BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
No 1420.
Bureau OUDE 8INQEL 84, LEIDEN.
Interc Telsfooi) 035. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIIS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 0 cent per week
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per weelt, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Maandag
IS
Juni
8054.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, efkc regel neer 15 cent
ingezonden mededeelingen van I5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer Bij contract aanzienlijke korting Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen nandels-advertentiün) 1—5 regels 25 cent. tedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent tedere regel meer 10 eenL
Dit nummer bestaat uit
TWKE bladen.
Nemesis.
Moest de rechterzijde Verllekfen jaar
niet bestreden worden o.a;. pmdati zij
zoo verschrikkelijk militairistisch was?
Denkt blv'. aan de snelVnurkanonnenl Z!ijl
vond zoowaar, dqi we voor de verdedi
ging van ons vaderland de krijlgs,macht
te land en te zee goed moesten organi-
seeren en ook daarin Want dat kos;tte
immers zoofa hoopi .geld, terwtijfl het veel
goedkooper zou kunnen daarom weg
er mee I I
Nu, rechts is weg van de Regee-
ringstafel.
Een linksche lente en een linksch ge
luid zijn gekomen.
Hoort maar:
Naar „De Fakkel" ,uit goede bron ver
neemt, zal binnenkort door de regeering
bij de Staten-Generaall een voorstel aan
hangig worden gemaakt om' over te gaan
tot den bouw van 4 slagschepen, elk
groot 24000 ton met een snelheid van
22 m'ijl, en voorts tot den aanbouw van
de noodige torpedobooten, torpedojagers
en onderzeeërs. De bedoeling zou dan
voorzitten om van dit materiaal een ge
heel te maken als eskader en later met
den aanbouw van een tweede eskader de
nieuwe vloot te voltooien.
Dat kan nog al schikken, zouden we
zoo zeggen. „De Fakkel" haast zich dan
ook om er aan toe te voegen, dat m'en
meent „uit het Inddische mijnwezen" de
kosten grootendeels te kunnen putten"1.
Men „meent" zulks. Dat moet dud
nog blijken. Nu, dat kennen weL
We hooren intusschen de socialisten
al brullen. Om zich voor hun aanvallen
te bergen zal minister Rambonnet beslist
schutse moeten zoeken bij de rechter
zijde. f
De historie wreekt zich ten Binnen-
hove al heel gauw Waarvan trouwens
reeds meerdere staaltjes te boeken val
len.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het gaat in ^Frankrijk nogal voorspoe
dig met het in elkander zetten van een
kabinet, want Viviani, die door president
Poincaré aangezocht was na den vail van
het ministerie Ribo-t, is reeds geslaagd.
Het nieuwe kabinet
is samengesteld als yolgt: president en
buitenl* zaken Viviani; justitie Bienvenp
IMartin; binnenli. zaken MalVy; openbaar
onderwijs Augagneur; financiën Non-
lensoorlog Messimy; marine Gauthier;
koloniën Raynaux; handel Thompson;
Openbare werken René Renouilt; land
bouw Fernand David; arbeid Couieyba.
Onder-staatssecretaris van oorlog wordt
•Lauraine, van schooime kunsten Dallin-
cier, van binnenl* zaken Jacquier,, van ma
rine Marchande Ajaimi.
'Poincaré en de gematigde linksche ele-
Imenten zu'Jen zeker tevreden zijn, dat
men na de overwinning der geunifieerde
socialisten en radicalen toch nog aan een
geunifieerd radicalen agressieven presi
dent-minister ontsnapt is|. ,Wjat zal nu de
houding van de geu(nifieerden feijjn? (Zqien
zij, daar Combes geweigerd heeft een
portefeuille in het kabinet Viviani aan te
nemen, dezen volgen bij eene oppositie
tegen Viviani, of zal zij maar liever re-
gee rings meerderheid worden?
De weigering van Combes kwam hier
op neer, dat hij het volledige program
van Pau, dus den tweejarigen diensttijd,
willde uitgevoerd hebben, en Viviani daar
op niet wilde ingaan,. 1
Over eenige dagen komt het nieuwe
kabinet in de Kamer, en zullen de ver
schillende groepen hetzij vóór of tegen
het kabinet wel kleur bekennen. Afwach
ten is dus de boodschapt
Over den
toestand in Mexico
wordt uit Saltillo aan de „Heraldi" ge
seind
Generaal Natera heeft met 12.000 man
troepen Zacatecas ingesloten. De fede
ralen kunnen niet ontsnappen,. Men ver
wacht elk uur bericht, dat de stadi is in
genomen.
Generaal Carranza heeft alvorens Du-
rango te verlaten, de Benton-commissie
opdracht gegeven, spoedig rapport uit te
brengen over de Benton- en de Biauch-
affaire.
Generaal Fraustro, hoofd der commis-
sïe, heeft de andere iledien te Ghihuahua
aangespoord, het werk te voltooien.
Onder de rebellenleiders wordt weinig
aandacht geschonken aan de bemidde
lingspogingen en de berichten dienaan
gaande uit de Niagara Falls.
Alle drie divisies van het constitution
naldstische leger rukken voorwaarts zon
der acht te slaan op de bemiddelaars,.
Deze waren met de Amerikaansehe ge
delegeerden te Niagara Falls overeen g!e-
komen, dat het wenschelijk was, om in
Mexico een voonloopige gemengde re
geering, gekozen ,uit aanhangers van bei
de partijen, in te stellen,.
Aan de „Times" wordt echter thans
uit iWashington bericht, dat er alle reden
is om aan te nemen, dat men dit plan
beeft laten varen met het oog op de
moeilijkheid om personen te vinden, die
voor beide partijen aannemelijk zijn.
Thans schijnt imeln veel te gevoelen voor
het denkbeeld om een tijdelijk en presi
dent te benoemen en niet al te veel ge
wicht te hechten aan de wijfee, waarop
deze geïnstalleerd wordt.
Te Washington schijnt men veel te
gevoelen voor dit plan. Ge regeering
meent blijkbaar, dat het haar zal geluk
ken een man 'te doen benoemien, wiens
„neutraliteit" eenigszius constitution aEs-
tisch gekleurd is en die dus ook een mi
nisterie met Gonstituitio|naIisitische neigin
gen zou benoemen.
De Amerikaansehe regeering, zoo zegt
genoemde correspondent verder, meenty
dat iHuerta alls afgedaan kan worden be
schouwd en dat men hem zal ku|nnen
(dwingen genoegen 'te nemen met Salïes
wat hem wordt voorgesteld,. Maar feite
lijk was men een jaar geledein reeds van
dezelfde "m'eening* De virieuse cirkel is
nog niet verbroken,.
(Het officieuse orgaan der
Albaneesche regeering
de Albanische Correspondent, ontkent,
dat de Albaneesche regeering bij monde
van Toerchan pasja den Italiaanschen ge
zant verontschuldigingen heeft aangebo
den over de arrestatie van de Italianen
M-uricchio en Chinigo, en zegt, dat in
tegendeel beiden zich voor een krijgs
raad zullen hebben te verantwoorden.
Wat zal Italië daarvan zeggen?
Nu heeft weder een nieuwe arrestatie
plaats gehad en wel van den burgemees
ter -Gikoraskowits* Z|ijn huis, waar ook
zijn broeder, tolk van het Russische lid
der internationale commissie van toezicht
Woont, is geheel doorzocht, doch niets
bezwarends gevonden.
De politie moet bij tal van mohamme
daan sche getuigen hebben nagevraagd oï
het waar is, dat de burgemeester heeft
gezegd: „de opstandelingen hebben het
recht de inwilliging van bup eischen te
(verlangen",. De getuigen hebben ver
klaard er ïiiets van te weten.
v iHet Russische lid der internationale
commissie van toezicht heeft bij den vorst
krachtig geprotesteerd tegen dit optre
den der Nederlandsche officieren.
De stad Luscinia is in opstand geko
men en heeft de Turksche vlag gehe-
schen. Vrijwilligers uit W|alona zijn met
twee kanonnen naar Luscinia onderweg.
1 ,De „Neue Freie Presse" verneemt over
den toestand van
Griekenland en Turkije
dat de Grieks che regeering zich voo r
eenige dagen tot de groote mogendheden
heeft gewend, imet het verzoek, dat zij
tot de regeering te Konstantinopel' een
vertoog zouden richten om'een einde te
maken a an de stelselmatige vervolging"
van de Grieken in Turkije*
Griekenland wees daarbij de mogend
heden op het gevaar voor verstoring van
den vrede, dat gelegen 'is in het optreden
der Turken tegen het Grieksche element.
Naar verluidt hebben de mogendhe
den reeds gevolg gegeven aan het ver
zoek der Grieksche regeering en de Porte
matiging aangeraden.
Een officieele kennisgeving van den
Turkschen minister van 'Oorlog roept in
gevolge de nieuwe leger wet de recruteu-
lachtingen 1887'93, die nog niet gediend
hebben, onder de wapenen.
De Porte publiceert nieuwe telegram-
ipien van Talaat-bey, waarin gemeld
wordt, dat, naar uit het onderzoek is ge
bleken, de geruchten, volgens welke er
zich in de omgeving van Aivaiï door of
ficieren aangevoerde benden zouden be
vinden, geheel onjuist zijn. De Grieksche
consul zelf heeft aan den Turkschen mi
nister verklaard ,dat het slechts geruch
ten waren.
In de omgeving van Edrem.it waren
vóór de aankomst van den minister de
inwoners van 16 plaatsjes geëmigreerd*
Een aantal personen drongen de verla
ten handelshuizen en winkels binnen om
te plunderen* De overheid nam maatre
gelen tot bescherming van den eigendom.
De toestand is weer normaal.
Betreffende de incidenten te Karabu-
run melden telegrammen, dat een bende,
die &fn de nabijheid van Xaraburun op
afdeelüngen gendarmen en douanebeamb
ten stootte, op ^e vlucht sloegy onder
achterlating van een M;annlicher geween
GEMENGD.
In den gezondheidstoestand van
den president der republiek, die sinds
een paar dagen ziek was, is eenige ver
betering te bespeuren.
De paketboot New-York is Zater
dagnacht bij dichten mist door 't stoom
schip Pretoria aangevaren, tweehon
derd mijl ten oosten van Nantucket.
De New York heef Laan bakboordzijde
een gat gekregen van 12 voet hoog en
32 voet lang, 15 voet boven den water
lijn. De schok was zoo. hevig, dat het
anker van de Pretoria van den boeg
van 't schip werd afgerukt en in het gat
in de New-York bleef hangen.
Bijna alle passagiers sliepen toen de
aanvaring geschiedde. Door den schok
wakker geworden, stormden zïj aan dek.
Sommigen zeggen dat zij den boeg van
de Pretoria konden aanraken.
Toen de Pretoria achteruitsloeg, wis
ten kapitein Roberts en de eerste stuur
man Turner de passagiers gerust te stel
len.
Ongeveer tien minuten voor de aanva
ring, even nadat de Pretoria de seinen
met de stoomfluit van de New York was
begonnen te beantwoorden, had kapi
tein Roberts de waterdichte schotten
doen sluiten.
Gelukkig was (het personeel, dat in het
beschadigde gedeelte sliep, bij de aanva
ring in de machinekamer aan het werk,
anders zouden er waarschijnlijk slacht
offers gevallen zijn.
Wegens den ontzettenden plasre
gen kon de machinist van den trein uit
Doornik niet zien, dat een andere trein
op ongeveer 1 kilometer van het sta
tion van Renaix stilstond.
Een botsing volgde, waardoor de
treinen als het ware in elkaar schoven,
en vier rijtuigen totaal werden verbrij
zeld.
Er zijn talrijke dooden. De materieele
schade is aanzienlijk.
Hevige onweders gepaard gaan
de met wolkbreuk, hebben Bene
den Franken en het Kinzigdal geteisterd.
Op tal van plaatsen heeft de bliksem
brand veroorzaakt
Te Thulba is een smid met zijn twee
leerjongens door den bliksem getroffen
en gedood. Te Windheim zijn verschei
dene gebouwen en veel vee door het af-
stroomende regenwater meegesleurd.
Bij Gemünden is de spoordijk over
enkele honderden meters weggeslagen
en het treinverkeer gestremd.
De schade is onberekenbaar.
Katwijk.
Naar aanleiding van den uitslag der
Katwiijksche verkiezing schrijft de „Tijd"
Het blijkt, dat het kiezerskorps van
geen der partijen zich bijzonder heeft in
gespannen, daar dn. De Visser een 'kleine
500 en de heer De Jong ruim 200 stem
men minder had idan ide gelijkgezinde
candidaten in 1913; alleen de S|. D* A. P.
won 5 stemmen* De teruggang van den
vrijliberaal, die ook wel een deel der
stemmen van de „profestantsche" Jde-
zers zal hebben gekregen, is voor de
vrijzinnige concentratie een hachelijk ver
schijnsel, na de geweldige propaganda*!
door den candidaat zelf idag aan dag in
het district gemaakt*
De: heeft niet verhinderd, idat van
het opgekomen aantal kiezers bijna 84
pet. qp den christeltijken candidaat stemde
en bijna 13 op den vrijzinnigen, welke
cijfers in 1913 respectievelijk stonden als
81*4 tegen 14.2, zoodat 'de vooruitgang
der rechtsche partij duidelijk is gebleken.
IHet„Huisgezin" meiikt op:
1 De uitslag is zoo mooi als hij zijn
kon* Er is nu minder druk gestemd dan
het vorig jaar, zoowe Idoor de rechter
zijde als door Idle oppositie, maar de ver
houding onderging geen wijziging*
De heele rechterzijde heeft trouw ge
houden aan dn. De Visser* De liberale
propaganda-op-groote-schaal heeft niets
uitgehaald, ën het vermaan van den Na
tion al en Bond enZ. heeft een schitterend
negatief effect gehad*
De „"Gelderlander" schrijft:
Voor wie zich gevleid hadden met de
stille hoop, dat het nu in Katwijk,, na al
de gebeurtenissen van de laatste dagen,
wel eens mis zou loopen voor de coalitie,
is de stembusuiitslag wel een heel pijn
lijke openbaring geweest,. Er was een
beetje wrijvingieder kwam1 op voor wat
hij meende zijn goed recht te zijn; maar
toen eenmaal de beslissing gevallen was,
heeft niemand nagemokt. En de eclatante
sitemmingsuitslag heeft schitterend be
wezen, dat in Katwijk de coalitie even
hecht nog is als waar ook in den lande.
Een meerderheid van vierduizend stemt-
men, even groot als bij de algemeene
verkiezingen, hoewel baron Van |W|asse-
naer van Catwijck alls zittend lid alge
meen bekend in het district, daardoor
alleen reeds toen -een machtigen' voor
sprong had* Daarentegen is de vrijzinnige
candidaat, niettegenstaande den moree-
ïen steun, hem door den Bond van Pr°-
testantsch ekiezers verleend, van 1150 op
950 stemmen gedaald, en dat terwijl hij
avond aan avond in de dorpen vain bet
district voor de kiezers optrad.
Vierduizend stemlmen meerderheid in
het hartje van Zuiid-lHqljand, 'terwijl dis
tricten als Amersfoort, Leiden, Ridder
kerk, Gorinchem, Zwolle, Middelburg,
Imiet enkele luttele stemmen verloren
gingen, gezamenlijk veel minder 'dan het
overschot, dat Katwijk voor rechts op
leverde* Gelukkig, dat Ide E* V. naar wij
[hopen zeer spoedig aan een onbillijke
districtsindeeiing een eind gaat maken.
De „Kortenaer" in Mexico.
De [Wiashingtonsche correspondent van
het JHbld*" schrijft:
Uit Tampico hoor ik uit de allerbeste
bron het volgende: De „Kortenaer" heeft
hier uitstekend wer 'kgedaan en injdien
fmen kon hooren wat de Amerikanen,
die nog hier ter plaatse zijn, en de En-
gelschen en Duitschers en de Mexicanen
zeiven daarover te zeggen hebben, dan
zou men weten, dat ieder den HoUanjd-
schen gezant te Wjashingtqn dankbaar is,
dat hij onmiddellijk de voorzorg genomen
heeft, de „Kortenaer" naar Tampico te
laten vertrekken; men verheugt zich er
over, dat met al het geschrijf over, voor
en tegen de vloot, de marine zich weinig
bekommert ofrn die disputen, maar kalm
weg doorgaat haar plicht te doen en
onzen goeden inaam hoog te houden*
Niet alleen hebben de werktuigkundige®
(van het HfoJlandsche schip, nadat de
machinisten van de HqlÜandsche petro-
lieumbronnen gevlucht waren, de machi
nes en daardoor de bronnen vooir ver
nieling beveiligd (in civiel en met vol
komen goedvinden van Idle Mexicaansche
autoriteiten) maar ook hebben Zij ge
durende de belegering aan allen, die ze
noodig haddeny hunne diensten bewezen
en op het oogenblik, dat ik dit schrijf,
heeft de dokter van het HqHandsche schip
nog een goede vijftig Mexicaansche ge
wonden onder behandeling*
Evenals in den Balkanoorlog de Gol-
landets zich bij alle partijen groote®
eerbied verwierf voor zijn rustig en sober
werk op het gebied der humaniteit, zoo
wordt ook in Tampico onder die Mexi
canen bekend, dat idle „IHqllandesa" een
(vriendelijke man is, die zonder sabel-
gerinkel en oorlogsgedruisch kalm zijn
weg gaat en oridertusscben doet wat zijn
hand te doen vindt*
Provinciale Staten Zuid-Holland.
Door de Prov* Staten van "Z-Hqlland
is een subsidie verleend van f 120 's jaars
voor een handelscursuis te Alkemade, op
te richten door de R* K* Midden stand's-
vereeniging „de Hanze" te Roelof ar epds-
veen, gemeente AJkemade*
Voorgesteld wordt aan de vereeniginig
„Het Kaascontrolestation Zuid-Holland"
ove rl915 een subsidie toe te kennen van
fl OOOl
Voorts stellen Ged^ Staten voor: te
^erleenen een subsidie van Ï1800 aan
de kerkvoogdij der Ned. Hierv. gemeente
te Voorhout in de kosten der restau
ratie van het kerkgebouw dier gemeentel:
Voorgesteld wordt afwijzend te be
schikken op het verzoek van den Tuinr
dersbond „God zij met ons" te Ter Aar
om van pjrovinciewege teen 'bermsloot te
graven tusschen Papenveer en Vijfgaten-
brug, langs de westzijde van het Aar-
lcanaalj, l' 1 I
Qed* Staten stelen voor, behoudens
eenige wijzigingen vast te stelen het
ontwerp-besluit nopens de oprichting van
het waterschap Hilegom*
Ook wordt (yoorgesteld behoudens een
wijziging (aanvulling met een overgangs
bepaling vast te stelen het aangeboden,
ontwerp-beslluit tot wijziging van het bij
lzonder reglement voor den Room- of
Meerburgerpolder (gemi, [Zoeterwoude)H
KORTE KRONIEK.
Door de afd. iB|red|a van de Maat
schappij tot bevordering van Geneeskunst
is aldaar een Ziekenfonds opgericht, waar
door de strijd tusschen Ziekenfondsen en
geneesheeren ook te Bireda is ontbrand,
ï>e landelijke federatie ter behartiging
van het ziekenfonds wezen heeft de zaak
reeds in handen*
In het Mastbosch nabij Breda hield
gisteren de vereeniginig vooir vrou^ enh
kiesrecht een bijeenkomst, die zou w or
den opgeluisterd door de stafmuiziek van
het 6e reg* infanterie. Naar aanleiding
hiervan bevatte het R. K. „Dagblad v.
N^Brabant" een artikeltje, getiteld.Leger
en**, politiek", waarin werd opgekomen
tegen de medewerking van een militair
muziekkorps op een politieke samen
komst De regimentscommandant heeft
daarop de medewerking van de stafmui
ziek van het 6e verboden*
LEIDEN, 15 Juni.
Quatre Bras.
Op den 16en Juni 1915 zal-het 100
jaar geleden zijn, dat onder aanvoering
van den Prins van Oranje, den lateren
koning Willem II, de Nederlandsche,
Brunswijksche en Nassausche troepen,
voor het meerendeel ongeoefende jonge
soldaten, vermengd met Engelsche ve
teranen en voormalige Napoleontische
krijgers, bij Quatre-Bras het spits heb
ben afgebeten tegenover de voorhoede,
onder den beroemden Neij, van het le
ger, waarmede Napoleon de Bondge-
nooten in België hoopte te verslaan.
Samengesteld uit Noord- en Zuid-Ne-
derlandsche regimenten hebben onze vrij
willigers en miliciens, met name gedu
rende de eerste uren van het gevecht^
als het ware de vuurproef doorstaan van
het jonge Koninkrijk der Nederlanden.
En de tegenstand, de hardnekkige te
genstand, dien zij boden onder de held
haftige aanvoering van mannen als: de
Constant Rebecque, de Perponcher
Westenberg, van Merlen, Boreel, Sak-
sen-Weimar, de jonge Oranje, heeft er
zeer veel toe bijgedragen om de over
winning van Waterloo twee dagen later
mogelijk te maken. Napoleon heeft zelf
later erkend, dat de slag bij Quatre-Bras
met een handvol mannen door Oranje
tegenover een overmacht en tegen het
bevel van Wellington, zelfstandig ge
waagd, eigenlijk het lot beslist heeft van
den veldtocht, die Napoleon's heerschap
pij beëindigde.
In enkele trekken zij hier herinnerd
aan den loop van den terecht beroemden
slag. i
Om den viersprong, die den weg naar
Brussel beheerschte, heen, stonden de
6000 man troepen van Oranje, die na
een hevig voorpostengevecht tegen twee
uur door Neij zeiven met 11000 man
krachtig werden aangevallen. Aanvanke
lijk drong Neij eerst de Nederlandsche
artillerie, daarna de Naussauers, einde
lijk ook de Nederlandsche militie-batal
jons 'terug, maar niet dan na scherpen
tegenstand, die den onervaren miliciens
tegenover de veteranen van Neij tot
hoqgen lof kon strekken. Na ruim een
uur kwam een brigade lichte Neder
landsche cavalerie, onder generaal van
Merlin en weldra een Engelsche divisie
infanterie onder Picton, versterking aan
brengen. De Oeldersche miliciens van
Westenberg, door Oranje met den steek
in de hand aangevuurd, drongen thans
vol moed weder op tegen den veel ster
keren vijand, maar moesten voor d e
overmacht terug, die een oogenblik, na
een mislukten aanval der huzaren van
Boreel verwarring bracht in onze liniën
en reeds de zege behaald achtte, toen
de Belgische dragonders en de Engel
sche infanterie oe reeds vervolgende
Fransche ruiterij tegen hielden. Juist bij-
