Dinsdag 23 DE VLIEGMACHINE. BUITENLAND. 5e Jaargang No 1427. Bureau OUOB 8INQBL 94, BBIDBN. latere. Telefoon 938. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaaL Afzonderlijke nummers 2% cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent Juni ION. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 itgalt QJ5, «Hm ngel metr 15 Ingezonden mededeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent met gratie bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting, Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent: aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent iedere regel meer 10 «ent Nog eens: „Vrouwenader'. Dat de Katholieke bestrijding van de onzedelijke mode, dat sp|eciaal de veree- riging „Vrouwenader' te Nijmegen, het zoiUi moeten ontgelden in de „Nieuwe1 Rott. Crt.", is eigenlijk de natuurlijkste zaaik ter wereld Het blad heeft immers hoog te houden de „eer", dat het om zijn godsdienstloozen en met godsdienst en zeden spottenden inhoud is geweerd uit het Hju|is van (IMJ. de Kon inging Nu 'komt ''bedoelde aanval op1 „Vrou wenader' wel Van de (beruchte ,„Roo,msiCh- Katholieke zijde" in genoemd blad, maar die „zijde" is evenmin Katholiek, als het suikeren nonnetje, dat in den St. Nico- laastijd voor de etalagekast van een koe- kebakker staat te pronken een lolk- artikel, uitgevonden door behenidigen re- clamezucht, meer niet. i De inhoud van bet shottend artikel kan worden saamgevat in de bewering, dat de Katholieken zich in hunne actie tegen de onzedelijke mode te preutsch toon en.. Laten we nu maar onmiddellijk verklanen, dat de Katholieken de „N. Rott. Crt." heusch niet kunnen erkennen als een blad, dat bevoegd is om te oordeelen, wat al of niet preutsch moet worden genoemd. De „N. Rott. Crt.", een blad, waarin tooneel-ciïtici sicjhateren (Olm, sichun- nigheden en grinneken om de brutale uitstallingen van zedeloosheid op het he- dendaagsch tooneëli. Hoe kunnen heide nen 't is een verdienste van dr. Kuy- p'er, dat hij ons heeft geleerd den val- schen schroom af te leggen voor het ge bruiken van dezen naam voor wereld- lingen-zonder-godsdienst oordeelen -over de practische toepassing van de Christelijke zedelijkheidsbegrippen Toen imr> baron Van Wiijinbergen op de bekende vergadering van de Leidsche Situdenten-Vereeniging voor Sociale Le zingen, sprekend over de crimineele sta tistieken, opmerkte, dat ook de „dames", die zich kleeden volgens de m'oderne mo de, opi de lijsten der misdadigers behoo- ren te staan, hadden eenige jonge heide nen in hun verwaten Verwaandheid den treurigen durf om den sptreker uit te lachen. Zij stalden toen uit hun gebrek aan beschaving en besehaamdheid! Zoo zijn de heeren,als er gesproken wordt over of geageerd wordt tegen de ondiermijning van de Christelijke zeden! Nog een enkel woord aan de „N. Rott. Crt."Wjj pre- fereeren de plompe zedelijkheidsbeginse len van een Kannibaal boven de ver fijnde gemeenheden, waarvoor dat blad zijn kolommen 'beschikbaar stelt, en bij een polderjongen veronderstellen, wij een fijner ontwikkeld onderscheidingsvermo gen van wat gezonde moraal of bekrom pen preutschheid is, dan bij het liberaal Rotterdamsch grootblad. Ten Isllotte wenschen wij nog eens te herhalen, wat Wij Zaterdag schreven, dat wij het gevaar voor preutschheid bij de bestrijding der hedendaagsche mo de volstrekt niet louter denkbeeldig ach ten. [Om dit gevaar, dat wij werkelijk niet Imogen onderschatten, te vermijden, dienen wij hij die bestrijding geen enkel FEUILLETON. 8) Waarom zouden de Japanners niet dichterbij komen? Op zuilk een afstand moet hun schot geheel' en ai zonder uit werking blijven. Vergis u jiietj. Eerstens dragen hun granaten zeven mijlen en vervolgens is het hun niet te doien om granaten van groote snelheid op het fort af te schiepen, wat hun snelheid pok zij, hujn granaten zouden niets kunnen uitrichten tegen de granieten wanden van het fort. Zij willen echter alleen maar een zeker pjuint van het fort bereiken, want hun granaten zijn echte mijnen, geladen met 120 tot 150 kilo's van een beroemd ont'pioffingsmid del, het shimosai. Zij hebben de beroemde „kapstokken" 1) van Tsous'hima geper fectioneerd, en ik geloof, dat een schip, dat een paar van die cadeautjes op zijn huid kreeg, veel kans had om naar den kelder te jgaan. Een fort is iets anders, vooral een fort als Midwayi. "Denkt u dus, dat een bombarde ment er niets op uit zal richten? Ik geloof, dat het niet in te nemen is, omdat het onder bevel staat van een woord te bezigen, dat niet is gegroeid uit onze overtuiging, geen enkel be ginsel te verkondigen, dat niet door ons is beleefd, ojp <welke wijze dan ook». AUen vergete ook niet den splinter en den balk! Zoo kan onze actie zijn en blijven op recht, innerlijk krachtig en zedelijk schoon, n'en depïaise de bestrijding van bladen als de „N. Rott. Crt.". "V Albanië. Van meet af aan hebben Wij de opinie voorgestaan, dat onze officieren, nu zij eenmaall hun taak 5u '{Albanië hadden aan- vaard, daar ook aan den arbeid moesten blijlven'. Geen terugtrekken al bleek het werk zwaar, schier onmogelijk, vaak on dankbaar. Er werd Wel1 in sommige bla den geschreven, dat Albanië het bloed van niet één onzer landgenooten waard was, maar ook onze eigen nationale eer was nu bijl 't geval! gemoeid!., Duidelijk trad dit aan den dag bij [dien heldendood van kolonel Thomson, in wiens,, roem volle nagedachtenis thans heel ons leger wordt geëerd. Gelukkig is er dan ook Van geen te rugtrekken sprakevolharden ia nog im mer het consigne en Wijl 'maken on si sterk, dat weder andere officieren zich zouden aanmelden als van onze mannen ginds het verzoek kwam, bun gelederen te versterkend 1 Potgieter zou thans s,chik hebben in Jan CordaaD Alles heeft echter zijn grenzent i Zoodra in Albanië een regelmatige staat van zaken zou zijln gegrondvest^ konden wij natuurlijk' onze ;t}aak ginds als afgedaan beschouwen. .Mede met onze Albanë zelf om dien te betreden en te onderhouden1. 't Ziet er echter niet naar ui$ dat het spoedig zoover zall komen. Integendeel1: 't gaat daar den kreeftengang!, Wianneer kan bijl dezen stand van za ken de grens van onze medewerking be reikt geacht worden? W|e zouden zeggen: als de „,Mbret'^ Zijn l'and verlaat, kunnen onze officieren met krijlgsmansper hun sabel op stek erf. Zij zullen dan .gedaan hebben wat zij konden om den wil van Europa uit te' voeren, maar aan de verdere avonturen behoeVen zijl zich piet (te wagen» Dit ware te veel gevergd.. Wiat zal er toch geschieden als, Vorst Wilhelm voor den tegenstand Zijlner ten eede fanatiek'-Verbitterde onderdanen het veld zou moeten ruimen? [Hoogstwaar schijnlijk krijgen We er dan een voorloo- pige regeering, geleid door (de internatio nale Commissie van Controle. Dit ware nog waf., Maar met dat voorlbopig be wind gaat natuurlijk gepaard een storm- loop op den ledigen troon, zoo niet Van Ejuropeesche prinsen dezeln zullen wel wijzer zijn dan toch van allerlei Pa cha's en R'ey's., die ieder van hun' aan hang onderling zullen kuipen en vech ten, todat zij zich gezamenlijk gaan rich ten tegen den nieuwen uitverkorene der mogendheden!.,. man van den eersten rang, van majoor Hieuzey, een oud soldaat, die zich nooit over zal geven,, Voor dien hoogen post heeft men, naar ik meen, een zeer bezadigd man moeten kiezen. Is hij nog jong, die ma joor 'Heuzey? Neen ,het is een oud officier van bngeveer 'vijftigjarigen leeftijd, die zich heeft onderscheiden ojp Cuba onder dé Rough Riders van onzen Teddy [Outdl- president Roosevelt], vervolgens op de Philiippijnen, en die in ons leger de re putatie heeft van hoogen moed. Als hij maar genoeg levensmiddelen en ammunitie heeft Kijk, onderbrak de Amerikaan, een schot, dat het eerste pantserschip ge haakt heeft-'i... .Kijk eens wat een rook aan den voorsteven van den Japanneij! Ja, hij is geraaktEn, nu weer een gelukkig schot! Bravo, Midway7! En, zijn (eigen .toestand (vergetend e,| de eerste stuurman van de „Mackenzie" staan en klapte in de handen. De ingenieur maande hem aan, voor zichtig te zijn, maar voordat hij opnieuw applaudisseerde, had idle Amerikaansche officier de voldoening te zien, dat het geraakte schip zich langzaam verwijderde,. De slimme Japs hebben een be klagenswaardige gedachte gehad, om stelling ttsi nemen waar ze nu zijn; zij Een onuitputtelijke bron1 Van moeilijk heden, aangeboord door Europeesche jalousie, gevoed door [Mphammedaanis'che intriges en geëxploiteerd door ieder, die ginds in troebel water denklt te kunnen visscheni^ 't Wordt er dan een soort .Mexico en om' daarin handelend op te treden, neen daarvoor züjln onze landgenoot en te goedt Alzoo: wanneer de „Mbret" uit „zijn land" vertrekt is ook voor pnsi het tijd stip van terugtrekken gekomenj. En wc kunnen 't dan doen met volle krijlgsman- eer.i Nadat het bovenstaande reeds was ge schreven, is er een Verandering in den toestand gekomen. Zpoals onze lezers in de rubriek buitenland! kunnen lezen, hd> ben de Hollandsche officieren, naar aan leiding van het conflict met den Vorst verzocht van hun taak ontheven te worden. ALGEMEEN OVERZICHT. Albanië De toestand' in Albanië wordt s.teeds duisterder en onbegrijpelijker. Gisteren avond werd iuit Durazzo gemeld, dat tusschen de Mbret en de opstandelingen een wapenstilstand was gesloten zelfs' buiten de Hollandsche missie om', terwijl heden wederom tijdingen komen van nieuwe en ernstige gevechten. Bieriditen naar het (Nederl'andsche comu mando overgebracht, meldden, dat eer gisteravond troep en-af deelingen, die uit het Zuiden waren Vooruitgeschoven, alles bijeengenomen ee|n duizend man sterk, zich bij Karaboenar en Lpesjina in een hevig gevtuii met Ongeveer ouu opstan delingen bevonden, die de hoogten diaar hadden bezet. De rechtervleugel der regeeringstroe pen stond onder majoor Biesjm bei en den Nederl'andschen kapitein De Jongh, het centrum onder Moerred Ain bei Vllo- ra en Hisjmid Tos/ka, de linkervleugel onder iRektasj bei. De regeering,s,troepen werden teruggeworpen en tegen de ri vier Fieri Semerci teimgigegdrongen waar zij op het oogenbl'ik staan. 'i Prenk Biib Doda vroeg aan de regee- ringi een tweede 'kanon om met zijn troe pen een stelling, vier uur ten noorden van Durazzo te verlaten en de opmarsch tegen de opstandelingen te kunnen be ginnen. Het verlangde kanon is reedsi door ingenieur Haseler van boord van de „Gisela" naar Prenks stelling gebracht. Eergisteren en gisteren gingen tot aan de vooruitgeschoven «[tellingen tegenover Rasboel lieden naar gesneuvelden zpe- ken, Z,ij vonden 50 lijken, die gisteren be- gravlen zijn. De verliezen van d'e troepen, die den Vorst trouw zijn, bedroegen bij den laatsten (uitval tegen de opstandelingen ongeveer ,80 dooden en (1,20 gewonden. Van de 20 man sterke gendarmerie- post bij Porte iRomana werden er 4 ge dood en 14 gevangen genomen. Twee daarvan wisten te ontsnappen. hadden een heel ander punt aan den horizon moeten kiezen,. Waarom Omdat voor het eilandje, waar wij iziijn, het fort een veel beter mikpunt aanbiedt, De gelen zijn, geloof ik, van plan om vóór vanavond af te trekken, zeide de jonge Franschman,. Kijk» de beide andere pantserschepen verwijderen zich ook, AUaar zij verdubbelen hun schoten, om de aandacht van hun gewonden ka meraad af te wenden, En werkelijk, de zware stukken op de gevechtstorens van de schepen donder den nu zonder ophoujden ,en hier en daar zag men aan de witte wolkjes, waar de granaat was gevallens Het getroffen schip voer nu tusschen de klippen door en een gapende opening was nu duidelijk aan den voorsteven waar te nemen, ©ven boven de waterlinie. 'Het zijn geen pantserschepen, maar pantserkruisers, merkte de Amerikaan opu Dit is „Ibuiki", een van hun laatste typen; hij gaat met turbines en loopt 27 knoopen evenals de Engelsche „In domitable"; zij hebben natuurlijk hun snelste schepen gezonden, om gemakke lijk aan ons eskader te ontsnapjpen, als het hun op het lijf zou vallen. De overhelling van den Japanscheo Ooggetuigen van den laatsten uitval' beweren dat de opstandelingen de ge wonden zonder pardon afmaken. i Zoo heel rustig is het op dit ©ogen blik nog niet, zou men zeggen. Het conflict tusschen den Prins von Wlied en de Hollandsche Officieren wordt vooral in de Fransche Pers; druk bespro ken. De „Temps" Zegt: De Nederlandsche Officieren die niet geraadpleegd zijn over den wapenstil stand, welke een zaak van militair,en' aard1 is, dreigen ontslag te nemen, en de confmtssie van toezicht moet tus- schenbeide komen om hun geprikkeld heid te bedaren. Deze inwendige ruzie Versterkt niet het centraal bestuur van Albanië in een in werkelijkheid beleger de stad. De „Intransignamt" en „de Matinff1 schrijven, dat de Ned. officieren d:en( Vorst in den steek laten, een meening, welke o.i. geheel met de waarheid in strijd is. Niet de Officieren maar de Vorst heeft het conflict uitgelokt. De „Liberté" schrijft: „Nu de zaken in Albanië eenige dagen zooi goed schenen te gaan, heeft de prins von W|ied, wien het werkelijk aan diplo matiek talent ontbreek/1!, kans gezien, de leden van de Nederlandsche missie te froisseeren. Hij mocht voor deze officie ren toch wel égards hebben. Ziijb toe stand veroorlooft hem niet de weinige elementen, die nog vóór hem Zijn van zich te vervreemden. De prins heeft nu ge meend op eigen gezag een wapenstil stand te moeten toeslaan aan de opstan delingen. W(ij zeggen niet, dat hij on gelijk gehad heeft, dat te doen, en het ie hoogst waarschijnlijk!, dat hij niet in staat was den opstandelingen een kleine tegemoetkoming te Weigeren, maar hij had, alvorens deze beslissing te nemen, zijn Nederlandsche militaire raadslieden kunnen en zelfs moeten raadplegen of althans waarschuwen. Hij heeft dat niet gedaan en de Nederlandsche missie heeft, zojoals zeer, begrijpelijk is, dat zeer kWal'ijk genomen. Het verblijf in Alba nië, de zeer ondankbare taak die op hen rust, hebben reeds weinig aantrekkelijks. Indien men nu bovendien nog militaire maatregelen neemt zonder hen te raad plegen, dan weten werkelijk de Neder landsche officieren, die toch hun leven in deze zaak wagen, zooals de dood van overste Thomson bewij'st, werkelijk niet om1 welkë reden Zij nog voort zouden gaan zich voor niets zooveel moeite te geven. Zij dreigen dus heen te gaan. Maar omdat uit algemeen standpunt hun vertrek den toestand niet yerbe(teren zou, doen de vertegenwoordigers der mo gendheden hun best ,de gemoederen tot bedaren te brengen en een breuk te voorkomen. Men mag hopen, dat zij er in zullen slagen ,maar tegelijkertijd' kan met toch slechts sceptisch ge$/f(em!d blij ven over de verdere practische beteeke- nis van de samenwerking tusschen den prins en de Nederlandsche missie"; Een Duitsche oordeel over Thomson. Nog steeds komen ooggetuigen in de kruiser was zeer goed zichtbaar en de jpjomphuizen, die tusschen de gevechts torens aan stuurboord uitkwamen, sppten stroom en water in de zee. Er is een ernstig lek, merkte op nieuw de officier op. De oude Heuzey vermoedt misschien niet, welk een ge lukkig schot hij daar heeft gelost. Laten we hopen, dat we het hem vannacht nog kunnen mededeelen. Zij ispiraken nu niet meer,. De zon ging onder de 'kruisers, nu buiten schot, hadden het vuren gestaakt en verwijder den zich naar het piesten. Zou de „Ibuiki" ernstig genoeg be schadigd zijn om verplicht te zijn naar Japan terug te keeren En hoe zou het schip de 2000 mijlen afleggen in den tqgenwoordigen staat? Dit vroegen de twee schipbreukelingen Zich niet af; ook zij hadden een 'tocht te maken en of schoon deze nauwelijks zes mijlen be droeg, was hij toch niet van gevaar ont bloot met een vaartuig, dat zich zoo slecht liet manoeuvreeren. Zij liepen daarbij veel kans een van de torpedo- booten te ontmoeten, die zij den vorigen nacht gezien hadden. Nu brak de avond aan. Het voorge bergte van Midway was aan den horizon verdwenen, maar de eerste stuurman van de „Mackenzie" had met zorg zijn com- pias gadegeslagen ien gezien, dat zij op buitenlandsche bladen kolommen vol schrijven over den dood van Majoor Thomson. De Duitsche journalist Frits Lorch, die als vrijwillig artillerist onder Thomson streed, vertelt er van in het Berliner Tageblatt. Na de eerste (S choten van de artillerie kwam Thomson aangereden lachend, stralend, de oogen vol strijdlust. Hlij had het gedreun der 'kanonnen reeds in den Boerenoorlog, vervolgens bij den val van Skoetari, voor Janina en ook in de Ne derlandsche koloniën gehoord. De intri ges van de laatste dagen hadden welis waar ook dezen m;an, den in diplomatieke kuiperijen niet onervaren diplomaat, eenigszins moede gemaakt. Maar heden zag hij er zegevierend uit Hlij wist, dat de aanval, al kwam hij ook onverwacht, zou worden afgeslagen.. Overal om de stad heen lagen loopgraven. De Malis- soren en AUirdieten trokken bij honder den uit, juichend en zingend. Den dag tevoren hadden zij den vorst nog om toestemming gevraagd om Sjiak aan te vallen. Vlugger dan zij verwacht hadden, was het oogenblik van den strijd aangebroken. iBon jour, riep Thomson mij glimlachend toe. Toen reed hij naar de meest be dreigde positie bij het petroleummagazijn. iW[ij vuurden met geestdrift De vijand rukte, zoo als wij spoedig merkten, noor delijk van de Pjorta Romana aan, Gok van de moerassen kwamen zij aanzetten. Spoedig floten de geweerkogels om on ze ooren, sloegen gaten in de daken der kazerne en van het kleine munitie depot. Te |4»40 's mOrgens begon de strijd. Om 8 uur was het oprukken van de opstandelingen tot stilstand gebracht. Nu kwam kapitein Fabius en deelde mede, dat overste Thomson gevallen was. Wij konden het eerst niet gelooven. De over ste had zich te zamen met kapitein Sar in de vuurlijn begeven. Terwijl de laat ste den vijand door (de kijker waarnam, riep Thomson plotseling: „Ik ben ge troffen, breng mij terug." Slechts weinig schreden kon de overste doen, toen zakte hij in elkaar, door [Sar opgevangen, In een deken werd de generalissimus, die sterkste steun van den vorst, zijn trouw ste en onverschrokkenste raadsman, de stad binnengedragen!. Het schot had een hoofdslagader d00*" gesneden. 2 uur na zijn verwonding stierf de populairste man van Durazzo, Den vorigen avond hadden wij nog met hem gezongen het Duitsche ruiter lied „Morgenrot, Morgenrot". Nauwe lijks 6 uur later trof hem de doodelijke kogeL Home Rule en Ulster De Home Rule-crisis komt, althans wat het parlement betreft, heden in haar laat ste fase, als Lord Crewe het Hoogerhuis in kennis zal stellen met de voorstellen van de regeering tot wijziging van de Home Rule-wet Die voorstellen komien, gelijk men weet, hierop neer, dat de graafschappen in de provincie Ulster het recht zullen krijgen om rich voorloopig buiten Home Rule te stellen. Dat 176 gr. westerlengte waren. Het schuitje werd naar den ingang van de kreek ge bracht, die in de zee uitliep. M©n had Ihet weer met het zeil bedekt om de beschadiging door het water .tegen te gaan, door de schroeven opgeworpen, en het plankje van het signaal, dat aan den achtersteven was vastgemaakt, moest als roer dienst doen. Archibald had de zorg van het roer op zich genomen en de ingenieur, die zich met de machine zou bezighouden, moest altijd gereed zijn om op zijn aan wijzingen te stoppen^ Hun bovenlichaam kwam alleen boven het dekzeil uif, Het was 11 uur dn den avond toen het vaartuig zijn beschermend rif verliet, dat overigens weldra gedeeltelijk door het zeewater bedekt zou worden. Als de Amërikaansche officier eenigen twijfel had gehad over werking dier schroeven voor een doek waarvoor zij niet waren gemaakt, dan was hij spoedig gerustgesteld, 1) De Russen noemden „chemondani" of „kapstokken" de projectielen van 1,.25 meter lang, die de Japanners voor het eerst bij de beleging van Rort-Arthur gebruikten. (Wprdt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1