BUITENLAND. iEU ill ETON. MAGNA. BINNENLAND. 5e Jaargang No 1360. Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/» cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van I5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels i 50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent: aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. 'n Beste datum. Gisteren heeft de eerste crematie in ons vaderland plaats gehad, d.w.z. dat voor 't eerst op Nederlandschen bodem een overledene is verbrand. Eigenlijk is dit niet juist, want eeu wen terug, toen de bewoners dezer land streken nog heidenen waren, zal den Ne derlandschen bodem ook wel eens van crematies getuige zijn geweest al gebeurden die dan niet onder orgelmu ziek en koraalgezang in expresselijk daar voor gestichte ovengebouwen. De hei denen deden dat maar in de oerwouden, totdat zij, onder den invloed van hoo- gère denkbeelden, hun dooden gingen begraven, zware steenen daarbij aan voerend om de lijken tegen roof te be schermen. Maar in ieder geval is daar gisteren voor het eerst een lijk verbrand in het crematorium te Westerveld, wat vol gens de kranten heel plechtig moet ge gaan zijn. En de asch zal daar nu In een urn worden bijgezet. 't Is natuurlijk toeval, dat deze terug keer tot gebruiken uit heidensche tij den is grooter reactie denkbaar! geschiedde op 1 April. 't Was er een beste datum voor hetgeen gezegd zij met alle respect voor de personen de> iijkverbranders, wier reactionaire denkbeelden wij niet kunnen deelen. ALGEMEEN OVERZICHT. De aartsbisschop van Toulouse, mgr. permain heeft aan de leden van de Alliance des Catholiques van "Haute Ga ronne een zeer gewichtigen brief ge- Ischreven, waarin hij, evenals de bis schoppen van de Kerkelijke provincie Eiourges dit reeds gedaan hebben, met de meeste beslistheid en den meesteln aandrang zich uitspreekt voor de Union Catholique" en de door haar opgestelde verkiezings leuze. „Mijn herderlijke zorg, zoo schrijft hij o.m., uit zich in een enkel woord, dat gij al herhaaldelijk van mijn lippen ge hoord hebt tijdens onze veelvuldige bij eenkomsten en dat mij het beste woord in den bestaanden toestand lijkt: Zijt één, beslist één, niet met de tong, maar uit het diepst van het hart. „Om die eenheid, zoo vurig ge>- wenscht, te bereiken hebt gij geen beter middel dan de aanneming van de formule onlangs te Parijs voorgesteld en toege juicht, en die aldus luiddeWij wil len den godsdienstvrede door de her ziening van de wetten, die inbreuk! maakten op onze vrijheden door een overeenkomst tusschen den staat met het iHoofd van de Katholieke Kerk. „Die formule, die nog geen enkel ernstig woord van critiek heeft gewekt, heeft in onze streek, ik kan het U bevestigen, .de grootste instemming gewekt. Zij moet wel geschikt zijn om u aan te lokken en bij u een wettigen trots 123) Zeg mij nu eens, mijn waarde, gij zijt toch ook Katholiek, sprak een dezer dagen Dornick's gastheer, hoe men zich moet gedragen tegenóver een ge meente, die haar zielzorger verloren heeft. De Staat houdt zich voor ge rechtigd, de vacante plaats voor zich op te eischen en zelf te bezetten, als eenige medeleden der gemeente daar om verzoeken. Daar ik echter niet Ka tholiek ben, wil ik de lieden niet gaarne .vérontrusten. Ik hoor wel dat er hier en daar een priester uit de nabuurschap heimelijk hier godsdienstoefeningen komt houden en de zieken bezoekt; eigenlijk volgens de wet niet correct, maar ik treed niet gaarne hinderend tus- schenbeide.. Ik zou die vrijpostige heeren, die zich niet naar de wet voegen, spoedig uit hun ambt ontzetten, antwoordde Do~- tiick scherp. Deze overgangstoestand zal nooit eindigen, als men zich niet streng en onwrikbaar op het standpunt der wet houdt. Die ultramontanen denken met ons te kunnen spotten, maken het volk oproerig en verheugen zich over htin macht. Iedere sentimentaliteit is 'daarom uit den booze en rekt hef pro- wakker te roepen, daar zij gelijik is aan de formule, die gij na een lang onder zoek hebt aangenomen en die het fun dament van uw Alliance is geworden". De aartsbisschop spoort daarna de leden van de Allianoe met alie kracht aan, zich bij de Union Catholique aan te sluiten. De Engelsche premier moet zich in verband met zijn aanvaar ding van de portefeuille van Oorlog, zich aan een nieuwe verkiezing in zijn district onderwerpen. Naar het schijnt, aldus de Times' dreigt een scherp mee- ningsversdiil te zullen ontstaan onder de unionisten omtrent den strijd in As- quith's district het Schotsche East Fife- district, daar sommigen wel', anderen niet den premier zijn overigens vasten zetel willen betwisten. De voorstanders van den strijd tegen Asquith's candida- tuur hopen daarbij in elk geval diens meerderheid tot 3 cijfers terug te bren gen. In elk geval zal zoolang nog geen tegencandidaat is gesteld, Asquith te Londen blijven. Inmiddels wordt reeds uit Dublin ge meld, dat James Larkin tegen Asquith in het krijt zal treden en einde-week voor de kiezers in East-Fife optreden. Jaurès, de voorzitter van de enquête commissie, inzake de Rochette-affaire heeft een paar moeielijke dagen achter den rug. De afgevaardigde werd van alle kanten beschuldigdde een vond dat hij te streng tegenover Caillaux en Mo- nis optrad, anderen waren daarentegen van oordeel, dat hij alles in het werk stelde, om de twee oud-ministers maar schoon te wasschen. Jaurès, die in de laatste dagen als een weerhaan schijnt gedraaid, had in zijn rapport neergeschreven, dat Monis en Caillaux in de zaak-RoChette op schandelijke wijze misbruik hebben ge maakt van hun invloed. Dat was den vrienden van Caillaux een weinig te kras en met 11 tegen 8 stemmen werd beslo ten om deze passage uit het rapport te lichten. Jaurès was op zijn teenen getrapt, zette' zijn hoed op en ging heen Groote ontsteltenis onder de leden der commissie Jaurès weg? Neen hij moest blijven en o, wat een comedie spoedig kwa men de heeren op hun stemming terug en besloten de passage goed te keuren. Jaurès nam daarop weer plaats in den voorzitterszetel. Toch was hij nog niet geheel en al tevreden. Naar aanleiding van de be schuldiging der „l'Indépendant des Py- rénées-Orientalës", waarop hij, on danks het krachtig aandringen van het Commissielid Delahaye in den beginne niet wil'de ingaan, (reden waarom Dela haye onstlag nam), heeft hij thans ge- ëischt, dat alle nog in leven zijnde mi nisters en staats-secretarissen van het kabinet-Monis, opgeroepen zullen wor den om voor de enquête-commissie t e verschijnen. ces. De gemeente zal de ongerechte in menging van den vreemden geestelijke spoedig genoeg inzien, en ook ervaren dat zij op de eenvoudigste wijze een nieuwen pastoor bekomen kan en noch heimelijke godsdienstoefeningen, noch verre afstanden behoeft. Ik ben u zeer dankbaar voor den raad. Ik was werkelijk bang voor een aangifte; in zulke gewetenszaken grijpt men niet gaarne in. Maar gij zult wel gelijk hebben, dat standvastigheid en consequentie van den aanvang af het best is. Dornick was dat aanroeren van ge- wetenszak"". niet zeer sympathiek en hij brak het gesprek af. Eenige weken later las hij inderdaad in d»e courant, dat in de provincie Sile- zië de geestelijke van het stadje X. we gens onbevoegde ambtsuitoefening in 't dorp A. gearresteerd, en, daar het een herhalingsgeval betrof, tot een ge vangenisstraf van drie maanden en ver banning veroordeeld was. De „ultramon- taansche" couranten, voegden er echter bij, dat de gemeente, waarover de ver oordeelde priester zich ontfermd had, sinds maanden zonder zielzorger was geweest en twee uren van de naaste kerk verwijderd was. Dornick wierp de oourant ongeduldig ter zijde. Hun zal de vraag worden gesteld of zij ook eenige inlichtingen kunnen ver schaffen omtrent het bewuste artikel van de „l'Indipendarii des Pyréiiées-Orien- talés'" dat o.m. het volgende opzien barende vernaai bevatte: Den 19den Maart van dit jaar bracht een oud-mi nister uit het kabinet-Monis, een eerlijk man, een bezoek aan den president der- republiek en deelde deze mede, in welke omstandigheden hij in Maart 1911 bezoek k reeg van den directeur van de „Rappel" en ien dame, een dagelijksch bezoekster ami l de couloirs der kamel en de „zaakwaarneemster" van Caillaux. De dagbladdirecteur en de dame kwa men hem par n hem vragen om bij het Parijsche ket tusschenbeide te komen teneinde een uitstel van het proces-Rochette te verkrijgen. Waarom deze verdediging moest ge beuren, had de oud-minister gevraagd en de bezoeker en bezoekster hadden hem toen uitgelegd dat men Rochette tijd en gelegenheid moest geven om een „groote zaak", welke een enorme winst zou opleveren, uit te voeren. De be doelde zaak was de „Petroleum-maat- schappij van Bakoe", die een winst van meer dan 10 millioen francs moest op brengen. Een gedeelte van dit zoete winstje zou door Rochette verdeeld wor den onder de personen, die de verda ging van zijn proces hadden bewerkt. De oud-minister (de naam van Del1- cassé wordt in deze algemeen genoemd) had op dit voorstel' van omkooperij zijn gasten geantwoord met hen aan de deur te zetten. Daarop begaven zij zich naar Monis, waar zij meer succes hadden. Naar aanleiding van dit artikel heeft Jaurès reeds den Directeur van hét blad, afgevaardigde Brousse, en den hoofdre dacteur Escarguel' gehoord, maar deze wilden niets naders meedeelen. Thans heeft Jaurès het heel'e kabinet-Monis op geroepen om voor de commissie te ver schijnen. GEMENGD. De „Daily Tel." verneemt uit New-York, dat in 600 kolenmijnen van Ohio een staking geproclameerd is, welke meer dan 51000 man omvat. Aan leiding is het feit, dat de werkgevers en de arbeiders niet tot overeenstem ming konden komen, over het geëindig de looncontract Ook in de kolenmijnen van Colum bus zijn wegens loongeschillen stakin gen uitgebroken. Men vreest, dat de staking ook naar andere staten zal over slaan. Den lsten Mei zal de eerste snel trein van Moskou naar Wladiwostok over den nu bijkans voltooiden Amoer- spoorweg rijden. Uit heeL Slawonië komen ernstige berichten over over sT roomingen. De Drau en de Sauwe zijn buiten hun oevers getreden. Breede strooken lands staan blank. Verscheiden plaatsen zijn geheel van de gemeenschap met de bui tenwereld afgesneden. De spoorwegdij- ken zijn op onderscheidene plaatsen Alweer zoo'n ellendig ophitsblad, mompelde hij, dat iedere veroordeelde paap vrijpleit. Zij weten niet, hoe zij alles zwart genoeg zullen voorstellen om op gevoelige zielen indruk te maken. Tante Clarisse is in dit opzicht ook ijverig in de weer, voegde hij er bij, een brief van de goede oude zonder verscheuring aan den papiermand over leverend. Zij had hem bittere verwijten gedaan over zijn nalatigheid ten opzichte van zijn vrouw, tot wie hij niet gekomen was, hoewel' zij den dood nabij was geweest. Tante Cïarisses brieven waren niet zeer duidelijk geweest en thans bij haar toenemende gezichtszwakte en haar op gewondenheid, boden zij een zeldzame mengeling van klachten, vermaningen, zorg voot zijn ziel!, strafpredicatiën en zuchten over den toestand der werel'd, over de sléchtheid der regeering of van rouw over de opheffing van het kloos ter harer dochter. Dornick had haar brieven altijd maar half gelezen en er om gelachen. Hij nam de goede oude zelden iets kwalijk. Ditmaal' trok hij uit haar schrijven sléchts deze overweging: Magna was den dood aabij geweest, dus natuun- lijk al lang weer genezen. Een reisje naar Zwitserland scheen hem nu niet zoozeer van oppas» r v door het water ondergraven. De bevol king verkeert in nood. Te Nizza is een juweelendief stal ontdekt ten nadeele van de aldaar logeerende zangeres Emma Calvé. De waarde van het gestolene wordt op 10.000 francs geschat. Een dienstmaagd, welke plotseling is verdwenen, wordt van den diefstal ver dacht. Bij het jongste verhoor in de zaak van mevrouw Caillaux werden de vroegere echtgenoote van Caillaux, me vrouw Gueydan, en haar zoon onder vraagd. Het verhoor duurde ongeveer een uur, en zou, naar verluidt, vooral geloopen hebben over de wijze, waarop Calmette in het bezit van den door de „Figaro" gepubliceerden brief was gekomen en over de vraag, of Calmette ook twee an dere vertrouwelijke brieven van Caillaux bezeten had, waarvan mevrouw Caillaux de publicatie vreesde. Officieel wordt bekend gemaakt, dat T o r r e o n door Villa is geno men. Naar uit Schwerin gemeld wordt, heeft zich aan het Plauer meer een droe vig familiedrama afgespeeld. De landman Jacobs verliet omstreeks drie uur in den nacht met twee zijner kinderen, een meisje van drie >en een jon getje van anderhalf jaar, zyjn woning en sprong van een naburigen aanlegsteiger met hen in het meer. De vader en het kleine jongentje werden dood uit het water gehaald, het meisje kon in het le ven worden gehouden. Financieele moeilijkheden moeten den man, die behalve zijn vrouw, nog twee kinderen nalaat, tot de daad gedreven hebben. Het Hof. De Koningin heeft de volgende heeren uit de provincie Zuid-Holland ten pa- leize te 's-Gravenhage ontvangenmr. J. G. Stoop, chef van het huis Stoop en Zn. te Dordrecht; J. IJssel de Schept- per, directeur der Koninklijke Stearine Kaarsenfabriek te Gouda; A Hoogen- raad reeder te Scheveningen, lid van den gemeenteraad; Th, van Waveren, direc teur van de Hillegomsche Bloembollen- kweekeri] en -handel; G. Vriens, reeder te Vlaardingen, lid der Prov. Staten van Zuid-Holland, Het „N. v. h. N*" meldt, dat H. M. de Koningin op den hoofddag van de Groningsche Academiefeesten (te houden van 29 Juni tot 4 Ju'') *e Groningen zal komen. De Kleermakersstaking te Almelo. In de wederzijdsche bespreking van den heer mr. P. J. M. Aalberse mét de drie arbeidersorganisaties en de patroonsver- eeniging, gisteren gehouden, deed de heer Aalberse het volgende voorstel: le. staking wordt geëindigd, 2e. de Vereeniging van Confectiefabri- kanten te Almelo verklaart zich bereid XL. Daagsch na de ontvangst van het te legram was Behrenberg reeds vroeg in den ochtend op 't slot Dornick. In de donker gehouden kamer stond hij aan het bed zijner zuster, wier van koorts gloeiende oogen hem vanaf het witte bed aanstaarden, blijkbaar zonder hem te herkennen en met een uitdrukking van angst, die hem door 't hart sneed. De dokter had bij de kranke een he vige zenuwkoorts geconstateerd en de uiterste rust en voorzichtigheid bevo lén. Er deden zich in den omtrek meer dere gevallen van typhus voor en men nam aan, dat de gravin daardoor ook was aangetast. Tante Clarisse, die Ber nard bij zijn aankomst ontving, had hem dit onder tranen medegedeeld, maar wist in 't geheel' geen verklaring van Magna's ziekte te geven. Zij verzekerde slechts, dat Magna nog kort geleden beter en frisscher geweest was dan sinds langen tijd. Op zijn verzoek had zij hem terstond bij de zieke gebracht. Aan de andere zijde van het bed zat een gestalte in donker gewaad, welke Bernard bij 't in de kamer heerschende schemerlicht, niet terstond had opge merkt; zij verhief zich echter en bood hem de hand tot groet. Die handdruk als een electrische out": ",ig door schokte die hemzonder verder te zien een collectief contract met de drie orga nisaties te sluiten zoodra de gemiddelde weeldoonen voor gelijksoortigen arbeid bij de voornaamste concurrenten in Twen te en Rotterdam gelijk en in Noord-Bra bant en Limburg niet meer dan 15 pCt lager zijln dan te Almelo; mits: a. in het collectief contract een bepaling wordt opgenomen betreffende invoering van nieuwe werkmethoden,- waardoor het mogelijk is deze zonder stagnatie in het bedrijf in te voeren; b«, een gelijk collectief contract tegelijk in Twente en Rotterdam worde gesloten; 3e. de stakers worden zooveel mogelijk successievelijk te werk gezet. Geen ran cunemaatregelen worden genomen. Nié mand wordt uitgesloten op grond van deelneming of leiding van de staking. De fabrikantenvereniging heeft, be houdens eenige kleine wijzigingen, het voorstel aangenomen. De arbeidersorganisaties hebben ge meend het voorstel aan een algemeene vergadering van stakers en staaksters te moeten mededeelen en aan die vergade ring de beslissing te moeten laten. De fabrikantenvereniging heelt huit daarop het door hen verzochte uitstel van 24 uur toegestaan, mits hun antwoord definitief "ja of neen zal luiden. Mgr. Schrijnen. Een redacteur van de „Lirnb. Koerier" heeft een onderhoud gehad met den nieu wen bisschop van Roermond. Deze ver klaarde De benoeming was voor mij een r >- te verrassing. Want officieel was mi) niet bekend, dat het Roermondsche kapittel mij op de voordracht had geplaatst. De kanunniken staan onder eede en spreken derhalve niet over de voordracht, die voor dezen keer voor het laatst d or het kapittel is opgemaakt. Een der li. i .n gaat naar het Ned. Episcopaat, dat de voordracht, voorzien van op- en aanmer kingen, doorzendt naar Rome. In den vervolge zal het kapittel niet meer een voordracht van candidaten opmaken, om dat ons bisdom niet meer ressorteert onder de Propaganda. De benoer..i::g is geschied door de Congregatio Con:irio- rialis, welke benoeming door Z. H. den Paus wordt bekrachtigd. Den 19en Maart, op den feestdag van Sint Jozef, heeft deze congregatie vergaderd. En wanneer zal Uwe consecratie te Roermond in de kathedrale kerk phnts hebben? Daarvan is mij nog niets bekendik verwacht zeer spoedig het kapittel om deze zaak te regelen. De wijdingen van bisschoppen hebben in den regel plaats op een Zondag of op den feestdag van een Apostel. De eerste feestdag van een Apostel valt op 2 Mei a.s. In i eder geval, zoo vervolgde Mgr., zal mijn wijl- ding niet geschieden vóór Paschen. Zal, zoo informeerden wij verder, de Aartsbisschop van Utrecht U con- sacreeren Waarschijnlijk wel; ik zeg waarschijn lijk, want Z. D. H. Mgr. v. d. Wetering gaat zijn bezoek ad ümina te Rome brengen. wist hij dat Tiny Landskron voor hem stond. Hoe vaak^ had hij zich voorgesteld, wanneer en waar hij haar weer zoui ontmoeten en hoe zij zich dan tegen over elkaar zouden gedragen Nu drongen echter de schrik en de zorg voor de geliefde zieke vooreerst alle andere gevoelens op den achter grond. Stilzwijgend bleef hii bij het ziek bed zitten, den blik op zijin zoo treurig veranderde zuster gericht. En toch weken zijn gedachten weder af.- Hoe zou het met dit wederzien van Tiny verder gaan? Hij schaamde zich intusschen, dat bij die treurige omstan digheden een andere vraag hem kon te rughouden. Na een wijle voelde hij zijn schou der licht aangeraakt. Tiny stond voor hem. Gij moet nu uzelf eerst een ver kwikking gunnen, sprak zij vriendelijk maar beslist. Uw tegenwoordigheid schijnt bovendien de kranke te veront rusten, voegde zij er zachter aan toe. Dat laatste moest Bernard toegeven. Hij had bemerkt, dat Magna angstige blikken op hem wierp en dan h- ,e- zicht afwendde. Zij herkende hem blijk baar niet en scheen iemand anders in hem te vermoeden. (Wordt vervolgd.);

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1