengt ons vak
nniee». jmaar zij- zijl
In dat eene woord „zij" herkende Mau-
rice Rimbaut de stille liefde.
Een diepe plooi kwam' in zijn voor
hoofd deze ontdekking veroorzaakte hem
een onaangename gewaarwording, zelfs
smart
Hij' keerde naar de kazemat terug, die
men te zijner beschikking had gesteld,
om zich op zijn bed te werpen. Maar
de slaap kwam niet Ten prooi aan eene
opwinding, die aan koorts grensde, stond
hij werktuigelijk op en ging naar de klee-
ren, die op stoelen te drogen lagen.
Zou hij ze niet spoedig weer aan kun
nen doen 'en deze uniform uittrekken,
waardoor hij gelijk geworden was aan
alle verdedigers van Midway, dat hem
deed gelijken op Spark?
In zijn binnenzak voelde hij zijn porter-
feuiille, een zware, dikke portefeuille, niet
door banknoten de jonge man had er
nooit veel tegelijk bezeten maar door
schetsen en luchtvaartberekeningen»
iHiij dacht, dat' verscheidene van deze
documenten, die van een geheel bijzon
dere waarde voor hem' waren, door het
zeewater beschadigd zouden zijn, en dat
het schrift geheel onleesbaar zou wor
den, als hij ze niet spoedig liet drogen.
Hij vouwde ze met zorg uit elkaar,
legde ze op een tafel en plotseling kon
doel, maar ik ben uit mijn land verban
nen en zoo ga ik hier en daar rond, in
Italië, Zwitserland, thans in 'Frankrijk.
Ik ben vol bewondering over Parijs.
Tot besluit zeide Essad pasjaIk heb
vernomen, dat er een Fransche familie
in Albanië op domeinen, die mij toebe-
hooren, gevangen genomen is door de
genen, die men de opstandelingen noemt.
Stel hun familie .gerust, men zal hen
zeker geen kwaad doen. Mijn dienaren
kennen te goed mijn bevelen om aan geen,
enkelen vreemdeling, en vooral aan geen
enkelen Franschman kwaad te doen.
Het drama te Serajevo
is gisteren ook in het Huis van Afge
vaardigden in Hongarije ter sprake ge
bracht. Minister-president Tissa beant
woordde een interpellatie van graaf An-
chassy over den aanslag te .Serajewo en
verklaarde, dat naar uit het onderzoek
gebleken was, de aanslag door een bende
samenzweerders was gepleegd, doch dat
men Uit dit geval 'geen algemeicne conclu
sies trekken mocht.
De bevolking aldus de minsiter —l
is over het algemeen loyaal en door de
beste bedoelingen bezield. Reeds op
grond hiervan zijn de excessen tegen de
loyale Servische staatsburgers te Sera-
jewo zeer te betreuren. De .berichten'
over de excessen en de aangerichte scha
de zijn echter zeer overdreven. De vei
ligheid in Bosnië is door de aldaar aan
wezige militaire macht voldoende verze
kerd Over eventueele stappen te Bel
grado kan ik mij op. het oogenblik niet
uitlaten.
De Servische minister-president i
schrijtf de „Kölinische jZpitung" ont
ving te Belgrado eem medewerker van hef
blad „Az Est wien nij zijin misnoegen
te kennen gaf over de aanvallen op de
Serviërs, Servië aldus de minister
president e— had jün het geheel niet tot
de misdaad van Serajewo in betrekking
gestaan. Tsjabrinowitsj zou zelfs uit Ser
vië verbannen worden en het verban-
ningsbevel werd alleen ingetrokken, om
dat de Oost en ri jksch- Hon gaarsch e gezant
dit had verzocht.
Tot nu toe heeft de monarchie geen
stapipen in Servië gedaan; ze heeft alleen
aan de Servische regeering eenige vra
gen gesteld betreffende den levenswandel
van eenige verbannen studenten, wielkiéj
vragen met de grootste hoffelijkheid vlug
beantwoord zijn»
Volgens de bladen te Belgrado richtte
de Servische regeering tot de diplomatie
ke vertegenwoordigers ,van Servië en het
buitenland een rondschrijven, waarin zij
tegen de verdachtmaking van Servië in.
de Oostenrijksch-Hongaarsche pers op
komt In de nota wordt ook verklaard,
dat de Servische regeering vele maatre
gelen zal nemen, om anarchistische ele
menten het verblijf in Servië onmogelijk
te maken.
Het onderzoek
wordt nog steeds voortgezet
(Ook de zuster van Tsjabrinowitsj, die
(gehuwd is met den assistent aan hef
'gemeentelijk hospitaal te .Serajewo, dr„
hij een iiitroep niet onderdrukken.
Op een van de papierein, stelde een
zeer uitgewerkte teekening, die in Chi-
neeschen inkt was uitgevoerd, en dus
weinig van het zeewater te lijden had
gehad, behalve, waar roode inkt- was
gebruikt, een vliegmachine voor.
Niet de in vakken verdeelde aero-
plaan, met zijn zwaren en kubiekem
staart, waarmede de eerste Franschen,
Farman, Delagrange, Voisin waren op
gestegen noch de geniale biplaan van
de beroemde broeders Wright, maar een
aeroplaan, die door den bouw, de krom
ming en den vorm van de vleugels op
een vogel lijkt, en waarvan men de eerste
modellen had zien bestijgen floor Blé-
riot en Latham, bij den beroemden vlieg
wedstrijd van Reims, die eenige jaren te
Voren aan de vliegkunst zoo'n enorme
vlucht had gegeven. i
Het was juist een .reusachtige water
juffer. i
De vleugels van ,de aeroplaan, Waar
van Maurice Rimbaut de teekening on
der de oogen had, bestonden uit twee
boven elkaar gestelde vlakken, waarvan
het bovenste aan de eene zijde los van
het andere was en er weer aan pe(tes-
tigd was op tweederde van de lengte
van den vleugiél.
Vrij lang bleef de jonge ingenieur
over deze schets gebogen, die voor hem
Stewo Bokorictif, is gearresteerd, even
als haar echtgenoot In hun woning vondi
men compromitteerende geschriften.
Te Oratz en te Praag werden in de
lokalen der Servische studentenvereeni-
gingen, zoomede bij eenige leden afzon
derlijk, huiszoekingen gedaan.
Te :Gratz werd niets gevonden, wat
zou doen vermoeden, (dat de studenten
tot de Bosnische samenzweerders in be
trekking "hebben gestaan. Hei te 'PraagJ
in beslag genomen materiaal is nog niet
onderzocht
GEMENGD,
i— De Si m p 1 oin-tunn eL In de $im-
p'l om-tunnel is gisteren op)nieuiw water
binnengedrongen en mui in gfooter hoe
veelheid dan de vorige maat Een passar-
gierstrein uit Brig werd [gisterochtend om
half zeven plotseling bij den ,17dem kilo
meter midden in den tunnel opgehouden.
Een .geweldige stortbeek had de spoor
staven en de dwarsliggers losgerukt enj
den bodem van 'de tunnel ongeveer 40
c/M. omhoog gedrukt. De locomotief liep
van het spoor, en het postrijtuig en de
volgende waggons kwamen dwars tegen
de locomotief te staan, zoodat (de tunnel
versperd werd en het water niet weg kon
vloeien. In de bijna volslagen duisternis
'heerschte onder de reizigers een groote
paniek. Arbeiders droegen hen later op
de schouders naar den zuidelijken uitgang
b'ij Iselle. M|en denkt, dat de oorzaak
van het binnendringen van het water ge
zocht moet worden in den ^anlëg van
de tweede, evenwijdig met de leerste loo-
pende tur(neli. !H|et (yierkeer in, de Sim
pson-tunnel is voorloopig gestaakt en de
treinen gaan nu "door den Gotthardr
t—i De nieuwe burgemeester
v e u Re - :>/rr e nieuwe burgemees
ter van Rome schrijft de 'Kath* „Germar
nia" het volgende:
Prins Coionna behoort tot de gematig
den, die zich met ide Katholieken hadden
verbonden tot omverwerping van het Ro
meins che blok.
Nu is een smadelijk tijdperk voor de
eeuwige stad voor goed ten einde.
Iedere echte Romein moest de .wijze,
Waarop de buitenlandsche Jood Nathan
de gemeente leidde, als .een vernedering
voelen.
Zelfs de liberale Corriere della Sera
heeft zijn redevoeringen aan de Porte
Pia een beleedigimg van het gezond ver
stand genoemd.
De nieuwe burgemeester en de nieuwe
gemeenteraad zullen zich zeer veel moei
te moeten geven 'om de onderscheiden*
takken van bestuur en in het 'bijzondefl
de financiën weder in orde te brengen.
De Jezuïeten teNicaraguay
weer toegelaten. Ten gevolge van
een besluit van Nicaraguay worden de
paters Jezuieten, die sedert 30 jaren uit
de republiek waren verbannen, weer toe
gelaten. De debatten waren zeer levendig,-
doch liepen alleen hierover, dat de par
tijen elkaar de s'chuld gaven, de orde<
welke zooveel voor den bloei van het
onderwijs had gedaan, zoo tangen tijd
uit het land te hebben verwijderd ge
houden»
het resultaat van twee jaar werfd ver
tegenwoordigde.
Vervolgens zocht h'ij een andere teeke
ning, die dezelfde machine in profiel
voorstelde en in doorsnede gaf, genomen
vanaf het uiteinde der vleugels.
Lang onderzocht hij de teekening, in
gedachten verzonken.
Eensklaps, alsof een plotselinge inge
ving hem verlicht had, stond hij op,
snelde naar de machinekamer en, de
beide teekeningen op een werkbank uit
spreidend, waar de werktuigkundige ar
beidde, dien hij zoo even gesproken
had, zeide hij in het EngelsChI
Kerdok, weet ge wat dat bet eeke
nen moet?
De kleurling keek verstrooid naar de
schetsen en wierp terloops een blik! op
iMaurice Rimbaut, zonder te antwoor
den».,./
Wiel! Hebt ge er in ;t geheel geen be
grip van, wat dat rijn moet
Na eenige seconden van stilzwijgen,
besloot de werkman te antwoorden, ech
ter zonder het hoofd pp te heffen
Mechanische vogel...., ken hem, heb
een dergelijken vogel verleden jaar te
Quebec gezien.... op den vliegwedstrijd
Zijt gij op de hoogfce van een ex
plosiemotor
Vijf jaar gewerkt in het automor
bielvak. (Wprdt vervolgd).