Uit de Pers.
te
0 MAGNA.
Men merkt het niet, wordt er ge
zegd.
Inderdaad, men krijgt er geen belas
tingbiljet voor thuis, maar de belasting
penningen moet men toch ook opbrenr
gen, al draagt men ze naar den winkel,
van waar ze ten slotte in de schatkist
te land komen.
Deze exorbitante belastingheffing zal
door de vrijzinnigen, die zoo fraafie be
lastingtheorieën opzetten, worden be
stendigd.
De poging van rechts ondernomen om
van den suikeraccijhs een flink stuk af
te knijpen, wordt door de linkerzijde
en door den 1'inksChen minister van F5-
inandiën, die op haar kompas zeilf, ge
fnuikt.
,En het fraaist, neen, het ergerlijkst
is, dat dezelfde minister, die bier en
tabak, de genotmiddelen van den gewo
nen man, duurder wil' maken, een hei
ligen afschuw veinst van een tariefsher
ziening, \velke, verstandig ondernomen,
inderdaad een belasting naar draag-
klradht kon zijin en bovendien tot veiv
^terking onzer nationate (nijverheid Icon
blijldragen,
Hoe ze werden voorgelicht 1
De Gelderlander schrijft:
Men herinnert zich de campagne~tegen
de tariefwet van minister Kolkman. In
allerlei brochuiurtjes, vlugschriften, cou
rantenartikelen zag men uit den treure
herhaald, dat die tariefwet een ondraag-
lijken last zou vormen voor "dien min
deren man.
iWaarom ook niet? De fantasie had
vrij spel. Het vooruitzicht van de dure
petten en dure klompen moest jvel den
arbeiders (den schrik om het hart doen
slaan.
Nu, dat een en ander ware allicht een
paar centen duurder geworden en de
werkman zou dus ook zijn bescheiden
deel in deze indirecte belasting hebben
moeten dragen. Maar men had hem
voorgesteld, dat zijtn deel onevenredig
zwaar zou zijin geweest, dat die belas
ting juist hem, den minderen man, den
minst draagkrachtigehet Zwaarst zou
drukken.
Tegen die bewering heeft die heer
Van Best in de Tweede Kamer een
kort, maar kernachtig protest uitgespro
ken. "Hij1 verviel niet in lange bespiege
lingen; slechts een viertal cijfers zette
hij v naast elkaarmaar ze 'Zijn wel
sprekend genoeg. Berekenend het ge
middelde, dat 'per gezin in verschillende
belastingen wordt betaald, blijkt, dat door
de "arbeiders van dat gemiddelde 27 .per
cent wordt bijgedragen in de person eele
belasting, 53 percent in de bedrijfsbe
lasting, 40 percent in de accijtizen, ter
wijl zij in de tariefwet Kolkman van dat
gemiddelde slechts 25 percent zouden
hebben betaald!
Kan men duidelijker aantoonen, dat de
wet Kolkman meer met de draagkracht
van het volk rekening hield dan de
directe personeele en bedrijfsbelasting en.
de accijnzen? Is het nu duidelijk, dat
het odium „belasting van den minderen
man" zeker niet op de tariefwet Kolk
man van toepassing is!
En toch, ware dit valsche odium niet
op die wet gedrukt, wellicht stond ze nu
reeds in het Staatsblad.
Voordracht over Koninginneteelt.
Wij laten hier een resumé volgen van
de belangrijke voordracht, door den heer
L. v. Giersbergen voor leden en intro-
ducé's der afd. Leiden en omstr.'van de
vereeniging voor Bijenteelt gehouden op
twee bijeenkomsten dezer vereeniging.
Land- en tuinbouw-, fruitteelt, veeteelt
en hoenderfokkerij hebben het groote nut
bewezen eener verstandige teeltkeus. Van
de bijenteelt kan helaas niet hetzelfde
worden getuigd. Docht 't begint te da
gen. Zachtjes aan wint de overtuiging
veld, dat koninginne-teelt noodzakelijk is.
De accijnsvrije sinker heeft moerloos
heid bevorderd. Na 1909 is ze met 8
pCt vermeerderd. Nooit mogen oude bijl
en met de jonge bijten worden vereenigd,
zooals in 't najaar vaak met zwakke vol
ken gebeurt.
Een goede koningin mag geen erlkel
lichaamsgebrek hebben, wat vaak blijkt
uit onregelmatig brued. ZuIk een konin
gin mag gerust 3 a 4 jaar oud zijn. Zij
kweekt een taai, kerngezond geslacht, dat
wel 12 dagen langer leeft in den werk
tijd. Doch, daar valken wel van koningin
Y er wisselen, zonder te zwermen, is het
merken der koningin en het nauwkeurig
opschrijven van wat élke kast te zien
geeft, noodzakelijk, j
Ook dient gelet ot»Tiet karakter der
bijlen: rustig, niet steeklustig, niet zwerrn-
zuchtig, krachtig volk, zeer werkzaam,
met veel harmonisch i broed. Van zoo'n
vulk moeten koninginnen gekweekt wor
den. Van slechte volden moeten de dar
ren steeds worden afgemaakt voor ze
uitkomenvan goede volleen niet
Strookorfijlmkers imoeten in 't najaar
enkel goede volken opzetten en die slechte
„slachten". Doch wil men goede resul
taten bereiken, dan moeten alle ijlmkers
meewerken, daar darren zich wel 15 K.M*.
van den stal verwijderen.
De Amerikaansche methode voor ko-
ninginne-teelt is de volgende: Men zoekt
op z'n stand twee kasten: één met een
beste, oude koningin van een vólk met
zeer vele goede eigenschappen, en een
ander met ieen sterk, zwermlustig volk.
Uit de tweede kast neemt men de ko
ningin uit en breekt alle moerdoppen
weg. De bijlen gaan nu nieuwe moerdop
pen bouwen. Na zes dagen enijidt men
ze weer weg. Hierna worden wel geen
nieuwe opteer geboufwd. Nu neemt men uit
de eerste kast een broedraam en snijdt
er een reepje uit van één rij cellen, met
eieren of pas uitgekomen larven. Met een
dun stokje doodt men de larven om de
ander. Dan neemt men uit de tweede
kast een raampje, snijdt onderaan een
reepje weg en bevestigt daar' mét twee
gepunte stokjes het rijtje cellen met de
openingen naar omlaag. Dit werk moet
in een kamer van 2.5 gr. G, geschieden,.
Na een paar dagen hebben de bijen die
cellen omgebouwd tot koninginnewiegen,
na eerst de tusschenschotten doorge
knaagd te hebben. 10 dagen later schudt
men de bijen af, snijdt de koninginne
cellen af, en plaatst zevin teeltkastjes
met 3 raten met een aanfal bijen. Zoo
krijgt men op vrij natuurlijke wijze ko
ninginnen, die na paring mét goede dar
ren van uitmuntende hoedanigheid zijn.
[Waar vroeger, aldus de heer v. G.
op den tweeden avond, de voorwaar
den zijn nagegaan, waaraan een volk
moet voldoen om als stamboom te kun
nen dienen, voorwaarden, die zeer hoog
gesteld en streng toegepast moeten wor
den, daar rest ons thans het nagaan der
kwestie uit een practisch oogpunt. We
zullen echter eerst nog.wel wat leergeld
moeten betalen en uit de Zwitsersche,
Kleinsche en (zelfs 5) Amerikaaiische
methoden die moeten kiezen, die voor
ons land gevvenscht is.
Spr. stelt zich voor, dat, waar in ons
land de bijenteelt geen hoofdbedrijf is,
de koninginneteelt niet door iederen im
ker beoefend moet worden. Wiel moet
ze algemeen zijn en wel zoo, dat in
iedere afdeeling één, hoogstens twee le
den met koninginneteelt belast moeten
worden. Deze moeten dan de koningin
nen voor alle leden verschaffen.
Benoodigd zijn dan 1. een goed stam
volk, 2. een kast voor 't opfokken.' 3.
een z.g. kweekkast en 4 bevruchtings
kastjes.
Wel kan men van de verschillende
nazwermen, die een volk levert, de ko
ninginnen afvangen en in kluisjes in een
moerloos volk ophangen. Zoodoende kan
men wel 12 koninginnen verkrijgen, die
alle door de bijen onderhouden worden,
maar als één ervan vrij komt en bevrucht
wordt, moeten de andere omkomen. Daar
om is een kweekkast noodig.
Daar de methode van Pfarrer Klein
uit den Elzas voor ons land het meest
is aan te bevelen, schaffe men zich de
door Frankenhuis beschreven kweekkast
aan. Een beschrijving vindt men in af
leveringen 10, 11 en 12 van den vo-
rigen jaargang van het maandblad voor
bijenteelt. Ze bestaat in hoofdzaak uit
een kist, waarin warm en tochtvrij een
lerde Blad behoorende
ij De Leidsche Courani van
aterdag 25 April no. 1379.
Op zijn plaats gezet.
Te Utrecht vergaderde de Ned. Herv.
redikantenvereeniging.. Wat daar ver-
jidekï wefd, is voor 'onze lezers over
t algemeen van gering belang, zegt
i' T ijlidl Maar toch deed er 'zich een
ddent voor, <dat vermeldenswaardig is.
:n der referenten, id's. G„ H. Wagenaar,
sprak ml.: „De sociaal-democratie in
re verhoudingen tot Kerk en religie"
verdédigde in zijin stellingen de nood-
kei ijikheid, idat de Ned. Herv. Kerk
eer oog zou "krijgen voor de sociale
de van het huidig leven.
In den loop zijlner rode izeide hij, dat
i Kerk tuisscben Ide twee maatschappe-
te stelsels, kapitalisme en socialisme,
en partij moet kiezen, en stelde die
itholieke Kerk, die het wèl gedaan
eft, als voorbeeld^ Volgens dezen pre-
kant zou nl. ide 'Katholieke Kerk partij
bben gekozen voor het kapitalisme.
Tegen dit bodemlooze praatje, dat dis.
agenaar eenvoudig navertelde uit de
rialistische schotschriftjes, waaraan alle
tteruchappelijke waarde vreemd is
trd ter vergadering zelve (gelukkig
or haar!) verzet aangeteekend. Ds.
[itemaker de Bruine had daarmee ge-
akkelijk werk door ér de aandacht op
vestigen, dat, als die Katholieke Kerk
rtij- heeft gekozen voor 'eendg maat-
happelijk stelsel, zij het deed noch voor
t kapitalisme, noch voor het socialisme,
lar voor een derde stelsel: het soli
ris me.
Inderdaad, pi en kan dat lezen, niet
een in all(e katholieke leerboeken van
tholieke sociologen, maar duidelijker
ig in hare geheele geschiedenis, die
n aaneengeschakeld verhaal bevatj niet
n woorden, maar van daden, ter ver-
oedering in de ongelijkheid, ter ver-
chting van het lot der m'inderbedeel-
n, ter kastijding van de hoovaardigen
overmo-edigen, ter nivelleering van .te
herpe tegenstellingen en ter oplossing,
oveel mogelijk, van het nooit geheel
i te lossen vraagstuk der mét ellende
lelijk belaste menschheid.
Moet dit nog in een vergadering van
tdenduitseh Hervormde predikanten ge-
worlden? In welke wereld van ab-
ractie onderstelt dan ds>. Wagenaar dat
jn ambtsbroeders leven? Men behoort
een wetenschappelijk milieu de waar-
iid niet zoo hard in 't gezicht te slaan,
de steenen erover klagen!
Theorie en Practljk.
We l'ezen in het Huisgezin:
De bélastingpolitiek der linkerzijde is
recte belastingen voorop, de indirecte
invulling.
De heer De Meester hééft het giste-
n nog eens gezegd, dat hij niet af-
«rig is iets ujt de indirecte belastiifr-
!n te halen.
Zoo is de theorie.
In de prabtijlk heeft dé linkerzijde niet
ar die theorie gehandeld. -
Zij heeft in het verleden haast ui fr
uitend de macht gehad en ,van haar
goeddeels ons btelasfringgjtelsel afkomt
Welnu, de indirecte belastingen, düe
nvullinglibéhooren te zijn, brengen veel
eer pp dan de directe.
Van de linkerzijde is het tarief, van
i linkerzijde zijn de accijnzen.
Onder deze laatste is er geen hatelij-
tr, geen meer met het beginsel 'van
slastiing naar draagkracht in strijd dan
suikeracCijlns.
Van dit beginsel heeft men dezer da
rn den mond vol gehad, maar men
cdoogt dat een burgergezin, hetwelk
ree pond suiker in de week gebruikt
voor een gezin met kinderen zeer
Jtig gebruik jaarlijks aan aCcijns
is aan beksting, vijftien gulden be-
alt
FEUILLETON.
XLVII,.
Als je van plan bent, niets meer te
ten, moet ik er melding van maken,
[opperde die gevangenbewaarder, toen
ij weder het onaangeroerde middagmaal
team weghalen van zijn gevangene, die,
zijn brits zittend, het hoofd in die
Jnden gesteund, niets scheen te zien
1 te hoorem
Hij wierp nog een blik op den gevan-
tne ^n ging toen hoofdschuddend weg.
«rstond daarop draaide de sleutel in
tt slot
De gevangene kromp ineen, als had
een lichamelijke smart getroffen.
Gedurende eenigen tijd herhaalde zich
geluid' den ganschen langen gang
"or. Immer weder dat openen en sluiten
deuren, het achteloos sloffen van den
fwaker en het klingelen met den sleu-
tlbos.
Met vertwijfelenden blik sprong de go-
fgene op en trad op het kleine, ^iroet
Nïen staven bezette venster toe. Hij
Raamde zich voor zich zelf; had deze
'fte tijd hem reeds zoo zenuwachtig ge
bakt, dat hij 'dit onschuldige gelliid niet
ir kon verdragen?
Toen gedurende de instructie voor de
eerste maal de ideur gesloten was, was
het hem zoo- komisch voorgekomen, als
gevangene beschouwd te worden, dat hij
in een heil gelaelh uitbarstte. Die daarop
volgende tijd werd door zijn proces in
bêslag genomen en de gedachte aan Zijn
Verdediging had zijn aandacht zoozeer
in beslag glenomen, dat de tijd hem
spoedig genoeg vervlogen was. Nu ech
ter het vonnis gevallen was, had de
gedachte aan zijn langdurige vrijheidsbte-
rooving zich als verlammend van hem
meester gemaakt. Twee jaren van zijn
schoon en jongenstijd, van zijn beste ar
beidskracht zou hij verliezen, zou hij
in gedwongen ledigheid moeten door
brengen. Met de overijling der jeugd
voorzag hij reeds, dat dan zijn kracht
gebroken, zij-n denkvermogen verlamd
zou zijn en hij hoogstwaarschijnlijk aan
de omgeving geheel1 vreemd zou gewor
den zijn, daar deze er geheel anders
zou gaan uitzien.
Toch zou dit alles hem nog niet in
een hopeloozen toestand gebracht heb
ben, waarin liij zich nu bevond. Hij was
er zicli steeds van bewust geweest, dat
het zwaard van Damocles boven zijin
hoofd hing en er waren voorbeelden
genoeg, hoe eenigen zijner Collega's voor
nog geringer feiten hadden moeten boe
ten. En daar Frans niet ontkende, maar
het vaderschap van het artikel terstond
toegaf, had de aangelegenheid een een
voudig verloop 'kunnen nemen. Een an
dere omstandigheid was er echter, die
'in de wonde het gift droppelde, dat
hem alle kracht en alle geestdrift, voor
een goede zaak te lijden, ontnam'. 1
Dornick had bij zijn aangifte de vroe
gere verkiezingsgeschiedenis erbij ge
haald en aan het gerecht materiaal in
handen gesteld om HellbrinCk's karakter
te schilderen en te blewijlzen. dat hij
'de achting voor den trouw zijner over
tuiging niet verdiende. Hoezeer de Ver
dediger zich beijéerd had het verband'
der zaak eens eerlijk uiteen te zéftten',
het was toch te ingewkkel'di, om1 den
ongunstigen indruk uit te wissdhen.
Frans had deze aangelegenheid ver
geten en begraven geenszinsde herle
ving had v erpletterend op hem' gewerkt
en hem de overtuiging geschonken, dat
eenilonuitwischbare smet op hem kleefde.
Hoe groot zijn geestdrift ook geweest
was, om voor de goede zaak alles te
willen lijden, dit trok zijn hooge be
doeling naar omlaagVoor de oogen
der wereld als een dubbelzinnig karak
ter aan de kaak gesteld te zijn, dat kon
hij niet verdragen. Hij had toch toen
reeds beleefd, dat de besten aan hfehi
tjwijfel'den.
Daarbij belichaamde de wereld zich
kast is geplaatst, die door goed slui
tende schotjes in 6a 12 kastjes is ver
deeld, die elk 2 raampjes kunnen bevat
ten van de gebruikelijke soort Deze
kweekkast, die in het najaar sterk be
volkt moet zijn, komt in 't bezit van den
kweeker der afdeeling en kan dienen
voor hét telen van eenige honderden
koninginnen.
Ieder imker moet echter in het bezit
zijn van bevruchtingskastjes. Deze zijn
wel in den handel, maar duur en om
slachtig. Men kan ze zich echter ge
makkelijk zelf vervaardigen. Ze moeten
3 raampjes kunnen bevatten en achter
voorzien zijn van een voerbakje, dat met
stamphonig gevuld kan worden. Deze
kastjes worden bevolkt met z.g. naakte
vegertjes (kleine, moerlooze volkjes) die
warm en donker bewaard worden en
uit de kweekkast een koningin ontvan
gen, die in een gazen kluisje zit gebor
gen en geregeld gevoederd wordt. Later
kan ze uitvliegen en bevrucht worden.
Daar hierbij de koningin wel eens ver
loren kan gaan, is het noodig, reserveko-
ninginnen te hebben.
Om nu de cellen te krijgen, waaruit
de te kweeken koninginnen moeten ko
men, staan ons verschillende wegen open
Allereerst kunnen we, als van een volk
de eerste zwerm afkomt, de overige dop
pen uitnemen en in 2 rijen in een raamp
je plaatsen. Een raampje kan er 24
bevatten. Deze cellen zijn weliswaar de
beste, daar ze op natuurlijke wijze ont
wikkeld zijn, maar zijn ontnomen aan
een zwermlustig volk. Voor ons doel zijn
zwermluie volken gevvenscht Het zwer
men toch valt in de hoofddracht en ver
snippert Het stamvolk mag geen zwerm-
neiging hebben.
Een andere wijze tot het verkrijgen
van koninginnedoppen bestaat in het in
brengen van een rij cellen fijn broed
uit de stamkast in een zeer krachtig volk.
Om de ander moeten de larven eerst
gedood zijn. Ze worden, zooals vroeger
werd meegedeeld, met de openingen
naar beneden opgehangen en met was-
propjes vastgehecht. Zoo kan men te
gelijk wel 30 k 36 koninginnen door
een volk doen opfokken. Men moet dit
zeer goed op z.g. wilde cellen (moer
doppen, die hier of daar zijn aange
bracht) nazien, en ,een stukje koninginne
rooster voor het vlieggat aanbrengen,
om het invliegen van een vreemde ko
ningin te voorkomen.
Deze twee manieren hebben echter
tot nadeel, dat men den tijd van rijpi
heid niet kan bepalen. Daarom wordt
gewoonlijk gebruik gemaakt van kunst
matige cellen. Die maakt men, door een
8 a 9 m.M. dikke stift, die goed in wa
ter geweekt is, in voorzichtig gesmolten^
jonge was te dompelen. Dit wordt nog
een paar malen herhaald en het zoo ge
vormde dopje kan gemakkelijk afgeno
men worden. Zulke dopjes worden in
voorraad gemaakt, stofvrij bewaard en
later, in houten stoppen gestoken, in een
raampje aangebracht.
In zulke kunstcellen moet eerst een
weinig voedsel, z.g. moerpap worden
aangebracht. Neem daartoe een open
moercel met larf. Breek die open op
een warme, tochtvrije plaats en verwij
der de larf. Roer nu met een daarvoor
in den handel zijnd lepeltje de pap goed
om en verdeel deze over een twaalftal
kunstcellen. Open dan de stamkast en
neem er een stuk broedraat uit Snijdt
daarvan de cellen half door en zoek met
een haakje pas uitgekomen lanen wit
Schep deze met het lepeltje, of nog
beter miet een bevochtigd penseeltje,
waaraan wat moerpap, uit de cellen
en breng ze een voor een voorzich
tig in een kunstcel. Steek daarna de cel
len in de houten stoppen en breng deze
in een raampje aan. Hang het raam nu
in het moerloos gemaakte, sterk broe
dende volk. Dadelijk gaan de bijen nu
bijbouwen. Het komt wel voor, dat al
les vernield wordt Gewoonlijk zijn dan
larven genomen, ouder dan 3 dagen, die
niet meer geschikt waren tot het fokken
van koninginnen. Ook hieromtrent kan
men zekerheid verkrijgen, door, om fok-
voor hem in een paar al's 'giöud schitte
rende oogen, die hij groot en Verwotn-
derd op een krant zag rusten, waarin
zijn naam haar belangstelling had idoen
ontwaken, die thans op zoo 'karde
proef gesteld werd! Was slechts! Van
zijn veroordeel'ing sprake geweest, zou
zlij well als jegens den bisschop gezegd
hebben: „Ik ben de vriendin der on
rechtvaardig vervolgden", en zou zij vol
deelheming aan hem gedadht hobben.
'Blij deze dingen eChter, waarop de te^
genpartijl bij voorkeur de aandacht ves
tigde, zou ook zijzijn geestdrift voor
(huichelarij houden. Met ziekelijke prik
kelbaarheid stelde Frans zidh dat tel
kens voor.
De behandeling, welke men in den
'kerker den redacteur ervaren liet, vfeiC
orgerde zijn gedrukte stemming nog,
Hoewel 'hij als politieke gevangene
niet aan dezelfde regelen onderworpjep
was als de overige veroordeelden, waS
men toch weinig geneigd .eenige uit
zondering voor hem te laten gelden.
Zoo had hij sinds lang boeken noch
schrijfgereedschap kunnen bekomen. Het
gedwongen nietsdoen werkte echter nog
te afmattender op hem. Reedis den eersten
dag vermocht hij de gevangeniskost niet
te -eten. Dagelijks zeide hij zichzelven
wel', dat het verstrekte eten goed eh
voldoende was, maar zijn wilskracht was
materiaal te krijgen, midden in 'tbroed-
nest een leege, uitgebouwde raat te
hangen. De koningin gaat daarop dade
lijk eieren leggen en men kan met juist
heid den leeftijd van ei en larf bepalen.
Larven van 36 uur oud zijin het beste.
Na 2 dagen kan men het raam al in
de kweekkasUaanbrengen en nieuwe in 't
broedende volk hangen. De kweekkast
is dan slechts bewaarplaats, waarinde
rijpe cellen, in gazen korfjes worden
opgehangen. Later brengt men deze in
de bevruchtingskastjes over. Zoodra men
witte puntjes op het gaas ziet, een be
wijs dat de bijen de koningin gaan voe
ren, dan trekt men een schuifje open,
waardoor de koningin vrij komt. Men
zorge nu voor een voldoend aantal goe
de darren.
Nu moet de koningin nog in de ge-
wenschte kast worden overgebracht De
tijd daartoe, die voor iedere streek ver
schilt, is voor ons land nog niet vol
doende bestudeerd.
Aangaande de manier is de volgende
die beste. Neem in de kast, die -een nieu
we koningin moet hebben, de oude weg,
schud de bijen af in de leege kast en
plaats de raten rondom. «De bijen gaan
loopen en gevoelen zich moerloos en el
lendig. Hang dan de raten weer in de
oude kast en breng de nieuwe konin
gin, met wat honig, uit dezelfde kast
besmeerd, tusschen de raten. Geef dan
na 2 uur de bijen, door het \yegnemen
van den doek, die ze besloten hield,
gelegenheid in de oude kast te trekken,
waar ze thans alles in orde vinden en
de nieuwe koningin in liefde ontvan
gen.
P. v. cl. H„
Gemengd Nieuws.
De Automobielen-Industrie.
Een der meest bloeiende industrieën
in Amerika is de fabricage van auto',s.
Volgens een door den Staat New-York
injgestel'd onderzoek is het aantal auto's
in de Vereenigde Staten van 522.000 in
1911 gestegen tot 1.127.000 in 1913,
In den tijd van drie jaren dus een toe
neming van 605.000 stuks. Engeland be
zit 175.000 auto's, Frankrijk ongeveer
90.000 en DuitschvTand ruim 70.000;
de Staat New-York telt er 133.000; Ca-
llifornië heeft er 115.050; Illinojirs
95.000; Ohio 87.000; Iowa 77.000; In
Cal'ifornië komt 1 auto op 20 inwoners
in den Staat New-York 1 op 50.
De waarde der automobielen in Ame-
rifc albe droeg in 1913 U/4 miljard gul-
ifienin 1900 nog maar 12 millioen gul
den. In 1913 werden in de Vereenigde
Staten een half millioen auto's vervaar
digd, waarvan slechts 25.000 eerden uit
gevoerd. Het middelpunt der autofabri-
cage is Detroit in Michigan; in 1905
>werden aldaar 10.000 auto's in 1913
meer (dan 2S 1.000 stuks vervaardigd. Het
leeuwenaandeel dezer reusachtige pro
ductie lévert de automobielfabriek „The
Fordsche",welke haar werkzaamheden in
1903 mét een kapitaal van 100.000 dol
lars begon311 werklieden en beambten
in dienst had en 1708 auto's vervaardig
de. Vijf jaren later werd het bedrijfs
kapitaal! |tot 2 ^nillioen dollar opgevoerd
het aantal! geëmployeerden bedroeg toen
.1900 en per jaar .werden 6000 auto's
{vervaardigd. In 1910 bedroeg de pro
ductie 20.000 wagens; het volgend jaar
135.000; in 1912 ruim 76.000 en in 1913
all 1S6.000 stuks. Diaar het bedrijfska
pitaal intusschen niet vermeerderd is,
bedroeg de zuivere winst niet m]inder
dan 37 millioen dollar, waarvan 10 mil
lioen aan dividend werd uitgekeerd.
Spoorwegongeluk bij .Hoog
halen. Mej. de Boer, bekend uit de
spoorwegramp van Hooghalen, is naar
de N. Gron. CL meldt -in zoover Her
steld, idat zij reeds eenige malen met
haar familie een autotocht naar .Zuidlaren
heeft kunnen maken. Zij zal zeer spoedig
het R„ K. Ziekenhuis voor goed gaan
verlaten. Een dag is evenwel nog niet
te bepalen. Dit, omdat haar geneesheer,
de heer jdlrh Wi. G, van den Berg, op het
oogenblik nog op Tiet chirurgen-congres
te New-York vertoeft
te zeer gebroken om1 hem zijin afkeer
te doen overwinnen. Zijn kraéhfen na
men dan ook blijkbaar af.
De opzichter maakte er rapport van
en daarop verscheen de dokter. Djeze
vond een min of meer hallstarrigen pa
tient, frnaar toch erkende hij, dat er spoo-
{lig (gehandeld mioest wordenziekenkost
en een herhaaldelijk Verblijf in de open
lucht zouden wel baten. De opvallende
vermagering, de holle oogen, de gebo
gen gestalte, de ziekelijke tint, dat alles
bewees, hoe vernietigend de toestand
op den gevangene werkte.
Ik zeg u, mevrouw de gravin, u
zoudt hem niet herkennen, zelfs al
stond hij hier voor u en verklaarde ik
u, dat hij het was, verzekerde smid Bo-
se opgewonden aan Magna, nadat hij
van een bezoek in de gevangenis was
teruggekeerd. Als ik bedenk, wat voor
een ander man hij was, toen hij, 't is
n°g geen drie weken geleden, voor zijn
rechters stond! U moest hem nu eens
zien! Als hij nog lang daar blijft, dan
gaat hij er aanIk zeg het u, mevrouw
de gravin, hij gaat er aan, hij houdt het
niet uit. Ik hoorde dan ook, dat de dok
ter hem onderhanden heeft.
(Wordt vervolgd).
