"Feuilleton.
DE VLIEGMACHINE.
BUITENLAND.
öe Jaargang
No 1430.
Bureau OUDB SINGEL 84, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; hij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad S cent
Vrijdag
2e
Juni
IQ 14.
-TrfwamMWCPas
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1— 5 regels f 0.75, elite regel meer IBeent
Ingezonden mededeellngen van I5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent met gratia
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent Iedere regel meer 5 cent: aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent Iedere regel moer 10 cent
Machtsdwang.
De linkerzijde gaat opi "dit oogenblik
een weg op1, welke gelukkig geen ante
cedent heeft in de geschiedenis. tW|i| heb
ben het eerst gezien blij 'de Invaliditeitsr
wet. Wjanneer links 'meerderheid werd,
zou deze te niet gedaan worden, is er
gedreigd. En dezer dagen trok de link-
sche meerderheid in den Rotten,damsdhen
Raad een verordening in, door jdeu Raad
ontworpen toen de meerderheid rechts
was, en waarbij het houden van optochten
met muziek op Zondag verboden werd,.
Het „Vaderland" toont zich dan boven
dien nog zeer verbaasd, 'wanneer de a.-r.
„Rotterda.mlmer" tegen dit machtsmisbruik
protesteert. Het wil ons toch voorkomen,,
dat men het prestige van een college
niet verhoogd door wetten en verorde
ningen te schepipen en binnen korten
tijd weer in te trekken.
Zeker, er kunnen omstandigheden zijn,-
welke dergelijke maatregelen eischen#
Mocht een wét in de practijk onuitvoer
baar blijken of ten nadeele zijn van het
algemeen welzijn, dan zou het plicht zijn
deze te niet te doen. Maar een wiet in
te trekken, alleen omdat zij riiet de prin
cipes vertegenwoordigd van een bestaan
de meerderheid, lijkt ons gevaarlijk spek
|W,anneer men zich op dit terrein begeeft,
waar blijft dan het einde? Hoeveel parle
mentaire arbeid zal dan in de toekomst
vruchteloos worden verricht? Vooral in
ons land, waar geen enkele politieke
meerderheid stabiliteit bezit. Het is zeker
te hopen, dat het Rotterdamsche voor
beeld geen navolging vindt#
V Dat zal wel waar zijn.
In. antwoord op een desbetreffende
vraag verklaarde de minister van BUiten-
landsche Zaken in de Fransehe Kamer,
dat "de regeering het voorstel om belas
ting opi te leggen aan de werkgevers!,
die buitenlandsöhe arbeiders in dienst
hebben, niet kan aanvaarden met het oog
op de gevolgen, die de aanneming van
dit voorstel zou kunnen hebben.
iWiat de gevolgen zouden zijn
|W,el, dat de Fransehe industrie nog
moeilijker den strijd tegen het buitenland
zou kunnen volhouden,.
Reeds nu heeft wren moeite^ de noo,dige
werkkrachten te bekomen, omdat er
steeds .minder kinderen in Frankrijk ge
boren worden.
Reeds nu drijft het gebrek aan werk
krachten de loonen omboog, zoodat de
werkgevers gaarne buitenlanders in
dienst .nemen.
Eft nu zal men hierop' nog belasting1
gaan heffen!
Dit ware een onverstandig bedrijf,
want de werkgevers zouden er hun pro
ductiekosten onevenredig door zien ver
meerderen en nog bezwaarlijker kunnen
■concurreeren dan toch reeds liet geval is,
'Het denkbeeld toont intusschen onwil
lekeurig aan, hoe groot het aantal buii-
tenlandsche werkkrachten reeds wezen
moet Per hoofd zou de fiscus moeilijk
veel kunnen vergen en toch verwacht
tmen anders zou men immers het voor
stel niet doen een niet te versmaden
ii)
(Het wachtwoord werd fluisterend ge
wisseld en op den roep van den schild
wacht werd het terrein verlicht: tien lamr
pen verspreidden plotseling een helder
licht en een groeve van 5 a 6 meter
breedte vertoonde zich plotseling opi
eenige meters afstand van de schipbreu
kelingen.
Op hetzelfde oogenblik ging een rnas-
sieve ideur, voorzien van twee schietgaten^
in vden tegenovergestelden wand op dé
wijze van een ophaalbrug langzaalm naar
beneden en verscheidene silhouetten van
soldaten met het geweer in de hand
verschenen in de opening.
Tweede roep, en toen eindelijk het
wachtwoord opnieuw gewisseld was, gin
gen de overlevenden van de Mackenzie
over (Jfc gracht, die zich verloor in een
diepe duisternis.
Zij waren in het fort van Midway#
Nauwelijks waren fcijl ove,r, de [brug, toen
het geluid van een nieuwe ontploffing
tot hen kwam, maar gedempt, bijna ver.
Hét kwam hun voor, dat zij achter
deze muren van graniet veiliger waren
bate voor de schatkist, 't iWiemelt blijk
baar van vreemdelingen»
Maar de regeering wil Van [die belasting
niet hooren, wat heel begrijpelijk is#
Frankrijk beleeft wel genoegen van de
beperking van 't kindertal.
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
Fitifile. f
Slechts twee onderwerpen leverden gis
teren stof tot discussie. Het eerste was
het voorstel van minister Pleyte tot heit
oprichten van een kweekschool voor in-
landsche schepelingen. Met de inlanders;
op de vloot schijnt men in dein laatsten
tijd wat betere resultaten te heblben ge
kregen dan aanvankelijk» Hét grootste
bezwaar is thans nog hun gebrekkige
schoolkennis en het is. vooral daarin, dat
de nieuwe regeling wil voorzien. jHiet
Voorstel ging er zonder stemming door.
Niet zoo gemakkelijk ging het met het
tweede van de zooeven bedoelde voor
stellen. De regeering had n.I. voorgesteld,
te bepalen, dat, indien een Raad van B|e-
roep een door de ;Bank afgewezen aan
vraag toestaat, de ouderdomsrente dan
ook maar vast 'zal worden uitgekeerd!
ook al gaat de ,B|ank in beroep bij den
Centralen Raad» Althans voor zooveel de
reclames van vóór 1 Juli 1914 betreft
Vernietigt de Centrale Raad de uitspraak
van den Raad van |B|eroep, dan wordt de
uitkeering gestaakt en de schatkist heeft
dan ten onrechte eenig geld uitgekeerd.
Tot dit voorstel was de Regeering ge
komen, daar vele 'zeventigjarigen langen
tijd op hpn juitkeering moeten wachteni,
|W]ij geven toe, dat het treurig isy dat
daarin zoo mogelijk verandering in ge
bracht moet worden. Maar.,., ligt daarin
een reden om iets onwettigs te doen,
om uitkeeringen te schenken, terwijl' het
niet zeker is, dat de wet ideze toestaat?
Is dat geen onrechtmatige aanval op de
schatkist De rechterzijde meende beves
tigend op deze vragen te moeten ant
woorden en stemde tegen behalve de
heeren Lohman en De Geer. D|e linker
zijde wilde „demo era tisich" zijn, op het
gevoel werken, en stemde voor met af
wijking alleen van den heer Rink» iZoo
werd het regeeringsvoorstel met 40 tegen
28 stemmen aangenomen,.
En zoo is thans de Kamer op „reces, en
is het eerste regeeringsjaar jen einde.
Over de geschiedenis van dit parlemen
taire jaar zullen we nog wel eens het
een en ander zeggen. Onthouden de kie
ners alvast jdit: er is dit jaar een bijzoqder
lange begrootingsdiscussie gehouden,
Kolk man's Inkomstenbelasting is aan
genomen (nadat ze drukkender was ge
maakt voor den middenstand) en Tal-
ma's Stuwadoorswet, die eerst tot een
geraamte is misvormd, 'n iZjeer vrucht
baar jaam
ALGEMEEN OVERZICHT.
Albanië
Al Zijn er op dit oogenblik nog geen
berichten binnengekomen over een allesi-
dan aan boord van het machtigste pant-
serschip.
;Het geheele fort was als in de klippen
van den Stillen Oceaan ,uit de rotsen
zelf uitgehouwen.
De Japansche granaten Zouiden uiteen
spatten tegen deze versterkingen van gra
niet; het geluid van een granaat, die
ontplofte, zou binnen in net fort zelf
niet worden waargenomen.
Het vertrek, waarin Maurice Rimbau|t
en Archibald Forster waren gebracht,
was een uitgestrekte 'lange zaal, verlicht
door een booglamp, wier sterk, scherp
licht geen enkel pUnt in schaduw liet;
het was de politiepost, bezet door een
vijftiental mannen, gekleed in „khaki"-
uniform, den kogelgordel schuins ,over
het lichaam, met schoenen van ruw leder
en een breeden 'hoed met de cocandje vol
sterren.
Drie van hen droegen een somberder
uniform ,en een klak met vizier, die ge
dragen wordt door (die meeste gymnasten
van alle landen: dat waren artilleristen»
Zij zaten op bankjes in een hoek van
het vertrek en omringden een mitrailé
leuse, die door een'wins werd opgelicht;
door het smalle schietgat, waardoor men
in staat was de kuist rniet'mitraillevuor te
bestrijken, drong het daglicht door, even
als door een keldervenster!.
beslissend gevecht, toch i> de toestand in
de laatste vier en twin tg uur dermate
verergerd, dat 'men een noodlottig einde
van het jonge vorstendom zou kujnnen
vreezen.
lOnder den titel: De paniek te Du-
razzo, aftakeling van de 'Albaneesche re
geering", m'aakt de „Mai n" een telegram
openbaar uit Durazzo, olgens. hetwelk
Majoor Kroon verontschuldiging zou heb
ben moeten maken,
[Het telegram luidde ii hoofdzaak al
dus:
Elbassan is genomen door de opstan
delingen en twee Nedcrlandsche offi
cieren zijn gevangen genomen. 'B|erat is
overgeloopen naar de opstandelingen.
Overal aftakeling der regeeringskrachten,
de bende gendarmen vai den prins van
iWjied doet mede aan id§S aftakeling. Zijl
hebben Fieri en omstreken geplunderd.
Zoo ontstaat er een
die men zelfs niet me<
bergen. De incidenten
[Het voornaamste van heden is, de inhech
tenisneming van den héér Ketof, corres
pondent van het ,St, Pétersburgsche .Te
legraaf agents chap en mijn eigen inhechte
nisneming. iWiij zijd eerst in vrijheid ge
steld na stappen van den Franschen ge
zant te Durazzo, de Fouten ay. Die inter
nationale commissie van toezicht heeft
vergaderd naar aanleiding hiervan en
heeft de verontschuldigingen van majoor
Kroon en van de regeering in ontvangst
genomen.
Ziehier hoe dit alles is toegegaan., De
'militaire commandant van Durazzo had
vanochtend alle bewoners maar buiten
gezonden om verschansingen te graven
en alle struiken rondom de stad te ver
branden. I.k wandelde r> '-Tg d'oor de stra
ten des ochtends om 9 uur, toen ik mijn
collega Ketof in moeilijkheid zag met
de gendarmen en de igéimipjroviseerdé po
litie. ïk kwam' naderbij en constateerde,
toen, dat «^lie ^gendarmen ide pretentie
hadden Ketof 'mede te nèmien om ver
schansingen t'e graven. Tevergeefs be
toogde deze, dat hij een vreemdeling was
en hij verzocht, zich tot de legatie te
mogen wenden. |Op ruwe )wijjze antwoord
den de gendarmen, dat zij noch om de
legatie, noch om het buitenland iets ga
ven, en zij voerden hem mede# Ik onder
ging hetzelfde lot. Eindelijk, aan den post
van politie, gelukte het ons vrij te ko
men, De Fransehe gezant begaf ziéh on
middellijk naar Tóerchan pasja, den mi
nister-president, pm te protesteeren tegen
dit misbruik van gezag# Een half uur
later had een dergelijke onaangename!
ontmoeting plaats tusschen ons en ma
joor Kroon, die ook zeide^ dat hij niet
om de legatie gaf.
De internationale pomjrnissie, in kennis
gesteld met het incident, vergaderde on
middellijk en protesteerde met kracht
Toen "bood majoor Kroon zijn verout-
schuldgiingen aan, pet voorval zou op
zichzelf niet ernstig zijn, indien het niet
een teeken was van de volslagen anar
chie, die te Durazzo heerscht, en van
de minachting, die ^e wanhopige regee
ring meent te kunnen aan den dag leg
gen»
Een officier kwajm binnen een groo-
te kerel, zonder baard, maar sterk ge
spierd, door wie niemand van dé solda
ten zich echter 'liet storen, want saiuee-
ren houdt men jn tijd van oorlog voor
overbodig.
Zijn uniform1, eveneens s,khaki"s zonder
galons, zonder 'metalen knoopen, onder
scheidde zich in niets van die dor solda
ten, dan door een meer elegante' snejde,
door de betere kwaliteit [der, stof, en een
zilveren ster aan den kraag.
Hij stelde [zich voof als Sjin Hjarry 'Sjpark
van het derde koloniale regiment, en toen
de twee schipbreukelingen hetzelfde had
den gedaan, deeldie hij hun mede, dat
de commandant van het fort, die ver
moedde, dat zij Ide eenige overlevenden
waren van het drama, dat zich den vori-
gen nacht had afgespeeld, hen onmid
dellijk wilde spreken,
iWjj volgen u, zegde Archibald For
ster. ..'li
Onder het gaan ondervroeg de Ameri-
kaanshe luitenant hen en inam nota van
het een en ander, teneinde zijn overste
te kunnen inlichten#
Op hun weg door de gewelfde gaande
rijen, waar overal rails .waren aangelegd,
Zoodat |de zwaarste affuiten izonider [moeite
konden worden vervoerd, kwamen zij in
een ruime, ronde zaal, waar vele boog-
De correspondent van het Journal
meldt van zijn kant, dat majoor Kroon,
toen men hem over de captiulaties: sprak,
eerst geantwoord [had„Ik heb maling
aan uwe capitulaties". De correspondent
voegt daaraan toe„Ziedaar nu eindelijk
weer eens. een krachtig woord."
Volgens een bericht aan „de Echo de
Paris vertelt de Correspondent van de
Romeinsche Tribuna te Durazzo nog een
anecdote omtrent de kwestie der capi
tulaties. Een van de Europeesohe diplo
maten beklaagde zich blij een Albaneeseh
'minister over de schending der capitula
ties. De minister antwoordde, dat hij
nooit van ^capitulaties gehoord had en
zelfs niet wist, wat het woord betee-
kende.
De Petit Journal ontvang van zijn cor
respondent te Rome het volgende be
richt. In de ItaliaansiOhe Kamer wordt
het besluit der Italiaansche en Oosten-
rijksChe regeeringen, om hun gezanten
te Durazzo terug te roepen, uitgelegd
als een wederzijds che iconcessie en als
een teeken van hun voornemen, om een
worsteling tot het verkrijgen van fegen-
stnijdigen invloed te staken, tot op het
oogenblik, waarop Albanië werkelijk tot
stand gekomen zal ziijn en tot vrede ge
bracht zal Zijn en de politieke en econo
mische wedijver er zal kunnen plaats
hebben met andere resultaten dan nieuwe
wanorde en twisten.
Blijkens een telegram' uit Durazzo was!
gisteren een afvaardiging Albaneesche
nationalisten naar Sjak' vertrokken omf
met de opstandelingen te onderhandelen.
Ziijf is echter onverrichter zake terugge-
kéerd, daar de opstandelingen verklaar
den, niet in overlég te willen treden met
menschen die den burgeroorlog hebben
veroorzaakt. ;Er zal - zeiden zij ver
dér geen vrede zijn voor de vorst!
Durazzo heeft verlaten.
De Temps van gisterenavond' Wijdt
ook een hoofdartikel aan Durazzo hef
welk aldus eindigt De toes.tand lijkt onsl
aHerhachelijkst. Misschien is de dag niet
Ver meer, waarop aan deze anarchie een
einde moet komen en hef vraagstuk van
het bestuur van Albanië met scherpte
gesteld zal: worden. De internationale
commissie yan toezicht zal dan een ge
wichtiger rol te spelen krijgen.
Griekenland-Turkije.
Uit Washington wordt gemeld dat de
oorlogsschepen „Missisjpi" en „Idaho,;
waarschijnlijk binnen een week aan de:
Gri,ek'sche gevolmachtigden zullen Wor
den afgeleverd. De „Missjs'sipi" fsj thans
te Pensacolanadat de voorraden z'ijln
gelost, zal dit schip Worden af gelevérd'
aan de Grieksche gevolmachtigden, die
het naar Athene zullen brengen. De
„Idaho" is reeds1 in de MiddellandsiChe
Z,ee. Naar gemeld wordt, zal de beman
ning overgaan aan boord van de „Illi
nois" en de „Missouri1", die ook! in de
Middellandsche Zee Zijn en zal de
„Idaho" dan Grieksche bemanning aan
boord krijgen.
Mexico en de Vereenigde Staten.
Een protocol waarin alle internatio
nale geschillen tusschen Mexico en de
lampen een verblindend licht verspreid
den op (een werkelijke miniatuuriabriek»
Daar scheen het geheele mcchanishe
leven en de liohtkracht van het fort ge
concentreerd te zijndynamo's, 'die zoo
verbazend snel draaiden, dat hun gepo
lijste vliegwielen stil schenen 'te staan,
gasmotoren, die zonder geluid werkten,
hydraulische persen, die zonder moeite
de zware geschutstorens en hun monster
achtige, dubbele kanonnen, o jpjden top van
de [riots konden brengen, werktuigen en
machienen van iederen vorm. Men be
hoefde deze zoo verschillende nieuwe,
verbazingwekkende werktuigen slechts te
zien, om er zich een denkbeeld van te
kunnen vormen, hoeveel verschil er beh
staat tusschen den oorlog van den tegen-
woordigen tijd en dien van de vorige
eeuw.
Er bestond tusjschen dit ultra-moderne
fort en de oude versterkingen van Cor-
montaigne en de Montalémbert hetzelf
de onderscheid als tusschen de forten
van Vauban en het Gastrum 'Romanum.
De wetenschap, die met reuzenschreden
vooruit was gegaan in den joop van de
laatste veertig jaar, had al'lesl. veran
derd, de taktiek ter zee, de aangaf eb
verdediging der forten.
Een fort was een fabriek geworden,
waar de natuurkunde, en werktuig-
Vereenigde Staten worden samewgeVat,
is gisteren door de bemiddelaars en
door de Amerikaansche en M,exicaans,ché
gedelegeerden on der teekend.
De binnenllandsche moeilijkbeden in
Mexico zullen door de Huertisten en
de opstandelingen worden .geregeld#
Generaal Peyeyra heeft bekend ge
maakt dat Zacatecas veroverd is, (dit Zall
well z!ijn door de opstandelingen op- de
regeeringstroepen. iRed.) De overwin^
naars vermeesterden een grooten voor
raad munitie en wapenen ,en kn&akitejn leen
groot aantall gevangenen.
De verliezen der opstandelingen zijn
aanzienlijker Zijn twee generaals onder.
De verliezen der regeeringstroepen z'ijln
niet vermefd. I 1
Naar verltiid van een telegr,aml uit El
Paso bedragen, de verliezen dier opsfan-
'del'ingen bij' dfl vermeestering van Zaca
tecas 2000 dooden en gewonden. Eön
der versterkte heuvels, die Z,acatecas om
ringen is nog in handen der regeeringsw
troepen. 1 1
GEMENGD.
De ingestorte kerk. Omtrent
de instorting van het oude, bekende
kerkje te Cruybeke, waarvan wij gister
avond melding maakten, deelt het „H.
V. A." nog de volgende bijzonderheden:
medeI
Een twintigtal1 Werklieden waren bezig
met vergrootings- èn hersteflingswerken
te doen aan de kerk. Het werk was toe
vertrouwd aan de gebroeders Brus,sell-
mans van Ledeberg, en was, uangenofneft
voor 106.000 fr.
De kerk, die dagteekent uit het jaar
1250, is in gothieken s.tijll gebouwd1 en
werd beschouwd als, ee'ne 'dier schoonste
Van het Land van iWjaes.
De kerk era ad had beslóten tot het ver-
grooten der kerk, het bijhouwen van'
nieuwe beuken en -,het herstellen der
kerk in Zijn oorspronkelijk en s.taat.
Twee wenklieden waren bezig het ge
welf uit te kappen Van dfl linkerzijbeuk,
toen deze ineens instortte! en de tWee
werklieden van een;e hoogte vab, 6 meters
in den val medesleurde.
Drie vierden van den middenbetik en
gansch de linkerbeuk vielen in m:et groot
gedruisch. l
De omliggende huizen daverden van
het gewéld en hondenden en hondenden
personen kwamen Van alle kanten toege
sneld.
Enk'ell nog een .vierde deel fier kerk
stond' recht. Men zag ook dit deel! alL
léngsk'ens wegschuiven en een 7-tal mi
nuten l'ater stortte ook dat deel: in. In
den val! werd het klokketoumi medege^
sleurd, waardoor de klok, alsl van zélf!
aan ;t Huiden ging.
De twee gekwetste(n werden naar het
gasthuis der zusters gedragen. Hun toe
stand is' vrij ernstig.
VerkiezingsRroces-Cail-
Ha,ux. Voor de rechtbank vari M.ans
Zijn gisteren twefl Jgrocesafln begonnen,
die een ,naspel! van de verkiezing yan
CailTaux Vormen. - f
Verschillende kiezers van' het district
Mamers hadden, zooals, reeds geméld,
een aanklacht tegen jCaillaux ingediend,
kunde de meest geperfectioneerde ver-
nietigings- en verdedigingswerktuigen
vervaardigen.
lEen twintigtal! mannen Waren over
werkbanken en machienen gebogen, te
midden van drijfriemen en draden met
gutta percha bedekt, die in aUe hoeken
Van Midway kracht en licht brachten.
De officier, die de twefl schipbreuke
lingen vergezelde, opende een blinde
deur, ging, in een gewelf dé 'gang en)
week plotseling op de plaats, waar een
andere galerij kruiste, met de hand aan
den hoed, ,u,it voor een groep, die uitl
de schaduw opdook.
lEen gewonde, het gelaat' mét bloed
bedekt, op een draagbaar uitgestrekt,
werd door vier mannen gedragen en
achter hen Volgde een meisje, groot,
slank, met een schoon, bleek gelaat, met
blonde haren omlijst, het voorhoofd sa
mengetrokken in een smartelijke plooi.
Zij was in het wit gekleed, zeer een
voudig en haar voorschoot van zieken
verpleegster droeg op de twee banden
die het met de schouders, verbondjen,
een klein rood kruisje. Zij droeg een wit
l'int in het haar, dat door het eledtrische
llicht een goudachtigen glans 'kreeg; Zij
leek een verschijning uit een legende.
(Wordt vervolgd.)
