BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No 1324.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIIS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwart» U,
Afaonderlijke nummers 2V« cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Donderdag
IQ
Februari
1054.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeellngen van 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentlëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Ho, hol
De heer v. d. Biesen behoort tot 'de
merkwaardigste onzer Senatoren. Voor
eerst kan hij fijntjes de puntjes op de
i's zetten en schaamt hij zich niet fier en
lustig tegen den stroom in te roeien als
hem zulks noodig lijkt wat tegenwoor
dig vaak durf vereischt. Verder bevat
ten zijn redevoeringen steeds een frisch
element, 'voortspruitend uitt volle leven,
vrij van politieke snoeren. En bovendien
weet jhij de debatten nog eens op) te luiste
ren met een snedige interruptie, wat in
de Eerste Kamer niet zoo vaak gebeurt
als aan de overzijde maar daarom ook
des te meer waardeering verdient.
iWe hoorden eens een Senator in-
terrumpeerendie daarna naarstig
speurde of de stenografen zijn gulden
woordekens wel hadden opgeteekend.
Toen dit niet het geval bleek, wijl de
leider der snelschrijvers hem immers het
uitgewerkte stenogram niet kwam laten
zien, draaide ZijnHoogEdelmogende net
zoo lang om de tafeltjes der officieele
verslaggevers heen tot dezer chef jjie be
doeling snapte en de interruptie ver
eeuwigde.
Niet aldus de heer v. d. Biesen. Hij (zit
altijd rustig in zijn bank aan de uiterste
rechterzijde, vaak in lectuur verdiept. Dit
is echter maar schijn, want onderdehand
luistert ,onze senator scherp, wat af en
toe plotseling blijkt uit een paar woor
den, die hij de zaal inslingert naar den
redenaar, (die hem daartoe aanleiding gaf.
En dan kijkt onze ronde Brabander niet
rond of hij zeggen wil„hoe keur(j'm
weineen, hij zet eenvoudig zijn „lec
tuur" voort, onverschillig voor stenogra
fen enz. Hij heeft zijn hart gelucht en
dat is hem voldoende.,
Nu lanceerde echter de heer v. d-
Biesen gisteren een interruptie waar we
even tegenop willen komen, 't Was toen
de heer Van Kol stond te betoogen, dat
de Eerste Kamer, wier steu,n hij nu al
kwam afdwingen voor het algemeen kies
recht, eigenlijk wel verdwijnen kon. Hij
zeide daarbij o.a.„Men noemt deze Ka
mer noodzakelijk als bolwerk voor den
Troon, maar in geen land staat de Troon
zoo hecht en vast als in Nederland",
waarop de heer v. d. Biesen inviel„Als
er geen sociaal-democraten waren".
Ho ,ho, geachte Senator, nu overschat
gij toch waarlijk den invloed der roode
partij, die immers principieel al minder
gaat beteekenen naarmate zij zich breeder
in de maatschappij vertakt. Ze is reeds
zoover, dat haar leider de honneurs te
genover het koningschap verdedigt en
daarvoor het breede inzicht zijner volge
lingen inroept, welke volgelingen dan
oorverdoovend'.applaudiseeren. Neen, ons
koningshuis heeft van _'t.socialisme niet
te vreezen, vooral niet, waar bovendien
onze Koningin nog kortelings van zóó
wijs beleid blijk gaf, dat Zij 't algemeen
vertrouwen weer versterkte. Als bolwerk
voor den Troon is dus de Eerste Kamer
niet noodig, wel als vliegwiel om aan'de
FEUILLETON.
89) MAGNA.
IWiij zullen 't maar rechtuit zeggen,
mevrouw de gravin, begon, toen de
meester gereed was, de molenaar, een
statige veertiger, en u zult het ons zeker
niet kwalijk nemen, dat wij tot u ge
komen zijn. W|ij weten, mevrouw 1 de
gravin, dat u altijd vro'om en goed
Katholiek geweest zijt, zooals de oude
en de jonge heer Behr.enberg het ook
waren. Nu zijn wij hier idoor de ver
kiezing erg in 'tnauw gebracht. Wiiens
brood ik eet, wiens woord ik spreek,
is een oude spreuk en menigeen denkt
er ook aan, dat de graaf het hem kwa
lijk zou nemen, als hij hem. niet koos.
Nu, mevrouw de gravin, vertelt men, dar
mijnheer de graaf het niet meer zoo
goed met de Kerk meent en tot de
nieuwmodische Katholieken behoort, die
niets van den Paus willen weten. De
rentmeester heeft zelf van zulk een mee
ting van zijn heer gesproken,. D'at hij
niet erg kerksch was neem mij niet
kwalijk, mevrouw de gravin, maar ik
moet oprecht spreken hebben wij al
lang geweten, maar als de jongelui jong
zijn, slaan izijl^dat wel eens tot hun schande,
soms schade en wroeging, in'den wind.
Daarom heeft het ons ook zoo verheugd,
Staatsmachine een regelmatigen gang te
verzekeren.
Maar dit is een andere geschiedenis-
ALGEMEEN OVERZICHT.
De plotselinge reis van den prins, von
Wied naar Londen en Parijs heeft, naar
uit Berlijn gemeld wordt, de volgende
financieele voorgeschiedenis
De betalingen der aan den nieuwen Al-
baneeschen slaat toegezegde internatio
nale leening werden voortdurend uitge
steld, daar men in Engelsche en Fransche
financieele kringen van meening wast, "dat
de nieuwe staat geheel in het vaarwater
van den driebond zou stevenen.
Ook het feit, dat de prins von W|ied
slechts de hoven van den driebond zou
bezoeken, verwekte in Londen en Parijs
algemeene ontstemming. Gedurende de
reis nu van den prins naar Wleenen en
Rome, onderzocht de particuliere secre
taris van den prins, kapitein Armstrong,
of een bezoek aan Londen en Parijs
gewenscht werd. Toen geantwoord werd,
dat dit "bezoek zeer w'élkom zou zijn,
besloot de prins ook Londen en Parijs
aan te doen.
Door dit demonstratieve bezoek hoopt
de prins bij de beide mogendheden dier
triple entente den indruk te verwekken,
dat de nieuwe staat zich niet onder het
protectoraat van een der mogendheden-
groepen zal stellen, maar de welwillend
heid van alle mogendheden wil winnenj.
Zoo hoopit hij ook, dat men zich in fi
nancieele kringen gunstiger zal tootien
voor het jonge Albanië,.
Minister Renoult heeft in den gister
morgen op het Elysée gehouden minis
terraad enkele mededeelingen gedaan
omtrent den toestand van
de religieust congregaties,
die op het oogenblik nog in Frankrijk
zijn. Zij doen een droef licht opgaan
omtrent den toestand van hopelooze ver
warring en verwikkeling, die ten gevolge
van de anti-clericale wetten voor de con
gregaties in het leven geroepen is.
De minister deelde o^rp,. mede, dat hij
in den middag een voorstel bij de kamer
zou indienen, waarin door vrouwen-co<w-
gregaties een 26-tal aanvragen werden
gedaan om autorisatie. Van de 26 con
gregaties waren er intusschen reeds 19
ontbonden, 7 bestonden .nog. Ten op
zichte van die 7 congregaties stelde de
regéering echter voor, géén autorisatie
te verleenen.
Verder waren er, naar de minister mee
deelde, nog 6 aanvragen om autorisatie
in behandeling bij den senaat, waar zij
waren ingediend in.... 1902. Dan, waren
er 351 congregaties, over wier lot de
kamer nog beslissen moest. Tot die con
gregaties behoorden 1560 instellingen,
kloosters of scholen, die hierdoor zich
in een onwettige of beter misschien bui-
tenwettige positie bevinden.
dat hij een goed Katholieke vrouw nam.
Willen wij hem echter nu kiezen, me
vrouw de gravin, dan moeten wij weten,
of hij de rechten van onze Kerk voorstaat
en of hij ginds voor recht en gerechtigheid
optreden wil»jW|ij £ij|n geen geleerden,maar
vooral weten wij toch wel, dat het juist
nu daarop aankomt De geschiedenis, dat
de Regeering weder een bisschop ver
boden heeft zijn ambt uit te oefenen, is
ons slecht genoeg bevallen. Nu heeft
dezer dagen een lang artikel in de cou
rant gestaan, waarin de graaf als een
goed Katholiek geprezen wordt. Als dat
nu waarheid bevat en al het andere ge
zwets is, dan kiezen wij hem. en krijgen
wij er hem wel door ook. Maar dat eene
willen wij weten.
Dit hebben wij, de meester en ik, aan
Konradi willen vragen, omdat hij den
graaf van kindsbeen af gekend heeft en
al vijf-en-twintig jaren tuinman van het
slot is. Hij wilde echter niets antwoor
den. Toen heb ik hem gezegd: W'elnu,
voer ons tot de gravindie zal ons
zeggen, of wij volgens ons geweten den
graaf kunnen kiezen of niet. Konradi
wilde eerst niet graag, maar recht door
zee.,., dat is zoo mijn natuur.)., U behoeft
ook slechts één woord te zeggen en het
blijft onder ons".
Magna had met gebogen hoofd de
woorden van den molenaar aangehoord.
De meest uiteenloopende neigingen
Daarbij heeft men in het oog te hou
den, dat 7 Juli de wettelijke termijn van
tien jaren afloopt, binnen welken alle
niet-geautoriseerde Instellingen, door cotrn-
gregatie-leden geleid of bestuurd, moe
ten worden gesloten»...
Zoo behandelt Frankrijk, of liever zoo<
behandelen zij, die zich opgeworpen heb
ben als de leidende mannen van Frank
rijk, de edelste zonen en dochters des
lands»
Omtrent het ongeluk van
koning Albert van België
overkomen, wordt nog het volgende ge
meld:
De koning was in gezelschap van zijn
stafofficier, commandant du Roy de Bli-
cpuy, omstreeks 8 uur uitgereden om
evenals eiken ochtend zijn ritje naar het
Kamerenbosch te doen.
Beide ruiters redm in gewonen draf
en waren omstreeks 9 uur aan den kruis
weg van de Graafdreef en de Verdronken
Kinderdreef,. Daar struikelde plotseling
het paard van den koning over een groo-
ten, hoogen steen, die niet zichtbaar was,
wijl dorre blaren hem bedekten» Hpt
paard stortte voorover en viel dan op de
linkerzijde» Koning Albert gleed, zooals
het gewoonlijk bijl dergelijfke vallen gaat,
eerst op den nek van 'het paard en werd
dan op den grona geslingerd. Z- M»
kwam op zijn linkerarm terecht, en zat
met zijn rechterbeen onder het lichaam
van het paard.
Commandant du Roy hielp den koning
dadelijk uit zijn benarde positie en
bracht hem naar hét kasteel van mevr,,
du Roy de Blicquy, zijn moeder, dat
vlak in de nabijh ET gelegen is.
Na hier de eerste zorgen te hebben
ontvangen, werd Z» M» per automobiel
overgebracht naar het paleis te Brussel,
waar groote opgewondenheid heerschte,
De lijfartsen van den koning gaven
echter spoedig geruststellende berichten,.
Zij publiceerden het volgende bulletin:
„De koning heeft een schuinsche breuk
aan het onderste uiteinde van het lin.-
keropperarmbeen en een gewrichtskneu-
zing aan het rechterbeen. De breuk is
gistermorgen 11 uur gezel.
Gisteravond was de toestand van den
koning zeer geruststellend."
Volgens een verdere verklaring van een
der geneesheeren zal de vorst binnen
enkele dagen weer kunnen uitgaan. Na
een week of vijf zal het verband afgeno
men worden en er zal geen spoor meer
overblijven van het ongeluk.
GEMENGD.
-Na den sneeuwstorm te 'New-York
op Zaterdag is er opnieuw zware
sneeuwval geweest Die spoorwegen
in het Oosten der V. St. liggen diep
onder de sneeuw en de treinen hebben
veel moeite er door te fcomen. Ooik Ge
treinenloop in New-York is erg in de
war gestuurd. Zonderling genoeg heb
ben deze sneeuwstormen het brandgevaar
in de wereldstad verscherpt De meeste
kampten in haar hart.
Moest zij de lieden, die haar zulk een
vraag voorlegden, als onbeschaamden af
wijzen, moest zij weigeren, hen een ant
woord te geven? Krampachtige vrees
voor wat uit haar antwoord zou kun
nen voortvloeien, beklemde haar den
adem. Het gelaat van haar man met
zijn koudste, onverbiddelijkste uitdruk
king, kwam haar voor den geest. Zij
gevoelde, dat hij het haar niet zou ver
geven, als zij thans op deze wijze tegen
nem optrad,.
Maar kon zij tegenover die lieden haar
overtuiging verloochenen
O, kende Zij zijne inzichten, zijne denk
beelden maar minder goed!
De strijd was zwaar.
Ge hadt u met uw vraag tot den
graaf zelf moeten wenden, antwoordde
Magna met toonlooze stem. Als gij 't mij
echter vraagt, dan kan ik slechts zeggen
kiest liever den anderen candidaat, van
wien gij zekerheid hebt, dat hij volgens
uwe... >onze grondbeginselen handelen Zat.
Haar aangezicht was zeer bleekde
hand, die zij hen bood, was ijskoud.
De mannen zagen, dat haar kracht uit
geput was en trokken zich terug.
Dat is daar een hard gelag geweest
zeide buiten de molenaar. Zij was zoo
wit als de kalk van den muur.
En wit bleef gravin Dornick den gan-
schen dag en nog vele volgende; de
stations van de brandweer zijln geves
tigd in zijstraten en die zijln formeel on
dergesneeuwd, zoodat, indien er brand
uitbreekt, de brandweer pas laat op het
terrein van de ramp kan wezen. De
hoofdcommissaris van politie heeft dan
ook een waarschuwing tot het publiek
gericht, waarin hij aandringt op groote
waakzaamheid tegen brandgevaar.
Uit Texas wordt aan New-Yorksche
bladen gemeld, dat Mexicaansche
r o o v e r s, die voorgeven tot de strijd
macht der opstandelingen te behooren,
Amerikaansche burgers gevangen nemen
en hen gevangen houden, tot een losprijs
betaald wordt.
Te New-York gelooft men, dat de in
menging door de Unie wel zal komen,
doch niet voordat Huerta en Carranca
elkaar zoolang hebben bestreden, dat zij
totaal uitgeput zijn»
Naar de „Temps" uit Rome ver
neemt, verklaart men in de wandelgangen
der Italiaansche Kamer, dat Italië de
twaalf e i 1 an den in de Egeïsche Zee,
die het bezet houdt, den 31sten Maart
zal ontruimen.
Die Belgische Kamer heeft de ge-
heele schoolwet in tweede lezing met
98 stemmen der Katholieken aangeno
men. De voornaamste punten 'dezer wet
zijnhet verplicht onderwijs en de finajm-
cieele gelijkstelling van de openbare en
bijzondere scholen» Twee christen-demo
craten hebben zich van stemming ont
houden. Vóór de stemming verlieten de
liberalen en de socialisten de zaal, na
een protest tegen de wet voorgelezen
te hebben.
rTerwijl 200 gasten aan Burton-
station te Londen bijeenkwamen om het
huwelijk van lady Adelaide Spencer met
Sydney ;Peel te gaan 'bijwonen, kwam
een vrouw, klaarblijkelijk een kies
rechtvrouw, op den 67-jarigen heer
Wieardale, den bekenden pacifist, af en
sloeg hem met een hondenzweep» Lord
Weardale viel op den grond» Spoorweg
ambtenaren grepen de vrouw en gaven
haar over aan de politie» Men meent, dat
de vrouw zich vergiste en lord Wieardale
voor een lid der regeering hield.
t—i Tengevolge van het slechte weder, ge
paard gaande met hevigeslagregens,
is Oviedo (Spanje) en de omgeving on
der water gezet. De bewoners moesten
op de daken van hun huizen een toe
vlucht zoeken. De veroorzaakte schade
is aanzienlijk. Uit verschillende kleinere
plaatsen komen aanvragen om "hulp. In
de gemeente La Torn is een aantal
huizen door het water verwoest. De
spoorwegdijk is overstroomd, waardoor
het verkeer afgesneden is. Uit andere
deelen des lands worden eveneens ver-
keersstoringen gemeld.
In den nacht van Zondag op Maan
dag brak mu i t e r ij uit in de militaire
gevangenis in Toulouse. Vijf disciplinair
gestraften poogden te ontvluchten. De
poging mislukte,. Toen barricadeerden zij
zich in de slaapzaal, waar zij een beleg
innerlijke onrust over het gebeurde yer-
teerde haar. Ach, had zij slechts bij haar
man kunnen zijn, om hem alles te ver
klaren
Maar ondanks vrees en ongerustheid
gevoelde Magna toch, dat zij volgens
recht gehandeld had.
Voor Dornick was de tijding van zijln
nederlaag een groote ontgoocheling. Naar
de laatste berichten te oordeelen, had hij
beslist de zegepraal verwacht. Toen hij
het bericht van den rentmeester vernam.,
nam zijn gelaat de koude, onverbidde
lijke uitdrukking aan, doo rMagna voor
zien een uitdrukking van gekrenkte
eigenliefde.
Juist zijn vrouw had dus dien omme
keer in de gezindheid bewerkt, zijn vrouw
was dus openlijk tegen hem opgetreden'
Haar religieus fanatisme had dus meer
gegolden dan de liefde voor haar echt
genoot' Dat was die vrouw, met wie
hij zich zoo eensgezind gevoelde- Hiad 'hij
ditmaal bij zijn keus zich wederom ver
gist? Eerst een dwingerig kind, nu een
heerschzuchtige vrouw?.». Z,ou hij zich
onder haar juk buigen?
Er kwam nog bij, dat de militaire loop
baan hem tegenstond. Deze voortdurende
ondergeschiktheid had hij slechts yer-
dragen, zoolang de zucht tot groote da
den hem bezielde. Het was hem echter
niet vergund geweest, zich door iets bij
van negen uur doorstonden, onder het
ricade werd eindelijk met bijlslagen ver
zingen van "de „Internationale"» De bar
meid, waarna de muiters geen verderen
tegenstand meer boden.
Ned. officieren naar Albanië.
Bij Kon. besl. is met ingang van 24
Februari
a. aan den kapitein J. M. Sluys, van
den generalen staf, toegevoegd aan den
commandant der Nieuwe Holl. Water
linie, aan de kapiteins J. E. Snellen van
Vollenhoven en H. J. L. Kroon, resp.
van het 12e en 13e regiment infanterie,
aan de kapiteins W1. de Waal en H. J.
Verhulst, onderscheidenlijk van het el
en het 4e reg. veldartillerie, aan den
ritmeester L. Roelfsema, adjudant van
het 2e reg. huzaren, aan de le luitenants
J. H. Sar, van het 9e reg. inf., zoomede
J. Doorman, J. Fabius, en C. de Iongh,
onderscheidenlijk van het le en het 2e
reg. veld-art., machtiging verleend om
tijdelijk in Albaneeschen krijgsdienst te
treden, met dien verstande, dat zij bin
nen den tijd van drie jaren tot den
dienst bij de landmacht terugkeeren
b. aan de onder a genoemde officieren
tijdelijk een eervol ontslag uit den mi
litairen dienst verleend.
De a s. vredesconferentie.
Reuter seint uit Londen:
In antv/oord op een hem in het La
gerhuis gedane vraag, antwoordde de
parlementaire onderstaatssecretaris voor
bui tenia ndache zaken, Acland, dat erin
1915 geen conferentie te 's Gravenhage
bijeen kan komen, daar de jongste con
ferentie bepaald heeft, dat twee jaren
voor de derde vredesconferentie een in
ternationale commissie gevormd moet
worden om het werkprogram op te ma
ken.
Zulk een commissie is tot dusverre
nog niet benoemd. Wanneer echter de
desbetreffende voorstellen de Britsche
regeering mochten bereiken, is deze be
reid er op in te gaan.
In antwoord op een opmerking van
den afgevaardigde Byles verklaarde Ac
land, dat de Britsche regeering moeilijk
het initiatief voor de volgende confe
rentie kan nemen, daar Groot-Britannië
in gebreke is gebleven het voorstel om:
trent het Prijzenhof, dat door de vorige
conferentie is aangenomen, te bekrach
tigen.
De sociaal-democraten en de
oorlogsbegrooting.
De heer Schaper heeft, zoo schrijft
men aan de „N. R. Ct.", in een rede te
Uithuijzen verklaard, dat de sociaal-de
mocraten straks desnoods hun stem aan
de Oorlogsbegrooting zullen geven, öm
zich „te hoeden voor een kerkelijk ka
binet.1 -
Zoo strooit men den arbeiders zand in
zonders te onderscheidenzijn werkzaam
heid scheen hem nu veel te onbeduidend.
Met Tantalus-verlangen had hij er naar uit
gezien, welke gevolgen uit 't parlementaire
leven voor hem zouden voortspruiten»
De ontgoocheling deed zijn toorn stijgen
tot wraakzucht, welke de overgang is
tot den haat Hiij wist, dat Magna niets
meer zou smarten dan dat hij hare han
delwijze tusschen hem en haar stelde.
Hem zelf zou dat niet hinderen; zijn
vrijheid scheen hem thans nog meer be-
geerenswaard dan vroeger.
Vóór Magna vermoedde, dat hij in
de verkiezingsgeschiedenis ingewij'd was,
ontving zij reeds zijn brief»
„Daar gij mij het duidelijkste bewijs
geleverd hebt, dat uw kerkelijk en gees
telijk fanatisme u hooger staat dan de
liefde tot uw man, weet ik, dat wij van
nu af in gansch gescheiden kringen ons
bewegen. Ik zal u daarbij niet storen,
maar ik wensch dan ook zelf niet gehin
derd te worden. Een wederzien, waarvan
ik gesproken heb, zou onder de tegen
woordige omstandigheden slechts pijn
lijk, de samenleving onverdraaglijk zijtn.
Uw geestelijke heerschzucht heeft het
tegendeel bij mij bereikt van wat gij
waarschijnlijk gehoopt hebt Wiijt het aan
u zelf, dat de band verbroken is, waar
van ik droomde, dat de breuk onher
stelbaar is, wijl tegenovergestelde belan
gen die veroorzaakt hebben. (Wordt verv)