Vrijdag
20
Februari
FEUILLETON.
so) MAGNA.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
Mo 1325.
Bureau OUDiE 8ÏNGEL S4, JLEfiOEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f I -50 per kwarti L-
Afzonderlijke nummers 2V0 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
1014.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent, aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent. Iedere regel meer 10 cent.
De penibele kwestie.
De penibele kwestie voor deze regee
ring is die, welke ook voor zoo'n menig
huisvader uiterst pijnlijk is, de geld
kwestie. Hoe aan geld te komen? En nu
zeggen de vrijzinnige bladen wel, dat deze
toestand te wijten is aan de vorige regee
ring, die een „desolaten boedel" heeft
nagelaten. Doch dat is een uitvlucht.
De vorige regeering heeft voldoende
middelen aangegeven om het actief te
versterken en zoo den boedel in even
wicht te brengen. Maar. van links heeft
men die middelen niet gewild. En wat
nu? De minister van financiën heeft
dezer dagen in de Eerste Kamer ons al
met eenige toezeggingen verrast. Hij is
van plan te brengen een technische ta
riefherziening, maar, zoo voegde 'de mi
nister er aan toe, eene, die geen cent
meer in de schatkist zal brengen
Men kan dus gerust zijn: Het buitenland
zal ons niet helpen den desolaten toe
stand onzer financiën te verbeteren.
Maar wat dan? De minister denkt aan
een verhooging van het successierecht,
die „zoo weinig mogelijk drukkend" zal
zijnaan een recht van schenkiingen\
onder de levenden en aan eeni zegel- en
een tabakbelasting.
Een tabakbelasting dus ook.
De pijp en de sigaar en de pruim zul
len duurder worden. Doch da's niét erg:
Wiij hebben niet de tariefwet van Mi
nister Kolkman. Diat zou alleen ver
schrikkelijk zijn geweest!
Uit ons arsenaal.
„Het Volk" ontleent een wapen aan
ons arsenaal.-
Naar aanleiding van het feit, dat de
Minister van Marine mr. Trèub's Staat
huishoudkundig Leerboek, en wel speci
aal de hoofdstukken over onze huidige
samenleving met haar Marxisme en haar
klassenstrijd, bij de vloot invoert, zegt
het socialistisch hoofdorgaan o. m.
„Deze op 's Rijks kosten, dus ook
op kosten van de sociaal-democratische
belastingbetalers, te maken anti-socia
listische propaganda is niet minder
dan een schandaal."
Dat woord „schandaal" laten we voor
rekening van „Het Volk", want we zien
er heusch geen halsmisdaad in, de vloot
in kennis te brengen met een weten
schappelijk werk, waarbij we dan onder
stellen, dat de heer Treub, uit wiens
hoogleeraarstijd het boek stamt, de on
partijdigheid zal hebben betracht.
Maar wat zegt u van dat opkomen
voor de roode belastingbetalers?
Is dit niet eenzelfde redeneering als
door ons uit den treure moest worden
geleverd tegen de openbare school en
ten betooge van het goed recht der bij
zondere school?
Zoolang wij het wapen hanteerden
deed men links echter of het niet scherp
was, al konden wij met de stukken aan-
toonen, dat de openbare school, wier
roode onderwijzers het thans zelfs mr.
Troelstra te bont maken, wel degelijk
„Hoewel gij mij meedoogenloos voor
de wereld aan de kaak hebt gesteld,
zal ik toch grachten voor die wereld
vooreerst het schouwspel van onze schei
ding te verbergen. Mijn beroep houdt mij
vooreerst nog hier. Voor u blijft alles
zooals het geweest is. Ik zal met den
rentmeester zoodanige schikkingen tref
fen, dat gij op "de gewone wijze voort
leven kunt; alle verkeer tusschen ons
is echter afgebroken.
„Denk niet, dat gij mijn besluit aan
het wankelen zult brengen. Ik zal u be
wijzen, dat ook ik onverzettelijk kan zijn
de feiten hebben te luid gesproken."
D'e brief was slechts onderteekend met
zijn naam: „Dornick", Nadat zij hem
gelezen had, staarde Magna op den naam,
als kon zij zich niet begrijpen, dat zij
dien droeg.
XXVIII,
Frans zat meestal eenzaam, en in ge
bogen houding in zijn klein studeerver
trek. Hij wilde zich door niemand meer
laten zien.
Ook zijn uitgever had hem vol toorn
geschreven, dat hij na het geleverde be
wijs van zijn karakterloosheid van zijn
tegen de geestelijke belangen der geloo-
vige belastingbetalers was gericht.
Maar nu het in de roode kraam kan
te pas gebracht worden, zwaait „Het
Volk" er aanstonds mede.
Dat pleit in ieder geval voor ons wa
pen, waarmede we dan ook, ondanks
alles, reeds aardige veroveringen hebben
gemaakt en dat we dan ook zullen blij
ven hanteeren tot we de overwinning
hebben behaald.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het antwoord jvan Turkije op
de nota der mogendheden
wordt te Wieenen niet als afdoende be
schouwd ten opzichte van de definitieve
regeling der Oostersche crisis. Wanneer
de beslissing der mogendheden ten op
zichte van de eilanden en de ontruiming
van Albanië uitgevoerd zal zijn, zal bij
de diplomatie der mogendheden de 'kwes
tie ter sprake gebracht worden yan een
uitweg van Servië naar de Adriatische
Zee in economischen zin. De regeering
te Belgrado zal binnenkort aan de mo
gendheden vragen zich uit te spreken
over het te Belgrado gemaakte ontwerp
van een spoorweg van den Donau naar
de Adriatische Zee. Dieze kwestie, die
Ook Rusland belang inboezemt, omdat
de nieuwe spoorlijn St. Petersburg direct
met de Adriatische Zee zal verbinden,
is met andere economische kwesties een
onderwerp van bespreking geweest van
de conferenties v,an Pasjits te Si Peter
burg.
De correspondent van de „Patriote"
te Lissabon meldt aan zijn blad het vol
gende over den politieken toestand in
de republiek van Portugal
Het nieuw-gevormde kabinet van Ber
nardino Machado is voor het parlement
opgestreden, maar lang leven zal het
niet. De overigens verleidelijke Bernar-
dina Machado zal op zijn ministerieel,
pad in strikken vallen, die de volksmen
ner, Affonso Costa, hem spannen zal....
Zal zijn listig verzonnen verzoenings-
leuze hem eenig succes'bezorgen
Zal de „Mundo", die leeft van de uit
buiting van haat, nijd en onlusten, dul
den, dat de vrede weerkeert in het land
Zeker is het, dat kalmte, rust en vei
ligheid onbekend geworden zijn in Por- j
tugalde ministers, die nu aan het be
wind- zijn, kunnen in het buitenland de
meest rooskleurige berichten versprei
den, de feiten wijzen duidelijk de on
waarheid er van uit.
Op 10 Februari meldden de bladen,
dat de veiligheidspolitie den geheelen
nacht op de been was geweest. De re-
dactie-bureaux van verschillende bladen
werden ,zoo werd bericht, door cava
lerie bewaakt. Die republikeinsche garde
werd in de kazernes ger;eed gehouden.
Ook de manschappen der vloot en het
personeel der tuighuizen was gewaar
schuwd.
arbeid verder niet gediend was. Hij, de
uitgever, was zelf dopr deze geschiedenis
in een .onaangenaam parket geraakt; hij
kon Frans niet ernstig genoeg waar
schuwen, zijn talent verder niet meer
op dergelijke wijze te misbruiken.
Frans nam dit onverschillig op. jHij
had van den beginne af de gevolgenl
der daad van zijn moeder ten volle inge
zien,. Op raad zijins vaders was hij wer
kelijk naar zijn ouden vriend en leer
meester, den pastoor, gegaan, zich bij
dezen beklaagd en hem de gansche zaak
blootgelegd. Die pastoor, die hem en de
huiselijke en dorpstoestanden zoo nauw
keurig kende, had terstond aangeboden
al zijn krachten in te spannen om de
dwaling te herstellen,. Wjel moest hij toe
geven, dat Frans gelijk had met aan de
mogelijkheid hiervan te twijfelen,. Die ge
schiedenis van Frans' dubbelzinnigheid
was overal verbreid en algemeen ver
keerde men onder den indruk, dat het
jonge mensch uit zucht naar gewin be
proefd had voor beide partijen te schrij
ven; zijn onervarenheid had hem echter
te vroeg verraden,. D'aar men bovendien
wist, dat Frans de beschermeling van
den pastoor van Feldhaus wasbe
schouwde men de meening van dezen
als vooringenomenheid. Het verhaal, dat
het artikel zonder zijn voorkennis ver
zonden was, klonk ook te ongelooflijk;
Waarom die voorzorgsmaatregelen,
waarom moet men steeds zijn toevlucht
tot de wapenen honen, wanneer het
republikeinsch bewind hecht gevestigd is
en diepe wortelen heeft geschoten in
het volk?
Die republiek, die zijn ontstaan aan
bommengooiers dankt, bevordert of duit
tenminste die gevaarlijke sport. Er gaat
schier geen dag voorbij, of een bom
springt in Lissabon, of in de provincie*
V.erder wordt nog uit Lissabon ge
meld dat het ontwerp tot het verleenen
van amnestie voor politieke misdrijven,
de regeering machtjgt om voor een tijd
van minder dan 10 jaar twintig deelne
mers aan revolutionaire bewegingen te
verbannen.
In den
Duitschen Rijksdag
is gisteren het wetsontwerp ingediend
„tegen het dreigend gevaar, dat onzede
lijke tentoonstellingen, afbeeldingen en
voorstellingen voor de jeuigd bieden".
Naar aanleiding daarvan werd reeds da
delijk een vinnig debat gevoerd over den
strijd tegen den „Schmutz" in woord en
beeld.
De conservatieve afgevaardigde Oertel
hield een voortreffelijke rede over het
gevaar, dat onzedelijke boeken en beel
den opleveren. Die vrijzinnige spreker
Müller-Meinigen en de socialist Heine
waren niet bij machte den indruk van
deze onbetwistbare redevoering te ver
zwakken en zij beperkten zich dan ook
slechts tot aanvallen op verschillende
rechtbanken, die, volgens hunne meieinjing,
inzake onzedige platen fouten hadden
begaan.
De vrijzinnige afgevaardigde kondigde
bovendien reeds een stormloop aan tegen
de „nieuwe lex-Heinze", welke z.i. ver
schillende caoutchouc-artikelen bevat.
GEMENGD.
De Londenscfie bladen melden, dat
de groote Engelsche vlootma-
noeuvres dit jaar niet zullen plaats
hebben. De kosten van verleden jaar be
droegen een half millioen pond sterling
en men wenscht dit jaar deze kosten niet
te maken. De politiek der Engelsche
narine-autoriteiten vindt in de nationa
listische pers heftige bestrijding.
Volgens de laatste berichten uit
Kaap Haïti was bij de Groote Rievier
een felle s t r ij d aan den gang tus
schen regeeringstroepen en opstandelin
gen. Het schijnt dat de aanhangers van
Theodore (in casu „de opstandelingen")
er slecht voor staan. Beide partijen heb
ben om versterkingen laten vragen.
In Kaap Haïti bevinden zich landings
troepen van de buitenlandsche oorlogs
schepen. Deze hebben aan den leider
der opstandelingen verzocht, die plaats
te verlaten; doch hij heeft geweigerd.
In Kaap Haïti wordt in de straten ge
patrouilleerd door Amerikaansche ma
trozen.
Het eerste Amerikaansche „verken
ningsschip" ter bestrijding van het ijs-
gevaar, Seneca geheelen, zal heden een
in ieder geval had hij het geschreven.
Frans ging zoo diep onder zijn ongeluk
gebukt, als slechts de jeugd dit doen
kan, die nog niet de verwisseling der
dingen kent en op geen wending ten
goede hoopt. Hij gevoelde zich buiten
staat voor iederen geestesarbeid en be
nijdde zijn vader om diens manhaftig
werken,.
iWjaarom was ook hij' het handwerk niet
getrouw gebleven? [Wat had het buiten
kansje, dat hem indertijd tot s'tudeeren in
staat gesteld en hem toen zoo had doen
jubelen, hem thans ongelukkig gemaakt'
De maand September liep op die wijze
ten einde. Frans was wegens zijn studie
een jaar van den militairen dienst vrij
gesteld. Zijn vader ried hem nu aan,
nu het volgende jaar, waarin hij zich
weder moest aangeven, èens met den
Landraad te gaan spreken, die hem zeker
wel het beste raden zou. Frans had daar
aan niet gedacht zoo weinig maakte
hij plannen voor de toekomst. Hiij volgde
intusschen den wensch zijns vaders op
en ging baron Behrenberg bezoeken.
Bernard had (van den pastoor van Frams'
ongeluk gehoord en heette hem daarom
eens zoo vriendelijk welkom. Toen hij
zag hoe gedrukt de jonge man was,
trachtte hij hem moed in te spreken en
in de overtuiging, dat eenige afwisse-
dienstreis van drie maanden beginnen.
De taak van 't schip is, andere sche
pen voor gevaarlijke ijsbergen en „arijf-
ijs te waarschuwen.
Een tweede soortgelijk schip, de „Mia
mi" zal de volgende week vertrekken.
Uit New-York wordt geseind dat
het nieuwe kostbare landhuis van den
bekenden millionair Van der Bilt te Je
richo geheel is afgebrand. Van het zeer
kostbare meubilair kon slechts zeer wei
nig worden gered. De wegen rondom'
de villa waren door de hevige sneeuw
stormen schier onbegaanbaar, zoodat de
brandweerlieden de grootste moeite had
den het brandende huis te bereiken.
Het landhuis bevatte 60 kamers, tal
van kunstwerken zijn verloren gegaan.
De schade bedraagt 5 millioen dollars.
De prins von Wied is gisterenmpr-
gen om 5 uur 40 te Parijs aangekomen.
Er was bericht gekomen, dat de
stakende ond erw ijzers in Here
fordshire, in Engeland, hun pleit hadden
gewonnen. De Times spreekt dat tegen.
Er wordt wel onderhandeld over ver
hooging van bezoldiging, maar de school
commissie biedt (aanmerkelijk minder aan
dan het verbond van onderwijzers ver
langt. Is deze zaak geregeld dan komt
de herplaatsing aan de orde van de on
derwijzers, wier plaats door nieuwe on
derwijzers is ingenomen. Die staking
duurt inmiddels voort.
Uit betrouwbare kringen te Rome
wordt aan de „Croix" gemeld, dat men
daar de meening is toegedaan, dat de
poging tot de organisatie van de Fra n-
sche Kathlieken slechts uitgaat van
zeer respectabele personen, die echter
voor hun initiatief en hun optreden alle
verantwoordelijkheid zelf dragen. Wat
de naderende verkiezingen betreft, is
door het Vaticaan niemand met eenigen
invloed of eenig gezag bekleed.
De sneeuwstormen, die in
de laatste dagen hebben gewoed te New-
York, hebben in de metropool onhoud
bare toestanden in het leven geroepen.
New-Yorksche ambtenaren vreezen, dat
liet een dag of tien zal duren voor de
sneeuwrommel opgeruimd kan wezen.
Het plaatselijke verkeer is totaal in de
warzeer vele treinen en trams loopen
niet meer. En de menschen hebben uren
noodig om van hun woning naar hun
kantoor te komen.
[De New-York World heeft een uiterst
scherp gesteld artikel gepubliceerd, over
het gebrek aan bekwaamheid, doortas
tendheid en organisatietalent, dat bij de
New-Yorksche autoriteiten was aan het
licht gekomen, nu zij zich plotseling voor
de sneeuwcrisis gesteld zagen. Hoewel
dadelijk 20.000 man aan 't werk waren
gezet, zijn de aanvankelijke resultaten
van het ruimingswerk bedroevend gering
geweest.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is het Kon. besluit
van 4 Febr., waarbij is benoemd tot di-
ling weldadig zou werken, ried hij hem
aan, nu in dienst te treden eii zijn vrij-
willigers-jaar door te maken.
[Dat zal u wel mogelijk zijin. Ik weet,
dat gij spaarzaam en verstandig reeds
vroeg voorzorgen daarvoor getroffen
hebt„ Het opgewekte soldatenleven zal u
goed doen en na een jaar keert giji tot
uw studiën terug.
Frans' pijnlijk-verlegen uitdrukking viel
hem op.
Is het u niet mogelijk? Gij hebt
toch zoo weinig voor u zelf gebruikte. Ik
vrees, dat gij een te goede broeder en
zoon geweest zijtj,
Ik zal toch maar in dienst treden...
Ik zal mijn drie jaren dienen, zeide Frans,
plotseling vastberaden het hoofd oip^
heffend.
iBehrenberg zag hem verbaasd aan.
Waarom zou ik niet? Mijn vader,
allen hier in de streek doen het,... Mijn
studiën hebben mij geen geluk gebracht.
Wierp nu niet ook hiermede de naald
in de hooischelft, vermaande de Land
raad. Ieder van ons moet zijn schip over
zandbanken en langs klippen voeren. Ik
ben ervan overtuigd, dat graaf Lands-
kron u wel helpen zal „einjahrige" te
kunnen blijven. Ook mij behoeft het
slechts één woord te kosten.
Frans -schudde het hoofd.
Ik mag niets meer aannemen, sprak
recteur van het post- en telegraafkan
toor te Vught, H. J. M. A. Janssen,
thans in gelijke betrekking te Dragten,
op verzoek van den benoemde ingetrok
ken
zijn benoemd tot ridder in de orde
van Oranej-Nassau J. D. Landré Sr.,
lid der firma Landré en Glinderman, te
Amsterdam, wonende te Laren (N.H.),
G. J. H. Peters, 1ste ondervoorzitter van
den Limburgschen Landbouwbond te
Bergen (L.)
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te Leur A. Donker
sloot, thans in gelijke betrekking te
Klundert;
is benoemd tot directeur van het post
kantoor te Westzaan J. Meyer, thans
commies-titulair der posterijen en tel.;
is benoemd tot leeraar aan de rijks-
tuinbouwwinterschool te Hoorn, S. Boot
te Hoogkarspel;
is benoemd tot directeur van 't post
en telegraafkantoor te Helmond, D. R.
Jochems, thans in gelijke betrekking te
Weesp.
De vrije Zaterdagmiddag.
Door den heer C. Gunning, directeur
der N. V, Machinen- en Motorenfabriek
voorheen Thomassen en Co. te Arnhem
is aan zijn personeel kennis gegeven,
dat de directie besloten heeft den vrijen
Zaterdagmiddag in te voeren, 's avonds
om 51/2 uur te eindigen, en alzoo de
werkweek van 60 op 55 uur te brengen,
met behoud van hetzelfde loon, voor
sommigen zelf iets meer.
Twaalf en een half jaar Kamerlid.
Heden., 20 Febr., is het 1 21/2 jaar ge
leden dat het kiesdistrict' 's Hërtögen-
bosch als opvolger van mr. J. A. Loeff,
benoemd tot Minister van Justitie, jhr.
mr. A. F. O. van Sasse tot zijn verte
genwoordiger in de Tweede Kamer koos.
(Hsg.)
Winkelsluiting
De afdeeling 's Gravenhage van den
Alg. Ned. Bond van handels- en kan
toorbedienden heeft zich opnieuw ge
wend tot den gemeenteraad met het ver
zoek, het daarheen te willen leiden, dat
haar adressen, aandringende op een ver
bod om winkels en magazijnen voor den
verkoop van waren geopend te hebben
vóór des ochtends zeven uur en na des
avonds acht uur, spoedig in behandeling
kunnen worden genomen.
Tot toelichting geeft adressant een
overzicht van den uitslag van een in De
cember en Januari jl. ingesteld onder
zoek naar den arbeidsduur van de win-
kei- en magazijnbedienden.
Uit dit onderzoek, loopende over 1206
bedienden, blijkt, dat 221 bedienden min
der dan 60 uur per week werken; 346
61 65 uur; 463 66—70 uur; 119 71
75 uur; 16 76—80 uur; 7 8185 uur',
34 meer dan 85 uur per week.
Verder is uit dit onderzoek gebleken,
dat op dagen midden in de week 41 be
dienden vóór 8 uur eindigen, 23 om 8
uur, 609 om 9 uur, 328 om 91/2 uur,
hij bedrukt. Wias graaf Landskron niet
zoo goed geweest, dan ware dit alles
niet gebeurd,. Ik zal maar als duizend
anderen mijn drie jaar dienen. ,W|ie weet
wat er later gebeurt.
Nu, zooals gij wilt, antwoordde
Behrenberg, wien het besluit van den
jongen man wel beviel. Mogelijk kan de
tijd nog wel wat bekort worden. Ik zal
in ieder geval alles doen, wat in mijn
vermogen isu Wat denkt ge, als wij u
tenminste eens een garnizoen verschaften
dat van eenig belang is en u een rui
meren blik gunt?
In ieder geval niet hier in de
buurt' viel Frans in. Als ik een regiment
kiezen mag, dan liefst ver weg.
Wiillen wij de Rijkshoofdstad eens
in 't oog houden? Ik geloof u daaraan
wel te kunnen helpen.
Voor het eerst schitterden Frans' oogen
weer eens. Berlijn' Een stuk van de we
reld zien. Het middenpunt van de nieuwe
Aera leeren kennen' Allerlei schoone
beelden kwamen hqm voor den geest en
deden hem 't soldatenpak haast vergeten.
De Landraad vroeg nog, of hij niet
over zijn besluit thuis spreken wilde.
Frans echter schudde van neen. Hij was
vast besloten. Zoo spoedig mogelijk wilde
hij maar vertrekken. Zijn erblijlf hier
was hem ondraaglijk.
(Wordt vervolgd.)